← Terug naar "Arrest nr. 36/2000 van 29 maart 2000 Rolnummer 1624 In zake : het beroep tot vernietiging
van de artikelen 9 en 15, 1°, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 14 juli 1998 betreffende
het onderwijs IX, ingesteld door L. Demuynck. H samengesteld uit voorzitter
G. De Baets en rechter L. François, waarnemend voorzitter, en de rechte(...)"
Arrest nr. 36/2000 van 29 maart 2000 Rolnummer 1624 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 9 en 15, 1°, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 14 juli 1998 betreffende het onderwijs IX, ingesteld door L. Demuynck. H samengesteld uit voorzitter G. De Baets en rechter L. François, waarnemend voorzitter, en de rechte(...) | Arrêt n° 36/2000 du 29 mars 2000 Numéro du rôle : 1624 En cause : le recours en annulation des articles 9 et 15, 1°, du décret de la Communauté flamande du 14 juillet 1998 relatif à l'enseignement IX, introduit par L. Demuynck. La Cour d'a composée du président G. De Baets et du juge L. François, faisant fonction de président, et des jug(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Arrest nr. 36/2000 van 29 maart 2000 | Arrêt n° 36/2000 du 29 mars 2000 |
Rolnummer 1624 | Numéro du rôle : 1624 |
In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 9 en 15, 1°, | En cause : le recours en annulation des articles 9 et 15, 1°, du |
van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 14 juli 1998 | décret de la Communauté flamande du 14 juillet 1998 relatif à |
betreffende het onderwijs IX, ingesteld door L. Demuynck. | l'enseignement IX, introduit par L. Demuynck. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit voorzitter G. De Baets en rechter L. François, | composée du président G. De Baets et du juge L. François, faisant |
waarnemend voorzitter, en de rechters P. Martens, J. Delruelle, H. | fonction de président, et des juges P. Martens, J. Delruelle, H. |
Coremans, A. Arts en M. Bossuyt, bijgestaan door de griffier L. | Coremans, A. Arts et M. Bossuyt, assistée du greffier L. Potoms, |
Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter G. De Baets, | présidée par le président G. De Baets, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep | I. Objet du recours |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 18 februari | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 18 |
1999 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 19 | février 1999 et parvenue au greffe le 19 février 1999, L. Demuynck, |
februari 1999, heeft L. Demuynck, wonende te 8800 Roeselare, | demeurant à 8800 Roulers, Graafschapsstraat 25, a introduit un recours |
Graafschapsstraat 25, beroep tot vernietiging ingesteld van de | |
artikelen 9 en 15, 1°, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van | en annulation des articles 9 et 15, 1°, du décret de la Communauté |
14 juli 1998 betreffende het onderwijs IX (bekendgemaakt in het | flamande du 14 juillet 1998 relatif à l'enseignement IX (publié au |
Belgisch Staatsblad van 29 augustus 1998). | Moniteur belge du 29 août 1998). |
II. De rechtspleging | II. La procédure |
Bij beschikking van 19 februari 1999 heeft de voorzitter in functie de | Par ordonnance du 19 février 1999, le président en exercice a désigné |
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 | les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi |
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. |
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was | Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application |
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. | des articles 71 ou 72 de la loi organique. |
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de | Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi |
organieke wet bij op 9 maart 1999 ter post aangetekende brieven. | organique, par lettres recommandées à la poste le 9 mars 1999. |
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is | L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au |
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 19 maart 1999. | Moniteur belge du 19 mars 1999. |
De Vlaamse Regering, Martelaarsplein 19, 1000 Brussel, heeft een | Le Gouvernement flamand, place des Martyrs 19, 1000 Bruxelles, a |
memorie ingediend bij op 26 april 1999 ter post aangetekende brief. | introduit un mémoire par lettre recommandée à la poste le 26 avril |
Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de | 1999. Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi |
organieke wet bij op 30 april 1999 ter post aangetekende brief. | organique, par lettre recommandée à la poste le 30 avril 1999. |
De verzoekende partij heeft een memorie van antwoord ingediend bij op | La partie requérante a introduit un mémoire en réponse par lettre |
28 mei 1999 ter post aangetekende brief. | recommandée à la poste le 28 mai 1999. |
Bij beschikkingen van 29 juni 1999 en 27 januari 2000 heeft het Hof de | Par ordonnances des 29 juin 1999 et 27 janvier 2000, la Cour a prorogé |
termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot | |
respectievelijk 18 februari 2000 en 18 augustus 2000. | respectivement jusqu'aux 18 février 2000 et 18 août 2000 le délai dans |
lequel l'arrêt doit être rendu. | |
Bij beschikking van 2 december 1999 heeft het Hof de zaak in | Par ordonnance du 2 décembre 1999, la Cour a déclaré l'affaire en état |
gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 22 | et fixé l'audience au 22 décembre 1999, après avoir invité les parties |
december 1999, nadat het de partijen verzocht heeft ter terechtzitting | à informer la Cour à l'audience sur l'état de la procédure en appel |
het Hof in te lichten over de stand van de zaak in hoger beroep tegen | contre le jugement du Tribunal de première instance de Courtrai du 1er |
het vonnis van de Rechtbank van eerste aanleg te Kortrijk van 1 | |
december 1997 in zake L. Demuynck tegen de Belgische Staat. | décembre 1997 en cause de L. Demuynck contre l'Etat belge. |
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten | Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, |
bij op 2 december 1999 ter post aangetekende brieven. | par lettres recommandées à la poste le 2 décembre 1999. |
Op de openbare terechtzitting van 22 december 1999 : | A l'audience publique du 22 décembre 1999 : |
- zijn verschenen : | - ont comparu : |
. Mr. L. Lenaerts, uit eigen naam en loco Mr. J. Houtman, advocaten | . Me L. Lenaerts en son nom propre et loco Me J. Houtman, avocats au |
bij de balie te Antwerpen, voor de verzoekende partij; | barreau d'Anvers, pour la partie requérante; |
. Mr. P. Devers, advocaat bij de balie te Gent, voor de Vlaamse | . Me P. Devers, avocat au barreau de Gand, pour le Gouvernement |
Regering; | flamand; |
