← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 65/2000 van 30 mei 2000 Rolnummer 1680 In zake : de prejudiciële
vraag over artikel 7, § 1, van de wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan
gehandicapten, gesteld door de Arbeidrechtbank te L Het Arbitragehof, samengesteld
uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters H. (...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 65/2000 van 30 mei 2000 Rolnummer 1680 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 7, § 1, van de wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan gehandicapten, gesteld door de Arbeidrechtbank te L Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters H. (...) | Extrait de l'arrêt n° 65/2000 du 30 mai 2000 Numéro du rôle : 1680 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 7, § 1 er , de la loi du 27 février 1987 relative aux allocations aux handicapés, posée par le Tribunal La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H. Boel, E(...) |
|---|---|
| ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
| Uittreksel uit arrest nr. 65/2000 van 30 mei 2000 | Extrait de l'arrêt n° 65/2000 du 30 mai 2000 |
| Rolnummer 1680 | Numéro du rôle : 1680 |
| In zake : de prejudiciële vraag over artikel 7, § 1, van de wet van 27 | En cause : la question préjudicielle concernant l'article 7, § 1er, de |
| februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan gehandicapten, | la loi du 27 février 1987 relative aux allocations aux handicapés, |
| gesteld door de Arbeidrechtbank te Luik. | posée par le Tribunal du travail de Liège. |
| Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
| samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de | composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H. |
| rechters H. Boel, E. Cerexhe, A. Arts, R. Henneuse en E. De Groot, | Boel, E. Cerexhe, A. Arts, R. Henneuse et E. De Groot, assistée du |
| bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag | I. Objet de la question préjudicielle |
| Bij vonnis van 12 mei 1999 in zake M. Sulumete tegen de Belgische | Par jugement du 12 mai 1999 en cause de M. Sulumete contre l'Etat |
| Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is | belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage |
| ingekomen op 19 mei 1999, heeft de Arbeidsrechtbank te Luik de | le 19 mai 1999, le Tribunal du travail de Liège a posé la question |
| volgende prejudiciële vraag gesteld : | préjudicielle suivante : |
| « Schendt artikel 7, § 1, van de wet van 27 februari 1987 [betreffende | « L'article 7, § 1er, de la loi du 27 février 1987 [relative aux |
| de tegemoetkomingen aan gehandicapten] de artikelen 10 en 11 van de | allocations aux handicapés] viole-t-il les articles 10 et 11 de la |
| Grondwet in zoverre het de verplichting oplegt rekening te houden, bij | |
| de beoordeling van de toe te kennen uitkering aan een gehandicapte, | Constitution dans la mesure où il impose de prendre en compte pour |
| met de inkomsten van deze laatste alsook met die van zijn echtgenoot | apprécier le montant de l'allocation à octroyer à un handicapé, les |
| of van de persoon met wie de gehandicapte een gezin vormt, in de | revenus de celui-ci ainsi que ceux de son conjoint ou de la personne |
| veronderstelling dat beide echtgenoten of de beide personen die een | avec qui le handicapé forme un ménage, dans l'hypothèse où les deux |
| gezin vormen beiden gehandicapt zijn en om het voordeel van de | conjoints ou personnes formant un ménage sont l'un et l'autre |
| uitkeringen verzoeken, wat inhoudt dat wanneer de echtgenoten | handicapés et sollicitent le bénéfice des allocations, ce qui |
| beroepsinkomsten of een vervangingsinkomen genieten, een tweevoudige | implique, si les époux ont des revenus professionnels ou de |
| aftrek van die inkomsten wordt gedaan met als gevolg dat het paar | remplacement, une double déduction de ceux-ci avec pour conséquence |
