Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 42/2001 van 29 maart 2001 Rolnummer 1865 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei 1999 houdende wijziging van artikel 257 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen, ingesteld door de Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, de rechters P. Mar(...)"
Arrest nr. 42/2001 van 29 maart 2001 Rolnummer 1865 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei 1999 houdende wijziging van artikel 257 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen, ingesteld door de Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, de rechters P. Mar(...) Arrêt n° 42/2001 du 29 mars 2001 Numéro du rôle : 1865 En cause : le recours en annulation du décret de la Région flamande du 18 mai 1999 modifiant l'article 257 du Code des impôts sur les revenus, introduit par l'a.s.b.l. Vereniging voor Gre La Cour d'arbitrage, composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, des juges P. Martens, E(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 42/2001 van 29 maart 2001 Arrêt n° 42/2001 du 29 mars 2001
Rolnummer 1865 Numéro du rôle : 1865
In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse En cause : le recours en annulation du décret de la Région flamande du
Gewest van 18 mei 1999 houdende wijziging van artikel 257 van het 18 mai 1999 modifiant l'article 257 du Code des impôts sur les
Wetboek van de inkomstenbelastingen, ingesteld door de v.z.w. Vereniging voor Grensarbeiders. revenus, introduit par l'a.s.b.l. Vereniging voor Grensarbeiders.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, de composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, des juges P.
rechters P. Martens, E. Cerexhe, R. Henneuse, E. De Groot en L. Martens, E. Cerexhe, R. Henneuse, E. De Groot et L. Lavrysen, assistée
Lavrysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter G. De Baets, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président G. De Baets,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep I. Objet du recours
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 13 januari Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 13
2000 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 14 janvier 2000 et parvenue au greffe le 14 janvier 2000, l'a.s.b.l.
januari 2000, heeft de v.z.w. Vereniging voor Grensarbeiders, met
maatschappelijke zetel te 3930 Hamont-Achel, Haverstraat 65, beroep Vereniging voor Grensarbeiders, dont le siège social est établi à 3930
ingesteld tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van Hamont-Achel, Haverstraat 65, a introduit un recours en annulation du
18 mei 1999 houdende wijziging van artikel 257 van het Wetboek van de décret de la Région flamande du 18 mai 1999 modifiant l'article 257 du
inkomstenbelastingen (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 16 Code des impôts sur les revenus (publié au Moniteur belge du 16
juli 1999). juillet 1999).
II. De rechtspleging II. La procédure
Bij beschikking van 14 januari 2000 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 14 janvier 2000, le président en exercice a désigné
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi
organieke wet bij op 1 februari 2000 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 1er février 2000.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 9 februari 2000. Moniteur belge du 9 février 2000.
De Vlaamse Regering, Martelaarsplein 19, 1000 Brussel, heeft een Le Gouvernement flamand, place des Martyrs 19, 1000 Bruxelles, a
memorie ingediend bij op 20 maart 2000 ter post aangetekende brief. introduit un mémoire par lettre recommandée à la poste le 20 mars
Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de 2000. Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi
organieke wet bij op 5 mei 2000 ter post aangetekende brief. organique, par lettre recommandée à la poste le 5 mai 2000.
De verzoekende partij heeft een memorie van antwoord ingediend bij op La partie requérante a introduit un mémoire en réponse par lettre
6 juni 2000 ter post aangetekende brief. recommandée à la poste le 6 juin 2000.
Bij beschikkingen van 29 juni 2000 en 20 december 2000 heeft het Hof Par ordonnances des 29 juin 2000 et 20 décembre 2000, la Cour a
de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot respectievelijk 13 januari 2001 en 13 juli 2001. prorogé respectivement jusqu'aux 13 janvier 2001 et 13 juillet 2001 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Bij beschikking van 6 februari 2001 heeft het Hof de zetel aangevuld Par ordonnance du 6 février 2001, la Cour a complété le siège par le
met rechter L. Lavrysen. juge L. Lavrysen.
Bij beschikking van 7 februari 2001 heeft het Hof de zaak in
gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 1 Par ordonnance du 7 février 2001, la Cour a déclaré l'affaire en état
maart 2001. et fixé l'audience au 1er mars 2001.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats,
bij op 8 februari 2001 ter post aangetekende brieven. par lettres recommandées à la poste le 8 février 2001.
