← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 114/2003 van 17 september 2003 Rolnummer 2501 In zake
: de prejudiciële vraag betreffende artikel 48bis van de pachtwet Het Arbitragehof, samengesteld uit de
voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 114/2003 van 17 september 2003 Rolnummer 2501 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 48bis van de pachtwet Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) | Extrait de l'arrêt n° 114/2003 du 17 septembre 2003 Numéro du rôle : 2501 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 48bis de la loi sur le bail à ferme La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...) |
|---|---|
| ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
| Uittreksel uit arrest nr. 114/2003 van 17 september 2003 | Extrait de l'arrêt n° 114/2003 du 17 septembre 2003 |
| Rolnummer 2501 | Numéro du rôle : 2501 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 48bis van de | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 48bis de la |
| pachtwet (artikel 31 van de wet van 7 november 1988 tot wijziging van | loi sur le bail à ferme (article 31 de la loi du 7 novembre 1988 |
| de wetgeving betreffende de pacht en de beperking van de | modifiant la législation sur le bail à ferme et la limitation des |
| pachtprijzen), gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Brugge. | fermages), posée par le Tribunal de première instance de Bruges. |
| Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
| samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters | composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. |
| P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en J.-P. Moerman, | Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et J.-P. Moerman, |
| bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, | assistée du greffier L. Potoms, présidée par le président A. Arts, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 28 juni 2002 in zake A. Lust en M. Traen tegen P. | Par jugement du 28 juin 2002 en cause de A. Lust et M. Traen contre P. |
| Mouriau de Meulenacker, waarvan de expeditie ter griffie van het | Mouriau de Meulenacker, dont l'expédition est parvenue au greffe de la |
| Arbitragehof is ingekomen op 19 juli 2002, heeft de Rechtbank van | Cour d'arbitrage le 19 juillet 2002, le Tribunal de première instance |
| eerste aanleg te Brugge de volgende prejudiciële vraag gesteld : | de Bruges a posé la question préjudicielle suivante : |
| « L'article 48bis de la loi sur le bail à ferme viole-t-il les | |
| « Schendt artikel 48bis van de pachtwet de artikelen 10 en 11 van de | articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il dispose que le |
| Grondwet alwaar het bepaalt dat de pachter die zijn voorkooprecht | preneur qui a cédé son droit de préemption conformément à l'article |
| heeft overgedragen overeenkomstig artikel 48bis van de pachtwet anders | 48bis de la loi sur le bail à ferme est traité différemment du preneur |
| wordt behandeld dan de pachter die zelf zijn voorkooprecht heeft | qui a lui-même exercé son droit de préemption conformément à l'article |
| uitgeoefend overeenkomstig artikel 47 van de pachtwet ? De ongelijke | 47 de la loi sur le bail à ferme ? Le traitement inégal réside dans le |
| behandeling bestaat erin dat de schadevergoeding die de pachter in het | fait que l'indemnité que doit payer le preneur s'élève dans le premier |
| eerste geval moet betalen 50 % (artikel 48bis van de pachtwet) en in | cas à 50 p.c. (article 48bis de la loi sur le bail à ferme) et dans le |
| het andere geval 20 % (artikel 54 van de pachtwet) van de verkoopprijs | deuxième cas à 20 p.c. (article 54 de la loi sur le bail à ferme) du |
| bedraagt en dat in het eerste geval een verbod van overdracht van | prix de vente et que dans le premier cas une interdiction de cession |
| exploitatie van negen jaar wordt opgelegd terwijl in het andere geval | de l'exploitation de neuf ans est imposée, alors que dans le deuxième |
| een verbod van overdracht van exploitatie van slechts vijf jaar wordt | cas une interdiction de cession de l'exploitation de cinq ans |
| opgelegd. » | seulement est imposée. » |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 48bis van de pachtwet van | B.1.1. La question préjudicielle porte sur l'article 48bis de la loi |
