Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 117/2003 van 17 september 2003 Rolnummer : 2512 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 112 van de wet van 14 januari 2002 houdende maatregelen inzake gezondheidszorg, ingesteld door de v.z.w. « Belgisch Het Arbitragehof, samengesteld uit de rechters L. François en M. Bossuyt, waarnemend voorzitters(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 117/2003 van 17 september 2003 Rolnummer : 2512 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 112 van de wet van 14 januari 2002 houdende maatregelen inzake gezondheidszorg, ingesteld door de v.z.w. « Belgisch Het Arbitragehof, samengesteld uit de rechters L. François en M. Bossuyt, waarnemend voorzitters(...) Extrait de l'arrêt n° 117/2003 du 17 septembre 2003 Numéro du rôle : 2512 En cause : le recours en annulation de l'article 112 de la loi du 14 janvier 2002 portant des mesures en matière de soins de santé, introduit par l'a.s.b.l. « Associ La Cour d'arbitrage, composée des juges L. François et M. Bossuyt, faisant fonction de président(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 117/2003 van 17 september 2003 Extrait de l'arrêt n° 117/2003 du 17 septembre 2003
Rolnummer : 2512 Numéro du rôle : 2512
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 112 van de wet van En cause : le recours en annulation de l'article 112 de la loi du 14
14 januari 2002 houdende maatregelen inzake gezondheidszorg, ingesteld janvier 2002 portant des mesures en matière de soins de santé,
door de v.z.w. « Belgische Vereniging van Artsensyndicaten » en introduit par l'a.s.b.l. « Association belge des syndicats médicaux »
anderen. et autres.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de rechters L. François en M. Bossuyt, waarnemend composée des juges L. François et M. Bossuyt, faisant fonction de
voorzitters, en de rechters P. Martens, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. présidents, et des juges P. Martens, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P.
Moerman en E. Derycke, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder Moerman et E. Derycke, assistée du greffier L. Potoms, présidée par le
voorzitterschap van rechter L. François, juge L. François,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 21 augustus Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 21
2002 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 22 août 2002 et parvenue au greffe le 22 août 2002, un recours en
augustus 2002, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 112
van de wet van 14 januari 2002 houdende maatregelen inzake annulation de l'article 112 de la loi du 14 janvier 2002 portant des
gezondheidszorg (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 22 mesures en matière de soins de santé (publiée au Moniteur belge du 22
februari 2002) door de v.z.w. Belgische Vereniging van février 2002) a été introduit par l'a.s.b.l. Association belge des
Artsensyndicaten, met zetel te 1050 Brussel, Boondaalsesteenweg 6, bus syndicats médicaux, dont le siège est établi à 1050 Bruxelles,
4, het Verbond der Belgische Beroepsverening en van chaussée de Boondael 6, boîte 4, le Groupement des unions
professionnelles belges de médecins spécialistes, dont le siège est
Geneesheren-specialisten, met zetel te 1050 Brussel, Kroonlaan 20, M. établi à 1050 Bruxelles, avenue de la Couronne 20, M. Moens, demeurant
Moens, wonende te 2800 Mechelen, Battelsesteenweg 378, en J. de Toeuf, à 2800 Malines, Battelsesteenweg 378, et J. de Toeuf, demeurant à 1640
wonende te 1640 Sint-Genesius-Rode, Toeristenlaan 7. Rhode-Saint-Genèse, avenue des Touristes 7.
De Ministerraad heeft een memorie ingediend en de verzoekende partijen Le Conseil des ministres a introduit un mémoire et les parties
hebben een memorie van antwoord ingediend. requérantes ont introduit un mémoire en réponse.
Bij beschikking van 22 mei 2003 heeft het Hof de zaak in gereedheid Par ordonnance du 22 mai 2003, la Cour a déclaré l'affaire en état et
verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 18 juni 2003 na fixé l'audience au 18 juin 2003 après avoir invité les parties à
de partijen te hebben verzocht zich in een uiterlijk op 10 juni 2003 s'expliquer, dans un mémoire complémentaire à introduire le 10 juin
in te dienen aanvullende memorie nader te verklaren over de
draagwijdte van artikel 140, § 3, van de wet van 7 augustus 1987 op de 2003 au plus tard, sur la portée de l'article 140, § 3, de la loi du 7
ziekenhuizen, in zoverre het melding maakt van « in onderlinge août 1987 sur les hôpitaux, en ce qu'il mentionne des tarifs fixés «
overeenstemming » vastgestelde tarieven. d'un commun accord ».
