Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 48/2003 van 10 april 2003 Rolnummer 2658 In zake : de vordering tot schorsing van artikel 16 van de wet van 13 december 2002 houdende verschillende wijzigingen van de kieswetgeving, ingesteld door E. Beysen. H samengesteld uit voorzitter A. Arts en de rechters-verslaggevers L. Lavrysen en P. Martens, bijgest(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 48/2003 van 10 april 2003 Rolnummer 2658 In zake : de vordering tot schorsing van artikel 16 van de wet van 13 december 2002 houdende verschillende wijzigingen van de kieswetgeving, ingesteld door E. Beysen. H samengesteld uit voorzitter A. Arts en de rechters-verslaggevers L. Lavrysen en P. Martens, bijgest(...) Extrait de l'arrêt n° 48/2003 du 10 avril 2003 Numéro du rôle : 2658 En cause : la demande de suspension de l'article 16 de la loi du 13 décembre 2002 portant diverses modifications en matière de législation électorale, introduite par E. B La Cour d'arbitrage, chambre restreinte, composée du président A. Arts et des juges-rapporteurs(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 48/2003 van 10 april 2003 Extrait de l'arrêt n° 48/2003 du 10 avril 2003
Rolnummer 2658 Numéro du rôle : 2658
In zake : de vordering tot schorsing van artikel 16 van de wet van 13 En cause : la demande de suspension de l'article 16 de la loi du 13
december 2002 houdende verschillende wijzigingen van de kieswetgeving, décembre 2002 portant diverses modifications en matière de législation
ingesteld door E. Beysen. électorale, introduite par E. Beysen.
Het Arbitragehof, beperkte kamer, La Cour d'arbitrage, chambre restreinte,
samengesteld uit voorzitter A. Arts en de rechters-verslaggevers L. composée du président A. Arts et des juges-rapporteurs L. Lavrysen et
Lavrysen en P. Martens, bijgestaan door de griffier L. Potoms, P. Martens, assistée du greffier L. Potoms,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de vordering I. Objet de la demande
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 6 maart 2003 Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 6
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 7 maart mars 2003 et parvenue au greffe le 7 mars 2003, E. Beysen, demeurant à
2003, heeft E. Beysen, wonende te 2610 Wilrijk, Dr. Donnyplein 14, een 2610 Wilrijk, Dr. Donnyplein 14, a introduit une demande de suspension
vordering tot schorsing ingesteld van artikel 16 van de wet van 13 de l'article 16 de la loi du 13 décembre 2002 portant diverses
december 2002 houdende verschillende wijzigingen van de kieswetgeving modifications en matière de législation électorale (publiée au
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 10 januari 2003). Moniteur belge du 10 janvier 2003).
Bij hetzelfde verzoekschrift is eveneens beroep tot vernietiging van Par la même requête, l'annulation de la même disposition législative
dezelfde wetgevende bepaling ingesteld. est également demandée.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. Artikel 16 van de wet van 13 december 2002 houdende verschillende B.1. L'article 16 de la loi du 13 décembre 2002 portant diverses
wijzigingen van de kieswetgeving bepaalt dat in titel IV van het modifications en matière de législation électorale dispose qu'il est
Kieswetboek een hoofdstuk IVbis wordt ingevoegd, dat artikel 165bis inséré dans le titre IV du Code électoral un chapitre IVbis comprenant
omvat, luidend als volgt : l'article 165bis , rédigé comme suit :
« HOOFDSTUK IVbis . - Gemeenschappelijke bepaling voor de « CHAPITRE IVbis . - Disposition commune à la répartition des sièges
zetelverdeling voor de verkiezing van de Kamer van pour l'élection de la Chambre des représentants, qu'il y ait ou non
volksvertegenwoordigers, ongeacht of er lijstenverbinding is, en van de Senaat. groupement de listes, et du Sénat
Art. 165bis . - Worden enkel toegestaan voor de zetelverdeling : Art. 165bis . - Sont seules admises à la répartition des sièges :
