← Terug naar "Arrest nr. 21/2000 van 23 februari 2000 Rolnummer 1480 In zake : het beroep tot gedeeltelijke
vernietiging van artikel 3, tweede en derde lid, van het decreet van de Franse Gemeenschap van 6 april
1998 houdende wijziging van sommige bepalinge Het Arbitragehof, samengesteld
uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters H. (...)"
Arrest nr. 21/2000 van 23 februari 2000 Rolnummer 1480 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 3, tweede en derde lid, van het decreet van de Franse Gemeenschap van 6 april 1998 houdende wijziging van sommige bepalinge Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de rechters H. (...) | Arrêt n° 21/2000 du 23 février 2000 Numéro du rôle : 1480 En cause : le recours en annulation partielle de l'article 3, alinéas 2 et 3, du décret de la Communauté française du 6 avril 1998 modifiant certaines dispositions en matière d'enfance La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H. Boel, E(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Arrest nr. 21/2000 van 23 februari 2000 | Arrêt n° 21/2000 du 23 février 2000 |
Rolnummer 1480 | Numéro du rôle : 1480 |
In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 3, | En cause : le recours en annulation partielle de l'article 3, alinéas |
tweede en derde lid, van het decreet van de Franse Gemeenschap van 6 | 2 et 3, du décret de la Communauté française du 6 avril 1998 modifiant |
april 1998 houdende wijziging van sommige bepalingen inzake | |
kinderwelzijn en hulpverlening aan de jeugd, ingesteld door de v.z.w. | certaines dispositions en matière d'enfance et d'aide à la jeunesse, |
Bureau d'acceuil et de défense des jeunes en door V. Macq. | introduit par l'a.s.b.l. Bureau d'accueil et de défense des jeunes et par V. Macq. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en G. De Baets, en de | composée des présidents M. Melchior et G. De Baets, et des juges H. |
rechters H. Boel, E. Cerexhe, A. Arts, R. Henneuse en M. Bossuyt, | Boel, E. Cerexhe, A. Arts, R. Henneuse et M. Bossuyt, assistée de la |
bijgestaan door referendaris B. Renauld, waarnemend griffier, onder | référendaire B. Renauld, faisant fonction de greffier, présidée par le |
voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | président M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep | I. Objet du recours |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 4 december | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 4 |
1998 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 7 | décembre 1998 et parvenue au greffe le 7 décembre 1998, un recours en |
december 1998, is beroep tot gedeeltelijke vernietiging ingesteld van | |
artikel 3, tweede en derde lid, van het decreet van de Franse | annulation partielle de l'article 3, alinéas 2 et 3, du décret de la |
Gemeenschap van 6 april 1998 houdende wijziging van sommige bepalingen | Communauté française du 6 avril 1998 modifiant certaines dispositions |
inzake kinderwelzijn en hulpverlening aan de jeugd (bekendgemaakt in | en matière d'enfance et d'aide à la jeunesse (publié au Moniteur belge |
het Belgisch Staatsblad van 6 juni 1998), door de v.z.w. Bureau | du 6 juin 1998) a été introduit par l'a.s.b.l. Bureau d'accueil et de |
d'accueil et de défense des jeunes, met zetel te 1000 Brussel, | défense des jeunes, dont le siège est établi à 1000 Bruxelles, rue du |
Grasmarkt 27, en door V. Macq, wonende te 1348 Louvain-la-Neuve, rue | Marché-aux-Herbes 27, et par V. Macq, demeurant à 1348 Louvain- |
des Echassiers 1. | la-Neuve, rue des Echassiers 1. |
II. De rechtspleging | II. La procédure |
Bij beschikking van 7 december 1998 heeft de voorzitter in functie de | Par ordonnance du 7 décembre 1998, le président en exercice a désigné |
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 | les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi |
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. |
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was | Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application |
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. | des articles 71 ou 72 de la loi organique. |
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de | Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi |
organieke wet bij op 30 december 1998 ter post aangetekende brieven. | organique, par lettres recommandées à la poste le 30 décembre 1998. |
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is | L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au |
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 15 januari 1999. | Moniteur belge du 15 janvier 1999. Le Gouvernement de la Communauté française, place Surlet de Chokier |
De Franse Gemeenschapsregering, Surlet de Chokierplein 15-17, 1000 | 15-17, 1000 Bruxelles, a introduit un mémoire, par lettre recommandée |
Brussel, heeft een memorie ingediend bij op 9 februari 1999 ter post | à la poste le 9 février 1999. |
aangetekende brief. | |
Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de | Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi |
organieke wet bij op 2 maart 1999 ter post aangetekende brief. | organique, par lettre recommandée à la poste le 2 mars 1999. |
De verzoekende partijen hebben een memorie van antwoord ingediend bij | Les parties requérantes ont introduit un mémoire en réponse par lettre |
op 31 maart 1999 ter post aangetekende brief. | recommandée à la poste le 31 mars 1999. |
Bij beschikkingen van 26 mei 1999 en 30 november 1999 heeft het Hof de | Par ordonnances du 26 mai 1999 et du 30 novembre 1999, la Cour a |
termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot respectievelijk 7 december 1999 en 7 juni 2000. | prorogé respectivement jusqu'aux 7 décembre 1999 et 7 juin 2000 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. |
Bij beschikking van 10 november 1999 heeft de voorzitter in functie de | Par ordonnance du 10 novembre 1999, le président en exercice a |
zetel aangevuld met rechter M. Bossuyt. | complété le siège par le juge M. Bossuyt. |
Bij beschikking van 10 november 1999 heeft het Hof de zaak in | |
gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 7 | Par ordonnance du 10 novembre 1999, la Cour a déclaré l'affaire en |
december 1999 na de partijen te hebben verzocht zich op de | état et fixé l'audience au 7 décembre 1999 après avoir invité les |
terechtzitting nader te verklaren over de weerslag op het beroep van | parties à s'expliquer sur l'incidence sur le recours de la nomination |
de benoeming tot gerechtelijk stagiair van de tweede verzoeker | du deuxième requérant comme stagiaire judiciaire (parue au Moniteur |
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 15 september 1999). | belge du 15 septembre 1999). |
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten | Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats |
bij op 15 november 1999 ter post aangetekende brieven. | par lettres recommandées à la poste le 15 novembre 1999. |
Op de openbare terechtzitting van 7 december 1999 : | A l'audience publique du 7 décembre 1999 : |
- zijn verschenen : | - ont comparu : |
. Mr. A. Bedoret, advocaat bij de balie te Brussel, voor de | . Me A. Bedoret, avocat au barreau de Bruxelles, pour les parties |
verzoekende partijen; | requérantes; |
. Mr. J. Martens loco Mr. E. Lemmens, advocaten bij de balie te Luik, | . Me J. Martens loco Me E. Lemmens, avocats au barreau de Liège, pour |
voor de Franse Gemeenschapsregering; | le Gouvernement de la Communauté française; |
- hebben de rechters-verslaggevers E. Cerexhe en H. Boel verslag | - les juges-rapporteurs E. Cerexhe et H. Boel ont fait rapport; |
uitgebracht; | |
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; | - les avocats précités ont été entendus; |
- is de zaak in beraad genomen. | - l'affaire a été mise en délibéré. |
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende | La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants |
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. | de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. |
III. Onderwerp van de bestreden bepaling | III. Objet de la disposition entreprise |
Artikel 3 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 6 april 1998 | L'article 3 du décret de la Communauté française du 6 avril 1998 |
bepaalt : | dispose ainsi : |