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepaling Quant à la disposition entreprise
B.1. Het bestreden artikel 112 van de wet van 14 januari 2002 houdende B.1. L'article 112 entrepris de la loi du 14 janvier 2002 portant des
mesures en matière de soins de santé a modifié et complété l'article
maatregelen inzake gezondheidszorg heeft artikel 140 van de op 7 140 de la loi sur les hôpitaux coordonnée le 7 août 1987.
augustus 1987 gecoördineerde wet op de ziekenhuizen gewijzigd en aangevuld.
Dat artikel bepaalt : Cet article dispose :
« In artikel 140 van dezelfde wet, gewijzigd bij de wetten van 26 juni « Dans l'article 140 de la même loi, modifié par les lois du 26 juin
1992 en van 6 augustus 1993, worden de volgende wijzigingen aangebracht : 1992 et du 6 août 1993, les modifications suivantes sont apportées :
1o in § § 1, 3o en 3, worden de woorden ' de verpleegdagprijs ' 1o dans les §§ 1er, 3o et 3, les mots « prix de la journée
vervangen door de woorden ' het budget '; d'hospitalisation » sont remplacés par le mot « budget »;
2o het artikel wordt aangevuld met een § 5, luidend als volgt : 2o l'article est complété par un § 5, libellé comme suit :
"§ 5. De overeenstemming tussen de beheerder en de Medische Raad, als ' § 5. L'accord entre le gestionnaire et le Conseil médical tel que
bedoeld in §§ 3 en 4, is bindend voor de betrokken visé aux §§ 3 et 4, est contraignant pour les médecins hospitaliers
ziekenhuisgeneesheren, niettegenstaande elk andersluidend beding in de concernés, nonobstant toute stipulation contraire dans les conventions
individuele overeenkomsten en benoemingsakten bedoeld in artikel 131". ou les actes de nomination individuels visés à l'article 131. ' »
» B.2.1. Naar luid van de voormelde wet op de ziekenhuizen wordt de B.2.1. Aux termes de la loi sur les hôpitaux précitée, la relation
rechtsverhouding tussen een geneesheer en een ziekenhuisinstelling juridique entre un médecin et un établissement hospitalier est
bepaald door twee rechtshandelingen van verschillende aard : déterminée par deux actes juridiques de type différent : la
enerzijds, de algemene regeling van het ziekenhuis en, anderzijds, de réglementation générale sur l'hôpital, d'une part, et le contrat ou la
overeenkomst of de statutaire benoeming betreffende de individuele nomination statutaire portant l'engagement individuel du médecin,
aanwerving van de geneesheer. d'autre part.
Artikel 130 van de voormelde wet legt de inhoud van de algemene L'article 130 de la loi précitée détermine le contenu de la
regeling vast en bepaalt dat die binnen elk ziekenhuis dient te worden réglementation générale et dispose que celle-ci doit être élaborée au
vastgesteld op initiatief van de beheerder na advies van de medische sein de chaque hôpital à l'initiative du gestionnaire après avis du
raad. conseil médical.
Artikel 131 van dezelfde wet bepaalt dat een overeenkomst schriftelijk L'article 131 de la même loi précise qu'un contrat doit être conclu
dient te worden gesloten tussen de geneesheer en het ziekenhuis waarin par écrit entre le médecin et l'établissement hospitalier dans lequel
hij werkt en zulks ongeacht de aard van de rechtsverhouding die tussen il travaille et ce, quelle que soit la nature de la relation juridique
hen bestaat. existant entre eux.
B.2.2. Artikel 121 van de wet bepaalt dat de medische raad « het B.2.2. L'article 121 de la loi dispose que le conseil médical « est
vertegenwoordigend orgaan [is] waardoor de ziekenhuisgeneesheren l'organe représentant les médecins hospitaliers par lequel ceux-ci
betrokken worden bij de besluitvorming in het ziekenhuis ». De kiezers sont associés à la prise de décisions à l'hôpital ». Les électeurs du
voor de medische raad alsmede de personen die binnen de raad kunnen conseil médical comme les personnes éligibles en son sein sont
worden verkozen zijn uitsluitend ziekenhuisgeneesheren (artikel 122 exclusivement des médecins hospitaliers (article 122 de la loi et
van de wet en de artikelen 1, 2 en 4 van het koninklijk besluit van 10 articles 1er, 2 et 4 de l'arrêté royal du 10 août 1987 fixant les
augustus 1987 tot vaststelling van de regels met betrekking tot de règles relatives à la composition et au fonctionnement du conseil
samenstelling en de werking van de Medische Raad in uitvoering van de
artikelen 24, 25 en 26 van de wet van 23 december 1963 op de médical en exécution des articles 24, 25 et 26 de la loi du 23
ziekenhuizen). décembre 1963 sur les hôpitaux).
