Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 67/2000 van 14 juni 2000 Rolnummer 1612 In zake: het beroep tot vernietiging van de artikelen 1, 2, 4°, 3, 4 en 5 van het decreet van het Waalse Gewest van 19 november 1998 tot invoering van een belasting op de verlaten woningen in Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters P. (...)"
Arrest nr. 67/2000 van 14 juni 2000 Rolnummer 1612 In zake: het beroep tot vernietiging van de artikelen 1, 2, 4°, 3, 4 en 5 van het decreet van het Waalse Gewest van 19 november 1998 tot invoering van een belasting op de verlaten woningen in Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters P. (...) Arrêt n° 67/2000 du 14 juin 2000 Numéro du rôle : 1612 En cause : le recours en annulation des articles 1 er , 2, 4°, 3, 4 et 5 du décret de la Région wallonne du 19 novembre 1998 instaurant une taxe sur les logements abandonnés en R La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges P. Martens(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 67/2000 van 14 juni 2000 Arrêt n° 67/2000 du 14 juin 2000
Rolnummer 1612 Numéro du rôle : 1612
In zake: het beroep tot vernietiging van de artikelen 1, 2, 4°, 3, 4 En cause : le recours en annulation des articles 1er, 2, 4°, 3, 4 et 5
en 5 van het decreet van het Waalse Gewest van 19 november 1998 tot du décret de la Région wallonne du 19 novembre 1998 instaurant une
invoering van een belasting op de verlaten woningen in het Waalse taxe sur les logements abandonnés en Région wallonne, introduit par
Gewest, ingesteld door de v.z.w. Algemeen Eigenaarssyndicaat en anderen. l'a.s.b.l. Syndicat national des propriétaires et autres.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges P.
rechters P. Martens, E. Cerexhe, H. Coremans, A. Arts en E. De Groot, Martens, E. Cerexhe, H. Coremans, A. Arts et E. De Groot, assistée de
bijgestaan door referendaris B. Renauld, waarnemend griffier, onder la référendaire B. Renauld, faisant fonction de greffier, présidée par
voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest: après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep I. Objet du recours
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 1 februari Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 1er
1999 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 2 février 1999 et parvenue au greffe le 2 février 1999, l'a.s.b.l.
februari 1999, hebben de v.z.w. Algemeen Eigenaarssyndicaat, met Syndicat national des propriétaires, dont le siège social est établi à
maatschappelijke zetel te 1000 Brussel, Violetstraat 43, J.-P. 1000 Bruxelles, rue de la Violette 43, J.-P. Vermote, demeurant à 1800
Vermote, wonende te 1800 Vilvoorde, Vogelzangstraat 8, en R. Verhelst,
wonende te 8318 Brugge-Assebroek, Omendreef 17, beroep tot Vilvorde, Vogelzangstraat 8, et R. Verhelst, demeurant à 8318
Bruges-Assebroek, Omendreef 17, ont introduit un recours en annulation
vernietiging ingesteld van de artikelen 1, 2, 4°, 3, 4 en 5 van het des articles 1er, 2, 4°, 3, 4 et 5 du décret de la Région wallonne du
decreet van het Waalse Gewest van 19 november 1998 tot invoering van 19 novembre 1998 instaurant une taxe sur les logements abandonnés en
een belasting op de verlaten woningen in het Waalse Gewest
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 27 november 1998). Région wallonne (publié au Moniteur belge du 27 novembre 1998).
II. De rechtspleging II. La procédure
Bij beschikking van 2 februari 1999 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 2 février 1999, le président en exercice a désigné
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi
organieke wet bij op 25 maart 1999 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 25 mars 1999.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 9 april 1999. Moniteur belge du 9 avril 1999.
De Waalse Regering, rue Mazy 25-27, 5100 Namen, heeft een memorie Le Gouvernement wallon, rue Mazy 25-27, 5100 Namur, a introduit un
ingediend bij op 5 juli 1999 ter post aangetekende brief. mémoire, par lettre recommandée à la poste le 5 juillet 1999.
Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi
organieke wet bij op 15 juli 1999 ter post aangetekende brief. organique, par lettre recommandée à la poste le 15 juillet 1999.
Bij beschikking van 13 juli 1999 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 13 juillet 1999, le président en exercice a prorogé
termijn voor het indienen van een memorie van antwoord verlengd tot 30 jusqu'au 30 septembre 1999 le délai pour introduire un mémoire en
september 1999. réponse.
De verzoekende partijen hebben een memorie van antwoord ingediend bij Les parties requérantes ont introduit un mémoire en réponse par lettre
op 24 september 1999 ter post aangetekende brief. recommandée à la poste le 24 septembre 1999.
Bij beschikkingen van 29 juni 1999 en 27 januari 2000 heeft het Hof de Par ordonnances du 29 juin 1999 et du 27 janvier 2000, la Cour a
termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot prorogé respectivement jusqu'aux 1er février 2000 et 1er août 2000 le
respectievelijk 1 februari 2000 en 1 augustus 2000. délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Bij beschikking van 22 december 1999 heeft het Hof de zaak in Par ordonnance du 22 décembre 1999, la Cour a déclaré l'affaire en
gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 19 état et fixé l'audience au 19 janvier 2000.
januari 2000. Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats
bij op 24 december 1999 ter post aangetekende brieven. par lettres recommandées à la poste le 24 décembre 1999.
Op de openbare terechtzitting van 19 januari 2000: A l'audience publique du 19 janvier 2000 :
- zijn verschenen: - ont comparu :
. Mr. E. Grégoire, advocaat bij de balie te Luik, voor de verzoekende . Me E. Grégoire, avocat au barreau de Liège, pour les parties
partijen; requérantes;
. Mr. V. Thiry, advocaat bij de balie te Luik, voor de Waalse . Me V. Thiry, avocat au barreau de Liège, pour le Gouvernement
Regering; wallon;
- hebben de rechters-verslaggevers P. Martens en E. De Groot verslag uitgebracht; - les juges-rapporteurs P. Martens et E. De Groot ont fait rapport;
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; - les avocats précités ont été entendus;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
III. De in het geding zijnde decreetsbepalingen III. Les dispositions décrétales en cause
1. Luidens artikel 1 van het decreet van 19 november 1998 « wordt ten 1. Aux termes de l'article 1er du décret du 19 novembre 1998, « il est
bate van het Waalse Gewest een jaarlijkse belasting op de verlaten établi au profit de la Région wallonne une taxe annuelle sur les
woningen ingevoerd onder de voorwaarden en op de wijze die in dit logements abandonnés dans les conditions et selon les modalités
decreet vastliggen ». déterminées par le présent décret ».
Artikel 2, 5°, geeft de volgende definitie aan het begrip verlaten L'article 2, 5°, donne la définition suivante à la notion de logement
woning: « onvoltooide of leegstaande woning ». abandonné : « inachevé ou inoccupé ».
Artikel 2, 4°, bepaalt: « In de zin van dit decreet wordt verstaan onder: ' leegstaande woning ': woning die aan één van de volgende gevallen beantwoordt: 1° woning die sinds ten minste twaalf maanden onbewoonbaar verklaard is; 2° woning die gedurende ten minste twaalf opeenvolgende maanden niet voorzien is van het meubilair dat vereist is op grond van haar bestemming; 3° woning waar het water- of elektriciteitsverbruik tijdens een periode van ten minste twaalf opeenvolgende maanden lager ligt dan het door de Regering bepaalde minimumverbruik; 4° woning waarvoor tijdens een periode van ten minste twaalf opeenvolgende maanden niemand in de bevolkingsregisters ingeschreven is. De leegstand wordt niet onderbroken als de woning door een dakloze persoon zonder rechten of titels wordt gebruikt. » L'article 2, 4°, dispose : « Au sens du présent décret, on entend par : 'logement inoccupé' : le logement correspondant à l'un des cas suivants : 1° le logement déclaré inhabitable depuis au moins douze mois; 2° le logement qui n'est pas garni du mobilier indispensable à son affectation pendant une période d'au moins douze mois consécutifs; 3° le logement pour lequel la consommation d'eau ou d'électricité constatée pendant une période d'au moins douze mois consécutifs est inférieure à la consommation minimale fixée par le Gouvernement; 4° le logement pour lequel aucune personne n'est inscrite dans les registres de la population pendant une période d'au moins douze mois consécutifs. L'occupation sans droit ni titre par une personne sans abri n'interrompt pas l'inoccupation ».
