Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 51/2001 van 18 april 2001 Rolnummer 2122 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 juni 1990 houdende oprichting van een Vlaams Fonds voor de Sociale Inte Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters H. Boel en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 51/2001 van 18 april 2001 Rolnummer 2122 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 juni 1990 houdende oprichting van een Vlaams Fonds voor de Sociale Inte Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters H. Boel en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...) Extrait de l'arrêt n° 51/2001 du 18 avril 2001 Numéro du rôle : 2122 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2 du décret de la Communauté flamande du 27 juin 1990 portant création d'un Fonds flamand pour l'intégration social La Cour d'arbitrage, composée des présidents H. Boel et M. Melchior, et des juges L. François, J(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 51/2001 van 18 april 2001 Extrait de l'arrêt n° 51/2001 du 18 avril 2001
Rolnummer 2122 Numéro du rôle : 2122
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2 van het decreet En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2 du décret
van de Vlaamse Gemeenschap van 27 juni 1990 houdende oprichting van de la Communauté flamande du 27 juin 1990 portant création d'un Fonds
een Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een flamand pour l'intégration sociale des personnes handicapées, posée
Handicap, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Oudenaarde. par le Tribunal du travail d'Audenarde.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters H. Boel en M. Melchior, en de rechters composée des présidents H. Boel et M. Melchior, et des juges L.
L. François, J. Delruelle, A. Arts, M. Bossuyt en A. Alen, bijgestaan François, J. Delruelle, A. Arts, M. Bossuyt et A. Alen, assistée du
door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter H. greffier L. Potoms, présidée par le président H. Boel,
Boel, wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij vonnis van 18 januari 2001 in zake A. Notebaert tegen het Vlaams Par jugement du 18 janvier 2001 en cause de A. Notebaert contre le
Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Handicap, Fonds flamand pour l'intégration sociale des personnes handicapées,
waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op
29 januari 2001, heeft de Arbeidsrechtbank te Oudenaarde de dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 29
janvier 2001, le Tribunal du travail d'Audenarde a posé la question
prejudiciële vraag gesteld : préjudicielle suivante :
« of het artikel 2 van het decreet van de Vlaamse Raad van 27 juni « L'article 2 du décret du Conseil flamand du 27 juin 1990 portant
1990 houdende oprichting van een Vlaams Fonds voor de Sociale création d'un Fonds flamand pour l'intégration sociale des personnes
Integratie van Personen met een Handicap de artikelen 10 en 11 van de handicapées viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, dans
Grondwet schendt, voor zover deze wetsbepaling gehandicapten die nog la mesure où cette disposition législative exclut du champ
geen vijfenzestig jaar oud waren toen zij door een handicap werden d'application du décret et du droit à l'assistance les personnes
getroffen maar vóór die leeftijd geen aanvraag tot inschrijving hebben handicapées qui n'avaient pas encore atteint l'âge de 65 ans
ingediend, uitsluit van het toepassingsgebied van het decreet en het lorsqu'elles ont été frappées d'un handicap mais n'ont pas introduit
recht op bijstand, terwijl personen die in dezelfde omstandigheden wel une demande d'enregistrement avant cet âge, alors que les personnes
een aanvraag tot inschrijving hebben ingediend vóór hun qui ont introduit une demande d'enregistrement dans les mêmes
vijfenzestigste verjaardag wel de steun kunnen genieten ». conditions avant d'avoir atteint l'âge de 65 ans peuvent bénéficier de
cette intervention ? »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid met B.1. La question préjudicielle porte sur la compatibilité avec les
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet van artikel 2 van het decreet articles 10 et 11 de la Constitution de l'article 2 du décret de la
van de Vlaamse Gemeenschap van 27 juni 1990 houdende oprichting van Communauté flamande du 27 juin 1990 portant création d'un Fonds
een Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een flamand pour l'intégration sociale des personnes handicapées « dans la
Handicap, « voor zover deze wetsbepaling gehandicapten die nog geen mesure où cette disposition légale exclut, du champ d'application du
vijfenzestig jaar oud waren toen zij door een handicap werden décret et du droit à l'assistance, les handicapés qui n'ont pas encore
getroffen maar vóór die leeftijd geen aanvraag tot inschrijving hebben atteint l'âge de 65 ans lorsqu'ils ont été victimes d'un handicap et
ingediend, uitsluit van het toepassingsgebied van het decreet en het qui n'ont pas introduit une demande d'enregistrement avant cet âge,
recht op bijstand, terwijl personen die in dezelfde omstandigheden wel alors que les personnes qui ont introduit une demande d'enregistrement
een aanvraag tot inschrijving hebben ingediend vóór hun dans les mêmes conditions avant d'avoir atteint l'âge de 65 ans
vijfenzestigste verjaardag wel de steun kunnen genieten ». peuvent bénéficier de cette intervention ».
