Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 121/2002 van 3 juli 2002 Rolnummer 2186 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, zoals gewijzig Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters R. Henn(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 121/2002 van 3 juli 2002 Rolnummer 2186 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, zoals gewijzig Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters R. Henn(...) Extrait de l'arrêt n° 121/2002 du 3 juillet 2002 Numéro du rôle : 2186 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicul La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges R. Henneuse, M(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 121/2002 van 3 juli 2002 Extrait de l'arrêt n° 121/2002 du 3 juillet 2002
Rolnummer 2186 Numéro du rôle : 2186
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 29bis van de wet van 21 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 29bis de la
november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la
responsabilité en matière de véhicules automoteurs, tel qu'il a été
inzake motorrijtuigen, zoals gewijzigd bij de wet van 19 januari 2001, modifié par la loi du 19 janvier 2001, posée par le Tribunal de police
gesteld door de Politierechtbank te Antwerpen. d'Anvers.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges R.
R. Henneuse, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe en E. Derycke, Henneuse, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe et E. Derycke, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij vonnis van 17 mei 2001 in zake de Landsbond der Christelijke Par jugement du 17 mai 2001 en cause de l'Alliance nationale des
Mutualiteiten tegen de n.v. Nationale Maatschappij der Belgische mutualités chrétiennes contre la s.a. Société nationale des chemins de
Spoorwegen (N.M.B.S.), waarvan de expeditie ter griffie van het fer belges (S.N.C.B.), dont l'expédition est parvenue au greffe de la
Arbitragehof is ingekomen op 31 mei 2001, heeft de Politierechtbank te Cour d'arbitrage le 31 mai 2001, le Tribunal de police d'Anvers a posé
Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : la question préjudicielle suivante :
« Bevat artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de « L'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance
verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen zoals obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs,
het is ingevoerd bij de wet van 30 maart 1994 en gewijzigd bij de wet tel qu'introduit par la loi du 30 mars 1994 et modifié par la loi du
van 13 april 1995 en bij de wet van 19 januari 2001 een met de 13 avril 1995 et la loi du 19 janvier 2001, contient-il une
artikelen 10 en 11 van de Grondwet strijdig discriminerend onderscheid discrimination contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution
tussen enerzijds de gebruikers van treinen, die het slachtoffer zijn entre, d'une part, les usagers de trains, victimes d'un accident de la
van een verkeersongeval waarin een trein betrokken is en die zich dus circulation dans lequel est impliqué un train et qui a donc lieu à un
voordoen op een andere plaats dan deze bedoeld in artikel 2 van de wet autre endroit que ceux visés à l'article 2 de la loi du 21 novembre
van 21 november 1989 en anderzijds de gebruikers van de openbare weg 1989 et, d'autre part, les usagers de la voie publique ou de terrains
of terreinen die toegankelijk zijn voor het publiek of slechts voor ouverts au public et les terrains non publics mais ouverts à un
een zeker aantal personen die het recht hebben om er te komen, die certain nombre de personnes ayant le droit de les fréquenter, qui ne
géén bestuurder zijn van een motorrijtuig en die het slachtoffer zijn sont pas conducteurs d'un véhicule automoteur, victimes d'un accident
van een verkeersongeval waarin een al dan niet aan spoorstaven de la circulation dans lequel est impliqué un véhicule automoteur lié
gebonden motorrijtuig zich op die weg of terreinen verplaatsend is ou non à une voie ferrée et se déplaçant sur cette voie ou ces
betrokken ? » terrains ? »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het gehele artikel B.1. La question préjudicielle porte sur l'ensemble de l'article 29bis
29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen (hierna : responsabilité en matière de véhicules automoteurs (ci-après loi R.C.
W.A.M.-wet), in de redactie eraan gegeven door de wet van 19 januari automobile), dans la rédaction que lui a donnée la loi du 19 janvier
2001 tot wijziging van diverse bepalingen betreffende de regeling 2001 modifiant diverses dispositions relatives au régime de
inzake automatische vergoeding van de schade, geleden door zwakke l'indemnisation automatique des usagers de la route les plus
weggebruikers en passagiers van motorrijtuigen (Belgisch Staatsblad , 21 februari 2001). vulnérables et des passagers de véhicules (Moniteur belge , 21 février 2001).