| waarvan beiden gehandicapt zijn, dan lagere inkomsten geniet dan een | que le couple de handicapés bénéficie alors de ressources inférieures |
| soortgelijk paar zou genieten dat onder dezelfde omstandigheden over | à celles dont bénéficierait dans les mêmes conditions un couple de |
| geen beroepsinkomsten of vervangingsinkomen beschikt, terwijl de | handicapés n'ayant pas de revenus professionnels ou de remplacement, |
| behoeften dezelfde zijn ? » | alors que les besoins sont identiques ? » |
| (...) | (...) |
| V. In rechte | V. En droit |
| (...) | (...) |
| Ten aanzien van de draagwijdte van de prejudiciële vraag | Quant à la portée de la question préjudicielle |
| B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de verenigbaarheid | B.1.1. La question préjudicielle porte sur la compatibilité avec les |
| van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet met artikel 7, § 1, van de | articles 10 et 11 de la Constitution de l'article 7, § 1er, de la loi |
| wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan | du 27 février 1987 relative aux allocations aux handicapés. |
| gehandicapten. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vraag en van de gegevens uit | Il résulte du libellé de la question préjudicielle et des éléments du |
| het dossier volgt dat de vraag betrekking heeft op het bijzondere punt | dossier que la question porte sur le point particulier de savoir si la |
| of de voormelde bepaling niet discriminerend is, in zoverre zij | disposition précitée n'est pas discriminatoire en ce qu'elle prévoit |
| bepaalt dat, om de uitkering te beoordelen die aan een gehandicapte | que, pour apprécier le montant de l'allocation à octroyer à un |
| moet worden toegekend, rekening wordt gehouden met het bedrag van zijn | handicapé, on prend en compte le montant de ses revenus ainsi que |
| inkomsten alsmede met dat van de inkomsten van zijn echtgenoot of de persoon met wie de gehandicapte een huishouden vormt, wat impliceert dat, volgens de verwijzende rechter, in het geval waarin, zoals dat te dezen het geval is, de gehandicapte persoon die beroepsinkomsten heeft, een huishouden vormt met een andere gehandicapte die eveneens beroepsinkomsten geniet, een tweevoudige aftrek wordt toegepast op het bedrag van hun tegemoetkomingen zodat het paar waarvan beiden gehandicapt zijn dan lagere inkomsten geniet dan een paar waarvan beiden gehandicapt zijn zou genieten dat onder dezelfde omstandigheden over geen beroepsinkomsten of een vervangingsinkomen beschikt, terwijl hun behoeften dezelfde zijn. | celui des revenus de son conjoint ou de la personne avec qui le handicapé forme un ménage, ce qui implique, selon le juge a quo, que, dans l'hypothèse où, comme c'est le cas en l'espèce, la personne handicapée ayant des revenus professionnels forme un ménage avec un autre handicapé qui bénéficie également de revenus professionnels, une double déduction est opérée sur le montant de leurs allocations de sorte que le couple de handicapés bénéficie alors de ressources inférieures à celles dont bénéficierait dans les mêmes conditions un couple de handicapés n'ayant pas de revenus professionnels ou de remplacement, alors que leurs besoins sont identiques. |
| B.1.2. Het Hof zal de verenigbaarheid van het voormelde artikel 7, § | B.1.2. La Cour examinera la compatibilité de l'article 7, § 1er, |
| 1, onderzoeken in het enkele geval dat aldus in de door de verwijzende | précité dans la seule hypothèse ainsi envisagée par la question |
| rechter gestelde prejudiciële vraag wordt beoogd. | préjudicielle posée par le juge a quo. |
| Ten gronde | Quant au fond |
| B.2. De tegemoetkomingen ten voordele van de gehandicapten maken het | B.2. Les allocations au profit des handicapés font l'objet de la loi |
| voorwerp uit van de wet van 27 februari 1987. Krachtens die wet | du 27 février 1987. En vertu de cette loi, il existe trois types |
