← Terug naar "Arrest nr. 26/2001 van 1 maart 2001 Rolnummers 1857 en 1866 In zake : - het beroep
tot vernietiging van de wet van 29 januari 1999 tot wijziging van de wet van 24 juli 1973 tot instelling
van een verplichte avondsluiting in handel, ambacht en - de prejudiciële vragen betreffende artikel 1, §§
1 tot 4, van de wet van 22 juni 1960 t(...)"
Arrest nr. 26/2001 van 1 maart 2001 Rolnummers 1857 en 1866 In zake : - het beroep tot vernietiging van de wet van 29 januari 1999 tot wijziging van de wet van 24 juli 1973 tot instelling van een verplichte avondsluiting in handel, ambacht en - de prejudiciële vragen betreffende artikel 1, §§ 1 tot 4, van de wet van 22 juni 1960 t(...) | Arrêt n° 26/2001 du 1 er mars 2001 Numéros du rôle : 1857 et 1866 En cause : - le recours en annulation de la loi du 29 janvier 1999 modifiant la loi du 24 juillet 1973 instaurant la fermeture obligatoire du soir dans le commerce, l - les questions préjudicielles relatives à l'article 1 er , §§ 1 er à (...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Arrest nr. 26/2001 van 1 maart 2001 | Arrêt n° 26/2001 du 1er mars 2001 |
Rolnummers 1857 en 1866 | Numéros du rôle : 1857 et 1866 |
In zake : - het beroep tot vernietiging van de wet van 29 januari 1999 | En cause : - le recours en annulation de la loi du 29 janvier 1999 |
tot wijziging van de wet van 24 juli 1973 tot instelling van een | modifiant la loi du 24 juillet 1973 instaurant la fermeture |
verplichte avondsluiting in handel, ambacht en dienstverlening, | obligatoire du soir dans le commerce, l'artisanat et les services, |
ingesteld door de b.v.b.a. English Tobacco Company Essex Virginia; | introduit par la s.p.r.l. English Tobacco Company Essex Virginia; |
- de prejudiciële vragen betreffende artikel 1, §§ 1 tot 4, van de wet | - les questions préjudicielles relatives à l'article 1er, §§ 1er à 4, |
van 22 juni 1960 tot invoering van een wekelijkse rustdag in nering en | de la loi du 22 juin 1960 instaurant le repos hebdomadaire dans |
ambacht en betreffende de artikelen 1, 2 en 4, § 1, f), van de wet van | l'artisanat et le commerce, et aux articles 1er, 2 et 4, § 1er, f), de |
24 juli 1973 tot instelling van een verplichte avondsluiting in | la loi du 24 juillet 1973 instaurant la fermeture obligatoire du soir |
handel, ambacht en dienstverlening, gesteld door de Correctionele | dans le commerce, l'artisanat et les services, posées par le Tribunal |
Rechtbank te Luik. | correctionnel de Liège. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de | composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H. |
rechters H. Boel, P. Martens, J. Delruelle, R. Henneuse en M. Bossuyt, | Boel, P. Martens, J. Delruelle, R. Henneuse et M. Bossuyt, assistée du |
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter G. De Baets, | greffier L. Potoms, présidée par le président G. De Baets, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en van de prejudiciële vragen | I. Objet du recours et des questions préjudicielles |
a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 27 | a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le |
december 1999 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen | 27 décembre 1999 et parvenue au greffe le 28 décembre 1999, la |
op 28 december 1999, heeft de b.v.b.a. English Tobacco Company Essex | s.p.r.l. English Tobacco Company Essex Virginia, dont le siège est |
Virginia, met zetel te 8660 Adinkerke, Moeresteenweg 2, beroep tot | établi à 8660 Adinkerke, Moeresteenweg 2, a introduit un recours en |
vernietiging ingesteld van de wet van 29 januari 1999 tot wijziging | annulation de la loi du 29 janvier 1999 modifiant la loi du 24 juillet |
van de wet van 24 juli 1973 tot instelling van een verplichte | 1973 instaurant la fermeture obligatoire du soir dans le commerce, |
avondsluiting in handel, ambacht en dienstverlening (bekendgemaakt in | l'artisanat et les services (publiée au Moniteur belge du 1er juillet |
het Belgisch Staatsblad van 1 juli 1999). | 1999). |
Die zaak is ingeschreven onder nummer 1857 van de rol van het Hof. | Cette affaire est inscrite sous le numéro 1857 du rôle de la Cour. |
b. Bij vonnis van 6 januari 2000 in zake de procureur des Konings en | b. Par jugement du 6 janvier 2000 en cause du procureur du Roi et |
anderen tegen J.-F. Monfort en anderen, waarvan de expeditie ter | autres contre J.-F. Monfort et autres, dont l'expédition est parvenue |
griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 18 januari 2000, heeft de | au greffe de la Cour d'arbitrage le 18 janvier 2000, le Tribunal |
Correctionele Rechtbank te Luik de volgende prejudiciële vragen gesteld : | correctionnel de Liège a posé les questions préjudicielles suivantes : |
« Rekening houdend met de evolutie van de Europese Gemeenschap en van | « Compte tenu de l'évolution de la Communauté européenne et du marché |
de markt van tankstations : | des stations-service : |
1. Is artikel 1, §§ 1, 2 en 3, van de wet van 22 juni 1960 tot | 1. L'article 1er, §§ 1er, 2 et 3, de la loi du 22 juin 1960 instaurant |
invoering van een wekelijkse rustdag in nering en ambacht in | |
overeenstemming met het gelijkheidsbeginsel verankerd in de artikelen | le repos hebdomadaire dans l'artisanat et le commerce, est-il conforme |
10 en 11 van de Belgische Grondwet, in die zin dat het toestaat een | au principe d'égalité consacré par les articles 10 et 11 de la |
wekelijkse rustdag op te leggen aan tankstations en bijbehorende ` | Constitution belge, en ce sens qu'il permet d'imposer un jour de repos |
shops ' wanneer de verkoopsruimte gelegen is buiten het domein der | hebdomadaire aux stations-service et ` shops ' annexés à celles-ci |
lorsque les lieux de vente sont situés en dehors du domaine des | |
autosnelwegen, terwijl artikel 1, § 4, van dezelfde wet diezelfde | autoroutes, alors que l'article 1er, § 4, de la même loi exonère |
handelszaken van die verplichting vrijstelt wanneer de verkoopsruimte | entièrement les mêmes commerces de cette obligation lorsque les lieux |
op het domein der autosnelwegen gelegen is ? | de vente sont situés dans le domaine des autoroutes ? |
2. Zijn de artikelen 1 en 2 van de wet van 24 juli 1973 tot instelling | 2. Les articles 1er et 2 de la loi du 24 juillet 1973 instaurant la |
van een verplichte avondsluiting in handel, ambacht en dienstverlening | fermeture obligatoire du soir dans le commerce, l'artisanat et les |
in overeenstemming met het gelijkheidsbeginsel verankerd in de | services sont-ils conformes au principe d'égalité consacré par les |
artikelen 10 en 11 van de Belgische Grondwet, in die zin dat ze een | articles 10 et 11 de la Constitution belge, en ce sens qu'ils imposent |
verplichte avondsluiting of de keuze tussen openingsuren overdag of 's | la fermeture du soir ou le choix entre l'ouverture pendant le jour ou |
nachts opleggen aan de aan tankstations verbonden ` shops ' die buiten | la nuit aux ` shops ' annexés aux stations-service situés en dehors du |
het domein der autosnelwegen gelegen zijn, terwijl artikel 4, § 1, f), | domaine des autoroutes, alors que l'article 4, § 1er, f), de la même |
van dezelfde wet diezelfde handelszaken toestaat 24 uur op 24 open te | loi permet aux mêmes commerces d'ouvrir 24 heures sur 24 lorsque les |
blijven wanneer de verkoopsruimte op het domein der autosnelwegen gelegen is ? » | lieux de vente sont situés dans le domaine des autoroutes ? » |
Die zaak is ingeschreven onder nummer 1866 van de rol van het Hof. | Cette affaire est inscrite sous le numéro 1866 du rôle de la Cour. |
II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil | II. Les faits et la procédure antérieure |
Wat betreft de zaak nr. 1866 | S'agissant de l'affaire n° 1866 |
E. Piron wordt vervolgd in zijn hoedanigheid van strafrechtelijk | E. Piron est poursuivi en sa qualité de gérant pénalement responsable |
aansprakelijke zaakvoerder van de b.v.b.a. Armeria, die wordt vervolgd | de la s.p.r.l. Armeria qui est citée en sa qualité de civilement |
in haar hoedanigheid van burgerrechtelijk aansprakelijke. Die partijen | responsable. Ces parties sont poursuivies pour n'avoir pas respecté un |
worden vervolgd omdat zij de wekelijkse rustdag, verplicht gesteld | |
door de wet van 22 juni 1960, niet in acht hebben genomen en aldus een | jour de repos hebdomadaire rendu obligatoire par la loi du 22 juin |
met de eerlijke handelspraktijken strijdige handeling hebben gesteld, | 1960 et pour avoir ainsi commis un acte contraire aux usages honnêtes |
waarbij zij de beroepsbelangen van andere verkopers hebben geschaad of | en matière commerciale portant atteinte ou pouvant porter atteinte aux |
hebben kunnen schaden. | intérêts professionnels d'autres vendeurs. |
De voormelde partijen betogen dat de rechtspraak van het Hof over een | Les parties précitées soutiennent que la jurisprudence de la Cour |
identiek probleem (arresten nrs. 36/91, 35/92 en 52/95) geen hindernis | concernant un problème identique (arrêts nos 36/91, 35/92 et 52/95) ne |
vormt voor de vraag die zij thans opwerpen. Volgens hen heeft het Hof | fait pas obstacle à la question qu'elles soulèvent actuellement. Selon |
in die arresten geoordeeld dat de uitzondering waarin is voorzien voor | elles, la Cour a jugé, dans ces arrêts, que l'exception prévue pour |
