← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 186/2002 van 19 december 2002 Rolnummer 2292 In zake :
de prejudiciële vraag over artikel 50 van het Wetboek der successierechten, zoals vervangen bij het decreet
van het Vlaamse Gewest van 20 december 1996, gestel Het
Arbitragehof, samengesteld uit de rechters M. Bossuyt en L. François, waarnemend voorzitter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 186/2002 van 19 december 2002 Rolnummer 2292 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 50 van het Wetboek der successierechten, zoals vervangen bij het decreet van het Vlaamse Gewest van 20 december 1996, gestel Het Arbitragehof, samengesteld uit de rechters M. Bossuyt en L. François, waarnemend voorzitter(...) | Extrait de l'arrêt n° 186/2002 du 19 décembre 2002 Numéro du rôle : 2292 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 50 du Code des droits de succession, tel qu'il a été remplacé par le décret de la Région flamande du 20 décem La Cour d'arbitrage, composée des juges M. Bossuyt et L. François, faisant fonction de présiden(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 186/2002 van 19 december 2002 | Extrait de l'arrêt n° 186/2002 du 19 décembre 2002 |
Rolnummer 2292 | Numéro du rôle : 2292 |
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 50 van het Wetboek der | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 50 du Code |
successierechten, zoals vervangen bij het decreet van het Vlaamse | des droits de succession, tel qu'il a été remplacé par le décret de la |
Gewest van 20 december 1996, gesteld door de Rechtbank van eerste | Région flamande du 20 décembre 1996, posée par le Tribunal de première |
aanleg te Gent. | instance de Gand. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de rechters M. Bossuyt en L. François, waarnemend | composée des juges M. Bossuyt et L. François, faisant fonction de |
voorzitters, en de rechters R. Henneuse, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. | présidents, et des juges R. Henneuse, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. |
Moerman en E. Derycke, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder | Moerman et E. Derycke, assistée du greffier L. Potoms, présidée par le |
voorzitterschap van rechter M. Bossuyt, | juge M. Bossuyt, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag | I. Objet de la question préjudicielle |
Bij vonnis van 15 november 2001 in zake E. en L. Van De Weghe tegen de | Par jugement du 15 novembre 2001 en cause de E. et L. Van De Weghe |
Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof | contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la |
is ingekomen op 23 november 2001, heeft de Rechtbank van eerste aanleg | Cour d'arbitrage le 23 novembre 2001, le Tribunal de première instance |
te Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld : | de Gand a posé la question préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 50 van het Wetboek der successierechten, zoals | « L'article 50 du Code des droits de succession, remplacé par |
vervangen door artikel 15 van het decreet van de Vlaamse Raad van 20 | l'article 15 du décret du Conseil flamand du 20 décembre 1996, |
december 1996, de artikelen 10, 11 en 172 Grondwet, in zoverre het het | viole-t-il les articles 10, 11 et 172 de la Constitution en tant qu'il |
tarief in rechte lijn en tussen echtgenoten uitbreidt tot de kinderen | étend le taux en ligne directe et entre conjoints aux enfants du |
van de langstlevende echtgenoot van de overleden echtgenoot terwijl | conjoint survivant du conjoint décédé, alors qu'il n'étend pas ce taux |
het dit tarief niet uitbreidt tot de kinderen van de eerst overleden | aux enfants du conjoint décédé le premier qui héritent du conjoint |
echtgenoot die erven van de langstlevende echtgenoot en aldus een niet | survivant et en ce qu'il instaurerait de la sorte un traitement inégal |
redelijk verantwoorde ongelijke behandeling zou invoeren tussen beide | dépourvu de justification raisonnable entre deux catégories d'enfants |
categorieën van kinderen ? » | ? » |
(...) | (...) |
IV. In rechte | IV. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Artikel 50 van het Wetboek der Successierechten, zoals vervangen | B.1. L'article 50 du Code des droits de succession, remplacé par |
