← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 188/2002 van 19 december 2002 Rolnummer 2331 In zake
: de prejudiciële vraag over artikel 30bis van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet
van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke ze Het Arbitragehof, samengesteld uit de rechters L. François en M. Bossuyt,
waarnemend voorzitter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 188/2002 van 19 december 2002 Rolnummer 2331 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 30bis van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke ze Het Arbitragehof, samengesteld uit de rechters L. François en M. Bossuyt, waarnemend voorzitter(...) | Extrait de l'arrêt n o 188/2002 du 19 décembre 2002 Numéro du rôle : 2331 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 30bis de la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité La Cour d'arbitrage, composée des juges L. François et M. Bossuyt, faisant fonction de présiden(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 188/2002 van 19 december 2002 | Extrait de l'arrêt no 188/2002 du 19 décembre 2002 |
Rolnummer 2331 | Numéro du rôle : 2331 |
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 30bis van de wet van 27 | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 30bis de la |
juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 | loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 |
betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, gesteld door | concernant la sécurité sociale des travailleurs, posée par le Tribunal |
de Arbeidsrechtbank te Luik. | du travail de Liège. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de rechters L. François en M. Bossuyt, waarnemend | composée des juges L. François et M. Bossuyt, faisant fonction de |
voorzitters, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, A. | présidents, et des juges P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, A. Alen |
Alen en J.-P. Moerman, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder | et J.-P. Moerman, assistée du greffier L. Potoms, présidée par le juge |
voorzitterschap van rechter L. François, | L. François, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag | I. Objet de la question préjudicielle |
Bij vonnis van 18 januari 2002 in zake de Rijksdienst voor Sociale | Par jugement du 18 janvier 2002 en cause de l'Office national de |
Zekerheid tegen de b.v.b.a. New Motor Company en in zake de b.v.b.a. | sécurité sociale contre la s.p.r.l. New Motor Company et en cause de |
New Motor Company tegen L. Wietkin, waarvan de expeditie ter griffie | la s.p.r.l. New Motor Company contre L. Wietkin, dont l'expédition est |
van het Arbitragehof is ingekomen op 25 januari 2002, heeft de | parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 25 janvier 2002, le |
Arbeidsrechtbank te Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld : | Tribunal du travail de Liège a posé la question préjudicielle suivante |
« Schendt artikel 30bis van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van | : « La loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 |
de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke | concernant la sécurité sociale des travailleurs, en son article 30bis |
zekerheid der arbeiders de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat | , viole-t-elle les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'elle |
het een onderscheid maakt tussen opdrachtgevers door diegenen die een | opère une distinction parmi les maîtres d'ouvrage en sanctionnant |
beroep hebben gedaan op een niet-geregistreerde aannemer zwaar te | lourdement ceux ayant fait appel à un entrepreneur non enregistré, |
bestraffen, terwijl het feit dat een aannemer niet geregistreerd is op | alors que la circonstance qu'un entrepreneur ne soit pas enregistré |
zich voor die aannemer geen fout is ? | n'est pas en soi fautive pour cet entrepreneur ? |
Schendt diezelfde bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | La même disposition viole-t-elle les articles 10 et 11 de la |
doordat ten aanzien van de opdrachtgever die te goeder trouw een | Constitution en ce que le maître de l'ouvrage ayant fait appel en |
beroep heeft gedaan op een niet-geregistreerde aannemer bepaalde | toute bonne foi à un entrepreneur non enregistré se trouve privé du |