« Artikel 11 van het decreet van 4 maart 1991 van de Franse | « L'article 11 du décret de la Communauté française du 4 mars 1991 |
Gemeenschap inzake hulpverlening aan de jeugd wordt vervangen door de | relatif à l'Aide à la jeunesse est remplacé par la disposition |
volgende bepaling : | suivante : |
« Art. 11.De advocaten van de betrokken personen bedoeld bij artikel |
Art. 11.A tout moment, les avocats des personnes intéressées visées à |
1, 1° tot 5°, kunnen te allen tijde kennis nemen van alle stukken van | l'article 1er, 1° à 5°, peuvent prendre connaissance de toutes les |
het dossier van de adviseur of de directeur volgens de door de | pièces du dossier du conseiller ou du directeur selon les modalités |
Regering bepaalde regels behoudens de stukken met de vermelding | prévues par le Gouvernement, à l'exception des pièces portant la |
"vertrouwelijk" die door de gerechtelijke machten aan de adviseur of | mention « confidentiel » communiquées au conseiller ou au directeur |
aan de directeur worden overhandigd. | par les autorités judiciaires. |
De betrokkenen kunnen zelf kennis nemen van de stukken die op hen | Les intéressés peuvent prendre connaissance personnellement des pièces |
betrekking hebben, met uitsluiting van de medisch-psychologische | qui les concernent, à l'exclusion des rapports médico-psychologiques |
verslagen en de stukken die ter informatie door de gerechtelijke | et des pièces communiquées pour information au conseiller ou au |
machten aan de adviseur of aan de directeur worden overhandigd. | directeur par les autorités judiciaires. |
Voor het bezorgen van een afschrift van de stukken waarvan de inzage | La délivrance d'une copie des pièces dont la consultation est |
is aangevraagd, wordt een vergoeding van 10 frank per bladzijde | demandée, est soumise au paiement d'une rétribution fixée à 10 francs |
gecopieerd document gevraagd. Dit bedrag is gekoppeld aan de spilindex | par page de document copié. Ce montant est lié à l'indice pivot 124,36 |
124,36 op 1 januari 1997 en schommelt overeenkomstig de bepalingen van | au 1er janvier 1997 et varie conformément aux dispositions de la loi |
de wet van 1 maart 1977 houdende inrichting van een stelsel waarbij | du 1er mars 1977 organisant un régime de liaison à l'indice des prix à |
sommige uitgaven in de overheidssector aan het indexcijfer van de | la consommation du royaume de certaines dépenses du secteur public. Si |
consumptieprijzen van het Rijk worden gekoppeld. Indien het bedrag van | |
de aldus geïndexeerde vergoeding decimalen bedraagt, wordt het tot de | le montant de la rétribution ainsi indexé comporte des décimales, il |
lagere eenheid afgerond. » | est arrondi à l'unité inférieure. » |
IV. In rechte | IV. En droit |
- A - | - A - |
Ten aanzien van het belang van de verzoekende partijen | Quant à l'intérêt des parties requérantes |
Standpunt van de verzoekende partijen | Position des parties requérantes |
A.1. De eerste verzoekende partij is een vereniging zonder | A.1. La première partie requérante est une association sans but |
winstoogmerk die, naar luid van artikel 3, 4, tweede lid, van de | lucratif qui, aux termes de l'article 3, 4, alinéa 2, des statuts, |
statuten tot doel heeft "met het oog op het vervolledigen of | peut, "en vue de compléter ou de réaliser ses objets, créer et/ou |
verwezenlijken van haar doelstellingen, diensten op te richten en/of | |
te beheren met name met betrekking tot de rechten van de jongeren, de | gérer des services notamment sur les droits des jeunes, l'accueil, |
opvang, de informatie en de bijstand aan personen". Die bepaling is | l'information et l'assistance aux personnes". Cette disposition a été |
door een beslissing genomen tijdens de algemene vergadering van 23 | complétée par une décision prise lors de l'assemblée générale du 23 |
februari 1989, als volgt aangevuld : "De "Service Droit des Jeunes" | février 1989, libellée comme suit : « Le service droit des jeunes a |
heeft als bijzondere doelstelling hulpverlening aan de jongeren en de | comme objectif particulier une aide aux jeunes et aux familles visant |
gezinnen met het oog op het erkennen van hun zelfstandigheid en om te | à reconnaître leur autonomie et à parvenir [à] enrayer leur exclusion |
komen tot het afremmen van hun sociale uitsluiting door louter een | sociale par le recours exclusif au droit comme outil de travail |
beroep te doen op het recht als sociaal werkmiddel, met inbegrip van | social, en ce compris leur assistance et représentation visée à |
bijstand en vertegenwoordiging als bedoeld in artikel 728, § 3, derde | l'article 728, § 3, alinéa 3, du Code judiciaire ». |
lid, van het Gerechtelijk Wetboek". | |
De eerste verzoekende partij streeft niet alleen een individuele actie | La première partie requérante poursuit non seulement une action |
na maar een collectief belang dat gegrond is op het begrip | individuelle mais un intérêt collectif qui se fonde sur la notion de |
gemeenschapswerk zoals het is gedefinieerd in het besluit van de | travail communautaire tel qu'il est défini par l'arrêté du |
Franse Gemeenschapsregering van 24 april 1995. Dat belang is niet | Gouvernement de la Communauté française du 24 avril 1995. Cet intérêt |
beperkt tot het individuele belang van haar leden. De aangevochten | n'est pas limité à l'intérêt individuel de ses membres. La norme |
norm raakt het maatschappelijk doel van de eerste verzoekende partij. | entreprise affecte l'objet social de la première partie requérante. En |
Bovendien wordt zij rechtstreeks en ongunstig door de bestreden norm | outre, elle est affectée directement et défavorablement par la norme |
geraakt. Het pedagogisch project van de jeugdrechtdiensten voorziet | entreprise. En effet, le projet pédagogique des services de droit des |
immers uitdrukkelijk in een maximale transparantie. Die diensten | jeunes prévoit explicitement une transparence maximale. Lesdits |
erkennen, als uitgangspunt, de autonomie van de jongeren en de | services reconnaissent, comme postulat de départ, l'autonomie des |
gezinnen die zich tot hen richten. | jeunes et des familles qui s'adressent à eux. |
De toelating die door het aangevochten decreet aan de adviseur en de | L'autorisation donnée aux conseiller et directeur de l'aide à la |
directeur van de hulpverlening aan de jeugd wordt gegeven om stukken | jeunesse par le décret attaqué de conserver des pièces dont les |
bij te houden waarvan de partijen geen kennis hebben, raakt | parties n'ont pas connaissance affecte directement l'action |
rechtstreeks de individuele hulpverlening die de "Service Droit des | individuelle que le service droit des jeunes est amené à assurer au |
Jeunes" dient te verzekeren aan het publiek dat zich tot hem richt. | public qui s'adresse à lui. |
Standpunt van de Franse Gemeenschapsregering | Position du Gouvernement de la Communauté française |
A.2. Niet alleen heeft de eerste verzoekende partij de beslissing waarmee de raad van bestuur heeft besloten het beroep in te dienen, niet bij het verzoekschrift gevoegd, wat het beroep onontvankelijk maakt, maar zij beroept zich ook niet op de verdediging van een collectief belang. Haar maatschappelijk doel blijkt niet onderscheiden te zijn van het algemeen belang. Overigens lijkt het belang van de eerste verzoekende partij, zoals het door haar zelf is gedefinieerd, van dezelfde aard te zijn als het belang van de tweede verzoekende partij. Ten aanzien van het belang van de tweede verzoeker Standpunt van de verzoekende partijen A.3. De tweede verzoeker, die advocaat is, wordt in die hoedanigheid ertoe gebracht rechtzoekenden te verdedigen die zijn bedoeld in de procedures die bij het aangevochten decreet worden georganiseerd. Voor | A.2. Non seulement la première partie requérante n'a pas annexé à la requête la décision par laquelle le conseil d'administration a décidé d'introduire le recours, ce qui rend le recours irrecevable, mais elle ne se prévaut pas de la défense d'un intérêt collectif. Son objet social ne semble pas distinct de l'intérêt général. Par ailleurs, comme il est défini par elle, l'intérêt revendiqué par la première partie requérante semble être de même nature que l'intérêt du second requérant. Quant à l'intérêt du second requérant Position des parties requérantes A.3. Le second requérant, qui est avocat, est amené, en cette qualité, à défendre des justiciables visés par les procédures organisées par le |
