Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 79/2003 van 11 juni 2003 Rolnummers 2410 en 2440 In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de wet van 22 maart 2002 houdende wijziging van de wet van 21 ma(...) Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mar(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 79/2003 van 11 juni 2003 Rolnummers 2410 en 2440 In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de wet van 22 maart 2002 houdende wijziging van de wet van 21 ma(...) Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mar(...) Extrait de l'arrêt n° 79/2003 du 11 juin 2003 Numéros du rôle : 2410 et 2440 En cause : les recours en annulation totale ou partielle de la loi du 22 mars 2002 portant modification de la loi du 21 mars 1991(...) La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 79/2003 van 11 juni 2003 Extrait de l'arrêt n° 79/2003 du 11 juin 2003
Rolnummers 2410 en 2440 Numéros du rôle : 2410 et 2440
In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging En cause : les recours en annulation totale ou partielle (article 7,
(artikel 7, §§ 5 en 7) van de wet van 22 maart 2002 houdende wijziging §§ 5 et 7) de la loi du 22 mars 2002 portant modification de la loi du
van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques
economische overheidsbedrijven, ingesteld door de Algemene Centrale économiques, introduits par la Centrale générale des services publics
der Openbare Diensten en de Nationale Unie der Openbare Diensten. et l'Union nationale des services publics.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, L. Lavrysen, J.-P. Snappe en E. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, L. Lavrysen, J.-P. Snappe et E.
Derycke, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder Derycke, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le
voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging I. Objet des recours et procédure
a) Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 9 april a) Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
2002 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 10
april 2002, heeft de Algemene Centrale der Openbare Diensten, met 9 avril 2002 et parvenue au greffe le 10 avril 2002, la Centrale
kantoren te 1000 Brussel, Fontainasplein 9-11, een beroep tot générale des Services publics, dont le siège est établi à 1000
vernietiging ingesteld van de wet van 22 maart 2002 houdende wijziging Bruxelles, place Fontainas 9-11, a introduit un recours en annulation
van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige de la loi du 22 mars 2002 portant modification de la loi du 21 mars
economische overheidsbedrijven, in het bijzonder van artikel 7, §§ 5 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques économiques,
en 7, van voormelde wet van 22 maart 2002 (bekendgemaakt in het en particulier de l'article 7, §§ 5 et 7, de la loi du 22 mars 2002
Belgisch Staatsblad van 26 maart 2002, derde editie). précitée (publiée au Moniteur belge du 26 mars 2002, troisième
De vordering tot schorsing van dezelfde wettelijke bepalingen, édition).
ingediend door dezelfde verzoekende partij, is verworpen bij het La demande de suspension des mêmes dispositions légales, introduite
arrest nr. 123/2002 van 3 juli 2002, bekendgemaakt in het Belgisch par la même partie requérante, a été rejetée par l'arrêt no 123/2002
Staatsblad van 17 september 2002. du 3 juillet 2002, publié au Moniteur belge du 17 septembre 2002.
Die zaak is ingeschreven onder nummer 2410 van de rol van het Hof. Cette affaire est inscrite sous le numéro 2410 du rôle de la Cour.
b) Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 6 mei 2002 b) Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 7 mei 2002, 6 mai 2002 et parvenue au greffe le 7 mai 2002, l'Union nationale des
heeft de Nationale Unie der Openbare Diensten, met zetel te 1000 Services publics, dont le siège est établi à 1000 Bruxelles, rue de la
Brussel, Zavelputstraat 25, beroep tot vernietiging ingesteld van Sablonnière 25, a introduit un recours en annulation de l'article 7, §
artikel 7, § 5, van de wet van 22 maart 2002 houdende wijziging van de 5, de la loi du 22 mars 2002 portant modification de la loi du 21 mars
wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques économiques
economische overheidsbedrijven (bekendgemaakt in het Belgisch
Staatsblad van 26 maart 2002). (publiée au Moniteur belge du 26 mars 2002).
Die zaak is ingeschreven onder nummer 2440 van de rol van het Hof. Cette affaire est inscrite sous le numéro 2440 du rôle de la Cour.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
De bestreden bepalingen Les dispositions attaquées
B.1.1. De beroepen tot vernietiging hebben betrekking op de wet van 22 B.1.1. Les recours en annulation concernent la loi du 22 mars 2002
maart 2002 houdende wijziging van de wet van 21 maart 1991 betreffende portant modification de la loi du 21 mars 1991 portant réforme de
de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven. certaines entreprises publiques économiques.
B.1.2. Artikel 7 van de wet van 22 maart 2002 voegt in de wet van 21 B.1.2. L'article 7 de la loi du 22 mars 2002 insère dans la loi du 21
maart 1991 een artikel 161ter in, dat binnen de raad van bestuur van mars 1991 un article 161ter , lequel institue au sein du conseil
de N.M.B.S. verschillende comités opricht, waarvan het de d'administration de la S.N.C.B. plusieurs comités, dont il précise la
samenstelling, de taken en werkingsmodaliteiten preciseert. composition, les tâches et les modalités de fonctionnement.
Een van die comités is het strategisch comité, waarvan de verzoekende Parmi ces comités figure le comité stratégique, dont les requérants
partijen naargelang van het geval bepaalde modaliteiten betwisten met
betrekking tot de samenstelling, oprichting en werking, die worden contestent, selon le cas, certaines modalités de composition, de
geregeld bij de paragrafen 5 en 7 van artikel 7, waartoe de beroepen, constitution et de fonctionnement, que règlent les paragraphes 5 et 7
in hun geheel beschouwd, beperkt zijn.
Met betrekking tot het strategisch comité, bepaalt het nieuwe artikel de l'article 7, auxquels, considérés dans leur ensemble, se limitent les recours.
