← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 38/2003 van 3 april 2003 Rolnummer 2624 In zake : de
prejudiciële vraag betreffende de artikelen 1675/3, derde lid, 1675/12, §§ 1 en 3, en 1675/13,
§§ 1 en 5, van het Gerechtelijk Wetboek, gest Het
Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters L. Fra(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 38/2003 van 3 april 2003 Rolnummer 2624 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 1675/3, derde lid, 1675/12, §§ 1 en 3, en 1675/13, §§ 1 en 5, van het Gerechtelijk Wetboek, gest Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters L. Fra(...) | Extrait de l'arrêt n° 38/2003 du 3 avril 2003 Numéro du rôle : 2624 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 1675/3, alinéa 3, 1675/12, §§ 1 er et 3, et 1675/13, §§ 1 er et 5, du Co La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L. François, (...) |
|---|---|
| ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
| Uittreksel uit arrest nr. 38/2003 van 3 april 2003 | Extrait de l'arrêt n° 38/2003 du 3 avril 2003 |
| Rolnummer 2624 | Numéro du rôle : 2624 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 1675/3, derde | En cause : la question préjudicielle relative aux articles 1675/3, |
| lid, 1675/12, §§ 1 en 3, en 1675/13, §§ 1 en 5, van het Gerechtelijk | alinéa 3, 1675/12, §§ 1er et 3, et 1675/13, §§ 1er et 5, du Code |
| Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Luik. | judiciaire, posée par la Cour d'appel de Liège. |
| Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
| samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters | composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L. |
| L. François, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe en E. Derycke, | François, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe et E. Derycke, assistée |
| bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | du greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag | I. Objet de la question préjudicielle |
| Bij arrest van 3 februari 2003 in zake de Rijksdienst voor Sociale | Par arrêt du 3 février 2003 en cause de l'Office national de sécurité |
| Zekerheid (R.S.Z.) tegen E.D. en anderen, waarvan de expeditie ter | sociale (O.N.S.S.) contre E.D. et autres, dont l'expédition est |
| griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 5 februari 2003, heeft | parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 5 février 2003, la Cour |
| het Hof van Beroep te Luik de prejudiciële vraag gesteld : | d'appel de Liège a posé la question préjudicielle : |
| « naar de grondwettigheid van de artikelen en/of van de | « de la constitutionnalité des articles et/ou de la constitutionnalité |
| grondwettigheid van de interpretatie van de vermelde artikelen 1673/3 | de l'interprétation desdits articles 1673/3 [lire : 1675/3], alinéa 3, |
| [lees : 1675/3] , derde lid, 1675/12, §§ 1 en 3, en 1675/13, §§ 1 en 5 | 1675/12, §§ 1er et 3, et 1675/13, §§ 1er et 5 : |
| : doordat de wet in die zin wordt geïnterpreteerd dat zij de rechter | en ce que la loi est interprétée comme n'autorisant le juge à accorder |
| niet toestaat een gerechtelijke aanzuiveringsregeling toe te kennen | un plan judiciaire emportant remise de dettes en capital à une |
| die een kwijtschelding van kapitaalschulden inhoudt, aan een persoon | personne en état de surendettement dont les revenus disponibles sans |
| in staat van overmatige schuldenlast, van wie de beschikbare | tomber dans une pauvreté contraire à la dignité humaine sont |
| inkomsten, zonder te vervallen in een armoede die in strijd is met de | insuffisants pour apurer le capital des dettes que si ce débiteur |
| menselijke waardigheid, onvoldoende zijn om het kapitaal van de | dispose de biens immobiliers et/ou mobiliers réalisables |
| schulden aan te zuiveren, dan wanneer die schuldenaar beschikt over | en ce que la loi est interprétée comme autorisant le juge à accorder |
| onroerende en/of roerende goederen die te gelde kunnen worden gemaakt | un plan judiciaire emportant remise de dettes en capital à une |
| doordat de wet in die zin wordt geïnterpreteerd dat zij de rechter | personne en état de surendettement ne disposant pas de biens |
