← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 162/2001 van 19 december 2001 Rolnummer 2032 In zake : de
prejudiciële vraag betreffende artikel 222 van de algemene wet inzake douane en accijnzen, gecoördineerd
bij koninklijk besluit van 18 juli 1977, gesteld door Het
Arbitragehof, samengesteld uit voorzitters M. Melchior en A. Arts, de rechters L. François, (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 162/2001 van 19 december 2001 Rolnummer 2032 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 222 van de algemene wet inzake douane en accijnzen, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 18 juli 1977, gesteld door Het Arbitragehof, samengesteld uit voorzitters M. Melchior en A. Arts, de rechters L. François, (...) | Extrait de l'arrêt n° 162/2001 du 19 décembre 2001 Numéro du rôle : 2032 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 222 de la loi générale sur les douanes et accises, coordonnée par arrêté royal du 18 juillet 1977, posée par le La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, des juges L. François, M. B(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 162/2001 van 19 december 2001 | Extrait de l'arrêt n° 162/2001 du 19 décembre 2001 |
Rolnummer 2032 | Numéro du rôle : 2032 |
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 222 van de | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 222 de la |
algemene wet inzake douane en accijnzen, gecoördineerd bij koninklijk | loi générale sur les douanes et accises, coordonnée par arrêté royal |
besluit van 18 juli 1977, gesteld door de Correctionele Rechtbank te Luik. | du 18 juillet 1977, posée par le Tribunal correctionnel de Liège. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit voorzitters M. Melchior en A. Arts, de rechters L. | composée des présidents M. Melchior et A. Arts, des juges L. François, |
François, M. Bossuyt, A. Alen en J.-P. Moerman, en, overeenkomstig | M. Bossuyt, A. Alen et J.-P. Moerman, et, conformément à l'article |
artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, du |
Arbitragehof, emeritus voorzitter H. Boel, bijgestaan door de griffier | président émérite H. Boel, assistée du greffier L. Potoms, présidée |
L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | par le président M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag | I. Objet de la question préjudicielle |
Bij vonnis van 18 september 2000 in zake de Minister van Financiën en | Par jugement du 18 septembre 2000 en cause du ministre des Finances et |
de procureur des Konings tegen C. Billen en anderen, waarvan de | du procureur du Roi contre C. Billen et autres, dont l'expédition est |
expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 22 | parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 22 septembre 2000, le |
september 2000, heeft de Correctionele Rechtbank te Luik de volgende | Tribunal correctionnel de Liège a posé la question préjudicielle |
prejudiciële vraag gesteld : | suivante : |
« Is artikel 222 van het koninklijk besluit van 18 juli 1977 tot | « L'article 222 de l'arrêté royal du 18 juillet 1977 portant |
coördinatie van de bepalingen inzake douane en accijnzen, bekrachtigd | coordination des dispositions en matière de douanes et accises, |
door artikel 1 van de wet van 6 juli 1978, dat bepaalt dat de | confirmé par l'article 1er de la loi du 6 juillet 1978 qui impose la |
vervoermiddelen die tot smokkel worden aangewend of in gebruik | |
gesteld, verbeurd moeten worden verklaard, en dat afwijkt van de | confiscation des moyens de transport employés à la fraude ou mis en |
regels van artikel 42 van het Strafwetboek doordat het bepaalt dat die | usage à cet effet et déroge aux règles énoncées par l'article 42 du |
vervoermiddelen verbeurd moeten worden verklaard zelfs indien zij geen | Code pénal en ce qu'il impose la confiscation de ces moyens de |
eigendom zijn van de veroordeelde en ook al heeft de eigenaar ervan | transport même s'ils n'appartiennent pas au condamné et quand bien |
niets met de smokkel te maken zonder dat hij overigens de mogelijkheid | même leur propriétaire serait totalement étranger à la fraude sans lui |
krijgt zich op zijn goede trouw te beroepen, niet in strijd met de | donner la possibilité de se prévaloir de sa bonne foi, n'est-il pas |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het aanleiding geeft | contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution dans la mesure où |
tot een verschil in behandeling tussen de eigenaars van goederen die | il instaure une différence de traitement entre les propriétaires de |
gediend hebben om een misdrijf te plegen, naargelang dat misdrijf | biens ayant servi à commettre une infraction, selon que celle-ci est |
ingaat tegen het gemeen strafrecht dan wel tegen de wetgeving inzake | une infraction de droit pénal commun ou une infraction à la |
douane en accijnzen ? » | législation sur les douanes et accises ? » |
(...) | (...) |
IV. In rechte | IV. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Artikel 222 van de algemene wet inzake douane en accijnzen | B.1. L'article 222 de la loi générale sur les douanes et accises |