1o voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers : 1o pour l'élection de la Chambre des représentants :
a) de lijsten die minstens 5 % van het algemeen totaal van de geldig a) les listes qui ont obtenu au moins 5 % du total général des votes
uitgebrachte stemmen in de kieskring behaald hebben, zonder afbreuk te valablement exprimés dans la circonscription électorale, sans
doen aan wat in b) en c) bepaald wordt voor de kieskringen préjudice de ce qui est prévu aux b) et c) pour les circonscriptions
Brussel-Halle-Vilvoorde en Leuven; électorales de Bruxelles-Hal-Vilvorde et de Louvain;
b) de lijsten van Franssprekende kandidaten die in de kieskring b) les listes de candidats d'expression française qui ont obtenu dans
Brussel-Halle-Vilvoorde minstens 5 % van het algemeen totaal van de la circonscription électorale de Bruxelles-Hal-Vilvorde, au moins 5 %
geldig uitgebrachte stemmen ten gunste van al deze lijsten behaald du total général des votes valablement exprimés en faveur de
hebben; l'ensemble de ces listes;
c) de lijsten van Nederlandssprekende kandidaten en de lijsten van c) les listes de candidats d'expression néerlandaise et les listes de
candidats qui ont obtenu dans la circonscription électorale de
kandidaten die in de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde en in de Bruxelles-Hal-Vilvorde et dans la circonscription électorale de
kieskring Leuven, minstens 5 % van het algemeen totaal van de geldig Louvain, au moins 5 % du total général des votes valablement exprimés
uitgebrachte stemmen ten gunste van al deze lijsten behaald hebben. en faveur de l'ensemble de ces listes.
2o voor de verkiezing van de Senaat, de lijsten die minstens 5 % van 2o pour l'élection du Sénat, les listes qui ont obtenu au moins 5 % du
het algemeen totaal van de geldig uitgebrachte stemmen ten gunste van total général des votes valablement exprimés en faveur des listes
de lijsten die voorgedragen zijn voor het Nederlandse kiescollege of présentées pour le collège électoral français ou le collège électoral
het Franse kiescollege, naargelang van het geval, behaald hebben. » néerlandais, selon le cas. »
B.2. In het arrest nr. 30/2003 van 26 februari 2003 was het Hof van B.2. Dans l'arrêt no 30/2003 du 26 février 2003, la Cour a jugé que
oordeel dat aan de voorwaarden voor de schorsing is voldaan in zoverre les conditions de la suspension étaient remplies en tant que les
de bestreden bepalingen van de wet van 13 december 2002 tot wijziging dispositions attaquées de la loi du 13 décembre 2002 « modifiant le
van het Kieswetboek evenals zijn bijlage, en van de wet van 13 Code électoral ainsi que son annexe » et de la loi du 13 décembre 2002
december 2002 houdende verschillende wijzigingen van de kieswetgeving « portant diverses modifications en matière de législation électorale
betrekking hebben op de organisatie van de verkiezingen voor de Kamer » portent sur l'organisation de l'élection de la Chambre des
van volksvertegenwoordigers in de kieskringen Brussel-Halle-Vilvoorde représentants dans les circonscriptions électorales de
en Leuven en op de lijstenverbinding tussen Franstalige lijsten die Bruxelles-Hal-Vilvorde et de Louvain et sur l'apparentement des listes
zijn voorgedragen in de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde en lijsten francophones présentées dans la circonscription électorale de
Bruxelles-Hal-Vilvorde et des listes déposées dans la circonscription
neergelegd in de kieskring Waals-Brabant. électorale du Brabant wallon.
Bijgevolg heeft het Hof onder meer artikel 16 van de laatstvermelde La Cour a par conséquent suspendu notamment l'article 16 de cette
wet geschorst in zoverre het voor de verkiezingen van de Kamer van dernière loi en tant qu'il s'applique aux circonscriptions électorales
volksvertegenwoordigers van toepassing is op de kieskringen de Bruxelles-Hal-Vilvorde, Louvain et Nivelles, pour l'élection de la
Brussel-Halle-Vilvoorde, Leuven en Nijvel. Chambre des représentants.