| toestaat een gerechtelijke aanzuiveringsregeling toe te kennen met kwijtschelding van kapitaalschulden aan een persoon in staat van overmatige schuldenlast die niet beschikt over onroerende en/of roerende goederen die te gelde kunnen worden gemaakt en van wie de beschikbare inkomsten, zonder in armoede te vervallen die in strijd is met de menselijke waardigheid, de aanzuivering van een belangrijk deel van het kapitaal van de schulden mogelijk maken doordat de wet in die zin wordt geïnterpreteerd dat zij de rechter toestaat een gerechtelijke aanzuiveringsregeling toe te kennen met kwijtschelding van quasi alle kapitaalschulden, aan een persoon in staat van overmatige schuldenlast die niet over onroerende en/of roerende goederen beschikt die te gelde kunnen worden gemaakt, met lage inkomsten, die een regeling van maandelijkse stortingen in acht neemt waarbij rekening wordt gehouden met zijn lage inkomsten en het bedrag dat hem moet worden overgelaten, zelfs indien die bedragen belachelijk lijken gelet op het bedrag van de schulden en/of het niet mogelijk maken de twee doelstellingen van artikel 1673/3 [lees : 1675/3], derde lid, te verwezenlijken ». (...) | immobiliers et/ou mobiliers réalisables et dont les revenus disponibles sans tomber dans une pauvreté contraire à la dignité humaine permettent l'apurement d'une part significative du capital des dettes en ce que la loi est interprétée comme autorisant le juge à accorder un plan judiciaire emportant remise quasi totale des dettes en capital, à une personne en état de surendettement, ne disposant pas de biens immobiliers et/ou mobiliers réalisables, à revenus bas observant un plan de versements mensuels tenant compte de ses bas revenus et de la somme qui doit lui être délaissée, même si ces montants apparaissent dérisoires eu égard au montant des dettes et/ou ne réalisant pas les deux termes de l'objectif visé à l'article 1673/3 [lire : 1675/3], alinéa 3 ». (...) |
| IV. In rechte | IV. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1. Artikel 1675/13 van het Gerechtelijk Wetboek, waarvan de | B.1. L'article 1675/13 du Code judiciaire, dont les paragraphes 1er et |
| paragrafen 1 en 5 het voorwerp uitmaken van de prejudiciële vraag, bepaalt : | 5 font l'objet de la question préjudicielle, dispose : |
| « § 1. Indien de maatregelen voorzien in artikel 1675/12, § 1, niet | « § 1er. Si les mesures prévues à l'article 1675/12, § 1er, ne |
| volstaan om de in artikel 1675/3, derde lid, genoemde doelstelling te | permettent pas d'atteindre l'objectif visé à l'article 1675/3, alinéa |
| bereiken, kan de rechter, op vraag van de schuldenaar, besluiten tot | |
| elke andere gedeeltelijke kwijtschelding van schulden, zelfs van | 3, à la demande du débiteur, le juge peut décider toute autre remise |
| kapitaal onder de volgende voorwaarden : | partielle de dettes, même en capital, aux conditions suivantes : |
| - alle goederen die voor beslag in aanmerking komen, worden te gelde | - tous les biens saisissables sont réalisés à l'initiative du |
| gemaakt op initiatief van de schuldbemiddelaar, overeenkomstig de | médiateur de dettes, conformément aux règles des exécutions forcées. |
| regels inzake de gedwongen tenuitvoerleggingen. De verdeling heeft | La répartition a lieu dans le respect de l'égalité des créanciers, |
| plaats met inachtname van de gelijkheid van de schuldeisers | |
| onverminderd de wettige redenen van voorrang; | sans préjudice des causes légitimes de préférence; |
| - na de tegeldemaking van de voor beslag vatbare goederen maakt het | - après réalisation des biens saisissables, le solde restant dû par le |
| saldo, nog verschuldigd door de schuldenaar, het voorwerp uit van een | |
| aanzuiveringsregeling met inachtname van de gelijkheid van de | débiteur fait l'objet d'un plan de règlement dans le respect de |
| schuldeisers, behalve wat de lopende onderhoudsverplichtingen betreft, | l'égalité des créanciers, sauf en ce qui concerne les obligations |
| bedoeld in artikel 1412, eerste lid. | alimentaires en cours visées à l'article 1412, alinéa 1er. |
| Onverminderd artikel 1675/15, § 2, kan de kwijtschelding van schulden | Sans préjudice de l'article 1675/15, § 2, la remise de dettes n'est |
| maar verkregen worden als de schuldenaar de door de rechter opgelegde | acquise que lorsque le débiteur aura respecté le plan de règlement |