de verkooppunten gelegen op het domein der autosnelwegen, volgt uit | les points de vente situés sur le domaine des autoroutes procédait de |
het feit dat het Belgische wegennet in het Europese wegennet is | la circonstance que le réseau autoroutier belge est intégré au réseau |
geïntegreerd. Sedert de beschikking van het Europees Parlement en de | européen. Toutefois, depuis la décision du Parlement européen et du |
Raad van 23 juli 1996 evenwel is het Europese wegennet uitgebreid tot | Conseil du 23 juillet 1996, le réseau autoroutier européen est étendu |
een aantal andere wegen, met name die wegen waar hun bedrijven zijn | à un certain nombre d'autres routes, notamment celles où leurs |
gevestigd. Anderzijds, heeft volgens die partijen de vraag die zij aan | exploitations sont situées. D'autre part, la question que ces parties |
het Hof willen doen stellen tevens betrekking op voedingswinkels die | souhaitent faire poser à la Cour concerne aussi, selon elles, les |
aan tankstations zijn gehecht. Daarover heeft het Hof nog geen | magasins d'alimentation annexés aux stations- service. La Cour ne |
uitspraak gedaan. | s'est pas encore prononcée sur ce point. |
Het openbaar ministerie daarentegen stelt dat de rechtspraak van het | Le ministère public soutient, au contraire, que la jurisprudence de la |
Hof actueel blijft. Arrest nr. 52/95 beoogt immers de « verkooppunten | Cour reste d'actualité. En effet, l'arrêt n° 52/95 vise les « points |
» die gelegen zijn op het domein der autosnelwegen. Daaronder moet | de vente » situés sur le domaine des autoroutes. Par points de vente, |
worden begrepen de tankstations en de bijbehorende shops. Bovendien | il y a lieu d'entendre les stations-service et les magasins annexés à |
gaan de beklaagden volgens het openbaar ministerie ten onrechte ervan | celles-ci. D'autre part, selon le ministère public, les prévenus |
uit dat het Europese recht de autosnelwegen en de wegen « van hoge | considèrent à tort que le droit européen met sur un pied d'égalité les |
kwaliteit » op voet van gelijkheid stelt. De beklaagden willen het Hof | autoroutes et les routes de « haute qualité ». Les prévenus veulent en |
tot een uitspraak brengen over de verenigbaarheid van het Belgische | fait amener la Cour à statuer sur la compatibilité entre le droit |
recht met het Europese recht, wat niet tot de bevoegdheid van het Hof | belge et le droit européen, ce qui n'entre pas dans les compétences de |
behoort. | la Cour. |
Volgens de verwijzende rechter blijkt duidelijk uit de artikelen 14, | Selon le juge a quo, il ressort clairement des articles 14, 154 et 158 |
154 en 158 van het E.G.-Verdrag en uit de voormelde beschikking van 23 juli 1996 dat het Trans-Europese wegennet zich uitstrekt tot buiten het enkele netwerk van snelwegen en dat het een belangrijke rol moet spelen in de opbouw van de Gemeenschap. Het is volgens de verwijzende rechter niet noodzakelijk om, alvorens aan het Hof een vraag te stellen, aan te nemen dat het Europese recht de autosnelwegen en de wegen op voet van gelijkheid stelt. Het Hof moet evenmin nagaan of de Belgische wetgeving verenigbaar is met het Europese recht, maar moet enkel nagaan of het, in de huidige omstandigheden, tot dezelfde conclusie moet komen als in 1995. De verwijzende rechter besluit dat het stellen van een nieuwe prejudiciële vraag niet noodzakelijkerwijze moet worden afgewezen wegens het bestaan van vroegere uitspraken van het Hof. Vervolgens stelt de verwijzende rechter de voormelde prejudiciële vragen. | du Traité C.E. et de la décision précitée du 23 juillet 1996 que le réseau routier transeuropéen s'étend au-delà des seules autoroutes et qu'il doit jouer un rôle important dans la construction de la Communauté. Selon le juge a quo, il n'est pas nécessaire d'admettre, avant de poser une question à la Cour, que le droit européen met sur un pied d'égalité les autoroutes et les routes. La Cour ne doit pas non plus vérifier si la norme belge est compatible avec le droit européen, mais seulement vérifier si, dans les conditions actuelles, elle aboutit à la même conclusion qu'en 1995. Le juge a quo conclut qu'une nouvelle question préjudicielle ne doit pas nécessairement être écartée en raison de l'existence de décisions antérieures de la Cour. Le juge a quo pose par conséquent la question préjudicielle précitée. |
III. De rechtspleging voor het Hof | III. La procédure devant la Cour |
a. De zaak nr. 1857 | a. L'affaire n° 1857 |
Bij beschikking van 28 december 1999 heeft de voorzitter in functie de | Par ordonnance du 28 décembre 1999, le président en exercice a désigné |
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 | les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi |
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. |
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was | Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application |
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. | des articles 71 ou 72 de la loi organique. |
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de | Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi |
organieke wet bij op 4 februari 2000 ter post aangetekende brieven. | organique, par lettres recommandées à la poste le 4 février 2000. |
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is | L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au |
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 16 februari 2000. | Moniteur belge du 16 février 2000. |
b. De zaak nr. 1866 | b. L'affaire n° 1866 |
Bij beschikking van 18 januari 2000 heeft de voorzitter in functie de | Par ordonnance du 18 janvier 2000, le président en exercice a désigné |
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 | les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi |
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. |
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was | Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application |
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. | des articles 71 ou 72 de la loi organique. |
Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel | La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la |
77 van de organieke wet bij op 28 maart 2000 ter post aangetekende brieven. | loi organique, par lettres recommandées à la poste le 28 mars 2000. |
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is | L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au |
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18 april 2000. | Moniteur belge du 18 avril 2000. |
c. De twee zaken | c. Les deux affaires |
Bij beschikking van 9 februari 2000 heeft het Hof de zaken | Par ordonnance du 9 février 2000, la Cour a joint les affaires. |
samengevoegd. Memories zijn ingediend door : | Des mémoires ont été introduits par : |
- de n.v. Smartshop, met zetel te 1800 Vilvoorde, Mechelsesteenweg | - la s.a. Smartshop, ayant son siège à 1800 Vilvorde, Mechelsesteenweg |
520, bij op 17 maart 2000 ter post aangetekende brief; | 520, par lettre recommandée à la poste le 17 mars 2000; |
- de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 17 maart 2000 en | - le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par |
15 mei 2000 ter post aangetekende brieven; | lettres recommandées à la poste le 17 mars 2000 et le 15 mai 2000; |
- E. Piron, wonende te 4600 Wezet, Parc du Tilleul 28, en de b.v.b.a. | - E. Piron, demeurant à 4600 Visé, Parc du Tilleul 28, et la s.p.r.l. |
Armeria, met maatschappelijke zetel te 4367 Crisnée, Grand Route 61, | Armeria, ayant son siège social à 4367 Crisnée, Grand Route 61, par |
bij op 9 mei 2000 ter post aangetekende brief; | lettre recommandée à la poste le 9 mai 2000; |
- M. Lempereur, wonende te 4420 Tilleur, Quai du Halage 39, de | - M. Lempereur, demeurant à 4420 Tilleur, Quai du Halage 39, la |
b.v.b.a. Station Mosane, met maatschappelijke zetel te 4420 Tilleur, | s.p.r.l. Station Mosane, ayant son siège social à 4420 Tilleur, Quai |
Quai du Halage 39, J.-F. Monfort, wonende te 4690 Bitsingen, route | du Halage 39, J.-F. Monfort, demeurant à 4690 Bassenge, route |
Provinciale 31/A5, de b.v.b.a. M.J.B.M., met maatschappelijke zetel te | Provinciale 31/A5, la s.p.r.l. M.J.B.M., ayant son siège social à 4040 |
4040 Herstal, boulevard Zénobe Gramme 21, C. Thiry, wonende te 4460 | Herstal, boulevard Zénobe Gramme 21, C. Thiry, demeurant à 4460 |
Grâce-Hollogne, rue du Boutte 8, et la s.a. Sogepin, ayant son siège à | |
Grâce-Hollogne, rue du Boutte 8, en de n.v. Sogepin, met zetel te 4101 | 4101 Jemeppe-sur-Meuse, rue de Hollogne 114, par lettre recommandée à |
Jemeppe-sur-Meuse, rue de Hollogne 114, bij op 10 mei 2000 ter post | |
aangetekende brief. | la poste le 10 mai 2000. |
Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 op de | Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi |
organieke wet bij op 22 september 2000 ter post aangetekende brieven. | organique, par lettres recommandées à la poste le 22 septembre 2000. |
Memories van antwoord zijn ingediend door : | Des mémoires en réponse ont été introduits par : |
- E. Piron en de b.v.b.a. Armeria, bij op 19 oktober 2000 ter post | - E. Piron et la s.p.r.l. Armeria, par lettre recommandée à la poste |
aangetekende brief; | le 19 octobre 2000; |