Op de openbare terechtzitting van 1 maart 2001 : A l'audience publique du 1er mars 2001 :
- zijn verschenen : - ont comparu :
. Mr. W. Robben loco Mr. A. Van der Graesen, advocaten bij de balie te . Me W. Robben loco Me A. Van der Graesen, avocats au barreau de
Hasselt, voor de verzoekende partij; Hasselt, pour la partie requérante;
. Mr. P. Van Orshoven, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me P. Van Orshoven, avocat au barreau de Bruxelles, pour le
Vlaamse Regering; Gouvernement flamand;
- hebben de rechters-verslaggevers L. Lavrysen en E. Cerexhe verslag uitgebracht; - les juges-rapporteurs L. Lavrysen et E. Cerexhe ont fait rapport;
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; - les avocats précités ont été entendus;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
III. In rechte III. En droit
- A - - A -
Ten aanzien van de ontvankelijkheid Quant à la recevabilité
A.1. Volgens de Vlaamse Regering is het beroep onontvankelijk bij A.1. Selon le Gouvernement flamand, le recours est irrecevable à
gebrek aan belang. De verzoekende partij komt immers op voor de défaut d'intérêt. En effet, la partie requérante défend les
migrerende werknemers die geen grensarbeiders zijn. Op het eerste travailleurs migrants qui ne sont pas des travailleurs frontaliers. A
gezicht beantwoordt dit aan haar statutaire doelstelling die erin première vue, la défense de leurs intérêts est conforme à son objet
bestaat « de belangen van de migrerende werknemers te behartigen ». statutaire, qui consiste à défendre « les intérêts des travailleurs
Die doelstelling is echter pas op 19 november 1999 in de plaats migrants ». Ce n'est toutefois que le 19 novembre 1999 que cet objet a
gesteld van het vroeger maatschappelijk doel dat erin bestond « de remplacé l'ancien objet social, qui consistait à « défendre les
belangen van de grensarbeiders te behartigen ». De Vlaamse Regering intérêts des travailleurs frontaliers ». Le Gouvernement flamand en
leidt daaruit af dat de statutenwijziging klaarblijkelijk is déduit que la modification des statuts a manifestement été opérée dans
doorgevoerd met het oog op de ontvankelijkheid van het onderhavig l'optique de la recevabilité de l'actuel recours en annulation.
beroep tot vernietiging.
Bovendien voert de Vlaamse Regering aan dat de nieuwe doelstelling nog Le Gouvernement flamand ajoute que le nouvel objet n'a pas encore été
niet is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. Daaruit vloeit in de publié au Moniteur belge. Il s'ensuit en premier lieu que la partie
eerste plaats voort dat de verzoekende partij zich krachtens artikel requérante, en vertu de l'article 26, juncto l'article 9, de la loi du
26, juncto artikel 9, van de wet van 27 juni 1921 « waarbij aan de 27 juin 1921 « accordant la personnalité civile aux associations sans
vereenigingen zonder winstgevend doel en aan de instellingen van
openbaar nut rechtspersoonlijkheid wordt verleend », niet op haar but lucratif et aux établissements d'utilité publique », ne peut
rechtspersoonlijkheid kan beroepen « en a fortiori evenmin of invoquer sa personnalité civile « et ne peut, a fortiori, pas
tenminste niet op haar nieuwe, niet-gepubliceerde maatschappelijk doel, zodat zij alleszins niet op ontvankelijke wijze in rechte kan treden tot behartiging van het belang van migrerende arbeiders die geen grensarbeiders zijn ». Anderzijds, blijkt daaruit dat de verzoekende partij het belang van de migrerende arbeiders die geen grensarbeiders zijn, in het verleden niet heeft gediend, laat staan op duurzame wijze. Zij zou dat overigens niet hebben gekund want dan zou zij haar toenmalig maatschappelijk doel te buiten zijn gegaan. Overigens wijst de Vlaamse Regering erop dat de verzoekende partij, davantage invoquer son objet social, à tout le moins pas son nouvel objet social, qui n'a pas été publié, de sorte qu'elle n'est en tout cas pas recevable à ester en justice en vue de défendre les intérêts des travailleurs migrants qui ne sont pas des travailleurs frontaliers ». Par ailleurs, il s'ensuit que la partie requérante n'a, par le passé, pas défendu - a fortiori de manière durable - les intérêts des travailleurs migrants qui ne sont pas des travailleurs frontaliers. Elle n'aurait d'ailleurs pas pu le faire, car elle aurait de ce fait excédé le cadre de son objet social tel qu'il existait à l'époque. Le Gouvernement flamand souligne ensuite qu'au vu du rapport de la délibération relative à la modification statutaire du 19 novembre
die « Vereniging voor Grensarbeiders » heet, blijkens het 1999, la partie requérante, dénommée « Vereniging voor Grensarbeiders
beraadslagingsverslag van haar statutenwijziging van 19 november 1999 [association de travailleurs frontaliers] », est composée de quatre
uit vier leden bestaat, waarvan ongetwijfeld niemand « migrerend membres, dont il est certain que personne n'est « travailleur migrant
niet-grensarbeider » is. non frontalier ».
Ten slotte merkt de Vlaamse Regering op dat het thans bestreden Enfin, le Gouvernement flamand observe que le décret présentement
decreet tegemoetkomt aan de grief die de verzoekende partij destijds attaqué répond au grief formulé à l'époque par la partie requérante -
heeft aangekaart - toen zij nog voor de belangen van de grensarbeiders lorsqu'elle défendait encore les intérêts des travailleurs frontaliers
opkwam - met haar beroep tot vernietiging van het decreet van 9 juni - dans son recours en annulation du décret du 9 juin 1998. En d'autres
1998. Met andere woorden : omwille van het belang van de migrerende termes, dans l'intérêt des travailleurs migrants qui ne sont pas
werknemers die geen grensarbeiders zijn, wenst de verzoekende partij travailleurs frontaliers, la partie requérante souhaite à présent
nu afbreuk te doen aan het belang van de grensarbeiders. porter atteinte aux intérêts des travailleurs frontaliers.
