Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 106/99 van 6 oktober 1999 Rolnummer 1733 In zake: de prejudiciële vraag betreffende artikel 19, derde lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, gesteld door de Raad van State. Het Arbitragehof, sa wijst na beraad het volgende arrest: I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij arrest nr. 81(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 106/99 van 6 oktober 1999 Rolnummer 1733 In zake: de prejudiciële vraag betreffende artikel 19, derde lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, gesteld door de Raad van State. Het Arbitragehof, sa wijst na beraad het volgende arrest: I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij arrest nr. 81(...) Extrait de l'arrêt n° 106/99 du 6 octobre 1999 Numéro du rôle 1733 En cause: la question préjudicielle concernant l'article 19, alinéa 3, des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, posée par le Conseil d'Etat. La Cour d'arbitrage, comp après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant: I. Objet de la question préjudicielle Par arr(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Uittreksel uit arrest nr. 106/99 van 6 oktober 1999 Extrait de l'arrêt n° 106/99 du 6 octobre 1999
Rolnummer 1733 Numéro du rôle 1733
In zake: de prejudiciële vraag betreffende artikel 19, derde lid, van En cause: la question préjudicielle concernant l'article 19, alinéa 3,
de gecoördineerde wetten op de Raad van State, gesteld door de Raad des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, posée par le Conseil
van State. d'Etat.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges H.
rechters H. Boel, L. François, G. De Baets, R. Henneuse en M. Bossuyt, Boel, L. François, G. De Baets, R. Henneuse et M. Bossuyt, assistée du
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest: après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant:
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij arrest nr. 81.169 van 22 juni 1999 in zake Luzimadio Deogratias Par arrêt n 81.169 du 22 juin 1999 en cause de Luzimadio Deogratias
Mukata en T. Ngoy tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter Mukata et T. Ngoy contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue
griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 9 juli 1999, heeft de au greffe de la Cour d'arbitrage le 9 juillet 1999, le Conseil d'Etat
Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld: a posé la question préjudicielle suivante:
« Houdt artikel 19, derde lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad « L'article 19, alinéa 3 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat
van State een schending in van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet ? » méconnaît-il les articles 10 et 11 de la Constitution ? »
(...) (...)
IV. In rechte IV. En droit
1. De prejudiciële vraag is identiek met die welke het Hof heeft 1. La question préjudicielle est identique à celles auxquelles la Cour
beantwoord in zijn arresten nr. 55/98 van 20 mei 1998 en nr. 11/99 van a répondu dans ses arrêts nos 55/98 du 20 mai 1998 et 11/99 du 28
28 januari 1999. janvier 1999.
Het Hof oordeelt dat het geen ander antwoord dient te geven op de La Cour n'estime pas qu'il y ait lieu de donner une autre réponse à la
onderhavige vraag. présente question.
2. Artikel 19, derde lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad van 2. L'article 19, alinéa 3, des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat,
State, zoals van kracht vóór de wijziging ervan bij artikel 4, 3°, van tel qu'il était en vigueur avant sa modification par l'article 4, 3°,
de wet van 25 mei 1999 (Belgisch Staatsblad van 22 juni 1999), wordt de la loi du 25 mai 1999 (Moniteur belge du 22 juin 1999), est
door dit hoge rechtscollege aldus opgevat dat het een vereiste van interprété par cette haute juridiction comme établissant une exigence
ontvankelijkheid instelt. De miskenning ervan leidt ambtshalve tot de de recevabilité. Sa méconnaissance entraîne, d'office,
onontvankelijkheid van het verzoekschrift dat is ondertekend door een
stagedoend advocaat, en het is laatstgenoemde niet toegestaan op de l'irrecevabilité de la requête signée par un avocat stagiaire et
terechtzitting te pleiten. celui-ci ne peut plaider à l'audience.