| 4 november 1969, zoals ingevoegd bij de wet van 12 juni 1975 en | du 4 novembre 1969 sur le bail à ferme, inséré par la loi du 12 juin |
| vervangen bij de wet van 7 november 1988, dat luidt : | 1975 et remplacé par la loi du 7 novembre 1988, lequel dispose : |
| « De pachter kan zijn recht van voorkoop voor het gehele goed, of voor | « Le preneur peut céder son droit de préemption pour la totalité du |
| een deel ervan indien hij het voor het overige deel zelf uitoefent, | bien, ou pour partie s'il l'exerce lui-même pour le surplus, à un ou |
| aan één of meer derden overdragen tegen de volgende voorwaarden. | plusieurs tiers aux conditions suivantes. |
| Bij verkoop uit de hand geven de pachter en de derden gezamenlijk | En cas de vente de gré à gré, le preneur et le ou les tiers notifient |
| kennis van de overdracht en van de aanvaarding aan de notaris, | ensemble la cession et l'acceptation au notaire, selon l'article 48, |
| overeenkomstig artikel 48, 1, tweede lid. | 1, alinéa 2. |
| Bij openbare verkoping verklaart de pachter het recht van voorkoop | En cas de vente publique, le preneur déclare céder le droit de |
| over te dragen en de derde verklaart dit recht uit te oefenen tijdens de toewijzingszitting, overeenkomstig artikel 48, 2, tweede lid of naar aanleiding van de kennisgeving van de instemming binnen de termijn van tien dagen. De verkoper kan eisen dat de derde waarborg stelt. In geval van toepassing van dit artikel ontstaat er van rechtswege pachtvernieuwing ten voordele van de pachter, ingaande op de verjaardag van de ingenottreding van de pachter die volgt op de datum van aankoop door de derde. De pachter die zijn recht van voorkoop heeft overgedragen onder de in dit artikel gestelde voorwaarden, mag gedurende een periode van negen jaar te rekenen vanaf het begin van de nieuwe pachtperiode, bedoeld in het derde lid, de exploitatie van het goed niet overdragen aan andere personen dan zijn echtgenoot, zijn afstammelingen of aangenomen kinderen of die van zijn echtgenoot of aan de echtgenoten van de voormelde afstammelingen of aangenomen kinderen. Bij overtreding van deze bepaling is hij aan de verkoper een | préemption et le tiers déclare exercer ce droit, à la séance d'adjudication, selon l'article 48, 2, alinéa 2, ou à l'occasion de la notification de l'acquiescement dans le délai de dix jours. Le vendeur peut exiger que le tiers fournisse caution. En cas d'application du présent article, le bail est renouvelé de plein droit au profit du preneur à dater du jour anniversaire de l'entrée en jouissance du preneur suivant la date d'acquisition par le tiers. Le preneur qui a cédé son droit de préemption dans les conditions prévues par le présent article ne peut, pendant une période de neuf ans à dater de l'entrée en vigueur du nouveau bail visé au troisième alinéa, céder l'exploitation du bien à des personnes autres que son conjoint, ses descendants ou enfants adoptifs ou ceux de son conjoint ou aux conjoints desdits descendants ou enfants adoptifs. En cas d'inobservation de cette disposition, le preneur est tenu de |
| schadevergoeding, gelijk aan 50 % van de verkoopprijs van de betrokken | payer au vendeur une indemnité correspondant à 50 % du prix de vente |
| percelen, verschuldigd, tenzij hij vooraf, op grond van ernstige | des parcelles en question, sauf s'il a obtenu, au préalable et pour |
| redenen, machtiging van de vrederechter heeft verkregen. » | des motifs sérieux, l'autorisation du juge de paix. » |
| B.1.2. De in het geding zijnde bepaling is vervat in paragraaf 11 van | B.1.2. La disposition en cause figure au paragraphe 11 de ladite loi, |
| de pachtwet inzake « de vervreemding van het gepachte goed en het | traitant « de l'aliénation du bien loué et du droit de préemption du |
| recht van voorkoop van de pachter » en betreft meer specifiek de | preneur », et concerne plus spécifiquement la cession par le preneur |
| overdracht van het voorkooprecht door de pachter. | de son droit de préemption. |
| Luidens artikel 47 van de pachtwet geniet de pachter bij verkoop van | Aux termes de l'article 47 de la loi sur le bail à ferme, en cas de |
| een in pacht gegeven landeigendom het recht van voorkoop hetzij voor | vente d'un bien rural loué, le preneur jouit du droit de préemption |