| aanzuiveringsregeling heeft nageleefd, en behoudens terugkeer van de | imposé par le juge et sauf retour à meilleure fortune du débiteur |
| schuldenaar tot beter fortuin vóór het einde van de gerechtelijke | avant la fin du plan de règlement judiciaire. |
| aanzuiveringsregeling. § 2. Het vonnis duidt de looptijd van de gerechtelijke | § 2. Le jugement mentionne la durée du plan de règlement judiciaire |
| aanzuiveringsregeling aan, die ligt tussen drie en vijf jaar. Artikel 51 is niet van toepassing. § 3. De rechter kan geen kwijtschelding verlenen voor volgende schulden : - de onderhoudsgelden die niet vervallen zijn op de dag van de uitspraak houdende vaststelling van de gerechtelijke aanzuiveringsregeling; - de schulden die een schadevergoeding inhouden, toegestaan voor het herstel van een lichamelijke schade veroorzaakt door een misdrijf; - de schulden van een gefailleerde die overblijven na het sluiten van het faillissement. § 4. In afwijking van de voorgaande paragraaf kan de rechter kwijtschelding verlenen voor de schulden van een gefailleerde die | qui est comprise entre trois et cinq ans. L'article 51 n'est pas d'application. § 3. Le juge ne peut accorder de remise pour les dettes suivantes : - les dettes alimentaires non échues au jour de la décision arrêtant le plan de règlement judiciaire; - les dettes constituées d'indemnités accordées pour la réparation d'un préjudice corporel, causé par une infraction; - les dettes d'un failli subsistant après la clôture de la faillite. § 4. Par dérogation au paragraphe précédent, le juge peut accorder la |
| overblijven na een faillissement waarvan de sluiting is uitgesproken | remise pour les dettes d'un failli, subsistant après une faillite dont |
| met toepassing van de wet van 18 april 1851 op het faillissement, de | la clôture a été prononcée en application de la loi du 18 avril 1851 |
| sur les faillites, banqueroutes et sursis de paiement depuis plus de | |
| bankbreuk en de opschorting van betaling sedert ten minste 10 jaar op | 10 ans au moment du dépôt de la requête visée à l'article 1675/4. |
| het moment van neerlegging van het verzoekschrift bedoeld in artikel | Cette remise ne peut être accordée au failli qui a été condamné pour |
| 1675/4. Deze kwijtschelding kan niet worden verleend aan de | banqueroute simple ou frauduleuse. |
| gefailleerde die veroordeeld werd wegens eenvoudige of bedrieglijke bankbreuk. | |
| § 5. Onverminderd de wet van 7 augustus 1974 tot instelling van het | § 5. Sans préjudice de la loi du 7 août 1974 instituant le droit à un |
| recht op het bestaansminimum en met inachtneming van artikel 1675/3, | minimum de moyens d'existence et dans le respect de l'article 1675/3, |
| derde lid, kan de rechter wanneer hij de regeling opstelt, bij | alinéa 3, le juge peut, lorsqu'il établit le plan, déroger aux |
| bijzonder gemotiveerde beslissing afwijken van de artikelen 1409 tot 1412. » | articles 1409 à 1412 par décision spécialement motivée. » |
| B.2. De procedure van collectieve schuldenregeling, ingevoerd bij de | B.2. La procédure du règlement collectif de dettes, instaurée par la |
| wet van 5 juli 1998 betreffende de collectieve schuldenregeling en de | loi du 5 juillet 1998 relative au règlement collectif de dettes et à |
| mogelijkheid van verkoop uit de hand van de in beslag genomen | la possibilité de vente de gré à gré des biens immeubles saisis, a |
| onroerende goederen, heeft tot hoofddoel de financiële situatie van | pour objectif principal de rétablir la situation financière d'un |
| een schuldenaar met overmatige schuldenlast te herstellen door hem met | débiteur surendetté en lui permettant notamment, dans la mesure du |
| name ertoe in staat te stellen voor zover mogelijk zijn schulden te | possible, de payer ses dettes et en lui garantissant simultanément, |
| betalen en tegelijkertijd te waarborgen dat hij zelf en zijn gezin een | ainsi qu'à sa famille, qu'ils pourront mener une vie conforme à la |
| menswaardig leven kunnen leiden (artikel 1675/3, derde lid, van het | dignité humaine (article 1675/3, alinéa 3, du Code judiciaire inséré |
| Gerechtelijk Wetboek, ingevoegd bij artikel 2 van de voormelde wet van | par l'article 2 de la loi précitée du 5 juillet 1998). La situation |