3. De wet van 23 december 1946 houdende instelling van een Raad van 3. La loi du 23 décembre 1946 portant création d'un Conseil d'Etat ne
State bood de partijen enkel de mogelijkheid zich er te laten permettait aux parties de s'y faire représenter que par des avocats de
vertegenwoordigen door advocaten van Belgische nationaliteit die
minstens tien jaar zijn ingeschreven op het tableau van de Orde van nationalité belge ayant au moins dix années d'inscription au tableau
advocaten. Het doel van die eis was « inzake geschillen van bestuur, de l'Ordre des avocats. L'objectif de cette exigence était « d'avoir,
advocaten te hebben die er zich een specialiteit zullen van maken en en matière de contentieux administratif, des avocats qui se
het auditoraat en de Raad zullen behulpzaam zijn bij het opbouwen der spécialiseront et aideront l'auditorat et le Conseil à construire la
bestuurlijke rechtspraak ». Die eis diende de mogelijkheid te jurisprudence administrative ». Elle devait permettre d'opérer « un
verschaffen « een schifting » te doen teneinde het nieuwe filtrage » et d'éviter que la nouvelle juridiction ne soit « encombrée
rechtscollege « niet te overlasten met eisen zonder juridische grond par des revendications sans fondement juridique ou dont l'objet
of waarvan het voorwerp niet tot de bevoegdheid van de Raad hoort ». sortirait de sa compétence ». La proposition de créer un barreau
Het voorstel een bijzondere balie in het leven te roepen die over het spécial ayant le monopole de la plaidoirie fut rejetée (Doc. parl.,
pleitmonopolie zou beschikken werd verworpen (Parl. St., Senaat, B.Z.
1939, nr. 80, p. 62). Sénat, S.E. 1939, n° 80, p. 59).
4. De wet van 11 juni 1952, die de wet van 23 december 1946 heeft 4. La loi du 11 juin 1952, qui a modifié la loi du 23 décembre 1946, a
gewijzigd, heeft die bepaling opgeheven, op grond van de overweging abrogé cette disposition, le législateur estimant qu'elle n'avait plus
van de wetgever dat zij geen bestaansreden meer had, vermits de
rechtspraak van de Raad van State de voorwaarden waarop de beroepen de raison d'être, puisque la jurisprudence du Conseil d'Etat a défini
moeten worden ingesteld heeft bepaald en het niet verantwoord was een les conditions dans lesquelles les recours doivent être introduits et
beperking te handhaven die noch de hoven van beroep, noch zelfs het qu'il n'était pas justifié de maintenir une restriction que
Hof van Cassatie toepassen (Parl. St., Senaat, 1950-1951, nr. 387, p. n'appliquent ni les cours d'appel ni même la Cour de cassation (Doc.
2; Senaat, 1951-1952, nr. 181, p. 2). parl., Sénat, 1950-1951, n° 387, p. 2; Sénat, 1951-1952, n° 181, p.
De Minister van Binnenlandse Zaken diende een amendement in, dat werd 2). Le ministre de l'Intérieur introduisit un amendement, qui fut adopté,
aangenomen, en dat het recht tot vertegenwoordiging en bijstand voor étendant le droit de représentation et d'assistance devant le Conseil
de Raad van State uitbreidde tot « al de advocaten van het ogenblik d'Etat « à tous les avocats dès le moment qu'ils sont inscrits au
dat ze opgenomen zijn op de tabel van de Orde (dus na drie jaar stage) tableau de l'Ordre (donc après trois années de stage) ». (Doc. parl.,
» (Parl. St., Kamer, 1951-1952, nr. 414, p. 2). Chambre, 1951-1952, n° 414, p. 2)
5. De wet van 6 mei 1982 tot wijziging van de wetten op de Raad van 5. La loi du 6 mai 1982 modifiant les lois sur le Conseil d'Etat avait
State had in wezen tot doel de formaties te wijzigen en rekening te pour objet essentiel d'en modifier les cadres et de tenir compte du
houden met het Europees gemeenschapsrecht op het stuk van de vrijheid droit communautaire en matière de libre prestation de services. Elle a
van dienstverlening. Zij heeft de Europese advocaten onderworpen aan étendu aux avocats européens la condition d'ancienneté de trois ans,
de anciënniteitsvoorwaarde van drie jaar, zijnde de minimale stageduur c'est-à-dire la durée minimale du stage pour les avocats belges, sans
voor de Belgische advocaten, zonder het beginsel van die eis opnieuw remettre en cause le principe de cette exigence.
in het geding te brengen.