161ter : S'agissant du comité stratégique, le nouvel article 161ter dispose :
« § 1. De raad van bestuur richt een auditcomité, een benoemings- en « § 1er. Le conseil d'administration constitue en son sein un comité
bezoldigingscomité en een strategisch comité op. d'audit, un comité de nominations et de rémunération et un comité
stratégique.
[...] [...]
§ 5. Het strategisch comité bestaat uit : § 5. Le comité stratégique est composé :
1o de leden van de raad van bestuur; 1o des membres du conseil d'administration;
2o zes leden die de vakorganisaties vertegenwoordigen die zijn aangesloten bij een interprofessionele organisatie die zetelt in de Nationale arbeidsraad. De zetels worden aan deze vakorganisaties toegewezen overeenkomstig hun respectieve vertegenwoordiging binnen de N.M.B.S. Elk van de drie vakorganisaties heeft ten minste één vertegenwoordiger. Indien een vakorganisatie meer dan één vertegenwoordiger heeft, wordt elke taalrol vertegenwoordigd. Deze leden worden benoemd door de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, op voorstel van de Minister die bevoegd is voor de Spoorwegen. De vertegenwoordigers van de vakorganisaties worden benoemd voor een hernieuwbare termijn van zes jaar. Zij worden afgezet door de Koning, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad. Het strategisch comité telt evenveel Franstaligen als Nederlandstaligen. 2o de six membres représentant les organisations représentatives des travailleurs affiliées à une interprofessionnelle siégeant au Conseil national du travail. L'attribution du nombre de sièges à ces organisations représentatives des travailleurs est faite en fonction de leur représentation respective au sein de la S.N.C.B. Chacune des trois organisations représentatives des travailleurs aura au minimum un représentant. Lorsqu'une organisation représentative des travailleurs a plus d'un représentant, chaque rôle linguistique est représenté. Ces membres sont nommés par le Roi, par arrêté délibéré en Conseil des Ministres, sur la proposition du ministre ayant les Chemins de Fer dans ses attributions. Les représentants des organisations représentatives des travailleurs sont nommés pour un terme renouvelable de six ans. Ils sont révoqués par le Roi par arrêté délibéré en Conseil des Ministres. Le comité stratégique est composé d'autant de membres d'expression française que de membres d'expression néerlandaise.
§ 6. Onverminderd de bevoegdheden die worden toegekend aan de raad van § 6. Sans préjudice des compétences conférées au conseil
bestuur en aan het directiecomité, is het strategisch comité bevoegd d'administration et au comité de direction, le comité stratégique est
voor : compétent pour :
1o de uitwerking, de onderhandeling en de opvolging van de uitvoering 1o l'élaboration, la négociation et le suivi de l'exécution du plan
van het meerjarige investeringsplan van de N.M.B.S., in overleg met pluriannuel d'investissements de la S.N.C.B. en concertation avec le
het oriënteringscomité; comité d'orientation;
2o de onderhandeling en de opvolging van de uitvoering van het 2o la négociation et le suivi de l'exécution du contrat de gestion,
beheerscontract, in het kader bepaald door de artikelen 3 tot 5 van dans le cadre fixé par les articles 3 à 5 de la présente loi, en
deze wet, in overleg met het oriënteringscomité; concertation avec le comité d'orientation;
3o het uitbrengen van een voorafgaand advies aangaande de beslissingen 3o rendre un avis préalable aux décisions du conseil d'administration
van de raad van bestuur over alle maatregelen die de tewerkstelling op sur toutes les mesures susceptibles d'influencer l'emploi à moyen et à
middellange en lange termijn kunnen beïnvloeden; long terme;
4o het uitbrengen van een voorafgaand advies aangaande de beslissingen 4o rendre un avis préalable aux décisions du conseil d'administration
van de raad van bestuur inzake algemene bedrijfsstrategie, en matière de stratégie générale de l'entreprise, de filiales, de
dochterondernemingen, processen van fusies en overnames, algemeen processus de fusions et acquisitions, de politique générale de
personeels- en investeringsbeleid, het bedrijfsplan, de ontwikkeling personnel et des investissements, du plan d'entreprise, de l'évolution
van jaarlijkse financiën en budgetten en de verdediging van de des finances et des budgets annuels, et de la défense de la position
concurrentiepositie. concurrentielle.
Bij de uitoefening van zijn bevoegdheden beschikt het strategisch Dans le cadre de l'exercice de ses compétences, le comité stratégique
comité over de verslagen van het auditcomité betreffende het onderzoek dispose des rapports du comité d'audit concernant l'examen des comptes
van de rekeningen van de onderneming. de la société.
Inzake de opvolging van de uitvoering van het meerjarige En ce qui concerne le suivi de l'exécution du plan pluriannuel
investeringsplan en de uitvoering van het beheerscontract overhandigt d'investissements et l'exécution du contrat de gestion, le comité
het strategisch comité een jaarlijks evaluatieverslag aan de minister stratégique rend un rapport d'évaluation annuel au ministre ayant les
die bevoegd is voor de spoorwegen. chemins de fer dans ses attributions.
Het strategisch comité kan op zijn vergaderingen leden van het Le comité stratégique peut inviter à ses réunions des membres du
directiecomité uitnodigen, die met raadgevende stem zetelen. comité de direction qui siègent avec voix consultative.
De voorafgaande adviezen van het strategisch comité in het kader van Les avis préalables formulés par le comité stratégique dans le cadre
zijn bevoegdheden zijn bindend, onder voorbehoud van de hierna de ses compétences revêtent un caractère contraignant, sous réserve de
bepaalde procedure. la procédure détaillée ci-après.
