← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 85/2001 van 21 juni 2001 Rolnummers 1915 en 1980 In zake
: de prejudiciële vragen over artikel 1 van de wet van 6 februari 1970 betreffende de verjaring van schuldvorderingen
ten laste of ten voordele van de Staat en Het Arbitragehof, samengesteld
uit de voorzitters M. Melchior en H. Boel, de rechters P. Martens(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 85/2001 van 21 juni 2001 Rolnummers 1915 en 1980 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 1 van de wet van 6 februari 1970 betreffende de verjaring van schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de Staat en Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en H. Boel, de rechters P. Martens(...) | Extrait de l'arrêt n° 85/2001 du 21 juin 2001 Numéros du rôle : 1915 et 1980 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 1 er de la loi du 6 février 1970 relative à la prescription des créances à charge ou au profit La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et H. Boel, des juges P. Martens, R. He(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 85/2001 van 21 juni 2001 | Extrait de l'arrêt n° 85/2001 du 21 juin 2001 |
Rolnummers 1915 en 1980 | Numéros du rôle : 1915 et 1980 |
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 1 van de wet van 6 | En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 1er de la |
februari 1970 betreffende de verjaring van schuldvorderingen ten laste | loi du 6 février 1970 relative à la prescription des créances à charge |
of ten voordele van de Staat en de provinciën, gesteld door de | ou au profit de l'Etat et des provinces, posées par le Tribunal de |
Rechtbank van eerste aanleg te Brussel en de Rechtbank van eerste | première instance de Bruxelles et par le Tribunal de première instance |
aanleg te Neufchâteau. | de Neufchâteau. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en H. Boel, de rechters P. | composée des présidents M. Melchior et H. Boel, des juges P. Martens, |
Martens, R. Henneuse, E. De Groot en L. Lavrysen, en, overeenkomstig | R. Henneuse, E. De Groot et L. Lavrysen, et, conformément à l'article |
artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, du |
Arbitragehof, emeritus rechter E. Cerexhe, bijgestaan door de griffier | juge émérite E. Cerexhe, assistée du greffier L. Potoms, présidée par |
L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | le président M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen | I. Objet des questions préjudicielles |
a. Bij vonnis van 14 maart 2000 in zake C.G. tegen de Franse | a. Par jugement du 14 mars 2000 en cause de C.G. contre la Communauté |
Gemeenschap, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is | française, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour |
ingekomen op 22 maart 2000, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te | d'arbitrage le 22 mars 2000, le Tribunal de première instance de |
Brussel de volgende prejudiciële vragen gesteld : | Bruxelles a posé les questions préjudicielles suivantes : |
1. « Schendt artikel 1 van de wet van 6 februari 1970 betreffende de | 1. « L'article 1er de la loi du 6 février 1970 relative à la |
verjaring van schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de Staat | prescription des créances à charge ou au profit de l'Etat et des |
en de provinciën de artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde Grondwet | provinces viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution |
coordonnée en ce que cette disposition prévoit un délai de | |
doordat die bepaling voorziet in een bijzondere verjaringstermijn ten | prescription spécial pour les particuliers titulaires par application |
aanzien van de particulieren die met toepassing van artikel 1382 van | de l'article 1382 du Code civil d'une créance de dommages-intérêts |
het Burgerlijk Wetboek houder zijn van een schuldvordering tot | |