De artikelen 3, 4 en 5 van het decreet luiden als volgt: Les articles 3, 4 et 5 du décret sont rédigés comme suit :
«

Art. 3.De belasting is verschuldigd door de eigenaar van een woning

«

Art. 3.Est redevable de la taxe, le propriétaire d'un logement

die verlaten is op 1 januari van het jaar volgend op de aanslagperiode. abandonné au 1er janvier de l'année qui suit la période d'imposition.
In geval van splitsing van het eigendomsrecht is de belasting En cas de démembrement du droit de propriété, le redevable de la taxe
verschuldigd door de drager van het zakelijk genotsrecht. est le titulaire du droit réel de jouissance.

Art. 4.De belasting bedraagt BEF 400 per m2 of gedeelte van m2

Art. 4.Le montant de la taxe est fixé à FB 400 par m2 ou fraction de

bewoonbare oppervlakte en ten minste BEF 25.000 per woning. m2 de surface habitable, avec un minimum de FB 25.000 par logement.
Indien de belastingplichtige geen andere bestemming aan de woning geeft, wordt het bedrag van de belasting verdubbeld voor het aanslagjaar volgend op de eerste inkohiering en verdrievoudigd voor de volgende aanslagjaren. Als de woning van eigenaar verandert, wordt het bedrag van de belasting verdubbeld voor het aanslagjaar volgend op de eerste inkohiering van de nieuwe eigenaar en verdrievoudigd voor de volgende aanslagjaren.

Art. 5.De belastingplichtige wordt van de belasting vrijgesteld: 1° voor woningen die tijdens de bij de beheers- of huurovereenkomst bepaalde periode aan een door het Waalse Gewest erkend agentschap voor sociale huisvesting of aan een huisvestingsmaatschappij toebehoren, hen voor beheer of verhuur worden toevertrouwd; 2° voor woningen die binnen de grenzen van een door de bevoegde overheid goedgekeurd onteigeningsplan gelegen zijn of waarvoor de stedenbouwkundige vergunning wegens het voorbereiden van een onteigeningsplan niet kan worden verlengd; 3° tijdens de duur van de behandeling van het renovatiedossier door de bevoegde overheid, voor woningen die beschermd zijn krachtens het

A défaut de réaffectation du logement par le redevable, le montant de la taxe est doublé pour l'exercice qui suit le premier enrôlement et triplé pour les exercices ultérieurs. En cas de changement de propriétaire, le montant de la taxe est doublé pour l'exercice qui suit le premier enrôlement du nouveau propriétaire, et triplé pour les exercices ultérieurs.

Art. 5.Le redevable est exonéré de la taxe : 1° pour les logements appartenant, donnés en gestion ou en location à une agence immobilière sociale agréée par la Région wallonne ou à une société de logement, et ce, durant la période couverte par le contrat de gestion ou de location; 2° pour les logements situés dans les limites d'un plan d'expropriation approuvé par l'autorité compétente ou ne pouvant plus faire l'objet d'un permis d'urbanisme parce qu'un plan d'expropriation est en préparation; 3° pendant le délai de traitement du dossier de restauration par

Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium; l'autorité compétente, pour les logements classés en vertu du Code
4° indien hij kan aantonen dat de woning een nieuwe bestemming heeft wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine;
gekregen vóór 31 december van het jaar volgend op de aanslagperiode; 4° s'il prouve la réaffectation du logement avant le 31 décembre de
l'année qui suit la période imposable;
5° wanneer de leegstand toe te schrijven is aan een schade die is 5° lorsque l'inoccupation est subséquente à un sinistre survenu
ontstaan buiten zijn wil om en de termijn voor de herbestemming met indépendamment de la volonté du redevable, le délai de réaffectation
twaalf maanden wordt verlengd. » est prolongé de douze mois ».
Aangezien het decreet geen bepalingen bevat met betrekking tot de Le décret ne comportant pas de dispositions relatives à son entrée en
inwerkingtreding ervan, is het op 7 december 1998 in werking getreden, vigueur, celle-ci est intervenue le 7 décembre 1998, soit dix jours
namelijk tien dagen na de bekendmaking ervan in het Belgisch après sa publication au Moniteur belge.
Staatsblad. De artikelen 1, 2, 4°, 3, 4 en 5 van het decreet van 19 november 1998 Les articles 1er, 2, 4°, 3, 4 et 5 du décret du 19 novembre 1998 sont
zijn de bestreden bepalingen. les dispositions attaquées.
2. Artikel 2, 4°, (4°), van het decreet van 19 november 1998 is bij
het enig artikel van het decreet van 6 mei 1999 houdende wijziging van 2. Par l'article unique du décret du 6 mai 1999 modifiant le décret du
het decreet van 19 november 1998 tot invoering van een belasting op de 19 novembre 1998 instaurant une taxe sur les logements abandonnés en
verlaten woningen in het Waalse Gewest door de volgende tekst Région wallonne, l'article 2, 4°, (4°), du décret du 19 novembre 1998
vervangen: est remplacé par le texte suivant :
« 4° woning waarvoor tijdens een periode van ten minste twaalf « 4° Le logement pour lequel aucune personne n'est inscrite dans les
opeenvolgende maanden niemand in de bevolkingsregisters ingeschreven registres de la population pendant une période d'au moins douze mois
is, behalve indien de drager van zakelijke rechten aantoont dat de consécutifs, sauf si le titulaire de droits réels justifie que le
woning werkelijk betrokken werd ofwel voor de uitoefening van logement a servi effectivement soit d'habitation, soit de lieu
bedrijfs-, maatschappelijke of andere activiteiten gebruikt werd. d'exercice d'activités économiques, sociales ou autres.
De leegstand wordt niet onderbroken als de woning door een dakloze L'occupation sans droit ni titre par une personne sans abri
persoon zonder rechten of titels wordt gebruikt. » n'interrompt pas l'inoccupation. »
Aangezien dat decreet geen bepalingen bevat met betrekking tot de Ce décret ne comportant pas de dispositions relatives à son entrée en
inwerkingtreding ervan, is het op 20 juni 1999 in werking getreden, vigueur, celle-ci est intervenue le 20 juin 1999, soit dix jours après
namelijk tien dagen na de bekendmaking ervan in het Belgisch sa publication au Moniteur belge.
Staatsblad. 3. Artikel 19 van het decreet van 6 mei 1999 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen bepaalt: « Het belastbaar tijdperk valt samen met het kalenderjaar waarop de voor belasting in aanmerking genomen toestand betrekking heeft, of met het deel van het kalenderjaar waarin de belastingplichtige de voorwaarden heeft vervuld om aan de belasting te worden onderworpen. Het aanslagjaar valt samen met het kalenderjaar dat volgt op het belastbaar tijdperk. De belasting die voor een aanslagjaar verschuldigd is, wordt gevestigd op basis van de belastbare grondslag die betrekking heeft op het belastbare tijdperk. » Bij gebrek aan bepalingen met betrekking tot de inwerkingtreding ervan, is het decreet in werking getreden tien dagen na de bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad van 1 juli 1999, 3. L'article 19 du décret du 6 mai 1999 relatif à l'établissement, au recouvrement et au contentieux en matière de taxes régionales directes dispose : « La période imposable est l'année civile à laquelle se rapporte la situation qui fait l'objet de la taxe, ou la partie de cette année civile pendant laquelle le redevable a réuni les conditions d'assujettissement à la taxe. L'exercice d'imposition est l'année civile qui suit la période imposable. La taxe due pour un exercice d'imposition est établie sur la base imposable relative à la période imposable. » A défaut de dispositions relatives à son entrée en vigueur, celle-ci est intervenue dix jours après sa publication au Moniteur belge du 1er
namelijk op 11 juli 1999. juillet 1999, soit le 11 juillet 1999.