Wanneer de raad van bestuur niet akkoord gaat, dient die een nieuw En cas de désaccord du conseil d'administration, celui-ci introduit un
ontwerp van beslissing in bij het strategisch comité dat dan binnen nouveau projet de décision auprès du comité stratégique qui dispose
een termijn van tien dagen een nieuw advies kan uitbrengen. Indien de alors de la faculté de formuler un nouvel avis dans un délai de dix
raad van bestuur met dit advies evenmin kan instemmen, kan hij ervan jours. Lorsque le désaccord persiste, le conseil d'administration peut
afwijken mits hij zijn weigering motiveert. déroger à l'avis à la condition qu'il motive son refus.
De Koning regelt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Le Roi règle, par arrêté délibéré en Conseil des Ministres, la
Ministerraad, de wijze waarop de ontwerpen van beslissing die een procédure d'information et de communication au comité stratégique des
voorafgaand advies vergen, worden ter kennis gebracht en meegedeeld projets de décision requérant un avis préalable.
aan het strategisch comité. § 7. De leden van het strategisch comité vormen een college. Zij § 7. Les membres du comité stratégique forment un collège. Ils peuvent
kunnen hun taken onder elkaar verdelen. se répartir les tâches.
Om geldig samengesteld te zijn, moet het strategisch comité ten minste Pour être valablement constitué, le comité stratégique doit compter au
tien benoemde leden tellen. moins dix membres nommés.
Om geldig zitting te houden, moet het strategisch comité bovendien een En outre, pour valablement tenir séance, le comité stratégique doit
quorum van ten minste tien leden hebben. réunir un quorum minimum de dix membres.
Het strategisch comité wordt voorgezeten door de voorzitter van de Le comité stratégique est présidé par le président du conseil
raad van bestuur. d'administration.
Bij staking van stemmen in het strategisch comité is de stem van de En cas de partage des voix au sein du comité stratégique, la voix du
voorzitter beslissend. » président est prépondérante. ' »
B.1.3. Bij artikel 497 van de programmawet van 24 december 2002, die B.1.3. L'article 497 de la loi-programme du 24 décembre 2002, publiée
is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 31 december 2002 au Moniteur belge du 31 décembre 2002 (première édition), a modifié
(eerste editie), zijn de paragrafen 5 en 7 van artikel 161ter van de comme suit les paragraphes 5 et 7 de l'article 161ter de la loi du 21
wet van 21 maart 1991 als volgt gewijzigd : mars 1991 :
«

Art. 497.In artikel 161ter van dezelfde wet worden de volgende

«

Art. 497.A l'article 161ter de la même loi sont apportées les

wijzigingen aangebracht : modifications suivantes :
[...] [...]
3o in § 5 wordt het eerste lid vervangen door de volgende bepaling : 3o au § 5, l'alinéa 1er est remplacé par la disposition suivante :
' Het strategisch comité bestaat uit : ' Le comité stratégique est composé :
1o de tien leden van de raad van bestuur; 1o des dix membres du conseil d'administration;
2o vier leden van het directiecomité, bij wie de gedelegeerd 2o de quatre membres du comité de direction, en ce non compris
bestuurder van de N.M.B.S. niet is inbegrepen; l'administrateur délégué de la S.N.C.B.;
3o zes leden die de vakorganisaties vertegenwoordigen die zijn 3o de six membres représentant les organisations représentatives des
aangesloten bij een interprofessionele organisatie die zetelt in de travailleurs affiliées à une organisation interprofessionnelle
siégeant au Conseil national du travail ';
Nationale Arbeidsraad ' 4o au 5e alinéa du § 5, les mots ' sur la proposition du ministre
4o in § 5, vijfde lid, worden de woorden ' op voorstel van de minister ayant les Chemins de Fer dans ses attributions ' sont remplacés par
die bevoegd is voor de Spoorwegen ' vervangen door de woorden ' op les mots ' sur la proposition des organisations représentatives des
voorstel van de representatieve vakorganisaties '; travailleurs. ';
5o in § 7 worden de woorden ' voorgezeten door de voorzitter van de 5o au § 7, les mots ' présidé par le président du conseil
raad van bestuur ' vervangen door de woorden ' voorgezeten door de d'administration ' sont remplacés par les mots ' présidé par
gedelegeerd bestuurder '. » l'administrateur délégué '. »
Wat de door de Ministerraad opgeworpen exceptie betreft Quant à l'exception soulevée par le Conseil des ministres
B.2.1. De Ministerraad betwist de ontvankelijkheid van het beroep tot B.2.1. Le Conseil des Ministres conteste la recevabilité du recours en
vernietiging dat in de zaak nr. 2410 is ingesteld, doordat de annulation formé dans l'affaire no 2410, en ce que la Centrale
verzoekende partij, de Algemene Centrale der Openbare Diensten générale des Services publics (en abrégé C.G.S.P.), requérante, serait
(afgekort A.C.O.D.), vertegenwoordigd is door J. Damilot in de représentée par J. Damilot en qualité de « Président de son secteur '
hoedanigheid van « voorzitter van haar sector ' Spoor ' ». Cheminots ' ».
B.2.2. Volgens artikel 20, e, van de statuten van de A.C.O.D. is het B.2.2. Aux termes de l'article 20, e, des statuts de la C.G.S.P., il
de taak van het federaal uitvoerend bureau « de personen aan te wijzen appartient à son bureau exécutif fédéral de « désigner les personnes
die de A.C.O.D. moeten vertegenwoordigen als eisende, verwerende of appelées à représenter la C.G.S.P. comme demandeur, comme défendeur ou
tussenkomende partij in de gerechtelijke procedures ». comme partie intervenante dans les procédures juridictionnelles ».