- hebben de rechters-verslaggevers A. Arts en J. Delruelle verslag uitgebracht; | - les juges-rapporteurs A. Arts et J. Delruelle ont fait rapport; |
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; | - les avocats précités ont été entendus; |
- is de zaak in beraad genomen. | - l'affaire a été mise en délibéré. |
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende | La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants |
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. | de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. |
III. In rechte | III. En droit |
- A - | - A - |
Ten aanzien van de ontvankelijkheid | En ce qui concerne la recevabilité |
A.1.1. L. Demuynck vordert de vernietiging van de artikelen 9 en 15, | A.1.1. L. Demuynck demande l'annulation des articles 9 et 15, 1°, du |
1°, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 14 juli 1998 | décret de la Communauté flamande du 14 juillet 1998 relatif à |
betreffende het onderwijs IX. Die bepalingen grijpen volgens hem op | l'enseignement IX. D'après lui, ces dispositions s'ingèrent de façon |
retroactieve wijze in in een geding tussen hem en de overheid dat nog | rétroactive dans un litige qui l'oppose à l'autorité et qui est encore |
voor de rechter aanhangig is. | pendant devant le juge. |
De Rechtbank van eerste aanleg te Kortrijk had het verzet gegrond | Le Tribunal de première instance de Courtrai avait déclaré fondée |
verklaard van L. Demuynck tegen een dwangbevel tot terugbetaling van | l'opposition de L. Demuynck formée contre une contrainte tendant au |
sommen die hem van 1 september 1992 tot 28 februari 1993 nog als wedde | remboursement de sommes qui lui auraient encore été versées à titre de |
zouden zijn betaald na zijn ontslag uit het departement onderwijs van | traitement du 1er septembre 1992 au 28 février 1993 après sa démission |
het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. | du département de l'enseignement du ministère de la Communauté |
De eerste rechter verwees naar artikel 198, § 1, eerste lid, van het | flamande. Le premier juge s'est fondé sur l'article 198, § 1er, alinéa 1er, du |
decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 31 juli 1990 betreffende het | décret de la Communauté flamande du 31 juillet 1990 relatif à |
onderwijs-II, naar luid waarvan de terugbetaling moet worden gevraagd | l'enseignement II, aux termes duquel le recouvrement doit être demandé |
binnen één jaar te rekenen vanaf de eerste januari volgend op de datum | dans un délai d'un an à dater du 1er janvier suivant la date de |
van betaling, en oordeelde dat er ten opzichte van L. Demuynck geen | paiement, et a considéré que L. Demuynck n'avait pas fait l'objet d'un |
verjaringstuitende daad in de zin van artikel 2244 van het Burgerlijk | acte formant interruption au sens de l'article 2244 du Code civil, en |
Wetboek was gesteld, zodat er verjaring was ingetreden en het | sorte que la prescription était intervenue et que la contrainte avait |
dwangbevel ten onrechte was uitgevaardigd. De overheid heeft tegen dat | été décernée à tort. L'autorité s'est pourvue en appel de ce jugement. |
vonnis hoger beroep aangetekend. | |
De verzoekende partij klaagt aan dat de aangevochten bepalingen het | La partie requérante dénonce le fait que les dispositions entreprises |
voormelde artikel 198 met terugwerkende kracht aanpassen en ingrijpen | adaptent rétroactivement l'article 198 précité et interviennent dans |
in een voor de rechter aanhangig zijnde geding. | un litige pendant devant le juge. |
A.1.2. Volgens de Vlaamse Regering doet de verzoekende partij niet | A.1.2. Selon le Gouvernement flamand, la partie requérante ne justifie |
blijken van het rechtens vereiste belang. | pas de l'intérêt requis en droit. |
De Vlaamse Regering betoogt dat de wijze waarop de terugbetaling dient | Le Gouvernement flamand soutient que la façon dont le remboursement |
te worden gevraagd en de termijn gedurende welke die kan worden | doit être demandé et le délai dans lequel celui-ci peut être réclamé |
gevorderd reeds geregeld zijn door artikel 7, § 2, van de wet van 6 | étaient déjà régis par l'article 7, § 2, de la loi du 6 février 1970 |
februari 1970 betreffende de verjaring van schuldvorderingen ten laste | relative à la prescription des créances à charge ou au profit de |
of ten voordele van de Staat en de provinciën (thans artikel 106 van | l'Etat et des provinces (actuellement l'article 106 de l'arrêté royal |
het koninklijk besluit van 17 juli 1991 houdende coördinatie van de | du 17 juillet 1991 portant coordination des lois sur la comptabilité |
wetten op de Rijkscomptabiliteit) en dat die regeling door de | de l'Etat) et que ce régime a simplement été confirmé par les |
aangevochten decreetsbepalingen louter is bevestigd, zodat de | dispositions décrétales entreprises, en sorte que la partie requérante |
verzoekende partij er niet ongunstig door wordt geraakt. | n'en est pas affectée défavorablement. |
A.1.3. De verzoekende partij voert in eerste instantie aan dat de | A.1.3. La partie requérante fait valoir en premier lieu que le mémoire |
memorie van de Vlaamse Regering niet is ingediend binnen de in artikel | du Gouvernement flamand n'a pas été introduit dans le délai de |
85 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof | quarante-cinq jours fixé à l'article 85 de la loi spéciale du 6 |
bepaalde termijn van vijfenveertig dagen en derhalve niet ontvankelijk | janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage et qu'il est dès lors |
is. | irrecevable. |
Ten aanzien van de exceptie van niet-ontvankelijkheid repliceert L. | Quant à l'exception d'irrecevabilité, L. Demuynck réplique que le |
Demuynck dat de Rechtbank van eerste aanleg te Kortrijk heeft | |
geoordeeld dat het voormelde artikel 106 niet van toepassing is en dat | Tribunal de première instance de Courtrai a estimé que l'article 106 |
précité n'était pas applicable et que le législateur décrétal, en | |
de decreetgever door in artikel 198 van het onderwijsdecreet-II een | insérant à l'article 198 du décret relatif à l'enseignement II un |
vierde paragraaf toe te voegen ingrijpt in de hangende gerechtelijke procedure. | paragraphe 4, s'immisce dans la procédure judiciaire pendante. |
Ten aanzien van het eerste middel | En ce qui concerne le premier moyen |
A.2.1. In dat middel voert de verzoekende partij de schending aan van | A.2.1. Dans ce moyen, la partie requérante invoque la violation des |
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, op zichzelf genomen en in | articles 10 et 11 de la Constitution, lus isolément et lus en |
samenhang gelezen met de artikelen 13, 144, 146, 159 en 187 van de | combinaison avec les articles 13, 144, 146, 159 et 187 de la |