| 5 juli 1998). De financiële situatie van de persoon met overmatige | financière de la personne surendettée est globalisée et celle-ci est |
| schuldenlast wordt in kaart gebracht en de ongecontroleerde druk van | soustraite à la pression anarchique des créanciers grâce à |
| de schuldeisers valt voor die persoon weg dankzij het optreden van een | l'intervention d'un médiateur de dettes, désigné aux termes de |
| schuldbemiddelaar, die luidens het nieuwe artikel 1675/6 van hetzelfde | l'article 1675/6 nouveau du même Code par le juge qui aura, au |
| Wetboek wordt aangewezen door de rechter die voorafgaandelijk | |
| uitspraak zal hebben gedaan over de toelaatbaarheid van de vordering | préalable, statué sur l'admissibilité de la demande de règlement |
| tot collectieve schuldenregeling. De beschikking van toelaatbaarheid | |
| doet een toestand van samenloop ontstaan tussen de schuldeisers en | collectif de dettes. La décision d'admissibilité fait naître une |
| heeft de opschorting van de loop van de intresten en de | situation de concours entre les créanciers et a pour effet la |
| onbeschikbaarheid van het vermogen van de verzoeker tot gevolg | suspension du cours des intérêts et l'indisponibilité du patrimoine du |
| (artikel 1675/7 van hetzelfde Wetboek). | requérant (article 1675/7 du même Code). |
| De schuldenaar stelt aan zijn schuldeisers voor een minnelijke | |
| collectieve aanzuiveringsregeling te treffen, onder toezicht van de | Le débiteur propose à ses créanciers de conclure un plan de règlement |
| rechter; die kan een gerechtelijke aanzuiveringsregeling opleggen | collectif amiable, sous le contrôle du juge; celui-ci peut imposer un |
| indien geen akkoord wordt bereikt (artikel 1675/3). Die ontstentenis | plan de règlement judiciaire à défaut d'accord (article 1675/3). Ce |
| van akkoord wordt vastgesteld door de bemiddelaar (artikel 1675/11). | défaut d'accord est constaté par le médiateur (article 1675/11). Le |
| De gerechtelijke aanzuiveringsregeling kan een aantal maatregelen | plan de règlement judiciaire peut comporter un certain nombre de |
| bevatten, zoals het uitstel of de herschikking van betaling van de | mesures, tels le report ou le rééchelonnement du paiement des dettes |
| schulden of de gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de moratoire | ou la remise totale ou partielle des dettes d'intérêts moratoires, |
| intresten, vergoedingen en kosten (artikel 1675/12) en, indien die | indemnités et frais (article 1675/12) et, si ces mesures ne permettent |
| maatregelen het niet mogelijk maken de financiële situatie van de | pas de rétablir la situation financière du débiteur, toute autre |
| schuldenaar te herstellen, elke andere gedeeltelijke kwijtschelding | |
| van schulden, zelfs van kapitaal, op voorwaarde dat de in artikel | remise partielle de dettes, même en capital, moyennant le respect des |
| 1675/13 vastgestelde voorwaarden in acht worden genomen. Uit de | conditions fixées par l'article 1675/13. Il appert des travaux |
| parlementaire voorbereiding van artikel 1675/13, § 1, van het | préparatoires de l'article 1675/13, § 1er, du Code judiciaire que ce |
| Gerechtelijk Wetboek blijkt dat die paragraaf is opgevat en aangenomen | |
| met de bedoeling rekening te houden met de realiteit van de overmatige | paragraphe a été conçu et adopté dans le but de tenir compte de la |
| schuldenlast : « schuldenaars zijn onvermogend en de economische | réalité du surendettement : « des débiteurs sont insolvables, et la |
| logica mag niet aanvaarden dat deze personen zich verschansen in de | logique économique ne peut admettre que ces personnes se cantonnent |
| ondergrondse economie en een gewicht voor de maatschappij blijven. Zij | dans l'économie souterraine et restent un poids pour la société. Il |
| moeten opnieuw in het economisch en sociaal stelsel worden opgenomen | faut les réintégrer dans le système économique et social en leur |
| door hen de mogelijkheid te geven een nieuwe start te nemen » (Parl. | permettant de prendre un nouveau départ » (Doc. parl. , Chambre, |
| St. , Kamer, 1996-1997, nrs. 1073/1-1074/1, p. 45). | 1996-1997, nos 1073/1-1074/1, p. 45). |
| Het door de verwijzende rechter aangevoerde criterium van onderscheid | Le critère de distinction mentionné par le juge a quo est objectif en |