de uitoefening van die opdracht zijn de kennis en de studie van het | décret attaqué. Pour l'exercice de cette mission, la connaissance et |
dossier dat aan de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd, aan de | l'étude du dossier soumis au conseiller de l'aide à la jeunesse, au |
directeur van de hulpverlening aan de jeugd of aan de jeugdrechtbanken | directeur de l'aide à la jeunesse ou aux juridictions de la jeunesse |
wordt voorgelegd, van zeer groot belang. Hij wordt dus, in zijn | sont d'une importance capitale. Il est donc affecté directement et |
persoonlijk belang dat onderscheiden is van dat van zijn cliënten, | défavorablement, par un intérêt personnel et distinct de celui de ses |
rechtstreeks en ongunstig geraakt door de aangevochten norm die hem | clients, par la norme entreprise qui l'empêche de pouvoir exercer son |
belet zijn beroep zo doeltreffend mogelijk te kunnen uitoefenen en | métier le plus efficacement possible et d'engager sa responsabilité en |
zijn verantwoordelijkheid met kennis van zaken op te nemen. | |
Standpunt van de Franse Gemeenschapsregering | connaissance de cause. |
A.4. De tweede verzoeker heeft er geen belang bij de bestreden | Position du Gouvernement de la Communauté française |
bepaling aan te vechten, aangezien de kennis van het aan de | A.4. Le second requérant n'a pas intérêt à attaquer la disposition |
jeugdgerechten voorgelegde dossier niets uit te staan heeft met de decreetsbepalingen waarvan de vernietiging wordt gevorderd. Bovendien heeft het Hof, zelfs mocht het van oordeel zijn dat de verzoekende partijen voldoende doen blijken van hun belang om in rechte te treden, in zijn arrest nr. 69/93 voor recht gezegd dat "de situatie van de verzoekende partijen die in rechte treden in hun hoedanigheid van advocaat slechts [rechtstreeks en ongunstig] zou kunnen worden geraakt in zoverre die bepalingen nadeel zouden berokkenen aan de cliënten die zij verdedigen. Een dergelijk belang kan niet als voldoende rechtstreeks worden beschouwd gelet op de | entreprise, la connaissance du dossier soumis aux juridictions de la jeunesse étant étrangère aux dispositions décrétales dont l'annulation est demandée. En outre, même si la Cour devait considérer que les parties requérantes démontrent à suffisance leur intérêt à agir, la Cour a dit pour droit dans son arrêt n° 69/93 que "la situation des requérants agissant en qualité d'avocats n'est susceptible [d'être directement et défavorablement affectée] que dans la mesure où ces dispositions feraient grief aux clients dont ils assurent la défense. Un tel intérêt ne peut être considéré comme suffisamment direct au regard des |
vereisten van de Grondwet en de bijzondere wet". | exigences de la Constitution et de la loi spéciale". |
Dat belang is te dezen niet aangetoond. | En l'espèce, cet intérêt n'est pas établi. |
Ten gronde | Quant au fond |
Over het eerste vernietigingsmiddel | Sur le premier moyen d'annulation |
Standpunt van de verzoekende partijen | Position des parties requérantes |
A.5.1. Een eerste middel is afgeleid uit de schending, door de | A.5.1. Un premier moyen est pris de la violation par la disposition |
bestreden bepaling, van de regels die door of krachtens de Grondwet | entreprise des règles qui sont établies par la Constitution ou en |
zijn vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheden | vertu de celle-ci pour déterminer les compétences respectives de |
van de Staat, de gemeenschappen en de gewesten, doordat de | l'Etat, des communautés et des régions, en ce que la disposition |
aangevochten bepaling de gerechtelijke overheden impliciet maar zeker | attaquée autorise implicitement mais certainement les autorités |
toestaat stukken betreffende een gerechtelijk vooronderzoek of | judiciaires à communiquer des pièces relatives à une information |
onderzoek aan de adviseur of de directeur van de hulpverlening aan de | judiciaire ou à une instruction au conseiller ou au directeur de |
jeugd mede te delen, en aldus een uitzondering of een beperking | l'aide à la jeunesse, introduisant ainsi une exception ou une |
invoert op het geheim van het gerechtelijk vooronderzoek of onderzoek | limitation au secret de l'information judiciaire ou de l'instruction |
zoals het respectievelijk is georganiseerd bij de artikelen | tel qu'organisé respectivement par les articles 28quinquies, § 1er, et |
28quinquies, § 1, en 57, § 1, van het Wetboek van Strafvordering. Nu | 57, § 1er, du Code d'instruction criminelle. Or, l'information |
vormen het gerechtelijk vooronderzoek en het onderzoek een bevoegdheid | judiciaire et l'instruction sont une compétence réservée à l'Etat en |
die aan de Staat is voorbehouden krachtens artikel 77, eerste lid, 9°, | vertu de l'article 77, alinéa 1er, 9°, de la Constitution et il ne |
van de Grondwet, en van het beginsel van het geheim van het | peut être dérogé au principe du secret de l'information et de |
vooronderzoek en het onderzoek mag enkel bij wege van een wetsbepaling | l'instruction que par voie de disposition légale uniquement. |
worden afgeweken. | |
A.5.2. Volgens de parlementaire voorbereiding zelf heeft het decreet | A.5.2. L'objectif du décret, au termes mêmes des travaux |
tot doel de gerechtelijke overheden ertoe aan te zetten documenten en | préparatoires, est d'inciter les autorités judiciaires à transmettre |
informatie die door het geheim van het vooronderzoek of het onderzoek | des documents et informations couverts par le secret de l'information |
gedekt zijn, te overhandigen aan de adviseur en de directeur van de | ou de l'instruction aux conseiller et directeur de l'aide à la |
hulpverlening aan de jeugd. Geen enkele wetsbepaling staat die | jeunesse. Aucune disposition légale n'autorise cette violation du |
schending van het geheim toe en de aangevochten norm kan er geen zijn | secret et la norme attaquée ne peut en constituer une puisqu'elle est |
vermits hij is aangenomen door de Franse Gemeenschap in een | prise par la Communauté française dans une matière qui n'est pas de sa |
aangelegenheid die niet onder haar bevoegdheid valt. In tegenstelling | compétence. Contrairement à ce que soutient le Gouvernement de la |
met wat de Franse Gemeenschapsregering beweert, valt het geheim van | Communauté française, le secret de l'information ou de l'instruction |
het vooronderzoek of het onderzoek niet onder het beroepsgeheim. | ne relèvent pas du secret professionnel. En outre, invoquer, comme le |
Bovendien is het verkeerd het delen van het beroepsgeheim aan te | fait le même Gouvernement, le partage du secret professionnel, à |
voeren, zoals dezelfde Regering doet, gesteld dat het daarom gaat - | supposer qu'il s'agisse de cela - quod non -, pour justifier la |
quod non -, om de overdracht van informatie en het verbod van toegang | transmission d'informations et l'interdiction d'accès à celles-ci par |
daartoe door de particulieren, de personen die ze vergezellen en in | les particuliers, les personnes qui les accompagnent et dans certains |
sommige gevallen de advocaten, te verantwoorden. | cas les avocats, est abusif. |
Standpunt van de Franse Gemeenschapsregering | Position du Gouvernement de la Communauté française |
A.6.1. Het eerste middel faalt in feite en in rechte. | A.6.1. Le premier moyen manque en fait et en droit. |
A.6.2. De bestreden bepaling heeft noch tot doel, noch tot gevolg de | A.6.2. La disposition entreprise n'a ni pour objet ni pour effet de |
mededeling van stukken door de gerechtelijke overheden te vragen of | solliciter ou d'autoriser la communication de pièces par les autorités |
toe te staan, en zij alleen bepalen of er al dan niet redenen zijn om | judiciaires, lesquelles déterminent seules s'il y a lieu ou non |
de adviseur of de directeur van de hulpverlening aan de jeugd in te | d'informer le conseiller ou le directeur de l'aide à la jeunesse des |
lichten over gevaarsituaties waarvan zij kennis hebben en waarin | situations de danger dont elles ont connaissance, encourues par des |
jongeren of kinderen zich bevinden. | jeunes ou des enfants. |
A.6.3. Subsidiair machtigt artikel 10 van de bijzondere wet van 8 | A.6.3. Subsidiairement, l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 |
augustus 1980 tot hervorming der instellingen de decreetgever om die | de réformes institutionnelles habilite le législateur décrétal à |