schadevergoeding ten gevolge van een fout van de Staat of van de | suite à une faute de l'Etat ou de la Communauté lui succédant par |
Gemeenschap die hem is opgevolgd, ten opzichte van de particulieren | |
die houder zijn van een soortgelijke schuldvordering ten gevolge van | rapport aux particuliers titulaires d'une créance similaire suite à |
een fout van een andere particulier ? » | une faute d'un autre particulier ? » |
2. « Schendt artikel 1 van de wet van 6 februari 1970 betreffende de | 2. « L'article 1er de la loi du 6 février 1970 relative à la |
verjaring van schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de Staat | prescription des créances à charge ou au profit de l'Etat et des |
en de provinciën de artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde Grondwet | provinces viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution |
coordonnée en ce que cette disposition prévoit un délai de | |
doordat die bepaling voorziet in een verschillende verjaringstermijn | prescription différent pour les administrés titulaires par application |
voor de bestuurden die met toepassing van artikel 1382 van het | de l'article 1382 du Code civil d'une créance de dommages-intérêts |
Burgerlijk Wetboek houder zijn van een schuldvordering tot | |
schadevergoeding ten gevolge van een foutieve handeling die bij een | |
arrest van de Raad van State nietig werd verklaard, naargelang de | suite à un acte fautif annulé par un arrêt du Conseil d'Etat suivant |
nietig verklaarde handeling uitgaat, enerzijds, van de Staat of van de | que l'acte annulé émane, d'une part, de l'Etat ou de la Communauté lui |
Gemeenschap die hem is opgevolgd of, anderzijds, van een andere administratieve overheid ? » | succédant ou, d'autre part, d'une autre autorité administrative ? » |
Die zaak is ingeschreven onder nummer 1915 van de rol van het Hof. | Cette affaire est inscrite sous le numéro 1915 du rôle de la Cour. |
b. Bij vonnis van 7 juni 2000 in zake het Nationaal Verbond van | b. Par jugement du 7 juin 2000 en cause de l'Union nationale des |
Socialistische Mutualiteiten tegen de stad Saint-Hubert en anderen, | mutualités socialistes contre la ville de Saint-Hubert et autres, dont |
waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op | |
20 juni 2000, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Neufchâteau de | l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 20 juin |
2000, le Tribunal de première instance de Neufchâteau a posé la | |
volgende prejudiciële vraag gesteld : | question préjudicielle suivante : |
« Schenden artikel 1 van de wet van 6 februari 1970 betreffende de | « L'article 1er de la loi du 6 février 1970 sur la prescription des |
verjaring van schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de Staat | créances à charge ou au profit de l'Etat et des provinces et l'article |
en de provinciën en artikel 34 van de wet van 15 mei 1846 op de | 34 de la loi du 15 mai 1846 sur la comptabilité de l'Etat violent-ils |
Rijkscomptabiliteit de artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde | les articles 10 et 11 de la Constitution coordonnée en ce que ces |
Grondwet, doordat die bepalingen de schuldvorderingen voortvloeiende | dispositions soumettent à la prescription quinquennale les créances |
uit schade geleden door een particulier ten gevolge van een fout | résultant d'un dommage subi par un particulier à la suite d'une faute |
begaan door het Waalse Gewest in het kader van zijn opdracht ten | |
aanzien van de gemeentebossen, aan de vijfjarige verjaring | commise par la Région wallonne dans le cadre de sa mission à l'égard |
onderwerpen, terwijl diezelfde schuldvorderingen aan die verjaring | des bois communaux, alors que ces mêmes créances échappent à cette |
ontsnappen indien het nadeel kan worden toegerekend aan een | prescription lorsque le préjudice est imputable à un particulier ou à |