Op grond van artikel 126, § 1, van de wet is de ziekenhuisbeheerder Sur la base de l'article 126, § 1er, de la loi, le gestionnaire de
ertoe gehouden het advies van de medische raad in te winnen indien hij l'hôpital est tenu de demander l'avis du conseil médical lorsqu'il
de in artikel 130 bedoelde algemene regeling van de rechtsverhoudingen envisage d'adopter ou de modifier la réglementation générale régissant
tussen het ziekenhuis en de ziekenhuisgeneesheren wil aannemen of wijzigen. Volgens de artikelen 127 en 128 volgt er overleg indien de medische raad zich kant tegen het voorstel van de beheerder in een schriftelijk en gemotiveerd advies met een meerderheid van twee derden, en de ziekenhuisbeheerder zich bij dat advies niet aansluit. Indien dat overleg niet tot een consensus leidt, kan het probleem in onderlinge overeenstemming worden voorgelegd aan een bemiddelaar. Die bemiddelaar tracht de standpunten nader tot elkaar te brengen en stelt zelf, bij gebrek aan overeenstemming, een oplossing voor. Dat voorstel kan door de beheerder niet worden afgewezen tenzij hij zelf een nieuw voorstel doet waarmee de medische raad instemt. Wanneer de algemene regeling het vraagstuk behandelt van de omvang van de honoraria voor medische prestaties die aan het ziekenhuis worden les rapports juridiques entre l'hôpital et les médecins hospitaliers, visée à l'article 130. Selon les articles 127 et 128, si le conseil médical s'oppose à la proposition du gestionnaire par un avis écrit et motivé à la majorité des deux tiers et si le gestionnaire de l'hôpital ne se rallie pas à cet avis, une concertation s'ouvre. Si cette concertation n'aboutit pas à un consensus, le problème peut être soumis, de commun accord, à un médiateur. Ce médiateur s'efforce de rapprocher les points de vue et propose lui-même, à défaut d'accord, une solution. Celle-ci ne peut être écartée par le gestionnaire que s'il fait lui-même une proposition nouvelle qui recueille l'accord du conseil médical. Lorsque la réglementation générale aborde la question de l'importance des honoraires médicaux qui sont cédés à l'hôpital, l'article 140, §§
afgestaan, bepaalt artikel 140, §§ 3 en 4, van de wet dat de beheerder 3 et 4, de la loi dispose que le gestionnaire et le conseil médical
en de medische raad daarover in beginsel in onderlinge overeenstemming décident en principe d'un commun accord. La procédure des articles 127
beslissen. De procedure van de artikelen 127 en 128, §§ 1, 2 en 3, et 128, §§ 1er, 2 et 3, ne s'applique que faute pour le gestionnaire
wordt enkel toegepast indien tussen de beheerder en de medische raad
binnen drie maanden geen overeenstemming wordt bereikt en de in et le conseil médical de s'accorder dans les trois mois et faute pour
artikel 142 bedoelde adviesprocedure is mislukt. la procédure d'avis prévue à l'article 142 d'avoir abouti.
