← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 86/2003 van 11 juni 2003 Rolnummer : 2652 In zake : de
prejudiciële vraag over artikel 4, § 1, van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, vóó Het Arbitragehof, samengesteld uit
de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 86/2003 van 11 juni 2003 Rolnummer : 2652 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 4, § 1, van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, vóó Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...) | Extrait de l'arrêt n° 86/2003 du 11 juin 2003 Numéro du rôle : 2652 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 4, § 1 er , de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François, M(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 86/2003 van 11 juni 2003 | Extrait de l'arrêt n° 86/2003 du 11 juin 2003 |
Rolnummer : 2652 | Numéro du rôle : 2652 |
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 4, § 1, van de wet van 21 | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 4, § 1er, de |
november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering | la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la |
responsabilité en matière de véhicules automoteurs, avant sa | |
inzake motorrijtuigen, vóór de wijziging ervan bij de wet van 22 | modification par la loi du 22 août 2002, posée par le Tribunal de |
augustus 2002, gesteld door de Politierechtbank te Gent. | police de Gand. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters | composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. |
L. François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman en E. Derycke, | François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij vonnis van 24 februari 2003 in zake de n.v. Mercedes-Benz Gent | Par jugement du 24 février 2003 en cause de la s.a. Mercedes-Benz Gent |
tegen de n.v. Winterthur Europe Verzekeringen, waarvan de expeditie | contre la s.a. Winterthur Europe Assurances, dont l'expédition est |
ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 6 maart 2003, heeft | parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 6 mars 2003, le Tribunal |
de Politierechtbank te Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld : | de police de Gand a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schond artikel 4, § 1 van de Wet van 21 november 1989 betreffende de | « L'article 4, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989 relative à |
verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, op | l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules |
automoteurs, sur la base duquel a été inséré l'article 7 relatif au | |
basis waarvan artikel 7 van de modelpolis bij K.B. van 14 december | contrat-type par l'arrêté royal du 14 décembre 1992, avant sa |
1992 werd ingevoerd, vóór de wijziging ervan door de Wet van 22 | modification par la loi du 22 août 2002, violait-il les articles 10 et |
augustus 2002 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het | 11 de la Constitution en tant qu'il permettait qu'une personne |
mogelijk maakte dat een benadeelde van het voordeel van de | préjudiciée soit exclue du bénéfice de l'indemnisation au motif |
verzekeringsvergoeding werd uitgesloten om reden dat hij houder was | qu'elle était détentrice du véhicule avec lequel le dommage avait été |
van het voertuig waarmee schade werd veroorzaakt, zonder dat de | causé, sans que la possibilité lui fût offerte de renverser la |
mogelijkheid hem werd geboden het vermoeden van heimelijke | |
verstandhouding of van bedrog, waarop die uitsluiting was gegrond, te | présomption de collusion ou de dol sur laquelle cette exclusion était |
weerleggen ? » | fondée ? » |
Op 25 maart 2003 hebben de rechters-verslaggevers M. Bossuyt en L. | Le 25 mars 2003, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi |
François, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de organieke | organique les juges-rapporteurs M. Bossuyt et L. François ont informé |
wet, het Hof ervan in kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen | |
worden gebracht voor te stellen een arrest van onmiddellijk antwoord | la Cour qu'ils pourraient être amenés à proposer de rendre un arrêt de |
te wijzen. | réponse immédiate. |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 4, § 1, van de | B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 4, § 1er, de la loi |
wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte | du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la |
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, zoals van | responsabilité en matière de véhicules automoteurs, tel qu'il était |
toepassing vóór de wijziging ervan bij de wet van 22 augustus 2002, | applicable avant sa modification par la loi du 22 août 2002, et qui |
luidend : | énonçait : |
« Art. 4.§ 1. Niemand kan van het voordeel van de vergoeding worden |
« Art. 4.§ 1er. Nul ne peut être exclu du bénéfice de l'indemnisation |
uitgesloten om reden van zijn hoedanigheid van verzekerde, met | en raison de sa qualité d'assuré, à l'exception de celui qui est |
uitzondering van diegene die van alle aansprakelijkheid ontheven is | exonéré de toute responsabilité en vertu de l'article 18 de la loi du |
krachtens artikel 18 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de | 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail. |
arbeidsovereenkomsten. | |
Van het voordeel van de vergoeding kunnen nochtans worden uitgesloten, | Peuvent toutefois être exclus du bénéfice de l'indemnisation |
wanneer ze geen lichamelijke letsels hebben opgelopen : | lorsqu'ils n'ont pas subi de lésions corporelles : |
- de bestuurder van het motorrijtuig; | - le conducteur du véhicule; |
- de verzekeringnemer; | - le preneur d'assurance; |
- de eigenaar en de houder van het verzekerd motorrijtuig; | - le propriétaire et le détenteur du véhicule assuré; |