| is objectief wat de toepassing van artikel 1675/13, § 1, betreft, | ce qui concerne l'application de l'article 1675/13, § 1er, à savoir la |
| namelijk de mogelijkheid de schulden af te betalen, zij het in | possibilité de s'acquitter des dettes, fût-ce seulement de manière |
| bepaalde gevallen slechts symbolisch. | symbolique dans certains cas. |
| Zo is ook het beweerde verschil in behandeling met betrekking tot de | De même, la différence de traitement alléguée en ce qui concerne |
| toepassing van artikel 1675/13, § 5, niet onverantwoord : het | l'application de l'article 1675/13, § 5, n'est pas injustifiée : elle |
| waarborgt dat de inwerkingstelling van het stelsel het de schuldenaar | garantit que la mise en [009c]uvre du système permette au débiteur de |
| mogelijk maakt minstens een menswaardig leven te leiden en het geeft | mener au minimum une vie conforme à la dignité humaine et donne au |
| de rechter de precieze maat van dat minimum aan door te verwijzen naar | juge la mesure précise de ce minimum en se référant au minimex pour |
| het bestaansminimum om die maat vast te stellen. | fixer cette mesure. |
| B.3. De verwijzende rechter is evenwel van mening dat die bepaling tot | B.3. Le juge a quo considère toutefois que cette disposition a pour |
| gevolg heeft dat ze personen die totaal en definitief onvermogend zijn | effet de priver les personnes qui sont totalement et définitivement |
| de mogelijkheid om een gerechtelijke aanzuiveringsregeling te | insolvables de la possibilité de bénéficier d'un plan de règlement |
| verkrijgen, ontzegt. Met definitief wordt ongetwijfeld bedoeld dat de | judiciaire. Par « définitivement insolvables », l'on entend sans doute |
| rechter uit de omstandigheden van de zaak redelijkerwijze moet | que le juge doit raisonnablement déduire des circonstances de la cause |
| afleiden dat de staat van onvermogen onomkeerbaar lijkt te zijn. | que l'état d'indigence paraît irréversible. Il en serait de même pour |
| Hetzelfde zou gelden voor de personen wier inkomen lager dan of gelijk | les personnes dont le revenu est inférieur ou égal au minimum de |
| is aan het bestaansminimum, of het zou kunnen zijn indien zij een belangrijk deel van het kapitaal zouden moeten terugbetalen. In die interpretatie roept artikel 1675/13 van het Gerechtelijk Wetboek een verschil in behandeling in het leven tussen schuldenaars die totaal en definitief onvermogend lijken te zijn, en schuldenaars die een vanuit het standpunt van de schuldeisers significante afbetaling van hun schulden kunnen doen, waarbij enkel laatstgenoemden een gerechtelijke aanzuiveringsregeling kunnen genieten. Een verschil in behandeling is ook ingesteld tussen de schuldenaars wier inkomen lager dan of gelijk is aan het bestaansminimum en degenen van wie het inkomen boven dat minimum ligt. | moyens d'existence, ou pourrait l'être si elles devaient rembourser une part significative du capital. Dans cette interprétation, l'article 1675/13 du Code judiciaire établit une différence de traitement entre les débiteurs qui paraissent totalement et définitivement insolvables et les débiteurs qui peuvent procéder à un paiement significatif du point de vue des créanciers, de leurs dettes, seuls ces derniers pouvant bénéficier d'un plan de règlement judiciaire. Une différence de traitement est aussi établie entre les débiteurs dont le revenu est inférieur ou égal au minimum de moyens d'existence et ceux dont le revenu est supérieur à ce minimum. |
| B.4. Het Hof dient na te gaan of de in het geding zijnde bepaling geen | B.4. La Cour doit examiner si la disposition en cause n'entraîne pas |
| onevenredige gevolgen meebrengt ten aanzien van de categorie van | de conséquences disproportionnées à l'égard de la catégorie de |
| personen aan wie de mogelijkheid om een gerechtelijke | personnes à qui la possibilité d'obtenir un plan de règlement |
| aanzuiveringsregeling te verkrijgen, wordt ontzegd. | judiciaire est refusée. |
| Krachtens artikel 1675/2 van het Gerechtelijk Wetboek is de procedure | En vertu de l'article 1675/2 du Code judiciaire, la procédure de |
| van collectieve schuldenregeling toegankelijk voor elke natuurlijke | règlement collectif de dettes est accessible à toute personne physique |