B.3.1. De weerslag van een wijziging van de algemene regeling van het B.3.1. L'incidence d'une modification de la réglementation générale de
ziekenhuis op de lopende contracten was omstreden, zoals blijkt uit de l'hôpital sur les contrats en cours était controversée ainsi qu'en
parlementaire voorbereiding van de wet van 14 januari 2002 : témoignent les travaux préparatoires de la loi du 14 janvier 2002 :
« [...] in de ziekenhuiswet [wordt] een bepaling ingeschreven die « [...] une disposition est introduite dans la loi sur les hôpitaux où
duidelijk stelt dat de overeenstemming tussen de medische raad en de il est stipulé clairement que l'accord entre le conseil médical et
beheerder met betrekking tot enerzijds de vaststelling van de tarieven l'administrateur pour ce qui concerne, d'une part, la fixation des
voor de inhoudingen met het oog op de dekking van kosten van het montants des retenues destinées à couvrir les frais d'hôpital
ziekenhuis die veroorzaakt worden door medische prestaties en die niet engendrés par des prestations médicales et non remboursés dans le
door het budget worden vergoed, en anderzijds de vaststelling van de cadre du budget et, d'autre part, l'utilisation de ces retenues (le
aanwending van deze inhoudingen (in casu voor maatregelen [...] om de
medische activiteit in het ziekenhuis in stand te houden of te cas échéant, pour des mesures visant à préserver ou développer
verbeteren), primeert op elk andersluidend beding in individuele l'activité médicale), prime sur toute stipulation contraire contenue
overeenkomsten en benoemingsakten. Niettegenstaande dit destijds de dans des contrats individuels ou des actes de nomination. Bien que
bedoeling was van de wetgever, wordt deze interpretatie door een cela ait été l'intention du législateur à l'époque, cette
bepaalde rechtsleer en op het terrein betwist. De wijziging beoogt interprétation est contestée par une certaine doctrine et sur le
dergelijke betwistingen naar de toekomst toe te vermijden. » (Parl. terrain. Cet amendement vise à éviter ce genre de contestations à
St. , Kamer, 2001-2002, DOC 50 1376/6, p. 9) l'avenir » (Doc. parl. , Chambre, 2001-2002, DOC 50 1376/6, p. 9).
« Er is [...] geen eensgezindheid over de vraag welke regeling, de « [...] on constate l'absence de consensus sur la question de savoir
si ce sont les dispositions prévues dans la réglementation générale ou
celles qui figurent dans la convention individuelle qui prévalent en
individuele of de algemene, voorrang heeft wanneer zij niet met elkaar cas de discordance. Il est dès lors souhaitable de compléter l'article
overeenstemmen. Daarom is het wenselijk artikel 140 van de 140 de la loi sur les hôpitaux par une disposition interprétative
ziekenhuiswet aan te vullen met een interpretatieve bepaling krachtens
welke de algemene regeling van in den beginne primeert. Dit was accordant ab initio la primauté à la réglementation générale,
destijds ook de bedoeling van de wetgever. » (ibid. , p. 21) conformément à l'intention du législateur de l'époque. » (ibid. , p.
B.3.2. Om die onzekerheid op te heffen heeft de wetgever de vijfde, 21) B.3.2. C'est pour lever cette incertitude que le législateur a ajouté
bestreden, paragraaf toegevoegd aan artikel 140 van de voormelde wet met de bedoeling om daarin het beginsel op te nemen volgens hetwelk de in de algemene regeling aangebrachte wijziging dient te primeren op de lopende overeenkomsten. Dat beginsel is, rekening houdend met artikel 140, slechts van toepassing op de voorafgaande inhouding, voor het ziekenhuis, van een gedeelte van de honoraria voor medische prestaties. Het beoogt niet de geneesheren die gebonden zijn door een arbeidsovereenkomst of wier vergoeding op forfaitaire wijze wordt vastgesteld. Ten aanzien van de draagwijdte van het beroep B.4. De Ministerraad is van oordeel dat de verzoekende partijen niet le cinquième paragraphe, entrepris, à l'article 140 de la loi précitée dans le but d'y inscrire le principe selon lequel la modification apportée à la réglementation générale doit prévaloir sur les contrats en cours. Compte tenu de l'article 140, ce principe ne s'applique qu'en ce qui concerne la retenue préalable, pour l'hôpital, d'une fraction des honoraires médicaux. Il ne vise pas les médecins qui se trouvent dans les liens d'un contrat de travail ou dont la rémunération est fixée de manière forfaitaire. Quant à la portée du recours B.4. Le Conseil des ministres considère que les parties requérantes
uiteenzetten in welk opzicht de door artikel 112, 1o, van de wet van n'expliquent pas en quoi la modification apportée par l'article 112, 1o,
14 januari 2002 aangebrachte wijziging voor hen griefhoudend zou zijn. de la loi du 14 janvier 2002 leur ferait grief. Cette disposition en
Die bepaling vervangt immers enkel de woorden « de verpleegdagprijs » effet remplace seulement les mots « prix de la journée
door de woorden « het budget ». Volgens de Ministerraad vloeit die d'hospitalisation » par le mot « budget ». Selon le Conseil des
terminologische wijziging voort uit het feit dat de financiering van ministres, cette modification terminologique découle du fait que le
het ziekenhuis werd gewijzigd waarbij het mechanisme van de dagprijs financement de l'hôpital a été modifié, le mécanisme du prix de
werd opgeheven en werd vervangen door een financieringswijze die journée ayant été supprimé et remplacé par un mode de financement
voornamelijk is gebaseerd op de kostprijs van de pathologieën. fondé principalement sur le coût des pathologies.