A.2. De v.z.w. Vereniging voor Grensarbeiders legt het bewijs voor van A.2. L'a.s.b.l. Vereniging voor Grensarbeiders produit la preuve de la
de publicatie van haar statuten en de wijzigingen ervan in de bijlagen publication de ses statuts et des modifications des statuts aux
tot het Belgisch Staatsblad en van de beslissing van de raad van annexes du Moniteur belge et de la décision du conseil
bestuur om een beroep tot vernietiging van het bestreden decreet in te d'administration d'introduire un recours en annulation du décret
stellen. Zij heeft luidens artikel 3 van haar statuten tot doel « de entrepris. Aux termes de l'article 3 de ses statuts, elle a pour objet
belangen van de migrerende werknemers te behartigen en dit op alle « la défense des intérêts des travailleurs migrants et ce dans tous
domeinen van de samenleving ». Weliswaar had het oorspronkelijk doel les domaines de la société ». L'objet originaire de l'association
van de vereniging betrekking op « de belangen van de grensarbeiders », portait, il est vrai, sur « les intérêts des travailleurs frontaliers
maar volgens de verzoekende partij werd het begrip « grensarbeider » », mais, selon la partie requérante, la notion de « travailleur
in het Belgisch (fiscaal) recht niet gedefinieerd. Het begrip had frontalier » n'était pas définie en droit (fiscal) belge. Cette notion
bijgevolg voor de oprichters van de verzoekende vereniging geen était dès lors dépourvue de portée juridique explicite aux yeux des
uitdrukkelijke juridische inhoud, maar verwees naar de situatie van fondateurs de l'association requérante, mais elle visait la situation
een werknemer die over de grens ging werken. Pas middels het bestreden decreet werd in het regionaal fiscaal recht een engere betekenis gegeven aan dat begrip. De verzoekende partij heeft daarop haar maatschappelijk doel verduidelijkt. Bovendien wijst zij erop dat zij de belangen van haar leden niet enkel op fiscaal vlak behartigt maar op alle domeinen van de samenleving, zodat het onlogisch is het begrip grensarbeiders, zoals oorspronkelijk opgenomen in de doelomschrijving, uitsluitend te willen begrijpen in de fiscale betekenis ervan, zoals thans omschreven in het bestreden decreet. De verzoekende partij meent dat zij op duurzame wijze in het belang van de migrerende werknemers is opgetreden. Naar aanleiding van het d'un travailleur qui travaillait au delà de la frontière. Ce n'est que par l'adoption du décret entrepris que cette notion reçut une signification plus restrictive en droit fiscal régional. Sur ce, la partie requérante a précisé son objet social. Elle ajoute qu'elle défend les intérêts de ses membres non seulement au niveau fiscal mais dans tous les domaines de la société, si bien qu'il est illogique de vouloir comprendre uniquement au sens fiscal, du moins telle que cette notion est décrite dans le décret entrepris, la notion de travailleurs frontaliers, telle qu'elle figurait à l'origine dans l'objet social de l'association. La partie requérante estime avoir défendu de manière durable les intérêts des travailleurs migrants. Dans le cadre du recours en
beroep tot vernietiging van het decreet van 9 juni 1998, ingediend annulation du décret du 9 juin 1998, introduit par la partie
door de verzoekende partij, heeft zij reeds erop gewezen dat het thans requérante, celle-ci a déjà souligné que le décret présentement
bestreden decreet een nieuwe discriminatie heeft ingevoerd (arrest nr. entrepris établissait une nouvelle discrimination (arrêt n° 126/99,
126/99, A.11). Voorts verwijst zij naar « het feit dat zij regelmatig geschreven werkstukken mededeelt aan haar leden, een ledenblad verspreidt, een studiedag heeft georganiseerd en regelmatig contact opneemt met (binnenlandse en buitenlandse) politieke verantwoordelijken » om de belangen van de werknemers die over de grens gaan werken te behartigen. Bij wijze van voorbeeld zijn bij de memorie van antwoord enkele brieven gevoegd die de duurzame werking van de vereniging in het belang van migrerende werknemers moeten staven. De verzoekende partij betwist de stelling van de Vlaamse Regering dat zij met haar beroep tot vernietiging afbreuk zou doen aan de belangen van de grensarbeiders. De essentie van haar verzoekschrift houdt in dat het onderscheid tussen de door het bestreden decreet omschreven grensarbeiders en de andere werknemers die over de grens gaan werken, discriminerend is. Bovendien heeft de vernietiging van de enge A.11). Elle renvoie ensuite au fait « qu'elle adresse régulièrement des écrits à ses membres, diffuse une revue destinée aux membres, a organisé une journée d'étude et contacte régulièrement les responsables politiques (belges et étrangers) » aux fins de défendre les intérêts des travailleurs qui travaillent au delà de la frontière. A titre d'exemple, la partie requérante a joint à son mémoire en réponse quelques lettres qui doivent étayer l'activité durable de l'association dans l'intérêt des travailleurs migrants. La partie requérante réfute la thèse du Gouvernement flamand selon laquelle elle porterait atteinte, par son recours en annulation, aux intérêts des travailleurs frontaliers. Sa requête dénonce essentiellement le fait que la distinction entre les travailleurs frontaliers définis dans le décret entrepris et les autres travailleurs qui travaillent au delà de la frontière est discriminatoire. En outre, l'annulation de la définition restrictive
omschrijving van het begrip « grensarbeider » niet tot gevolg dat zij de la notion de « travailleur frontalier » n'implique pas qu'ils
hun recht op vermindering van de onroerende voorheffing verliezen. Een perdent leur droit à une modération du précompte immobilier. Pareille
dergelijke vernietiging zou enkel tot gevolg hebben dat de toegekende annulation aurait uniquement pour effet que la réduction accordée
vermindering geldt voor alle werknemers die over de grens werken. s'applique à tous les travailleurs qui travaillent au delà de la frontière.
Ten slotte kan de verzoekende partij niet instemmen met de insinuatie Enfin, la partie requérante s'oppose à l'insinuation selon laquelle
dat zij slechts vier leden zou tellen. Zoals blijkt uit de statuten elle ne compterait que quatre membres. Ainsi qu'il ressort des statuts
van de vereniging hebben enkel de werkende leden stemrecht in de de l'association, seuls les membres effectifs ont le droit de vote à
algemene vergadering. Naast de werkende leden telt de verzoekende l'assemblée générale. Outre les membres effectifs, l'association
vereniging ongeveer 900 niet-werkende leden « die jaarlijks een requérante compte environ 900 membres non effectifs « qui versent
(financiële) bijdrage betalen en die op regelmatige wijze worden annuellement une contribution (financière) et qui sont régulièrement
bijgestaan in hun bijzondere situatie van het werken over de grens ». assistés dans leur situation particulière du travail hors frontière ».
Ten gronde Quant au fond
A.3. Volgens de verzoekende partij is het bestreden decreet in strijd A.3. Selon la partie requérante, le décret entrepris est contraire aux
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat het, wat de articles 10 et 11 de la Constitution en ce que, s'agissant de la
vermindering van de onroerende voorheffing betreft, een onderscheid modération du précompte immobilier, le décret établit une distinction
invoert tussen twee categorieën van in het buitenland werkzame
belastingplichtigen van wie de kinderen op grond van de wetgeving van entre deux catégories de contribuables travaillant à l'étranger dont
het land van tewerkstelling niet in aanmerking komen voor les enfants ne sont pas admis au bénéfice des allocations familiales
kinderbijslag, naargelang zij al dan niet in de grensstreek wonen en en vertu de la législation du pays d'occupation, selon qu'ils habitent
werken. Het criterium van onderscheid kan niet naar redelijkheid et travaillent ou non dans la zone frontalière. Le critère de
worden verantwoord, rekening houdend met het doel en de gevolgen van distinction n'est pas raisonnablement justifiable, compte tenu du but
de maatregel en met de ter zake geldende beginselen. et des effets de la mesure et des principes en cause.
Vóór het bestreden decreet werd enkel een belastingvermindering Avant l'adoption du décret entrepris, une réduction d'impôt n'était
toegekend voor de kinderen die in aanmerking komen voor een accordée que pour les enfants admis au bénéfice des allocations
kinderbijslag. Aangezien de kinderbijslag in bepaalde landen anders is familiales. Etant donné que, dans certains pays, les allocations
geconcipieerd dan in België, kwamen sommige kinderen krachtens de familiales sont conçues autrement qu'en Belgique, certains enfants
buitenlandse wetgeving waaraan zij zijn onderworpen niet in aanmerking n'étaient, en vertu de la législation étrangère applicable, pas admis
voor kinderbijslag, terwijl zij krachtens de Belgische wetgeving wel au bénéfice des allocations familiales, alors qu'ils le seraient en
daarvoor in aanmerking zouden komen. Het bestreden decreet beoogde de vertu de la législation belge. Le décret entrepris entendait «
« mogelijke discriminatie ten aanzien van deze (weliswaar beperkte) supprimer l'éventuelle discrimination à l'égard de ce groupe (certes
groep grensarbeiders weg te werken ». limité) de travailleurs frontaliers ».
Het criterium « grensarbeider » is echter naar het oordeel van de A l'estime de la partie requérante, le critère du « travailleur
verzoekende partij niet pertinent aangezien de basisvoorwaarde voor de frontalier » est toutefois sans pertinence, étant donné que la
toekenning van de belastingvermindering - « kinderen die in aanmerking condition de base pour l'octroi d'une réduction d'impôt - « enfants
komen voor kinderbijslag » - niet gebaseerd is op het fiscaal statuut van de belastingplichtige (het al dan niet erkend zijn als grensarbeider), maar wel op zijn sociaalrechtelijk statuut (in casu bepaald door het land van tewerkstelling). Het onderscheid tussen grensarbeider en migrerende werknemer kan, rekening houdend met het doel van de decreetgever, niet worden verantwoord. Beide categorieën onderscheiden zich immers enkel door het al dan niet woonachtig zijn in de grensstreek of het al dan niet werkzaam zijn in de grensstreek, terwijl die feitelijkheden totaal irrelevant zijn voor het al dan niet toekennen van de vermindering van onroerende voorheffing wegens kinderlast. admis au bénéfice des allocations familiales » - n'est pas fondée sur le statut fiscal du contribuable (être reconnu ou non comme travailleur frontalier), mais sur son statut social (en l'espèce déterminé par le pays d'occupation). Compte tenu de l'objectif poursuivi par le législateur décrétal, la distinction entre travailleurs frontaliers et travailleurs migrants ne peut être justifiée. En effet, les deux catégories ne se distinguent que par le fait d'habiter ou non dans la zone frontalière ou de travailler ou non dans cette zone, alors que ces circonstances sont sans la moindre pertinence pour l'octroi ou non de la modération du précompte immobilier pour charge d'enfant.
A.4. Volgens de Vlaamse Regering mist het middel feitelijke grondslag A.4. Selon le Gouvernement flamand, le moyen manque en fait étant
omdat de migrerende werknemers die geen grensarbeiders zijn het donné que les travailleurs migrants qui ne sont pas des travailleurs
voordeel van de belastingvermindering niet zou zijn ontnomen. frontaliers ne seraient pas privés du bénéfice de la réduction
Weliswaar is het nieuwe artikel 257, § 2, 4°, van het Wetboek van de d'impôt. Certes, le nouvel article 257, § 2, 4°, du Code des impôts
inkomstenbelastingen alleen voor de grensarbeiders geschreven, allicht sur les revenus ne vise que les travailleurs frontaliers, sans doute
vanwege het quod plerumque fit van het probleem dat zou rijzen bij de parce qu'il s'agit du quod plerumque fit du problème qui surgirait
toepassing van artikel 257, § 1, 2°, waaraan de decreetgever wou lors de l'application de l'article 257, § 1er, 2°, et que le
tegemoetkomen, maar dat neemt niet weg dat iedereen, met inbegrip van législateur décrétal entendait résoudre, mais cela n'empêche pas que
alle in het buitenland tewerkgestelde werknemers, zich nog steeds op tous, en ce compris les travailleurs occupés à l'étranger, peuvent
artikel 257, § 1, 2°, kan beroepen om de bewuste vermindering te encore invoquer l'article 257, § 1er, 2°, pour bénéficier de la
genieten. De Vlaamse Regering verwijst daarvoor naar overweging B.5.4 réduction en question. Le Gouvernement flamand renvoie à cet égard au
van het arrest nr. 126/99. considérant B.5.4 de l'arrêt n° 126/99.
A.5. De verzoekende partij daarentegen is van mening dat de A.5. La partie requérante estime quant à elle que les contribuables
belastingplichtigen die niet werkzaam of woonachtig zijn in de qui ne travaillent pas ou n'habitent pas dans la zone frontalière ne
grensstreek, niet op grond van artikel 257, § 1, 2°, van het Wetboek peuvent bénéficier d'une modération du précompte immobilier en vertu
van de inkomstenbelastingen een vermindering van de onroerende de l'article 257, § 1er, 2°, du Code des impôts sur les revenus. Toute
voorheffing kunnen genieten. Anders oordelen zou « elke zin ontnemen autre appréciation reviendrait à « vider de tout sens le décret
aan het bestreden decreet » : dat decreet werd enkel goedgekeurd omdat entrepris » : ce décret a uniquement été adopté parce que le
de decreetgever van oordeel was dat artikel 257, § 1, 2°, niet législateur décrétal estimait que l'article 257, § 1er, 2°, n'était
toepasselijk was op de grensarbeider wiens kinderen krachtens de pas applicable aux travailleurs frontaliers dont les enfants ne sont
regelgeving van het land van tewerkstelling niet in aanmerking komen pas admis au bénéfice des allocations familiales en vertu de la
voor kinderbijslag. De verzoekende partij verwijst daarvoor naar de législation du pays d'occupation. La partie requérante renvoie à cet
parlementaire voorbereiding van het bestreden decreet. égard aux travaux préparatoires du décret entrepris.
- B - - B -
De bestreden bepalingen Les dispositions entreprises
B.1. De bestreden bepalingen wijzigen artikel 257 van het Wetboek van B.1. Les dispositions entreprises modifient l'article 257 du Code des
de inkomstenbelastingen 1992, zoals vervangen door artikel 3 van het impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été remplacé par l'article 3
decreet van het Vlaamse Gewest van 9 juni 1998 houdende bepalingen tot du décret de la Région flamande du 9 juin 1998 « contenant des
wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen voor wat betreft dispositions modifiant le Code des impôts sur les revenus, pour ce qui
de onroerende voorheffing, dat in een systeem van verminderingen van concerne le précompte immobilier », qui prévoit un système de
de onroerende voorheffing voorziet. In bepaalde gevallen wordt de réductions du précompte immobilier. Dans certains cas, la réduction
vermindering automatisch verleend (artikel 257, § 1). In andere est automatique (article 257, § 1er). Dans d'autres cas, elle doit
gevallen moet zij worden aangevraagd (artikel 257, § 2). être demandée (article 257, § 2).
Op grond van artikel 257, § 1, 2°, wordt een vermindering van de En vertu de l'article 257, § 1er, 2°, une réduction du précompte
onroerende voorheffing verleend voor de woning die op 1 januari van immobilier est accordée pour l'habitation occupée le 1er janvier de
het aanslagjaar wordt betrokken door een gezin met ten minste twee l'exercice d'imposition par une famille comptant au moins deux
kinderen die daar hun woonplaats hebben blijkens een inschrijving in enfants, qui y sont domiciliés d'après l'inscription au registre de la
het bevolkingsregister en die in aanmerking komen voor kinderbijslag. population et qui ont droit aux allocations familiales.