B.3. Ten aanzien van de draagwijdte van de schorsing oordeelde het Hof B.3. S'agissant de la portée de la suspension, la Cour a jugé dans
in het voormelde arrest (B.24, tweede alinea) : l'arrêt précité (B.24, alinéa 2) :
« Aangezien de gevolgen van een schorsing voor de duur ervan dezelfde « Les effets d'une suspension étant, pour la durée de celle-ci, les
zijn als die van een vernietiging, volgt hieruit dat, behoudens mêmes que ceux d'une annulation, il s'ensuit que, sauf intervention du
optreden van de wetgever, in de provincies Vlaams-Brabant en législateur, dans les provinces du Brabant flamand et du Brabant
Waals-Brabant en in het administratief arrondissement
Brussel-Hoofdstad de eerstvolgende Kamerverkiezingen niet anders wallon et dans l'arrondissement administratif de Bruxelles-Capitale,
kunnen plaatsvinden dan op grond van de bepalingen zoals die van les prochaines élections pour la Chambre ne pourront avoir lieu que
toepassing waren vóór de wijziging ervan door de bestreden wetten, met sur la base des dispositions qui étaient applicables avant d'être
uitzondering van de regeling betreffende de gelijktijdige modifiées par les lois entreprises, exception faite pour la règle
kandidaatstelling voor de Kamer en de Senaat vervat in het nieuwe relative à la candidature simultanée pour la Chambre et le Sénat
artikel 118, laatste lid, 1o, van het Kieswetboek, die onafhankelijk contenue dans le nouvel article 118, dernier alinéa, 1o, du Code
is van de gevolgen van de schorsing. Met andere woorden, behoudens électoral, qui est indépendante de l'effet de la suspension. En
d'autres termes, sauf intervention du législateur, les prochaines
optreden van de wetgever, zullen de komende Kamerverkiezingen, wat de élections pour la Chambre auront lieu, s'agissant de l'ancienne
vroegere provincie Brabant betreft, plaatshebben in elk van de vóór de province de Brabant, dans chacune des circonscriptions électorales
bestreden wetten bestaande kieskringen - de kieskringen Leuven, existant avant les lois entreprises - les circonscriptions électorales
Brussel-Halle-Vilvoorde en Nijvel - en op grond van de vóór de de Louvain, de Bruxelles-Hal-Vilvorde et de Nivelles - et sur la base
bestreden wetten bestaande wetsbepalingen, hetgeen onder meer inhoudt des dispositions législatives antérieures aux lois entreprises, ce qui
de mogelijkheid van verbinding tussen lijsten hetzij ingediend in de implique notamment la possibilité de groupement entre listes déposées
kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde en in de kieskring Leuven, hetzij soit dans la circonscription électorale de Bruxelles-Hal-Vilvorde et
ingediend in de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde en in de kieskring dans la circonscription électorale de Louvain, soit dans la
Nijvel, alsook de niet-toepassing van de bij de bestreden wetten circonscription électorale de Bruxelles-Hal-Vilvorde et dans la
ingevoerde kiesdrempel in elk van de drie voormelde kieskringen. Wat circonscription électorale de Nivelles, ainsi que la non-application,
dans chacune des trois circonscriptions électorales précitées, du
de bepaling van de taalgroep van de leden van de Kamer van seuil électoral instauré par les lois entreprises. Pour ce qui est de
volksvertegenwoordigers verkozen in de kieskring la détermination du groupe linguistique des membres de la Chambre des
Brussel-Halle-Vilvoorde betreft, blijft de vroegere regeling van représentants élus dans la circonscription électorale de
Bruxelles-Hal-Vilvorde, la réglementation antérieure reste applicable.
toepassing. » »
B.4. In het arrest nr. 30/2003 van 26 februari 2003 heeft het Hof zich B.4. Dans l'arrêt no 30/2003 du 26 février 2003, la Cour a aussi
eveneens uitgesproken over een middel gericht tegen de bestreden statué sur un moyen dirigé contre la disposition attaquée et pris de
bepaling, afgeleid uit een schending van de artikelen 10 en 11 van de la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non
Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 62, 63 en avec ses articles 62, 63 et 68, avec l'article 3 du Premier Protocole
68 van de Grondwet, met artikel 3 van het Eerste Aanvullend Protocol additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme et avec
bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en met artikel 14 l'article 14 de cette Convention, en ce qu'est instauré un seuil
van dat Verdrag, doordat een kiesdrempel van vijf procent wordt
ingevoerd (B.20 tot B.22). électoral de cinq pour cent (B.20 à B.22).