Uit de motieven van de verwijzingsbeslissing blijkt dat enkel de Il ressort de la motivation de la décision de renvoi que seuls les
eerste twee leden van paragraaf 1 van voormeld artikel 29bis, zoals deux premiers alinéas du paragraphe 1er de l'article 29bis précité,
tel qu'il a été modifié par les litterae A) et B) de la loi précitée
gewijzigd bij litterae A) en B) van de voormelde wet van 19 januari du 19 janvier 2001, sont soumis à l'examen de la Cour.
2001, aan de toetsing van het Hof worden voorgelegd.
B.2.1. De in het geding zijnde bepalingen van artikel 29bis luiden : B.2.1. Les dispositions en cause de l'article 29bis énoncent :
« § 1. Bij een verkeersongeval waarbij een of meer motorrijtuigen « § 1er. En cas d'accident de la circulation impliquant un ou
betrokken zijn, op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, wordt, met plusieurs véhicules automoteurs, aux endroits visés à l'article 2, § 1er,
uitzondering van de stoffelijke schade en de schade geleden door de et à l'exception des dégâts matériels et des dommages subis par le
bestuurder van elk van de betrokken motorrijtuigen, alle schade conducteur de chaque véhicule automoteur impliqué, tous les dommages
geleden door de slachtoffers en hun rechthebbenden en voortvloeiend uit lichamelijke letsels of het overlijden, met inbegrip van de kledijschade, hoofdelijk vergoed door de verzekeraars die de aansprakelijkheid van de eigenaar, de bestuurder of de houder van de motorrijtuigen overeenkomstig deze wet dekken. Deze bepaling is ook van toepassing indien de schade opzettelijk werd veroorzaakt door de bestuurder. Bij een verkeersongeval waarbij een motorrijtuig is betrokken dat aan spoorstaven is gebonden, rust de verplichting tot schadevergoeding die in het voorgaande lid is bepaald, op de eigenaar van het motorrijtuig. » B.2.2. Het mechanisme van automatische vergoeding van de slachtoffers subis par les victimes et leurs ayants droit et résultant de lésions corporelles ou du décès, y compris les dégâts aux vêtements, sont réparés solidairement par les assureurs qui, conformément à la présente loi, couvrent la responsabilité du propriétaire, du conducteur ou du détenteur des véhicules automoteurs. La présente disposition s'applique également si les dommages ont été causés volontairement par le conducteur. En cas d'accident de la circulation impliquant un véhicule automoteur lié à une voie ferrée, l'obligation de réparer les dommages prévue à l'alinéa précédent incombe au propriétaire de ce véhicule. » B.2.2. Le mécanisme d'indemnisation automatique des victimes
van verkeersongevallen waarin voormeld artikel 29bis voorziet, is van d'accidents de la circulation que prévoit l'article 29bis précité est
toepassing wanneer een « motorrijtuig » is « betrokken » in het applicable lorsqu'un « véhicule automoteur » est « impliqué » dans
ongeval. In paragraaf 3 van die bepaling wordt het begrip « l'accident. Le paragraphe 3 de cette disposition définit la notion de
motorrijtuig » gedefinieerd onder verwijzing naar artikel 1 van « véhicule automoteur » par référence à l'article 1er de la même loi
dezelfde W.A.M.-wet, dat bepaalt : R.C. automobile, lequel dispose :
« Voor de toepassing van deze wet wordt verstaan onder : « Pour l'application de la présente loi, on entend :
Motorrijtuigen : rij- of voertuigen, bestemd om zich over de grond te Par véhicules automoteurs : les véhicules destinés à circuler sur le
bewegen en die door een mechanische kracht kunnen worden gedreven, sol et qui peuvent être actionnés par une force mécanique sans être
zonder aan spoorstaven te zijn gebonden; al wat aan het rij- of liés à une voie ferrée; tout ce qui est attelé au véhicule est
voertuig is gekoppeld, wordt als een deel daarvan aangemerkt. considéré comme en faisant partie.
[...] » [...] »
B.2.3. Het nieuwe artikel 29bis, § 1, eerste lid, van de W.A.M.-wet, B.2.3. Le nouvel article 29bis, § 1er, alinéa 1er, de la loi R.C.
zoals vervangen bij de wet van 19 januari 2001, is van toepassing op automobile, tel qu'il a été remplacé par la loi du 19 janvier 2001,
verkeersongevallen waarbij een of meer motorrijtuigen betrokken zijn « est applicable aux accidents de la circulation impliquant un ou
op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1 ». plusieurs véhicules « aux endroits visés à l'article 2, § 1er ».