(hierna A.W.D.A.) bepaalt : | (ci-après : L.G.D.A.) dispose : |
« § 1. Worden eveneens in beslag genomen en verbeurd verklaard de | « § 1er. Seront également saisis et confisqués les navires ou |
schepen en vaartuigen, alsmede de rijtuigen, wagens en andere | embarcations, ainsi que les voitures, chariots ou autres moyens de |
vervoermiddelen en hun gewoon gespan, die tot smokkel worden aangewend | transport, et leurs attelages ordinaires, employés à la fraude ou mis |
of in gebruik gesteld, wanneer de niet aangegeven goederen in geheime | en usage à cet effet, quand les marchandises non déclarées y auront |
bergplaatsen werden verstopt, of wel wanneer geen enkel deel van de | été placées dans des cachettes ou bien encore quand aucune partie du |
lading werd aangegeven. | chargement n'aura été déclarée. |
§ 2. Werd de lading gedeeltelijk aangegeven, zo zijn de | § 2. Si le chargement a été déclaré en partie, les moyens de transport |
vervoermiddelen slechts voor inbeslagneming vatbaar, voor zover het | ne seront saisissables que pour autant que la somme des droits dus sur |
bedrag van de verschuldigde rechten op de niet aangegeven soorten van | les espèces de marchandises non déclarées, et qui ne seront pas |
goederen, en die niet in geheime bergplaatsen werden verstopt, meer | placées dans des cachettes, excédera le quart du montant des droits à |
belopen dan een vierde van de rechten, die dienen betaald voor het | acquitter pour la partie de marchandises dont la déclaration aura été |
aangegeven gedeelte van de goederen; zijn de niet aangegeven goederen | faite; si les marchandises non déclarées sont prohibées, les droits |
verboden, zo worden de rechten op 20 t.h. van de waarde geraamd. | seront supposés être de 20 p.c. de leur valeur. |
§ 3. Behoorlijk aangegeven goederen en koopwaren in vrij verkeer, die | § 3. Les marchandises dûment déclarées ou circulant librement, qui |
klaarblijkelijk dienen om smokkelwaar te verbergen, worden verbeurd | serviront évidemment à cacher des objets fraudés, seront confisquées. |
verklaard. » | » |
B.2. De verwijzende rechter vraagt het Hof naar de bestaanbaarheid van | B.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la conformité de cette |
die bepaling met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat ze de | disposition aux articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'elle |
verbeurdverklaring oplegt van de vervoermiddelen die tot smokkel | impose la confiscation des moyens de transport employés à la fraude ou |
mis en usage à cet effet et déroge aux règles énoncées par l'article | |
worden aangewend of in gebruik gesteld en afwijkt van de in artikel 42 | 42 du Code pénal en ce que la confiscation est imposée même si les |
van het Strafwetboek vervatte regels, doordat de verbeurdverklaring | moyens de transport n'appartiennent pas au condamné et quand bien même |
wordt opgelegd, zelfs indien de vervoermiddelen geen eigendom zijn van | leur propriétaire serait totalement étranger à la fraude, sans donner |
de veroordeelde en al heeft de eigenaar ervan niets met de smokkel te | à ce propriétaire la possibilité de se prévaloir de sa bonne foi. La |
maken, zonder dat deze de mogelijkheid krijgt zich op zijn goede trouw | différence de traitement dénoncée oppose, d'une part, les |
te beroepen. Het aangeklaagde verschil in behandeling stelt de | propriétaires de biens ayant servi à commettre une infraction de droit |
eigenaars van goederen die gediend hebben om een misdrijf te plegen | |
dat ingaat tegen het gemeen strafrecht, enerzijds, tegenover de | pénal commun et, d'autre part, les propriétaires de biens ayant servi |
eigenaars van goederen die gediend hebben om een misdrijf te plegen | |
dat ingaat tegen de wetgeving inzake douane en accijnzen, anderzijds. | à commettre une infraction à la législation sur les douanes et accises. |
B.3. Artikel 42 van het Strafwetboek bepaalt : | B.3. L'article 42 du Code pénal dispose : |
« Bijzondere verbeurdverklaring wordt toegepast : | « La confiscation spéciale s'applique : |
1° Op de zaken die het voorwerp van het misdrijf uitmaken, en op die | 1° aux choses formant l'objet de l'infraction et à celles qui ont |
welke gediend hebben of bestemd waren tot het plegen van het misdrijf, | servi ou qui ont été destinées à la commettre, quand la propriété en |
wanneer zij eigendom van de veroordeelde zijn; | appartient au condamné; |
2° Op de zaken die uit het misdrijf voortkomen; | 2° aux choses qui ont été produites par l'infraction; |
3° Op de vermogensvoordelen die rechtstreeks uit het misdrijf zijn | 3° aux avantages patrimoniaux tirés directement de l'infraction, aux |
verkregen, op de goederen en waarden die in de plaats ervan zijn | biens et valeurs qui leur ont été substitués et aux revenus de ces |
gesteld en op de inkomsten uit de belegde voordelen. » | avantages investis. » |
In tegenstelling tot artikel 42 van het Strafwetboek schrijft de in | A la différence de l'article 42 du Code pénal, la disposition |
het geding zijnde bepaling niet voor dat de verbeurdverklaarde | litigieuse ne prévoit pas que les biens confisqués doivent appartenir |