Grondwet en met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van | Constitution et avec l'article 6 de la Convention européenne des |
de Mens. | droits de l'homme. |
Volgens een eerste onderdeel van dat middel worden de voormelde | Selon la première branche du moyen, les dispositions précitées sont |
bepalingen geschonden doordat de aangevochten bepalingen als enig doel | violées en ce que les dispositions entreprises ont pour seule portée |
hebben de rechtbanken te verhinderen zich uit te spreken over een | d'empêcher les tribunaux de se prononcer sur une question de droit |
bepaalde rechtsvraag en ten nadele van een categorie van burgers | déterminée et portent atteinte, au détriment d'une catégorie de |
inbreuk maken op de jurisdictionele waarborgen die aan allen worden | citoyens, aux garanties juridictionnelles offertes à chacun. |
geboden. Volgens een tweede onderdeel worden de voormelde bepalingen geschonden | Selon la deuxième branche, les dispositions précitées sont violées en |
doordat de terugwerkende kracht die artikel 15, 1°, van het decreet | ce que l'effet rétroactif conféré par l'article 15, 1°, du décret du |
van 14 juli 1998 aan artikel 9 ervan verleent, tot gevolg heeft dat de | 14 juillet 1998 à l'article 9 du même décret a pour effet d'influencer |
afloop van een of meer gerechtelijke procedures in een welbepaalde zin | le déroulement d'une ou de plusieurs procédures judiciaires, sans que |
wordt beïnvloed, zonder dat er uitzonderlijke omstandigheden | des circonstances exceptionnelles ne justifient pareille intervention |
voorhanden zijn voor een dergelijk optreden van de decreetgever, die | du législateur décrétal, qui prive ainsi une catégorie déterminée de |
aldus aan een bepaalde categorie van burgers de jurisdictionele | citoyens des garanties juridictionnelles offertes à chacun. |
waarborgen ontneemt die aan allen worden geboden. | |
A.2.2. De Vlaamse Regering stelt dat er dankzij de betwiste bepalingen | A.2.2. Le Gouvernement flamand soutient que les dispositions |
geen onduidelijkheid meer over bestaat dat het in artikel 7, § 2, van | litigieuses ont dissipé toute imprécision quant au fait que le |
de wet van 6 februari 1970 bepaalde nooit werd opgeheven en zijn | prescrit de l'article 7, § 2, de la loi du 6 février 1970 n'a jamais |
geldingskracht is blijven behouden, thans in de vorm van een | été abrogé et a conservé sa validité, actuellement sous la forme d'une |
decreetsbepaling. | disposition décrétale. |
De aangevochten decreetsbepalingen zijn volgens de Vlaamse Regering te | Selon le Gouvernement flamand, les dispositions décrétales entreprises |
beschouwen als interpretatieve bepalingen ten aanzien van artikel 198, | doivent être considérées comme interprétant l'article 198, § 1er, |
§ 1, eerste lid, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 31 | alinéa 1er, du décret de la Communauté flamande du 31 juillet 1990 |
juli 1990 betreffende het onderwijs-II. | relatif à l'enseignement II. |
De Vlaamse Regering doet opmerken dat het de bedoeling van de | Le Gouvernement flamand observe que le législateur décrétal entendait |
decreetgever was « duidelijkheid » te verschaffen en « iedere | « faire la clarté » et « exclure toute contestation », ce qui |
betwisting uit te sluiten », wat overeenstemt met de bedoeling van een | s'analyse comme étant l'intention d'un législateur de préciser la |
wetgever die de betekenis van een welbepaald wetsartikel wil | signification d'un article de loi déterminé. Les dispositions |
vaststellen. De aangevochten bepalingen hebben als enig doel de | entreprises ont pour seul objet de supprimer l'insécurité juridique |
gegroeide rechtsonzekerheid weg te nemen. | qui s'était installée. |
Wat betreft de terugwerkende kracht, verklaart de Vlaamse Regering dat | En ce qui concerne l'effet rétroactif, le Gouvernement flamand déclare |
die eigen is aan het interpretatief karakter van de betwiste bepaling. | qu'il est inhérent au caractère interprétatif de la disposition litigieuse. |
A.2.3. De verzoekende partij repliceert dat met het bestreden artikel | A.2.3. La partie requérante réplique que l'article 9 entrepris insère |
9 een nieuwe paragraaf wordt ingevoegd in artikel 198 van het decreet | un nouveau paragraphe dans l'article 198 du décret du 31 juillet 1990, |
van 31 juli 1990, zodat het wel degelijk om een nieuwe bepaling gaat. | en sorte qu'il s'agit bien d'une nouvelle disposition. Du reste, |
Voorts zou artikel 15, 1°, van het decreet van 14 juli 1998 geen zin | l'article 15, 1°, du décret du 14 juillet 1998 serait dépourvu de sens |
hebben indien artikel 9 ervan interpretatief zou zijn en dus uit eigen | si l'article 9 de ce décret était interprétatif et avait donc, de par |
aard terugwerkende kracht zou hebben. | sa nature, un effet rétroactif. |
Dat artikel 9 geen interpretatieve bepaling is, blijkt volgens de | La circonstance que l'article 9 n'est pas une disposition |
interprétative ressort également, selon la partie requérante, du fait | |
verzoekende partij ook uit het feit dat de verjaringstermijn op dertig | que le délai de prescription est fixé à trente ans, cependant que, |
jaar wordt vastgesteld, terwijl overeenkomstig artikel 2262bis van het | conformément à l'article 2262bis du Code civil, seul un délai de |
Burgerlijk Wetboek slechts een verjaringstermijn van tien jaar zou gelden. | prescription décennal serait applicable. |
Ten aanzien van het tweede middel | En ce qui concerne le second moyen |
A.3.1. Volgens dat middel schendt artikel 9 van het decreet van 14 | A.3.1. Selon ce moyen, l'article 9 du décret du 14 juillet 1998 viole |
juli 1998 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet door de | les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que le délai de |
verjaringstermijn van een jaar op dertig jaar te brengen, zonder dat | prescription est porté d'un an à trente ans, sans qu'existe un rapport |
er een redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen die | raisonnable de proportionnalité entre ce délai de prescription et la |
verjaringstermijn en de ernst van de feiten, terwijl de | gravité des faits, alors que le délai de prescription de droit commun |
gemeenrechtelijke verjaringstermijn bij wet van 10 juni 1998 op tien | a été ramené à dix ans par la loi du 10 juin 1998 et que le délai |
jaar is teruggebracht en de termijn van dertig jaar in artikel 198, § | trentenaire prévu par l'article 198, § 1er, du décret du 31 juillet |
1, van het decreet van 31 juli 1990 gehanteerd wordt voor | |
onverschuldigde sommen die werden verkregen « door bedrieglijke | 1990 est appliqué aux sommes indues obtenues « par fraude ou par des |
handelingen of door valse of welbewust onvolledige verklaringen ». | déclarations fausses ou sciemment incomplètes ». |