| zichzelf, hetzij voor de in dat artikel opgesomde begunstigde | pour lui-même ou pour les membres de sa famille bénéficiaires énumérés |
| familieleden die daadwerkelijk aan de exploitatie van het goed | dans cet article, qui participent effectivement à l'exploitation de ce |
| deelnemen. Artikel 48 van de pachtwet regelt het recht van voorkoop | bien. L'article 48 de la même loi règle le droit de préemption en cas |
| bij verkoop uit de hand (artikel 48.1) en bij openbare verkoping | de vente de gré à gré (article 48.1) et en cas de vente publique |
| (artikel 48.2). Artikel 48bis van de pachtwet staat aan de pachter die | (article 48.2). L'article 48bis de la même loi autorise le preneur qui |
| niet zelf het voorkooprecht wenst te benutten, toe zijn voorkooprecht | ne souhaite pas faire lui-même usage de son droit de préemption à |
| over te dragen aan een derde (artikel 48bis , eerste lid) en regelt de | céder celui-ci à un tiers (article 48bis , alinéa 1er) et règle les |
| modaliteiten ervan bij verkoop uit de hand (tweede lid) en bij | modalités de cette cession en cas de vente de gré à gré (alinéa 2) et |
| openbare verkoping (derde lid). | en cas de vente publique (alinéa 3). |
| B.1.3. De gevolgen van de uitoefening van het recht van voorkoop | B.1.3. Les effets de l'exercice du droit de préemption et de la |
| respectievelijk de overdracht ervan zijn geregeld in de artikelen 54, | cession de ce droit sont réglés respectivement aux articles 54, alinéa |
| eerste lid, van de pachtwet, respectievelijk 48bis , vierde en vijfde | 1er, et 48bis , alinéas 4 et 5, de la même loi. |
| lid, van dezelfde wet. Op grond van artikel 54, eerste lid, mag de pachter die zijn | Selon l'article 54, alinéa 1er, le preneur qui a fait usage de son |
| voorkooprecht zelf heeft uitgeoefend gedurende een periode van vijf | |
| jaar te rekenen van de aankoop het goed niet vervreemden noch mag hij | droit de préemption ne peut, pendant une période de cinq ans à dater |
| gedurende die periode de exploitatie van het goed overdragen. Op dat | de l'acquisition, céder le bien ni son exploitation. Il existe |
| verbod bestaan evenwel een aantal uitzonderingen (artikel 54, eerste | toutefois des exceptions à cette interdiction (article 54, alinéa 1er, |
| lid, in fine ; artikel 54, tweede lid; artikel 54, derde lid, in fine | in fine ; article 54, alinéa 2; article 54, alinéa 3, in fine ). |
| ). Artikel 48bis , vierde lid, van de pachtwet bepaalt dat in geval van | L'article 48bis , alinéa 4, de la loi sur le bail à ferme dispose |
| overdracht van het recht van voorkoop aan een derde, van rechtswege | |
| pachtvernieuwing ten voordele van de pachter ontstaat, die ingaat op | qu'en cas de cession du droit de préemption à un tiers, le bail est |
| de verjaardag van de ingenottreding van de pachter die volgt op de | renouvelé de plein droit au profit du preneur à dater du jour |
| datum van aankoop door de derde. Luidens het vijfde lid mag de pachter | anniversaire de l'entrée en jouissance du preneur suivant la date |
| die zijn recht van voorkoop heeft overgedragen, de exploitatie van het | d'acquisition par le tiers. Aux termes de l'alinéa 5, le preneur qui a |
| goed niet overdragen gedurende een periode van negen jaar te rekenen | cédé son droit de préemption ne peut, pendant une période de neuf ans |
| vanaf het begin van de nieuwe pachtperiode. Ook op dat verbod bestaan | à dater de l'entrée en vigueur du nouveau bail, céder l'exploitation |
| een aantal uitzonderingen (artikel 48bis , vijfde lid, in fine ; | du bien. Cette interdiction est également assortie d'exceptions |
| artikel 48bis , zesde lid, in fine ). | (article 48bis , alinéa 5, in fine ; article 48bis , alinéa 6, in fine |
| B.1.4. De voorkoper die zich niet houdt aan de verplichtingen opgelegd | ). |
| door artikel 54 van de pachtwet moet aan de verkoper een | B.1.4. En cas d'inobservation des obligations fixées à l'article 54 de |
| la loi sur le bail à ferme, le preneur qui a exercé son droit de | |
| préemption est tenu de payer au vendeur une indemnité correspondant à | |
| schadevergoeding betalen gelijk aan 20 pct. van de verkoopprijs van de | 20 p.c. du prix de vente des parcelles en question (article 54, alinéa |