In hun memorie van antwoord verklaren de verzoekende partijen akte te Dans leur mémoire en réponse, les parties requérantes disent acter la
nemen van de precisering van de Ministerraad naar luid waarvan de précision du Conseil des ministres aux termes de laquelle la
terminologische wijziging de bestaande verhouding tussen de beheerder modification terminologique n'altère en rien la relation existant
en de geneesheer in geen enkel opzicht wijzigt. Het Hof onderzoekt entre le gestionnaire et le médecin. La Cour examine donc le recours
bijgevolg het beroep in zoverre het artikel 140, § 5, van de wet van 7 en tant qu'il vise l'article 140, § 5, de la loi du 7 août 1987 sur
augustus 1987 op de ziekenhuizen, ingevoegd bij de wet van 14 januari les hôpitaux, inséré par la loi du 14 janvier 2002.
2002, beoogt. Quant au fond
Ten gronde
Het eerste middel Le premier moyen
B.5. Het eerste middel is afgeleid uit de schending van de artikelen
10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel B.5. Le premier moyen est pris de la violation des articles 10 et 11
de la Constitution, lus isolément ou en combinaison avec son article
23 ervan, met de artikelen 1101 en volgende, 1134, 1168, 1170 en 1174 23, avec les articles 1101 et suivants, 1134, 1168, 1170 et 1174 du
van het Burgerlijk Wetboek, met de artikelen 3, 6 en 25 van de wet van Code civil, avec les articles 3, 6 et 25 de la loi du 3 juillet 1978
3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en met de artikelen relative aux contrats de travail et avec les articles 120 à 140 de la
120 tot 140 van de op 7 augustus 1987 gecoördineerde wet op de loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987.
ziekenhuizen. De verzoekende partijen zijn van oordeel dat artikel 140, § 5 (nieuw), Les parties requérantes considèrent que l'article 140, § 5 (nouveau),
van de wet op de ziekenhuizen het gelijkheidsbeginsel miskent doordat de la loi sur les hôpitaux méconnaît le principe d'égalité en ce qu'il
het voorziet in een bijzondere regeling voor de toepassing van de organise un régime particulier pour l'application des dispositions
bepalingen tot wijziging van de overeenkomsten die tussen de beheerder modificatives aux conventions conclues entre le gestionnaire d'un
van een ziekenhuis en de geneesheren die in dat ziekenhuis werken établissement hospitalier et les médecins travaillant au sein de
worden gesloten. l'hôpital.
De bestreden bepaling zou allereerst een discriminatie ten nadele van La disposition attaquée créerait tout d'abord une discrimination au
de ziekenhuisgeneesheren in het leven roepen, in zoverre eenzijdige détriment des médecins hospitaliers en ce qu'ils pourraient se voir
wijzigingen enkel aan hun overeenkomsten zouden kunnen worden imposer des modifications unilatérales à leur contrat et ce, en
opgelegd, en zulks in afwijking van artikel 1134 van het Burgerlijk dérogation à l'article 1134 du Code civil. Il y aurait ensuite une
Wetboek. Vervolgens zou er een discriminatie zijn tussen de discrimination entre les médecins contractuels et les médecins
contractuele geneesheren en de statutaire geneesheren, aangezien, statutaires du fait que, si les premiers n'acceptent pas la loi du
indien eerstgenoemden, in tegenstelling tot laatstgenoemden, de wet changement, à l'inverse des seconds, il serait anormal de la leur
van de veranderlijkheid niet aanvaarden, het abnormaal zou zijn hen
die krachtens artikel 140, § 5 (nieuw), van de wet op de ziekenhuizen imposer par le biais de l'article 140, § 5 (nouveau). Les parties
op te leggen. De verzoekende partijen bekritiseren verder het feit dat requérantes critiquent encore le fait que l'entrée en vigueur des
de inwerkingtreding van de wijzigingen van de algemene regeling van modifications de la réglementation générale s'applique aux relations
toepassing is op de contractuele verhoudingen die werden opgezegd door contractuelles dénoncées par le médecin qui est en période de préavis.