bij artikel 15 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 20 december | l'article 15 du décret de la Région flamande du 20 décembre 1996 |
1996 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 1997 | contenant diverses mesures d'accompagnement du budget 1997 (Moniteur |
(Belgisch Staatsblad , 31 december 1996; erratum , Belgisch Staatsblad | belge , 31 décembre 1996; errata, Moniteur belge , 11 février 1997), |
, 11 februari 1997), luidde, vóór de vervanging ervan bij artikel 44 | disposait, avant d'être remplacé par l'article 44 du décret du 21 |
van het decreet van 21 december 2001 houdende bepalingen tot | décembre 2001 contenant diverses mesures d'accompagnement du budget |
begeleiding van de begroting 2002 (Belgisch Staatsblad , 29 december 2001), als volgt : « Het percentage van het recht tussen echtgenoten is niet van toepassing wanneer de echtgenoten uit de echt of van tafel en bed gescheiden zijn tenzij zij gemeenschappelijke kinderen of afstammelingen hebben. Dit zelfde percentage van het recht is eveneens van toepassing op verkrijgingen door de kinderen van de langstlevende echtgenoot van de overleden echtgenoot. » B.2. De in het geding zijnde bepaling werd tijdens de parlementaire voorbereiding als volgt verantwoord : | 2002 (Moniteur belge , 29 décembre 2001) : « Le taux du droit entre époux n'est pas applicable, lorsque les conjoints sont divorcés ou séparés de corps, à moins qu'ils n'aient des enfants ou descendants communs. Le même taux du droit est applicable aux acquisitions du défunt revenant aux enfants du conjoint survivant lire : aux acquisitions revenant aux enfants du conjoint survivant du défunt ». B.2. La disposition en cause a été justifiée comme suit lors des travaux préparatoires : |
« Deze hervorming heeft eveneens tot doel om de relatie | « Cette réforme a également pour but de traiter la relation |
stiefouder-stiefkind voor het percentage van de successierechten op | beau-parent/bel-enfant pour le taux des droits de succession de la |
een gelijke wijze te behandelen als de relatie in rechte lijn of | même manière que la relation en ligne directe ou entre époux. La |
tussen echtgenoten. De relatie tussen stiefouders en stiefkinderen kan | relation entre beaux-parents et beaux-enfants peut, de fait, être très |
immers zeer hecht zijn. Vaak zullen zij gedurende geruime tijd | proche. Ils auront souvent habité ensemble pendant une longue période. |
samengeleefd hebben. Hierbij kan eveneens, bij wijze van voorbeeld van | L'on peut également renvoyer, à titre d'exemple de ce lien |
deze bijzondere band, verwezen worden naar artikel 203, § 2 van het | particulier, à l'article 203, § 2, du Code civil. Cet article prévoit |
Burgerlijk Wetboek. Dit artikel voorziet in een onderhoudsplicht van | une obligation d'entretien du beau-parent à l'égard des beaux-enfants. |
de stiefouder t.a.v. de stiefkinderen. In artikel 345 BW zijn de | A l'article 345 du Code civil, les conditions d'âge pour l'adoption |
leeftijdsvoorwaarden voor adoptie minder streng indien het om een | sont moins strictes s'il s'agit de l'adoption d'un bel-enfant. |
adoptie van een stiefkind gaat. | Le Code civil ne considère cependant jamais le bel-enfant comme |
Het Burgerlijk Wetboek beschouwt echter het stiefkind nooit als een | héritier du beau-parent. Cela signifie que le beau-parent ne peut |
erfgenaam van de stiefouder. Dit betekent dat de stiefouder slechts | laisser en héritage l'ensemble de son patrimoine ou une partie de |
d.m.v. een testament of een schenking het geheel of een deel van zijn | celui-ci au bel-enfant que par testament ou par donation. Cela |
of haar vermogen aan het stiefkind kan toekennen. Dit impliceert derhalve steeds een wilsuiting van de stiefouder. | implique dès lors toujours une déclaration de volonté du beau-parent. |
Deze bijzondere band waarvan de uitdrukkelijke wilsuiting het bewijs | Ce lien particulier dont la déclaration de volonté expresse constitue |
vormt, rechtvaardigt deze gelijke behandeling met de rechte lijn of | la preuve justifie ce traitement égal par rapport à la ligne directe |
