← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 86/2003 van 11 juni 2003 Rolnummer : 2652 In zake : de
prejudiciële vraag over artikel 4, § 1, van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, vóó Het Arbitragehof, samengesteld uit
de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 86/2003 van 11 juni 2003 Rolnummer : 2652 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 4, § 1, van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, vóó Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...) | Extrait de l'arrêt n° 86/2003 du 11 juin 2003 Numéro du rôle : 2652 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 4, § 1 er , de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François, M(...) |
|---|---|
| ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
| Uittreksel uit arrest nr. 86/2003 van 11 juni 2003 | Extrait de l'arrêt n° 86/2003 du 11 juin 2003 |
| Rolnummer : 2652 | Numéro du rôle : 2652 |
| In zake : de prejudiciële vraag over artikel 4, § 1, van de wet van 21 | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 4, § 1er, de |
| november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering | la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la |
| responsabilité en matière de véhicules automoteurs, avant sa | |
| inzake motorrijtuigen, vóór de wijziging ervan bij de wet van 22 | modification par la loi du 22 août 2002, posée par le Tribunal de |
| augustus 2002, gesteld door de Politierechtbank te Gent. | police de Gand. |
| Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
| samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters | composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. |
| L. François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman en E. Derycke, | François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée |
| bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, | du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij vonnis van 24 februari 2003 in zake de n.v. Mercedes-Benz Gent | Par jugement du 24 février 2003 en cause de la s.a. Mercedes-Benz Gent |
| tegen de n.v. Winterthur Europe Verzekeringen, waarvan de expeditie | contre la s.a. Winterthur Europe Assurances, dont l'expédition est |
| ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 6 maart 2003, heeft | parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 6 mars 2003, le Tribunal |
| de Politierechtbank te Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld : | de police de Gand a posé la question préjudicielle suivante : |
| « Schond artikel 4, § 1 van de Wet van 21 november 1989 betreffende de | « L'article 4, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989 relative à |
| verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, op | l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules |
| automoteurs, sur la base duquel a été inséré l'article 7 relatif au | |
| basis waarvan artikel 7 van de modelpolis bij K.B. van 14 december | contrat-type par l'arrêté royal du 14 décembre 1992, avant sa |
| 1992 werd ingevoerd, vóór de wijziging ervan door de Wet van 22 | modification par la loi du 22 août 2002, violait-il les articles 10 et |
| augustus 2002 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het | 11 de la Constitution en tant qu'il permettait qu'une personne |
| mogelijk maakte dat een benadeelde van het voordeel van de | préjudiciée soit exclue du bénéfice de l'indemnisation au motif |
| verzekeringsvergoeding werd uitgesloten om reden dat hij houder was | qu'elle était détentrice du véhicule avec lequel le dommage avait été |
| van het voertuig waarmee schade werd veroorzaakt, zonder dat de | causé, sans que la possibilité lui fût offerte de renverser la |
| mogelijkheid hem werd geboden het vermoeden van heimelijke | |
| verstandhouding of van bedrog, waarop die uitsluiting was gegrond, te | présomption de collusion ou de dol sur laquelle cette exclusion était |
| weerleggen ? » | fondée ? » |
| Op 25 maart 2003 hebben de rechters-verslaggevers M. Bossuyt en L. | Le 25 mars 2003, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi |
| François, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de organieke | organique les juges-rapporteurs M. Bossuyt et L. François ont informé |
| wet, het Hof ervan in kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen | |
| worden gebracht voor te stellen een arrest van onmiddellijk antwoord | la Cour qu'ils pourraient être amenés à proposer de rendre un arrêt de |
| te wijzen. | réponse immédiate. |
| II. In rechte | II. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 4, § 1, van de | B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 4, § 1er, de la loi |
| wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte | du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la |
| aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, zoals van | responsabilité en matière de véhicules automoteurs, tel qu'il était |
| toepassing vóór de wijziging ervan bij de wet van 22 augustus 2002, | applicable avant sa modification par la loi du 22 août 2002, et qui |
| luidend : | énonçait : |
| « Art. 4.§ 1. Niemand kan van het voordeel van de vergoeding worden |
« Art. 4.§ 1er. Nul ne peut être exclu du bénéfice de l'indemnisation |
| uitgesloten om reden van zijn hoedanigheid van verzekerde, met | en raison de sa qualité d'assuré, à l'exception de celui qui est |
| uitzondering van diegene die van alle aansprakelijkheid ontheven is | exonéré de toute responsabilité en vertu de l'article 18 de la loi du |
| krachtens artikel 18 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de | 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail. |
| arbeidsovereenkomsten. | |
| Van het voordeel van de vergoeding kunnen nochtans worden uitgesloten, | Peuvent toutefois être exclus du bénéfice de l'indemnisation |
| wanneer ze geen lichamelijke letsels hebben opgelopen : | lorsqu'ils n'ont pas subi de lésions corporelles : |
| - de bestuurder van het motorrijtuig; | - le conducteur du véhicule; |
| - de verzekeringnemer; | - le preneur d'assurance; |