norm aan te nemen in zoverre die, overeenkomstig de rechtspraak van | adopter cette norme dans la mesure où celle-ci constitue, conformément |
het Hof, een onontbeerlijke aanvulling vormt van de regels die hij | à la jurisprudence de la Cour d'arbitrage, un complément indispensable |
uitvaardigt en die onder zijn bevoegdheid vallen. | des règles qu'il édicte et qui sont de sa compétence. |
Ten aanzien van het tweede vernietigingsmiddel | Quant au second moyen d'annulation |
Standpunt van de verzoekende partijen | Position des parties requérantes |
A.7.1. Een tweede vernietigingsmiddel wordt afgeleid uit de schending | A.7.1. Un second moyen d'annulation est pris de la violation des |
van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang met het | articles 10 et 11 de la Constitution en combinaison avec le principe |
algemene rechtsbeginsel van de wapengelijkheid, met de artikelen 6, 8 | général de droit de l'égalité des armes, avec les articles 6, 8 et 10 |
en 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en met artikel 32 van de Grondwet. | de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article 32 |
A.7.2. Een eerste discriminatie wordt ingesteld tussen de betrokken | de la Constitution. |
personen en hun advocaten die voor de adviseur of de directeur van de | A.7.2. Une première discrimination est instaurée entre les personnes |
hulpverlening aan de jeugd toegang hebben tot een dossier waarvan geen | intéressées et leurs avocats ayant accès devant le conseiller ou le |
enkel stuk de vermelding "vertrouwelijk" draagt, enerzijds, en de | directeur de l'aide à la jeunesse à un dossier dont aucune pièce n'est |
betrokken personen en hun advocaten die voor de adviseur of de | marquée confidentielle, d'une part, et les personnes intéressées et |
directeur van de hulpverlening aan de jeugd toegang hebben tot een | leurs avocats ayant accès devant le conseiller ou le directeur de |
dossier waarvan een of meer stukken als vertrouwelijk zijn aangemerkt, | l'aide à la jeunesse à un dossier dont une ou plusieurs pièces sont |
anderzijds. | marquées confidentielles, d'autre part. |
Die discriminatie is in strijd met artikel 6 van het Europees Verdrag | Cette discrimination est contraire à l'article 6 de la Convention |
voor de Rechten van de Mens, dat het recht waarborgt op een eerlijk | européenne des droits de l'homme, qui institue la garantie du droit à |
proces, met het beginsel van de wapengelijkheid, alsmede met de | un procès équitable, au principe de l'égalité des armes, ainsi qu'aux |
artikelen 8 en 10 van hetzelfde Verdrag, die het recht op de | articles 8 et 10 de la même Convention, qui garantissent le droit au |
eerbiediging van het privé-leven en het gezinsleven waarborgen alsmede | respect de la vie privée et familiale ainsi que le droit à la liberté |
het recht op de vrijheid van mening en de vrijheid om inlichtingen te | d'opinion et à la liberté de recevoir ou de communiquer des |
ontvangen of door te geven en, tot slot, met artikel 32 van de | informations et, enfin, à l'article 32 de la Constitution puisque la |
Grondwet vermits de bestreden norm het recht van de advocaten en van | norme entreprise limite le droit des avocats et des personnes |
de betrokken personen om documenten die hen aanbelangen te raadplegen, beperkt. | intéressées de consulter des documents qui les concernent. |
A.7.3. Een tweede discriminatie wordt ingesteld tussen de betrokken | A.7.3. Une seconde discrimination est instaurée entre les personnes |
personen die de bijstand van een advocaat genieten, enerzijds, en de | intéressées bénéficiant de l'assistance d'un avocat, d'une part, et |
betrokken personen die niet de bijstand van een advocaat genieten, | les personnes intéressées ne bénéficiant pas de l'assistance d'un |
anderzijds. | avocat, d'autre part. |
Standpunt van de Franse Gemeenschapsregering | Position du Gouvernement de la Communauté française |
A.8.1. De verzoekende partijen tonen niet aan dat zij behoren tot een | A.8.1. Les parties requérantes ne démontrent pas qu'elles |
categorie van personen die, ten opzichte van andere categorieën | appartiennent à une catégorie de personnes qui, par rapport à d'autres |
waarmee zij zouden kunnen worden vergeleken, door de bepalingen die | catégories auxquelles elles pourraient être comparées, seraient |
zij aanvechten op een discriminerende manier zouden worden behandeld. | traitées de manière discriminatoire par les dispositions qu'elles |
A.8.2. Aangezien noch artikel 142 van de Grondwet, noch de bijzondere | critiquent. A.8.2. Dès lors que ni l'article 142 de la Constitution ni la loi |
wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof aan het Hof de bevoegdheid | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage n'ont conféré à |
hebben verleend om wettelijke regels te vernietigen wegens | celle-ci le pouvoir d'annuler des règles législatives pour violation |
rechtstreekse schending van de regels van een internationaal verdrag, | directe des règles d'un traité international, la Cour ne peut examiner |
kan het Hof de aangevoerde grieven slechts onderzoeken in zoverre zij | les griefs invoqués que dans la mesure où ils se fondent sur les |
gegrond zijn op de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, wat te dezen | articles 10 et 11 de la Constitution, ce qui n'est pas le cas en |
niet het geval is. | l'espèce. |
A.8.3. Subsidiair, met betrekking tot de schending van artikel 6 van | A.8.3. Subsidiairement, en ce qui concerne la violation de l'article 6 |
het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, zijn de beslissingen | de la Convention européenne des droits de l'homme, les décisions |
genomen door de adviseur en de directeur van de hulpverlening aan de | prises par les conseiller et directeur de l'aide à la jeunesse ne sont |
jeugd niet van jurisdictionele aard. Zij zijn administratieve | pas de caractère juridictionnel. Ceux-ci sont des autorités |
overheden. Het komt nog steeds de jeugdrechtbank toe de betwistingen | administratives. C'est au tribunal de la jeunesse qu'il appartient |
te beslechten die betrekking hebben op het akkoord of de | toujours de trancher les contestations relatives à l'accord ou à la |
inwerkingstelling van hun beslissingen. | mise en uvre de leurs décisions. |
A.8.4. De artikelen 8 en 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten | A.8.4. Les articles 8 et 10 de la Convention européenne des droits de |
van de Mens zijn te dezen evenmin geschonden. De decreetsbepalingen | l'homme ne sont pas non plus violés en l'espèce. En effet, les |
waarvan de vernietiging wordt gevorderd kunnen immers worden beschouwd | dispositions décrétales dont l'annulation est demandée peuvent être |
als een maatregel die "in een democratische samenleving nodig is in | considérées comme constituant "une mesure qui, dans une société |
het belang van . de openbare veiligheid, . de bescherming van de | démocratique, est nécessaire . à la sûreté publique, . à la défense de |
openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming | l'ordre et à la prévention des infractions pénales, à la protection de |
van de gezondheid of de goede zeden, of voor de bescherming van de | la santé ou de la morale, ou à la protection des droits et libertés |
rechten en vrijheden van anderen" (artikel 8.2 van het Verdrag), of | d'autrui" (article 8.2 de la Convention), ou comme "des mesures |
als maatregelen "die in een democratische samenleving nodig zijn in | nécessaires, dans une société démocratique, . à la sûreté publique, à |
het belang van 's lands veiligheid, de bescherming van de openbare | la défense de l'ordre et à la prévention du crime, à la protection de |
orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de | la santé ou de la morale, à la protection de la réputation ou des |
gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de | droits d'autrui, pour empêcher la divulgation d'informations |
rechten van anderen om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen | |
te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke | confidentielles ou pour garantir l'autorité et l'impartialité du |
macht te waarborgen" (artikel 10.2 van het Verdrag). | pouvoir judiciaire" (article 10.2 de la Convention). |
A.8.5. Artikel 32 van de Grondwet wordt evenmin geschonden vermits de | A.8.5. L'article 32 de la Constitution n'est pas non plus violé |
processen-verbaal en de stukken afkomstig van gerechtelijke | puisque les procès-verbaux et pièces issus d'informations ou |
vooronderzoeken of onderzoeken geen documenten vormen in de zin van | d'instructions judiciaires ne constituent pas des documents au sens de |
artikel 32 van de Grondwet. | l'article 32 de la Constitution. |
A.8.6. Nog meer subsidiair zijn er criteria van onderscheid die | A.8.6. A titre plus subsidiaire encore, il existe des critères de |
objectief en redelijk kunnen worden verantwoord, en is er een redelijk | différenciation susceptibles de justification objective et |
verband van evenredigheid tussen de aangewende middelen en het beoogde | raisonnable, et un rapport raisonnable de proportionnalité entre les |
doel. | moyens employés et le but visé. |
Het doel dat wordt nagestreefd door de wijziging van artikel 11 van | Le but poursuivi par la modification de l'article 11 du décret de la |
het decreet van de Franse Gemeenschap van 4 maart 1991 inzake | Communauté française du 4 mars 1991 relatif à l'aide à la jeunesse est |
hulpverlening aan de jeugd bestaat erin de adviseur en de directeur | d'assurer la meilleure information possible du conseiller et du |
van de hulpverlening aan de jeugd zo goed mogelijk in te lichten zowel | directeur de l'aide à la jeunesse tant au sujet de l'existence qu'au |
over het bestaan als over de aard van moeilijkheden en gevaren waarmee | sujet de la nature des difficultés et des dangers encourus par les |
de jongeren worden geconfronteerd in de zin van het decreet van 4 | jeunes au sens du décret du 4 mars 1991, auxquels le décret a pour fin |
maart 1991, waarbij het decreet tot doel heeft gespecialiseerde hulp | |
te bieden. Om die doelstelling te verwezenlijken is het voor de | d'apporter l'aide spécialisée. Pour réaliser cet objectif, il est de |
jongeren in moeilijkheden of in gevaar van essentieel belang dat de | l'intérêt essentiel des jeunes en difficulté ou en danger que les |
informatie waarover de gerechtelijke overheden in dat verband | informations détenues par les autorités judiciaires sur les dangers |
beschikken, ter kennis kan worden gebracht van de adviseur of de | encourus par ceux-ci puissent être portées à la connaissance du |
directeur van de hulpverlening aan de jeugd. Het kan daarentegen | conseiller ou du directeur de l'aide à la jeunesse. Il peut par contre |
opportuun zijn sommige stukken niet mede te delen aan de jongere of aan zijn ouders. Maar het kan gebeuren dat het niet onredelijk is dat de gerechtelijke overheid ervoor zou kunnen kiezen te aanvaarden dat bepaalde informatie waarover zij in het kader van gerechtelijke onderzoeken of vooronderzoeken beschikt, aan de advocaat van de jongere of aan zijn gezin wordt medegedeeld. Zulks neemt niet weg dat diezelfde gerechtelijke overheden redelijkerwijze van mening kunnen zijn dat er geen aanleiding is om bepaalde stukken aan de advocaat van de jongere in moeilijkheden te overhandigen. Die kwestie valt overigens niet onder de bevoegdheid van de decreetgever, evenmin trouwens als onder die van het Hof. | être jugé opportun de ne pas communiquer certaines pièces au jeune ou à ses parents. Mais il peut ne pas être déraisonnable que l'autorité judiciaire puisse choisir d'accepter que soient communiquées certaines des informations qu'elle détient dans le cadre d'instructions ou d'informations judiciaires à l'avocat du jeune ou à sa famille. Il reste que ces mêmes autorités judiciaires peuvent raisonnablement estimer qu'il n'y a pas lieu de transmettre certaines pièces à l'avocat du jeune en difficulté. Cette question ne relevant par ailleurs pas du législateur décrétal, pas plus d'ailleurs que de la Cour. |
- B - | - B - |
Ten aanzien van de afstand van de verzoekende partij V. Macq | Quant au désistement de la partie requérante V. Macq |
B.1. Op de terechtzitting van 7 december 1999 heeft de verzoeker V. | B.1. A l'audience du 7 décembre 1999, la partie requérante V. Macq a |
Macq het Hof verzocht kennis te nemen van zijn afstand van het beroep | demandé à la Cour de prendre acte de son désistement du recours en |
tot vernietiging om reden dat, vermits hij tot gerechtelijk stagiair | annulation au motif qu'ayant été nommé stagiaire judiciaire, "il |
is benoemd, "hij van oordeel is dat hij thans geen belang heeft om | estime qu'à l'heure actuelle il est sans intérêt à agir devant la |
voor het Hof in rechte te treden". | Cour". |
De Franse Gemeenschapsregering heeft verklaard zich niet tegen de | Le Gouvernement de la Communauté française a déclaré ne pas s'opposer |
afstand te verzetten. | au désistement. |
Niets belet het Hof te dezen de afstand toe te wijzen. | Rien n'empêche la Cour, en l'espèce, de décréter le désistement. |
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de v.z.w. Bureau d'accueil et | Quant à la recevabilité de l'a.s.b.l. Bureau d'accueil et de défense |
de défense des jeunes | des jeunes |
Ten aanzien van de bekwaamheid van de verzoekende partij om in rechte te treden | Quant à la capacité d'agir de la partie requérante |
B.2.1. De Franse Gemeenschapsregering beweert dat de v.z.w. Bureau | B.2.1. Le Gouvernement de la Communauté française soutient que |
d'accueil et de défense des jeunes niet de vereiste bekwaamheid heeft | l'a.s.b.l. Bureau d'accueil et de défense des jeunes n'a pas la |
om in rechte te treden, aangezien zij niet het afschrift heeft | capacité requise pour ester en justice à défaut d'avoir produit la |
overgelegd van het uittreksel uit de notulen van de vergadering van de | copie de l'extrait du procès-verbal de la réunion du conseil |
raad van bestuur van 30 november 1998 betreffende de beslissing van de | d'administration tenue le 30 novembre 1998 relatif à la décision du |
raad van bestuur om een beroep tot vernietiging in te stellen en | conseil d'administration d'introduire un recours en annulation et de |
daartoe machtiging te verlenen. | donner mandat à cette fin. |
B.2.2. De v.z.w. Bureau d'accueil et de défense des jeunes heeft het | B.2.2. L'a.s.b.l. Bureau d'accueil et de défense des jeunes a joint à |
gevraagde afschrift bij haar memorie van antwoord gevoegd. | son mémoire en réponse la copie demandée. |
B.2.3. De exceptie wordt verworpen. | B.2.3. L'exception est rejetée. |
Ten aanzien van het belang van de verzoekende partij | Quant à l'intérêt de la partie requérante |
B.3.1. De Franse Gemeenschapsregering beweert ook dat de verzoekende | B.3.1. Le Gouvernement de la Communauté française soutient également |
partij niet doet blijken van het rechtens vereiste belang vermits zij | que la partie requérante ne justifie pas de l'intérêt requis en droit |
niet aantoont dat zij ongunstig zou kunnen worden geraakt door artikel | à défaut d'établir qu'elle pourrait être affectée défavorablement par |
3, tweede en derde lid, van het decreet van de Franse Gemeenschap van | l'article 3, alinéas 2 et 3, du décret de la Communauté française du 6 |
6 april 1998 houdende wijziging van artikel 11 van het decreet van de | avril 1998 modifiant l'article 11 du décret de la Communauté française |
Franse Gemeenschap van 4 maart 1991 inzake hulpverlening aan de jeugd. | du 4 mars 1991 relatif à l'aide à la jeunesse. |
B.3.2. Artikel 11 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 4 | B.3.2. L'article 11 du décret de la Communauté française du 4 mars |
maart 1991 inzake hulpverlening aan de jeugd bepaalde : | 1991 relatif à l'aide à la jeunesse disposait : |
« De advocaten van de betrokken personen bedoeld in artikel 1, 1° tot | « A tout moment, les avocats des personnes intéressées visées à |
5°, kunnen te allen tijde kennis nemen van alle stukken van het | l'article 1er, 1° à 5°, peuvent prendre connaissance de toutes les |
dossier van de adviseur of de directeur volgens de door de Executieve | pièces du dossier du conseiller ou du directeur selon les modalités |
nader te bepalen regels. | prévues par l'Exécutif. |
De betrokkenen kunnen zelf kennis nemen van de stukken die op hen | Les intéressés peuvent prendre connaissance personnellement des pièces |
betrekking hebben, met uitsluiting van de medisch-psychologische | qui les concernent, à l'exclusion des rapports médico-psychologiques. |
verslagen. » | » |
Naar luid van artikel 1, 1° tot 5°, van hetzelfde decreet, zijn de | Aux termes de l'article 1er, 1° à 5°, du même décret, les personnes |