| persoon die op duurzame wijze niet in staat is om zijn opeisbare of | qui, de manière durable, n'est pas en état de payer ses dettes |
| nog te vervallen schulden te betalen en die zijn onvermogen niet heeft | exigibles ou à échoir et qui n'a pas organisé son insolvabilité. |
| bewerkstelligd. De doelstelling van de collectieve schuldenregeling | L'objectif du règlement collectif de dettes est de « refaçonner la |
| bestaat erin « de financiële toestand van het individu te herboetseren | situation financière de l'individu pour lui permettre, à lui et à sa |
| opdat hij en zijn familie een nieuwe start in het leven zouden kunnen | famille, de prendre un nouveau départ dans la vie » (Doc. parl. , |
| nemen » (Parl. St. , Kamer, 1996-1997, nrs. 1073/1-1074/1, p. 12). De omstandigheid dat de schuldenaar over geen enkel onroerend of roerend goed beschikt dat te gelde kan worden gemaakt, dat hij totaal en definitief onvermogend lijkt te zijn of dat zijn inkomsten gelijk aan of lager dan het bestaansminimum zijn of zouden kunnen zijn, zal de rechter ertoe kunnen aanzetten zijn vordering te verwerpen, indien hij van mening is dat er geen enkele mogelijkheid bestaat om een aanzuiveringsregeling op te stellen. Diezelfde omstandigheid neemt echter niet weg dat de schuldenaar zich weer in het economisch stelsel zou kunnen integreren, voor zover hij de gehele kwijtschelding verkrijgt, waarbij de rechter hem begeleidende maatregelen kan opleggen die met name kunnen bestaan in een budgetbegeleiding, de tenlasteneming van die persoon door een sociale dienst, de verplichting om een medische behandeling te volgen of een budgetbegeleiding door een openbaar centrum voor maatschappelijk | Chambre, 1996-1997, nos 1073/1-1074/1, p. 12). La circonstance que le débiteur ne dispose d'aucun bien immobilier ou mobilier réalisable, qu'il paraît totalement et définitivement insolvable ou que ses revenus sont ou pourraient être égaux ou inférieurs au minimum de moyens d'existence pourra inciter le juge à rejeter sa demande s'il estime qu'il n'existe aucune possibilité d'établir un plan de règlement. Mais cette même circonstance n'empêche pas que le débiteur puisse se réintégrer dans le système économique pour autant qu'il obtienne la remise totale, le juge pouvant lui imposer des mesures d'accompagnement qui peuvent être, notamment, une guidance budgétaire, sa prise en charge par un service social, l'obligation de suivre un traitement médical ou un accompagnement budgétaire organisé par un centre public d'aide sociale (Doc. parl. , |
| welzijn (Parl. St. , Kamer, 1996-1997, nr. 1073/11, p. 72). Het is | Chambre, 1996-1997, no 1073/11, p. 72). Il est manifestement |
| kennelijk onevenredig a priori elke persoon die totaal en definitief | disproportionné d'interdire a priori à toute personne qui paraît |
| onvermogend lijkt te zijn te verbieden een gerechtelijke | |
| aanzuiveringsregeling aan te vragen, terwijl de wet precies ertoe | totalement et définitivement insolvable de solliciter un plan de |
| strekt te vermijden dat een persoon met schulden in een blijvende | règlement judiciaire alors que la loi vise précisément à éviter qu'une |
| toestand van marginaliteit en uitsluiting terechtkomt. Aangezien die | personne endettée ne s'installe durablement dans une situation de |
| personen diegenen zijn voor wie het gevaar van marginalisering het | marginalité et d'exclusion. Ces personnes étant celles pour lesquelles |
| grootst is, is het niet verantwoord ze uit te sluiten van de | le danger de marginalisation est le plus important, il n'est pas |
| mogelijkheid om een gerechtelijke aanzuiveringsregeling te verkrijgen | justifié de les exclure de la possibilité d'obtenir un plan de |
| die op termijn de kwijtschelding van hun kapitaalschulden omvat. | règlement judiciaire comportant, à terme, remise de leurs dettes en |
| B.5. In de interpretatie volgens welke artikel 1675/13, §§ 1 en 5, van | capital. B.5. Dans l'interprétation selon laquelle l'article 1675/13, §§ 1er et |
| het Gerechtelijk Wetboek de rechter verbiedt een gerechtelijke | 5, du Code judiciaire interdit au juge d'établir un plan de règlement |
| aanzuiveringsregeling op te stellen voor de schuldenaar die over geen | judiciaire pour le débiteur qui ne dispose d'aucun bien immobilier ou |
