Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 15/2003 van 28 januari 2003 Rolnummer 2275 In zake : de prejudiciële vraag betreffende het nummer XXXI, § 1, 4 o , van tabel A als bijlage bij het koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot vasts Het Arbitragehof, samengesteld uit de rechters L. François en M. Bossuyt, waarnemend voorzitter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 15/2003 van 28 januari 2003 Rolnummer 2275 In zake : de prejudiciële vraag betreffende het nummer XXXI, § 1, 4 o , van tabel A als bijlage bij het koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot vasts Het Arbitragehof, samengesteld uit de rechters L. François en M. Bossuyt, waarnemend voorzitter(...) Extrait de l'arrêt n° 15/2003 du 28 janvier 2003 Numéro du rôle : 2275 En cause : la question préjudicielle relative au numéro XXXI, § 1 er , 4 o , du tableau A annexé à l'arrêté royal n o 20 du 20 juillet La Cour d'arbitrage, composée des juges L. François et M. Bossuyt, faisant fonction de présiden(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 15/2003 van 28 januari 2003 Extrait de l'arrêt n° 15/2003 du 28 janvier 2003
Rolnummer 2275 Numéro du rôle : 2275
In zake : de prejudiciële vraag betreffende het nummer XXXI, § 1, 4o, En cause : la question préjudicielle relative au numéro XXXI, § 1er, 4o,
van tabel A als bijlage bij het koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli du tableau A annexé à l'arrêté royal no 20 du 20 juillet 1970 fixant
1970 tot vaststelling van de tarieven van de belasting over de
toegevoegde waarde en tot indeling van de goederen en de diensten bij le taux de la taxe sur la valeur ajoutée et déterminant la répartition
die tarieven, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te des biens et des services selon ces taux, posée par le Tribunal de
Charleroi. première instance de Charleroi.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de rechters L. François en M. Bossuyt, waarnemend composée des juges L. François et M. Bossuyt, faisant fonction de
voorzitters, en de rechters R. Henneuse, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, présidents, et des juges R. Henneuse, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P.
J.-P. Moerman en E. Derycke, bijgestaan door de griffier L. Potoms, Moerman et E. Derycke, assistée du greffier L. Potoms, présidée par le
onder voorzitterschap van rechter L. François, juge L. François,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij vonnis van 10 oktober 2001 in zake F. Lambert tegen de Belgische Par jugement du 10 octobre 2001 en cause de F. Lambert contre l'Etat
Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage
ingekomen op 18 oktober 2001, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te le 18 octobre 2001, le Tribunal de première instance de Charleroi a
Charleroi de volgende prejudiciële vraag gesteld : posé la question préjudicielle suivante :
« Is het koninklijk besluit nr. 20 van 20 juli 1970, in zijn bijlage « L'arrêté royal no 20 du 20 juillet 1970, en son annexe table A XXXI,
tabel A, XXXI, § 1, punt 4, strijdig met het gelijkheidsbeginsel § 1er, point 4, est-il contraire au principe d'égalité consacré par
vervat in artikel 10 van de Grondwet, doordat het een onderscheid l'article 10 de la Constitution en tant qu'il instaure une distinction
invoert tussen de al dan niet geregistreerde aannemers, en meer entre les entrepreneurs enregistrés ou non et, plus précisément, en
bepaald doordat het de niet-geregistreerde aannemer die dezelfde
werkzaamheden verricht als een geregistreerde aannemer, verplicht een tant qu'il impose à l'entrepreneur non enregistré effectuant les mêmes
hogere belasting over de toegevoegde waarde aan te rekenen dan de prestations qu'un entrepreneur enregistré de réclamer une taxe sur la
geregistreerde aannemer ? » valeur ajoutée plus importante que l'entrepreneur enregistré ? »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het nummer XXXI, § 1, 4o, B.1. La question préjudicielle porte sur le numéro XXXI, § 1er, 4o, du