A.3.2. Naar het oordeel van de Vlaamse Regering is de rechtspositie | A.3.2. A l'estime du Gouvernement flamand, la situation juridique de |
van de overheid als schuldeiser niet vergelijkbaar met die van een | l'autorité en tant que créancier n'est pas comparable à celle d'un |
particuliere schuldeiser in het geval waarin niet de initiële | créancier privé dans l'hypothèse où ce n'est pas le délai de |
verjaringstermijn ter discussie staat, maar de nieuwe | prescription originaire qui est en cause mais bien le nouveau délai de |
verjaringstermijn nadat de overheid de eerste termijn heeft gestuit : | prescription après l'interruption du premier délai par l'autorité : à |
zodra de overheid haar intentie tot terugvordering kenbaar heeft | partir du moment où l'autorité a manifesté son intention de |
gemaakt en de schuldenaar hiervan weet heeft, moet de overheid over | recouvrement et que le débiteur en a été avisé, l'autorité doit |
een zo ruim mogelijke termijn beschikken om de effectieve inning te | disposer du délai maximal pour effectuer le recouvrement. |
realiseren. Zelfs indien de rechtspositie van de overheid en die van de | Même si la situation juridique de l'autorité et celle du particulier |
particulier te dezen vergelijkbaar zouden zijn, dan nog is het volgens | étaient comparables en l'espèce, il n'est pas déraisonnable, aux yeux |
de Vlaamse Regering niet onredelijk dat de overheid - met name wanneer | du Gouvernement flamand, que l'autorité - à savoir lorsque celle-ci ne |
die slechts over een korte initiële terugvorderingstermijn beschikt en | dispose que d'un délai de recouvrement initial limité et à partir du |
zodra de initiële termijn werd gestuit - in het algemeen belang | moment où ce délai initial a été interrompu - dispose, dans l'intérêt |
beschikt over een ruimere termijn dan die waarover de particulier op | général, d'un délai plus long que celui dont dispose le particulier |
basis van de gemeenrechtelijke regeling beschikt. | sur la base du régime de droit commun. |
De Vlaamse Regering doet nog opmerken dat vanwege de terugwerkende | Le Gouvernement flamand observe encore qu'eu égard à l'effet |
kracht van artikel 15, 1°, van het decreet van 14 juli 1998 rekening | rétroactif de l'article 15, 1°, du décret du 14 juillet 1998, il y a |
moet worden gehouden met de dertigjarige verjaring overeenkomstig het | lieu de prendre en compte la prescription trentenaire conformément à |
oude artikel 2262 van het Burgerlijk Wetboek en niet met de tienjarige | l'ancien article 2262 du Code civil et non la prescription décennale |
verjaring volgens de nieuwe wet. | en vertu de la nouvelle loi. |
A.3.3. Voor L. Demuynck moet de vergelijking niet worden gemaakt | A.3.3. Selon L. Demuynck, ce ne sont pas l'autorité en tant que |
tussen de overheid als schuldeiser en de particulier als schuldenaar, | créancier et le particulier en tant que débiteur qui doivent être |
maar tussen de verjaringstermijn van een jaar zoals bepaald in artikel | comparés, mais bien le délai de prescription d'un an tel qu'il est |
198 van het decreet van 31 juli 1990 en de termijn van dertig jaar | visé à l'article 198 du décret du 31 juillet 1990 et le délai |
zoals bepaald in artikel 9 van het decreet van 14 juli 1998. Beide | trentenaire visé à l'article 9 du décret du 14 juillet 1998. Les deux |
decreten hebben betrekking op de rechtspositie van de overheid als | décrets portent sur la situation juridique de l'autorité en tant que |
schuldeiser. | créancier. |
De verzoekende partij besluit dat de termijn van dertig jaar verouderd | La partie requérante conclut que le délai trentenaire est obsolète et |
en in casu onevenredig is. | disproportionné en l'espèce. |
- B - | - B - |
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep en van de memorie | Quant à la recevabilité du recours et du mémoire du Gouvernement |
van de Vlaamse Regering | flamand |
B.1.1. De Vlaamse Regering betwist dat de verzoekende partij een | B.1.1. Le Gouvernement flamand conteste l'intérêt de la partie |
belang heeft bij haar beroep. | requérante au recours. |
B.1.2. De verzoekende partij is van oordeel dat de memorie van de | B.1.2. La partie requérante estime que le mémoire du Gouvernement |
Vlaamse Regering laattijdig is. | flamand est tardif. |
B.1.3. Krachtens artikel 85 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 | B.1.3. En vertu de l'article 85 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 |
op het Arbitragehof beschikte de Vlaamse Regering over een termijn van | sur la Cour d'arbitrage, le Gouvernement flamand disposait d'un délai |
vijfenveertig dagen na de ontvangst, op 11 maart 1999, van de in | de quarante-cinq jours à partir de la réception, le 11 mars 1999, de |
artikel 76, § 4, van die bijzondere wet bedoelde kennisgeving. Nu die | la notification visée à l'article 76, § 4, de ladite loi spéciale. Ce |
termijn te dezen op zondag 25 april 1999 verstreek, moet de vervaldag | délai expirant en l'espèce le dimanche 25 avril 1999, l'échéance est, |
overeenkomstig artikel 119 van dezelfde bijzondere wet worden | conformément à l'article 119 de la même loi spéciale, reportée au |
verplaatst tot de eerstvolgende werkdag. | premier jour ouvrable suivant. |
De memorie van de Vlaamse Regering, die bij een op 26 april 1999 ter | Le mémoire du Gouvernement flamand, qui a été introduit par lettre |
post aangetekende brief is ingediend, is ratione temporis | recommandée à la poste le 26 avril 1999, est recevable ratione |
ontvankelijk. | temporis. |
B.1.4. Volgens de Vlaamse Regering wordt de verzoekende partij niet | B.1.4. Selon le Gouvernement flamand, la partie requérante n'est pas |
ongunstig geraakt door de bestreden bepalingen, die een loutere | affectée défavorablement par les dispositions entreprises, qui ne font |
bevestiging zijn van de regeling van artikel 7, § 2, van de wet van 6 | que confirmer le régime instauré par l'article 7, § 2, de la loi du 6 |
februari 1970 betreffende de verjaring van schuldvorderingen ten laste | février 1970 relative à la prescription des créances à charge ou au |
of ten voordele van de Staat en de provinciën (thans artikel 106, § 2, | profit de l'Etat et des provinces (actuellement l'article 106, § 2, |
van de bij koninklijk besluit van 17 juli 1991 gecoördineerde wetten | des lois sur la comptabilité de l'Etat coordonnées par l'arrêté royal |
op de Rijkscomptabiliteit). | du 17 juillet 1991). |
B.1.5. Wanneer, in een nieuwe wetgeving, de wetgever een vroegere | B.1.5. Lorsque, dans une législation nouvelle, le législateur reprend |
bepaling overneemt, verhindert die omstandigheid in beginsel niet dat | une disposition ancienne, cette circonstance, en principe, ne fait pas |
tegen de overgenomen bepaling een beroep kan worden ingesteld binnen | obstacle à ce qu'un recours puisse être introduit contre la |
zes maanden na de bekendmaking ervan, vermits de wetgever aldus zijn | disposition reprise, dans les six mois de sa publication, puisque le |
wil te kennen geeft om ter zake wetgevend op te treden. De omstandigheid dat de bestreden bepaling een bepaling van een vroegere wetgeving overneemt, ontneemt de verzoeker niet diens belang bij het beroep, te meer daar er in het geding tussen de verzoekende partij en de overheid voor de burgerlijke rechter betwisting is over de toepasselijkheid van de vroegere regelgeving. B.1.6. De excepties van niet-ontvankelijkheid, zowel wat het beroep tot vernietiging als wat de memorie van de Vlaamse Regering betreft, worden verworpen. Ten aanzien van het eerste middel | législateur manifeste en la reproduisant sa volonté de légiférer en la matière. La circonstance que la disposition attaquée reproduit une disposition d'une législation antérieure ne prive pas le requérant de son intérêt au recours, d'autant que l'applicabilité de la réglementation antérieure est contestée dans le litige qui oppose la partie requérante à l'autorité devant le juge civil. B.1.6. Les exceptions d'irrecevabilité, tant en ce qui concerne le recours en annulation qu'en ce qui concerne le mémoire du Gouvernement flamand, sont rejetées. Quant au premier moyen |
B.2. In het eerste middel, waarvan de twee onderdelen samen kunnen | B.2. Dans le premier moyen, dont les deux branches peuvent être |
worden onderzocht, vordert de verzoekende partij de vernietiging van | examinées conjointement, la partie requérante demande l'annulation des |
de artikelen 9 en 15, 1°, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap | articles 9 et 15, 1°, du décret de la Communauté flamande du 14 |
van 14 juli 1998 betreffende het onderwijs IX, wegens schending van de | juillet 1998 relatif à l'enseignement IX, pour cause de violation des |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, op zichzelf genomen of gelezen in | articles 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou en combinaison |
samenhang met de artikelen 13, 144, 146, 159 en 187 van de Grondwet en | avec les articles 13, 144, 146, 159 et 187 de la Constitution et avec |
met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. | l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme. |
De verzoekende partij is van oordeel dat de decreetgever met de | La partie requérante estime que le législateur décrétal, en édictant |
aangevochten artikelen de rechtbank heeft willen verhinderen uitspraak | les dispositions entreprises, a voulu empêcher le tribunal de statuer |
te doen over een rechtsvraag en dat de terugwerkende kracht van die | sur un point de droit et que l'effet rétroactif de ces dispositions a |
bepalingen tot gevolg heeft dat de afloop van de zaak in welbepaalde | pour conséquence d'influencer l'issue de l'affaire, si bien qu'une |
zin wordt beïnvloed, zodat een bepaalde categorie van personen de | catégorie de personnes déterminée se voit privée des garanties |
jurisdictionele waarborgen worden ontnomen die aan allen worden | juridictionnelles offertes à tous. |
geboden. B.3.1. De bestreden bepalingen hebben betrekking op de verjaring van | B.3.1. Les dispositions entreprises portent sur la prescription de |
terugvorderingen door de Vlaamse Gemeenschap van ten onrechte | l'action en recouvrement par la Communauté flamande de sommes indûment |
uitbetaalde sommen aan onder meer leden van het onderwijzend | payées, entre autres, aux membres du personnel enseignant. |
personeel. B.3.2. Vooraleer het door het aangevochten artikel 9 van het decreet | B.3.2. Avant d'être complété par un paragraphe 4 introduit par |
van 14 juli 1998 betreffende het onderwijs IX werd aangevuld met een | l'article 9 entrepris du décret du 14 juillet 1998 relatif à |
vierde paragraaf, bepaalde artikel 198 van het decreet van de Vlaamse | l'enseignement IX, l'article 198 du décret de la Communauté flamande |
Gemeenschap van 31 juli 1990 betreffende het onderwijs-II : « § 1. Inzake toegekende werkingsmiddelen of toelagen alsmede wedden, weddetoelagen, voorschotten daarop en vergoedingen of uitkeringen, die een toebehoren van de wedden of weddetoelagen vormen of ermede gelijkstaan, zijn de door de Vlaamse Gemeenschap aan de inrichtende machten van onderwijs en de personeelsleden, ten onrechte uitbetaalde sommen voor goed vervallen aan hen die ze ontvangen, als de terugbetaling daarvan niet gevraagd werd binnen een termijn van één jaar te rekenen van de eerste januari volgend op de datum van betaling. De in het eerste lid vastgestelde termijn wordt tot 30 jaar verlengd, wanneer de onverschuldigde sommen werden verkregen door bedrieglijke handelingen of door valse of welbewust onvolledige verklaringen. § 2. In afwijking op § 1, eerste lid : - is de verjaringstermijn drie jaar, ingaande op 1 januari 1991, voor alle tussen 1 januari 1986 en 1 januari 1991 betaalde sommen, met dien verstande dat nooit kan worden teruggevorderd voor een periode die de vijf jaar overstijgt; | du 31 juillet 1990 relatif à l'enseignement II disposait : « § 1er. En ce qui concerne les moyens de fonctionnement ou subventions alloués, ainsi que les traitements, subventions-traitements, avances sur ceux-ci et allocations ou indemnités qui forment un complément aux traitements et subventions-traitements ou y sont assimilées, les sommes payées indûment par la Communauté flamande ou son prédécesseur aux pouvoirs organisateurs de l'enseignement et aux membres du personnel sont définitivement acquises à ces bénéficiaires si le recouvrement n'est pas demandé dans un délai d'un an à dater du 1er janvier suivant la date de paiement. Le délai fixé au 1er alinéa est porté à trente ans si les sommes indues ont été obtenues par fraude ou par des déclarations fausses ou sciemment incomplètes. § 2. Par dérogation au § 1er, premier alinéa, le délai de prescription est de : - trois ans, prenant cours le 1er janvier 1991, pour toutes les sommes payées entre le 1er janvier 1986 et le 1er janvier 1991, étant entendu que le recouvrement ne peut être demandé pour une période dépassant cinq années; |
- is de verjaringstermijn twee jaar, ingaande op 1 januari 1992, voor | - deux ans, prenant cours le 1er janvier 1992, pour toutes les sommes |
alle tussen 1 januari 1991 en 1 januari 1992 betaalde sommen. | payées entre le 1er janvier 1991 et le 1er janvier 1992. |
§ 3. Inzake toegekende wedden, weddetoelagen, voorschotten daarop en | § 3. En matière de traitements, de subventions-traitements, d'avances |
vergoedingen of uitkeringen die een toebehoren van de wedden of | sur ceux-ci et en matière d'indemnités qui forment un complément à ces |
weddetoelagen vormen of ermede gelijkstaan, wordt geen terugbetaling | traitements et subventions-traitements ou y sont assimilées, il n'est |