tussen echtgenoten. » (Parl. St. , Vlaams Parlement, 1996-1997, nr. | ou entre époux. » (Doc. , Parlement flamand, 1996-1997, n° 428/1, p. |
428/1, p. 6). | 6). |
B.3. De in het geding zijnde bepaling voert een successierechtelijk verschil in behandeling in tussen stiefkinderen, naargelang de stiefouder van wie zij erven, overlijdt vóór of na hun natuurlijke ouder met wie die stiefouder gehuwd was. In het eerste geval wordt de nalatenschap voor de stiefkinderen belast tegen het voordelige tarief waaraan erfgenamen in rechte lijn zijn onderworpen, terwijl in het tweede geval de stiefkinderen worden belast tegen een minder gunstig tarief. B.4. Het successierechtelijk verschil in behandeling tussen stiefkinderen berust op een objectief criterium, namelijk het al dan niet voorafgaandelijk overlijden van de stiefouder-erflater ten opzichte van de natuurlijke ouder van de erfgenamen met wie hij was gehuwd. Het Hof ziet niet in welke de pertinentie van het aldus gemaakte onderscheid voor het bepalen van het tarief der successierechten zou kunnen zijn. Indien de band die tussen stiefouder en stiefkind of stiefkinderen kan zijn ontstaan tijdens het huwelijk van die stiefouder en de natuurlijke ouder, kan verantwoorden dat de stiefkinderen voor het successierechtelijk tarief worden gelijkgesteld met erfgenamen in rechte lijn, dan is het ter zake niet pertinent dat voordeel te ontzeggen aan de stiefkinderen wanneer de stiefouder-erflater overlijdt na hun natuurlijke ouder. Immers, | B.3. La disposition en cause établit, sur le plan successoral, une différence de traitement entre beaux-enfants, selon que le beau-parent dont ils héritent décède avant ou après leur parent naturel auquel ce beau-parent était marié. Dans le premier cas, la succession dans le chef des beaux-enfants est imposée au tarif avantageux auquel sont soumis les héritiers en ligne directe, alors que, dans le second cas, les beaux-enfants sont imposés à un tarif moins favorable. B.4. La différence de traitement sur le plan successoral entre beaux-enfants repose sur un critère objectif, à savoir l'antériorité ou non du décès du beau-parent-de cujus par rapport au parent naturel des héritiers avec lequel il était marié. La Cour n'aperçoit pas quelle pourrait être la pertinence de la distinction qui est ainsi établie, pour déterminer le taux des droits de succession. Si le lien qui peut être apparu entre le beau-parent et le ou les beaux-enfants pendant le mariage du beau-parent et du parent naturel peut justifier que les beaux-enfants soient assimilés, pour le tarif des droits de succession, aux héritiers en ligne directe, il n'est pas pertinent à cet égard de priver de cet avantage les beaux-enfants lorsque le beau-parent-de cujus décède après leur parent |
wanneer de overlevende stiefouder de kinderen van zijn echtgenoot als | naturel. En effet, si le beau-parent survivant a désigné les enfants |
erfgenamen heeft aangewezen, heeft hij doen blijken van het behoud van | de son conjoint comme héritiers, il a fait apparaître le maintien, |
de bijzondere band tussen hen, die aan de basis ligt van de | entre eux, du lien particulier qui est à la base de l'assimilation, |
successierechtelijke gelijkstelling van de stiefkinderen met de | sur le plan successoral, des beaux-enfants aux héritiers en ligne |
erfgenamen in rechte lijn. | directe. |
B.5. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. | B.5. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 50 van het Wetboek der successierechten, zoals vervangen bij | L'article 50 du Code des droits de succession, tel qu'il a été |
artikel 15 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 20 december 1996 | remplacé par l'article 15 du décret de la Région flamande du 20 |
en vóór de vervanging ervan bij artikel 44 van het decreet van 21 | décembre 1996, avant son remplacement par l'article 44 du décret du 21 |
december 2001, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | décembre 2001, viole les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 19 december 2002. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 19 décembre 2002. |
De griffier, | Le greffier, |
L. Potoms. | L. Potoms. |
De wnd. voorzitter, | Le président f.f., |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |