Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 133/99 van 22 december 1999 Rolnummer 1464 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 28 april 1998 inzake het Vlaamse beleid ten aanzien van etnisch-culturele minderheden, ingesteld door K Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de rechters H. (...)"
Arrest nr. 133/99 van 22 december 1999 Rolnummer 1464 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 28 april 1998 inzake het Vlaamse beleid ten aanzien van etnisch-culturele minderheden, ingesteld door K Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de rechters H. (...) Arrêt n° 133/99 du 22 décembre 1999 Numéro du rôle : 1464 En cause : le recours en annulation du décret de la Communauté flamande du 28 avril 1998 relatif à la politique flamande à l'égard des minorités ethnoculturelles, introduit par K. Möll La Cour d'arbitrage, composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H. Boel, L(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 133/99 van 22 december 1999 Arrêt n° 133/99 du 22 décembre 1999
Rolnummer 1464 Numéro du rôle : 1464
In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van de Vlaamse En cause : le recours en annulation du décret de la Communauté
Gemeenschap van 28 april 1998 inzake het Vlaamse beleid ten aanzien flamande du 28 avril 1998 relatif à la politique flamande à l'égard
van etnisch-culturele minderheden, ingesteld door K. Möller en anderen. des minorités ethnoculturelles, introduit par K. Möller et autres.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters G. De Baets en M. Melchior, en de composée des présidents G. De Baets et M. Melchior, et des juges H.
rechters H. Boel, L. François, P. Martens, J. Delruelle, E. Cerexhe, Boel, L. François, P. Martens, J. Delruelle, E. Cerexhe, H. Coremans,
H. Coremans, A. Arts en M. Bossuyt, bijgestaan door de griffier L. A. Arts et M. Bossuyt, assistée du greffier L. Potoms, présidée par le
Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter G. De Baets, président G. De Baets,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep I. Objet du recours
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 10 november Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 10
1998 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 12 novembre 1998 et parvenue au greffe le 12 novembre 1998, K. Möller,
november 1998, hebben K. Möller, wonende te 2000 Antwerpen, demeurant à 2000 Anvers, Noordschippersdok 25, F. Dewinter, demeurant
Noordschippersdok 25, F. Dewinter, wonende te 2180 Ekeren,
Klaverveldenlaan 1, J. Ceder, wonende te 1700 Dilbeek, Populierenlaan à 2180 Ekeren, Klaverveldenlaan 1, J. Ceder, demeurant à 1700 Dilbeek,
25, en B. Laeremans, wonende te 1851 Humbeek, Achterstraat 8, beroep Populierenlaan 25, et B. Laeremans, demeurant à 1851 Humbeek,
tot vernietiging ingesteld van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap Achterstraat 8, ont introduit un recours en annulation du décret de la
van 28 april 1998 inzake het Vlaamse beleid ten aanzien van Communauté flamande du 28 avril 1998 relatif à la politique flamande à
etnisch-culturele minderheden (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 19 juni 1998). l'égard des minorités ethnoculturelles (publié au Moniteur belge du 19 juin 1998).
II. De rechtspleging II. La procédure
Bij beschikking van 12 november 1998 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 12 novembre 1998, le président en exercice a désigné
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi
organieke wet bij op 3 december 1998 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 3 décembre 1998.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 11 december 1999. Moniteur belge du 11 décembre 1999.
Memories zijn ingediend door : Des mémoires ont été introduits par :
- de Vlaamse Regering, Martelaarsplein 19, 1000 Brussel, bij op 18 - le Gouvernement flamand, place des Martyrs 19, 1000 Bruxelles, par
januari 1999 ter post aangetekende brief; lettre recommandée à la poste le 18 janvier 1999;
- de Waalse Regering, rue Mazy 25-27, 5100 Namen, bij op 18 januari - le Gouvernement wallon, rue Mazy 25-27, 5100 Namur, par lettre
1999 ter post aangetekende brief. recommandée à la poste le 18 janvier 1999.
Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi
organieke wet bij op 9 maart 1999 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 9 mars 1999.
De verzoekers hebben een memorie van antwoord ingediend bij op 8 april 1999 ter post aangetekende brief. Les parties requérantes ont introduit un mémoire en réponse, par lettre recommandée à la poste le 8 avril 1999.
Bij beschikkingen van 28 april 1999 en 26 oktober 1999 heeft het Hof Par ordonnances des 28 avril 1999 et 26 octobre 1999, la Cour a
de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot
respectievelijk 10 november 1999 en 10 mei 2000. prorogé respectivement jusqu'aux 10 novembre 1999 et 10 mai 2000 le
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Bij beschikking van 19 oktober 1999 heeft voorzitter G. De Baets de Par ordonnance du 19 octobre 1999, le président G. De Baets a soumis
zaak voorgelegd aan het Hof in voltallige zitting. l'affaire à la Cour réunie en séance plénière.