gevorderd van de door de Vlaamse Gemeenschap aan de inrichtende | pas demandé de remboursement des sommes payées indûment par la |
machten van onderwijs en de personeelsleden ten onrechte uitbetaalde sommen, waarvan het totale bedrag 1000 frank niet overschrijdt, tenzij het ten onrechte uitbetaalde bedrag kan worden gerecupereerd op nog uit te keren wedden of weddetoelagen of op nog voor dezelfde doeleinden uit te keren bedragen. Op de voordracht van de Vlaamse minister van Onderwijs, kan de Vlaamse regering het in het vorig lid vastgestelde bedrag verhogen. » Volgens de memorie van toelichting bij het decreet van 31 juli 1990 had die bepaling (artikel 197 van het ontwerp, dat artikel 198 is geworden) « tot doel om de rechtszekerheid voor de inrichtende machten van het onderwijs inzake toegekende werkingsmiddelen of -toelagen en | Communauté flamande aux pouvoirs organisateurs de l'enseignement et aux membres du personnel, dont le montant total ne dépasse pas 1.000 francs, sauf si le montant payé indûment peut être récupéré sur les traitements ou subventions-traitements encore à payer ou sur des montants encore à payer aux mêmes fins. Sur la proposition du Ministre flamand de l'Enseignement, le Gouvernement flamand peut augmenter le montant fixé à l'alinéa précédent. » Selon l'exposé des motifs du décret du 31 juillet 1990, cette disposition (l'article 197 du projet, qui est devenu l'article 198) « entendait accroître la sécurité juridique pour les pouvoirs organisateurs de l'enseignement s'agissant des subventions ou moyens |
de weddetoelagen te verbeteren » (Parl. St., Vlaamse Raad, 1989-1990, | de fonctionnement alloués et des subventions-traitements octroyées » |
nr. 365-1, p. 58). | (Doc., Conseil flamand, 1989-1990, n° 365-1, p. 58). |
Dat artikel 198 is in werking getreden op 1 september 1990. | Cet article 198 est entré en vigueur le 1er septembre 1990. |
B.3.3. Het aangevochten artikel 9 van het decreet van 14 juli 1998 | B.3.3. L'article 9 entrepris du décret du 14 juillet 1998 relatif à |
betreffende het onderwijs IX bepaalt : | l'enseignement IX dispose : |
« In artikel 198 van het decreet van 31 juli 1990 betreffende het | « A l'article 198 du décret du 31 juillet 1990 relatif à |
onderwijs II wordt een § 4 ingevoegd, die luidt als volgt : | l'enseignement II, un paragraphe 4 est inséré, libellé comme suit : |
' § 4. Om geldig te zijn moet de vraag tot terugbetaling ter kennis | § 4. Pour être valable, la demande de remboursement doit être portée à |
van de schuldenaar gebracht worden bij een ter post aangetekend | la connaissance du débiteur par lettre recommandée à la poste, |
schrijven met vermelding van : | moyennant mention : |
1° het totale bedrag van de teruggevraagde som met, per jaar, de | 1° du montant total de la somme réclamée, accompagnée d'un relevé, sur |
opgave van de ten onrechte uitgevoerde betalingen; | base annuelle, des paiements indus; |
2° de bepalingen in strijd waarmee de betalingen zijn gedaan. | 2° des dispositions auxquelles les paiements sont contraires. |
Te rekenen vanaf de afgifte van de aangetekende brief kan het | A compter de la date du dépôt de la lettre recommandée, le montant |
onverschuldigde bedrag gedurende dertig jaar worden teruggevorderd. » | indu peut être réclamé durant une période de trente ans. » |
Dat artikel is het resultaat van een amendement, dat werd verantwoord | Cet article est issu d'un amendement justifié comme suit : |
als volgt : « De wet van 6 februari 1970 betreffende de verjaring van | « La loi du 6 février 1970 relative à la prescription des créances à |
schuldvorderingen ten laste of ten voordele van de Staat en de | charge ou au profit de l'Etat et des provinces, publiée au Moniteur |
provinciën, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 28 februari | belge du 28 février 1970, contient, en son chapitre II, les |
1970, bevat in hoofdstuk II de bepalingen inzake de verjaring van | dispositions relatives à la prescription des créances au profit de |
schuldvorderingen ten voordele van de Staat (art. 7, §§ 1 tot 3). | l'Etat (art. 7, §§ 1er à 3). L'article 7, § 1er, de la loi précitée |
Artikel 7, § 1, van voormelde wet bepaalt o.m. dat de door de Staat | dispose notamment que les sommes indûment payées par l'Etat sont |
ten onrechte uitbetaalde sommen voorgoed vervallen als de | définitivement acquises lorsque le remboursement n'en a pas été |
terugbetaling niet gevraagd wordt binnen een termijn van vijf jaar te | réclamé dans un délai de cinq ans à partir du 1er janvier de l'année |
rekenen van de eerste januari van het jaar van de betaling, behoudens | du paiement, sauf pour les sommes indues obtenues par des manoeuvres |
voor onverschuldigde sommen verkregen door bedrieglijke handelingen of | frauduleuses ou par des déclarations fausses ou sciemment incomplètes, |
door valse of welbewust onvolledige verklaringen, waarvoor dertig jaar | pour lesquelles est applicable un délai de trente ans. |
geldt. Artikel 198 van het decreet van 31 juli 1990 betreffende het | L'article 198 du décret du 31 juillet 1990 relatif à l'enseignement II |
onderwijs-II heeft, met ingang van 1 september 1990, voor het | a ramené de cinq à un an, à partir du 1er septembre 1990, pour |
onderwijs in de Vlaamse Gemeenschap de eerstvermelde | l'enseignement en Communauté flamande, le délai de prescription cité |
verjaringstermijn, met een overgangsperiode, teruggebracht van 5 jaar | en premier lieu et a prévu une période transitoire. |
naar 1 jaar. Bij een koninklijk besluit van 17 juli 1991, bekendgemaakt in het | Les lois relatives à la comptabilité de l'Etat ont été coordonnées par |
Belgisch Staatsblad van 21 augustus 1991, werden de wetten op de | arrêté royal du 17 juillet 1991, publié au Moniteur belge du 21 août |
Rijkscomptabiliteit gecoördineerd. In deze coördinatie werd de wet van | 1991. Cette coordination a pris en compte la loi du 6 février 1970, |
6 februari 1970, gewijzigd bij de wet van 24 december 1976, opgenomen | modifiée par la loi du 24 décembre 1976, en tant que les dispositions |
in zoverre de bepalingen van toepassing zijn op de | sont applicables à la comptabilité de l'Etat. En faisant abstraction |
Rijkscomptabiliteit. Met weglating van pensioenen vormt artikel 7, §§ | des pensions, l'article 7, §§ 1er et 2, de la loi du 6 février 1970 |
1 en 2, van de wet van 6 februari 1970 artikel 106 van de coördinatie | constitue l'article 106 de la loi coordonnée et dispose : |
en luidt als volgt : | |
' Art. 106.§ 1. Inzake wedden, voorschotten daarop en vergoedingen of |
' Art. 106.§ 1er. Sont définitivement acquises à ceux qui les ont |