IV. In rechte IV. En droit
- A - Wat het belang van de verzoekende partijen betreft A.1.1. De v.z.w. Algemeen Eigenaarssyndicaat, de eerste verzoekende partij, grondt haar belang op het feit dat zij volgens haar statuten de verdediging van het onroerend privé-eigendomsrecht tot doel heeft en dat een groot aantal van haar leden eigenaar zijn van leegstaande woningen waarop de belasting die door de bestreden bepalingen is ingevoerd, wordt geheven. A.1.2. De Waalse Regering betwist dat belang door erop te wijzen dat die verzoekende vereniging niet aantoont in welk opzicht het eigendomsrecht zou zijn geschonden. - A - Quant à l'intérêt des parties requérantes A.1.1. L'a.s.b.l. Syndicat national des propriétaires, première partie requérante, fonde son intérêt sur le fait que son objet statutaire est la défense du droit de propriété privée immobilière et que nombre de ses membres sont propriétaires d'immeubles inoccupés visés par la taxe instaurée par les dispositions attaquées. A.1.2. Le Gouvernement wallon conteste cet intérêt en indiquant que cette association requérante ne démontre pas en quoi le droit de propriété serait atteint.
A.2.1. De tweede en de derde verzoeker zijn eigenaar van een tweede A.2.1. Les deuxième et troisième requérants sont propriétaires d'une
verblijf gelegen in het Waalse Gewest en zijn de belasting résidence secondaire située en Région wallonne et ils sont redevables
verschuldigd op grond van artikel 2, 4°, (3°) en (4°), van het decreet de la taxe sur la base de l'article 2, 4°, (3°) et (4°), du décret du
van 19 november 1998. 19 novembre 1998.
Ook al is artikel 2, 4°, (4°), gewijzigd door het decreet van 6 mei Même si l'article 2, 4°, (4°), a été modifié par le décret du 6 mai
1999 om te vermijden dat tweede verblijven worden belast, toch gaan de 1999 pour éviter de taxer les secondes résidences, ces requérants
verzoekers ervan uit dat zij de belasting nog steeds verschuldigd considèrent qu'ils peuvent toujours rester redevables de la taxe s'ils
kunnen blijven indien zij hun tweede verblijf gedurende meer dan
twaalf maanden niet bewonen. Bovendien zou de belasting overigens op n'habitent pas cette résidence pendant plus de douze mois. En outre,
grond van artikel 2, 4°, (3°), verschuldigd zijn. la taxe serait due par ailleurs sur la base de l'article 2, 4°, (3°).
De Waalse Regering oordeelt op grond van de vervanging van artikel 2, Le Gouvernement wallon, se fondant sur le remplacement de l'article 2,
4°, (4°), van het decreet van 19 november 1998 door het decreet van 6 4°, (4°), du décret du 19 novembre 1998 par le décret du 6 mai 1999,
mei 1999, dat de belasting niet meer van toepassing is op tweede considère que la taxe n'est plus applicable aux secondes résidences et
verblijven en dat die verzoekers ze bijgevolg niet verschuldigd zouden zijn. qu'elle ne serait donc pas due par ces requérants.
Ten aanzien van het eerste middel Quant au premier moyen
A.3.1. In een eerste middel, dat gegrond is op artikel 6, § 1, VI, A.3.1. Par un premier moyen, fondé sur l'article 6, § 1er, VI, alinéa
derde lid, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980, gaan de verzoekers ervan uit dat de betwiste belasting een werking heeft die gelijk is met die van douanerechten, dat zij het intergewestelijk verkeer en het vrij kapitaalverkeer belemmert, niet verzoend kan worden met het algemeen kader van de Belgische economische unie en bijgevolg niet mocht worden goedgekeurd door het Waalse Gewest. A.3.2. De Regering van het Waalse Gewest antwoordt dat het met het in het geding zijnde decreet geen niet-fiscaal effect heeft beoogd dat het binnen de perken van zijn bevoegdheden niet vermocht na te streven, maar dat de belasting onvermijdelijk een wijziging in het gedragspatroon van de bedoelde belastingplichtigen tot gevolg heeft 3, de la loi spéciale du 8 août 1980, les requérants considèrent que la taxe litigieuse a un effet équivalent aux droits de douane, qu'elle constitue une entrave aux échanges interrégionaux et à la libre circulation des capitaux, qu'elle ne respecte pas le cadre général de l'union économique belge et qu'elle ne pouvait donc être adoptée par la Région wallonne. A.3.2. Le Gouvernement de la Région wallonne répond que, par le décret en cause, elle n'a pas visé un effet non fiscal que ses compétences ne lui permettaient pas de poursuivre, mais que la taxe a inévitablement pour conséquence une modification dans le type de comportement des
(cf. arrest nr. 18/97 van het Hof). contribuables visés (cf. l'arrêt n° 18/97 de la Cour).
Het doel van de belasting bestaat erin de eigenaars van onroerende L'instauration de la taxe vise à inciter les propriétaires de biens
goederen die bestemd zijn om bewoond te worden, ertoe aan te zetten ze immeubles destinés à l'habitation à affecter ceux-ci au logement, en
voor huisvesting te bestemmen, om de gevallen van leegstand en sorte de réduire les cas d'inoccupation et de taudis, d'augmenter
verkrotting tegen te gaan, het woningaanbod te verruimen en dus de l'offre de logements et donc de contribuer à la mise en oeuvre du
inwerkingstelling van het recht op een behoorlijke huisvesting,
verankerd in artikel 23 van de Grondwet, te bevorderen. droit à un logement décent consacré par l'article 23 de la
Volgens de Waalse Regering is de belasting geen intern douanerecht Constitution. Selon le Gouvernement wallon, la taxe n'est pas un droit de douane
noch een heffing met gelijke werking. Zij is niet gekoppeld aan het intérieur et ne constitue pas une taxe d'effet équivalent. Elle n'est
overschrijden van de territoriale grens van het Gewest en belemmert op pas liée au franchissement de la limite territoriale de la Région et
geen enkele wijze het intergewestelijk verkeer. ne crée aucune entrave aux échanges interrégionaux.