| betrokken percelen (artikel 54, derde lid, van de pachtwet). In geval | 3, de la loi sur le bail à ferme). En cas d'infraction aux |
| van overtreding van het bepaalde in artikel 48bis , vijfde lid, is de | dispositions de l'article 48bis , alinéa 5, le preneur qui a cédé son |
| pachter die zijn recht van voorkoop heeft overgedragen aan een derde | droit de préemption à un tiers est tenu de payer au vendeur une |
| een schadevergoeding gelijk aan 50 pct. van de verkoopprijs van de | indemnité correspondant à 50 p.c. du prix de vente des parcelles en |
| betrokken percelen aan de verkoper verschuldigd (artikel 48bis , zesde | question (article 48bis , alinéa 6, de la loi sur le bail à ferme). |
| lid, van de pachtwet). B.2. De verwijzende rechter legt aan het Hof het verschil in | B.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la différence de traitement |
| behandeling voor tussen de categorie van pachters die hun recht van | entre la catégorie des preneurs qui exercent eux-mêmes leur droit de |
| voorkoop zelf uitoefenen, enerzijds, en de categorie van pachters die | préemption, d'une part, et celle des preneurs qui cèdent leur droit de |
| hun recht van voorkoop aan een derde overdragen, anderzijds, zowel op | préemption à un tiers, d'autre part, tant en ce qui concerne la |
| vlak van de - volgens de verwijzende rechter verplichte - | période - selon le juge a quo obligatoire - d'exploitation |
| exploitatieduur (respectievelijk vijf en negen jaar) als op vlak van | (respectivement cinq et neuf ans) qu'en ce qui concerne l'indemnité |
| de schadevergoeding die aan de verkoper dient te worden betaald (20 | |
| pct. van de verkoopprijs van de betrokken percelen tegenover 50 pct. | due au vendeur (20 p.c. contre 50 p.c. du prix de vente des parcelles concernées). |
| van de verkoopprijs van de betrokken percelen). | B.3. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la |
| B.3. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de | non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit |
| niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling | établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose |
| tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voorzover dat | sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. |
| verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. | L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
| Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
| rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé |
| en met de aard van de terzake geldende beginselen; het | lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de |
| gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat er geen | proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. |
| redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende | B.4. Le droit de préemption a été instauré par la loi du 1er février |
| middelen en het beoogde doel. B.4. Het voorkooprecht werd bij wet van 1 februari 1963 ingevoegd om | 1963, en vue de favoriser l'acquisition de propriété par le preneur et |
| de eigendomsverwerving door de pachter te bevorderen en om aldus de | de garantir ainsi la continuité et la stabilité des entreprises |
| continuïteit en de stabiliteit van landbouwbedrijven te verzekeren | agricoles et de combattre la spéculation foncière (Doc. parl. , Sénat, |
| alsook om grondspeculatie tegen te gaan (Parl. St., Senaat, 1961-1962, | 1961-1962, no 196/2, pp. 1-10; Doc. parl. , Chambre, 1961-1962, no |
| nr. 196/2, pp. 1-10; Parl. St., Kamer, 1961-1962, nr. 400/3, p. 2). | 400/3, p. 2). |
| Artikel 48bis werd door de wet van 12 juni 1975 in de pachtwet | L'article 48bis a été inséré dans la loi sur le bail à ferme par la |
| ingevoegd met de bedoeling om de pachter die niet zelf over de | loi du 12 juin 1975, en vue de permettre au preneur qui n'a pas |
| mogelijkheid beschikt te kopen of om een andere reden niet wenst te | lui-même la possibilité d'acheter ou qui, pour d'autres raisons, ne |
| souhaite pas acheter, de chercher quelqu'un qui souhaite investir dans | |
| kopen, toe te staan een belegger te zoeken die wil investeren in | des biens agricoles et lui assure ainsi la continuité de son |
| landbouwgoederen en hem op die manier bedrijfszekerheid te bieden. | entreprise. Dans le même temps, le législateur craignait la |