- M. Lempereur, de b.v.b.a. Station Mosane, J.-F. Monfort, de b.v.b.a. | - M. Lempereur, la s.p.r.l. Station Mosane, J.-F. Monfort, la s.p.r.l. |
M.J.B.M., C. Thiry en de n.v. Sogepin, bij op 20 oktober 2000 ter post | M.J.B.M., C. Thiry et la s.a. Sogepin, par lettre recommandée à la |
aangetekende brief; | poste le 20 octobre 2000; |
- de n.v. Smartshop, bij op 24 oktober 2000 ter post aangetekende | - la s.a. Smartshop, par lettre recommandée à la poste le 24 octobre |
brief; | 2000; |
- de Ministerraad, bij op 25 oktober 2000 ter post aangetekende brief. | - le Conseil des ministres, par lettre recommandée à la poste le 25 octobre 2000. |
Bij beschikkingen van 31 mei 2000 en 29 november 2000 heeft het Hof de | Par ordonnances des 31 mai 2000 et 29 novembre 2000, la Cour a prorogé |
termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot | |
respectievelijk 27 december 2000 en 27 juni 2001. | respectivement jusqu'aux 27 décembre 2000 et 27 juin 2001 le délai |
dans lequel l'arrêt doit être rendu. | |
Bij beschikking van 21 december 2000 heeft het Hof de zaken in | Par ordonnance du 21 décembre 2000, la Cour a déclaré les affaires en |
gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 10 | état et fixé l'audience au 10 janvier 2001, après avoir constaté que |
januari 2001, na te hebben vastgesteld dat rechter H. Coremans, in | le juge H. Coremans, admis à la retraite, était remplacé comme membre |
ruste gesteld, als lid van de zetel werd vervangen door rechter M. Bossuyt. | du siège par le juge M. Bossuyt. |
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten | Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, |
bij op 22 december 2000 ter post aangetekende brieven. | par lettres recommandées à la poste le 22 décembre 2000. |
Op de openbare terechtzitting van 10 januari 2001 : | A l'audience publique du 10 janvier 2001 : |
- zijn verschenen : | - ont comparu : |
. Mr. P. Stalpaert loco Mr. W. Vanparijs, advocaten bij de balie te | . Me P. Stalpaert loco Me W. Vanparijs, avocats au barreau de |
Brussel, voor de b.v.b.a. English Tobacco Company Essex Virginia; | Bruxelles, pour la s.p.r.l. English Tobacco Company Essex Virginia; |
. Mr. C. Halet, advocaat bij de balie te Luik, voor E. Piron en de | . Me C. Halet, avocat au barreau de Liège, pour E. Piron et la |
b.v.b.a. Armeria; | s.p.r.l. Armeria; |
. Mr. P.-L. Bodson, advocaat bij de balie te Luik, voor M. Lempereur | . Me P.-L. Bodson, avocat au barreau de Liège, pour M. Lempereur et la |
en de b.v.b.a. Station Mosane; | s.p.r.l. Station Mosane; |
. Mr. G. Van Cutsem, advocaat bij de balie te Luik, voor J.-F. Monfort | . Me G. Van Cutsem, avocat au barreau de Liège, pour J.-F. Monfort et |
en de b.v.b.a. M.J.B.M.; | la s.p.r.l. M.J.B.M.; |
. Mr. C. Bodarwé, advocaat bij de balie te Luik, voor C. Thiry en de | . Me C. Bodarwé, avocat au barreau de Liège, pour C. Thiry et la s.a. |
n.v. Sogepin; | Sogepin; |
. Mr. P. Vandepitte, advocaat bij de balie te Brussel, loco Mr. P. | . Me P. Vandepitte, avocat au barreau de Bruxelles, loco Me P. |
Mallien, advocaat bij de balie te Antwerpen, voor de n.v. Smartshop; | Mallien, avocat au barreau d'Anvers, pour la s.a. Smartshop; |
. Mr. W. Timmermans loco Mr. P. Peeters, advocaten bij de balie te | . Me W. Timmermans loco Me P. Peeters, avocats au barreau de |
Brussel, voor de Ministerraad; | Bruxelles, pour le Conseil des ministres; |
- hebben de rechters-verslaggevers H. Boel en P. Martens verslag | - les juges-rapporteurs H. Boel et P. Martens ont fait rapport; |
uitgebracht; | |
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; | - les avocats précités ont été entendus; |
- zijn de zaken in beraad genomen. | - les affaires ont été mises en délibéré. |
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende | La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants |
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. | de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. |
IV. In rechte | IV. En droit |
- A - | - A - |
Zaak nr. 1857 | Affaire n° 1857 |
Standpunt van de verzoekende partij | Position de la partie requérante |
A.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van de wet van 29 | A.1. La partie requérante demande l'annulation de la loi du 29 janvier |
januari 1999 tot wijziging van de wet van 24 juli 1973 tot instelling van een verplichte avondsluiting in handel, ambacht en dienstverlening. Naar haar zeggen is zij een der marktleiders in de tabakshandel te Adinkerke-De Panne die gericht is op inzonderheid Britse cliënteel. De verzoekende partij wenst ook 's nachts tabaksproducten te blijven verkopen. De verzoekende partij voert drie middelen aan. Het eerste middel is afgeleid uit de schending van de artikelen 35 en 39 van de Grondwet en van artikel 6, § 1, VI, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. Het tweede middel is afgeleid uit de schending van het beginsel van vrijheid van handel | 1999 modifiant la loi du 24 juillet 1973 instaurant la fermeture obligatoire du soir dans le commerce, l'artisanat et les services. Selon ses dires, elle est un des leaders du marché dans le commerce du tabac à Adinkerke-La Panne, lequel s'adresse en particulier à la clientèle britannique. La partie requérante souhaite pouvoir continuer à vendre des produits du tabac aussi la nuit. La partie requérante formule trois moyens. Le premier moyen est pris de la violation des articles 35 et 39 de la Constitution et de l'article 6, § 1er, VI, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles. Le second moyen est pris de |
en nijverheid. Het derde middel is afgeleid uit de schending van | la violation du principe de la liberté du commerce et de l'industrie. |
artikel 11 van de Grondwet. | Le troisième moyen est pris de la violation de l'article 11 de la |
Constitution. | |
Standpunt van de Ministerraad | Position du Conseil des ministres |
A.2. De Ministerraad is van oordeel dat de verzoekende partij | A.2. Le Conseil des ministres considère que la partie requérante ne |
geenszins doet blijken van het rechtens vereiste belang om de | justifie nullement de l'intérêt requis pour demander l'annulation de |
la loi attaquée, étant donné que cette partie une entreprise | |
vernietiging van de bestreden wet te vorderen, nu die partij een | spécialisée dans la vente de produits du tabac aux particuliers est |
onderneming gespecialiseerd in de verkoop van tabaksproducten aan | expressément exclue de l'application de la mesure de fermeture |
particulieren krachtens artikel 3 van de bestreden wet uitdrukkelijk | obligatoire du soir, en vertu de l'article 3 de la loi attaquée. La |
van de toepassing van een verplicht sluitingsuur wordt uitgesloten. De | |
bestreden wet is bijgevolg niet rechtstreeks op de verzoekende partij | loi attaquée ne s'applique dès lors pas directement à la partie |
van toepassing. | requérante. |
De Ministerraad wijst erop dat blijkens een recente dagbladpers de | Le Conseil des ministres souligne que, selon un journal récent, la |
nachtelijke sluiting die aan de verzoekende partij wordt opgelegd | fermeture de nuit imposée à la partie requérante est, par contre, |
integendeel gegrond is op een politiereglement van de gemeenteraad van | fondée sur un règlement de police du conseil communal de La Panne, |
De Panne, overeenkomstig de bepalingen van de nieuwe gemeentewet. | pris conformément aux dispositions de la nouvelle loi communale. |
In ondergeschikte orde is de Ministerraad van oordeel dat de drie | En ordre subsidiaire, le Conseil des ministres considère que les trois |
middelen ongegrond zijn. | moyens sont dénués de fondement. |
Standpunt van de n.v. Smartshop | Position de la s.a. Smartshop |
A.3. De n.v. Smartshop heeft in de samengevoegde zaken een memorie van | A.3. La s.a. Smartshop a introduit un mémoire en intervention et un |
tussenkomst en een memorie van antwoord ingediend. Wat de zaak nr. | mémoire en réponse dans les affaires jointes. En ce qui concerne |
1857 betreft, ondersteunt de tussenkomende partij de middelen | l'affaire n° 1857, la partie intervenante souscrit aux moyens formulés |
aangevoerd door de verzoekende partij en brengt in haar memorie van | par la partie requérante et formule, dans son mémoire en intervention, |
tussenkomst nieuwe middelen aan, waarvan twee geformuleerd in de vorm | des moyens nouveaux, deux d'entre eux étant formulés sous la forme de |
van rechtsvragen. | questions de droit. |
Repliek van de Ministerraad | Réplique du Conseil des ministres |
A.4. De Ministerraad betoogt dat de tussenkomst van de n.v. Smartshop | A.4. Le Conseil des ministres soutient que l'intervention de la s.a. |
in de zaak nr. 1857 niet ontvankelijk is, gelet op de | Smartshop dans l'affaire n° 1857 n'est pas recevable, compte tenu de |
niet-ontvankelijkheid van het oorspronkelijke beroep tot vernietiging. | l'irrecevabilité du recours originaire en annulation. |
Volgens de Ministerraad zijn de nieuwe middelen overigens niet | Selon le Conseil des ministres, les moyens nouveaux ne sont du reste |
ontvankelijk en niet gegrond. | pas recevables et ne sont pas fondés. |
Zaak nr. 1866 | Affaire n° 1866 |
Standpunt van E. Piron en de b.v.b.a. Armeria | Position de E. Piron et de la s.p.r.l. Armeria |