uitkeringen, die een toebehoren van de wedden vormen of ermede gelijkstaan, zijn de door de Staat ten onrechte uitbetaalde sommen voorgoed vervallen aan hen die ze hebben ontvangen, als de terugbetaling daarvan niet gevraagd is binnen een termijn van vijf jaar te rekenen van de eerste januari van het jaar van de betaling. De in het eerste lid vastgestelde termijn wordt tot dertig jaar opgevoerd, wanneer de onverschuldigde sommen zijn verkregen door bedrieglijke handelingen dan wel door valse of bewust onvolledige verklaringen. § 2. Om geldig te zijn moet deze vraag tot terugbetaling ter kennis van de schuldenaar gebracht worden bij een ter post aangetekend schrijven met vermelding van : 1° het totale bedrag van de teruggevraagde som met, per jaar, de opgave van de ten onrechte uitgevoerde betalingen; 2° de bepalingen in strijd waarmede de betalingen zijn gedaan. Te rekenen vanaf de afgifte van de aangetekende brief kan het | reçues les sommes payées indûment par l'Etat en matière de traitements, d'avances sur ceux-ci ainsi que d'indemnités ou d'allocations qui sont accessoires ou similaires aux traitements lorsque le remboursement n'en a pas été réclamé dans un délai de cinq ans à partir du premier janvier de l'année du paiement. Le délai fixé à l'alinéa 1er est porté à trente ans lorsque les sommes indues ont été obtenues par des manoeuvres frauduleuses ou par des déclarations fausses ou sciemment incomplètes. § 2. Pour être valable, la réclamation doit être notifiée au débiteur par lettre recommandée à la poste et contenir : 1° le montant total de la somme réclamée avec, par année, le relevé des paiements indus; 2° la mention des dispositions en violation desquelles les paiements ont été faits. A dater du dépôt de la lettre recommandée, la répétition de l'indu |
onverschuldigde bedrag gedurende dertig jaar worden teruggevorderd. ' | peut être poursuivie pendant trente ans. ' |
Artikel 198 van het decreet van 31 juli 1990 bepaalt wel de termijnen | L'article 198 du décret du 31 juillet 1990 prévoit quant à lui les |
waarbinnen ten onrechte uitbetaalde sommen voorgoed vervallen aan hen | délais dans lesquels les sommes indûment payées sont définitivement |
die ze ontvangen, maar bepaalt niet op welke wijze de terugbetaling | acquises à ceux qui les ont reçues, mais ne prévoit pas de quelle |
van deze sommen moet worden gevraagd en hoe de verjaring wordt | manière le remboursement de ces sommes doit être demandé et comment la |
gestuit. Het opnemen van een bepaling terzake leek op dat ogenblik | prescription est interrompue. Il semblait à ce moment superflu de |
overbodig daar de bepalingen die dienaangaande voorkwamen in artikel | prévoir une disposition en la matière étant donné que les dispositions |
7, § 2, van de wet van 6 februari 1970 en later in artikel 106, § 2, | figurant à l'article 7, § 2, de la loi du 6 février 1970 et |
ultérieurement à l'article 106, § 2, des lois sur la comptabilité de | |
van de wetten op de Rijkscomptabiliteit, gecoördineerd op 17 juli | l'Etat, coordonnées le 17 juillet 1991, demeuraient entièrement |
1991, volledig van toepassing bleven op het onderwijs in de Vlaamse | applicables à l'enseignement en Communauté flamande et ont été |
Gemeenschap en onverkort werden toegepast. | appliquées sans restriction. |
Om reden van duidelijkheid en om iedere betwisting dienaangaande uit | Dans un souci de clarté et afin d'éviter toute contestation à cet |
te sluiten, lijkt het echter wenselijk artikel 198 van het decreet van | égard, il semble toutefois souhaitable de compléter l'article 198 du |
31 juli 1990 betreffende het onderwijs-II aan te vullen met een § 4 | décret du 31 juillet 1990 relatif à l'enseignement II par un |
waarin de bepalingen worden overgenomen van voormeld artikel 106, § 2, | paragraphe 4, reprenant les dispositions de l'article 106, § 2, |
van de wetten op de Rijkscomptabiliteit, gecoördineerd op 17 juli | précité des lois sur la comptabilité de l'Etat, coordonnées le 17 |
1991. » (Parl. St., Vlaams Parlement, 1997-1998, nr. 1057-2, pp. 3-4) | juillet 1991. » (Doc., Parlement flamand, 1997-1998, n° 1057-2, pp. |
B.3.4. Het eveneens aangevochten artikel 15, 1°, bepaalt : | 3-4) B.3.4. L'article 15, 1°, également entrepris, dispose : |
« Artikel 9 heeft uitwerking met ingang van 1 september 1990. » | « L'article 9 produit ses effets le 1er septembre 1990. » |
Het betreft de datum waarop ook het oorspronkelijke artikel 198 van | Il s'agit de la date à laquelle l'article 198 originaire du décret du |
het decreet van 31 juli 1990 betreffende het onderwijs-II in werking | 31 juillet 1990 relatif à l'enseignement II est également entré en |
is getreden. | vigueur. |
B.4. Noch de tekst van de aangevochten bepalingen, noch de | B.4. Ni le texte des dispositions entreprises, ni les travaux |
parlementaire voorbereiding ervan bieden steun voor de stelling van de | préparatoires de celles-ci n'étayent la thèse du Gouvernement flamand |
Vlaamse Regering dat zij moeten worden beschouwd als interpretatieve | selon laquelle elles doivent être considérées comme des dispositions |
bepalingen ten aanzien van artikel 198 van het decreet van de Vlaamse | interprétatives de l'article 198 du décret de la Communauté flamande |
Gemeenschap van 31 juli 1990 betreffende het onderwijs-II. | du 31 juillet 1990 relatif à l'enseignement II. |
Interpretatieve bepalingen hebben betrekking op de uit te leggen | Des dispositions interprétatives portent sur la disposition même qui |
bepaling zelf en hebben uit hun aard terugwerkende kracht zonder dat | doit être interprétée et ont, de par leur nature, sans qu'il soit |
het nodig is dit uit te drukken, in tegenstelling tot de aangevochten | besoin de l'exprimer, effet rétroactif, contrairement aux dispositions |
bepalingen, die aanvullend zijn (artikel 9) en waaraan uitdrukkelijk | entreprises, qui sont complémentaires (article 9) et auxquelles il a |
een retroactieve werking (artikel 15, 1°) is gegeven. | été explicitement conféré effet rétroactif (article 15, 1°). |
B.5. De niet-retroactiviteit van wetten is een waarborg ter voorkoming | B.5. La non-rétroactivité des lois est une garantie ayant pour but de |
van rechtsonzekerheid. Die waarborg vereist dat de inhoud van het | prévenir l'insécurité juridique. Cette garantie exige que le contenu |
recht voorzienbaar en toegankelijk is, zodat eenieder in redelijke | du droit soit prévisible et accessible, de sorte que chacun puisse |
mate de gevolgen van een bepaalde handeling kan voorzien op het | prévoir, à un degré raisonnable, les conséquences d'un acte déterminé |