6. Weliswaar legt het Gerechtelijk Wetboek bepaalde verplichtingen op 6. Si le Code judiciaire impose certaines obligations aux stagiaires,
aan de stagiairs, maar het maakt geen enkel onderscheid in hun nadeel il n'établit aucune distinction à leur détriment en ce qui concerne
op het stuk van de uitoefening van het beroep, « onverminderd de l'exercice de la profession, « sans préjudice des dispositions
bijzondere bepalingen betreffende het Hof van Cassatie en de Raad van particulières relatives à la Cour de cassation et au Conseil d'Etat »
State » (artikel 439 van het Gerechtelijk Wetboek). (article 439 du Code judiciaire).
Artikel 478 van het Gerechtelijk Wetboek, volgens hetwelk voor het Hof L'article 478 du Code judiciaire, selon lequel, en matière civile,
van Cassatie in burgerlijke zaken alleen de advocaten die de titel van seuls les avocats portant le titre d'avocats à la Cour de cassation
advocaat bij het Hof van Cassatie voeren, kunnen optreden en peuvent postuler et conclure devant elle, constitue une exception qui
conclusies nemen, is een uitzondering die alle andere advocaten exclut tous les autres avocats. Seule l'exception contenue dans
uitsluit. Enkel de uitzondering vervat in artikel 19 van de l'article 19 des lois coordonnées exclut uniquement les avocats
gecoördineerde wetten op de Raad van State sluit alleen de stagedoende
advocaten uit. stagiaires.
7. De uitzondering waarin is voorzien in de enkele aangelegenheid van 7. L'exception prévue dans la seule matière du contentieux confié au
het aan de Raad van State toevertrouwde contentieux, is niet Conseil d'Etat n'est pas justifiée. Les programmes des études
verantwoord. De universitaire curricula in de rechten verschaffen een universitaires de droit contiennent une formation adéquate en droit
adequate vorming in administratief recht. Niets leidt ertoe te stellen administratif. Rien ne permet de prétendre que les avocats stagiaires
dat de stagedoende advocaten « eisen zonder juridische grond » zouden verdedigen, zoals de wetgever in 1946 had gevreesd. Tot slot, staat de eis van een anciënniteit van drie jaar niet in verhouding tot de wens, die ook in 1946 tot uitdrukking is gebracht, dat het administratief contentieux door gespecialiseerde advocaten zou worden behandeld. 8. Hieruit volgt dat de in het geding zijnde bepaling een onverantwoord verschil in behandeling in het leven roept tussen twee categorieën van advocaten en zonder aanvaardbare reden het recht van de rechtzoekenden beperkt om vrij hun raadsman te kiezen. Om die redenen, het Hof zegt voor recht: Artikel 19, derde lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, zoals van kracht vóór de wijziging ervan bij artikel 4, 3°, van défendraient des « revendications sans fondement juridique » comme l'avait craint le législateur en 1946. Enfin, l'exigence d'une ancienneté de trois ans est sans rapport avec le souhait, exprimé également en 1946, de voir traiter le contentieux administratif par des avocats spécialisés. 8. Il s'ensuit que la disposition en cause établit une différence de traitement injustifiée entre deux catégories d'avocats et restreint sans raison admissible le droit des justiciables de choisir librement leur conseil. Par ces motifs, la Cour dit pour droit: L'article 19, alinéa 3, des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, tel qu'il était en vigueur avant sa modification par l'article 4, 3°,
de wet van 25 mei 1999, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. de la loi du 25 mai 1999, viole les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 6 oktober 1999. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 6 octobre 1999.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms. L. Potoms.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^