de geneesheer die zich in een opzeggingsperiode bevindt. De Les parties requérantes font également grief à la disposition
verzoekende partijen bekritiseren verder dat de betwiste bepaling litigieuse de s'appliquer aux seuls médecins, à l'exclusion du
enkel van toepassing is op de geneesheren, met uitsluiting van het
paramedisch personeel. Tot slot betogen de verzoekende partijen dat de personnel paramédical. Enfin, les parties requérantes soutiennent que
bestreden bepaling negatieve gevolgen zou kunnen hebben voor de la disposition attaquée pourrait avoir des effets négatifs sur les
verhoudingen tussen de geneesheren en hun onderaannemers. rapports entre les médecins et leurs sous-traitants.
B.6.1. Om een einde te maken aan de vroegere situatie van onzekerheid B.6.1. C'est pour mettre fin à la situation d'incertitude antérieure
is bij artikel 112 van de wet van 14 januari 2002 een vijfde paragraaf que l'article 112 de la loi du 14 janvier 2002 a inséré un cinquième
ingevoegd in artikel 140 van de voormelde wet op de ziekenhuizen. Die paragraphe dans l'article 140 de la loi précitée sur les hôpitaux.
nieuwe bepaling heeft tot gevolg dat de wijzigingen die worden Cette disposition nouvelle a pour effet de rendre immédiatement
aangebracht in de algemene regeling betreffende het afstaan aan het applicables aux contrats en cours les modifications apportées à la
ziekenhuis van een gedeelte van de door de ziekenhuisgeneesheren réglementation générale relatives à la rétrocession à l'hôpital d'une
gegenereerde honoraria, onmiddellijk van toepassing worden op de partie des honoraires générés par les médecins hospitaliers.
lopende overeenkomsten.
In zoverre het is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 En ce qu'il est pris de la violation des articles 10 et 11 de la
van de Grondwet, « in samenhang gelezen [lees : rekening houdend] » Constitution « lus en combinaison avec [lire : compte tenu de] »
met artikel 1134 van het Burgerlijk Wetboek, is het middel niet l'article 1134 du Code civil, le moyen n'est pas recevable, les
ontvankelijk, aangezien de verzoekende partijen niet aangeven met parties requérantes n'indiquant pas à quelle catégorie de personnes
welke categorie van personen zij zich vergelijken. elles se comparent.
B.6.2. In zoverre het is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 B.6.2. En ce qu'il est pris de la violation des articles 10 et 11, lus
en 11, in samenhang gelezen met artikel 23, van de Grondwet, is het middel niet gegrond. De in het geding zijnde bepaling beperkt zich ertoe een eventuele wijziging van de overeenkomsten betreffende de honoraria toe te staan. Zij bepaalt niet, op zichzelf, dat de ziekenhuisgeneesheren op discriminerende wijze een billijke vergoeding zou worden ontzegd. B.6.3. Wat betreft de discriminatie, binnen de openbare ziekenhuizen, van de contractuele geneesheren ten aanzien van de statutaire geneesheren, die, in tegenstelling tot eerstgenoemden, hebben aanvaard dat de wet van de veranderlijkheid op hen zou worden toegepast, zelfs al zouden ze worden geraadpleegd bij wege van vakbondsonderhandeling, dient in herinnering te worden gebracht, zoals is uiteengezet in B.2.2, dat het wijzigingsproces dat van toepassing is op de contractuele geneesheren, wat betreft de inhouding op de honoraria, in en combinaison avec l'article 23, de la Constitution, le moyen n'est pas fondé. La disposition en cause se borne à permettre une éventuelle modification des conventions relatives aux honoraires. Elle n'établit pas, par elle-même, que les médecins hospitaliers seraient privés de manière discriminatoire d'une rémunération équitable. B.6.3. En ce qui concerne la discrimination qui frapperait, au sein des hôpitaux publics, les médecins contractuels face aux médecins statutaires, lesquels ont accepté, contrairement aux premiers, de se voir appliquer la loi du changement alors même qu'ils seraient consultés par la voie de la négociation syndicale, il faut rappeler, comme il a été exposé en B.2.2, que le processus de modification applicable aux médecins contractuels est, en ce qui concerne le
beginsel onderworpen is aan de instemming van de beheerder en van de prélèvement des taux d'honoraires, soumis en principe à l'accord du
medische raad, bij gebrek aan overeenstemming aan een gestionnaire et du conseil médical, à défaut de cet accord à une
onderhandelingsprocedure of ten slotte aan een bemiddeling. Evenmin procédure négociée, ou enfin à une médiation. Pas plus qu'en ce qui
als voor de statutaire geneesheren, is de wijziging aldus niet concerne les médecins statutaires, la modification n'est donc soumise
onderworpen aan een eenzijdige beslissing van de ziekenhuisbeheerder. à une décision unilatérale du gestionnaire de l'hôpital. Sous cet
Het middel is, wat dat aspect betreft, niet gegrond. aspect, le moyen n'est pas fondé.