| - de eigenaar en de houder van het verzekerd motorrijtuig; | - le propriétaire et le détenteur du véhicule assuré; |
| - de echtgenoot van de bestuurder, van de verzekeringnemer, van de | - le conjoint du conducteur, du preneur d'assurance, du propriétaire |
| eigenaar of van de houder van dat motorrijtuig; | ou du détenteur de ce véhicule; |
| - de bloed- of aanverwanten in rechte lijn van een van de voornoemde | - pour autant qu'ils habitent sous son toit et soient entretenus de |
| personen, wanneer deze bij hem inwonen en door hem onderhouden worden. | ses deniers, les parents ou alliés en ligne directe de l'une des |
| » | personnes précitées. » |
| B.2.1. De verwijzende rechter vraagt het Hof of die bepaling de | B.2.1. Le juge a quo demande à la Cour si cette disposition viole les |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt in zoverre zij toestaat dat | articles 10 et 11 de la Constitution en tant qu'elle permet qu'une |
| een benadeelde van het voordeel van een verzekeringsvergoeding wordt | personne lésée soit exclue du bénéfice d'une réparation dans le cadre |
| uitgesloten omdat hij de houder was van het voertuig waarmee schade | de son assurance parce qu'elle était la détentrice du véhicule ayant |
| werd veroorzaakt, zonder dat hem de mogelijkheid werd geboden het | causé le dommage, sans qu'il lui soit permis de renverser la |
| vermoeden van heimelijke verstandhouding of van bedrog, waarop die | présomption de collusion ou de dol sur laquelle cette exclusion était |
| uitsluiting was gegrond, te weerleggen. | fondée. |
| B.2.2. De wet van 1 juli 1956, aangenomen ter uitvoering van het | B.2.2. La loi du 1er juillet 1956, adoptée en exécution du Traité |
| Benelux-Verdrag betreffende de verplichte verzekering van de | Benelux relatif à l'assurance obligatoire de la responsabilité civile |
| burgerlijke aansprakelijkheid in verband met motorvoertuigen en | |
| vervangen door de wet van 21 november 1989, strekt ertoe « aan al de | en matière de véhicules automoteurs et remplacée par la loi du 21 |
| slachtoffers van ongevallen, veroorzaakt door middel van | novembre 1989, vise à « assurer à toutes les victimes d'accidents |
| motorrijtuigen, een snel en zeker herstel van de geleden schade te | occasionnés au moyen de véhicules automoteurs la réparation rapide et |
| waarborgen » (Parl. St. , Kamer, 1953-1954, nr. 379, p. 3). Daartoe | sûre du préjudice subi » (Doc. parl. , Chambre, 1953-1954, no 379, p. |
| wordt een verplichte verzekering ingesteld en wordt aan de benadeelde | 3). A cette fin, une assurance obligatoire est instaurée et un droit |
| een eigen recht tegen de verzekeraar toegekend. | propre est attribué au préjudicié vis-à-vis de l'assureur. |
| B.2.3. Artikel 4, § 1, tweede lid, derde streepje, biedt de | B.2.3. L'article 4, § 1er, alinéa 2, troisième tiret, offre la |
| mogelijkheid de houder van het voertuig dat het ongeval veroorzaakt, | possibilité d'exclure du bénéfice de l'indemnisation le détenteur du |
| van het voordeel van de vergoeding uit te sluiten. Die uitsluiting | véhicule qui occasionne l'accident. Comme dans les autres cas |
| was, zoals in de andere gevallen vermeld in artikel 4, § 1, ingegeven | mentionnés à l'article 4, § 1er, cette exclusion était dictée par le |
| door de overweging om fraude en heimelijke verstandhouding te | souci de prévenir la fraude et la collusion et d'empêcher de faire |
| voorkomen en te verhinderen schade van een andere oorsprong te doen | passer pour des dommages causés par le véhicule assuré des dommages |
| doorgaan voor schade veroorzaakt door het verzekerde voertuig (Parl. | |
| St. , Kamer, 1954-1955, nr. 351/4, p. 28, en Parl. St. , Senaat, | ayant une autre origine (Doc. parl. , Chambre, 1954-1955, n° 351/4, p. |
| 1988-1989, nr. 696/2, p. 35). | 28, et Doc. parl. , Sénat, 1988-1989, n° 696/2, p. 35). |
| B.2.4. De wetgever heeft kunnen menen dat de situatie van houder van | B.2.4. Le législateur a pu estimer que la situation du détenteur d'un |
| een verzekerd voertuig van die aard kon zijn dat zij het risico van | |
| bedrog bij de verzekering zou kunnen vergroten. Vanwege haar algemeen | véhicule assuré pouvait être de nature à augmenter le risque de fraude |
| en absoluut karakter is de uitsluiting van de houder van het verzekerd | à l'assurance. De par son caractère général et absolu, l'exclusion du |
| voertuig evenwel onevenredig daar zij ertoe leidt dat hij van het | détenteur du véhicule assuré est toutefois disproportionnée |
| voordeel van de verzekering wordt uitgesloten, zelfs in die gevallen | puisqu'elle a pour effet qu'il est exclu du bénéfice de l'assurance |
| waarin hij zelf benadeelde is in de zin van artikel 3 van de wet van | même dans les cas où il est lui-même préjudicié au sens de l'article 3 |
| 21 november 1989 en waarin hij aantoont dat er geen fraude of | de la loi du 21 novembre 1989 et où il démontre qu'il n'y a ni fraude |
| heimelijke verstandhouding is. | ni collusion. |
| B.3. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. | B.3. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 4, § 1, van de wet van 21 november 1989 betreffende de | L'article 4, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989 relative à |
| verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, vóór | l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules |
| de wijziging ervan bij de wet van 22 augustus 2002, schendt de | automoteurs, avant sa modification par la loi du 22 août 2002, viole |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het toestaat dat de | les articles 10 et 11 de la Constitution en tant qu'il permet que le |
| houder van het verzekerd voertuig steeds van het voordeel van de | détenteur du véhicule assuré puisse toujours être exclu du bénéfice de |
| verplichte verzekering kan worden uitgesloten. | l'assurance obligatoire. |
| Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 11 juni 2003. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 11 juin 2003. |
| De griffier, De voorzitter, P.-Y. Dutilleux A. Arts | Le greffier, Le président,P.-Y. Dutilleux A. Arts |