particulier of aan een gemeente ? » | une commune ? » |
Die zaak is ingeschreven onder nummer 1980 van de rol van het Hof. | Cette affaire est inscrite sous le numéro 1980 du rôle de la Cour. |
(...) | (...) |
IV. In rechte | IV. En droit |
(..) | (...) |
B.1. Artikel 1 van de wet van 6 januari 1970 betreffende de verjaring | B.1. L'article 1er de la loi du 6 février 1970 relative à la |
van schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de Staat en de | prescription des créances à charge ou au profit de l'Etat et des |
provinciën vormt thans artikel 100 van de wetten op de | provinces forme désormais l'article 100 des lois sur la comptabilité |
Rijkscomptabiliteit, gecoördineerd bij het koninklijk besluit van 17 | de l'Etat, coordonnées par l'arrêté royal du 17 juillet 1991, qui |
juli 1991, dat bepaalt : | dispose : |
« Verjaard en voorgoed ten voordele van de Staat vervallen zijn, | « Sont prescrites et définitivement éteintes au profit de l'Etat, sans |
onverminderd de vervallenverklaringen ten gevolge van andere | préjudice des déchéances prononcées par d'autres dispositions légales, |
wettelijke, reglementaire of ter zake overeengekomen bepalingen : | réglementaires ou conventionnelles sur la matière : |
1° de schuldvorderingen, waarvan de op wettelijke of reglementaire | 1° les créances qui, devant être produites selon les modalités fixées |
wijze bepaalde overlegging niet geschied is binnen een termijn van | par la loi ou le règlement, ne l'ont pas été dans le délai de cinq ans |
vijf jaar te rekenen vanaf de eerste januari van het begrotingsjaar in | à partir du premier janvier de l'année budgétaire au cours de laquelle |
de loop waarvan zij zijn ontstaan; | elles sont nées; |
2° de schuldvorderingen, die, hoewel ze zijn overgelegd binnen de onder 1° bedoelde termijn, door de ministers niet zijn geordonnanceerd binnen een termijn van vijf jaar te rekenen vanaf de eerste januari van het jaar gedurende hetwelk ze werden overgelegd; 3° alle andere schuldvorderingen, die niet zijn geordonnanceerd binnen een termijn van tien jaar te rekenen vanaf de eerste januari van het jaar van hun ontstaan. Voor de schuldvorderingen die voortkomen uit vonnissen blijft evenwel de tienjarige verjaring gelden; zij dienen te worden uitbetaald door | 2° les créances qui, ayant été produites dans le délai visé au 1°, n'ont pas été ordonnancées par les Ministres dans le délai de cinq ans à partir du premier janvier de l'année pendant laquelle elles ont été produites; 3° toutes autres créances qui n'ont pas été ordonnancées dans le délai de dix ans à partir du premier janvier de l'année pendant laquelle elles sont nées. Toutefois, les créances résultant de jugements restent soumises à la prescription décennale; elles doivent être payées à l'intervention de la Caisse des dépôts et consignations. » |
de zorg van de Deposito- en Consignatiekas. » | En vertu de l'article 71, § 1er, de la loi spéciale de financement du |
Krachtens artikel 71, § 1, van de bijzondere financieringswet van 16 | 16 janvier 1989, cette disposition est applicable aux communautés et |
januari 1989 is die bepaling van overeenkomstige toepassing op de | |
gemeenschappen en de gewesten. | aux régions. |
B.2. Vóór de inwerkingtreding van de wet van 10 juni 1998 tot | B.2. Avant l'entrée en vigueur de la loi du 10 juin 1998 modifiant |
wijziging van sommige bepalingen betreffende de verjaring bedroeg de | certaines dispositions en matière de prescription, le délai de |
gemeenrechtelijke verjaringstermijn dertig jaar. Het nieuwe artikel | prescription de droit commun était de trente ans. Le nouvel article |
2262bis, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, ingevoegd door voormelde | 2262bis, § 1er, du Code civil, inséré par la loi susdite, énonce que |
wet, bepaalt dat de persoonlijke rechtsvorderingen verjaren door | les actions personnelles sont prescrites par dix ans à l'exception des |