Tijdens zijn vergadering van 13 juni 1994 (punt 1.1 van het verslag) En sa séance du 13 juin 1994 (point 1.1 du procès-verbal), cet organe
heeft dat orgaan beslist dat de persoon die de A.C.O.D. of één van a décidé que la personne amenée à représenter la C.G.S.P. ou l'un de
haar sectoren die in rechte treedt moet vertegenwoordigen, vooraf ses secteurs agissant en justice doit avoir été préalablement mandatée
gemandateerd moet zijn door het « Uitvoerend Bureau van de Centrale of par le « Bureau exécutif de la Centrale ou du secteur, selon le cas ».
van de Sector, naargelang van het geval ».
De verzoekende partij heeft bij haar beroep een uittreksel gevoegd uit
het verslag van de vergadering van het uitvoerend bureau van de sector La partie requérante a joint à son recours un extrait du procès-verbal
« spoor » van 7 maart 2002, waaruit blijkt dat de voorzitter van die de la réunion du bureau exécutif du secteur cheminots du 7 mars 2002,
sector, J. Damilot, gemandateerd werd om de A.C.O.D. te dont il résulte que son président, J. Damilot, a été mandaté pour
vertegenwoordigen in de procedure van het beroep tot vernietiging dat représenter la C.G.S.P. dans le recours en annulation dirigé, dans
in de zaak nr. 2410 gericht is tegen artikel 7, §§ 5 en 7, van de wet l'affaire no 2410, contre l'article 7, §§ 5 et 7, de la loi du 22 mars
van 22 maart 2002. 2002.
B.2.3. Aangezien de in het geding zijnde bepalingen betrekking hebben B.2.3. Dès lors que les dispositions en cause ont trait à la S.N.C.B.
op de N.M.B.S. en zij, door het onderwerp ervan, tot de specifieke et qu'elles relèvent, par leur objet, du domaine de compétence
bevoegdheid behoren van de sector « spoor » van de A.C.O.D., is het in particulier du secteur « cheminots » de la C.G.S.P., c'est en
overeenstemming met de statuten van de A.C.O.D. en met de maatregelen conformité avec les statuts de la C.G.S.P., et avec les mesures prises
die op grond van die statuten zijn genomen dat J. Damilot door het en exécution desdits statuts, que J. Damilot a été mandaté par le
uitvoerend bureau van de sector « spoor » gemandateerd werd om de bureau exécutif du secteur « cheminots » pour représenter la C.G.S.P.
A.C.O.D. te vertegenwoordigen in de in het geding zijnde procedures, dans les procédures en cause, dont, en l'espèce, le recours en
waaronder, te dezen, het beroep tot vernietiging. annulation.
B.2.4. De exceptie van niet-ontvankelijkheid die de Ministerraad heeft B.2.4. L'exception d'irrecevabilité soulevée par le Conseil des
opgeworpen, kan niet worden aangenomen. Ministres ne peut être accueillie.
Ten gronde Quant au fond
Wat betreft het eerste middel aangevoerd in de zaak nr. 2410 Sur le premier moyen dans l'affaire no 2410
B.3.1. Dat middel is gericht tegen paragraaf 5, vijfde lid, van B.3.1. Ce moyen est dirigé contre le paragraphe 5, alinéa 5, de
artikel 161ter van de wet van 21 maart 1991, zoals ingevoegd bij l'article 161ter de la loi du 21 mars 1991, inséré par l'article 7 de
artikel 7 van de wet van 22 maart 2002; het bekritiseert het feit dat la loi du 22 mars 2002; il critique le fait que cette disposition ne
die bepaling aan de betrokken vakorganisaties niet het recht réserve pas aux organisations syndicales concernées le droit de
voorbehoudt aan de Koning de kandidaturen voor te dragen voor de proposer au Roi les candidatures aux fonctions visées à l'alinéa 1er,
mandaten bedoeld in het eerste lid, 3o, van diezelfde paragraaf. 3o, de ce même paragraphe.
B.3.2. Artikel 497, 4o, van de programmawet van 24 december 2002, B.3.2. L'article 497, 4o, de la loi-programme du 24 décembre 2002,
geciteerd in B.1.3, heeft artikel 161ter , § 5, vijfde lid, gewijzigd cité en B.1.3, a modifié l'article 161ter , § 5, alinéa 5, en
door uitdrukkelijk te bepalen dat het voortaan, in plaats van de prévoyant, de façon expresse, que, en lieu et place du ministre ayant
minister die bevoegd is voor de Spoorwegen, de representatieve les Chemins de Fer dans ses attributions, ce sont désormais les
vakorganisaties zijn die aan de Koning de kandidaturen voorstellen organisations représentatives des travailleurs qui proposent au Roi
voor de aanwijzing van de leden bedoeld in artikel 7, § 5, eerste lid, les candidatures à la désignation des membres visés à l'article 7, §
3o. 5, alinéa 1er, 3o.
B.3.3. Daaruit volgt dat het eerste middel niet meer moet worden B.3.3. Il s'ensuit que le premier moyen ne doit plus être examiné,
onderzocht, bij gebrek aan voorwerp. faute d'objet.
Aangezien echter nog beroep kan worden ingesteld tegen artikel 497, 4o, Toutefois, un recours pouvant encore être introduit contre l'article
van de programmawet van 24 december 2002 (bekendgemaakt in het 497, 4o, de la loi-programme du 24 décembre 2002 (publiée au Moniteur
Belgisch Staatsblad van 31 december 2002), en zulks tot 30 juni 2003, belge du 31 décembre 2002), jusqu'au 30 juin 2003, l'examen du présent
zal dat middel verder worden onderzocht, indien zulk een beroep voor moyen sera poursuivi si un tel recours, à la fois, était introduit
het Hof zou worden ingesteld en ontvankelijk zou worden verklaard. devant la Cour et accueilli par elle.