Artikel 2 van het bestreden decreet voegt aan artikel 257, § 2, een 4° L'article 2 du décret entrepris insère dans l'article 257, § 2, un 4°,
toe, dat bepaalt : qui dispose :
« § 2. Op aanvraag van de belanghebbende wordt : « § 2. Sur demande de l'intéressé :
[ . ] [ . ]
4° de vermindering van de onroerende voorheffing als bedoeld in § 1, 4° la réduction du précompte immobilier, telle que visée au § 1er, 2°,
2°, verleend voor de kinderen van grensarbeiders, die ingevolge de [est] accordée pour les enfants des travailleurs frontaliers, qui, en
regelgeving in het land waar deze grensarbeiders zijn tewerkgesteld vertu de la législation du pays où ces derniers sont occupés, sont
van ieder stelsel van kinderbijslag zijn uitgesloten, voorzover deze exclus de tout régime d'allocations familiales, pour autant que ces
kinderen volgens de Belgische regelgeving inzake kinderbijslag in enfants, aux termes de la législation belge relative aux allocations
aanmerking zouden komen voor kinderbijslag. » familiales, soient admis au bénéfice des allocations familiales. »
Artikel 3 van het bestreden decreet voegt aan artikel 257, § 3, een L'article 3 du décret entrepris ajoute à l'article 257, § 3, un alinéa
derde lid toe, dat bepaalt : 3, qui dispose :
« Onder grensarbeider in de zin van § 2, 4°, wordt bedoeld de persoon « Par travailleur frontalier au sens du § 2, 4°, on entend la personne
occupée dans une région frontalière d'un pays voisin et qui est
die in de grensstreek van een buurland werkzaam is en zijn woonplaats domiciliée le 1er janvier de l'exercice d'imposition, d'après
heeft op 1 januari van het aanslagjaar, blijkens een inschrijving in l'inscription au registre de la population, dans la région frontalière
het bevolkingsregister, in de grensstreek van België, alwaar hij de la Belgique où elle retourne d'habitude chaque jour ou au moins une
gewoonlijk dagelijks of tenminste eenmaal per week terugkeert. » fois par semaine. »
Ten aanzien van de ontvankelijkheid Quant à la recevabilité
B.2.1. De Vlaamse Regering werpt op dat de verzoekende partij, bij B.2.1. Le Gouvernement flamand objecte que la partie requérante, à
gebrek aan bekendmaking van de wijziging van haar maatschappelijk défaut d'avoir publié la modification apportée à son objet social, ne
doel, zich niet op haar rechtspersoonlijkheid kan beroepen. peut se prévaloir de sa personnalité juridique.
B.2.2. De verzoekende partij heeft als bijlage bij haar memorie van B.2.2. La partie requérante a annexé à son mémoire en réponse une
antwoord een kopie gevoegd van de bekendmaking van de statutenwijziging in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad. De exceptie wordt verworpen. B.3.1. De Vlaamse Regering betwist het belang van de verzoekende partij bij haar beroep. Zij werpt op dat de vereniging haar statuten heeft gewijzigd met het oog op het instellen van het onderhavig beroep en dat zij onder haar leden geen andere migrerende werknemers zou tellen dan grensarbeiders. B.3.2. Wanneer een vereniging zonder winstoogmerk zich op een collectief belang beroept, is vereist dat haar maatschappelijk doel van bijzondere aard is en, derhalve, onderscheiden van het algemeen belang; dat dit belang niet tot de individuele belangen van de leden is beperkt; dat het maatschappelijk doel door de bestreden norm kan worden geraakt. copie de la publication de la modification statutaire dans les annexes du Moniteur belge. L'exception est rejetée. B.3.1. Le Gouvernement flamand conteste l'intérêt de la partie requérante à son recours. Il fait valoir que l'association a modifié ses statuts dans la perspective de l'introduction de l'actuel recours et qu'elle ne compterait parmi ses membres aucun travailleur migrant autre que des travailleurs frontaliers. B.3.2. Lorsqu'une association sans but lucratif se prévaut d'un intérêt collectif, il est requis que son objet social soit d'une nature particulière et, dès lors, distinct de l'intérêt général; que cet intérêt ne soit pas limité aux intérêts individuels des membres; que la norme entreprise soit susceptible d'affecter l'objet social.
B.3.3. De verzoekende vereniging had naar luid van artikel 3 van haar B.3.3. L'association requérante avait, aux termes de l'article 3 de
statuten als doel « de belangen van de grensarbeiders te behartigen en ses statuts, pour objet « la défense des intérêts des travailleurs
dit op alle domeinen van de samenleving ». Sedert 19 november 1999 is frontaliers et ce dans tous les domaines de la société ». Depuis le 19
daarin « grensarbeiders » vervangen door « migrerende werknemers ». novembre 1999, les mots « travailleurs frontaliers » sont remplacés
Het staat niet aan het Hof de motieven van een statutenwijziging te par les mots « travailleurs migrants ».
beoordelen. Het dient derhalve enkel rekening te houden met de thans Il n'appartient pas à la Cour d'examiner les motifs d'une modification
geldende en tegenwerpelijke doelomschrijving. statutaire. Elle doit dès lors uniquement prendre en compte la
Het maatschappelijk doel is onderscheiden van het algemeen belang en définition actuelle et opposable de l'objet social.
kan door de bestreden norm worden geraakt. Het belang waarop de L'objet social se distingue de l'intérêt général et peut être affecté
vereniging zich te dezen beroept, betreft het verbod van discriminatie par la norme entreprise. L'intérêt dont se prévaut en l'espèce
van in het buitenland werkzame belastingplichtigen die niet in de l'association porte sur l'interdiction de discrimination des
grensstreek wonen of werken. Zij treedt derhalve op ter vrijwaring van contribuables travaillant à l'étranger qui n'habitent ou ne
een collectief belang dat niet tot de individuele belangen van de travaillent pas dans la zone frontalière. Elle agit dès lors en vue de
préserver un intérêt collectif qui ne se limite pas aux intérêts
leden is beperkt. individuels des membres.