B.5. De verzoeker voert in een eerste middel aan dat de bestreden B.5. La partie requérante fait valoir, dans un premier moyen, que la
disposition attaquée, après sa suspension partielle, crée une
bepaling, na de gedeeltelijke schorsing, een verschil in behandeling différence de traitement entre les électeurs et candidats des
invoert tussen de kiezers en kandidaten van de kieskringen circonscriptions électorales de Bruxelles-Hal-Vilvorde, Louvain et
Brussel-Halle-Vilvoorde, Leuven en Nijvel, waar voor de komende Nivelles, dans lesquelles il n'existe pas de seuil électoral pour les
Kamerverkiezingen geen kiesdrempel geldt, en die van de andere prochaines élections de la Chambre des représentants, et les électeurs
et candidats des autres circonscriptions électorales, dans lesquelles
kieskringen, waar voor de komende Kamerverkiezingen wel een ce seuil électoral existe pour les prochaines élections de la Chambre
kiesdrempel geldt. Dat verschil in behandeling zou niet in des représentants. Cette différence de traitement ne serait pas
overeenstemming zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution.
B.6. In het tweede middel voert de verzoeker aan dat de bestreden B.6. Dans le deuxième moyen, la partie requérante fait valoir que la
bepaling een schending inhoudt van de artikelen 10 en 11, al dan niet disposition attaquée viole les articles 10 et 11, combinés ou non avec
in samenhang gelezen met artikel 62, tweede lid, en artikel 63, §§ 2 l'article 62, alinéa 2, et avec l'article 63, §§ 2 et 3, de la
en 3, van de Grondwet en met artikel 25 van het Internationaal Verdrag Constitution et avec l'article 25 du Pacte international relatif aux
inzake burgerrechten en politieke rechten, doordat een kiesdrempel droits civils et politiques, en ce qu'un seuil électoral est instauré
qui aura pour effet que dans plusieurs circonscriptions électorales,
wordt ingevoerd, waardoor in meerdere kieskringen voor de Kamer pour l'élection de la Chambre des représentants, des partis ou des
partijen of kandidaten geen zetel zullen behalen, ook al behalen zij candidats n'obtiendront pas de siège, même s'ils atteignent le
de uit het grondwettelijk systeem voortvloeiende kiesdeler, en al diviseur électoral découlant du système constitutionnel, et alors que,
zullen partijen of kandidaten in andere kieskringen met een dans d'autres circonscriptions électorales, d'autres partis ou
gelijkaardig aantal stemmen wel een zetel kunnen behalen. candidats pourront obtenir un siège avec un nombre de voix similaire.
B.7. De grieven van de verzoeker slaan ogenschijnlijk op een bepaling B.7. Les griefs du requérant visent en apparence une disposition de la
van de bestreden wet, maar in werkelijkheid slaan zij op bepaalde loi attaquée mais portent, en réalité, sur certains effets de l'arrêt
gevolgen van het arrest nr. 30/2003 van 26 februari 2003. Zij strekken no 30/2003 du 26 février 2003. Ils tendent ainsi à demander à la Cour
bijgevolg ertoe het Hof te verzoeken terug te komen op de gevolgen van de revenir sur les effets d'un arrêt statuant sur une demande de
een arrest gewezen op een vordering tot schorsing in afwachting van suspension, dans l'attente de l'arrêt qui sera prononcé sur le recours
het arrest over het beroep tot vernietiging in dezelfde zaak. en annulation dans la même affaire.
De bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof voorziet niet La loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage ne prévoit
in een dergelijke mogelijkheid. pas une telle possibilité.
Op grond van het bepaalde in artikel 25, eerste lid, van diezelfde
bijzondere wet, dient het Hof trouwens uitspraak te doen over de Du reste, l'article 25, alinéa 1er, de la même loi spéciale a pour
hoofdvordering in de zaak die aanleiding gaf tot het arrest nr. effet que la demande principale de l'affaire dans laquelle a été rendu
30/2003 van 26 februari 2003 binnen de drie maanden na de uitspraak l'arrêt no 30/2003 du 26 février 2003 doit être tranchée par la Cour
van dat schorsingsarrest. dans les trois mois du prononcé de cet arrêt de suspension.