tijdstip dat die handeling wordt verricht. De terugwerkende kracht kan enkel worden verantwoord wanneer zij onontbeerlijk is voor de verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang, zoals de goede werking of de continuïteit van de openbare dienst. Indien bovendien blijkt dat de terugwerkende kracht tot gevolg heeft dat de afloop van gerechtelijke procedures in een welbepaalde zin wordt beïnvloed of dat rechtscolleges verhinderd worden zich uit te spreken over een rechtsvraag, vergt de aard van het in het geding zijnde beginsel dat uitzonderlijke omstandigheden een verantwoording bieden voor het optreden van de wetgever, dat ten nadele van een categorie van burgers inbreuk maakt op de jurisdictionele waarborgen die aan allen worden geboden. B.6. De Vlaamse Regering geeft niet aan, en het Hof ziet niet in, welke uitzonderlijke omstandigheden te dezen de bestreden retroactiviteit kunnen verantwoorden. B.7. Uit wat voorafgaat volgt dat artikel 15, 1°, van het decreet van | au moment où cet acte se réalise. La rétroactivité peut uniquement être justifiée lorsqu'elle est indispensable pour réaliser un objectif d'intérêt général, comme le bon fonctionnement ou la continuité du service public. S'il s'avère en outre que la rétroactivité a pour effet d'influencer dans un sens déterminé l'issue de procédures judiciaires ou d'empêcher les juridictions de se prononcer sur une question de droit, la nature du principe en cause exige que des circonstances exceptionnelles justifient cette intervention du législateur qui porte atteinte, au détriment d'une catégorie de citoyens, aux garanties juridictionnelles offertes à tous. B.6. Le Gouvernement flamand n'indique pas, et la Cour n'aperçoit pas, quelles circonstances exceptionnelles pourraient, en l'espèce, justifier la rétroactivité critiquée. B.7. Il résulte de ce qui précède que l'article 15, 1°, du décret du |
14 juli 1998 moet worden vernietigd doordat het aan artikel 9 ervan | 14 juillet 1998 doit être annulé en tant qu'il confère effet |
terugwerkende kracht geeft. | rétroactif à l'article 9 dudit décret. |
Ten aanzien van het tweede middel | Quant au second moyen |
B.8. Volgens de verzoekende partij is de verjaringstermijn van dertig | B.8. Selon la partie requérante, le délai de prescription de trente |
jaar niet bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, | ans est incompatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution au |
enerzijds, omdat de inrichtende machten of de personen die te goeder | motif, d'une part, que les pouvoirs organisateurs ou les personnes qui |
trouw onverschuldigde bedragen hebben ontvangen op eenzelfde wijze | ont perçu de bonne foi des montants indus sont traités de la même |
worden behandeld als zij die de onverschuldigde sommen door | manière que ceux qui ont obtenu les sommes indues par des manoeuvres |
bedrieglijke handelingen of door valse verklaringen hebben verkregen, | frauduleuses ou des déclarations fausses et, d'autre part, qu'un délai |
anderzijds, omdat een verjaringstermijn van dertig jaar buitensporig | de prescription de trente ans est devenu exorbitant depuis qu'une loi |
is geworden sinds een wet van 10 juni 1998 de gemeenrechtelijke | du 10 juin 1998 a porté à dix ans le délai de prescription de droit |
termijn van verjaring op tien jaar heeft gesteld (artikel 2262bis van | commun (article 2262bis du Code civil). |
het Burgerlijk Wetboek). | |
B.9.1. In zoverre het middel de identieke behandeling met de personen | B.9.1. En tant qu'il dénonce le traitement identique par rapport aux |
die de onverschuldigde sommen door bedrieglijke of valse verklaringen | personnes qui ont obtenu les sommes indues par des déclarations |
hebben verkregen, aanklaagt, mist het feitelijke grondslag : de | trompeuses ou fausses, le moyen manque en fait : le délai en cause |
betrokken termijn is niet de in artikel 198, § 1, bepaalde termijn | n'est pas celui fixé à l'article 198, § 1er, dans lequel la sommation |
binnen welke de aanmaning tot terugbetaling bij aangetekende brief | de rembourser doit se faire par lettre recommandée et qui a été porté |
moet geschieden en die, ten aanzien van de personen die de | d'un an à trente ans pour les personnes qui ont obtenu les sommes |
onverschuldigde sommen door bedrieglijke handelingen of door valse | |
verklaringen hebben verkregen, van één jaar op dertig jaar is | indues par des manoeuvres frauduleuses ou par des déclarations |
gebracht, doch wel en uitsluitend de termijn gedurende welke « vanaf | fausses, mais bien le délai pendant lequel « à dater du dépôt de la |
de afgifte van de aangetekende brief » het onverschuldigde bedrag | lettre recommandée » le montant indu peut être recouvré conformément à |
overeenkomstig artikel 198, § 4, kan worden teruggevorderd. | l'article 198, § 4. |
B.9.2. Het middel kan geen steun vinden in de nieuwe wetsbepalingen | B.9.2. Le moyen ne peut s'appuyer sur les nouvelles dispositions |
betreffende de verjaringstermijn voor persoonlijke rechtsvorderingen | législatives relatives au délai de prescription afférent à des actions |
waarvoor niet in een bijzondere regeling is voorzien (nieuw artikel | personnelles pour lesquelles une réglementation particulière n'a pas |
2262bis van het Burgerlijk Wetboek). De betwiste bepaling heeft immers | été prévue (nouvel article 2262bis du Code civil). En effet, la |
specifiek betrekking op de verjaring - na aanmaning tot terugbetaling | disposition contestée porte spécifiquement sur la prescription - après |
- van door de overheid onverschuldigd betaalde wedden, weddetoelagen, | sommation de rembourser - de traitements, subventions-traitements, |
voorschotten en toebehoren uitgekeerd aan inrichtende machten van het | avances et accessoires payés indûment par les pouvoirs publics et |
onderwijs en aan de personeelsleden. | accordés aux pouvoirs organisateurs de l'enseignement ainsi qu'aux |
B.10. Het middel kan niet worden aangenomen. | membres du personnel. B.10. Le moyen ne peut être retenu. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
- vernietigt artikel 15, 1°, van het decreet van de Vlaamse | - annule l'article 15, 1°, du décret de la Communauté flamande du 14 |
Gemeenschap van 14 juli 1998 betreffende het onderwijs IX; | juillet 1998 relatif à l'enseignement IX; |
- verwerpt het beroep voor het overige. | - rejette le recours pour le surplus. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, | Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en |
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 |
het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 29 maart 2000, | janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 29 mars |
door de voormelde zetel, waarin rechter H. Coremans voor de uitspraak | 2000, par le siège précité, dans lequel le juge H. Coremans est |
is vervangen door rechter H. Boel, overeenkomstig artikel 110 van de voormelde wet. | remplacé, pour le prononcé, par le juge H. Boel, conformément à l'article 110 de la même loi. |
De griffier, | Le greffier, |
L. Potoms. | L. Potoms. |
De voorzitter, | Le président, |
G. De Baets. | G. De Baets. |