- de echtgenoot van de bestuurder, van de verzekeringnemer, van de | - le conjoint du conducteur, du preneur d'assurance, du propriétaire |
eigenaar of van de houder van dat motorrijtuig; | ou du détenteur de ce véhicule; |
- de bloed- of aanverwanten in rechte lijn van een van de voornoemde | - pour autant qu'ils habitent sous son toit et soient entretenus de |
personen, wanneer deze bij hem inwonen en door hem onderhouden worden. | ses deniers, les parents ou alliés en ligne directe de l'une des |
» | personnes précitées. » |
B.2.1. De verwijzende rechter vraagt het Hof of die bepaling de | B.2.1. Le juge a quo demande à la Cour si cette disposition viole les |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt in zoverre zij toestaat dat | articles 10 et 11 de la Constitution en tant qu'elle permet qu'une |
een benadeelde van het voordeel van een verzekeringsvergoeding wordt | personne lésée soit exclue du bénéfice d'une réparation dans le cadre |
uitgesloten omdat hij de houder was van het voertuig waarmee schade | de son assurance parce qu'elle était la détentrice du véhicule ayant |
werd veroorzaakt, zonder dat hem de mogelijkheid werd geboden het | causé le dommage, sans qu'il lui soit permis de renverser la |
vermoeden van heimelijke verstandhouding of van bedrog, waarop die | présomption de collusion ou de dol sur laquelle cette exclusion était |
uitsluiting was gegrond, te weerleggen. | fondée. |
B.2.2. De wet van 1 juli 1956, aangenomen ter uitvoering van het | B.2.2. La loi du 1er juillet 1956, adoptée en exécution du Traité |
Benelux-Verdrag betreffende de verplichte verzekering van de | Benelux relatif à l'assurance obligatoire de la responsabilité civile |
burgerlijke aansprakelijkheid in verband met motorvoertuigen en | |
vervangen door de wet van 21 november 1989, strekt ertoe « aan al de | en matière de véhicules automoteurs et remplacée par la loi du 21 |
slachtoffers van ongevallen, veroorzaakt door middel van | novembre 1989, vise à « assurer à toutes les victimes d'accidents |
motorrijtuigen, een snel en zeker herstel van de geleden schade te | occasionnés au moyen de véhicules automoteurs la réparation rapide et |
waarborgen » (Parl. St. , Kamer, 1953-1954, nr. 379, p. 3). Daartoe | sûre du préjudice subi » (Doc. parl. , Chambre, 1953-1954, no 379, p. |
wordt een verplichte verzekering ingesteld en wordt aan de benadeelde | 3). A cette fin, une assurance obligatoire est instaurée et un droit |
een eigen recht tegen de verzekeraar toegekend. | propre est attribué au préjudicié vis-à-vis de l'assureur. |
B.2.3. Artikel 4, § 1, tweede lid, derde streepje, biedt de | B.2.3. L'article 4, § 1er, alinéa 2, troisième tiret, offre la |
mogelijkheid de houder van het voertuig dat het ongeval veroorzaakt, | possibilité d'exclure du bénéfice de l'indemnisation le détenteur du |
van het voordeel van de vergoeding uit te sluiten. Die uitsluiting | véhicule qui occasionne l'accident. Comme dans les autres cas |
was, zoals in de andere gevallen vermeld in artikel 4, § 1, ingegeven | mentionnés à l'article 4, § 1er, cette exclusion était dictée par le |
door de overweging om fraude en heimelijke verstandhouding te | souci de prévenir la fraude et la collusion et d'empêcher de faire |
voorkomen en te verhinderen schade van een andere oorsprong te doen | passer pour des dommages causés par le véhicule assuré des dommages |
doorgaan voor schade veroorzaakt door het verzekerde voertuig (Parl. | |
St. , Kamer, 1954-1955, nr. 351/4, p. 28, en Parl. St. , Senaat, | ayant une autre origine (Doc. parl. , Chambre, 1954-1955, n° 351/4, p. |
1988-1989, nr. 696/2, p. 35). | 28, et Doc. parl. , Sénat, 1988-1989, n° 696/2, p. 35). |
B.2.4. De wetgever heeft kunnen menen dat de situatie van houder van | B.2.4. Le législateur a pu estimer que la situation du détenteur d'un |
een verzekerd voertuig van die aard kon zijn dat zij het risico van | |
bedrog bij de verzekering zou kunnen vergroten. Vanwege haar algemeen | véhicule assuré pouvait être de nature à augmenter le risque de fraude |
en absoluut karakter is de uitsluiting van de houder van het verzekerd | à l'assurance. De par son caractère général et absolu, l'exclusion du |
voertuig evenwel onevenredig daar zij ertoe leidt dat hij van het | détenteur du véhicule assuré est toutefois disproportionnée |
voordeel van de verzekering wordt uitgesloten, zelfs in die gevallen | puisqu'elle a pour effet qu'il est exclu du bénéfice de l'assurance |
waarin hij zelf benadeelde is in de zin van artikel 3 van de wet van | même dans les cas où il est lui-même préjudicié au sens de l'article 3 |
21 november 1989 en waarin hij aantoont dat er geen fraude of | de la loi du 21 novembre 1989 et où il démontre qu'il n'y a ni fraude |
heimelijke verstandhouding is. | ni collusion. |
B.3. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. | B.3. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 4, § 1, van de wet van 21 november 1989 betreffende de | L'article 4, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989 relative à |
verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, vóór | l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules |
de wijziging ervan bij de wet van 22 augustus 2002, schendt de | automoteurs, avant sa modification par la loi du 22 août 2002, viole |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het toestaat dat de | les articles 10 et 11 de la Constitution en tant qu'il permet que le |
houder van het verzekerd voertuig steeds van het voordeel van de | détenteur du véhicule assuré puisse toujours être exclu du bénéfice de |
verplichte verzekering kan worden uitgesloten. | l'assurance obligatoire. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 11 juni 2003. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 11 juin 2003. |
De griffier, De voorzitter, P.-Y. Dutilleux A. Arts | Le greffier, Le président,P.-Y. Dutilleux A. Arts |