| bestaan er drie types van tegemoetkomingen : de inkomensvervangende tegemoetkoming, de integratietegemoetkoming en de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (artikel 1). De inkomensvervangende tegemoetkoming is bestemd voor gehandicapten wier verdienvermogen beperkt is en die niet over voldoende inkomsten beschikken, terwijl de integratietegemoetkoming bestemd is voor de gehandicapten die, door hun gebrek aan zelfredzaamheid, bijzondere onkosten moeten dragen. Die beide tegemoetkomingen kunnen afzonderlijk of samen worden toegekend (artikel 2). Het bedrag van de inkomensvervangende tegemoetkoming kan schommelen naargelang de gerechtigde personen ten laste heeft, een alleenstaande | d'allocations : l'allocation de remplacement de revenus, l'allocation d'intégration et l'allocation pour l'aide aux personnes âgées (article 1er). L'allocation de remplacement de revenus est destinée aux handicapés dont la capacité de gain est limitée et qui ne disposent pas de revenus suffisants, tandis que l'allocation d'intégration est destinée aux handicapés qui, par leur manque d'autonomie, sont exposés à des frais particuliers. Ces deux allocations peuvent être accordées ensemble ou séparément (article 2). Le montant de l'allocation de remplacement de revenus peut varier selon que le bénéficiaire a des personnes à charge, est isolé ou |
| of een samenwonende is, maar het moet, voor elke categorie, minstens | cohabite, mais il doit, pour chaque catégorie, être au moins égal au |
| gelijk zijn aan het bestaansminimum (artikel 6). | minimum de moyens d'existence (article 6). |
| B.3.1. Het betwiste artikel 7, § 1, van de voormelde wet van 27 | B.3.1. L'article 7, § 1er, litigieux de la loi précitée du 27 février |
| februari 1987 bepaalt dat het bedrag van de aan een gehandicapte | 1987 dispose que le montant des allocations dues à un handicapé « est |
| verschuldigde tegemoetkomingen « wordt verminderd met het bedrag van | |
| het inkomen van de gehandicapte, van zijn echtgenoot of van de persoon | diminué du montant du revenu du handicapé, de son conjoint ou de la |
| met wie hij een huishouden vormt, dat meer beloopt dan de door de | personne avec laquelle il forme un ménage qui dépasse les plafonds |
| Koning bij in Ministerraad overlegd besluit te bepalen grenzen [...] ». | fixés par le Roi par arrêté délibéré en conseil des Ministres [ . ] ». |
| B.3.2. Tijdens de bespreking van die bepaling in de Commissie voor de | B.3.2. Lors de la discussion de cette disposition en Commission de |
| tewerkstelling en het sociaal beleid in de Kamer, heeft de | l'emploi et de la politique sociale de la Chambre, le secrétaire |
| Staatssecretaris voor Volksgezondheid en Gehandicaptenbeleid | d'Etat à la Santé publique et à la Politique des Handicapés a estimé |
| geoordeeld dat « het [...] inderdaad een probleem [is] voor de | que le « fait que les revenus de la personne avec laquelle il forme un |
| gehandicapte dat het inkomen van de persoon met wie hij een huishouden | ménage soient pris en considération constitue en effet un problème |
| pour le handicapé. Dans la mesure où les moyens nécessaires seront | |
| vormt wordt meegerekend. In de mate dat de middelen daartoe | disponibles, le Secrétaire d'Etat s'efforcera de faire en sorte qu'une |
| beschikbaar zijn, zal zij er naar streven het gezinsinkomen in zekere | partie des revenus du ménage ne soit pas prise en considération. Comme |
| mate vrij te stellen. Omwille van de beperkte middelen en omwille van | les moyens disponibles sont limités et que la tendance actuelle en |
| een tendens in de andere richting in de sociale zekerheid is het | matière de sécurité sociale va dans le sens opposé, il ne sera |
| evenwel onmogelijk het gezinsinkomen volledig vrij te stellen » (Parl. | toutefois pas possible de ne tenir aucun compte des revenus du ménage |
| St., Kamer, 1985-1986, nr. 448/4, p. 21). | » (Doc. parl., Chambre, 1985-1986, n° 448/4, p. 21). |
| Tijdens de bespreking in de Commissie voor de sociale zaken in de | Au cours de la discussion en Commission des affaires sociales au |