algemene rechtsbeginselen, namelijk het redelijkheidsbeginsel en het | respect de certains principes généraux du droit, à savoir le principe |
evenredigheidsbeginsel inzake straffen, niet worden nageleefd ? » | du raisonnable et le principe de proportionnalité des peines ? » |
(...) | (...) |
IV. In rechte | IV. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Artikel 30bis van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de | B.1. L'article 30bis de la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi |
besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke | du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des travailleurs, |
zekerheid der arbeiders, zoals het van toepassing is op het voor de | tel qu'il est applicable au litige pendant devant le juge a quo , |
verwijzende rechter hangende geschil, bepaalde : | disposait : |
« § 1. Eenieder die voor de uitvoering van de door de Koning te | « § 1er. Quiconque fait appel, pour l'exécution d'activités |
bepalen werkzaamheden een beroep doet op iemand die niet geregistreerd | déterminées par le Roi, à quelqu'un qui n'est pas enregistré comme |
is als aannemer voor de toepassing van dit artikel en van artikel | entrepreneur pour l'application du présent article et de l'article |
299bis van het Wetboek van de inkomstenbelastingen, is hoofdelijk | 299bis du Code des impôts sur les revenus, est solidairement |
aansprakelijk voor de betaling van de bijdragen voor sociale | responsable du paiement des cotisations, des majorations de |
zekerheid, de bijdrageopslagen en verwijlintresten verschuldigd door | |
zijn medecontractant aan de Rijksdienst voor Maatschappelijke | cotisations et des intérêts dus à l'Office national de sécurité |
Zekerheid. Deze aansprakelijkheid wordt beperkt tot 50 pct. van de | sociale, par son cocontractant. Cette responsabilité est limitée à 50 |
totale prijs van het werk, exclusief belasting over de toegevoegde | p.c. du prix total des travaux, non compris la taxe sur la valeur |
waarde. | ajoutée. |
[...] | [...] |
§ 3. Degene die een beroep doet op een niet geregistreerde | § 3. Celui qui, pour l'exécution d'une activité visée au § 1er, fait |
medecontractant voor de uitvoering van een in § 1 bepaalde | appel à un cocontractant non enregistré, est tenu, lors de chaque |
werkzaamheid, is verplicht bij iedere betaling die hij aan die | |
medecontractant doet, 15 pct. van het door hem verschuldigde bedrag, | paiement qu'il effectue à ce cocontractant, de retenir et de verser 15 |
exclusief belasting over de toegevoegde waarde, in te houden en te | p.c. du montant dont il est redevable, non compris la taxe sur la |
storten bij de Rijksdienst voor Maatschappelijke Zekerheid volgens de | valeur ajoutée, à l'Office national de sécurité sociale, selon les |
door de Koning te bepalen modaliteiten. De aldus gestorte bedragen | modalités déterminées par le Roi. Le cas échéant, les montants ainsi |
worden in voorkomend geval in mindering gebracht van het bedrag | versés sont déduits du montant pour lequel il est rendu responsable |
waarvoor hij bij toepassing van § 1 aansprakelijk gesteld wordt. | conformément au § 1er. |
Degene die een beroep heeft gedaan op een geregistreerde | Celui qui fait appel à un cocontractant enregistré dont |
medecontractant van wie de registratie wordt geschrapt in de loop van | l'enregistrement est radié au cours de l'exécution de la convention, |
de uitvoering van de overeenkomst, moet de in het vorig lid bedoelde | est tenu d'opérer la retenue et le versement visés à l'alinéa |
inhouding en storting doen bij elke betaling aan zijn medecontractant | précédent lors de tout paiement effectué à son cocontractant après la |
verricht na de schrapping van de registratie. Onverminderd de toepassing van de sancties voorzien in artikel 35, eerste lid, 3o, is degene die de in de voorgaande leden bedoelde storting niet verricht heeft, aan de Rijksdienst voor Maatschappelijke Zekerheid een bijslag verschuldigd gelijk aan het dubbel van het te betalen bedrag. De Koning bepaalt onder welke voorwaarden deze bijslag geheel of gedeeltelijk kan kwijtgescholden worden. De Koning bepaalt de inhoud en de toezendingsvoorwaarden en -modaliteiten van de inlichtingen die de personen bedoeld in het 1ste en 2e lid van deze paragraaf en hun medecontractant, moeten verstrekken. | radiation de l'enregistrement. Celui qui n'effectue pas le versement visé par les alinéas précédents, est redevable envers l'Office national de sécurité sociale d'une majoration égale au double du montant dû, sans préjudice de l'application des sanctions prévues par l'article 35, alinéa premier, 3o. Le Roi détermine les conditions dans lesquelles cette majoration peut être remise en tout ou en partie. Le Roi détermine le contenu et les conditions et modalités d'envoi des enregistrements que doivent fournir les personnes visées aux alinéas 1 et 2 du présent paragraphe, et leur cocontractant. |