B.2. Uit de gegevens van de zaak blijkt dat enkel de eerste paragraaf B.2. Les éléments de l'affaire font apparaître que seul est en cause
van artikel 2 van het decreet in het geding is, die bepaalt : le paragraphe 1er de l'article 2 du décret, lequel dispose :
« Dit decreet is van toepassing op de personen met een handicap die de « Le présent décret s'applique aux personnes handicapées n'ayant pas
volle leeftijd van vijfenzestig jaar niet hebben bereikt op het atteint l'âge de 65 ans accomplis au moment de leur demande
ogenblik van hun aanvraag tot inschrijving en op de voorzieningen die d'enregistrement ainsi qu'aux structures accordant une assistance à
bijstand tot sociale integratie verlenen. » l'intégration sociale. »
B.3.1. Bij het decreet van 27 juni 1990 is het Vlaams Fonds voor de B.3.1. Le décret du 27 juin 1990 institue le Fonds flamand pour
Sociale Integratie van Personen met een Handicap opgericht, dat in l'intégration sociale des personnes handicapées, lequel reprend
hoofdzaak de taken overneemt van, enerzijds, het Rijksfonds voor essentiellement les tâches du Fonds national de reclassement social
Sociale Reclassering van de Minder-Validen en, anderzijds, het Fonds des handicapés, d'une part, et du Fonds de soins
voor Medische, Sociale en Pedagogische Zorg voor Gehandicapten (Parl. médico-socio-pédagogiques pour handicapés, d'autre part (Doc., Conseil
St., Vlaamse Raad, 1989-1990, nr. 318-1, pp. 2 en 6-7, en nr. 318-5, flamand, 1989-1990, n° 318-1, pp. 2 et 6-7, et n° 318-5, p. 5).
p. 5). Het Vlaams Fonds heeft onder meer als opdracht de personen met een Le Fonds flamand a notamment pour mission d'assurer l'enregistrement
handicap die om bijstand verzoeken in te schrijven en ervoor te zorgen des personnes handicapées qui sollicitent une assistance et de veiller
dat de personen met een handicap, hun familieleden of, bij à ce que les personnes handicapées, les membres de leur famille ou, à
ontstentenis van familieleden, degenen die voor hen instaan, het
voordeel van de bijstand en de voorzieningen kunnen ontvangen (artikel leur défaut, les personnes qui en répondent, puissent bénéficier de
4, 2° en 3°). l'assistance et des structures (article 4, 2° et 3°).