verloop van tien jaar, met uitzondering van de rechtsvorderingen tot | actions en réparation d'un dommage fondées sur une responsabilité |
vergoeding van schade op grond van buitencontractuele | extra-contractuelle qui se prescrivent par cinq ans à partir du jour |
aansprakelijkheid, die verjaren door verloop van vijf jaar vanaf de | qui suit celui où la personne lésée a eu connaissance du dommage ou de |
dag volgend op die waarop de benadeelde kennis heeft gekregen van de | son aggravation et de l'identité de la personne responsable, ces |
schade of van de verzwaring ervan en van de identiteit van de daarvoor | actions se prescrivant en tout état de cause par vingt ans à partir du |
aansprakelijke persoon, waarbij die vorderingen in ieder geval | jour qui suit celui où s'est produit le fait qui a provoqué le |
verjaren door verloop van twintig jaar vanaf de dag volgend op die | dommage. Lorsque l'action a pris naissance avant l'entrée en vigueur |
waarop het feit waardoor de schade is veroorzaakt, zich heeft | de la loi du 10 juin 1998, l'article 10 de cette loi dispose, à titre |
voorgedaan. Wanneer de rechtsvordering vóór de inwerkingtreding van de | de mesure transitoire, que les nouveaux délais de prescription qu'elle |
wet van 10 juni 1998 is ontstaan, bepaalt artikel 10 van die wet bij | |
wijze van overgangsmaatregel dat de nieuwe verjaringstermijnen waarin | institue ne commencent à courir qu'à partir de son entrée en vigueur. |
zij voorziet pas beginnen te lopen vanaf haar inwerkingtreding. | |
B.3. Uit de feiten die aan de oorsprong van de prejudiciële vragen | B.3. Il se déduit des faits qui sont à l'origine des questions |
liggen, kan worden afgeleid dat het Hof wordt ondervraagd over de | préjudicielles que la Cour est interrogée sur la compatibilité avec |
bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van de | les articles 10 et 11 de la Constitution de la prescription |
verjaring na vijf jaar in zoverre zij van toepassing is op vorderingen | quinquennale en ce qu'elle s'applique à des demandes d'indemnisation |
tot schadevergoeding gegrond op een fout, een nalatigheid of een | fondées sur une faute, une négligence ou une imprudence (articles |
onvoorzichtigheid (artikelen 1382, 1383 en 1384, eerste lid, van het | 1382, 1383 et 1384, alinéa 1er, du Code civil). La Cour examine la |
Burgerlijk Wetboek). Het Hof onderzoekt de grondwettigheid van de | constitutionnalité de la norme litigieuse uniquement en ce qu'elle |
betwiste norm enkel in zoverre die van toepassing is op die categorie | |
van schadevergoedingsvorderingen en in zoverre, op het ogenblik waarop | s'applique à cette catégorie d'actions en indemnisation et en ce que, |
de vorderingen werden ingesteld, de verjaringstermijn vijf jaar | au moment où ont été introduites les actions, le délai de prescription |
bedroeg voor een schade veroorzaakt door een gemeenschap (zaak nr. | était de cinq ans pour un dommage causé par une communauté (affaire n° |
1915) of door een gewest (zaak nr. 1980) en dertig jaar voor een | 1915) ou par une région (affaire n° 1980) et de trente ans pour un |
schade veroorzaakt door particulieren of door een andere | dommage causé par des particuliers ou par une autre autorité |
administratieve overheid (zaak nr. 1915), inzonderheid een gemeente | administrative (affaire n° 1915), en particulier une commune (affaire |
(zaak nr. 1980). | n° 1980). |
B.4. Al moeten de betrokken overheden weliswaar het algemeen belang | B.4. S'il est vrai que les autorités concernées doivent servir |
dienen, terwijl de particulieren zich mogen laten leiden door hun | l'intérêt général alors que les particuliers peuvent se laisser guider |
persoonlijke belangen, niettemin kunnen de Staat, de gemeenschappen en | par leur intérêt personnel, l'Etat, les communautés et les régions |
