Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 161/2002 van 6 november 2002 Rolnummer 2383 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 335, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen. Het Arbitrag samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, E. (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 161/2002 van 6 november 2002 Rolnummer 2383 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 335, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen. Het Arbitrag samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, E. (...) Extrait de l'arrêt n° 161/2002 du 6 novembre 2002 Numéro du rôle : 2383 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 335, § 1 er , du Code civil, posée par le Tribunal de première instance d'Anvers. La Cour d composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, (...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 161/2002 van 6 november 2002 Extrait de l'arrêt n° 161/2002 du 6 novembre 2002
Rolnummer 2383 Numéro du rôle : 2383
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 335, § 1, van het En cause : la question préjudicielle relative à l'article 335, § 1er,
Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen. du Code civil, posée par le Tribunal de première instance d'Anvers.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P.
P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen en J.-P. Snappe, Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen et J.-P. Snappe,
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A.
voorzitter A. Arts, Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij vonnis van 5 maart 2002 in zake V. De Backer en P. Van Gelder Par jugement du 5 mars 2002 en cause de V. De Backer et P. Van Gelder
tegen M. Ibrahimi en de procureur des Konings, waarvan de expeditie contre M. Ibrahimi et le procureur du Roi, dont l'expédition est
ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 11 maart 2002, heeft parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 11 mars 2002, le Tribunal
de Rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen de prejudiciële vraag de première instance d'Anvers a posé la question préjudicielle de
gesteld savoir
« of de in artikel 335, § 1, van het Burgerlijk Wetboek vastgelegde « si la règle fixée à l'article 335, § 1er, du Code civil, selon
regel dat het kind de naam krijgt van de vader bij gelijktijdige laquelle l'enfant reçoit le nom de son père lorsque la filiation
vaststelling van de afstamming van vaderszijde en van moederszijde of paternelle et la filiation maternelle sont établies en même temps ou
als alleen van vaderszijde de afstamming vaststaat, het gelijkheids- lorsque seule la filiation paternelle est établie, viole les principes
en non-discriminatiebeginsel vervat in artikel 10 en 11 van de d'égalité et de non-discrimination contenus aux articles 10 et 11 de
Grondwet niet schendt en meer bepaald of het de gelijkheid tussen man la Constitution, méconnaît plus précisément l'égalité entre homme et
en vrouw niet schendt en discriminerend is ten aanzien van de vrouw femme et est discriminatoire à l'égard de la femme en ce qu'elle rend
doordat het patrilineaire naamsverkrijging verplicht stelt en de vrouw obligatoire l'obtention patrilinéaire du nom et prive la femme de
elke mogelijkheid ontnomen wordt haar familienaam toe te kennen aan toute possibilité d'attribuer son nom de famille à l'enfant en cas
het kind bij geboorte van een kind binnen een huwelijk of ingeval van d'enfant né dans le mariage ou d'enfant né hors mariage avec
een buitenhuwelijks kind met gelijktijdige erkenning door de vader. » reconnaissance simultanée par le père. »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1. Artikel 335 van het Burgerlijk Wetboek stelt op algemene wijze de B.1. L'article 335 du Code civil détermine de façon générale les
regels van de naamsverkrijging als een gevolg van de afstamming vast : règles de l'attribution du nom comme une conséquence de la filiation :
« § 1. Het kind wiens afstamming alleen van vaderszijde vaststaat of « § 1er. L'enfant dont seule la filiation paternelle est établie ou
wiens afstamming van vaderszijde en van moederszijde tegelijkertijd dont la filiation paternelle et la filiation maternelle sont établies
komen vast te staan, draagt de naam van zijn vader, behalve wanneer de en même temps, porte le nom de son père, sauf si le père est marié et
vader gehuwd is en een kind erkent dat tijdens het huwelijk bij een reconnaît un enfant conçu pendant le mariage par une autre femme que
andere vrouw dan zijn echtgenote is verwekt. son épouse.
§ 2. Het kind wiens afstamming alleen van moederszijde vaststaat, § 2. L'enfant dont seule la filiation maternelle est établie, porte le
draagt de naam van zijn moeder. nom de sa mère.
§ 3. Indien de afstamming van vaderszijde komt vast te staan na de § 3. Si la filiation paternelle est établie après la filiation
afstamming van moederszijde, blijft de naam van het kind onveranderd. maternelle, aucune modification n'est apportée au nom de l'enfant.
Evenwel kunnen de ouders samen of een van hen, indien de andere Toutefois, les père et mère ensemble ou l'un d'eux, si l'autre est
overleden is, in een door de ambtenaar van de burgerlijke stand décédé peuvent déclarer, dans un acte dressé par l'officier de l'état
opgemaakte akte verklaren dat het kind de naam van zijn vader zal civil, que l'enfant portera le nom de son père.
dragen. Bij vooroverlijden van de vader of gedurende zijn huwelijk kan die Cet acte ne peut être dressé, en cas de prédécès du père ou durant son
akte niet worden opgemaakt zonder de instemming van de echtgenote met mariage, sans l'accord du conjoint avec lequel il était marié au
wie hij gehuwd was op het ogenblik van de vaststelling van de moment de l'établissement de la filiation.
afstamming. Die verklaring moet worden gedaan binnen een jaar te rekenen van de Cette déclaration doit être faite dans l'année à compter du jour où
dag waarop de personen die de verklaring doen, de vaststelling van de les déclarants ont eu connaissance de l'établissement de la filiation
afstamming hebben vernomen en vóór de meerderjarigheid of de et avant la majorité ou l'émancipation de l'enfant.
ontvoogding van het kind.