§ 4. Het gestorte bedrag mag door de Rijksdienst voor Maatschappelijke | § 4. L'Office national de sécurité sociale peut affecter le montant |
Zekerheid, in de orde die de Koning bepaalt, worden aangewend tot | versé, dans l'ordre déterminé par le Roi, au paiement des cotisations, |
betaling van de bijdragen, bijdrageopslagen en verwijlintresten hem | des majorations de cotisations et des intérêts de retard qui lui sont |
verschuldigd door : 1o de medecontractant op wiens schuldvordering dat bedrag werd ingehouden; 2o de onderaannemers van de in 1o bedoelde persoon, behoudens het verhaal van deze laatste op die onderaannemers; worden met die onderaannemers gelijkgesteld zij die werknemers ter beschikking stellen van die persoon. Dat bedrag mag eveneens worden aangewend tot aanzuivering van buitenlandse schuldvorderingen inzake sociale zekerheidsbijdragen wanneer de bijstand voor de invordering gevraagd wordt in het raam van een internationale overeenkomst. | dus par : 1o le cocontractant sur la créance duquel ce montant a été retenu; 2o les sous-traitants de la personne visée au 1o, sauf le recours de ce dernier contre ces sous-traitants; sont assimilés à ces sous-traitants, ceux qui mettent des travailleurs à la disposition de cette personne. Ce montant peut également être affecté à l'apurement de créances de cotisations sociales d'origine étrangère lorsque l'assistance au recouvrement est demandée dans le cadre d'une convention internationale. |
§ 5. De Koning bepaalt op welke wijze, onder welke voorwaarden en | § 5. Le Roi détermine de quelle manière, sous quelles conditions et |
binnen welke termijn de in § 4, eerste lid, 1o, bedoelde persoon het | dans quel délai, la personne visée au § 4, alinéa 1er, 1o, récupère le |
gestorte bedrag recupereert in de mate dat het niet aangewend wordt | montant versé dans la mesure où il n'a pas été affecté aux fins |
voor de in die paragraaf bepaalde doeleinden. | prévues audit paragraphe. |
[...] » | [...] » |
B.2. De verwijzende rechter vraagt het Hof naar de bestaanbaarheid van | B.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité avec les |
dat artikel met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet van dat artikel | articles 10 et 11 de la Constitution de cet article en ce qu'il opère |
doordat het een onderscheid maakt tussen de opdrachtgevers door | |
diegenen die een beroep doen op een niet-geregistreerde aannemer zwaar | une distinction parmi les maîtres d'ouvrage en sanctionnant lourdement |
te bestraffen, terwijl de omstandigheid dat een aannemer niet | ceux qui ont fait appel à un entrepreneur non enregistré, alors que la |
geregistreerd is op zich voor die aannemer geen fout is. Hij vraagt | circonstance qu'un entrepreneur ne soit pas enregistré n'est pas en |
het Hof tevens naar de bestaanbaarheid van datzelfde artikel met de | soi fautive pour cet entrepreneur. Il interroge également la Cour sur |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat de opdrachtgever die te | la compatibilité avec les articles 10 et 11 de la Constitution du même |
goeder trouw een beroep heeft gedaan op een niet-geregistreerde | article en ce que le maître de l'ouvrage ayant fait appel en toute |
bonne foi à un entrepreneur non enregistré se trouve privé du respect | |
aannemer de eerbiediging van bepaalde algemene rechtsbeginselen wordt | de certains principes généraux du droit, à savoir le principe du |
ontzegd, namelijk het redelijkheidsbeginsel en het | raisonnable et le principe de proportionnalité des peines. |
evenredigheidsbeginsel inzake straffen. | Il ressort de l'ensemble du jugement a quo que la Cour n'est |
Uit het geheel van het verwijzingsvonnis blijkt dat het Hof enkel is | interrogée que sur l'article 30bis , § 1er, alinéa 1er, de la loi du |
ondervraagd over artikel 30bis , § 1, eerste lid, van de wet van 27 | 27 juin 1969. |