B.6.4. Wat betreft de discriminatie die zou bestaan tussen het B.6.4. Pour ce qui est de la discrimination qui existerait entre le
paramedisch personeel waarop het betwiste artikel niet van toepassing personnel paramédical auquel l'article litigieux n'est pas applicable
is en de ziekenhuisgeneesheren, zijn die twee categorieën van et les médecins hospitaliers, ces deux catégories de personnel ne sont
personeelsleden niet voldoende vergelijkbaar opdat kan worden vereist pas suffisamment comparables pour qu'il puisse être requis qu'elles
dat zij op gelijke wijze zouden worden behandeld. Het paramedisch soient traitées de manière équivalente. Non seulement, en effet, le
personeel beschikt immers niet alleen, in tegenstelling tot het personnel paramédical ne dispose pas, contrairement au personnel
medisch personeel, niet over een representatief orgaan binnen het médical, d'un organe représentatif dans l'hôpital mais, en outre,
ziekenhuis, maar bovendien voorziet geen enkele bepaling van de wet op aucune disposition de la loi sur les hôpitaux ne prévoit qu'une
de ziekenhuizen erin dat een algemene regeling op dat personeel van réglementation générale lui soit applicable. La non-application de
toepassing zou zijn. De niet-toepasselijkheid van die algemene cette réglementation générale au personnel paramédical résulte
regeling op het paramedisch personeel vloeit overigens voort uit de verschillende wijze van financiering ervan : de geneesheren worden vergoed door honoraria, hetgeen niet het geval is voor het merendeel van de leden van het paramedisch personeel. Wat dat aspect betreft, is het middel niet gegrond. B.6.5. Wat betreft de discriminatie van de ziekenhuisgeneesheren ten aanzien van hun onderaannemers op wie de wet van de veranderlijkheid niet van toepassing is, vloeit het verschil, mocht het zijn aangetoond, niet voort uit de bestreden norm maar uit zijn toepassing door de algemene regeling. De bestreden regel verhindert overigens niet dat de algemene regeling van een ziekenhuis een verschillend stelsel zou kunnen instellen al naargelang de ziekenhuisgeneesheren op wie ze van toepassing is al dan niet met onderaannemers werken. Wat dat aspect betreft, is het middel niet gegrond. B.6.6. Het eerste middel kan niet worden aangenomen. Ten aanzien van het tweede middel B.7. Het tweede middel is afgeleid uit de schending van de artikelen d'ailleurs du mode différent de son financement, les médecins étant rémunérés par des honoraires, ce qui n'est pas le cas de la plupart des membres du personnel paramédical. Sous cet aspect, le moyen n'est pas fondé. B.6.5. En ce qui concerne la discrimination qui frapperait les médecins hospitaliers par rapport à leurs sous-traitants auxquels ne s'applique pas la loi du changement, la différence, à la supposer établie, ne découle pas de la norme attaquée mais de son application par la réglementation générale. Par ailleurs, la règle attaquée n'empêche pas que la réglementation générale d'un hôpital puisse instaurer un régime différent selon que les médecins hospitaliers auxquels elle s'applique travaillent ou non avec des sous-traitants. Sous cet aspect, le moyen n'est pas fondé. B.6.6. Le premier moyen ne peut être accueilli. Quant au deuxième moyen
10 en 11 van de Grondwet doordat er een discriminatie zou zijn tussen B.7. Le deuxième moyen est pris de la violation des articles 10 et 11
de openbare ziekenhuizen en de privé-ziekenhuizen, waarbij laatstgenoemde niet zijn onderworpen aan de verplichting om de algemene regeling die ze aannemen uitdrukkelijk te motiveren en ze evenmin ertoe zouden zijn gehouden het grondwettelijk beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie te eerbiedigen. B.8. In zoverre in het middel ervan wordt uitgegaan dat er een discriminatie bestaat tussen de openbare ziekenhuizen en de privé-ziekenhuizen, waarbij enkel de eerstgenoemde zijn onderworpen aan de verplichting om de administratieve akten die zij aannemen uitdrukkelijk te motiveren, is het middel onontvankelijk in zoverre dat verschil in behandeling niet voortvloeit uit de bestreden norm. In zoverre in het middel ervan wordt uitgegaan dat de privé-ziekenhuizen niet zouden zijn gehouden tot het