"betrokkenen" : | "intéressées" sont les : |
« 1° jongere : de persoon die minder dan achttien jaar oud is, of die | « 1° jeune : la personne âgée de moins de dix-huit ans ou celle de |
minder dan twintig jaar oud is voor wie hulpverlening vóór de leeftijd | moins de vingt ans pour laquelle l'aide est sollicitée avant l'âge de |
van achttien jaar wordt aangevraagd; | dix-huit ans; |
2° kind : de jongere die minder dan achttien jaar oud is; | 2° enfant : le jeune âgé de moins de dix-huit ans; |
3° gezin : de personen die een band van afstamming hebben met de | 3° famille : les personnes avec qui le jeune est dans un lien de |
jongere, alsook de voogd en de vervangende voogd; | filiation ainsi que le tuteur et le protuteur; |
4° leefgenoten : de personen waaruit het familiaal leefmilieu van de | 4° familiers : les personnes qui composent le milieu familial de vie |
jongere bestaat, met inbegrip van de opvangouders; | du jeune en ce compris les parents d'accueil; |
5° opvangouder : de persoon onder wiens bewaring de jongere wordt | 5° parent d'accueil : la personne à qui est confiée la garde du jeune |
gesteld hetzij door zijn ouders, hetzij door een plaatsingsinstantie | soit par les parents de celui-ci, soit par une instance de placement |
of een overheidsbestuur, hetzij door een adoptie-instelling;". | ou une administration publique, soit par un organisme d'adoption;". |
B.3.3. De verzoekende partij, waarvan het maatschappelijk doel onder | B.3.3. La partie requérante, dont l'objet social est, entre autres, de |
meer erin bestaat "diensten op te richten en/of te beheren met name | "créer et/ou [de] gérer des services notamment sur les droits des |
met betrekking tot de rechten van de jongeren, de opvang, de | |
informatie en de bijstand aan personen" en die "als bijzondere | jeunes, l'accueil, l'information et l'assistance aux personnes" et qui |
doelstelling [heeft] hulpverlening aan de jongeren en de gezinnen met | "a comme objectif particulier une aide aux jeunes et aux familles |
het oog op het erkennen van hun zelfstandigheid en om te komen tot het | visant à reconnaître leur autonomie et à parvenir [à] enrayer leur |
afremmen van hun sociale uitsluiting door louter een beroep te doen op | exclusion sociale par le recours exclusif au droit comme outil de |
het recht als sociaal werkmiddel, met inbegrip van bijstand en | travail social, en ce compris leur assistance et représentation visées |
vertegenwoordiging als bedoeld in artikel 728, § 3, derde lid, van het | à l'article 728, § 3, alinéa 3, du Code judiciaire", peut être |
Gerechtelijk Wetboek", kan in haar maatschappelijk doel worden geraakt | affectée dans son objet social par des dispositions qui limitent |
door bepalingen die de toegang tot bepaalde informatie beperken hetzij | l'accès à certaines informations soit des personnes dont elles |
voor de personen waarvan zij beweren de belangen te verdedigen, hetzij | prétendent défendre les intérêts soit des avocats de ces personnes. |
voor de advocaten van die personen. | |
B.3.4. De exceptie van onontvankelijkheid wordt verworpen. | B.3.4. L'exception d'irrecevabilité est rejetée. |
Ten gronde | Quant au fond |
Ten aanzien van het eerste middel | Quant au premier moyen |
B.4. Het eerste middel is afgeleid uit de schending, door het tweede | B.4. Le premier moyen est pris de la violation par les alinéas 2 et 3 |
en derde lid van artikel 3 van het aangevochten decreet van de Franse | de l'article 3 du décret attaqué de la Communauté française du 6 avril |
Gemeenschap van 6 april 1998, van de regels die de bevoegdheden tussen | 1998 des règles répartitrices de compétences entre l'Etat, les |
de Staat, de gemeenschappen en de gewesten verdelen. De verzoekende | communautés et les régions. La partie requérante soutient que cette |
partij beweert dat die bepaling de gerechtelijke overheden impliciet | disposition autorise implicitement mais certainement les autorités |
maar zeker toestaat stukken betreffende een gerechtelijk vooronderzoek | judiciaires à communiquer au conseiller ou au directeur de l'aide à la |
of onderzoek aan de adviseur of de directeur van de hulpverlening aan | jeunesse des pièces relatives à une information judiciaire ou à une |
de jeugd mede te delen en aldus een uitzondering of een beperking zou | instruction et introduirait ainsi une exception ou une limitation au |
invoeren op het geheim van het gerechtelijk vooronderzoek of onderzoek | secret de l'information judiciaire ou de l'instruction telles qu'elles |
zoals die bij de artikelen 28quinquies, § 1, en 57, § 1, van het | sont organisées par les articles 28quinquies, § 1er, et 57, § 1er, du |
Wetboek van Strafvordering zijn georganiseerd. Aangezien de bevoegdheid om van het beginsel van het geheim van het vooronderzoek en het onderzoek af te wijken, volgens de verzoekende partij, krachtens artikel 77, eerste lid, 9°, van de Grondwet aan de Staat is voorbehouden, kan een decreetsbepaling, zoals die welke te dezen wordt aangevochten, daarvan niet afwijken zonder die grondwetsbepaling te schenden. B.5. In tegenstelling met wat de verzoekende partij beweert heeft het aangevochten artikel van het decreet niet tot doel, noch tot gevolg, zelfs impliciet, een uitzondering aan te brengen op het beginsel van het geheim van het vooronderzoek en het onderzoek. De aangevochten bepaling die de overhandiging door de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd verbiedt van alle stukken die door de gerechtelijke overheden aan de betrokken personen worden medegedeeld en van diezelfde stukken wanneer zij de vermelding | Code d'instruction criminelle. La compétence de déroger au principe du secret de l'information et de l'instruction étant, selon la partie requérante, réservée à l'Etat en vertu de l'article 77, alinéa 1er, 9°, de la Constitution, une disposition décrétale, comme celle qui est attaquée en l'espèce, ne saurait y déroger sans violer cette disposition constitutionnelle. B.5. Contrairement à ce que soutient la partie requérante, l'article attaqué du décret n'a ni pour objet ni pour effet d'apporter une exception, même implicite, au principe du secret de l'information et de l'instruction. La disposition attaquée qui interdit la transmission par le directeur ou le conseiller de l'aide à la jeunesse de toutes les pièces communiquées par les autorités judiciaires aux personnes intéressées et de ces mêmes pièces lorsqu'elles portent la mention "confidentiel" |
"vertrouwelijk" dragen aan de advocaten van die personen, houdt | aux avocats de ces personnes ne constitue aucune ingérence dans le |
geenszins een inmenging in het exclusieve recht van de gerechtelijke | droit exclusif des autorités judiciaires de déterminer les pièces qui |
overheden in om te bepalen welke stukken aan de directeur en de adviseur kunnen worden overhandigd met inachtneming van het beginsel van het geheim van het vooronderzoek en het onderzoek. In geen enkel geval wordt door de aangevochten bepaling aan de gerechtelijke overheden immers toelating verleend, noch de verplichting opgelegd, om aan de voornoemde directeur en adviseur informatie te overhandigen. Het aangevochten decreet doet evenmin afbreuk aan de aan de gerechtelijke overheden voorbehouden keuze van de opportuniteit om te vermelden dat sommige stukken die zij meedelen vertrouwelijk zijn en derhalve niet zullen kunnen worden geraadpleegd door de advocaten van de betrokken personen. Het eerste middel is niet gegrond. Ten aanzien van het tweede middel | peuvent être communiquées au directeur et au conseiller dans le respect du principe du secret de l'information et de l'instruction. En aucun cas, en effet, la disposition attaquée n'autorise ni ne contraint les autorités judiciaires à transmettre des informations aux directeur et conseiller précités. De même, le décret attaqué ne porte pas atteinte au choix de l'opportunité réservé aux autorités judiciaires de mentionner que certaines des pièces qu'elles communiquent seront confidentielles et ne pourront, dès lors, pas être consultées par les avocats des personnes intéressées. Le premier moyen n'est pas fondé. Quant au second moyen |
B.6. Het tweede middel is afgeleid uit de schending, door het eerste | B.6. Le second moyen est pris de la violation par les alinéas 2 et 3 |