| Tegelijk was de wetgever beducht voor grondspeculatie en misbruiken | spéculation foncière et les abus en cas de cession du droit de |
| bij de overdracht van het recht van voorkoop aan een derde. De | préemption à un tiers. Il était dit dans les développements |
| toelichting bij het voorstel van wet luidde : | accompagnant la proposition de loi : |
| « De wet van 4 november 1969 kent, bij verkoop van een in pacht | « La loi du 4 novembre 1969 confère le droit de préemption en cas de |
| gegeven landeigendom, het recht van voorkoop toe aan de pachter of aan | vente d'un bien rural loué, au preneur ou à ses descendants qui |
| zijn afstammelingen die daadwerkelijk aan de exploitatie van dat goed deelnemen (art. 47). | participent effectivement à l'exploitation de ce bien (art. 47). |
| [...] | [...] |
| De vraag kan echter worden gesteld of de huidige wet het mogelijk maakt dit doel te bereiken. Tot wat dient het immers een dergelijk voordeel aan een landbouwer toe te staan, indien hij niet over de nodige middelen beschikt om dat recht uit te oefenen ? Een welmenende belegger zou die landbouwer zelfs niet kunnen ter hulp komen door het goed te kopen tegen de aan de pachter voorgesteld prijs en het hem verder te laten exploiteren, want dat zou feitelijk een overdracht zijn van het recht van voorkoop waarvan sprake in artikel 54. Die bepalingen kunnen nadelige gevolgen hebben. Zo kan het gebeuren dat een landbouwer van zijn bedrijf letterlijk wordt weggejaagd door een andere landbouwer, die vaak een abnormaal hoog bod heeft gedaan. Om aan dergelijke toestanden een einde te maken en de wet meer effect te doen sorteren, moet de overdracht van het recht van voorkoop worden georganiseerd. Opdat die overdracht echter geen aanleiding zou geven tot misbruiken, moeten er bepaalde voorwaarden aan verbonden worden [...]. » (Parl. St ., Kamer, B.Z. 1974, nr. 151/1, p. 1) | Cependant, on peut se demander si la législation actuelle permet de poursuivre efficacement le but fixé. A quoi sert-il, en effet, d'accorder un tel avantage à l'agriculteur s'il ne dispose pas des moyens financiers nécessaires pour exercer ce droit ? Un investisseur bien intentionné ne pourrait même pas venir en aide à un agriculteur en acquérant ce bien au prix proposé au preneur tout en étant prêt à le laisser exploiter le bien en question, car il s'agirait en fait d'une cession du droit de préemption dont il est question à l'article 54. Les conséquences de ces dispositions sont néfastes. Ainsi, il peut arriver qu'un agriculteur se voit littéralement chassé de son exploitation par un autre agriculteur dont l'offre est d'ailleurs souvent anormalement élevée. Pour mettre fin à de telles situations et pour donner plus d'efficacité à la législation actuelle, il conviendrait d'organiser la cession du droit de préemption. Afin que celle-ci ne soit pas exercée abusivement, il faudrait toutefois qu'elle soit [assortie de conditions]. » (Doc. parl. , Chambre, S.E. 1974, no 151/1, p. 1). L'article 48bis de la loi sur le bail à ferme a été adapté par la loi |
| Bij wet van 7 november 1988 werd artikel 48bis van de pachtwet | du 7 novembre 1988 afin notamment « d'augmenter le caractère dissuasif |
| aangepast onder meer om « het afschrikkend karakter van die bepaling | |
| te verhogen » (Parl. St. , Kamer, 1981-1982, nr. 171/40, p. 112). Het | de cette disposition » (Doc. parl. , Chambre, 1981-1982, no 171/40, p. |
| bedrag van de schadevergoeding werd aldus opgetrokken van 20 pct. van | 112). Le montant de l'indemnité a ainsi été porté de 20 à 50 p.c. du |
| de verkoopprijs van de betrokken percelen naar 50 pct. | prix de vente des parcelles concernées. |
| B.5. Het onderscheid tussen de twee in de prejudiciële vraag bedoelde | B.5. La distinction entre les deux catégories de preneurs visées dans |
| categorieën van pachters berust op een objectief criterium. De pachter | la question préjudicielle repose sur un critère objectif. Le preneur |
| die zelf zijn recht van voorkoop uitoefent wordt eigenaar van de | qui exerce lui-même son droit de préemption devient propriétaire des |
| gronden, terwijl de pachter die zijn recht van voorkoop aan een derde | terres tandis que le preneur qui cède son droit de préemption à un |