Omgekeerd, indien zulk een beroep niet vóór de voormelde datum wordt
ingesteld, of in geval van verwerping van een ingesteld beroep, zal A l'inverse, en l'absence d'un tel recours à la date précitée, ou en
het gedeelte van het beroep in de zaak nr. 2410 waarop het eerste cas de rejet d'un recours introduit, la partie du recours dans
middel dat in die zaak is aangevoerd, betrekking heeft, van de rol van l'affaire no 2410, visée par le premier moyen allégué dans cette
het Hof worden geschrapt. affaire, sera rayée du rôle de la Cour.
Wat betreft het tweede middel in de zaak nr. 2410 en het enige middel Sur le deuxième moyen dans l'affaire no 2410 et sur le moyen unique
in de zaak nr. 2440 dans l'affaire no 2440
B.4.1. In die middelen, die beide gericht zijn tegen artikel 161ter , B.4.1. Ces moyens, tous deux dirigés contre l'article 161ter , § 5,
§ 5, eerste tot derde lid, wordt gewezen op de discriminerende aard alinéas 1er à 3, allèguent le caractère discriminatoire de ces
van die bepalingen, en dat in twee opzichten. dispositions, et ce à deux égards.
Enerzijds, doordat zij tot gevolg hebben dat aan het Vrij Syndicaat D'une part, en ce qu'elles ont pour effet de réserver au Syndicat
van het Openbaar Ambt (afgekort V.S.O.A.) een zetel wordt voorbehouden libre de la Fonction publique (en abrégé : S.L.F.P.) un siège au sein
in het strategisch comité, zouden zij die vakorganisatie ten onrechte du comité stratégique, elles traiteraient à tort cette organisation
op dezelfde wijze behandelen als de andere representatieve syndicale de la même manière que les autres organisations
vakorganisaties die zijn aangesloten bij een interprofessionele représentatives des travailleurs affiliées à une interprofessionnelle
organisatie die zitting heeft in de Nationale Arbeidsraad, terwijl siégeant au Conseil national du travail, alors même que, à l'inverse
zij, in tegenstelling tot de tweede categorie, « niet representatief des secondes, elle ne justifie « d'aucune représentativité du
is voor het N.M.B.S.-personeel » (zaak nr. 2410). personnel de la S.N.C.B. » (affaire no 2410).
Anderzijds, door als voorwaarde - om in het strategisch comité zitting D'autre part, en imposant comme condition - pour pouvoir siéger au
te mogen hebben - op te leggen dat men een representatieve comité stratégique - d'être une organisation représentative des
vakorganisatie moet zijn die is aangesloten bij een interprofessionele travailleurs affiliée à une interprofessionnelle siégeant au Conseil
organisatie die zitting heeft in de Nationale Arbeidsraad, zouden de national du travail, les dispositions précitées auraient pour effet
voormelde bepalingen tot gevolg hebben dat de Onafhankelijke Vakbond
van het Spoorwegpersoneel (afgekort O.V.S.) uit dat comité wordt d'exclure dudit comité le Syndicat indépendant des cheminots (en
uitgesloten, en zouden zij bijgevolg die vakbond en de leden ervan abrégé S.I.C.), et donc de lui porter préjudice ainsi qu'à ses
nadeel toebrengen; die voorwaarde zou discriminerend zijn doordat ze affiliés; cette condition serait discriminatoire en ce qu'elle a pour
leidt tot een verschillende behandeling van die vakorganisatie ten effet de traiter différemment cette organisation syndicale par rapport
opzichte van het V.S.O.A., terwijl de representativiteit van die twee au S.L.F.P., alors même que la représentativité de ces deux
vakorganisaties binnen de N.M.B.S. « nagenoeg identiek » is (zaak nr. organisations syndicales au sein de la S.N.C.B. est « quasi identique
2440). » (affaire no 2440).
B.4.2. Gelet op de samenhang ervan, onderzoekt het Hof beide middelen samen. B.4.2. Vu leur connexité, la Cour examine ensemble ces deux moyens.
B.5. De doelstelling en de verantwoording van de bestreden bepaling B.5. L'objectif et la justification de la mesure attaquée ont été
zijn tijdens de parlementaire voorbereiding als volgt omschreven : décrits comme suit lors des travaux préparatoires :
« Wat betreft het strategisch comité stelt de Regering zich tot doel « En ce qui concerne le comité stratégique, l'objectif poursuivi par
de personeelsvertegenwoordigers van de onderneming te betrekken bij de le Gouvernement est d'impliquer les représentants des travailleurs de
uitwerking voor de N.M.B.S., de onderhandeling en de opvolging van de l'entreprise à l'élaboration pour la S.N.C.B., la négociation et le
uitvoering van het meerjarige investeringsplan en bij de suivi de l'exécution du plan pluriannuel d'investissements et à la
onderhandeling en de opvolging van de uitvoering van het négociation et le suivi de l'exécution de son contrat de gestion. La
beheerscontract. De oprichting van een strategisch comité, bestaande création d'un comité stratégique composé des membres du conseil
uit de leden van de raad van bestuur en zes leden die de d'administration et de 6 membres représentant les organisations des
vakorganisaties vertegenwoordigen die zijn aangesloten bij een travailleurs de l'entreprise qui appartiennent à une organisation
organisatie die zetelt in de Nationale Arbeidsraad, beantwoordt aan représentée au sein du conseil national du travail répond à cette
deze doelstelling. préoccupation.