B.8. In tegenstelling tot wat de verzoeker aanvoert, heeft een arrest B.8. Contrairement à ce que prétend la partie requérante, l'arrêt qui
dat een vordering tot schorsing van een wetgevende norm inwilligt suspend une norme législative est revêtu de l'autorité de chose jugée
gezag van gewijsde erga omnes , zij het dat dit slechts voorlopig erga omnes , même si ce n'est que de manière provisoire, jusqu'à ce
geldt tot het arrest op het beroep tot vernietiging is gewezen of tot que l'arrêt statuant sur le recours en annulation ait été rendu ou que
de termijn van drie maanden is verstreken na de uitspraak van het le délai de trois mois à dater du prononcé de l'arrêt ordonnant la
arrest dat de schorsing beveelt. De in B.3 in herinnering gebrachte suspension soit écoulé. Le considérant rappelé au B.3 ci-dessus et le
overweging en het dictum van het arrest nr. 30/2003 zijn onlosmakelijk dispositif de l'arrêt no 30/2003 sont indissociablement liés.
verbonden. Het Hof stelt overigens vast dat de verzoekende partij het Hof in La Cour constate par ailleurs que la partie requérante lui demande en
werkelijkheid vraagt te oordelen over een weigering van de wetgever réalité de censurer un refus du législateur de faire disparaître,
om, na het voormelde arrest, het bestreden verschil in behandeling après l'arrêt précité, la différence de traitement attaquée. Il
ongedaan te maken. Daaruit volgt dat de vordering tot schorsing niet s'ensuit que la demande de suspension n'est pas dirigée contre une des
is gericht tegen een van de normen waarvan het Hof kennis kan nemen normes dont la Cour peut connaître en vertu de l'article 1er, alinéa 1er,
krachtens artikel 1, eerste lid, van de bijzondere wet van 6 januari de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
1989 op het Arbitragehof. De même, contrairement à ce que soutient la partie requérante, il
In tegenstelling tot wat de verzoeker aanvoert, blijkt uit het ressort de l'arrêt précité (B.20 à B.22) que la Cour a pris en
voormelde arrest (B.20 tot B.22) dat het Hof de artikelen 10 en 11 van considération les articles 10 et 11 de la Constitution combinés
de Grondwet in samenhang met onder meer artikel 63 van de Grondwet in notamment avec l'article 63 de celle-ci.
aanmerking heeft genomen.
B.9. Ten aanzien van de vraag van de verzoeker om te worden gehoord, B.9. Quant à la demande de la partie requérante d'être entendue, la
merkt het Hof op dat de conclusies van de rechters-verslaggevers niet Cour observe que les conclusions des juges-rapporteurs n'ont d'autre
verder reiken dan de mededeling aan de verzoeker van het bestaan van objet que de notifier à la partie requérante l'existence d'un problème
een probleem van klaarblijkelijke onontvankelijkheid, onbevoegdheid of manifeste d'irrecevabilité, d'incompétence ou de manque de fondement.
ongegrondheid. De artikelen 69 tot 73 van de bijzondere wet van 6 Les articles 69 à 73 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, qui règlent
januari 1989, die de voorafgaande rechtspleging voor het Hof regelen, la procédure préliminaire devant la Cour, ne prévoient pas l'audition
voorzien niet in het horen van de verzoeker op een openbare terechtzitting. De mogelijkheid waarover de verzoeker beschikt om zijn standpunt ten aanzien van het opgeworpen probleem in een memorie met verantwoording uiteen te zetten, waarborgt op voldoende wijze het tegensprekelijk karakter van de procedure. Bijgevolg kan niet worden ingegaan op het verzoek om te worden gehoord. B.10. Hieruit volgt dat de vordering tot schorsing klaarblijkelijk onontvankelijk is. Om die redenen, het Hof, beperkte kamer, met eenparigheid van stemmen uitspraak doende, de la partie requérante au cours d'une audience publique. La possibilité dont dispose la partie requérante d'exposer, dans un mémoire justificatif, son point de vue quant au problème soulevé garantit à suffisance le caractère contradictoire de la procédure. Il ne peut dès lors être fait droit à la demande de la partie requérante d'être entendue. B.10. Il s'ensuit que l'irrecevabilité de la demande de suspension est manifeste. Par ces motifs, la Cour, chambre restreinte, statuant à l'unanimité des voix,
verwerpt de vordering tot schorsing. rejette la demande de suspension.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 10 april 2003. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 10 avril 2003.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms. L. Potoms.
De voorzitter, Le président,
A. Arts. A. Arts.
^