Ten aanzien van het tweede middel Quant au deuxième moyen
A.4.1.1. Het tweede middel van de verzoekers, dat is afgeleid uit de A.4.1.1. Le deuxième moyen des requérants, pris de la violation des
schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, bestaat uit twee onderdelen. In het eerste onderdeel wordt het decreet verweten dat de eigenaars van goed onderhouden leegstaande woningen, zoals bedoeld in artikel 2, 4°, net zoals die van niet onderhouden leegstaande woningen, de belasting verschuldigd zijn. De verzoekers geven als voorbeeld de eigenaars van woningen die worden ingericht of verbouwd, van tweede verblijven, vakantiehuisjes, woningen die worden verhuurd aan huurders die in het buitenland verblijven maar die graag een pied-à-terre behouden, woningen die leegstaan omdat men ze twee of drie jaar later aan kinderen wil overlaten en woningen die te koop of te huur staan maar waarvoor geen kandidaten zijn. Zij voeren in dat opzicht het met voorbehoud geformuleerde advies van de Raad van State aan, waarin de onevenredigheid van de maatregel werd bekritiseerd. A.4.1.2. De Waalse Regering is van mening dat de maatregel volkomen is afgestemd op het nagestreefde doel, dat hij ten aanzien van dat doel articles 10 et 11 de la Constitution, est divisé en deux branches. Par la première branche, il est reproché au décret de prévoir que les propriétaires d'immeubles inoccupés bien entretenus visés à l'article 2, 4°, subiront la taxe au même titre que les propriétaires d'immeubles inoccupés et non entretenus. Les requérants donnent comme exemple les propriétaires d'immeubles en aménagement et transformation, de secondes résidences, de gîtes ruraux, d'immeubles donnés en location à des preneurs résidant à l'étranger mais désirant garder un pied-à-terre, d'immeubles inoccupés pour les réserver à des enfants deux ou trois ans plus tard et d'immeubles destinés à la vente ou à la location mais ne trouvant pas amateur. Ils invoquent à cet égard l'avis réservé du Conseil d'Etat qui critiquait le caractère disproportionné de la mesure. A.4.1.2. En regard du but poursuivi, le Gouvernement wallon considère la mesure comme parfaitement adaptée, reposant sur un critère objectif
op een objectief criterium berust en van die aard is dat de eigenaars et de nature à inciter les propriétaires des biens visés à affecter
van de bedoelde onroerende goederen ertoe worden aangezet deze voor ceux-ci au logement. En n'opérant pas de distinction entre les
huisvesting te bestemmen. De wetgever heeft geen onderscheid gemaakt immeubles inoccupés selon qu'ils sont ou non entretenus par le
tussen leegstaande woningen naargelang zij al dan niet door de propriétaire, le législateur a visé à ne pas vider le décret de son
eigenaar zijn onderhouden, om het decreet niet uit te hollen,
rechtsonzekerheid te vermijden en diverse speculaties te voorkomen die contenu, à éviter de créer une insécurité juridique et à déjouer des
het gevolg zouden zijn van een vrijstelling voor de eigenaars van spéculations diverses qui auraient résulté de l'exonération des
leegstaande maar onderhouden woningen. Op dezelfde wijze heeft hij propriétaires d'immeubles inoccupés mais entretenus. De même, il n'a
geen rekening kunnen houden met omstandigheden die losstaan van de wil pu tenir compte des circonstances indépendantes de la volonté des
van de eigenaars omdat die moeilijk objectief te bepalen zijn. propriétaires, difficiles à cerner avec objectivité.
A.4.2.1. In het tweede onderdeel voeren de verzoekers aan dat artikel A.4.2.1. Par la deuxième branche, les requérants soutiennent que
5, 1°, van het decreet een onverantwoorde discriminatie creëert door l'article 5, 1°, du décret, crée une discrimination injustifiée en
een vrijstelling te verlenen voor « woningen die tijdens de bij de accordant une exonération pour « les logements appartenant, donnés en
beheers- of huurovereenkomst bepaalde periode aan een door het Waalse
Gewest erkend agentschap voor sociale huisvesting of aan een gestion ou en location à une agence immobilière sociale agréée par la
huisvestingsmaatschappij toebehoren, hen voor beheer of verhuur worden Région wallonne ou à une société de logement et ce, durant la période
toevertrouwd ». Bovendien zou die vrijstelling een zware schending couverte par le contrat de gestion ou de location ». En outre, cette
zijn van de vrijheid van handel en ondernemen, aangezien de eigenaars exonération porterait une grave atteinte à la liberté de commerce et
ertoe zouden worden aangemoedigd hun woningen aan erkende d'entreprise puisque les propriétaires seraient encouragés à confier
maatschappijen of agentschappen voor sociale huisvesting toe te leurs immeubles à des sociétés agréées ou à des agences immobilières
vertrouwen, en omdat de vrijstelling voor die beheersmaatschappijen sociales et que l'exonération constituera donc un argument commercial
dus een commercieel argument zou zijn ten opzichte van de privé- pour ces sociétés de gestion par rapport aux sociétés de gestion
vastgoedbeheersmaatschappijen. immobilière privées.
A.4.2.2. Volgens de Waalse Regering is dat onderdeel van het middel A.4.2.2. Selon le Gouvernement wallon, cette branche du moyen est
onontvankelijk, omdat de categorieën van personen die worden irrecevable, à défaut de mentionner les catégories de personnes
vergeleken, niet zijn vermeld. comparées.
Indien het middel het verschil aanklaagt tussen de privé-eigenaars en Si le moyen dénonce la différence entre les propriétaires privés et
de openbare actoren die door de bepaling worden beoogd, is het niet les opérateurs publics visés par la disposition, le moyen n'est pas
gegrond. Volgens de Waalse Regering gaat het immers om fundamenteel fondé. Il s'agit en effet, selon le Gouvernement wallon, de catégories
verschillende categorieën, aangezien die openbare actoren wettelijke fondamentalement différentes, ces opérateurs publics poursuivant des
opdrachten van openbare dienst vervullen, onder toezicht van de missions légales de service public, contrôlées par les pouvoirs
overheid. publics.
Ten aanzien van het derde middel Quant au troisième moyen
A.5.1. In een derde middel, dat is afgeleid uit de schending van de A.5.1. Par un troisième moyen, pris de la violation des articles 10 et
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, verwijten de verzoekers het 11 de la Constitution, les requérants reprochent au décret de faire
decreet dat de eigenaars van verlaten en/of leegstaande openbare of échapper à la taxe les propriétaires de logements publics ou privés
privé-gebouwen die echter niet voor huisvesting bestemd zijn, zoals laissés à l'abandon et/ou inoccupés, mais non affectés au logement,
bijvoorbeeld de privé-handels- en industriepanden en de openbare comme par exemple les immeubles privés affectés au commerce, à
gebouwen, aan de belasting van het decreet ontsnappen, en dat terwijl l'industrie et les immeubles publics, et ce alors que, de plus en
dat type gebouwen steeds vaker opnieuw voor huisvesting wordt bestemd. plus, ce type d'immeubles est réaffecté en logement. Il est difficile,
Volgens de verzoekers is het moeilijk de ware bestemming van een selon les requérants, de contrôler la véritable affectation d'un
gebouw na te gaan. immeuble.
A.5.2. Wat het verschil in behandeling betreft tussen de eigenaars van A.5.2. Pour ce qui concerne la différence de traitement entre les
leegstaande woningen naargelang deze particulier of openbaar zijn, propriétaires de logements inoccupés, selon qu'ils sont privés ou
verwijst de Waalse Regering naar haar antwoord op het tweede onderdeel publics, le Gouvernement wallon renvoie à sa réponse donnée à la
van het tweede middel. In zoverre het middel het verschil aanklaagt deuxième branche du deuxième moyen. En ce qu'il dénonce la différence
tussen de eigenaars van leegstaande gebouwen naargelang deze voor entre les propriétaires de bâtiments inoccupés, selon qu'ils sont
huisvesting, handel of nijverheid bestemd zijn, zou het in rechte destinés à l'habitation, au commerce ou à l'industrie, le moyen
falen. Aangezien het doel van het decreet erin bestond de eigenaars manquerait en droit. Le décret visant à inciter les propriétaires de
van gebouwen die bestemd zijn om bewoond te worden ertoe aan te zetten biens immeubles destinés à l'habitation à affecter ceux-ci au
deze voor huisvesting te bestemmen, kon het niet worden toegepast op logement, il ne pouvait pas s'appliquer aux bâtiments destinés au
gebouwen die voor handel en nijverheid zijn bestemd, zonder de commerce et à l'industrie sous peine d'interférer dans la liberté de
vrijheid van handel en nijverheid te schenden. commerce et d'industrie.
- B - - B -
Wat het belang van de eerste verzoekende partij betreft Quant à l'intérêt de la première partie requérante
B.1.1. De Waalse Regering betwist het belang van de v.z.w. Algemeen B.1.1. Le Gouvernement wallon conteste l'intérêt de l'a.s.b.l.