Artikel 7, § 5 regelt de samenstelling van het strategisch comité. L'article 7, § 5 fixe la composition du comité stratégique.
De federale Regering is daarbij van oordeel dat zij de samenstelling Le Gouvernement fédéral est d'avis que la composition du comité
van het strategisch comité binnen strikte grenzen moet houden en dat stratégique doit rester dans des limites strictes et que seul un
slechts een beperkt aantal vakorganisaties toegang mag hebben, meer in nombre restreint d'organisations représentatives des travailleurs peut
het bijzonder die waarvan mag worden verwacht dat zij volledig begrip y avoir accès, plus particulièrement celles dont on peut attendre une
opbrengen : pleine compréhension :
1o niet alleen voor de problemen van de openbare dienst van de 1o non seulement des problèmes liés au service public de la Société
Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen en/of van de nationale des Chemins de Fer belges et/ou aux problématiques du
personeelsproblematiek van de Maatschappij zelf; personnel de l'entreprise;
2o maar ook voor de impact van de algemene voorschriften voor het 2o mais également de l'impact des prescriptions générales pour le
personeel van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen op de personnel de la société nationale des chemins de fer belges en ce qui
diensten die de Maatschappij levert aan andere openbare diensten, aan concerne les services que la société fournit aux autres services
ondernemingen van de privé-sector en aan het respectieve personeel publics, aux entreprises du secteur privé et à leur personnel
ervan. respectif.
Bijgevolg is het relevant om in het strategisch comité van de Il est par conséquent pertinent de ne faire siéger dans le comité
Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen alleen vakorganisaties stratégique de la société nationale des chemins de fer belges que les
te laten zetelen die rekening kunnen houden met de belangen van zowel associations représentatives des travailleurs qui soient pleinement en
het geheel van de openbare diensten als van de privé-sector. De mesure de tenir compte des intérêts tant de l'ensemble des services
vakorganisaties die aangesloten zijn bij een interprofessionele publics que du secteur privé. Les associations représentatives des
organisatie die zetelt in de Nationale Arbeidsraad, zijn daartoe het travailleurs affiliées à une interprofessionnelle siégeant au Conseil
best geschikt. » (Parl. St. , Kamer, 2000-2001, DOC 50 1422/001, pp. 9 tot 10) national du travail sont donc les plus appropriées. » (Doc. parl. , Chambre, 2000-2001, DOC 50 1422/001, pp. 9 et 10)
B.6.1. Het is niet onredelijk in het strategisch comité de B.6.1. Il n'est pas déraisonnable d'admettre au sein du comité
vakorganisaties toe te laten die op federaal vlak werkzaam zijn of die stratégique les organisations syndicales qui sont actives au niveau
op zijn minst deel uitmaken van een op dat niveau samengestelde fédéral ou qui, à tout le moins, font partie d'une organisation
vakorganisatie, omdat zij de belangen van alle categorieën van het syndicale constituée à ce niveau et qui défendent également les
personeel verdedigen. Een dergelijke vereiste is immers van die aard intérêts de toutes les catégories du personnel. Une telle exigence est
dat zij waarborgt dat bij het nemen van strategische beslissingen en effet de nature à garantir que, lors de l'adoption de décisions
rekening wordt gehouden met de belangen van de verschillende stratégiques, doivent être pris en compte non seulement les intérêts
categorieën van werknemers van de N.M.B.S., maar ook met de belangen des différentes catégories du personnel de la S.N.C.B. mais aussi les
van de werknemers in het algemeen. intérêts des travailleurs en général.
B.6.2. Uit wat voorafgaat volgt dat de voorwaarde volgens welke een B.6.2. Il résulte de ce qui précède que la condition selon laquelle
vakorganisatie - om in het strategisch comité zitting te mogen hebben une organisation syndicale - pour pouvoir siéger au sein du comité
- aangesloten moeten zijn bij een interprofessionele organisatie die stratégique - doit être affiliée à une organisation
zitting heeft in de Nationale Arbeidsraad, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet schendt. interprofessionnelle siégeant au Conseil national du travail ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
B.7.1. Er dient echter te worden nagegaan of, rekening houdend met de B.7.1. Il y a lieu toutefois de vérifier, si en considération des
andere voorwaarden en modaliteiten die zijn vastgelegd bij diezelfde autres conditions et modalités retenues par cette même disposition, il
bepaling, voldaan is aan de vereiste volgens welke een voldoende est satisfait à l'exigence selon laquelle doit être garantie une
vertegenwoordiging moet worden gewaarborgd van de vakorganisaties représentation suffisante des organisations syndicales auxquelles
waarbij het geheel of een gedeelte van de werknemers van de sont, en fait, affiliés tout ou partie des travailleurs de
onderneming, te dezen de N.M.B.S., in feite is aangesloten - wat l'entreprise, en l'espèce la S.N.C.B. - ce qui n'implique cependant
echter niet impliceert dat daarom alle vakorganisaties met leden onder pas que toutes les organisations syndicales disposant d'affiliés parmi
het N.M.B.S.-personeel moeten worden vertegenwoordigd. le personnel de la S.N.C.B. doivent nécessairement être représentées.