en tweede aangevochten lid van artikel 3 van het voormelde decreet van | attaqués de l'article 3 du décret précité de la Communauté française |
de Franse Gemeenschap van 6 april 1998, van de artikelen 10 en 11 van | du 6 avril 1998 des articles 10 et 11 de la Constitution lus en |
de Grondwet, gelezen in samenhang met het algemene beginsel van het | combinaison avec le principe général du droit à l'égalité des armes, |
recht op wapengelijkheid, met de artikelen 6, 8 en 10 van het Europees | avec les articles 6, 8 et 10 de la Convention européenne des droits de |
Verdrag voor de Rechten van de Mens en met artikel 32 van de Grondwet. In de eerste plaats zou een eerste discriminatie worden ingesteld tussen de betrokken personen en hun advocaten wanneer geen enkel aan de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd overhandigd stuk de vermelding "vertrouwelijk" draagt, enerzijds, en de betrokken personen en hun advocaten wanneer een of meer stukken de vermelding "vertrouwelijk" draagt, anderzijds. Een tweede discriminatie zou overigens worden ingesteld tussen de betrokken personen die de bijstand van een advocaat genieten, enerzijds, en de betrokken personen die een dergelijke bijstand niet genieten, anderzijds. | l'homme et avec l'article 32 de la Constitution. Tout d'abord, une première discrimination serait instaurée entre les personnes intéressées et leurs avocats lorsqu'aucune pièce transmise au directeur ou au conseiller de l'aide à la jeunesse n'est marquée confidentielle, d'une part, et les personnes intéressées et leurs avocats lorsqu'une ou plusieurs pièces sont marquées confidentielles, d'autre part. Une deuxième discrimination serait par ailleurs instaurée entre les personnes intéressées bénéficiant de l'assistance d'un avocat, d'une part, et les personnes intéressées ne bénéficiant pas de l'aide d'un avocat, d'autre part. |
B.7. Volgens de parlementaire voorbereiding heeft het decreet van de | B.7. Selon les travaux préparatoires, le décret de la Communauté |
Franse Gemeenschap, waarvan artikel 3 wordt aangevochten, een | française dont l'article 3 est attaqué a un caractère essentiellement |
hoofdzakelijk technisch karakter (Parl. St., Parlement van de Franse | technique (Doc., Parlement de la Communauté française, 1997-1998, n° |
Gemeenschap, 1997-1998, nr. 223-8, p. 2). Bij het decreet van de | |
Franse Gemeenschap van 4 maart 1991 zijn een aantal rechten ingevoerd | 223-8, p. 2). Le décret de la Communauté française du 4 mars 1991 a |
voor de jongeren en de gezinnen in moeilijkheden die vanwege de | institué un certain nombre de droits pour les jeunes et les familles |
directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd | en difficulté qui peuvent obtenir des mesures d'aide auprès du |
hulpverleningsmaatregelen kunnen verkrijgen wanneer een optreden van | directeur ou du conseiller de l'aide à la jeunesse quand une |
de jeugdrechtbank noodzakelijk is geacht. In datzelfde decreet is | intervention du tribunal de la jeunesse a été estimée nécessaire. Ce |
uitgegaan van het beginsel van de noodzaak van transparantie bij het | même décret s'est basé sur le principe de la nécessité d'une |
optreden van die overheden teneinde de instemming van de betrokken | transparence dans l'action de ces autorités afin d'obtenir l'adhésion |
personen te krijgen. De concrete toepassing van dat decreet heeft | des personnes concernées. Cependant, la mise en application concrète |
evenwel tot moeilijkheden geleid, meer bepaald in het kader van de | de ce décret a révélé des difficultés et plus particulièrement dans le |
overdracht van informatie betreffende de jongeren en de gezinnen door | cadre de la transmission par les autorités judiciaires des |
de gerechtelijke overheden (ibid.). | informations concernant les jeunes et les familles (ibid.). |
Het aangevochten decreet van 6 april 1998 heeft tot doel het | Le décret attaqué du 6 avril 1998 a pour objectif le respect du |
vertrouwelijk karakter in acht te nemen van de stukken die door de | caractère confidentiel des pièces désignées comme telles par les |
gerechtelijke overheden als dusdanig werden gekwalificeerd en aldus de | autorités judiciaires, réservant ainsi leur connaissance aux seuls |
kennisneming ervan enkel voor te behouden aan de directeur of de | directeur ou conseiller d'une part et, d'autre part, pour les rapports |
adviseur, enerzijds, en, voor de medisch-psychologische verslagen, | médico-psychologiques, en réservant leur connaissance aux seuls |
door de kennisneming ervan enkel voor te behouden aan de advocaten van de betrokken personen, anderzijds. Die uitzondering werd gerechtvaardigd door het streven om de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd informatie te bezorgen op grond waarvan een toestand van gevaar voor jongeren zou kunnen worden vastgesteld, maar ook door de bezorgdheid om de betrokkenen te behoeden voor verontrustende, gevaarlijke of choquerende informatie die bijvoorbeeld verband houdt met eventuele verwaarlozing door de ouders, met gevallen van verkrachting van een kind door één van zijn verwanten, met ernstige verstoringen van psychologische of morele aard (ibid.). In dezelfde parlementaire voorbereiding wordt eveneens erop gewezen dat al die maatregelen deel uitmaken van een niet-gerechtelijke fase van een optreden ten aanzien van de jongeren en hun gezinnen vermits de directeur of de adviseur optreden nadat de rechtbank uitspraak heeft gedaan over de gevaarstoestand van de minderjarige, dat wil zeggen na | avocats des personnes intéressées. Cette exception a été justifiée par le souci de fournir au directeur ou au conseiller de l'aide à la jeunesse des informations permettant de constater un état de danger pour des jeunes mais aussi celui de préserver de la connaissance des intéressés des informations troublantes, dangereuses ou choquantes tenant par exemple à d'éventuelles négligences parentales, à des hypothèses d'un viol d'un enfant par l'un de ses proches, à de graves perturbations d'ordre psychologique ou moral (ibid.). Il est aussi précisé dans les mêmes travaux préparatoires que toutes ces mesures s'inscrivent dans une phase non judiciaire d'une intervention vis-à-vis des jeunes et de leurs familles puisque le directeur ou le conseiller interviennent après que le tribunal a statué sur l'état de |
het vonnis (ibid., p. 6). Voorts is nog gesteld dat indien de advocaat | danger du mineur, c'est-à-dire après le jugement (ibid., p. 6). Il a |
verklaart dat hij de voorgestelde maatregel niet aanvaardt indien hij | aussi été précisé que si l'avocat déclare qu'il n'accepte pas la |
niet beschikt over de mogelijkheid om alle stukken van het dossier te | mesure proposée s'il ne dispose pas de la faculté de consulter |
raadplegen, het dossier zal worden overhandigd aan de jeugdrechter | l'ensemble des pièces du dossier, le dossier sera transmis au juge de |
volgens de bepalingen van het federale recht (ibid.). | la jeunesse selon les dispositions du droit fédéral (ibid.). |
B.8.1. Uit wat voorafgaat volgt dat, met betrekking tot de eerste | B.8.1. Il résulte de ce qui précède qu'en ce qui concerne la première |
aangevoerde discriminatie, het Hof vaststelt dat het aangevoerde verschil in behandeling redelijkerwijze verantwoord is in het licht van de door de decreetgever bepaalde doelstellingen die in B.7 in herinnering zijn gebracht, doelstellingen volgens welke de gerechtelijke overheden van oordeel kunnen zijn dat sommige stukken van een dossier enkel aan de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd moeten worden overhandigd en zulks vanwege het verontrustend, gevaarlijk of choquerend karakter ervan. Bovendien zijn het de gerechtelijke overheden en niet de aangevochten bepaling van het decreet die bepalen of sommige stukken van een dossier al dan niet de stempel van vertrouwelijkheid krijgen. | discrimination invoquée, la Cour constate que la différence de traitement alléguée est raisonnablement justifiée au regard des objectifs définis par le législateur décrétal et rappelés en B.7, objectifs aux termes desquels les autorités judiciaires peuvent estimer ne devoir transmettre qu'au directeur et au conseiller d'aide à la jeunesse certaines pièces d'un dossier et ce, en raison de leur caractère troublant, choquant ou dangereux. Pour le surplus, ce sont les autorités judiciaires et non la disposition attaquée du décret qui déterminent si certaines pièces seront ou non marquées du sceau de la confidentialité. |