A.5.1. In hun memories betogen E. Piron en de b.v.b.a. Armeria, | A.5.1. Dans leurs mémoires, E. Piron et la s.p.r.l. Armeria, parties |
partijen in het bodemgeschil, dat de wetsbepalingen die in de twee | dans l'instance principale, soutiennent que les dispositions |
législatives sur lesquelles portent les deux questions préjudicielles | |
prejudiciële vragen in het geding zijn, de artikelen 10 en 11 van de | violent les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Grondwet schenden. | |
Zij verwijzen inzonderheid naar de beschikking nr. 1692/96/EG van het | Ils renvoient en particulier à la décision n° 1692/96/CE du Parlement |
Europees Parlement en de Raad van 23 juli 1996 betreffende | européen et du Conseil du 23 juillet 1996 sur les orientations |
communautaire richtsnoeren voor de ontwikkeling van een transeuropees | communautaires pour le développement du réseau transeuropéen de |
vervoersnet, waarin het begrip « Europees wegennet » niet beperkt is | transport, dans laquelle la notion de « réseau routier européen » |
tot de autosnelwegen alleen. In die beschikking worden de « wegen van | n'est pas limitée aux seules autoroutes. Dans cette décision, les « |
hoge kwaliteit » en de autosnelwegen op voet van gelijkheid geplaatst. | routes de haute qualité » et les autoroutes sont placées sur un pied |
De gebruikers van die wegen mogen niet het slachtoffer worden van | d'égalité. Les usagers de ces routes ne peuvent être soumis aux aléas |
omstandigheden die verband houden met een wekelijkse rustdag of met | liés au jour de repos hebdomadaire ou à la fermeture obligatoire du |
een verplichte avondsluiting. Voor de door de wetgever gehanteerde | soir. Les critères de distinction retenus par le législateur ne sont |
onderscheidingscriteria bestaat geen verantwoording die objectief en | pas susceptibles d'une justification objective et raisonnable au |
redelijk is ten aanzien van de door de Europese overheden gegeven | regard de la définition du « réseau routier européen » donnée par les |
definitie van het begrip « Europees wegennet ». | autorités européennes. |
A.5.2. Voorts moeten volgens de voornoemde partijen de in het geding | A.5.2. Par ailleurs, les dispositions en cause doivent, selon les |
zijnde bepalingen in samenhang worden gelezen met de wet van 5 | parties précitées, être lues en corrélation avec la loi du 5 août 1991 |
augustus 1991 tot bescherming van de economische mededinging en het | sur la protection de la concurrence économique et avec le décret |
decreet d'Allarde van 2-17 maart 1791. Met de in het geding zijnde | d'Allarde des 2-17 mars 1791. En effet, par les dispositions en cause, |
bepalingen kent de wetgever immers enkel een voordeel toe aan de langs | le législateur octroie un privilège aux stations-service et aux |
de autosnelwegen gelegen tankstations en shops en niet aan de andere. | magasins situés le long des autoroutes et non aux autres. Une |
Aldus wordt een discriminatie ingevoerd die de normale mededinging | discrimination est ainsi introduite qui fausse le jeu de la |
vervalst. Door, enerzijds, een wekelijkse rustdag en, anderzijds, een | concurrence. En imposant, d'une part, un jour de repos hebdomadaire |
verplichte avondsluiting op te leggen heeft de wetgever de vrijheid | et, d'autre part, une fermeture obligatoire du soir, le législateur ne |
van handel niet gewaarborgd en aldus het gelijkheidsbeginsel | garantit pas la liberté de commerce et viole donc le principe |
geschonden. | d'égalité. |
Standpunt van de n.v. Smartshop | Position de la s.a. Smartshop |
A.6. In haar memories betoogt de tussenkomende partij n.v. Smartshop | A.6. Dans ses mémoires, la partie intervenante s.a. Smartshop soutient |
dat beide prejudiciële vragen werden gesteld in het kader van een | que les deux questions préjudicielles ont été posées dans le cadre |
geding dat analoog is met een geding waarin zij werd veroordeeld, | d'une affaire analogue à celle à l'issue de laquelle elle a été |
namelijk wegens niet-naleving van een wekelijkse rustdag en van een | condamnée, notamment pour l'inobservation du jour de repos |
verplichte avondsluiting door uitbaters van een tankstation met | hebdomadaire et de la fermeture obligatoire du soir par des |
bijbehorende shop, gelegen buiten het domein van autosnelwegen. | exploitants d'une station-service avec magasin attenant située en |
De tussenkomende partij verzoekt het Hof beide prejudiciële vragen te | dehors du domaine des autoroutes. La partie intervenante demande à la Cour de répondre aux deux |
beantwoorden, in die zin dat de in het geding zijnde bepalingen de | questions préjudicielles en ce sens que les dispositions en cause |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet schenden. | violent les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Standpunt van M. Lempereur en consorten | Position de M. Lempereur et consorts |
A.7.1. M. Lempereur en consorten, partijen in het bodemgeschil, | A.7.1. M. Lempereur et consorts, parties dans l'instance principale, |
verwijzen naar de rechtspraak van het Hof (arresten nrs. 36/91, 35/92 | font référence à la jurisprudence de la Cour (arrêts nos 36/91, 35/92 |
en 52/95). Die rechtspraak heeft evenwel geen betrekking op de bij | et 52/95). Cette jurisprudence ne porte toutefois pas sur les magasins |
tankstations horende shops. Die kwestie was destijds nog niet door de | attenants aux stations-service. A l'époque, cette question n'était pas |
wetgever geregeld. Bovendien dateert die rechtspraak, waarbij wordt | encore réglée par le législateur. En outre, cette jurisprudence, dans |
verwezen naar het Trans-Europese wegennet, van vóór de beschikking nr. | laquelle il est fait référence au réseau routier transeuropéen, est |
1692/96/EG van 23 juli 1996, waarin een duidelijke definitie van het | antérieure à la décision n° 1692/96/CE du 23 juillet 1996 dans |
begrip « Europees wegennet » wordt gegeven. | laquelle est donnée une définition claire de la notion de « réseau |
routier européen ». | |
Die partijen zijn van mening dat de wetten van 22 juni 1960 en van 24 | Les parties précitées considèrent que les lois du 22 juin 1960 et du |
juli 1973, zoals die zijn gewijzigd, een onverantwoord verschil in | 24 juillet 1973, telles qu'elles ont été modifiées, instaurent une |
behandeling instellen tussen, enerzijds, de op het domein der | différence de traitement injustifiée entre les stations-service et |
autosnelwegen gelegen tankstations en shops en, anderzijds, diegene | magasins situés sur le domaine des autoroutes, d'une part, et ceux qui |
die buiten dat domein zijn gelegen. | sont situés en dehors de ce domaine, d'autre part. |
Uit de voormelde beschikking van 23 juli 1996 volgt dat de rechtspraak | Il résulte de la décision précitée du 23 juillet 1996 que la |
van het Hof, zoals die tot 1995 bestond, moet worden aangepast. Daarin | |
heeft het Hof geoordeeld dat de uitzondering die enkel voor het op het | jurisprudence de la Cour, telle qu'elle existait jusqu'en 1995, doit |
domein der autosnelwegen gelegen verkooppunt geldt, relevant is, | être adaptée. La Cour avait considéré que l'exception faite pour les |
aangezien de wetgever aldus rekening heeft willen houden met de | seuls points de vente situés sur le domaine des autoroutes était |
omstandigheid dat het Belgische autosnelwegennet in het Europese is | pertinente, étant donné que le législateur avait ainsi voulu tenir |
geïntegreerd. Volgens de voormelde partijen staat sinds de beschikking | compte de la circonstance que le réseau autoroutier belge était |
van 23 juli 1996 evenwel vast dat het Europese wegennet niet alleen | intégré dans le réseau européen. Selon les parties précitées, il est |
bestaat uit de autosnelwegen, maar ook uit een aanzienlijk aantal wegen en grote assen, zodat de meeste wegen thans moeten bijdragen tot de verwezenlijking van eenzelfde, door de Europese Gemeenschap vooropgestelde doelstelling; zij zijn alle toegankelijk voor Europese burgers komende uit een andere Lid-Staat. Het onderscheid tussen de op het domein der autosnelwegen gelegen tankstations en shops, enerzijds, en de buiten dat domein gelegen tankstations en shops, anderzijds, is volgens die partijen des te minder relevant, aangezien beide uit economisch oogpunt deel uitmaken van eenzelfde markt en bijgevolg een identieke behandeling moeten genieten. A.7.2. Een onderscheiden behandeling zou volgens die partijen enkel verantwoord zijn op grond van de doelstellingen die door de beschikking nr. 1692/96/EG worden nagestreefd. Doch dan zou geen onderscheid mogen worden gemaakt tussen, enerzijds, tankstations en shops die op het domein van de autosnelwegen gelegen zijn en, anderzijds, de andere tankstations en shops, maar wel tussen, enerzijds, tankstations en shops die gelegen zijn langs wegen die deel uitmaken van het Europese wegennet en, anderzijds, de andere tankstations en shops. Alleen dan zou de verschillende behandeling redelijk verantwoord zijn en op een objectief en pertinent criterium berusten. Ten slotte herinneren de voornoemde partijen eraan dat het Arbitragehof over de mogelijkheid beschikt om in voorkomend geval een prejudiciële vraag te stellen aan het Hof van Justitie. Standpunt van de Ministerraad A.8.1. In zijn memorie verwijst de Ministerraad naar de rechtspraak | toutefois établi, depuis la décision