Artikel 7, § 1, omschrijft de personen met een handicap die aanspraak L'article 7, § 1er, détermine quelles personnes handicapées peuvent
kunnen maken op de toepassing van het decreet. Die personen moeten prétendre à l'application du décret. Conformément aux dispositions du
overeenkomstig de bepalingen van hoofdstuk V van het decreet bij het chapitre V du décret, ces personnes doivent être enregistrées auprès
Fonds worden ingeschreven (artikel 7, § 2). De daartoe bij het Fonds du Fonds (article 7, § 2). Les demandes à introduire à cet effet
in te dienen aanvragen (artikel 39) worden onderzocht door een auprès du Fonds (article 39) sont examinées par une commission
multidisciplinair samengestelde evaluatiecommissie die in elke
provincie bij het Fonds wordt opgericht. De evaluatiecommissie bepaalt d'évaluation multidisciplinaire créée auprès du Fonds dans chaque
of de aanvrager getroffen is door een handicap in de zin van artikel province. La commission d'évaluation détermine si le demandeur est
2, § 2, 1°, en of hij behoefte heeft aan bijstand tot sociale atteint d'un handicap au sens de l'article 2, § 2, 1°, et s'il a
integratie. Die commissie steunt haar beoordeling op het besoin d'assistance à l'intégration sociale. Cette commission fonde
multidisciplinaire verslag van een van de instanties die daartoe door son évaluation sur le rapport multidisciplinaire rédigé par une des
het Fonds zijn erkend (artikel 40). Het Fonds neemt een beslissing tot instances agréées à cet effet par le Fonds (article 40). Le Fonds
al dan niet inschrijving en bijstand op grond van de door de décide de procéder ou non à l'enregistrement et d'accorder une aide
evaluatiecommissie meegedeelde beoordeling van de handicap en het door sur la base de l'évaluation du handicap communiquée par la commission
die commissie opgestelde individuele integratieprotocol (artikel 41). d'évaluation et du protocole d'intégration individuel dressé par cette commission (article 41).
B.3.2. Volgens de parlementaire voorbereiding beoogde de decreetgever B.3.2. Selon les travaux préparatoires, le législateur décrétal
de toegang tot de voorzieningen te herzien : entendait revoir l'accès aux structures :
« Geen invaliditeitsgraad maar een multidisciplinaire evaluatie zal « Ce n'est pas le degré d'invalidité, mais une évaluation
dienen uit te wijzen van welke dienstverlening of voorziening de multidisciplinaire qui devra déterminer le service ou la structure
persoon met een handicap nuttig kan gebruik maken. auxquels la personne handicapée peut s'adresser utilement.
In deze zin gaat het ook om een gerichte evaluatie. Dit wil zeggen dat En ce sens, il s'agit également d'une évaluation ciblée. Cela signifie
er niet alleen geconstateerd wordt in welke mate een bepaalde persoon que l'on constate non seulement dans quelle mesure une personne
dysfuncties vertoont maar dat terzelfdertijd dit dysfunctioneren mede déterminée présente des dysfonctionnements, mais qu'en même temps, ce
bekeken wordt vanuit de dienstverlening en de voorzieningen die hem dysfonctionnement est examiné du point de vue de l'assistance et des
hierbij kunnen behulpzaam zijn. structures qui peuvent lui être utiles.
Deze multidisciplinaire evaluatie waarbij zowel medische, Cette évaluation multidisciplinaire qui fera intervenir des données
psychologische, pedagogische als sociale gegevens zullen aan bod komen médicales, psychologiques, pédagogiques et sociales, se fera par les
zal gebeuren door de provinciale evaluatiecommissies. [ . ] Uit de commissions d'évaluation provinciales. [ . ] L'évaluation donnera lieu
evaluatie zal een integratieprotocol voortvloeien dat in de loop van à un protocole d'intégration qui suivra le parcours de la personne
de tijden de persoon met een handicap kan volgen doorheen de
voorzieningen zodat veelvuldige onderzoekingen vermeden worden. » handicapée au sein des structures, ce afin d'éviter une multiplication
(Parl. St., Vlaamse Raad, 1989-1990, nr. 318-1, p. 4) des examens. » (Doc., Conseil flamand, 1989-1990, n° 318-1, p. 4)
Uit de parlementaire voorbereiding blijkt nog dat de decreetgever de Les travaux préparatoires font encore apparaître que le législateur
veelheid van initiatieven voor gehandicapten heeft willen coördineren décrétal a entendu coordonner les nombreuses initiatives en faveur des
en het geheel van voorzieningen heeft willen doen aansluiten op één handicapés et faire en sorte qu'une seule demande, une évaluation
enkele aanvraag, één algehele evaluatie en één dossier (Parl. St., globale et un seul dossier donnent accès à l'ensemble des structures
Vlaamse Raad, 1989-1990, nr. 318-1, pp. 1-3, en nr. 318-5, pp. 6, 9, (Doc., Conseil flamand, 1989-1990, n° 318-1, pp. 1-3, et n° 318-5, pp.