| Senaat « [betreurt] een commissielid [...] de maatregelen die voorzien | Sénat, un « commissaire se dit déçu des mesures prévues pour les ` |
| worden voor de ' samenwonenden ' en die zullen leiden tot een | |
| vermindering van hun inkomsten. De voorgestelde regeling zal de | cohabitants ', mesures qui entraîneront une baisse de leurs revenus. |
| integratiekansen van die personen verminderen ». De Staatssecretaris | La réglementation proposée réduira leurs possibilités d'intégration ». |
| heeft geantwoord dat « het [...] budgettair niet mogelijk [is] de | Le secrétaire d'Etat a répondu qu' il « est budgétairement impossible |
| maximumuitkering voor die categorie van personen te behouden door met | de maintenir le montant de l'allocation maximale pour cette catégorie |
| het inkomen van de echtgenoot of van degene met wie men een huishouden | de personnes en faisant abstraction du revenu de l'époux ou de celui |
| vormt geen rekening te houden » (Parl. St., Senaat, 1985-1986, nr. | avec lequel le handicapé forme un ménage. » (Doc. parl., Sénat, |
| 335-2, pp. 14-15). | 1985-1986, n° 335-2, pp. 14-15) |
| B.3.3. De regeling in verband met de tegemoetkomingen aan | B.3.3. La réglementation relative aux allocations aux handicapés |
| gehandicapten vormt een bijzonder stelsel van maatschappelijke hulp. | constitue un régime spécial d'aide sociale. Ce régime, qui n'est pas |
| Dat stelsel, dat niet uit bijdragen bestaat, wordt volledig | contributif, est entièrement financé par les ressources générales de |
| gefinancierd door de algemene inkomsten van de Staat. Daaruit en uit | l'Etat. Il résulte de ceci et des travaux parlementaires cités en |
| de in B.3.2 geciteerde parlementaire voorbereiding volgt dat de | B.3.2 que le législateur a pu raisonnablement considérer que, pour des |
| wetgever redelijkerwijze vermocht te oordelen dat, om budgettaire | raisons budgétaires, il tiendrait compte, pour le calcul du montant |
| redenen hij, voor de berekening van het bedrag van de tegemoetkomingen | des allocations à octroyer à un handicapé marié ou formant un ménage, |
| die moeten worden toegekend aan een gehandicapte die gehuwd is of een | du revenu professionnel de son conjoint ou de la personne avec |
| huishouden vormt, rekening zou houden met het beroepsinkomen van diens | |
| echtgenoot of de persoon waarmee hij een huishouden vormt. Luidens het | laquelle il forme un ménage. Aux termes de l'article 7, § 1er, |
| betwiste artikel 7, § 1, wordt daarmee enkel rekening gehouden wanneer | litigieux, cette prise en considération n'intervient toutefois que |
| het bedrag van de inkomsten « meer beloopt dan de door de Koning bij | lorsque le montant des revenus « dépasse les plafonds fixés par le Roi |
| in Ministerraad overlegd besluit te bepalen grenzen ». | par arrêté délibéré en conseil des Ministres ». |
| B.4. Het Hof onderzoekt, zoals het daartoe door de verwijzende rechter | B.4. La Cour examine, comme elle y est invitée par le juge a quo, si, |
| wordt verzocht of, in het bijzondere geval van twee gehandicapten die | dans le cas particulier de deux handicapés qui sont mariés ou qui |
| gehuwd zijn of die een huishouden vormen en die beiden over | forment un ménage et qui disposent tous deux de revenus |
| beroepsinkomsten beschikken, de tweevoudige aftrek die voortvloeit uit die bepaling geen onevenredige gevolgen teweegbrengt. B.5. Het Hof stelt vast dat de wetgever niet lijkt te hebben voorzien in het geval van twee gehandicapte echtgenoten die beiden beroepsinkomsten hebben. De in het geding zijnde bepaling behandelt op dezelfde wijze het paar dat gevormd wordt door een gehandicapte en een persoon die dat niet is, enerzijds, en het paar dat gevormd wordt door twee gehandicapten, anderzijds, en machtigt de Koning niet om terzake een gedifferentieerde behandeling vast te stellen. Zo men het wettig kan oordelen dat, in het geval van een gehuwd