du 23 juillet 1996, que le réseau routier européen s'étend non seulement aux autoroutes mais à un nombre important de routes et de grands axes, de sorte que la plupart des routes doivent aujourd'hui concourir à un même objectif fixé par la Communauté européenne; elles sont toutes susceptibles d'accueillir des citoyens européens provenant d'un autre Etat membre. Selon ces mêmes parties, la distinction entre les stations-service et magasins situés sur le domaine des autoroutes et les stations-service et magasins extérieurs au domaine des autoroutes s'impose d'autant moins que ces deux catégories relèvent du même marché économique et qu'elles doivent donc bénéficier d'un traitement identique. A.7.2. Une différence de traitement ne serait justifiée, estiment ces parties, qu'en fonction des objectifs que poursuit la décision n° 1692/96/CE. Mais alors, il ne pourrait être fait de distinction entre, d'une part, les stations-service et magasins situés sur le domaine des autoroutes et, d'autre part, les autres stations-service et magasins, mais bien entre, d'une part, les stations-service et magasins situés le long des routes qui composent le réseau routier européen et, d'autre part, les autres stations-service et magasins. Alors seulement la différence de traitement serait raisonnablement justifiée et reposerait sur un critère objectif et pertinent. Enfin, les parties précitées rappellent que la Cour d'arbitrage a la possibilité de poser, le cas échéant, une question préjudicielle à la Cour de justice. Position du Conseil des ministres A.8.1. Dans son mémoire, le Conseil des ministres fait référence à la |
van het Hof (arresten nrs. 36/91, 35/92 en 52/95). Het voorzien voor | jurisprudence de la Cour (arrêts nos 36/91, 35/92 et 52/95). Selon le |
de langs de autosnelwegen gelegen verkooppunten in een regeling die | Conseil des ministres, le fait de soumettre les points de vente situés |
verschillend is van diegene die is ingesteld bij de wetten van 22 juni | le long des autoroutes à un régime différent au regard des lois du 22 |
1960 en 24 juli 1973 is volgens de Ministerraad geen maatregel die | juin 1960 et du 24 juillet 1973 ne constitue pas une mesure |
onevenredig is ten opzichte van het beoogde doel, namelijk het bevorderen van het verkeer op de autosnelwegen, dat aldus in ruime mate wordt vergemakkelijkt. A.8.2. In zijn memorie van antwoord betoogt de Ministerraad dat de tussenkomst van de n.v. Smartshop in de prejudiciële procedure niet ontvankelijk is, aangezien die partij enkel partij is geweest in een analoog geschil, waarin overigens reeds een vonnis is uitgesproken, en niet in de zaak voor de rechter die de verwijzing heeft gelast. Een eventueel belang in een analoog geschil is volgens de Ministerraad evenwel niet voldoende om van een belang te doen blijken in onderhavige procedure. | disproportionnée au but visé, à savoir le développement de la circulation autoroutière, qui est de la sorte grandement facilitée. A.8.2. Dans son mémoire en réponse, le Conseil des ministres soutient que l'intervention de la s.a. Smartshop dans la procédure préjudicielle n'est pas recevable, parce que cette société a seulement été partie dans un litige analogue au sujet duquel un jugement a du reste déjà été prononcé, et non dans l'affaire dont est saisi le juge qui a ordonné le renvoi. Selon le Conseil des ministres, un intérêt éventuel dans un litige analogue n'est néanmoins pas suffisant pour justifier de l'intérêt requis dans la présente procédure. |
A.8.3. Volgens M. Lempereur en consorten zou de beschikking nr. 1692/96/EG tot gevolg hebben dat de rechtspraak van het Hof niet meer gehandhaafd kan blijven ten aanzien van het onderscheid dat tussen verkooppunten op of buiten het domein der autosnelwegen wordt gemaakt inzake avondsluiting en wekelijkse rustdag. Volgens de Ministerraad gaan die partijen daarbij ervan uit dat het Hof zijn rechtspraak zou hebben gebaseerd op de vaststelling dat de Belgische autosnelwegen in een Europees autosnelwegennet zijn geïntegreerd. Die rechtspraak steunt volgens de Ministerraad niet (of niet enkel) op een dergelijke integratie, maar vooral op de eigen aard en inrichting van het autosnelwegennet en de mindere bekendheid van de automobilist met de streek die hij doorreist. Die redenen hangen volgens het Hof samen met de eigen kenmerken van de autosnelwegen en van het verkeer op die wegen. Het uitgangspunt van voormelde partijen berust volgens de | A.8.3. Selon M. Lempereur et consorts, la décision n° 1692/96/CE aurait pour effet que la jurisprudence de la Cour relative à la distinction entre les points de vente situés sur le domaine des autoroutes et ceux situés en dehors de celui-ci, en ce qui concerne la fermeture du soir et le jour de repos hebdomadaire, ne peut plus être maintenue. Selon le Conseil des ministres, les parties précitées considèrent que la Cour a fondé sa jurisprudence sur la constatation que les autoroutes belges sont intégrées dans le réseau autoroutier européen. Or, estime le Conseil des ministres, cette jurisprudence n'est pas (ou n'est pas uniquement) fondée sur cette intégration mais avant tout sur la nature et l'organisation spécifiques du réseau autoroutier ainsi que sur le manque de connaissance, chez l'automobiliste, de la région qu'il traverse. Ces raisons sont liées, selon la Cour, aux caractéristiques propres des autoroutes et de la circulation sur ces voies. Par conséquent, dit le Conseil des |
Ministerraad bijgevolg op een verkeerde lezing van de rechtspraak van | ministres, les parties précitées partent d'une lecture erronée de la |
het Hof. | jurisprudence de la Cour. |
A.8.4. De verantwoording die in die rechtspraak werd gegeven, blijft | A.8.4. La justification avancée dans cette jurisprudence demeure |
volgens de Ministerraad geldig, ook na het aannemen van de beschikking | valable, selon le Conseil des ministres, même après l'adoption de la |
nr. 1692/96/EG. De artikelen 154 en 158 van het E.G.-Verdrag, evenals | décision n° 1692/96/CE. Selon lui, les articles 154 et 158 du Traité |
de voormelde beschikking, leggen volgens de Ministerraad aan de | CE de même que la décision précitée imposent aux Etats membres, en vue |
Lid-Staten de verplichting op om, met het oog op de werking van de | du fonctionnement du marché intérieur et du renforcement de la |
interne markt en de versterking van de economische en sociale | cohésion économique et sociale, l'obligation de développer un réseau |
samenhang, een Trans-Europees netwerk (waaronder een Trans-Europees | transeuropéen (et notamment un réseau routier transeuropéen) à |
wegennet) te ontwikkelen tegen het jaar 2010. Er blijkt dus geenszins | l'horizon 2010. Il ne s'avère donc nullement qu'un tel réseau |
dat een dergelijk Trans-Europees netwerk, wat het wegennet betreft, | transeuropéen existerait déjà, en ce qui concerne le réseau routier. |
reeds zou bestaan. En zelfs wanneer dat geheel of gedeeltelijk het | Et même si c'était totalement ou partiellement le cas, le Conseil des |
geval zou zijn, dan nog zou volgens de Ministerraad het onderscheid | ministres estime que la distinction entre les points de vente |
tussen verkooppunten bij tankstations op of buiten het domein van de | attenants aux stations-service sur le domaine des autoroutes et en |
autosnelwegen verantwoord blijven. De autoreiziger op doorreis zal | dehors de celui-ci demeurerait justifiée. En effet, le voyageur de |
immers meestal het autosnelwegennet, en niet de andere wegen « van | passage empruntera le plus souvent les autoroutes et non les autres « |
hoge kwaliteit », gebruiken voor het afleggen van lange afstanden. Die | routes de haute qualité » en vue de parcourir de longues distances. Ce |
reiziger moet zich voorzien van brandstof en voeding zonder daarvoor | voyageur doit pouvoir se fournir en carburant et en produits |
de autosnelweg te moeten verlaten. | d'alimentation sans devoir pour cela quitter l'autoroute. |
- B - | - B - |
a. Zaak nr. 1857 | a. Affaire n° 1857 |
B.1. De verzoekende partij, de b.v.b.a. English Tobacco Company Essex | B.1. La partie requérante, la s.p.r.l. English Tobacco Company Essex |
Virginia, vordert de vernietiging van de wet van 29 januari 1999 tot | Virginia, demande l'annulation de la loi du 29 janvier 1999 modifiant |
wijziging van de wet van 24 juli 1973 tot instelling van een | la loi du 24 juillet 1973 instaurant la fermeture obligatoire du soir |
verplichte avondsluiting in handel, ambacht en dienstverlening wegens | dans le commerce, l'artisanat et les services, pour violation des |
schending van de bevoegdheidverdelende regels, van het | règles répartitrices de compétences, du principe d'égalité et du |
gelijkheidsbeginsel en van het grondwettelijk beginsel van vrijheid | principe constitutionnel de la liberté du commerce et de l'industrie. |
van handel en nijverheid. | |
B.2.1. De Ministerraad betwist de ontvankelijkheid van het beroep tot | B.2.1. Le Conseil des ministres conteste la recevabilité du recours en |
vernietiging doordat de verzoekende partij niet van het vereiste | annulation, parce que la partie requérante ne justifierait pas de |
belang zou doen blijken. | l'intérêt requis. |
B.2.2. Krachtens de wet van 24 juli 1973 tot instelling van een | B.2.2. En vertu de la loi du 24 juillet 1973 instaurant la fermeture |