B.8.2. Daaruit volgt dat, vanuit dat standpunt, de discriminatie die | B.8.2. Il résulte de ceci que, de ce point de vue, la discrimination |
zou kunnen bestaan ten aanzien van de schending van het beginsel van | qui pourrait exister quant à la violation du principe de l'égalité des |
de wapengelijkheid dat is gewaarborgd bij artikel 6 van het Europees | armes garantie par l'article 6 de la Convention européenne des droits |
Verdrag voor de Rechten van de Mens, niet zou kunnen worden | |
aangetoond. Uit de voormelde parlementaire voorbereiding van het | de l'homme ne saurait être établie. Il résulte par ailleurs des |
decreet (supra, B.7) blijkt overigens dat er geen schending kan zijn | travaux préparatoires précités du décret (supra, B.7) qu'il ne saurait |
van het beginsel van de wapengelijkheid tussen de advocaten en de | y avoir de violation du principe de l'égalité des armes entre les |
betrokken personen, enerzijds, en de directeur of de adviseur van de | avocats et les personnes intéressées, d'une part, et le directeur ou |
hulpverlening aan de jeugd, anderzijds, vermits het aangevochten | le conseiller à l'aide à la jeunesse, d'autre part, puisque le décret |
decreet is gesitueerd in een niet-jurisdictionele fase van de | attaqué se situe dans une phase non juridictionnelle de l'aide aux |
hulpverlening aan jongeren in moeilijkheden en, indien de jongere of | jeunes en difficulté et que si le jeune ou son avocat refusent une |
zijn advocaat een voorgestelde maatregel weigeren, het aan de | mesure proposée, c'est au tribunal de la jeunesse qu'il appartient, |
jeugdrechtbank toekomt, op grond van artikel 37 van hetzelfde decreet, | aux termes de l'article 37 du même décret, de trancher les |
de betwistingen te beslechten volgens de procedures die bij de | contestations selon les procédures instituées par la loi fédérale. |
federale wet zijn ingesteld. | |
B.8.3. Om dezelfde redenen als die welke in B.8.2 zijn aangevoerd en | B.8.3. Pour les mêmes motifs que ceux invoqués en B.8.2 et pour celui |
om de nauwkeuriger afgebakende reden dat artikel 32 van de Grondwet de | plus précis que l'article 32 de la Constitution exclut expressément du |
processen-verbaal en de stukken voortvloeiend uit het gerechtelijk | principe de la transparence administrative les procès-verbaux et les |
vooronderzoek of onderzoek uitdrukkelijk uitsluit van het beginsel van | pièces issus d'informations ou d'instructions judiciaires, il ne |
de openbaarheid van bestuur, kan door het aangevochten decreet niet op | saurait être porté atteinte de manière discriminatoire par le décret |
een discriminerende manier inbreuk worden gemaakt op artikel 32 van de Grondwet. B.8.4. Tot slot, om dezelfde redenen als die welke in B.8.2 zijn aangevoerd en om de nauwkeuriger afgebakende reden die is afgeleid uit het onderzoek van de in B.7 geciteerde parlementaire voorbereiding, kunnen de maatregelen genomen door het decreet, waarbij in een niet-jurisdictionele fase van de hulpverlening aan de jeugd de mededeling van sommige stukken van het dossier aan de advocaten of aan de betrokken personen wordt beperkt, noodzakelijk worden geacht voor "de openbare veiligheid [ . ], de bescherming van de openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen" (artikel 8.2 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens) of worden beschouwd als maatregelen "die in een democratische samenleving nodig zijn in het belang van 's lands veiligheid, de bescherming van de openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht te waarborgen" (artikel 10.2 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens). B.9. Met betrekking tot de tweede aangevoerde discriminatie, namelijk tussen de betrokken personen die een advocaat hebben en diegenen die er geen hebben, herinnert het Hof in de eerste plaats aan het feit dat de aangevochten bepaling van het decreet betrekking heeft op een niet-jurisdictionele fase van de hulpverlening aan de jeugd die verantwoordt, zoals in B.7 is opgemerkt, dat de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd met kennis van zaken zouden kunnen optreden zonder evenwel verontrustende, choquerende of gevaarlijke stukken aan de betrokken personen mede te delen. Het Hof stelt vervolgens vast dat de decreetgever redelijkerwijze vermocht van oordeel te zijn dat, in die niet-jurisdictionele fase, de advocaten van de betrokken personen die toegang hebben tot sommige stukken van het dossier, in staat zijn om te oordelen van welke stukken zij de inhoud aan hun cliënt kunnen meedelen, zodat de betrokken personen die geen advocaat hebben zich niet noodzakelijkerwijze in een andere situatie bevinden, wat de toegang tot de stukken betreft, dan de personen die wel een advocaat hebben. Tot slot herinnert het Hof eraan dat alle betrokken personen, ongeacht of zij al dan niet een advocaat hebben, zich steeds tot de jeugdrechtbank kunnen wenden indien zij van oordeel zijn dat zij een beslissing van de directeur of de adviseur van de hulpverlening aan de jeugd niet kunnen aanvaarden, met name vanwege het feit dat zij geen kennis zouden hebben van alle stukken van het dossier. B.10. Uit wat voorafgaat volgt dat het tweede middel niet gegrond is. Om die redenen, het Hof - wijst de afstand van V. Macq toe; - verwerpt het beroep voor het overige. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 23 februari 2000. De wnd. griffier, B. Renauld. De voorzitter, | attaqué à l'article 32 de la Constitution. B.8.4. Enfin, pour les mêmes motifs que ceux invoqués en B.8.2. et pour celui plus précis tiré de l'examen des travaux préparatoires cités en B.7, les mesures prises par le décret limitant, dans une phase non juridictionnelle de l'aide à la jeunesse, la communication aux avocats ou aux personnes intéressées de certaines pièces du dossier peuvent être considérées comme nécessaires "à la sûreté publique [ . ], à la défense de l'ordre et à la prévention des infractions pénales, à la protection de la santé ou de la morale, ou à la protection des droits et libertés d'autrui" (article 8.2 de la Convention européenne des droits de l'homme) ou comme "des mesures nécessaires, dans une société démocratique, [ . ] à la sûreté publique, à la défense de l'ordre et à la prévention du crime, à la protection de la santé ou de la morale, à la protection de la réputation ou des droits d'autrui, pour empêcher la divulgation d'informations confidentielles ou pour garantir l'autorité et l'impartialité du pouvoir judiciaire" (article 10.2 de la Convention européenne des droits de l'homme). B.9. En ce qui concerne la seconde discrimination invoquée, à savoir entre les personnes intéressées qui ont un avocat et celles qui n'en ont pas, la Cour rappelle d'abord que la disposition attaquée du décret concerne une phase non juridictionnelle de l'aide à la jeunesse qui justifie, comme il a été relevé en B.7, que les interventions du directeur ou du conseiller de l'aide à la jeunesse puissent être faites en connaissance de cause en épargnant toutefois aux personnes intéressées par cette intervention la communication de pièces troublantes, choquantes ou dangereuses. La Cour constate ensuite que le législateur décrétal a pu raisonnablement considérer que, dans cette phase non juridictionnelle, les avocats des personnes intéressées qui ont accès à certaines pièces du dossier sont à même d'apprécier de quelles pièces ils estimeront être en état de communiquer le contenu à leur client, en sorte que les personnes intéressées qui n'ont pas d'avocat ne sont pas nécessairement dans une situation différente, quant à l'accès aux pièces, des personnes qui ont un avocat. Enfin, la Cour rappelle que toutes les personnes intéressées, qu'elles aient ou non un avocat, peuvent toujours, si elles estiment ne pas pouvoir accepter une décision du directeur ou du conseiller de l'aide à la jeunesse, en raison notamment de ce qu'elles n'auraient pas connaissance de toutes les pièces du dossier, s'adresser au tribunal de la jeunesse. B.10. Il résulte de ce qui précède que le second moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour - décrète le désistement de V. Macq; - rejette le recours pour le surplus. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 23 février 2000. Le greffier f.f., B. Renauld. Le président, |
M. Melchior. | M. Melchior. |