van tabel A als bijlage bij het bij wet bekrachtigde koninklijk
besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot vaststelling van de tarieven van tableau A annexé à l'arrêté royal no 20 du 20 juillet 1970, fixant les
de belasting over de toegevoegde waarde en tot indeling van de taux de la taxe sur la valeur ajoutée et déterminant la répartition
goederen en de diensten bij die tarieven. des biens et des services selon ces taux, disposition confirmée par la
Het nummer XXXI van die tabel - een tabel die de goederen en diensten loi. Le numéro XXXI de ce tableau - lequel tableau précise les biens et
preciseert waarvoor de belasting over de toegevoegde waarde wordt services pour lesquels la taxe sur la valeur ajoutée est perçue au
geïnd tegen het tarief van 6 pct., krachtens artikel 1 van het besluit taux de 6 p.c., en vertu de l'article 1er de l'arrêté du 20 juillet
van 20 juli 1970 - bepaalde, zoals het van toepassing was op het 1970 - disposait, tel qu'il était applicable au moment des faits :
ogenblik van de feiten :
« § 1. Het werk in onroerende staat en de andere handelingen bedoeld in § 3 worden onderworpen aan het verlaagd tarief, voor zover de volgende voorwaarden zijn vervuld : 1o de handelingen moeten de omvorming, renovatie, rehabilitatie, verbetering, herstelling of het onderhoud, met uitsluiting van de reiniging, geheel of ten dele van een woning tot voorwerp hebben; 2o de handelingen moeten betrekking hebben op een woning die, na de uitvoering ervan, hetzij uitsluitend, hetzij hoofdzakelijk, als privé-woning wordt gebruikt; 3o de handelingen moeten worden verricht aan een woning waarvan de eerste ingebruikneming ten minste vijftien jaar voorafgaat aan het eerste tijdstip van verschuldigdheid van de B.T.W. dat zich voordoet « § 1er. Les travaux immobiliers et autres opérations visés au § 3 sont soumis au taux réduit, pour autant qu'ils réunissent les conditions suivantes : 1o les opérations doivent avoir pour objet la transformation, la rénovation, la réhabilitation, l'amélioration, la réparation ou l'entretien, à l'exclusion du nettoyage, de tout ou partie d'un bâtiment d'habitation; 2o les opérations doivent être effectuées à un bâtiment d'habitation qui, après leur exécution, est effectivement utilisé, soit exclusivement soit à titre principal comme logement privé; 3o les opérations doivent être effectuées à un bâtiment d'habitation dont la première occupation précède d'au moins quinze ans la première
overeenkomstig artikel 22 van het Wetboek; date d'exigibilité de la T.V.A. survenue en vertu de l'article 22 du
4o de handelingen moeten worden verstrekt en gefactureerd aan een Code; 4o les opérations doivent être fournies et facturées à un consommateur
eindverbruiker door een persoon die, op het tijdstip van het sluiten final par une personne qui, au moment de la conclusion du contrat
van het aannemingscontract, geregistreerd is als zelfstandig aannemer d'entreprise, est enregistrée comme entrepreneur indépendant
overeenkomstig de artikelen 400 en 401 van het Wetboek van de conformément aux articles 400 et 401 du Code des impôts sur les
inkomstenbelastingen 1992; revenus 1992;
5o de door de dienstverrichter uitgereikte factuur en het dubbel dat 5o la facture délivrée par le prestataire de service, et le double
hij bewaart, moeten, op basis van een duidelijk en nauwkeurig attest qu'il conserve, doivent, sur la base d'une attestation formelle et
van de afnemer, melding maken van het voorhanden zijn van de elementen précise du client, constater l'existence des divers éléments
die de toepassing van het verlaagd tarief rechtvaardigen; behalve in justificatifs de l'application du taux réduit; sauf collusion entre
geval van samenspanning tussen de partijen of klaarblijkelijk niet les parties ou méconnaissance évidente de la présente disposition,
naleven van onderhavige bepaling, ontlast het attest van de afnemer de l'attestation du client décharge la responsabilité du prestataire de
dienstverrichter van de aansprakelijkheid betreffende de vaststelling van het tarief. service pour la détermination du taux.