verplichte avondsluiting in handel, ambacht en dienstverlening geldt | obligatoire du soir dans le commerce, l'artisanat et les services, |
een principieel verbod van toegang voor de klanten tot de | l'accès de la clientèle aux magasins ainsi que la vente directe aux |
winkelinrichtingen, alsmede van rechtstreekse verkoop aan de | consommateurs sont en principe interdits pendant les heures de |
verbruiker tijdens de sluitingsuren (artikel 1). Onder sluitingsuren | fermeture (article 1er). On entend par heures de fermeture : avant 5 |
wordt verstaan : vóór 5 uur en na 20 uur (na 21 uur op vrijdag en op | heures et après 20 heures (après 21 heures, le vendredi et les jours |
werkdagen die een wettelijke feestdag voorafgaan) (artikel 2). Op het | ouvrables précédant un jour férié légal) (article 2). Une exception au |
principe van een verplicht sluitingsuur wordt een uitzondering gemaakt | principe de l'heure de fermeture obligatoire est faite pour certains |
voor bepaalde types van ondernemingen, producten en plaatsen. Aldus | types d'entreprises, de produits et de lieux. Ainsi, les magasins de |
zijn onder meer tabakswinkels van het toepassingsgebied van die wet | tabac, notamment, sont exclus de l'application de cette loi (article |
uitgesloten (artikel 4). | 4). |
De bestreden wet van 29 januari 1999 wijzigt de voormelde wet van 24 | La loi attaquée du 29 janvier 1999 modifie la loi précitée du 24 |
juli 1973, inzonderheid door in de laatstvermelde wet bepalingen op te | juillet 1973 en insérant en particulier dans celle-ci des dispositions |
nemen met betrekking tot de zogenaamde « nachtwinkels ». Die | relatives aux « magasins de nuit ». Ces dispositions visent à |
bepalingen beogen de ter zake bestaande onwettige toestand te | régulariser la situation illégale existant en la matière (Doc. parl., |
regulariseren (Parl. St., Kamer, 1997-1998, nr. 1308/1, pp. 2 en 12). | Chambre, 1997-1998, n° 1308/1, pp. 2 et 12). Les magasins de tabac |
Tabakswinkels blijven van het toepassingsgebied van de verplichte | demeurent exclus de l'application de la fermeture obligatoire du soir, |
avondsluiting uitgesloten, zoals dat reeds het geval was onder de | comme c'était déjà le cas sous l'empire de la loi du 24 juillet 1973. |
gelding van de wet van 24 juli 1973. Artikel 3 van de bestreden wet | L'article 3 de la loi attaquée reprend donc l'exception existante en |
neemt aldus, wat de tabakswinkels betreft, de reeds eerder bestaande | ce qui concerne les magasins de tabac. |
uitzondering over. B.2.3. Krachtens artikel 4 van haar statuten heeft de verzoekende | B.2.3. En vertu de l'article 4 de ses statuts, la société requérante a |
vennootschap de groot- en kleinhandel en de in- en uitvoer van onder | pour objet la vente au détail et en gros ainsi que l'importation et |
meer tabakswaren tot doel. In haar verzoekschrift wijst zij erop dat | l'exportation, entre autres, de produits du tabac. Dans sa requête, |
zij « één der marktleiders [is] in de tabakshandel te Adinkerke-De | elle souligne qu'elle est « un des leaders du marché dans le commerce |
Panne » en dat « terzake [ . ] grote omzetcijfers [worden] gemaakt | du tabac à Adinkerke-La Panne » et que « d'importants chiffres |
d'affaires sont réalisés dans ce domaine, de sorte que tous les | |
zodat alle tabakshandelaars 's nachts verkopen vermits ook dan een | marchands de tabac vendent la nuit, puisque c'est alors qu'une partie |
aanzienlijk deel van de omzet wordt gemaakt (ongeveer 1/4e) ». | considérable de la recette est réalisée (environ 1/4) ». |
B.2.4. De verzoekende partij doet niet blijken van het vereiste belang | B.2.4. La partie requérante ne justifie pas de l'intérêt requis pour |
om de vernietiging te vorderen van de bestreden wet, nu de | demander l'annulation de la loi attaquée, étant donné que les magasins |
tabakswinkels uitdrukkelijk van de toepassing van een verplicht | de tabac sont explicitement exclus de l'application d'une heure |
sluitingsuur worden uitgesloten, zodat haar situatie door de bestreden | obligatoire de fermeture et que sa situation ne saurait dès lors être |
normen niet rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt. | directement et défavorablement affectée par les normes attaquées. |
B.2.5. Het beroep tot vernietiging is niet ontvankelijk. | B.2.5. Le recours en annulation est irrecevable. |
B.3. Nu de verzoekende partij geen belang heeft om de vernietiging van | B.3. Dès lors que la partie requérante n'a pas d'intérêt à demander |
de bestreden wet te vorderen, is de tussenkomst van de n.v. Smartshop | l'annulation de la disposition attaquée, l'intervention de la s.a. |
in die procedure evenmin ontvankelijk. | Smartshop dans cette procédure n'est pas non plus recevable. |
b. Zaak nr. 1866 | b. Affaire n° 1866 |
B.4.1. In haar memories betoogt de tussenkomende partij n.v. Smartshop | B.4.1. Dans ses mémoires, la partie intervenante s.a. Smartshop |
dat de in die zaak gestelde prejudiciële vragen betrekking hebben op | soutient que les questions préjudicielles posées dans cette affaire |
een geding dat analoog is met datgene in het kader waarvan zij werd | concernent un litige analogue à celui dans le cadre duquel elle a été |
veroordeeld. | condamnée. |
B.4.2. Artikel 87, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | B.4.2. L'article 87, § 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
het Arbitragehof beperkt het recht om een memorie neer te leggen, in | la Cour d'arbitrage limite le droit de déposer un mémoire, dans |
het in die paragraaf bedoelde geval, tot « ieder die van een belang | l'hypothèse visée par ce paragraphe, à « toute personne justifiant |
doet blijken in de zaak voor de rechter die de verwijzing gelast »; | d'un intérêt dans la cause devant la juridiction qui ordonne le renvoi |
daaruit volgt dat de enkele hoedanigheid van partij bij een procedure | »; il s'ensuit que la simple qualité de partie à une procédure |
die analoog is met die welke bij het Hof prejudicieel aanhangig is, | analogue à celle dont la Cour est saisie à titre préjudiciel ne suffit |
niet volstaat om te doen blijken van het belang om in een procedure | pas pour établir l'intérêt à intervenir dans une procédure sur |
betreffende een prejudiciële vraag tussen te komen. | question préjudicielle. |
B.4.3. De memories neergelegd door de n.v. Smartshop zijn niet | B.4.3. Les mémoires déposés par la s.a. Smartshop ne sont pas |
ontvankelijk. | recevables. |
B.5. De verwijzende rechter stelt twee prejudiciële vragen over de | B.5. Le juge a quo pose deux questions préjudicielles concernant la |
bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van, | compatibilité avec les articles 10 et 11 de la Constitution de |
eensdeels, artikel 1, §§ 1 tot 4, van de wet van 22 juni 1960 tot | l'article 1er, §§ 1er à 4, de la loi du 22 juin 1960 instaurant le |
invoering van een wekelijkse rustdag in nering en ambacht en, | repos hebdomadaire dans l'artisanat et le commerce, d'une part, et des |
anderdeels, de artikelen 1, 2 en 4, § 1, f), van de wet van 24 juli | articles 1er, 2 et 4, § 1er, f), de la loi du 24 juillet 1973 |
1973 tot instelling van een verplichte avondsluiting in handel, | instaurant la fermeture obligatoire du soir dans le commerce, |
ambacht en dienstverlening. | l'artisanat et les services, d'autre part. |
In die wetgevingen wordt een onderscheid gemaakt wat de wekelijkse | Dans ces législations, une distinction est faite, en ce qui concerne |
rustdag en de verplichte avondsluiting betreft tussen verkooppunten | le jour de repos hebdomadaire et la fermeture obligatoire du soir, |
naargelang zij al dan niet op het domein der autosnelwegen zijn | entre les points de vente, selon que ceux-ci sont situés ou non sur le |
gelegen. | domaine des autoroutes. |
B.6.1. Artikel 1, § 1, van de wet van 22 juni 1960 tot invoering van | B.6.1. L'article 1er, § 1er, de la loi du 22 juin 1960 instaurant le |
een wekelijkse rustdag in nering en ambacht machtigt de Koning ertoe, | repos hebdomadaire dans l'artisanat et le commerce habilite le Roi à |
prescrire, lorsque l'intérêt général et les nécessités économiques le | |
wanneer het algemeen nut en de economische noodwendigheden het | permettent, à la demande d'une ou de plusieurs fédérations |
toelaten, op aanvraag van een of verscheidene beroepsverbonden en op | professionnelles et sur avis favorable du Conseil supérieur des |
gunstig advies van de Hoge Raad voor de Middenstand een wekelijkse | classes moyennes, un jour de repos par semaine dans la branche de |
rustdag verplicht te stellen in de tak van handel of ambacht welke dat | commerce ou d'artisanat qui intéresse cette ou ces fédérations. |
verbond of die verbonden aanbelangt. | En vertu de l'article 1er, § 4, de la même loi, modifié par la loi du |
Krachtens artikel 1, § 4, van dezelfde wet, gewijzigd bij de wet van 5 | 5 juillet 1973, la décision prise par le Roi ne s'étend pas aux points |
juli 1973, geldt de door de Koning genomen beslissing niet voor de op | de vente situés sur le domaine des autoroutes. |
het domein der autosnelwegen gelegen verkooppunten. | |
B.6.2. Artikel 1 van de wet van 24 juli 1973 tot instelling van een | B.6.2. L'article 1er de la loi du 24 juillet 1973 instaurant la |