Eigenaarssyndicaat, de eerste verzoekende partij, om reden dat die Syndicat national des propriétaires, première partie requérante, au
vereniging niet zou aantonen in welk opzicht het eigendomsrecht van motif que cette association ne démontrerait pas en quoi le droit de
een groot aantal van haar leden zou zijn geschonden. propriété de nombreux de ses membres serait atteint.
B.1.2. De statuten van de eerste verzoekende partij bepalen met name : B.1.2. Les statuts de la première partie requérante disposent
« De vereniging heeft tot doel de verdediging van het onroerende en notamment : « L'association a pour objet la défense du droit de
roerende private eigendomsrecht [...]. Zij heeft eveneens tot doel het propriété privée immobilière et mobilière [...]. Elle a pour objet
aanspannen van alle rechtsgedingen, voor de penale, burgerlijke en également l'introduction devant les juridictions pénales, civiles et
administratieve rechtscolleges [...], die zich zouden rechtvaardigen administratives [...] de toutes les actions en justice qui se
door de verdediging van haar doel en van de kollektieve of private justifieraient par la défense de son objet et des intérêts collectifs
belangen van haar leden [...] ». ou privés de ses membres [...] ».
Het bestreden decreet voert een jaarlijkse belasting in op verlaten Le décret attaqué établit une taxe annuelle sur les logements
woningen en zet op die manier de eigenaars ertoe aan hun onroerende abandonnés et incite ainsi les propriétaires à affecter leurs
goederen voor huisvesting te bestemmen. Een dergelijke maatregel kan immeubles au logement. Une telle mesure peut affecter directement et
de uitoefening van het eigendomsrecht rechtstreeks en ongunstig raken. défavorablement l'exercice du droit de propriété.
De exceptie wordt verworpen. L'exception est rejetée.
Wat het belang van de tweede en de derde verzoekende partij betreft Quant à l'intérêt des deuxième et troisième parties requérantes
B.2.1. De Waalse Regering baseert zich op de vervanging van artikel 2, B.2.1. Le Gouvernement wallon, se fondant sur le remplacement de
4°, (4°), van het decreet van 19 november 1998 door het decreet van 6 l'article 2, 4°, (4°), du décret du 19 novembre 1998 par le décret du
mei 1999, en stelt dat de belasting niet meer van toepassing is op de 6 mai 1999, considère que la taxe n'est plus applicable aux secondes
tweede verblijven en dat de tweede en de derde verzoeker ze bijgevolg résidences et qu'elle ne serait donc pas due par les deuxième et
niet verschuldigd zouden zijn. troisième requérants.
B.2.2. Dat die verzoekers eigenaar zijn van leegstaande tweede B.2.2. Il n'est pas contesté que ces requérants sont propriétaires de
verblijven in het Waalse Gewest wordt niet betwist; zij kunnen dus op résidences secondaires inoccupées en Région wallonne; ils peuvent donc
grond van artikel 2, 4°, (3° en 4°), van het bestreden decreet aan de être soumis à la taxe litigieuse sur la base de l'article 2, 4°, (3°)
in het geding zijnde belasting worden onderworpen. De betwiste
belasting blijft ondanks de wijziging van artikel 2, 4°, (4°), van het et (4°), du décret attaqué. La modification de l'article 2, 4°, (4°),
decreet door het decreet van 6 mei 1999 van toepassing op de woningen du décret par le décret du 6 mai 1999 maintient l'applicabilité de la
waarvoor tijdens een periode van tenminste twaalf opeenvolgende taxe litigieuse aux logements pour lesquels aucune personne n'est
maanden niemand in de bevolkingsregisters ingeschreven is, wanneer de inscrite dans les registres de la population pendant une période d'au
houder van zakelijke rechten de woning niet werkelijk heeft betrokken moins douze mois consécutifs, lorsque le titulaire de droits réels n'a
of ze niet « voor de uitoefening van bedrijfs-, maatschappelijke of andere activiteiten » heeft gebruikt. Na het decreet van 6 mei 1999 blijft de belasting op grond van het ongewijzigde artikel 2, 4°, (3°), van het bestreden decreet eveneens gelden wanneer het water- of elektriciteitsverbruik tijdens een periode van tenminste twaalf opeenvolgende maanden lager ligt dan het door de Regering bepaalde minimumverbruik, ook als het om een tweede verblijf gaat. Het is dan ook niet uitgesloten dat de tweede en de derde verzoeker aan de betwiste belasting onderworpen worden. De exceptie wordt verworpen. Wat het eerste middel betreft pas utilisé l'immeuble comme habitation ou comme « lieu d'exercice d'activités économiques, sociales ou autres ». De même, après le décret du 6 mai 1999, la taxe reste applicable, aux termes de l'article 2, 4° (3°), non modifié, du décret attaqué, lorsque la consommation d'eau ou d'électricité pendant au moins douze mois consécutifs est inférieure à la consommation minimale fixée par le Gouvernement, même s'il s'agit d'une résidence secondaire. Il n'est donc pas exclu que les deuxième et troisième requérants soient soumis à la taxe litigieuse. L'exception est rejetée. Quant au premier moyen
B.3.1. In een eerste middel, dat gegrond is op artikel 6, § 1, VI, B.3.1. Par un premier moyen, fondé sur l'article 6, § 1er, VI, alinéa
derde lid, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, gaan de verzoekers ervan uit dat de betwiste belasting een werking heeft die gelijk is met die van douanerechten, dat zij het intergewestelijk verkeer en het vrij kapitaalverkeer belemmert, en dus het algemeen kader van de Belgische economische unie niet in acht neemt. B.3.2. Het begrip « heffing met gelijke werking als een douanerecht » wordt gedefinieerd als « een eenzijdig opgelegde geldelijke last - ook al moge zij gering zijn - die wegens grensoverschrijding op nationale of buitenlandse goederen wordt gelegd en geen douanerecht is in eigenlijke zin [...], ongeacht benaming en structuur, [...] zelfs 3, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, les requérants considèrent que la taxe litigieuse a un effet équivalent aux droits de douane, qu'elle constitue une entrave aux échanges interrégionaux et à la libre circulation des capitaux, qu'elle ne respecte donc pas le cadre général de l'union économique belge. B.3.2. La notion de taxe d'effet équivalent à un droit de douane se définit comme « une charge pécuniaire, fût-elle minime, unilatéralement imposée, quelles que soient son appellation et sa technique et frappant les marchandises nationales ou étrangères à raison du fait qu'elles franchissent la frontière, lorsqu'elle n'est pas un droit de douane proprement dit, [...] alors même qu'elle ne
wanneer deze last niet ten behoeve van de Staat wordt geheven, geen serait pas perçue au profit de l'Etat, qu'elle n'exercerait aucun
enkele discriminerende of beschermende werking heeft en het belast effet discriminatoire ou protecteur et que le produit imposé ne se
product niet met enige nationale productie concurreert » (Hof van trouverait pas en concurrence avec une production nationale » (Cour de
Justitie van de Europese Gemeenschappen, arresten van 1 juli 1969, justice des Communautés européennes, arrêts du 1er juillet 1969,
zaak 24/68, Commissie t. Italië, Jur., H.v.J., 1969, p. 193, en affaire 24/68, Commission c.
samengevoegde zaken 2 en 3/69, Sociaal Fonds voor de Diamantarbeiders Italie, Rec. 1969, p. 193, et affaires jointes 2 et 3/69, Sociaal
t. S.A. Ch. Brachfeld & Sons en Chougol Diamond Co., Jur., H.v.J., Fonds voor de Diamantarbeiders c. S.A. Ch. Brachfeld & Sons et Chougol
1969, p. 211; in dezelfde zin, arrest van 7 juli 1994, zaak C-130/93, Diamond Co., Rec. 1969, p. 211; dans le même sens, arrêt du 7 juillet
Lamaire n.v. en Nationale Dienst voor Afzet van Land- en 1994, affaire C-130/93, Lamaire s.a. et Office national des débouchés
Tuinbouwprodukten, Jur., H.v.J., 1994, I, 3215). agricoles et horticoles, Rec. 1994, I, 3215).