juni 1969. B.3. Die bepaling maakt een verschil in behandeling tussen de personen | B.3. Cette disposition établit une différence de traitement entre les |
die een beroep doen op een aannemer die niet geregistreerd is en | personnes qui font appel à un entrepreneur qui n'est pas enregistré et |
diegenen die een beroep doen op een geregistreerde aannemer. In tegenstelling tot laatstgenoemden zijn enkel eerstgenoemden hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de in paragraaf 1 gepreciseerde sommen, zijn zij gehouden tot de in paragraaf 3, eerste lid, bedoelde inhouding en zijn zij de in diezelfde paragraaf bedoelde vermeerdering verschuldigd. B.4. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | celles qui font appel à un entrepreneur enregistré. Contrairement à ces dernières, les premières sont solidairement responsables du paiement des sommes précisées au paragraphe 1er, sont tenues d'opérer la retenue prévue au paragraphe 3, alinéa 1er, et sont redevables de la majoration prévue dans ce même paragraphe. B.4. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het | nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé |
gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat er geen | lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de |
redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende | proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. |
middelen en het beoogde doel. | B.5.1. La disposition en cause fait partie d'un ensemble de mesures |
B.5.1. De in het geding zijnde bepaling maakt deel uit van een geheel | visant à lutter, de manière plus efficace que dans le passé, contre |
van maatregelen ter bestrijding, op een meer doeltreffende wijze dan | les pratiques frauduleuses des pourvoyeurs de main-d'oeuvre qui se |
in het verleden, van de bedrieglijke praktijken van de koppelbazen, | traduisent, d'une part, par le non-paiement des cotisations de |
die, enerzijds, bestaan in het niet-betalen van sociale bijdragen, de | sécurité sociale, du précompte professionnel et de la T.V.A. et, |
bedrijfsvoorheffing en de B.T.W. en, anderzijds, in het bezetten van | d'autre part, par l'occupation d'un nombre important de postes de |
een belangrijk aantal werkplaatsen door personen die sociale | travail soit par des personnes bénéficiant d'allocations sociales |
uitkeringen genieten (pensioen, werkloosheidsuitkeringen en | (pension, allocations de chômage et indemnités AMI) et effectuant des |
Z.I.V.-uitkeringen) en wier prestaties in strijd zijn met de betrokken | prestations en violation des règles qui régissent l'octroi de ces |
uitkeringsreglementering, of door buitenlanders die niet gemachtigd | allocations, soit par des étrangers non autorisés à travailler, ce |
zijn te werken. In beide gevallen is het effect een even grote | qui, dans un cas comme dans l'autre, a pour effet de réduire [...] les |
vermindering van het aanbod voor de werknemers die een regelmatige | offres pour les demandeurs d'emploi réguliers (Doc. parl. , Sénat, |
betrekking zoeken (Parl. St. , Senaat, 1977-1978, nr. 415-1, p. 36). | 1977-1978, no 415-1, p. 36). |
Het stelsel van de registratie van de aannemers strekt ertoe door | Le système de l'enregistrement des entrepreneurs tend à garantir, au |
middel van grondige onderzoeken de correcte toepassing door hen van de | moyen de vérifications approfondies, que ceux-ci appliqueront |
fiscale en sociale wetgeving te waarborgen (ibid. , p. 38). | correctement la législation fiscale et sociale (ibid. , p. 38). |
B.5.2. Luidens dezelfde parlementaire voorbereiding betreffen die | B.5.2. Selon les mêmes travaux préparatoires, ces mesures concernent |
maatregelen de sectoren van de fiscale wetgeving, de sociale | les secteurs de la législation fiscale, de la législation sociale, de |
wetgeving, de wetgeving op de overheidsopdrachten en de wetgeving op | la législation sur les marchés publics et de la législation relative |
het handelsregister. Artikel 30bis van de wet van 27 juni 1969 maakt | au registre de commerce. L'article 30bis de la loi du 27 juin 1969 |
deel uit van de tweede categorie van maatregelen. Het was de bedoeling | fait partie de la deuxième catégorie de mesures. L'intention du |
van de wetgever « ertoe te komen dat geen beroep meer wordt gedaan op | législateur était « d'en arriver à ce qu'il ne soit plus fait appel à |