verplichte avondsluiting in handel, ambacht en dienstverlening | fermeture obligatoire du soir dans le commerce, l'artisanat et les |
verbiedt de toegang tot de winkelinrichtingen voor de klanten, alsmede | services interdit l'accès de la clientèle aux magasins ainsi que la |
de rechtstreekse verkoop aan de verbruiker tijdens de sluitingsuren, | vente directe aux consommateurs pendant les heures de fermeture, en ce |
voor wat betreft de kleinhandel en in het algemeen elke onderneming | qui concerne le commerce de détail et en général toute entreprise |
die zich bezighoudt met de rechtstreekse verkoop van producten of het | s'occupant de vente directe de produits ou de prestations de services |
verlenen van diensten aan de verbruiker, waarvoor contact met de | aux consommateurs, pour lesquelles il est nécessaire d'entrer en |
klanten vereist is. | contact avec le client. |
Krachtens artikel 4, § 1, f), van dezelfde wet, ingevoegd bij artikel | En vertu de l'article 4, § 1er, f), de la même loi, inséré par |
3 van de wet van 29 januari 1999, zijn de bepalingen van het voormelde | l'article 3 de la loi du 29 janvier 1999, les dispositions de |
artikel 1 niet van toepassing op : | l'article 1er précité ne s'appliquent pas à : |
« f) de verkoop van algemene voedingswaren en huishoudelijke | « f) la vente de produits d'alimentation générale et d'articles |
artikelen, met uitsluiting van gedistilleerde alcoholische dranken en | ménagers, à l'exclusion de boissons alcoolisées distillées et de |
gegiste dranken met een gehalte van meer dan 6 % volume alcohol, | boissons fermentées, d'une teneur en volume d'alcool de plus de 6 %, |
wanneer deze verkoop plaatsvindt in tankstations langs de autosnelweg | lorsque la vente a lieu dans des stations-service situées le long des |
of in winkelruimten gelegen op het domein ervan en als de | autoroutes ou dans des magasins situés sur le domaine des autoroutes |
netto-verkoopoppervlakte, dit is de oppervlakte dienstig voor de | et à condition que la surface nette de vente, c'est-à-dire la |
verkoop en toegankelijk voor het publiek, niet meer bedraagt dan 250 m2. | superficie destinée à la vente et accessible au public, n'excède pas les 250 m2. » |
» B.7. Zowel de verwijzende rechter als de partijen voor het Hof | B.7. Tant le juge a quo que les parties devant la Cour font référence |
verwijzen naar de rechtspraak van het Hof, namelijk naar arresten nrs. | à la jurisprudence de la Cour, à savoir les arrêts nos 36/91, 35/92 et |
36/91, 35/92 en 52/95. | 52/95. |
In die arresten heeft het Hof voor recht gezegd dat artikel 1, § 4, | Dans ces arrêts, la Cour a dit pour droit que l'article 1er, § 4, de |
van de wet van 22 juni 1960 tot invoering van een wekelijkse rustdag | la loi du 22 juin 1960 instaurant le repos hebdomadaire dans |
in nering en ambacht, vervangen bij artikel 1 van de wet van 5 juli | l'artisanat et le commerce, remplacé par l'article 1er de la loi du 5 |
1973, het gelijkheidsbeginsel niet schendt op basis van volgende | juillet 1973, ne viole pas le principe d'égalité, sur la base des |
overwegingen : | considérations suivantes : |
« Blijkens de parlementaire voorbereiding van de wet van 5 juli 1973 | « Selon les travaux préparatoires de la loi du 5 juillet 1973, |
houdt de uitzondering voor de op het domein der autosnelwegen gelegen | l'exception prévue pour les points de vente situés sur le domaine des |
verkooppunten verband met de omstandigheid dat het Belgische | autoroutes procède de la circonstance que le réseau autoroutier belge |
autosnelwegennet in het Europese is geïntegreerd (Gedr. St., Senaat, | est intégré au réseau européen (Doc. parl., Sénat, 1972-1973, n° 86, |
1972-1973, nr. 86, p. 2). | p. 2). |
Het door artikel 1, § 4, eerste lid, van de wet van 22 juni 1960, | Le critère retenu par l'article 1er, § 4, alinéa 1er, de la loi du 22 |
gewijzigd bij de wet van 5 juli 1973, gehanteerde criterium, te weten | juin 1960, modifié par la loi du 5 juillet 1973, à savoir la |
de lokalisatie van het verkooppunt op of buiten het domein der | localisation du point de vente sur le domaine des autoroutes ou en |
autosnelwegen, is objectief en pertinent. | dehors de celui-ci, est objectif et pertinent. |
Dank zij de ingestelde uitzondering kan de gebruiker van een | L'exception prévue permet à l'usager d'une autoroute de poursuivre son |
autosnelweg zijn weg daarop vervolgen zonder | chemin sans craindre des difficultés d'approvisionnement qui trouvent |
bevoorradingsmoeilijkheden te moeten vrezen die hun oorzaak vinden in | leur origine dans la circonstance qu'une station-service située le |
de omstandigheid dat een langs de autosnelweg gelegen tankstation | long de l'autoroute serait fermée par suite de l'obligation de |
gesloten is vanwege de verplichting een wekelijkse rustdag te | respecter un jour de repos hebdomadaire. En effet, en raison tant de |
respecteren. Wanneer hij immers voor een gesloten tankstation zou | |
staan, zou hij vaak niet in de onmiddellijke omgeving een open | la configuration même du réseau autoroutier que du manque de |
tankstation kunnen bereiken, dit zowel wegens de eigen aard en inrichting van het autosnelwegennet als wegens de mindere bekendheid van de automobilist met de streek die hij doorreist. De hoger aangehaalde redenen die voor de verkooppunten gelegen op het domein der autosnelwegen een uitzondering op de verplichte wekelijkse rustdag verantwoorden, hangen samen met de eigen kenmerken van de autosnelwegen en van het verkeer op die wegen. Zij zijn bijgevolg niet aanwezig ten aanzien van verkooppunten die zijn gelegen langs andere wegen, zelfs al zijn die verkooppunten in de nabijheid van een autosnelweg gelegen langs een weg die op een op- of afrit van een autosnelweg aansluit. Het feit dat die verkooppunten niet dezelfde | connaissance de la région traversée, l'usager rencontrant une station-service fermée ne pourrait souvent atteindre une station ouverte dans les environs immédiats. Les raisons invoquées ci-dessus, qui justifient qu'il soit dérogé à la règle du repos hebdomadaire obligatoire pour les points de vente situés sur le domaine des autoroutes, sont liées aux caractéristiques propres des autoroutes et de la circulation sur ces voies. Elles sont par conséquent inexistantes en ce qui concerne les points de vente établis le long d'autres voies, même s'ils sont, à proximité d'une autoroute, situés le long d'une route conduisant à une voie d'accès ou de sortie d'une autoroute. Le fait que ces points de vente ne |
uitzondering genieten, houdt derhalve geen schending in van het in | bénéficient pas de la même dérogation ne constitue dès lors pas une |
artikel 10 van de Grondwet neergelegde gelijkheidsbeginsel. » (arrest | violation du principe d'égalité inscrit à l'article 10 de la |
nr. 52/95, 4). | Constitution. » (arrêt n° 52/95, 4) |
B.8.1. Volgens de verwijzende rechter rijst de vraag of de voormelde | B.8.1. Selon le juge a quo, la question se pose de savoir si la |
rechtspraak gehandhaafd kan blijven, gelet op de sedertdien tot stand | jurisprudence précitée peut être maintenue, compte tenu de la décision |
gekomen beschikking nr. 1692/96/EG van het Europees Parlement en de | |
Raad van 23 juli 1996 betreffende communautaire richtsnoeren voor de | n° 1692/96/CE du Parlement européen et du Conseil du 23 juillet 1996 |
ontwikkeling van een transeuropees vervoersnet. | sur les orientations communautaires pour le développement du réseau |
Het openbaar ministerie in het bodemgeschil en de Ministerraad voor het Hof zijn van mening dat die rechtspraak haar gelding behoudt. De andere partijen voor het Hof betogen integendeel dat uit het E.G.-Verdrag en uit de voormelde beschikking volgt dat het Europese wegennet niet alleen bestaat uit de autosnelwegen, maar ook uit een groot aantal andere wegen en grote assen. Dan zou volgens die partijen geen onderscheid meer mogen worden gemaakt tussen verkooppunten naargelang zij al dan niet op het domein van de autosnelwegen zijn gelegen, maar wel naargelang zij al dan niet zijn gelegen langs wegen die deel uitmaken van het Europese wegennet. | transeuropéen de transport adoptée dans l'intervalle. Le ministère public dans l'instance principale et le Conseil des ministres devant la Cour considèrent que cette jurisprudence demeure applicable. Les autres parties devant la Cour soutiennent au contraire qu'il résulte du Traité C.E. et de la décision précitée que le réseau routier européen ne s'étend pas seulement aux autoroutes mais également à un grand nombre d'autres routes et de grands axes. Il ne pourrait dès lors plus être fait de distinction, estiment ces parties, entre les points de vente selon qu'ils sont situés ou non sur le domaine des autoroutes, mais bien selon qu'ils sont situés ou non le long des routes qui font partie du réseau routier européen. |
B.8.2. Krachtens artikel 2, lid 1, van de voormelde beschikking nr. | B.8.2. En vertu de l'article 2, paragraphe 1, de la décision n° |
1692/96/CE précitée, le réseau transeuropéen de transport est mis en | |
1692/96/EG wordt het Trans-Europees vervoersnet voor het jaar 2010 op | place progressivement à l'horizon 2010 à l'échelle communautaire, en |
gemeenschapsniveau geleidelijk tot stand gebracht door de | intégrant des réseaux d'infrastructure de transports, notamment |