De betwiste belasting wordt luidens artikel 1 van het bestreden La taxe litigieuse vise, aux termes de l'article 1er du décret
decreet geheven op verlaten woningen, dit wil zeggen volgens artikel attaqué, les logements abandonnés, c'est-à-dire, selon l'article 2,
2, 5°, van het decreet, onvoltooide of leegstaande woningen. Zij heeft 5°, du décret, les logements inachevés ou inoccupés. Elle ne porte pas
geen betrekking op een verrichting die zou inhouden dat goederen de sur une opération impliquant que des marchandises franchissent la
territoriale grens van het Waalse Gewest overschrijden. limite territoriale de la Région wallonne.
B.3.3. Artikel 56 (vroeger artikel 73 B) van het E.G.-Verdrag verbiedt B.3.3. L'article 56 (ancien article 73 B) du Traité C.E. interdit
alle beperkingen van het kapitaalverkeer tussen Lid-Staten; het is met toutes les restrictions aux mouvements de capitaux entre Etats
name van toepassing op investeringen in onroerende goederen. membres; il s'applique notamment aux investissements immobiliers.
Het onvoorwaardelijke karakter van de formulering van het artikel Le caractère inconditionnel de sa formulation a permis à la Cour de
heeft het het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen mogelijk justice des Communautés européennes de lui reconnaître un effet direct
gemaakt de directe werking ervan te erkennen (H.v.J., zaak C-163/94, 14 december 1995, Sanz de Lera). (C.J.C.E., affaire C-163/94, 14 décembre 1995, Sanz de Lera).
Artikel 56 moet echter, zoals het voormelde arrest aangeeft, in Toutefois, l'article 56 doit être lu, comme l'indique l'arrêt précité,
samenhang worden gelezen met de andere bepalingen van hoofdstuk IV, en combinaison avec les autres dispositions du chapitre IV, notamment
met name artikel 58 (vroeger artikel 73 D), dat de Lid-Staten het l'article 58 (ancien article 73 D), qui reconnaît aux Etats membres le
recht erkent een aantal belemmeringen van het vrij verkeer van droit de maintenir certaines entraves à la libre circulation des
kapitaal te behouden. Daaruit blijkt, volgens lid 1, de mogelijkheid mouvements de capitaux. Il en résulte, suivant le paragraphe 1er, la
voor een Lid-Staat om redenen aan te voeren in verband met « de possibilité pour un Etat d'invoquer des motifs liés « à l'ordre public
openbare orde of de openbare veiligheid », met andere woorden et à la sécurité publique », c'est-à-dire des exigences impératives
dwingende eisen van algemeen belang. d'intérêt général.
Naast de fiscale doelstellingen ervan, wil het bestreden decreet « de Outre ses objectifs fiscaux, le décret attaqué veut favoriser « la
veralgemening van de strijd tegen verkrotting », « de verbetering van généralisation de la lutte contre les taudis », « l'amélioration de
de woonomstandigheden » en « de heropleving van de bouwsector » l'habitat » et la « relance du secteur de la construction » (Doc.,
bevorderen (Parl. St., Waals Parlement, 1997-1998, nr. 415/1, p. 3). Parlement wallon, 1997-1998, n° 415/1, p. 3). Il n'est pas contesté
Het kan niet worden betwist dat die doelstellingen bijdragen tot de que ces objectifs concourent à la satisfaction de l'intérêt général.
behartiging van het algemeen belang.
De bestreden maatregelen kunnen dus niet zo worden beschouwd dat ze Les mesures attaquées ne peuvent donc être considérées comme ayant
een onverantwoorde beperking van het vrij verkeer van kapitaal tot pour effet de limiter de manière injustifiée la libre circulation des
gevolg hebben. capitaux.
B.3.4. Het bestreden decreet houdt bijgevolg geen enkele schending in B.3.4. Le décret attaqué ne comporte aucune violation du cadre
van het algemeen normatief kader van de economische en monetaire unie, normatif général de l'union économique et monétaire, dans le respect
met inachtneming waarvan de gewesten hun bevoegdheden moeten duquel les régions doivent exercer leurs compétences, aux termes de
uitoefenen, luidens artikel 6, § 1, VI, derde lid, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980. l'article 6, § 1er, VI, alinéa 3, de la loi spéciale du 8 août 1980.
B.3.5. Het eerste middel is niet gegrond. B.3.5. Le premier moyen n'est pas fondé.
Wat het eerste onderdeel van het tweede middel betreft Quant à la première branche du deuxième moyen
B.4.1. In het eerste onderdeel van het tweede middel, dat is afgeleid B.4.1. Par la première branche du deuxième moyen, pris de la violation
uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, wordt des articles 10 et 11 de la Constitution, il est reproché à l'article
artikel 2, 4°, van het bestreden decreet verweten dat de eigenaars van 2, 4°, du décret attaqué de prévoir que les propriétaires d'immeubles
goed onderhouden en in de zin van die bepaling leegstaande woningen, inoccupés bien entretenus visés par cette disposition subiront la taxe
net zoals die van niet onderhouden leegstaande woningen, de belasting au même titre que les propriétaires d'immeubles inoccupés et non
verschuldigd zijn. entretenus.
B.4.2.1. Uit de combinatie van de artikelen 1 en 2, 5°, volgt dat het B.4.2.1. Il résulte de la combinaison des articles 1er et 2, 5°, que
bestreden decreet een jaarlijkse belasting invoert op meer bepaald le décret attaqué établit une taxe annuelle portant notamment sur les
leegstaande woningen. Artikel 2, 4°, bepaalt de gevallen waarin een logements inoccupés. L'article 2, 4°, définit les cas dans lesquels un
woning als leegstaand moet worden beschouwd, zonder een onderscheid te logement doit être considéré comme inoccupé, sans distinguer selon que
maken naargelang die woning al dan niet onderhouden is. ce logement est entretenu ou non.
B.4.2.2. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat het bestreden B.4.2.2. Il ressort des travaux préparatoires que le décret attaqué a
decreet is aangenomen samen met andere decreten die de fiscale été adopté conjointement avec d'autres décrets mettant en oeuvre
autonomie van de gewesten vervat in artikel 170, § 2, van de Grondwet l'autonomie fiscale des régions inscrite à l'article 170, § 2, de la
in werking stellen, in het kader van een « harmonisering van de Constitution, dans le cadre d'une « harmonisation du champ fiscal des
fiscale bevoegdheid van de verschillende bestuursniveaus » (Parl. St., différents pouvoirs » (Doc., Parlement wallon, 1997-1998, n° 413/2, p.
Waals Parlement, 1997-1998, nr. 413/2, p. 5, waarnaar verwezen wordt 5, auquel il est renvoyé dans Doc., Parlement wallon, 1997-1998, n°
in Parl. St., Waals Parlement, 1997-1998, nr. 415/8, p. 3), namelijk 415/8, p. 3), c'est-à-dire de l'adoption de taxes applicables de
van de goedkeuring van belastingen die op uniforme wijze op het hele manière uniforme sur l'ensemble du territoire de la Région wallonne à
grondgebied van het Waalse Gewest gelden voor aangelegenheden waarvan des matières faisant généralement l'objet d'une fiscalité disparate au
de fiscaliteit binnen de gemeenten over het algemeen verschillend is
(Parl. St., Waals Parlement, 1997-1998, nr. 413/2, p. 3). sein des communes (Doc., Parlement wallon, 1997-1998, n° 413/2, p. 3).