| overdraagt pachter van de verpachte gronden blijft. | tiers demeure preneur des biens loués. |
| B.6. Het criterium van onderscheid is pertinent ten aanzien van het | B.6. Ce critère de distinction est pertinent par rapport au but du |
| doel van de wetgever om de pachter die zijn recht van voorkoop | législateur d'obliger le preneur qui cède à un tiers son droit de |
| overdraagt aan een derde te verplichten zelf en op daadwerkelijke | |
| wijze het goed gedurende negen jaar uit te baten. Aldus wordt aan de | préemption à exploiter lui-même de manière effective le bien durant |
| pachter die om financiële redenen de verpachte goederen niet kan of | neuf ans. Une telle mesure offre ainsi une garantie de stabilité |
| niet wenst aan te kopen, gedurende een voldoende lange tijd - | |
| overeenstemmende met de normale minimale pachttijd van negen jaar | pendant une période suffisamment longue - correspondant à la durée de |
| (artikel 4 van de pachtwet) - bedrijfszekerheid verschaft. Doordat de | bail minimale normale de neuf ans (article 4 de la loi sur le bail à |
| negenjarige exploitatieplicht zowel de pachter als de derde-koper | ferme) - au preneur qui, pour des raisons financières, ne peut ou ne |
| bindt, wordt hierdoor tevens vermeden dat de pachter misbruik zou | souhaite pas acheter les biens loués. Parce qu'elle lie tout autant le |
| maken van zijn recht tot overdracht van zijn voorkooprecht door al dan | preneur que le tiers acheteur, cette obligation d'exploitation durant |
| niet in samenspraak met de door hem uitgekozen derde te speculeren op | une période de neuf ans évite également que le preneur abuse du droit |
| de eventuele meerwaarde van de goederen indien deze voortijdig | de céder son droit de préemption en spéculant, en connivence ou non |
| avec le tiers choisi par lui, sur une éventuelle plus-value des biens | |
| pachtvrij zouden worden. Ook de strenge sanctieregeling, waarbij aan | lorsque ceux-ci seront prématurément libres de bail. Le régime sévère |
| de sanction obligeant à payer au vendeur une indemnité forfaitaire de | |
| de verkoper een forfaitaire schadevergoeding van 50 pct. van de | 50 p.c. du prix de vente des parcelles concernées est lui aussi |
| verkoopprijs van de betrokken percelen moet worden betaald, past in | |
| dat kader. | adéquat. |
| B.7. De wetgever vermocht de rechtsverhouding tussen de | B.7. Le législateur pouvait régler de façon plus contraignante le |
| verpachter-verkoper en de pachter die zijn recht van voorkoop | rapport juridique entre le bailleur vendeur et le preneur qui cède son |
| overdraagt aan een derde-koper stringenter te regelen dan de | droit de préemption à un tiers acquéreur que le rapport juridique |
| rechtsverhouding tussen de verpachter-verkoper en de pachter die zelf | entre ce même bailleur vendeur et le preneur qui exerce lui-même son |
| zijn recht van voorkoop uitoefent, zowel op het vlak van de | droit de préemption, tant en ce qui concerne l'obligation d'exploiter |
| exploitatieverplichting die aan de pachter wordt opgelegd als op vlak | imposée au preneur qu'en ce qui concerne le régime des sanctions. A |
| van de sanctieregeling. Dienaangaande dient te worden gewezen op de | cet égard, il convient de renvoyer à la déclaration faite par le |
| verklaring van de Minister in de Senaat die stelde dat « een langere | ministre au Sénat, disant qu' « [il] avait précisément [été] prévu un |
| termijn precies voorzien was omdat er wellicht meer kans op speculatie | délai plus long parce que les possibilités de spéculation seront sans |
| bestaat bij overdracht van het voorkooprecht aan een derde-koper » | doute plus grandes en cas de cession [du droit de préemption] à un |
| (Parl. St. , Senaat, 1974-1975, nr. 593/2, p. 3). Immers wordt de | tiers acquéreur » (Doc. parl. , Sénat, 1974-1975, no 593/2, p. 3). En |
| pachter die zelf zijn recht van voorkoop uitoefent eigenaar van de | effet, le preneur qui exerce lui-même son droit de préemption devient |
| verpachte gronden, hetgeen op zich reeds bijdraagt aan de doelstelling | propriétaire des terres louées, ce qui en soi contribue déjà à |
| van de wetgever, zijnde het verzekeren van de stabiliteit en de | l'objectif du législateur, visant à assurer la stabilité et la |