eerbiedigen van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, is het niet gegrond, aangezien de bestreden bepaling noch tot doel noch als draagwijdte heeft toe te staan dat de privé-ziekenhuizen de geneesheren die hun beroep in dat ziekenhuis uitoefenen op discriminerende wijze behandelen. Indien de algemene regeling van een privé-ziekenhuis de ziekenhuisgeneesheren van dat ziekenhuis op discriminerende wijze zou behandelen, zou het hen overigens toekomen hun rechten voor de bevoegde rechter te doen gelden. de la Constitution en ce qu'il y aurait une discrimination entre les hôpitaux publics et les hôpitaux privés, ces derniers n'étant pas soumis à l'obligation de motivation formelle de la réglementation générale qu'ils adoptent pas plus qu'ils ne seraient tenus de respecter le principe constitutionnel d'égalité et de non-discrimination. B.8. En ce que le moyen considère qu'il existe une discrimination entre les hôpitaux publics et les hôpitaux privés, seuls les premiers étant soumis à l'obligation de motiver formellement les actes administratifs qu'ils adoptent, ce moyen est irrecevable dans la mesure où cette différence de traitement ne découle pas de la norme attaquée. En ce que le moyen considère que les hôpitaux privés ne seraient pas tenus au respect du principe d'égalité et de non-discrimination, il n'est pas fondé, la disposition attaquée n'ayant ni pour objet ni pour portée de permettre que les hôpitaux privés traitent de manière discriminatoire les médecins qui pratiquent leur art en leur sein. Au demeurant, si la réglementation générale d'un hôpital privé devait traiter ses médecins hospitaliers de manière discriminatoire, il appartiendrait à ceux-ci de faire valoir leurs droits devant le juge compétent.
B.9. Het tweede middel kan niet worden aangenomen. B.9. Le deuxième moyen ne peut être accueilli.
Ten aanzien van het derde middel Quant au troisième moyen
B.10. In het derde middel doen de verzoekende partijen een schending B.10. Dans le troisième moyen, les parties requérantes font valoir une
gelden, door artikel 140, § 5 (nieuw), van de wet op de ziekenhuizen, violation, par l'article 140, § 5 (nouveau), de la loi sur les
van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang hôpitaux, des articles 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou
gelezen met de artikelen 16, 17, 170 tot 173 ervan en met artikel 1 en combinaison avec ses articles 16, 17, 170 à 173 et avec l'article 1er,
van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de du Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits
Rechten van de Mens. De verzoekende partijen voeren aan dat de de l'homme. Les parties requérantes soutiennent que la mesure attaquée
bestreden maatregel het een ziekenhuisbeheerder mogelijk zou maken permettrait au gestionnaire d'un hôpital soit d'établir un impôt ou
hetzij een belasting of een retributie in te stellen, hetzij een une redevance, soit d'opérer une expropriation, toutes obligations
onteigening door te voeren, terwijl een ziekenhuis niet gemachtigd is qu'un établissement hospitalier n'est pas habilité à imposer sans
tot het opleggen van dergelijke verplichtingen zonder op
discriminerende wijze de voormelde grondwettelijke bepalingen te méconnaître de façon discriminatoire les dispositions
schenden. constitutionnelles précitées.
B.11. Aangezien de inning bedoeld in artikel 140 van de wet dient te worden beschouwd als een modaliteit tot bepaling van de vergoeding door een onderhandelde inkomstenverdeling, kan zij niet worden gelijkgesteld met een belasting, een retributie of een onteigening. B.12. Het derde middel kan niet worden aangenomen. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 17 september 2003. De griffier, L. Potoms. De wnd. voorzitter, B.11. La perception visée à l'article 140 de la loi s'analysant comme une modalité de détermination de la rémunération par répartition négociée des ressources, elle ne peut être assimilée ni à un impôt, ni à une redevance, ni à une expropriation. B.12. Le troisième moyen ne peut être accueilli. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 17 septembre 2003. Le greffier, L. Potoms. Le président f.f.,
L. François. L. François.
^