personen van wie verwacht kan worden dat ze hun verplichtingen als | des personnes dont on peut craindre qu'elles ne rempliront pas leurs |
werkgever niet zullen naleven » (ibid. , p. 39). | obligations d'employeur » (ibid. , p. 39). |
B.6.1. Het verschil in behandeling tussen de in B.3 bedoelde personen | B.6.1. La différence de traitement entre les personnes visées au B.3 |
is gebaseerd op een objectief criterium, namelijk het feit of al dan | se fonde sur un critère objectif, à savoir le fait de faire appel à un |
niet een beroep wordt gedaan op een geregistreerde aannemer. | entrepreneur enregistré ou non. |
B.6.2. Dat criterium van onderscheid is relevant ten aanzien van het | B.6.2. Ce critère de distinction est pertinent par rapport au but de |
in B.5 vermelde doel van de maatregel. Het systeem van registratie is | la mesure, mentionné au B.5. Le système de l'enregistrement est un |
een geschikt middel om de betrouwbaarheid van een aannemer te bepalen : het zet de personen die willen contracteren ertoe aan zich voorafgaandelijk ervan te vergewissen of die aannemer geregistreerd is. B.6.3. Gelet op de doelstelling van de wetgever en ermee rekening houdend dat deze maatregelen kan nemen om fraude te voorkomen in sectoren waarin hij heeft vastgesteld dat die fraude aanzienlijk is, is het niet onevenredig de regeling inzake registratie van aannemers te koppelen aan zodanige bepalingen dat medecontractanten zullen weten dat, indien zij een overeenkomst willen sluiten met een aannemer die niet geregistreerd zou zijn, zij het risico lopen gedeeltelijk gehouden te zijn tot betaling van de belastingschulden en van de sociale bijdragen welke die aannemer verschuldigd zou zijn. Zo wil men | moyen adéquat de déterminer la fiabilité d'un entrepreneur : il incite des personnes qui veulent contracter avec un entrepreneur à s'assurer préalablement que celui-ci est enregistré. B.6.3. Etant donné l'objectif du législateur et compte tenu de ce que celui-ci peut prendre les mesures propres à prévenir la fraude dans les secteurs où il a constaté que cette fraude est considérable, il n'est pas disproportionné d'assortir le régime de l'enregistrement des entrepreneurs de dispositions telles que les cocontractants sachent, s'ils souhaitent s'entendre avec un entrepreneur qui ne serait pas enregistré, qu'ils risquent d'être partiellement tenus au paiement des dettes fiscales et des cotisations sociales dont cet entrepreneur |
bereiken dat niemand er belang bij heeft een beroep te doen op de | serait redevable. L'on vise ainsi à ce que nul n'ait intérêt à |
diensten van niet-geregistreerde aannemers (Parl. St. , Senaat, | recourir aux services d'entrepreneurs non enregistrés (Doc. parl. , |
1977-1978, nr. 415-1, p. 38). | Sénat, 1977-1978, no 415-1, p. 38). |
B.7. Wat betreft het tweede gedeelte van de prejudiciële vraag leiden | B.7. Concernant la deuxième partie de la question préjudicielle, les |
de partijen uit de beginselen die erin worden vermeld geen andere | parties ne déduisent pas des principes qui y sont mentionnés des |
argumenten af dan de ter ondersteuning van de schending van de | arguments distincts de ceux qui sont invoqués à l'appui de la |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet aangevoerde argumenten waarop het | violation des articles 10 et 11 de la Constitution auxquels la Cour a |
Hof heeft geantwoord. | répondu. |
B.8. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. | B.8. La question préjudicielle appelle une réponse négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 30bis , § 1, eerste lid, van de wet van 27 juni 1969 tot | L'article 30bis , § 1er, alinéa 1er, de la loi du 27 juin 1969 |
herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de | révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité |
maatschappelijke zekerheid der arbeiders, in de versie van vóór de | sociale des travailleurs, dans la version antérieure à sa modification |
wijziging ervan bij koninklijk besluit van 26 december 1998, schendt | par l'arrêté royal du 26 décembre 1998, ne viole pas les articles 10 |
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | et 11 de la Constitution. |
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 19 december 2002. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 19 décembre 2002. |
De griffier, | Le greffier, |
L. Potoms. | L. Potoms. |
De wnd. voorzitter, | Le président f.f., |
L. François. | L. François. |