de gewesten als schuldenaar in hun buitencontractuele betrekkingen | débiteurs, dans leurs relations extra-contractuelles, n'en peuvent pas |
worden vergeleken met de particulieren. | moins être comparés avec les particuliers. |
B.5. In de arresten nrs. 32/96, 75/97 en 5/99 heeft het Hof geoordeeld | B.5. Dans les arrêts nos 32/96, 75/97 et 5/99, la Cour a estimé qu'en |
dat de wetgever, door de vorderingen gericht tegen de Staat aan de | soumettant à la prescription quinquennale les actions dirigées contre |
vijfjarige verjaring te onderwerpen, een maatregel heeft genomen die | l'Etat, le législateur a pris une mesure en rapport avec le but |
in verband staat met het nagestreefde doel dat erin bestaat de | poursuivi qui est de permettre de clôturer les comptes de l'Etat dans |
rekeningen van de Staat binnen een redelijke termijn af te sluiten. Er | un délai raisonnable. Il a en effet considéré qu'une telle mesure |
werd immers geoordeeld dat een dergelijke maatregel noodzakelijk was | était indispensable, parce qu'il faut que l'Etat puisse, à une époque |
omdat de Staat op een bepaald ogenblik zijn rekeningen moet kunnen | déterminée, arrêter ses comptes : c'est une prescription d'ordre |
afsluiten : het is een verjaring van openbare orde, die noodzakelijk | public et nécessaire au point de vue d'une bonne comptabilité (Pasin. |
is in het licht van een goede comptabiliteit (Pasin. 1846, p. 287). | 1846, p. 287). |
Tijdens de parlementaire voorbereiding van de wet van 6 februari 1970 | Lors des travaux préparatoires de la loi du 6 février 1970, il fut |
werd herbevestigd dat « de Staat, die jaarlijks meer dan 150 miljard | rappelé que, « faisant pour plus de 150 milliards de dépenses par an, |
uitgeeft en met het bestuursapparaat werkt dat log, ingewikkeld, en | manoeuvrant un appareil administratif lourd et compliqué, submergé de |
dan nog overstelpt is met documenten en archiefstukken, [...] wel een | documents et d'archives, l'Etat est un débiteur de nature particulière |
debiteur van gans bijzondere aard » is en dat « het wegens orderedenen | » et que « des raisons d'ordre imposent que l'on mette fin aussitôt |
geboden [is] zo spoedig mogelijk een einde te maken aan eisen die hun | que possible aux revendications tirant leur origine d'affaires |
oorsprong vinden in achterstallige zaken » (Parl. St., Kamer, | arriérées » (Doc. parl., Chambre, 1964-1965, n° 971/1, p. 2; Doc. |
1964-1965, nr. 971/1, p. 2; Parl. St., Senaat, 1966-1967, nr. 126, p. 4). B.6. In het arrest nr. 32/96 kwam het Hof evenwel tot de vaststelling dat de vijfjarige verjaringstermijn niet redelijk verantwoord is in zoverre hij van toepassing is op vorderingen tot schadevergoeding voor het nadeel dat aan eigendommen werd berokkend door werken die door de Staat werden uitgevoerd. In dat geval gaat het immers om schuldvorderingen die zijn ontstaan uit een nadeel dat pas aan de oppervlakte kan komen talrijke jaren nadat de werken werden uitgevoerd. De laattijdige klachten vinden hun verklaring meestal niet in de nalatigheid van de schuldeiser, maar in het feit dat de schade zich laattijdig manifesteert. B.7. In het arrest nr. 75/97 besliste het Hof dat die redenering niet relevant is ten aanzien van de vorderingen waarin de Staat tegenover zijn medecontractanten is geplaatst inzake overheidsopdrachten. Dergelijke geschillen ontstaan immers uit de niet-uitvoering of de slechte uitvoering van overeenkomsten die de medecontractanten uit vrije wil hebben afgesloten met de Staat en waarvan de clausules de partijen inlichten over de aard, de draagwijdte en de omvang van hun verplichtingen. | parl., Sénat, 1966-1967, n° 126, p. 4). B.6. Dans l'arrêt n° 32/96, la Cour a toutefois constaté que le délai de prescription quinquennale n'est pas raisonnablement justifié en tant qu'il s'applique à des demandes d'indemnisation du préjudice causé à des propriétés par des travaux exécutés par l'Etat. Dans ce cas, il s'agit en effet de créances nées d'un préjudice