infrastructuurnetten voor onder meer vervoer over land tot een geheel | |
te verenigen. | terrestre. |
Uit de preambule van de beschikking nr. 1692/96/EG volgt dat die | Il ressort du préambule de la décision n° 1692/96/CE que celle-ci |
geïnspireerd is op communautaire doelstellingen zoals de goede werking | s'inspire d'objectifs communautaires tels que le bon fonctionnement du |
van de interne markt en de versterking van de economische en sociale | marché intérieur ainsi que le renforcement de la cohésion économique |
samenhang en dat die specifiek tot doel heeft « een duurzame | et sociale et qu'elle a pour objectifs spécifiques « d'assurer une |
mobiliteit van personen en goederen onder optimale sociale, milieu- en | mobilité durable des personnes et des biens dans les meilleures |
veiligheidsomstandigheden te garanderen en alle vervoerstakken te | conditions sociales, environnementales et de sécurité possibles et |
integreren rekening houdend met hun relatieve voordelen ». Met het oog | d'intégrer l'ensemble des modes de transport en tenant compte de leurs |
op het bereiken van die doelstellingen bepaalt artikel 9, lid 1, van | avantages comparatifs ». C'est dans le but d'atteindre ces objectifs |
de beschikking dat « het transeuropees wegennet bestaat uit reeds | que l'article 9, paragraphe 1, de la décision dispose que « le réseau |
bestaande, nieuwe of aan te passen autosnelwegen en wegen van hoge | routier transeuropéen est composé d'autoroutes et de routes de haute |
kwaliteit ». | qualité, existantes, nouvelles ou à aménager ». |
Uit die vermelding kan niet worden afgeleid dat de autosnelwegen en de | Il ne peut être déduit de cette mention que les autoroutes et les |
andere wegen « van hoge kwaliteit », voortaan en in alle opzichten, | autres routes « de haute qualité » devraient être traitées, dès à |
door de interne wetgevingen op dezelfde wijze zouden moeten worden | présent et à tous égards, de la même manière par les législations |
behandeld. Het onderscheid dat wordt gemaakt tussen de wegen en | internes. La distinction qui est faite entre les routes et les |
autosnelwegen blijft, wat de bijzondere aangelegenheid betreft van de | autoroutes, dans la matière particulière des jours et des heures |
openingsdagen en -uren, op een toelaatbaar criterium gebaseerd. De | d'ouverture, reste fondée sur un critère admissible. L'objectif que |
doelstelling die de Lid-Staten in 2010 zullen moeten bereiken neemt | les Etats membres devront atteindre en 2010 n'empêche pas que les |
niet weg dat de in de hiervoor genoemde arresten vermelde verschillen | différences mentionnées dans les arrêts précités demeurent réelles et |
reëel en relevant blijven. | pertinentes. |
B.9. Om de redenen die in B.7 in herinnering zijn gebracht, schendt de | |
wet van 22 juni 1960 tot invoering van een wekelijkse rustdag in | B.9. Pour les raisons rappelées au B.7, la loi du 22 juin 1960 |
instaurant le repos hebdomadaire dans l'artisanat et le commerce, sur | |
nering en ambacht, waarop de eerste prejudiciële vraag betrekking | laquelle porte la première question préjudicielle, ne viole pas les |
heeft, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet doordat daarin een | articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'elle fait une |
onderscheid wordt gemaakt tussen verkooppunten - tankstations of | distinction entre les points de vente - stations-service ou magasins |
bijbehorende winkelruimten - naargelang zij al dan niet op het domein | attenants - selon qu'ils sont situés ou non sur le domaine des |
der autosnelwegen zijn gelegen. | autoroutes. |
B.10. De tweede prejudiciële vraag heeft betrekking op het onderscheid | B.10. La deuxième question préjudicielle porte sur la distinction |
dat in de wet van 24 juli 1973 tot instelling van een verplichte | opérée, dans la loi du 24 juillet 1973 instaurant la fermeture |
avondsluiting in handel, ambacht en dienstverlening wordt gemaakt | obligatoire du soir dans le commerce, l'artisanat et les services, |
tussen bij tankstations behorende winkelruimten naargelang zij al dan | entre les magasins attenants aux stations-service selon qu'ils sont |
niet op het domein der autosnelwegen zijn gelegen. | situés ou non sur le domaine des autoroutes. |
De memorie van toelichting bij artikel 3 van de wet van 29 januari | L'exposé des motifs relatif à l'article 3 de la loi du 29 janvier |
1999, waarbij een littera f) aan artikel 4, § 1, van de voormelde wet | 1999, qui a inséré un littéra f) dans l'article 4, § 1er, de la loi |
van 24 juli 1973 werd toegevoegd, vermeldt daaromtrent het volgende : | précitée du 24 juillet 1973, mentionne à cet égard ce qui suit : |
« [ . ] aan tankstations die langs autosnelwegen gelegen zijn [wordt] | « [ . ] il est [ . ] permis aux stations service, situées le long des |
toegestaan algemene voedingswaren te verkopen. Het is nuttig voor de | autoroutes de vendre des produits d'alimentation générale. Il est |
autoweggebruiker die op doorreis is, dat hij niet meer verplicht wordt | utile pour l'utilisateur de l'autoroute qui est de passage, de ne pas |
de autosnelweg te verlaten om wat voedsel te kopen. Om evenwel te | devoir la quitter afin d'acheter de l'alimentation. Toutefois, pour |
voorkomen dat deze tankstations op de duur superettes worden en ook | éviter que ces stations service ne deviennent des supérettes et |
andere klanten gaan aantrekken, moeten zowel het assortiment en de | qu'elles n'attirent d'autres clients, l'assortiment et la superficie |
oppervlakte beperkt blijven. Een oppervlaktebeperking zal zeker een | doivent être limités. Une limitation de la superficie aura |
invloed hebben op het assortiment. Toch is het belangrijk, vooral met | certainement une répercussion sur l'assortiment. En outre, il est |
het oog op de verkeersveiligheid, alcoholische dranken met een gehalte | important, surtout en vue de la sécurité routière, d'exclure les |
van meer dan 6 % volume alcohol uit te sluiten. » (Parl. St., Kamer, | boissons alcoolisées d'une teneur en volume d'alcool de plus de 6 %. » |
1997-1998, nr. 1308/1, p. 5) | (Doc. parl., Chambre, 1997-1998, n° 1308/1, p. 5) |
B.11. De argumentatie die in voormelde parlementaire voorbereiding | B.11. L'argumentation avancée dans les travaux préparatoires précités |
werd aangevoerd om de uitzondering op het verplichte sluitingsuur ten | pour justifier la dérogation accordée aux stations-service situées le |
aanzien van tankstations langs de autosnelweg of van winkelruimten | long des autoroutes ou aux magasins situés sur le domaine de |
gelegen op het domein ervan, te staven, kan redelijkerwijze de in de | celles-ci, en ce qui concerne l'heure obligatoire de fermeture, peut |
tweede prejudiciële vraag vermelde verschillende behandeling | raisonnablement justifier la différence de traitement mentionnée dans |
verantwoorden. | la deuxième question préjudicielle. |
Bovendien gelden de in B.7 in herinnering gebrachte overwegingen van | En outre, les considérations de la Cour rappelées en B.7, qui |
het Hof met betrekking tot het niet-discriminerend karakter van de | concernent le caractère non discriminatoire du régime du jour de repos |
regeling van de wekelijkse rustdag mutatis mutandis voor de regeling | hebdomadaire, s'appliquent mutatis mutandis au régime de la fermeture |
van de verplichte avondsluiting. | obligatoire du soir. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
- verwerpt het beroep tot vernietiging; | - rejette le recours en annulation; |
- zegt voor recht : | - dit pour droit : |
1) Artikel 1, §§ 1, 2 en 3, van de wet van 22 juni 1960 tot invoering | 1) L'article 1er, §§ 1er, 2 et 3, de la loi du 22 juin 1960 instaurant |
van een wekelijkse rustdag in nering en ambacht schendt de artikelen | le repos hebdomadaire dans l'artisanat et le commerce ne viole pas les |
10 en 11 van de Grondwet niet, doordat het toestaat een wekelijkse | articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il permet d'imposer un |
rustdag op te leggen aan de uitbaters van tankstations en bijbehorende | jour de repos hebdomadaire aux exploitants de stations-service et |
winkelruimten, wanneer de verkoopruimte buiten het domein der | magasins annexés à celles-ci lorsque les lieux de vente sont situés en |
autosnelwegen is gelegen. | dehors du domaine des autoroutes. |
2) De artikelen 1 en 2 van de wet van 24 juli 1973 tot instelling van | 2) Les articles 1er et 2 de la loi du 24 juillet 1973 instaurant la |
een verplichte avondsluiting in handel, ambacht en dienstverlening | fermeture obligatoire du soir dans le commerce, l'artisanat et les |
schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, doordat zij een verplichte avondsluiting opleggen aan de uitbaters van aan tankstations verbonden winkelruimten die buiten het domein der autosnelwegen zijn gelegen. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 1 maart 2001. De griffier, L. Potoms. De voorzitter, | services ne violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'ils imposent la fermeture du soir aux exploitants de magasins annexés aux stations-service situés en dehors du domaine des autoroutes. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 1er mars 2001. Le greffier, L. Potoms. Le président, |
G. De Baets. | G. De Baets. |