B.4.2.3. De doelstellingen van het bestreden decreet bestaan in « de B.4.2.3. Le décret attaqué se propose comme objectifs « la
veralgemening van de strijd tegen verkrotting », de « verbetering van généralisation de la lutte contre les taudis » et l'« amélioration de
de woonomstandigheden », buiten het feit dat « die maatregel van die l'habitat », outre le fait que « cette mesure est de nature à
aard is dat hij een heropleving van de bouwsector bevordert » (Parl. favoriser une relance du secteur de la construction » (Doc., Parlement
St., Waals Parlement, 1997-1998, nr. 415/1, p. 3; nr. 413/2, p. 4). wallon, 1997-1998, n° 415/1, p. 3; n° 413/2, p. 4). En ce que la taxe
Wat meer bepaald het feit betreft dat de bestreden belasting zowel op litigieuse frappe tant les immeubles inoccupés entretenus que les
onderhouden als op niet onderhouden leegstaande woningen wordt immeubles inoccupés non entretenus, le but invoqué consiste à «
geheven, is het doel dat wordt aangevoerd « de beschikbare ruimten ter mobiliser les espaces disponibles afin de garantir le droit au
beschikking te stellen om het recht op huisvesting te waarborgen »
(Parl. St., Waals Parlement, 1997-1998, nr. 413/2, p. 4). logement » (Doc., Parlement wallon, 1997-1998, n° 413/2, p. 4).
B.4.2.4. Door in artikel 2, 4°, van het decreet de vier gevallen te B.4.2.4. En énonçant à l'article 2, 4°, du décret les quatre cas dans
bepalen waarin een woning als leegstaand moet worden beschouwd, heeft lesquels un logement doit être considéré comme inoccupé, le
de wetgever situaties beoogd waarin eigenaars of andere houders van législateur a visé des situations dans lesquelles des propriétaires ou
zakelijke genotsrechten op leegstaande woningen mee de verkrotting in d'autres titulaires de droits réels de jouissance sur des immeubles
het Waalse Gewest in stand houden. Het doel van verbetering van de inoccupés contribuent au maintien de taudis en Région wallonne.
woonomstandigheden wordt in die zin door dat artikel bereikt. L'objectif d'amélioration de l'habitat est, dans cette mesure, atteint
par cet article.
B.4.2.5. Op gelijke wijze toegepast op de woningen, al dan niet goed B.4.2.5. Appliquée de manière égale aux habitations, bien entretenues
onderhouden, is de maatregel in verhouding tot het doel van ou non, la mesure est en rapport avec l'objectif de lutte contre
bestrijding van de leegstand. Rekening houdend met de verplichting die l'inoccupation. Compte tenu de l'obligation faite, par l'article 23,
op grond van artikel 23, derde lid, 3°, van de Grondwet voor de alinéa 3, 3°, de la Constitution, aux législateurs, notamment au
wetgevers, meer bepaald voor de gewestwetgever, geldt om het recht op législateur régional, de garantir le droit à un logement décent et
een behoorlijke huisvesting te waarborgen, en met de gewestelijke compte tenu des compétences régionales en la matière, qui résultent de
bevoegdheden terzake die voortvloeien uit artikel 134 van de Grondwet l'article 134 de la Constitution et de l'article 6, § 1er, IV, de la
en artikel 6, § 1, IV, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980, staat de in het geding zijnde belasting in verband met die doelstelling. B.4.2.6. Wanneer de beoogde situaties evenwel houders van een eigendomsrecht of van andere zakelijke rechten op leegstaande en goed onderhouden woningen betreffen van wie de woning leegstaat om redenen die onafhankelijk zijn van hun wil, is de maatregel onevenredig met die doelstelling. De fiscale wetgever vermag weliswaar maatregelen van algemene aard te nemen, en hij kan niet anders dan de werkelijkheid in zekere zin bij benadering vatten. Die beperkingen, die overigens niet eraan in de weg staan dat de fiscale wetgever voorziet in vrijstellingen zoals die welke zijn vermeld in artikel 5, kunnen hem echter onmogelijk ertoe machtigen maatregelen goed te keuren die dermate onevenredig zijn. loi spéciale du 8 août 1980, il est en rapport avec cet objectif de lever la taxe litigieuse. B.4.2.6. Toutefois, lorsque les situations visées sont celles de personnes ayant un droit de propriété ou d'autres droits réels sur des immeubles inoccupés et bien entretenus dont le logement est inoccupé pour des raisons indépendantes de leur volonté, la mesure est disproportionnée à cet objectif. Certes le législateur fiscal peut prendre des mesures à caractère général et il est nécessairement amené à n'appréhender la réalité qu'avec un certain degré d'approximation. Mais ces contraintes, qui ne l'empêchent pas par ailleurs d'accorder des exonérations telles que celles prévues par l'article 5, ne peuvent l'autoriser à adopter des mesures à ce point disproportionnées.
B.4.2.7. De bepalingen van artikel 2, 4°, (3°) en (4°), schenden de B.4.2.7. Les dispositions de l'article 2, 4°, (3°) et (4°), violent
artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat zij personen treffen van les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'elles atteignent des
wie de woning leegstaat om redenen onafhankelijk van hun wil. personnes dont le logement est inoccupé pour des raisons indépendantes de leur volonté.
Wat het tweede onderdeel van het tweede middel betreft Quant à la deuxième branche du deuxième moyen
B.5.1. In het tweede onderdeel van het tweede middel, dat gericht is B.5.1. Par la deuxième branche du deuxième moyen, dirigé contre
tegen artikel 5, 1°, van het bestreden decreet en afgeleid is uit de l'article 5, 1°, du décret attaqué et pris de la violation des
schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, voeren de articles 10 et 11 de la Constitution, les requérants soutiennent que
verzoekers aan dat die bepaling een onverantwoorde discriminatie cette disposition crée une discrimination en accordant une exonération
creëert door een vrijstelling toe te kennen voor « woningen die pour « les logements appartenant, donnés en gestion ou en location à
tijdens de bij de beheers- of huurovereenkomst bepaalde periode aan
een door het Waalse Gewest erkend agentschap voor sociale huisvesting une agence immobilière sociale agréée par la Région wallonne ou à une
of aan een huisvestingsmaatschappij toebehoren, hen voor beheer of société de logement et ce, durant la période couverte par le contrat
verhuur worden toevertrouwd ». de gestion ou de location ».
B.5.2. In dat middel vergelijken de verzoekers de situatie van de B.5.2. Par ce moyen, les requérants comparent la situation des
eigenaars en andere houders van zakelijke rechten van de woningen propriétaires et des autres titulaires de droits réels sur les
bedoeld in artikel 5, 1°, van het bestreden decreet, met die van de logements visés par l'article 5, 1°, du décret attaqué, et celle des
eigenaars en andere houders van zakelijke genotsrechten van andere propriétaires et des autres titulaires de droits réels de jouissance
woningen. De door de Waalse Regering opgeworpen exceptie van sur les autres logements. L'exception d'irrecevabilité de cette
onontvankelijkheid van dat onderdeel van het middel, volgens welke de branche du moyen, soulevée par le Gouvernement wallon, selon lequel
vergeleken personen niet vermeld zouden zijn, moet dan ook worden les personnes comparées ne seraient pas mentionnées, doit donc être
verworpen. rejetée.