qui peut n'apparaître que plusieurs années après que les travaux ont été exécutés. Les réclamations tardives s'expliquent, le plus souvent, non par la négligence du créancier mais par l'apparition tardive du dommage. B.7. Dans l'arrêt n° 75/97, la Cour a décidé que ce raisonnement n'est pas pertinent à l'égard des actions qui opposent l'Etat à ses cocontractants en matière de marchés publics. En effet, de tels litiges naissent de l'inexécution ou de la mauvaise exécution de conventions librement conclues avec l'Etat et dont les clauses renseignent les parties sur la nature, la portée et l'ampleur de leurs obligations. |
B.8. In het arrest nr. 5/99 besliste het Hof dat de redenering van het | B.8. Dans l'arrêt n° 5/99, la Cour a décidé que le raisonnement de |
arrest nr. 32/96 evenmin kan worden doorgetrokken tot | l'arrêt n° 32/96 ne peut davantage être appliqué à des créances ayant |
schuldvorderingen die tot doel hebben een nadeel te herstellen dat | pour objet de réparer un préjudice qui est causé par la décision, |
wordt veroorzaakt door een als foutief gekwalificeerde beslissing om | |
werknemers ongelijk te verlonen. De voorliggende hypothese betrof | qualifiée de fautive, de rémunérer inégalement des travailleurs. |
vorderingen die voortvloeien uit een bestaande arbeidsverhouding | L'hypothèse examinée concerne des actions qui résultent d'une relation |
tussen de provincie en leden van haar personeel wier rechten en | de travail existant entre la province et des membres de son personnel |
verplichtingen voorafgaandelijk zijn vastgelegd in een geheel van | dont les droits et obligations sont fixés préalablement dans un |
statutaire regelen die zijn bekendgemaakt en waarvan een ieder geacht kan worden de draagwijdte te kennen. B.9. Te dezen luidt de vraag of de vijfjarige verjaringstermijn voor rechtsvorderingen tegen de Staat kan worden verantwoord in zoverre hij van toepassing is op een rechtsvordering tot schadevergoeding op grond van buitencontractuele aansprakelijkheid. Aangezien het Hof zich in het arrest nr. 32/96 uitdrukkelijk heeft beperkt tot een onderzoek van de vorderingen tot schadevergoeding voor het nadeel dat aan eigendommen werd berokkend door werken die door de Staat werden uitgevoerd, heeft het zich niet over de aansprakelijkheidsvorderingen in het algemeen uitgesproken. B.10.1. In de zaak nr. 1915 kon de benadeelde persoon onmiddellijk in rechte treden tegen de overheid of overheden die aansprakelijk zouden kunnen worden verklaard, zonder dat hij diende te wachten tot de Raad van State uitspraak zou hebben gedaan over het beroep dat hij had ingesteld tegen de beslissing van de minister waarbij hem zijn functie werd ontnomen. B.10.2. In de zaak nr. 1980 kon de verzekeraar « gezondheidszorg » van het slachtoffer nagaan of laatstgenoemde in rechte diende te treden tegen het Waalse Gewest, beheerder van het bos waarin de boom die het ongeval heeft veroorzaakt zich bevond. B.10.3. Die personen bevinden zich niet in een situatie die essentieel verschillend is van die van elke aanvrager van schadevergoeding die, binnen de wettelijke termijn, in rechte dient te treden tegen de overheid die aansprakelijk kan worden gesteld voor een oneigenlijk misdrijf, zelfs al heeft hij twijfels over de identiteit van de aansprakelijke overheid of over de rechtsregel die op het geschil van toepassing is. Hun situatie is niet vergelijkbaar met die van personen die zich in de onmogelijkheid bevinden om binnen de wettelijke termijn in rechte te treden omdat hun schade pas na het verstrijken van de termijn tot uiting is gekomen. B.11. De redenering gevolgd in het arrest nr. 32/96 kan dus niet op hen worden toegepast. Door dergelijke vorderingen aan de vijfjarige verjaring te onderwerpen, heeft de wetgever een maatregel genomen die niet onevenredig is met het nagestreefde doel. B.12. Weliswaar zouden dezelfde schuldvorderingen ten aanzien van andere