goederen eigendom moeten zijn van de veroordeelde. | au condamné. |
Het Hof onderzoekt de bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van de | La Cour examine la compatibilité avec les articles 10 et 11 de la |
Grondwet van artikel 222 van de A.W.D.A., doordat het de eigenaar van | Constitution de l'article 222 de la L.G.D.A., en ce qu'il ne permet |
een verbeurdverklaard goed niet mogelijk maakt zijn onschuld aan te | pas au propriétaire du bien confisqué d'établir son innocence et |
tonen en de teruggave van zijn goed te verkrijgen. | d'obtenir la restitution de son bien. |
B.4. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. | B.4. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. |
B.5.1. De wetgever wilde, door de bepalingen van de algemene wet | B.5.1. En adoptant les dispositions de la loi générale sur les douanes |
inzake douane en accijnzen aan te nemen, een eigen systeem voor | et accises, le législateur entendait établir un système spécifique de |
strafrechtelijke opsporing en vervolging ontwikkelen, teneinde de | recherche et de poursuites pénales, en raison de l'ampleur et de la |
omvang en de frequentie van de fraude te bestrijden in die bijzonder | fréquence des fraudes en cette matière particulièrement technique |
technische en vaak grensoverschrijdende materie, die mede grotendeels | relative à des activités souvent transfrontalières et régie en grande |
door een uitgebreide Europese regelgeving wordt beheerst. Het gegeven | partie par une abondante réglementation européenne. Le fait que dans |
dat de wetgever in die specifieke aangelegenheid is afgeweken van het | cette matière spécifique le législateur ait dérogé au droit pénal |
gewone strafrecht, is op zich niet discriminerend. | ordinaire n'est pas discriminatoire en soi. |
B.5.2. Het verschil in behandeling tussen betrokkenen in een zaak van | B.5.2. La différence de traitement entre des personnes impliquées dans |
douane en accijnzen en in een zaak van gemeen strafrecht berust op een | une affaire de douanes et accises et une affaire de droit pénal commun |
objectief criterium van onderscheid op grond van de aard van de bij de | se fonde sur un critère de distinction objectif, basé sur la nature |
wet omschreven misdrijven. | des infractions définies par la loi. |
Door de verbeurdverklaring op te leggen van de vervoermiddelen die tot | En imposant la confiscation des moyens de transport employés à la |
smokkel worden aangewend of in gebruik gesteld, wie ook de eigenaar | fraude ou mis en usage à cet effet, quel qu'en soit le propriétaire, |
ervan is, neemt de wetgever een relevante maatregel ten aanzien van de | le législateur prend une mesure pertinente en regard de l'objectif |
beoogde strafrechtelijke doelstelling en de zorg om de rechten van de | répressif poursuivi et du souci de protéger les droits du Trésor. |
Schatkist te vrijwaren. | |
B.5.3. Het Hof moet nog onderzoeken of die maatregel niet op | B.5.3. La Cour doit encore vérifier si cette mesure ne lèse pas de |
onevenredige wijze afbreuk doet aan het eigendomsrecht van de personen | manière disproportionnée, dans leur droit de propriété, les personnes |
die niets met de fraude te maken hebben. | étrangères à la fraude. |
Doordat artikel 222 van de A.W.D.A. de verbeurdverklaring oplegt | En ce que l'article 222 de la L.G.D.A. impose la confiscation sans que |
zonder dat de eigenaar mag aantonen dat hij vreemd is aan het | le propriétaire puisse établir qu'il est étranger à l'infraction, |
misdrijf, is de inbreuk op het eigendomsrecht onevenredig met het | l'atteinte au droit de propriété est disproportionnée à l'objectif |
nagestreefde doel van algemeen belang. | d'intérêt général poursuivi. |
B.6. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. | B.6. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 222 van het koninklijk besluit van 18 juli 1977 tot | L'article 222 de l'arrêté royal du 18 juillet 1977 portant |
coördinatie van de algemene bepalingen inzake douane en accijnzen, | coordination des dispositions générales relatives aux douanes et |
bekrachtigd bij artikel 1 van de wet van 6 juli 1978, dat bepaalt dat | accises, confirmé par l'article 1er de la loi du 6 juillet 1978, qui |
de vervoermiddelen die tot smokkel worden aangewend of in gebruik | impose la confiscation des moyens de transport employés à la fraude ou |
gesteld, verbeurd moeten worden verklaard, schendt de artikelen 10 en | mis en usage à cet effet, viole les articles 10 et 11 de la |
11 van de Grondwet, doordat het de eigenaar niet mogelijk maakt aan te | Constitution en ce qu'il ne permet pas au propriétaire d'établir qu'il |
tonen dat hij vreemd is aan het misdrijf en de teruggave van zijn goed te verkrijgen. | est étranger à l'infraction et d'obtenir la restitution de son bien. |
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 19 december 2001. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 19 décembre 2001. |
De griffier, De voorzitter, | Le greffier, Le président, |
L. Potoms. M. Melchior. | L. Potoms. M. Melchior. |