12 en 32). 6, 9, 12 et 32).
B.3.3. De in het geding zijnde bepaling beperkt het toepassingsgebied B.3.3. La disposition en cause limite le champ d'application du décret
van het decreet tot « personen met een handicap die de volle leeftijd aux « personnes handicapées n'ayant pas atteint l'âge de 65 ans
van vijfenzestig jaar niet hebben bereikt op het ogenblik van hun aanvraag tot inschrijving ». accomplis au moment de leur demande d'enregistrement ».
De parlementaire voorbereiding verduidelijkt : Les travaux préparatoires précisent :
« La politique du troisième âge prend en principe en charge
« De zorg voor personen die na 65 jaar gehandicapt worden is in l'assistance aux personnes dont le handicap survient après l'âge de 65
principe toegewezen aan het bejaardenbeleid. » (Parl. St., Vlaamse Raad, 1989-1990, nr. 318-1, p. 6) ans » (Doc., Conseil flamand, 1989-1990, n° 318-1, p. 6)
« Personen met een handicap die bij het bereiken van de leeftijd van
65 jaar ingeschreven zijn in het Fonds zullen verder op tussenkomsten « Les personnes handicapées qui, lorsqu'elles atteignent l'âge de 65
van het Fonds een beroep kunnen blijven doen. ans, sont enregistrées auprès du Fonds pourront continuer à bénéficier
des interventions du Fonds.
Wie na 65 jaar door verouderingsverschijnselen een handicap oploopt, La personne dont le handicap survient après l'âge de 65 ans par suite
kan terecht bij de vele diensten en voorzieningen uit de de phénomènes liés à la vieillesse peut s'adresser aux nombreux
bejaardenzorg. » (ibid., nr. 318-5, p. 8) services et structures de soins pour personnes âgées » (ibid., n° 318-5, p. 8).
B.4. De vraag is of de in het geding zijnde bepaling al dan niet B.4. La question est de savoir si la disposition en cause est ou non
discriminatoire en ce qu'elle exclut de l'assistance à l'intégration
discriminerend is doordat zij personen die vóór de leeftijd van 65 sociale les personnes qui étaient déjà handicapées avant l'âge de 65
jaar reeds gehandicapt waren uitsluit van de bijstand tot sociale ans si celles-ci n'ont pas introduit de demande d'enregistrement avant
integratie indien zij vóór die leeftijd geen aanvraag tot inschrijving cet âge, alors que les personnes qui se trouvent dans la même
hebben ingediend, terwijl personen die in dezelfde omstandigheden situation et qui ont introduit leur demande avant leur
verkeren en die vóór hun vijfenzestigste verjaardag hun aanvraag soixante-cinquième anniversaire peuvent bénéficier de l'aide et
hebben ingediend, wel de bijstand kunnen genieten en blijven genieten. continuer à en bénéficier.
B.5. Het verschil in behandeling berust op een objectief criterium : B.5. La différence de traitement repose sur un critère objectif :
de leeftijd van de betrokkene op het tijdstip waarop hij zijn aanvraag l'âge de l'intéressé au moment où il introduit sa demande auprès du
bij het Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Fonds flamand pour l'intégration sociale des personnes handicapées.