B.5.3. De door het Waalse Gewest erkende agentschappen voor sociale B.5.3. Les agences immobilières sociales agréées par la Région
huisvesting, de « Société régionale wallonne du logement » en de door wallonne, la Société régionale wallonne du logement et les sociétés
haar erkende openbare huisvestingsmaatschappijen, die luidens artikel immobilières de service public agréées par celle-ci, qui sont visées
5, 1°, van het decreet van de belasting zijn vrijgesteld, hebben als wettelijke opdracht de woningen die hun toebehoren of die hun voor beheer of verhuur zijn toevertrouwd, voor huisvesting te bestemmen. De overheid beschikt, door de wetgeving die op die instellingen van toepassing is, over specifieke middelen om te controleren of die woningen werkelijk voor huisvesting dienen. Het is dus verantwoord ze van de bestreden belasting vrij te stellen en die belasting toe te passen op de eigenaars en andere houders van zakelijke rechten ten aanzien van wie het Gewest niet over dezelfde bevoegdheid beschikt. B.5.4. De verzoekers doen gelden dat de eigenaars ertoe zouden worden aangemoedigd hun woningen aan erkende maatschappijen of agentschappen voor sociale huisvesting toe te vertrouwen, en dat de vrijstelling voor die beheersmaatschappijen dus een commercieel argument zou zijn ten opzichte van de privé-vastgoedbeheersmaatschappijen. Die veronderstelling is het gevolg van een gewone bewering van de verzoekers, die de waarschijnlijkheid ervan onvoldoende aantonen. De vrijstelling lijkt bovendien uitzonderlijke situaties te beogen die niet van die aard zijn dat het discriminerende karakter van de par l'exonération contenue à l'article 5, 1°, du décret, ont pour mission légale d'affecter à l'habitation les logements qui leur appartiennent ou qu'elles ont reçu en location ou en gestion. L'autorité publique dispose de moyens spécifiques, prévus par les législations applicables à ces organismes, de contrôler la réalité de cette affectation. Il est donc justifié de les soustraire à la taxe litigieuse, celle-ci visant les propriétaires et autres titulaires de droits réels de jouissance à l'égard desquels la Région ne dispose pas des mêmes pouvoirs. B.5.4. Les requérants font valoir que les propriétaires seraient encouragés à confier leurs immeubles à des sociétés agréées ou à des agences immobilières sociales et que l'exonération constituerait donc un argument commercial pour ces sociétés de gestion par rapport aux sociétés de gestion immobilière privées. Cette conjecture résulte d'une simple affirmation des requérants, qui n'en établissent pas à suffisance la probabilité. L'exonération apparaît en outre comme visant des situations marginales, qui ne sont pas de nature à établir
maatregel wordt aangetoond. Ten slotte zou die vrijstelling de le caractère discriminatoire de la mesure. Enfin, elle pourrait
privé-beheersmaatschappijen eventueel een nadeel kunnen berokkenen. De éventuellement causer un préjudice aux sociétés de gestion privée mais
verzoekers zou zij echter alleen onrechtstreeks raken. n'atteindrait qu'indirectement les requérants.
B.5.5. Het tweede onderdeel van het middel is niet gegrond. B.5.5. Le moyen, dans sa deuxième branche, n'est pas fondé.
Wat het derde middel betreft Quant au troisième moyen
B.6.1. In een derde middel, dat is afgeleid uit de schending van de B.6.1. Par un troisième moyen, pris de la violation des articles 10 et
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, verwijten de verzoekers het 11 de la Constitution, les requérants reprochent au décret de faire
decreet dat de eigenaars van verlaten en/of leegstaande openbare of échapper à la taxe les propriétaires de logements publics ou privés
privé-gebouwen die echter niet voor huisvesting bestemd zijn, zoals laissés à l'abandon et/ou inoccupés, mais non affectés au logement,
bijvoorbeeld de privé-handels- en industriepanden en de openbare comme par exemple les immeubles privés affectés au commerce, à
gebouwen, aan de belasting van het decreet ontsnappen, en dat terwijl l'industrie et les immeubles publics, et ce alors que, de plus en
dat type gebouwen steeds vaker opnieuw voor huisvesting wordt bestemd. plus, ce type d'immeubles est réaffecté au logement. Il est difficile,
Volgens de verzoekers is het moeilijk de ware bestemming van een selon les requérants, de contrôler la véritable affectation d'un
gebouw na te gaan. immeuble.
B.6.2. De belasting is op grond van artikel 1 van het bestreden B.6.2. En vertu de l'article 1er du décret attaqué, la taxe est
decreet van toepassing op woningen. Artikel 2, 1°, geeft de volgende applicable aux logements. L'article 2, 1°, donne à la notion de
definitie aan het begrip « woning » : « gebouw of gebouwgedeelte dat structureel bestemd is om bewoond te worden door één of verscheidene gezinnen. Met een woning wordt gelijkgesteld het gebouw dat niet voor huisvesting is bestemd, maar bewoond kan worden door één of verscheidene gezinnen wanneer het aan de minimale comfortnormen voldoet.[...] ». Uit die ruime definitie kan worden afgeleid dat, ook al is een gebouw oorspronkelijk voor een andere activiteit dan huisvesting bestemd, zoals handel, industrie of een openbare dienst, het decreet toch moet worden toegepast op dat gebouw wanneer het bewoond kan worden. Die bewoonbaarheid wordt gecontroleerd door de instanties die met de logement la définition suivante : « le bâtiment ou la partie de bâtiment structurellement destiné à l'habitation d'un ou de plusieurs ménages. Est assimilé à un logement, le bâtiment non affecté au logement, mais utilisable pour l'habitation d'une ou plusieurs personnes lorsqu'il répond aux conditions de confort minimum. [...] ». Il se déduit de cette définition large que l'affectation première d'un immeuble à une activité autre que le logement, comme le commerce, l'industrie ou le service public, n'empêche pas l'application du décret à cet immeuble lorsqu'il est utilisable comme logement. La possibilité de cette utilisation fait l'objet d'un contrôle par les
inning van de belasting zijn belast op grond van het decreet van 6 mei autorités chargées du recouvrement de la taxe, en vertu du décret du 6
1999 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillen inzake mai 1999 relatif à l'établissement, au recouvrement et au contentieux
de directe gewestelijke belastingen, dat van toepassing is op de en matière de taxes régionales directes, applicable à la taxe
belasting die door het bestreden decreet is ingevoerd. Het komt het instaurée par le décret attaqué. Il n'appartient pas à la Cour
Hof niet toe te oordelen over de eventuele moeilijkheden om die d'apprécier l'éventuelle difficulté qu'il y aurait à effectuer ce
controle uit te oefenen, aangezien die redelijkerwijze noch onmogelijk contrôle, dès lors qu'il ne s'avère raisonnablement ni impossible ni
noch buitengewoon moeilijk blijkt, en bovendien elk verzwijgen of exagérément difficile et qu'en outre toute omission, inexactitude ou
onjuist meedelen van gegevens of belastingontduiking terzake door de fraude en la matière par les personnes concernées donne lieu aux
betrokken personen aanleiding geeft tot de maatregelen waarin het mesures prévues par ledit décret, notamment la rectification de la
voormelde decreet voorziet, met name de wijziging van de aangifte, de déclaration, la taxation d'office et l'application de sanctions
aanslag van ambtswege en de toepassing van administratieve straffen. administratives.
B.6.3. Het middel is niet gegrond. B.6.3. Le moyen n'est pas fondé.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
- vernietigt artikel 2, 4°, (3°) en (4°), van het decreet van het - annule l'article 2, 4°, (3°) et (4°), du décret de la Région
Waalse Gewest van 19 november 1998 tot invoering van een belasting op wallonne du 19 novembre 1998 instaurant une taxe sur les logements
de verlaten woningen in het Waalse Gewest, in zoverre die bepalingen abandonnés en Région wallonne en ce que ces dispositions réputent
woningen als leegstaand beschouwen in de zin van het decreet, wanneer inoccupés, au sens du décret, des logements inoccupés pour des raisons
die leegstand onafhankelijk is van de wil van de eigenaar of van de indépendantes de la volonté du propriétaire ou du titulaire d'un droit
houder van een zakelijk recht op die woningen; réel sur ces logements;
- verwerpt het beroep voor het overige. - rejette le recours pour le surplus.
Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6
het Arbitragehof, op de openbare zitting van 14 juni 2000, door de janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 14 juin
voormelde zetel, waarin rechter H. Coremans voor de uitspraak is 2000 par le siège précité, dans lequel le juge H. Coremans est
vervangen door rechter M. Bossuyt, overeenkomstig artikel 110 van de voormelde wet. remplacé, pour le prononcé, par le juge M. Bossuyt, conformément à l'article 110 de la même loi.
De wnd. griffier, Le greffier f.f.,
B. Renauld. B. Renauld.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^