Behalve een minimumaantal, legt de v.z.w.-wet van 27 juni 1921 Sauf un nombre minimum, la loi du 27 juin 1921 relative aux
kwantitatieve noch kwalitatieve voorwaarden op waaraan de leden van associations sans but lucratif n'impose pas de conditions de quantité
een vereniging moeten voldoen. Het is derhalve niet vereist dat de ou de qualité auxquelles les membres d'une association doivent
satisfaire. Dès lors, l'association qui a pour objet la défense des
vereniging die als doel heeft de belangen van de migrerende werknemers travailleurs migrants n'est pas obligée de compter parmi ses membres
te behartigen onder haar leden migrerende werknemers telt die geen des travailleurs migrants qui ne sont pas des travailleurs
grensarbeider zijn. frontaliers.
De exceptie wordt verworpen. L'exception est rejetée.
Ten gronde Quant au fond
B.4. Volgens de verzoekende partijen schenden de bestreden bepalingen B.4. Selon les parties requérantes, les dispositions entreprises
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat in het buitenland violent les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que les
werkzame belastingplichtigen die niet in de grensstreek wonen of contribuables travaillant à l'étranger qui n'habitent ou ne
werken van de vermindering van de onroerende voorheffing zouden worden travaillent pas dans la zone frontalière seraient exclus de la
uitgesloten wanneer hun kinderen op grond van de wetgeving van het réduction du précompte immobilier si leurs enfants ne sont pas admis
land van tewerkstelling niet in aanmerking komen voor kinderbijslag. au bénéfice des allocations familiales en vertu de la législation du pays d'occupation.
B.5.1. Omdat « werd vastgesteld dat vele verminderingen inzake B.5.1. Parce qu'« il a été constaté qu'un grand nombre de réductions
onroerende voorheffing waar mensen recht op hebben niet werden en matière de précompte immobilier auxquelles ont droit certaines
aangevraagd », heeft de decreetgever, met het oog op een « personnes n'ont pas été demandées », le législateur décrétal a choisi,
transparanter en dus rechtvaardiger stelsel », ervoor gekozen de en vue d'assurer un « régime plus transparent et, partant, plus
verminderingen van de onroerende voorheffing « via het gebruik van équitable », d'accorder de manière automatique les réductions du
bestaande gegevensbanken » automatisch toe te kennen (Parl. St., précompte immobilier « par le biais de l'utilisation des banques de
Vlaams Parlement, 1997-1998, nr. 927/1, p. 2). données existantes » (Doc., Parlement flamand, 1997-1998, n° 927/1, p.
Om van bestaande gegevensbanken gebruik te kunnen maken wordt de 2). Pour pouvoir faire usage des banques de données existantes, la
vermindering voortaan verleend voor kinderen « die in aanmerking komen réduction est dorénavant accordée pour les enfants « admis au bénéfice
voor een kinderbijslag ». des allocations familiales ».
B.5.2. Krachtens artikel 13 van de verordening (EEG) nr. 1408/71 van B.5.2. En vertu de l'article 13 du règlement (CEE) n° 1408/71 du
de Raad van 14 juni 1971 betreffende de toepassing van de Conseil du 14 juin 1971 relatif à l'application des régimes de
socialezekerheidsregelingen op werknemers en zelfstandigen, alsmede op sécurité sociale aux travailleurs salariés, aux travailleurs non
hun gezinsleden, die zich binnen de Gemeenschap verplaatsen, is de salariés et aux membres de leur famille qui se déplacent à l'intérieur
wetgeving van de Lid-Staat waar de betrokkene zijn werkzaamheden in de la Communauté, la législation de l'Etat membre où l'intéressé
loondienst uitoefent van toepassing zelfs indien hij op het exerce ses activités salariées est applicable même s'il réside sur le
grondgebied van een andere Lid-Staat woont. territoire d'un autre Etat membre.
Etant donné que dans certains pays, comme les Pays-Bas, les
Omdat de kinderbijslag in bepaalde landen, zoals Nederland, anders is allocations familiales sont conçues d'une manière différente de celle
geconcipieerd dan in België, komen sommige kinderen krachtens de qui a cours en Belgique, certains enfants n'entrent pas en ligne de
buitenlandse wetgeving niet in aanmerking voor kinderbijslag terwijl compte, en vertu de la législation étrangère, pour les allocations
zij krachtens de Belgische wetgeving daarvoor wel in aanmerking zouden familiales, alors qu'ils seraient pris en compte à cette fin en vertu
komen. Ten gevolge van de bestreden bepalingen zouden sommige de la législation belge. Par suite de la disposition entreprise,
belastingplichtigen derhalve worden uitgesloten van de vermindering certains contribuables seraient donc exclus de la réduction du
van de onroerende voorheffing. précompte immobilier.