Handicap heeft ingediend. Ce critère de distinction présente un rapport raisonnable avec
Dat criterium van onderscheid houdt redelijk verband met de l'objectif du législateur consistant à accorder aux personnes
doelstelling van de wetgever om niet-bejaarde gehandicapte personen handicapées qui ne sont pas du troisième âge, moyennant l'introduction
met een aanvraag toe te laten tot de bijstand met het oog op hun sociale integratie. d'une demande, l'assistance en vue de leur intégration sociale.
Uit het gegeven dat de bijstand waarop een gehandicapte een beroep kan De la circonstance que l'aide à laquelle peut prétendre une personne
doen op basis van een aanvraag die is ingediend vóór het bereiken van handicapée sur la base d'une demande introduite avant qu'elle ait
de leeftijd van 65 jaar beschikbaar blijft na het bereiken van die atteint l'âge de 65 ans reste disponible après que cette personne a
leeftijd - voor zover zij geen overlapping vormt met gelijksoortige atteint cet âge - dans la mesure où elle ne fait pas double emploi
voorzieningen (zie de artikelen 6 en 39) - volgt niet dat de avec des structures analogues (voy. les articles 6 et 39) -, il ne
résulte pas que le législateur décrétal eut dû également accorder
decreetgever verplicht was om ook bijstand tot sociale integratie te l'aide à l'intégration sociale aux personnes qui étaient déjà
verlenen aan personen die weliswaar reeds gehandicapt waren vóór hun handicapées avant leur soixante-cinquième anniversaire, mais qui n'en
vijfenzestigste verjaardag, maar die die bijstand niet genoten omdat bénéficiaient pas parce qu'elles n'avaient pas introduit de demande
zij vóór die leeftijd geen aanvraag bij het Fonds hadden ingediend. auprès du Fonds avant cet âge.
B.6. Rekening houdend met het recht van toegang tot diensten en B.6. Compte tenu du droit d'accès aux services et structures de soins
voorzieningen uit de bejaardenzorg voor alle bejaarden - onder wie de pour personnes âgées - parmi lesquelles figurent les handicapés âgés
65-jarige gehandicapten die geen tijdige aanvraag hebben ingediend - de 65 ans qui n'ont pas introduit leur demande en temps utile -, le
vermocht de decreetgever het verlenen van de bijstand voor sociale législateur décrétal pouvait subordonner l'octroi de l'aide en vue de
integratie afhankelijk te stellen van een aanvraag en een inschrijving l'intégration sociale à l'introduction d'une demande et à un
bij het Fonds, na een onderzoek door een multidisciplinaire enregistrement, à la suite d'un examen effectué par une commission
evaluatiecommissie. Dat van de gehandicapten wordt vereist dat zij d'évaluation multidisciplinaire auprès du Fonds. Le fait d'exiger des
vóór het bereiken van de leeftijd van 65 jaar een aanvraag indienen personnes handicapées d'introduire avant d'atteindre l'âge de 65 ans
voor bijstand wegens een handicap, is evenredig met het oogmerk van de une demande en vue de l'obtention d'une aide en raison d'un handicap
est proportionné par rapport à l'objectif poursuivi par le législateur
decreetgever. décrétal.
B.7. De prejudiciële vraag moet ontkennend worden beantwoord. B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 2, § 1, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 juni L'article 2, § 1er, du décret de la Communauté flamande du 27 juin
1990 houdende oprichting van een Vlaams Fonds voor de Sociale 1990 portant création d'un Fonds flamand pour l'intégration sociale
Integratie van Personen met een Handicap schendt de artikelen 10 en 11 des personnes handicapées ne viole pas les articles 10 et 11 de la
van de Grondwet niet. Constitution.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 18 april 2001. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 18 avril 2001.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
L. Potoms. H. Boel. L. Potoms. H. Boel.
^