B.7.2. Artikel 161ter , § 5, tweede en derde lid, bepaalt dat de zes B.7.2. L'article 161ter , § 5, alinéas 2 et 3, prévoit que les six
zetels die zijn voorbehouden aan de representatieve vakorganisaties sièges réservés aux organisations représentatives des travailleurs
die zijn aangesloten bij een interprofessionele organisatie die affiliés à une interprofessionnelle siégeant au Conseil national du
zitting heeft in de Nationale Arbeidsraad, verdeeld worden op basis travail sont répartis en fonction de leur poids respectif au sein de
van hun respectieve gewicht binnen de N.M.B.S., waarbij echter elke la S.N.C.B., chaque organisation ayant toutefois droit à un représentant au moins.
vakorganisatie recht heeft op ten minste één vertegenwoordiger. La Cour observe qu'il n'est pas allégué que l'application de ces
Het Hof merkt op dat niet wordt aangevoerd dat de toepassing van die modalités aboutissent à ce qu'une partie substantielle des
modaliteiten ertoe leidt dat een aanzienlijke groep van de werknemers travailleurs de la S.N.C.B. affiliés, en fait, à une organisation
van de N.M.B.S. die effectief lid zijn van een vakorganisatie die syndicale active au sein de la S.N.C.B. ne seraient pas, par le biais
werkzaam is binnen de N.M.B.S., niet in het strategisch comité zou de leur(s) représentant(s), représentés au comité stratégique; au
zijn vertegenwoordigd via hun vertegenwoordiger(s); uit het dossier contraire, il apparaît du dossier que trois des quatre organisations
blijkt integendeel dat drie van de vier vakorganisaties - en, syndicales - et, indirectement, leurs affiliés - sont représentées au
onrechtstreeks, de leden ervan - vertegenwoordigd zijn in het comité stratégique, dont les deux organisations comptant le plus grand
strategisch comité, waaronder de twee vakorganisaties met het grootste nombre d'affiliés. En outre, l'application de la règle de répartition
ledenaantal. Bovendien volgt uit de toepassing van de regel van proportionnelle prévue par l'alinéa 2 aboutit à ce que, au delà du
evenredige verdeling waarin het tweede lid voorziet dat, naast de siège dévolu de droit à chaque organisation syndicale concernée, il
zetel die rechtens aan iedere betrokken vakorganisatie wordt est tenu compte du poids respectif de chacune.
toegewezen, rekening wordt gehouden met het respectieve gewicht van
elke vakorganisatie.
B.7.3. Uit wat voorafgaat volgt dat de rechten van de werknemers van B.7.3. Il résulte de ce qui précède que les droits des travailleurs
de N.M.B.S. die lid zijn van een vakbond, niet kunnen worden geacht op syndiqués de la S.N.C.B. ne peuvent être considérés comme étant
onevenredige wijze te worden geraakt door de criteria voor toewijzing affectés de façon disproportionnée par les critères d'attribution des
van de zes zetels bedoeld in artikel 161ter , § 5, eerste lid, 3o, van six sièges visés à l'article 161ter , § 5, alinéa 1er, 3o, de la loi
de wet van 22 maart 2002. du 22 mars 2002.
B.8. Het tweede middel in de zaak nr. 2410 en het enige middel in de B.8. Le deuxième moyen dans l'affaire no 2410 et le moyen unique dans
zaak nr. 2440 zijn niet gegrond. l'affaire no 2440 ne sont pas fondés.
Wat betreft het derde middel in de zaak nr. 2410 Sur le troisième moyen dans l'affaire no 2410
B.9. In dat middel heeft de verzoekende partij kritiek op de B.9. Dans ce moyen, la requérante critique les équilibres
taalevenwichten die worden opgelegd bij het vierde en het achtste lid linguistiques imposés par les alinéas 4 et 8 de l'article 161ter , §
van artikel 161ter , § 5, van de wet van 21 maart 1991 : die 5, de la loi du 21 mars 1991 : ces contraintes affecteraient le libre
verplichtingen zouden een vrije keuze van haar vertegenwoordigers in
het strategisch comité verhinderen, a fortiori wanneer de zetel die choix, par elle, de ses représentants au comité stratégique, a
rechtens aan het V.S.O.A. is voorbehouden, in aanmerking wordt fortiori si est pris en considération le siège réservé de droit au
genomen. S.L.F.P.
B.10. Een middel waarin de schending van het grondwettelijk B.10.1. Un moyen pris de la violation du principe constitutionnel
gelijkheidsbeginsel wordt aangeklaagd, maar waarin niet wordt
uiteengezet welke twee categorieën van personen met elkaar moeten d'égalité mais dans lequel il n'est pas exposé quelles sont les deux
worden vergeleken en in welk opzicht de in dat middel aangevochten catégories de personnes qui doivent être comparées ni en quoi les
bepalingen een verschil in behandeling zouden teweegbrengen dat dispositions attaquées dans ce moyen entraîneraient une différence de
discriminerend zou zijn, is onontvankelijk. traitement qui serait discriminatoire, est irrecevable.
B.10.2. Op grond van het verzoekschrift kan het Hof de categorieën van B.10.2. La requête ne permet pas à la Cour de déterminer les
personen die zouden worden gediscrimineerd niet onderscheiden. Het catégories de personnes à l'égard desquelles existerait une
middel is niet ontvankelijk. discrimination. Le moyen est irrecevable.
Wat betreft het vierde middel in de zaak nr. 2410 Sur le quatrième moyen dans l'affaire no 2410
B.11. In dat middel, dat gericht is tegen het nieuwe artikel 161ter , B.11. Ce moyen, dirigé contre l'article 161ter , § 7, nouveau de la
§ 7, van de wet van 21 maart 1991, wordt een discriminatie aangevoerd loi du 21 mars 1991, invoque une discrimination entre les membres du
tussen de leden van het strategisch comité naargelang zij erin zitting comité stratégique, selon qu'ils y siègent en qualité de membres du
nemen als leden van de raad van bestuur of als vertegenwoordigers van conseil d'administration ou de représentants d'organisations
representatieve vakorganisaties. Aangezien immers bepaald is dat het représentatives des travailleurs. En effet, dès lors qu'il est prévu
strategisch comité geldig is samengesteld wanneer tien leden benoemd que le comité stratégique est valablement constitué lorsque 10 membres
zijn en dat ditzelfde aantal overeenkomt met het vereiste quorum, kan sont nommés et que ce même nombre représente le quorum de présence
het strategisch comité functioneren zonder de vertegenwoordigers van requis, le comité stratégique peut fonctionner sans que n'y aient été
de vakorganisaties te benoemen. nommés les représentants des organisations syndicales.