[...] » [...] »
Enkel paragraaf 1, 4o, van dat artikel is in het geding. Seul le paragraphe 1er, 4o, de cet article est en cause.
B.2. Het aan het Hof voorgelegde verschil in behandeling bestaat erin B.2. La différence de traitement soumise à la Cour consiste en ce que,
dat de in het geding zijnde bepaling, doordat ze het voordeel van het
verlaagde tarief van 6 pct., naast andere voorwaarden, afhankelijk en subordonnant le bénéfice du taux réduit de 6 p.c., entre autres
maakt van het feit dat de handelingen moeten worden « verstrekt en conditions, au fait que les opérations soient « fournies et facturées
gefactureerd door een geregistreerd zelfstandig aannemer », de par un entrepreneur indépendant enregistré », la disposition en cause
aannemer die dat niet is ertoe verplicht een hoger tarief van de oblige l'entrepreneur qui ne l'est pas à appliquer un taux plus élevé
belasting over de toegevoegde waarde toe te passen. de taxe sur la valeur ajoutée.
B.3. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. B.4. Met de in het geding zijnde maatregel, te weten het verlagen van B.3. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé.
het B.T.W.-tarief van 21 pct. naar 6 pct., beoogt de wetgever de B.4. Par la mesure en cause, à savoir l'abaissement de 21 à 6 p.c. du
renovatie van bestaande woningen aan te moedigen en de inning van de B.T.W. te optimaliseren. B.5. Het aan het Hof voorgelegde verschil in behandeling berust op een objectief criterium, namelijk het feit of een aannemer al dan niet geregistreerd is. B.6. Dat criterium is niet irrelevant ten aanzien van de door de wetgever nagestreefde doelstellingen en in het bijzonder diegene die erin bestaat zich te vergewissen van een effectieve inning van de op de betrokken werken verschuldigde B.T.W. De wetgever vermocht immers redelijkerwijze te vermoeden dat de gestelde voorwaarden voor het verkrijgen en het behouden van een registratie - en in het bijzonder taux de la T.V.A., le législateur entend encourager la rénovation d'habitations existantes et optimaliser la perception de la T.V.A. B.5. La différence de traitement soumise à la Cour repose sur un critère objectif, à savoir le fait, pour un entrepreneur, d'être enregistré ou non. B.6. Ce critère n'est pas sans pertinence au regard des objectifs poursuivis par le législateur, et, en particulier, celui consistant à s'assurer d'une perception effective de la T.V.A. due sur les travaux concernés. Le législateur a pu en effet raisonnablement présumer que les conditions mises à l'obtention et au maintien d'un enregistrement
diegene die zijn vermeld in artikel 2, § 1, 3o en 10o tot 13o, van het - et en particulier celles figurant à l'article 2, § 1er, 3o et 10o à
koninklijk besluit van 26 december 1998 - van dien aard waren dat ze 13o, de l'arrêté royal du 26 décembre 1998 - étaient de nature à
waarborgen dat de geregistreerde aannemers zich op regelmatige wijze garantir que les entrepreneurs enregistrés s'acquitteraient
van hun verplichtingen inzake B.T.W. zouden kwijten. régulièrement de leurs obligations en matière de T.V.A.