| enkel te gelde te maken onroerend of roerend goed beschikt, die totaal | mobilier réalisable, qui paraît totalement et définitivement |
| en definitief onvermogend lijkt te zijn, of wiens inkomen lager dan of | insolvable ou dont le revenu est ou pourrait être inférieur ou égal au |
| gelijk aan het bestaansminimum is of zou kunnen zijn, schendt die | minimum de moyens d'existence, cette disposition viole les articles 10 |
| bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | et 11 de la Constitution. |
| B.6. In die interpretatie dient de vraag bevestigend te worden | B.6. Dans cette interprétation, la question appelle une réponse |
| beantwoord. | affirmative. |
| B.7. Het Hof merkt op dat artikel 1675/13, §§ 1 en 5, niet afwijkt van | B.7. La Cour observe que l'article 1675/13, §§ 1er et 5, ne déroge pas |
| de regel uitgedrukt in artikel 1675/2 van het Gerechtelijk Wetboek | à la règle exprimée à l'article 1675/2 du Code judiciaire selon |
| volgens welke elke natuurlijke persoon met overmatige schuldenlast een | laquelle toute personne physique endettée peut demander un règlement |
| collectieve schuldenregeling kan aanvragen, waarbij enkel de personen | collectif de dettes, les seules personnes exclues étant celles qui ont |
| worden uitgesloten die hun onvermogen hebben bewerkstelligd. | organisé leur insolvabilité. |
| Niets in de parlementaire voorbereiding maakt het mogelijk uit de in | Rien, dans les travaux préparatoires, ne permet de déduire de la |
| het geding zijnde bepaling af te leiden dat zij tot gevolg zou hebben | disposition en cause qu'elle aurait pour effet d'interdire en toute |
| in elk geval aan de persoon die over geen enkel te gelde te maken | hypothèse à la personne qui ne dispose d'aucun bien immobilier ou |
| onroerend of roerend goed beschikt, die totaal en definitief | mobilier réalisable, qui paraît totalement et définitivement |
| onvermogend lijkt te zijn of van wie het inkomen lager dan of gelijk | insolvable ou dont le revenu est ou pourrait être inférieur ou égal au |
| aan het bestaansminimum is of zou kunnen zijn, te verbieden een | minimum de moyens d'existence de solliciter un règlement collectif de |
| collectieve schuldenregeling aan te vragen. « In extreme situaties zal | dettes. « Dans les situations les plus extrêmes, c'est une remise |
| de rechter een praktisch volledige kwijtschelding van de schulden | quasi totale de dettes qui devra être ordonnée par le juge. Dans ce |
| moeten beslissen. In dit geval zal de regeling nog slechts een | |
| symbolische aard hebben; enkel begeleidende maatregelen zullen hun | cas, le plan ne revêtira plus qu'un caractère symbolique; seules des |
| volledige betekenis behouden. [...] De quasi-volledige kwijtschelding | mesures d'accompagnement garderont leur pleine signification. [...] La |
| van de schulden zal een ultieme oplossing zijn indien geen enkele | remise quasi totale de dettes sera une solution ultime, lorsqu'aucune |
| andere maatregel mogelijk is, indien enkel deze bepaling de | autre mesure n'est possible, lorsque seule cette disposition permet de |
| waardigheid van de schuldenaar nog kan vrijwaren » (Parl. St. , Kamer, | préserver encore la dignité du débiteur » (Doc. parl. , Chambre, |
| 1996-1997, nrs. 1073/1-1074/1, p. 44). « In bepaalde gevallen zal een | 1996-1997, nos 1073/1-1074/1, p. 44). « Dans certains cas, un plan de |
| collectieve schuldenregeling slechts kunnen worden opgesteld op | règlement collectif de dettes ne pourra s'établir qu'à condition qu'il |
| voorwaarde dat zij samengaat met een volledige of gedeeltelijke | |
| kwijtschelding van schulden » (Parl. St. , Kamer, 1996-1997, nr. | s'accompagne d'une remise de dettes, totale ou partielle » (Doc. parl. |
| 1073/11, p. 6). | , Chambre, 1996-1997, no 1073/11, p. 6). |
| De kwijtschelding van de schulden gebeurt pas op het einde van de | La remise de dettes n'intervient qu'au terme du plan de règlement, |
| aanzuiveringsregeling, waarvan de duurtijd van drie tot vijf jaar kan | dont la durée peut varier de trois à cinq ans, et uniquement à la |
| bedragen, en uitsluitend op voorwaarde, enerzijds, dat alle door de | condition, d'une part, que toutes les mesures imposées par le juge |