| continuïteit van het landbouwbedrijf. In die hypothese kon de wetgever | continuité de l'entreprise agricole. Dans cette hypothèse, le |
| redelijkerwijze oordelen dat de kans op speculatie door een pachter | législateur pouvait raisonnablement estimer que le risque de |
| die eigenaar wordt doorgaans beperkter zou zijn dan door een | spéculation serait normalement plus limité dans le cas d'un preneur |
| pachter-overdrager. | devenant propriétaire que dans le cas d'un preneur cédant. |
| Gelet op de normale pachttijd die niet korter mag zijn dan negen jaar | Compte tenu de la durée normale de bail, qui ne peut être inférieure à |
| (cf. artikel 4 van de pachtwet), kan een exploitatieverplichting van | neuf ans (cf. article 4 de la loi sur le bail à ferme), l'obligation |
| negen jaar opgelegd aan de pachter-overdrager enkel zijn | d'exploiter le bien durant neuf ans qui est imposée au preneur cédant |
| bedrijfszekerheid ten goede komen vermits zij hem toestaat zijn | ne peut que favoriser la continuité de l'entreprise de celui-ci, |
| exploitatie voort te zetten en te investeren in de noodzakelijke | puisqu'elle lui permet de poursuivre son exploitation et d'investir |
| nieuwe technologieën (Parl. St. , Senaat, 1974-1975, nr. 593/2, p. 2). | dans les nouvelles technologies indispensables (Doc. parl. , Sénat, |
| Daarenboven beschikt hij over de mogelijkheid de exploitatie van de | 1974-1975, no 593/2, p. 2). Il a en outre la possibilité de céder |
| goederen over te dragen aan de in artikel 48bis opgesomde familieleden | l'exploitation des biens aux membres de la famille énumérés à |
| en kan hij, in geval van ernstige redenen, van de vrederechter | l'article 48bis et peut, en cas de motifs sérieux, obtenir du juge de |
| machtiging krijgen om de exploitatie vroegtijdig te beëindigen of over | paix l'autorisation de cesser ou de céder anticipativement |
| te dragen. | l'exploitation. |
| Evenmin kan de forfaitaire schadevergoeding van 50 pct. van de | L'indemnité forfaitaire de 50 p.c. du prix de vente des parcelles |
| verkoopprijs van de betrokken percelen als onredelijk worden | concernées ne peut pas non plus être considérée comme étant |
| beschouwd. Gelet op de beperking van het eigendomsrecht van de | déraisonnable. Compte tenu de la restriction apportée au droit de |
| verkoper die zich geconfronteerd ziet met een door de pachter gekozen | propriété du vendeur qui se voit opposer un acheteur choisi par le |
| koper en gelet op de doorgaans lagere verkoopprijs van verpachte | preneur et compte tenu du prix de vente généralement moins élevé des |
| goederen, is het niet onredelijk de verkoper te vergoeden in geval van | biens loués, il n'est pas déraisonnable d'accorder au vendeur une |
| misbruik van het recht tot overdracht van het voorkooprecht. Het | indemnité en cas de cession abusive du droit de préemption. Le |
| forfaitair karakter van de schadevergoeding van 50 pct. is | caractère forfaitaire de l'indemnité de 50 p.c. n'est, à cet égard, |
| dienaangaande niet onredelijk, niet alleen omdat de werkelijk door de | pas déraisonnable, non seulement parce que le dommage réel subi par le |
| verkoper geleden schade doorgaans moeilijk in te schatten is maar | vendeur est généralement difficile à évaluer, mais avant tout parce |
| vooral omdat het overeenstemt met de wil van de wetgever, om het | qu'il est conforme à la volonté du législateur de renforcer le |
| afschrikwekkend karakter ervan te verhogen (Parl. St ., Kamer, | caractère dissuasif de l'indemnité (Doc. parl. , Chambre, 1981-1982, no |
| 1981-1982, nr. 171/40, p. 112). | 171/40, p. 112). |
| Het verschil in behandeling is in redelijkheid verantwoord. | La différence de traitement est raisonnablement justifiée. |
| B.8. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.8. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 48bis van de pachtwet van 4 november 1969 schendt de artikelen | L'article 48bis de la loi du 4 novembre 1969 sur le bail à ferme ne |
| 10 en 11 van de Grondwet niet. | viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 17 september 2003. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 17 septembre 2003. |
| De griffier, | Le greffier, |
| L. Potoms. | L. Potoms. |
| De voorzitter, | Le président, |
| A. Arts. | A. Arts. |