B.12.1. Volgens de parlementaire voorbereiding is artikel 161ter , § B.12.1. Selon les travaux préparatoires, l'article 161ter , § 7,
7, tweede en derde lid, als volgt verantwoord : alinéas 2 et 3, a été justifié comme suit :
« 4o Over het quorum van 10 leden in het strategisch comité krachtens « 4o En ce qui concerne le quorum de 10 membres qui doit être réuni au
hetwelk de leden van de raad van bestuur als strategisch comité zouden sein du Comité stratégique et en vertu duquel les membres du conseil
d'administration pourraient siéger en tant que Comité stratégique sans
kunnen zetelen zonder de vakbonden : derwijze wordt blokkering van dit les syndicats : cette disposition vise à éviter tout blocage au sein
comité vermeden [...]. » (Parl. St. , Kamer, 2001-2002, DOC 50 de ce Comité [...]. » (Doc. parl. , Chambre, 2001-2002, DOC 50
1422/004, p. 61) 1422/004, p. 61)
« De minister antwoordt dat deze bepaling ertoe strekt blokkeringen in « La ministre répond que cette disposition vise à éviter tout blocage
het comité te voorkomen. Zij doet overigens een beroep op de
verantwoordelijkheidszin van eenieder en onder meer op de au sein de ce comité. D'ailleurs, elle fait appel à la responsabilité
verantwoordelijkheidszin van de vakbondsafgevaardigden die de posten de chacun et, entre autres, à la responsabilité des représentants des
die hun zijn toegekend, moeten bekleden zodat zij hun opdrachten syndicats d'occuper les postes qui leur sont attribués pour que les
overeenkomstig de wet kunnen uitoefenen. » (Parl. St. , Senaat, organisations syndicales puissent légalement exercer leurs missions. »
2001-2002, nr. 2-934/4, p. 62) (Doc. parl. , Sénat, 2001-2002, no 2-934/4, p. 62)
B.12.2. Uit die parlementaire voorbereiding volgt dat de wetgever, B.12.2. Il résulte de ces travaux préparatoires que le législateur,
door de goedkeuring van de in het middel beoogde bepalingen, een par l'adoption des dispositions visées au moyen, a entendu parer à une
eventuele obstructie heeft willen voorkomen vanwege vakorganisaties éventuelle obstruction de la part d'organisations syndicales face à la
met betrekking tot de invoering van nieuwe structuren binnen de mise en place de nouvelles structures au sein de la S.N.C.B. Compte
N.M.B.S. Rekening houdend met die omstandigheden en met de legitieme tenu de ces circonstances et du souci légitime d'assurer le bon
bekommernis de goede werking van de structuren te waarborgen die hij fonctionnement des structures dont il décidait la mise en place, les
had ingevoerd, zijn de bepalingen van artikel 161ter , § 7, tweede en dispositions de l'article 161ter , § 7, alinéas 2 et 3, sont
derde lid, verantwoord. justifiées.
Bovendien is het niet onredelijk dat de wetgever tegelijkertijd heeft En outre, il n'est pas déraisonnable que le législateur ait prévu, à
bepaald dat het strategisch comité geldig was samengesteld met de la fois, que le comité stratégique était valablement constitué avec la
benoeming van tien leden en dat ditzelfde aantal overeenkwam met het nomination de 10 membres et que ce même nombre constituait le quorum
quorum, aangezien een eventuele obstructie door (de) vakorganisaties de présence, dès lors qu'une éventuelle obstruction de la part de ou
de vorm kon aannemen van hetzij een weigering kandidaten voor te des organisations syndicales était susceptible de prendre la forme
dragen voor de benoeming in het strategisch comité, hetzij, na de soit d'un refus de présenter des candidats à la nomination au comité
benoeming van hun kandidaten, een weigering om in het strategisch stratégique, soit, après la nomination de leurs candidats, d'un refus
comité zitting te nemen. de siéger dans le comité stratégique.
B.12.3. Het vierde middel in de zaak nr. 2440 is niet gegrond. B.12.3. Le quatrième moyen dans l'affaire no 2440 n'est pas fondé.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
- beslist dat het eerste middel dat in de zaak nr. 2410 is aangevoerd, - décide que l'examen du premier moyen soulevé dans l'affaire no 2410
verder zal worden onderzocht ingeval bij het Hof beroep wordt sera poursuivi au cas où un recours est introduit devant la Cour à
ingesteld tegen artikel 497, 4o, van de programmawet van 24 december l'encontre de l'article 497, 4o, de la loi-programme du 24 décembre
2002 en dat beroep aanleiding geeft tot een vernietigingsarrest; 2002 et donne lieu à un arrêt d'annulation;
- beslist dat, indien dat geval zich niet voordoet, dat gedeelte van - décide que, si cette hypothèse ne se réalise pas, cette partie du
het beroep dat in de zaak nr. 2410 is ingesteld, van de rol van het recours formé dans l'affaire no 2410 sera rayée du rôle de la Cour;
Hof zal worden geschrapt;
- verwerpt de beroepen voor het overige. - rejette les recours pour le surplus.
Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 11 juni 2003. janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 11 juin 2003.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^