| rechter opgelegde maatregelen in acht zijn genomen en, anderzijds, dat | aient été respectées et, d'autre part, que le débiteur n'ait pas connu |
| de financiële situatie van de schuldenaar niet opnieuw is verbeterd. De rechten van de schuldeisers zijn dus, rekening houdend met de situatie van de schuldenaar bij zijn aanvraag tot collectieve schuldenregeling, zoveel mogelijk gewaarborgd, door de inwerkingstelling van de regeling en door de inspanningen die aan de schuldenaar worden opgelegd. Het Hof stelt bijgevolg vast dat de in het geding zijnde bepaling zo kan worden geïnterpreteerd dat zij de rechter niet verbiedt een gerechtelijke aanzuiveringsregeling toe te staan aan een schuldenaar die over geen enkel te gelde te maken onroerend of roerend goed beschikt of die totaal en definitief onvermogend lijkt te zijn. | de retour à meilleure fortune. Les droits des créanciers sont donc garantis dans la mesure du possible, compte tenu de la situation du débiteur lors de sa demande de règlement collectif de dettes, par la mise en oeuvre du plan et par les efforts que le débiteur se voit imposer. La Cour constate, dès lors, que la disposition en cause peut être interprétée comme n'empêchant pas le juge d'accorder un plan de règlement judiciaire à un débiteur qui ne dispose d'aucun bien immobilier ou mobilier réalisable ou qui paraît totalement et définitivement insolvable. |
| B.8. In die interpretatie roept artikel 1675/13, §§ 1 en 5, niet het | B.8. Dans cette interprétation, l'article 1675/13, §§ 1er et 5, |
| in de prejudiciële vraag beoogde verschil in behandeling in het leven. | n'établit pas la différence de traitement visée par la question préjudicielle. |
| B.9. In die interpretatie dient de vraag ontkennend te worden | B.9. Dans cette interprétation, la question appelle une réponse |
| beantwoord. | négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| - Artikel 1675/13, §§ 1 en 5, van het Gerechtelijk Wetboek, in de | - L'article 1675/13, §§ 1er et 5, du Code judiciaire, interprété comme |
| interpretatie dat het de mogelijkheid om een gerechtelijke | excluant de la possibilité de bénéficier d'un plan de règlement |
| aanzuiveringsregeling te genieten ontzegt aan de persoon die totaal en | judiciaire la personne qui paraît totalement et définitivement |
| definitief onvermogend lijkt te zijn of van wie het inkomen lager dan | insolvable ou dont le revenu est égal ou inférieur au minimum de |
| of gelijk is aan het bestaansminimum, schendt de artikelen 10 en 11, | moyens d'existence, viole les articles 10 et 11, lus ou non en |
| al dan niet gelezen in samenhang met artikel 23, van de Grondwet. | combinaison avec l'article 23, de la Constitution. |
| - Artikel 1675/13, §§ 1 en 5, van het Gerechtelijk Wetboek, in de | - L'article 1675/13, §§ 1er et 5, du Code judiciaire, interprété comme |
| interpretatie dat het de mogelijkheid om een gerechtelijke | n'excluant pas de la possibilité de bénéficier d'un plan de règlement |
| aanzuiveringsregeling te genieten niet ontzegt aan de persoon die | judiciaire la personne qui paraît totalement et définitivement |
| totaal en definitief onvermogend lijkt te zijn of van wie het inkomen | |
| lager dan of gelijk is aan het bestaansminimum, schendt niet de | insolvable ou dont le revenu est égal ou inférieur au minimum de |
| artikelen 10 en 11, al dan niet gelezen in samenhang met artikel 23, | moyens d'existence, ne viole pas les articles 10 et 11, lus ou non en |
| van de Grondwet. | combinaison avec l'article 23, de la Constitution. |
| Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 3 april 2003, door de | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 3 avril 2003, par le |
| voormelde zetel, waarin de rechters L. François, A. Alen en E. | siège précité, dans lequel les juges L. François, A. Alen et E. |
| Derycke, wettig verhinderd, voor de uitspraak respectievelijk zijn | Derycke, légitimement empêchés, sont remplacés, pour le prononcé, |
| vervangen door de rechters P. Martens, M. Bossuyt en E. De Groot, | respectivement par les juges P. Martens, M. Bossuyt et E. De Groot, |
| overeenkomstig artikel 110 van dezelfde wet. | conformément à l'article 110 de la même loi. |
| De griffier, | Le greffier, |
| L. Potoms. | L. Potoms. |
| De voorzitter, | Le président, |
| M. Melchior. | M. Melchior. |