B.7.1. De in het geding zijnde maatregel heeft ten aanzien van de B.7.1. La mesure en cause n'emporte pas de conséquences
niet-geregistreerde aannemers geen onevenredige gevolgen. disproportionnées à l'égard des entrepreneurs qui ne sont pas
Wanneer zij voldoen aan de voorwaarden die zijn gesteld voor het enregistrés. En effet, lorsqu'ils satisfont aux conditions mises à l'obtention de
verkrijgen van die registratie - en zij daardoor in orde zijn op het cet enregistrement - et sont de ce fait en règle sur le plan de leurs
vlak van hun fiscale en sociale verplichtingen -, kunnen zij immers obligations fiscales et sociales -, ils peuvent obtenir cet
die registratie verkrijgen en bijgevolg de mogelijkheid genieten om de enregistrement, et bénéficier dès lors de la possibilité d'appliquer
verlaging toe te passen waarin de in het geding zijnde bepaling le taux réduit de T.V.A. prévu par la disposition en cause.
voorziet. B.7.2. Die bepaling kan weliswaar substantiële gevolgen hebben ten B.7.2. Il est vrai que cette disposition peut avoir des conséquences
aanzien van de concurrentiepositie van de aannemer wiens registratie substantielles à l'égard de la position concurrentielle de
l'entrepreneur, dont l'enregistrement est radié. Ces conséquences ne
is geschrapt. Die gevolgen zijn evenmin onevenredig. sont toutefois pas davantage disproportionnées.
Enerzijds, is de schrapping van de registratie een maatregel die enkel D'une part, la radiation de l'enregistrement constitue une mesure qui
kan worden genomen om redenen die van dien aard zijn dat ze hem ne peut intervenir que pour des motifs de nature à la justifier
verantwoorden (artikelen 8 en 9 van het voormelde koninklijk besluit (articles 8 et 9 de l'arrêté royal précité du 26 décembre 1998), et
van 26 december 1998), en met name de niet-inachtneming door de notamment le non-respect par l'entrepreneur concerné de ses
betrokken aannemer van zijn fiscale en/of sociale en/of obligations fiscales et/ou sociales et/ou salariales (article 9
loonverplichtingen (voormeld artikel 9, 3o en 4o); er kan slechts tot précité, 3o et 4o); cette mesure de radiation ne peut être décidée que
die maatregel van schrapping worden besloten met inachtneming van een dans le respect d'une procédure déterminée par la loi, laquelle
bij de wet vastgestelde procedure, die de eerbiediging van de rechten garantit le respect des droits de la défense et inclut le droit
van de verdediging garandeert en het recht op het instellen van beroep
tegen de maatregel van schrapping (artikel 401 van het W.I.B. 92) d'exercer un recours contre la mesure de radiation (article 401 du
omvat. C.I.R. 92).
Anderzijds, heeft een mogelijke maatregel van schrapping geen gevolgen D'autre part, une éventuelle mesure de radiation est sans incidence à
ten aanzien van de aannemingscontracten die voordien door de aannemer l'égard des contrats d'entreprise conclus antérieurement par
zijn afgesloten, zoals blijkt uit de bewoordingen zelf van de aan het l'entrepreneur, comme il ressort des termes mêmes de la disposition
Hof voorgelegde bepaling. soumise à la Cour.
B.8. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.8. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Het nummer XXXI, § 1, 4o, van tabel A als bijlage bij het koninklijk Le numéro XXXI, § 1er, 4o, du tableau A annexé à l'arrêté royal no 20
besluit nr. 20 van 20 juli 1970 tot vaststelling van de tarieven van du 20 juillet 1970 fixant les taux de la taxe sur la valeur ajoutée et
belasting over de toegevoegde waarde en tot indeling van de goederen déterminant la répartition des biens et des services selon ces taux,
en de diensten bij die tarieven, schendt de artikelen 10 en 11 van de ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Grondwet niet.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 28 januari 2003, door la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 28 janvier 2003, par le
de voormelde zetel, waarin rechter J.-P. Moerman, wettig verhinderd, siège précité, dans lequel le juge J.-P. Moerman, légitimement
voor de uitspraak is vervangen door rechter P. Martens, overeenkomstig empêché, est remplacé, pour le prononcé, par le juge P. Martens,
artikel 110 van dezelfde wet. conformément à l'article 110 de la même loi.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms. L. Potoms.
De wnd. voorzitter, Le président f.f.,
L. François. L. François.
^