overheden dan de Staat, de gemeenschappen, de gewesten en de provincies om de in B.5 aangehaalde redenen eveneens aan de vijfjarige verjaringstermijn kunnen worden onderworpen, doch die overweging is niet van die aard dat zij afbreuk zou kunnen doen aan de vastgestelde grondwettigheid van de in het geding zijnde bepalingen. B.13. De prejudiciële vragen moeten ontkennend worden beantwoord. Om die redenen, het Hof | ensemble de règles statutaires ayant fait l'objet d'une publicité et dont chacun est censé connaître la portée. B.9. La question se pose en l'espèce de savoir si le délai de prescription quinquennale pour des actions publiques dirigées contre l'Etat peut se justifier en tant qu'il s'applique à une action en réparation fondée sur une responsabilité extra-contractuelle. Etant donné que, dans l'arrêt n° 32/96, la Cour s'est explicitement limitée à un examen des actions en réparation du préjudice causé à des propriétés par des travaux exécutés par l'Etat, elle ne s'est pas prononcée sur les actions en responsabilité en général. B.10.1. Dans l'affaire n° 1915, la personne préjudiciée pouvait agir immédiatement contre la ou les autorités susceptibles d'être déclarées responsables, sans qu'elle dût attendre que le Conseil d'Etat ait statué sur le recours qu'elle avait introduit contre la décision du ministre lui retirant sa fonction. B.10.2. Dans l'affaire n° 1980, l'assureur « soins de santé » de la victime pouvait apprécier si elle devait agir contre la Région wallonne, gestionnaire du bois dans lequel se trouvait l'arbre qui a causé l'accident. B.10.3. Ces personnes ne se trouvent pas dans une situation essentiellement différente de tout demandeur en réparation qui doit agir, dans le délai légal, contre l'autorité dont la responsabilité quasi-délictuelle peut être engagée, même s'il a des doutes sur l'identité de l'autorité responsable ou sur la règle de droit applicable au litige. Leur situation n'est pas comparable à celle des personnes qui se trouvent dans l'impossibilité d'agir dans le délai légal parce que leur dommage ne s'est manifesté qu'après son expiration. B.11. Le raisonnement de l'arrêt n° 32/96 ne peut donc leur être appliqué. En soumettant à la prescription quinquennale de telles actions, le législateur a pris une mesure qui n'est pas disproportionnée au but poursuivi. B.12. Les mêmes créances à l'égard d'autorités autres que l'Etat, les communautés, les régions et les provinces pourraient sans doute être soumises au délai de prescription quinquennale pour les motifs cités au B.5, mais cette considération n'est pas de nature à porter atteinte à la constitutionnalité constatée des dispositions en cause. B.13. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative. Par ces motifs, la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 100 van de wetten op de Rijkscomptabiliteit, gecoördineerd bij | L'article 100 des lois sur la comptabilité de l'Etat, coordonnées par |
het koninklijk besluit van 17 juli 1991, schendt niet de artikelen 10 | arrêté royal du 17 juillet 1991, ne viole pas les articles 10 et 11 de |
en 11 van de Grondwet in zoverre het in een vijfjarige | la Constitution en tant qu'il prévoit un délai de prescription |
verjaringstermijn voorziet voor vorderingen tot schadevergoeding op | quinquennale pour les actions en indemnisation fondées sur la |
grond van de buitencontractuele aansprakelijkheid van de overheid | responsabilité extra-contractuelle des pouvoirs publics lorsque le |
wanneer het nadeel en de identiteit van de daarvoor aansprakelijke | préjudice et l'identité du responsable peuvent être immédiatement |
onmiddellijk kunnen worden vastgesteld. | constatés. |
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 juni 2001. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 juin 2001. |
De griffier, | Le greffier, |
L. Potoms | L. Potoms |
De voorzitter, | Le président, |
M. Melchior | M. Melchior |