Van de verklaring wordt melding gemaakt op de kant van de akte van Mention de la déclaration est faite en marge de l'acte de naissance et
geboorte en van de andere akten betreffende het kind. » des autres actes concernant l'enfant. »
B.2. Uit het vonnis waarbij het Hof wordt ondervraagd blijkt dat de B.2. Il ressort du jugement qui interroge la Cour que le juge a quo
verwijzende rechter het Hof vraagt of de regel volgens welke, bij demande à la Cour si la règle en vertu de laquelle l'enfant porte le
gelijktijdige vaststelling van de afstamming van vaderszijde en van nom de son père lorsque la filiation paternelle et la filiation
moederszijde of als alleen de afstamming van vaderszijde vaststaat, maternelle sont établies en même temps ou lorsque la filiation
het kind de naam van de vader krijgt (artikel 335, § 1), de artikelen paternelle seule est établie (article 335, § 1er) viole les articles
10 en 11 van de Grondwet schendt doordat die regel de moeder, bij de 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'elle prive la mère de toute
geboorte van een kind binnen een huwelijk of bij de gelijktijdige of possibilité de donner son nom de famille à l'enfant, lors de la
vroegere erkenning door de vader van een buitenhuwelijks kind, elke naissance d'un enfant dans le mariage ou en cas de reconnaissance
mogelijkheid ontneemt haar familienaam aan het kind te geven. simultanée ou préalable, par le père, d'un enfant né hors mariage.
B.3. De toekenning van een familienaam berust in hoofdzaak op B.3. L'attribution d'un nom de famille repose principalement sur des
overwegingen van sociaal nut. In tegenstelling tot de voornaam wordt considérations d'utilité sociale. L'attribution d'un nom de famille,
de toekenning van een familienaam door de wet bepaald. De wettelijke contrairement à celle du prénom, est déterminée par la loi. Ce régime
regeling strekt ertoe, enerzijds, de familienaam op een eenvoudige en légal vise, d'une part, à déterminer le nom de famille de manière
eenvormige wijze te bepalen en, anderzijds, aan die familienaam een simple et uniforme et, d'autre part, à conférer à ce nom de famille
zekere onveranderlijkheid te geven. une certaine invariabilité.
B.4. De regeling van artikel 335 van het Burgerlijk Wetboek past in B.4. Les règles énoncées à l'article 335 du Code civil sont conformes
het kader van dat opzet. Wanneer de afstamming van vaderszijde
vaststaat, draagt het kind in beginsel de naam van de vader. Wanneer à cette volonté. Lorsque la filiation paternelle est établie, l'enfant
enkel de afstamming van moederszijde vaststaat, draagt het kind de porte en principe le nom de son père. L'enfant dont seule la filiation
naam van de moeder. Wanneer de afstamming van vaderszijde komt vast te maternelle est établie porte le nom de sa mère. Lorsque la filiation
staan na die van moederszijde, behoudt het kind in beginsel de naam paternelle est établie après la filiation maternelle, l'enfant
van de moeder. conserve en principe le nom de sa mère.
B.5. De voorkeur voor de familienaam van de vader vindt een verklaring B.5. La préférence accordée au nom de famille paternel s'explique par
in de patriarchale opvattingen over de familie en het gezin die de
samenleving gedurende lange tijd hebben gedomineerd. De band tussen de les conceptions patriarcales de la famille et du ménage qui ont été
naam en de vaderlijke afstamming, die aanvankelijk op een longtemps dominantes dans la société. Le lien entre le nom et la
gewoonterechtelijke regel steunde, werd uitdrukkelijk opgenomen in filiation paternelle, qui était fondé à l'origine sur une règle
artikel 335 van het Burgerlijk Wetboek. coutumière, a explicitement été repris dans l'article 335 du Code civil.
B.6. In de opvattingen van de huidige samenleving zouden andere B.6. Dans les conceptions de la société contemporaine, d'autres
regelingen aan de doelstellingen van de naamgeving kunnen régimes pourraient répondre aux objectifs de l'attribution du nom.
beantwoorden. Die vaststelling alleen volstaat evenwel niet om de Cette constatation ne suffit toutefois pas pour considérer que le
geldende regeling als discriminatoir te beschouwen. régime actuellement en vigueur serait discriminatoire.
B.7. Anders dan het recht van een persoon op een naam, kan het recht B.7. Contrairement au droit qu'a une personne de porter un nom, le
van een persoon om zijn familienaam aan zijn kind te geven niet als droit qu'a une personne de donner son nom de famille à son enfant ne
een grondrecht worden beschouwd. Wat de regeling van de naamgeving peut être considéré comme un droit fondamental. En matière de
betreft, beschikt de wetgever derhalve over een ruime réglementation de l'attribution du nom, le législateur dispose par
beoordelingsbevoegdheid. conséquent d'un pouvoir d'appréciation étendu.
B.8. Er blijkt niet dat de wetgever met de bepalingen van artikel 335, B.8. Il n'apparaît pas qu'en adoptant les dispositions de l'article
§ 1, van het Burgerlijk Wetboek een maatregel zou hebben genomen die 335, § 1er, du Code civil, le législateur ait pris une mesure qui ne
niet aan een objectief criterium zou beantwoorden en die niet adequaat reposerait pas sur un critère objectif et ne serait pas adéquate. Il
zou zijn. Er blijkt evenmin dat op onevenredige wijze de rechten van n'apparaît pas davantage que les droits des intéressés seraient
de betrokkenen zouden worden aangetast. affectés de manière disproportionnée.
B.9. De prejudiciële vraag moet ontkennend worden beantwoord. B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 335, § 1, van het Burgerlijk Wetboek schendt de artikelen 10 L'article 335, § 1er, du Code civil ne viole pas les articles 10 et 11
en 11 van de Grondwet niet. de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 6 november 2002. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 6 novembre 2002.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, Le président,
A. Arts. A. Arts.
^