paar waarvan beiden gehandicapt zijn en die elk inkomsten genieten, verminderingen kunnen worden toegepast op het bedrag van de | professionnels, la double déduction qui découle de cette disposition n'entraîne pas des effets disproportionnés. B.5. La Cour constate que le législateur ne semble pas avoir envisagé l'hypothèse de deux conjoints handicapés ayant l'un et l'autre des revenus professionnels. La disposition en cause traite de la même manière le couple formé d'un handicapé et d'une personne ne l'étant pas, d'une part, le couple formé de deux handicapés, d'autre part, et n'habilite pas le Roi à établir un traitement différencié en la matière. Si on peut considérer comme légitime que, dans l'hypothèse d'un couple de handicapés mariés qui ont chacun des revenus, des réductions peuvent être opérées sur le montant de l'allocation qu'ils perçoivent, |
| tegemoetkoming die zij ontvangen, kan artikel 7, § 1, in zoverre het | l'article 7, § 1er, en tant qu'il aboutit à opérer une double |
| ertoe leidt dat een tweevoudige aftrek wordt toegepast op het bedrag | |
| van de tegemoetkoming van ieder van de twee gehandicapten die als een | déduction sur le montant de l'allocation de chacun des deux handicapés |
| paar leven en een beroepsactiviteit hebben, onevenredige gevolgen kan | vivant en couple et ayant une activité professionnelle, peut engendrer |
| teweegbrengen ten aanzien van het nagestreefde doel inzake hulp aan | des effets disproportionnés par rapport au but poursuivi en matière |
| gehandicapten. Die maatregel is immers van dien aard dat hij tot | d'aide aux handicapés. En effet, cette mesure est de nature à avoir |
| gevolg heeft dat het algehele inkomen waarover de twee gehandicapten | pour conséquence que le revenu global dont disposeront ensemble les |
| samen zullen beschikken kleiner zal zijn dan datgene dat zij zouden | deux handicapés sera inférieur à celui dont ils bénéficieraient si |
| genieten indien geen van hen beroepsinkomsten had. | aucun d'entre eux n'avait de revenus professionnels. |
| B.6. De prejudiciële vraag moet bevestigend worden beantwoord. | B.6. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| Artikel 7, § 1, van de wet van 27 februari 1987 betreffende de | L'article 7, § 1er, de la loi du 27 février 1987 relative aux |
| tegemoetkomingen aan gehandicapten schendt de artikelen 10 en 11 van | allocations aux handicapés viole les articles 10 et 11 de la |
| de Grondwet doordat het oplegt dat, om het bedrag van de uitkering te | Constitution en imposant de prendre en compte, pour apprécier le |
| beoordelen die aan een gehandicapte moet worden toegekend, rekening | |
| moet worden gehouden met de inkomsten van laatstgenoemde alsook met | montant de l'allocation à octroyer à un handicapé, les revenus de |
| die van zijn echtgenoot of van de persoon met wie de gehandicapte een | celui-ci ainsi que ceux de son conjoint ou de la personne avec qui le |
| huishouden vormt, in zoverre het tot gevolg heeft dat in het geval | handicapé forme un ménage, dans la mesure où il a pour conséquence que |
| waarin de beide echtgenoten of personen die een huishouden vormen | dans l'hypothèse où les deux conjoints ou personnes formant un ménage |
| beiden gehandicapt zijn en beiden beroepsinkomsten genieten, hun | sont l'un et l'autre handicapés et ont chacun des revenus |
| algeheel inkomen kleiner kan zijn dan de som van de tegemoetkomingen | professionnels, le revenu global de ceux-ci peut être inférieur à la |
| aan gehandicapten waarop zij recht zouden hebben indien zij geen | somme des allocations pour handicapés auxquelles ils auraient droit |
| andere inkomsten hadden. | s'ils n'avaient pas d'autres revenus. |
| Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 30 mei 2000. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 30 mai 2000. |
| De griffier, | Le greffier, |
| L. Potoms. | L. Potoms. |
| De voorzitter, | Le président, |
| M. Melchior. | M. Melchior. |