B.5.3. In het arrest nr. 126/99 was het Hof evenwel van oordeel dat B.5.3. Dans son arrêt n° 126/99, la Cour a toutefois estimé que
artikel 257, § 1, 2°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen, l'article 257, § 1er, 2°, du Code des impôts sur les revenus tel qu'il
zoals vervangen door artikel 3 van het decreet van het Vlaamse Gewest a été remplacé par l'article 3 du décret de la Région flamande du 9
van 9 juni 1998 houdende bepalingen tot wijziging van het Wetboek van juin 1998 « contenant des dispositions modifiant le Code des impôts
de inkomstenbelastingen voor wat betreft de onroerende voorheffing, de sur les revenus, pour ce qui concerne le précompte immobilier »,
vermindering verleent voor « alle kinderen die in België in aanmerking komen of zouden komen voor een kinderbijslag, zonder dat dit beperkt is tot de kinderbijslag van Belgische oorsprong en ongeacht de voorwaarden van toekenning in het land van tewerkstelling ». Daaruit volgt dat de vermindering niet alleen wordt verleend voor de kinderen die in België in aanmerking komen voor een kinderbijslag en voor de kinderen die in het land van tewerkstelling van de belanghebbende in aanmerking komen voor een kinderbijslag, maar ook voor de kinderen die in het land van tewerkstelling niet in aanmerking komen voor een kinderbijslag doch die in België wel in aanmerking zouden komen voor een kinderbijslag. B.5.4. Een dergelijke draagwijdte ontneemt niet elke betekenis aan het thans bestreden decreet. Door te bepalen dat de vermindering van de onroerende voorheffing door de belanghebbende moet worden aangevraagd, accorde la réduction pour « tous les enfants qui, en Belgique, sont ou seraient admis au bénéfice des allocations familiales, sans aucune [limitation] aux allocations familiales d'origine belge et indépendamment des conditions auxquelles ces allocations sont accordées dans le pays où est exercé l'emploi ». Il s'ensuit que la réduction est accordée non seulement pour les enfants qui sont admis au bénéfice des allocations familiales en Belgique et pour les enfants qui sont admis au bénéfice des allocations familiales dans le pays où l'intéressé est occupé, mais également pour les enfants qui ne sont pas admis au bénéfice des allocations familiales dans le pays d'occupation mais qui le seraient en Belgique. B.5.4. Pareille portée ne vide pas le décret présentement entrepris de tout sens. En effet, en prévoyant que la réduction du précompte immobilier doit être demandée par l'intéressé, le législateur décrétal
komt het immers tegemoet aan een praktisch euvel : a entendu remédier à un problème d'ordre pratique :
« Aangezien de bedoelde groep van kinderen niet automatisch « Etant donné que le groupe d'enfants en question n'est pas
opspoorbaar is via de geraadpleegde databanken, zal de rechthebbende automatiquement détectable par le biais des bases de données
(op vermindering in de onroerende voorheffing) jaarlijks zijn recht consultées, l'ayant droit (à la réduction du précompte immobilier)
dienen te bewijzen aan de hand van een schoolgetuigschrift. Vandaar devra annuellement prouver son droit en produisant une attestation de
dat de vermindering slechts op verzoek van de belanghebbende wordt scolarité. C'est pour cette raison que la réduction n'est accordée
verleend. » (Parl. St., Vlaams Parlement, 1998-1999, nr. 1359/1, p. 2, qu'à la demande de l'intéressé. » (Doc., Parlement flamand, 1998-1999,
en nr. 1359/2, p. 3) n° 1359/1, p. 2, et n° 1359/2, p. 3)
Dat die aanvraagprocedure niet voor alle categorieën zou gelden die La circonstance que cette procédure de demande ne soit pas applicable
niet via de bedoelde gegevensbanken opspoorbaar zijn, kan aan het à toutes les catégories qui ne sont pas détectables par le biais des
bestreden decreet zijn verantwoording niet ontnemen. Het komt de banques de données susvisées ne prive pas le décret entrepris de toute
decreetgever toe te bepalen aan welke categorieën van justification. Il appartient au législateur décrétal de déterminer à
belastingplichtigen de vermindering van de onroerende voorheffing niet quelles catégories de contribuables la réduction du précompte
automatisch, doch slechts op aanvraag kan worden verleend. immobilier n'est pas accordée automatiquement, mais uniquement sur
De uitsluiting van de automatische toekenning kan niet als een demande. L'exclusion de l'attribution automatique ne saurait être considérée
onevenredig gevolg van de bestreden maatregel worden beschouwd : zij comme une conséquence disproportionnée de la mesure critiquée : elle
leidt niet ertoe dat de belastingplichtigen die aan de voorwaarden n'a pas pour effet que les contribuables qui remplissent les
voor de belastingvermindering voldoen maar niet voor de automatische conditions de la réduction d'impôt mais qui n'entrent pas en ligne de
toekenning ervan in aanmerking komen omdat zij niet in de bestaande compte pour son attribution automatique parce qu'ils ne figurent pas
gegevensbanken zijn opgenomen, om die reden van het voordeel van de dans les banques de données existantes, soient privés pour cette
vermindering zouden worden uitgesloten. raison du bénéfice de la réduction.
B.6. Uit hetgeen voorafgaat volgt dat de in het buitenland werkzame B.6. Il résulte de ce qui précède que les contribuables travaillant à
belastingplichtigen die niet in de grensstreek wonen of werken niet l'étranger qui n'habitent ou ne travaillent pas dans la zone
van de vermindering van de onroerende voorheffing worden uitgesloten. frontalière ne sont pas exclus de la réduction du précompte
Het middel kan niet worden aangenomen. immobilier. Le moyen ne peut être accueilli.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
verwerpt het beroep. rejette le recours.
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 29 maart 2001, janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 29 mars
door de voormelde zetel, waarin voor de uitspraak voorzitter G. De 2001, par le siège précité, dans lequel pour le prononcé, le président
Baets, in ruste gesteld na het beraad, is vervangen door voorzitter H. G. De Baets, admis à la retraite postérieurement au délibéré, est
Boel en rechter E. Cerexhe door rechter J. Delruelle, overeenkomstig remplacé par le président H. Boel et le juge E. Cerexhe par le juge J.
artikel 110 van de voormelde wet. Delruelle, conformément à l'article 110 de la même loi.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux H. Boel P.-Y. Dutilleux H. Boel
^