Het eerste lid van voormeld artikel 2, § 1, bepaalt : L'alinéa 1er de l'article 2, § 1er, précité dispose :
« Tot het verkeer op de openbare weg en op terreinen die toegankelijk « Les véhicules automoteurs ne sont admis à la circulation sur la voie
zijn voor het publiek of slechts voor een zeker aantal personen die publique, les terrains ouverts au public et les terrains non publics
het recht hebben om er te komen, worden motorrijtuigen alleen mais ouverts à un certain nombre de personnes ayant le droit de les
toegelaten indien de burgerrechtelijke aansprakelijkheid waartoe zij fréquenter, que si la responsabilité civile à laquelle ils peuvent
aanleiding kunnen geven, gedekt is door een verzekeringsovereenkomst donner lieu est couverte par un contrat d'assurance répondant aux
die aan de bepalingen van deze wet voldoet en waarvan de werking niet dispositions de la présente loi et dont les effets ne sont pas
is geschorst. » suspendus. »
B.3.1. Het geschil voor de verwijzende rechter heeft betrekking op de B.3.1. Le litige devant le juge a quo porte sur l'indemnisation du
vergoeding van de schade die een persoon heeft geleden ten gevolge van dommage qu'a subi une personne qui est tombée en tentant de monter à
een val bij het instappen in een stilstaande trein. bord d'un train à l'arrêt.
Uit de gegevens van het dossier blijkt dat dit ongeval zich heeft voorgedaan op 6 augustus 1998. Il ressort des éléments du dossier que cet accident a eu lieu le 6 août 1998.
De verwijzende rechter lijkt de wet van 19 januari 2001 op dat ongeval Le juge a quo paraît estimer que la loi du 19 janvier 2001 serait
van toepassing te achten. Het Hof stelt evenwel vast dat die wet in applicable à cet accident. La Cour constate toutefois que cette loi
werking is getreden op 3 maart 2001, dat is tien dagen na de est entrée en vigueur le 3 mars 2001, soit dix jours après sa
bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad van 21 februari 2001. publication au Moniteur belge du 21 février 2001.
B.3.2. Gelet op, enerzijds, de datum van de feiten waarop het B.3.2. Eu égard, d'une part, à la date des faits sur lesquels porte
bodemgeschil voor de verwijzende rechter betrekking heeft - 6 augustus l'instance principale devant le juge a quo - le 6 août 1998 - et,
1998 - en, anderzijds, de datum van inwerkingtreding van de ter d'autre part, à la date d'entrée en vigueur de la disposition de la
toetsing voorgelegde bepaling van de wet van 19 januari 2001 - 3 maart loi du 19 janvier 2001 qui est soumise à la censure de la Cour - le 3
2001 -, acht het Hof het noodzakelijk de verwijzende rechter te verzoeken te beslissen of de vraag zoals hij die heeft gesteld, onontbeerlijk blijft voor de oplossing van het geschil en of hij in voorkomend geval de bewoordingen ervan niet moet wijzigen om rekening te houden met de omstandigheid dat de ter toetsing voorgelegde norm pas in werking is getreden nadat de feiten die aanleiding hebben gegeven tot het bodemgeschil zich hadden voorgedaan. Het staat dan aan de verwijzende rechter om te oordelen of er aanleiding toe bestaat in voorkomend geval een nieuwe prejudiciële vraag te stellen. Om die redenen, het Hof zendt de zaak terug naar de verwijzende rechter. Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig mars 2001 -, la Cour estime qu'il convient d'inviter le juge a quo à examiner si la question telle qu'il l'a posée reste indispensable à la solution du litige et, le cas échéant, s'il ne doit pas en modifier les termes pour tenir compte de la circonstance que la norme devant être contrôlée n'est entrée en vigueur qu'après que les faits ayant donné lieu à l'instance principale se sont produits. C'est au juge a quo qu'il appartient de déterminer s'il y a lieu de poser, le cas échéant, une nouvelle question préjudicielle. Par ces motifs, la Cour renvoie la cause au juge a quo. Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 3 juli 2002. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 3 juillet 2002.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
A. Arts A. Arts
^