Bij beschikking van dezelfde datum heeft het Hof de zaak in gereedheid
verklaard, enkel wat het onderzoek van de ontvankelijkheid van het Par ordonnance de même date, la Cour a déclaré l'affaire en état,
beroep tot vernietiging betreft, en de dag van de terechtzitting uniquement en ce qui concerne l'examen de la recevabilité du recours
bepaald op 10 november 1999, nadat het de eerste verzoekende partij, en annulation, et a fixé l'audience au 10 novembre 1999, après qu'elle
K. Möller, verzocht uiterlijk ter terechtzitting het bewijs te leveren eut invité la première partie requérante, K. Möller, à fournir la
van de geboorteplaats van haar vader. preuve du lieu de naissance de son père, au plus tard à l'audience.
Van die laatste beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun Cette dernière ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs
advocaten bij op 19 oktober 1999 ter post aangetekende brieven. avocats, par lettres recommandées à la poste le 19 octobre 1999.
Op de openbare terechtzitting van 10 november 1999 : A l'audience publique du 10 novembre 1999 :
- zijn verschenen : - ont comparu :
. Mr. R. Verreycken, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me R. Verreycken, avocat au barreau de Bruxelles, pour les parties
verzoekers; requérantes;
. Mr. D. Lindemans loco Mr. P. Van Orshoven, advocaten bij de balie te . Me D. Lindemans loco Me P. Van Orshoven, avocats au barreau de
Brussel, voor de Vlaamse Regering; Bruxelles, pour le Gouvernement flamand;
. Mr. V. Thiry, advocaat bij de balie te Luik, voor de Waalse . Me V. Thiry, avocat au barreau de Liège, pour le Gouvernement
Regering; wallon;
- hebben de rechters-verslaggevers A. Arts en J. Delruelle verslag uitgebracht; - les juges-rapporteurs A. Arts et J. Delruelle ont fait rapport;
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; - les avocats précités ont été entendus;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
III. Onderwerp van het bestreden decreet III. Objet du décret attaqué
Het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 28 april 1998 inzake het Le décret de la Communauté flamande du 28 avril 1998 « relatif à la
Vlaamse beleid ten aanzien van etnisch-culturele minderheden beoogt, politique flamande à l'égard des minorités ethnoculturelles », en
door middel van het instellen van drie ondersteuningscentra, één établissant trois « centres d'appui », un centre flamand de
Vlaams overlegcentrum, provinciale integratiecentra en ten slotte concertation, des centres provinciaux d'intégration et, enfin, des
lokale integratiediensten en steunpunten, waarvan de oprichting en de services locaux d'intégration et des antennes locales, dont il règle
werking is geregeld, la création et le fonctionnement, a pour but :
« [...] de voorwaarden te creëren opdat : « [...] de créer les conditions pour que :
1° de etnisch-culturele minderheden die zich legaal in het Nederlandse 1° les minorités ethnoculturelles se trouvant légalement dans la
taalgebied en in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad bevinden, als région linguistique néerlandaise et dans la région bilingue de
volwaardige burgers kunnen deelnemen aan de Vlaamse samenleving; Bruxelles-Capitale puissent participer en tant que citoyens à part
entière à la société flamande;
2° de etnisch-culturele minderheden die zich tijdelijk in het 2° les minorités ethnoculturelles se trouvant temporairement dans la
Nederlandse taalgebied en in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad région linguistique néerlandaise et dans la région bilingue de
bevinden, binnen de Vlaamse samenleving onthaald, opgevangen en Bruxelles-Capitale puissent être accueillies, assistées et
begeleid kunnen worden met respect voor de menselijke waardigheid en accompagnées dans le respect de la dignité humaine et des droits
de fundamentele mensenrechten » (artikel 3). fondamentaux de l'homme » (article 3).
Daartoe definieert het decreet in artikel 2 een aantal begrippen : A cette fin, le décret définit, en son article 2, un certain nombre de
« 1° allochtonen : personen die zich legaal in België bevinden, notions : « 1° allochtones : les personnes qui résident légalement en Belgique,
ongeacht of zij de Belgische nationaliteit hebben, en die qu'elles aient la nationalité belge ou non, et qui remplissent
tegelijkertijd aan de volgende voorwaarden voldoen : simultanément les conditions suivantes :
a) minstens één van hun ouders of grootouders is geboren buiten a) au moins un de leurs parents ou de leurs grands-parents est né en
België; dehors de la Belgique;
b) zij bevinden zich in een achterstandspositie vanwege hun etnische b) elles se trouvent dans une position défavorisée en raison de leur
afkomst of hun zwakke sociaal-economische situatie; origine ethnique ou de leur situation socio-économique précaire;
[...] [...]
4° etnisch-culturele minderheden : het geheel van de allochtonen, de 4° minorités ethnoculturelles : l'ensemble des allochtones, des
vluchtelingen en de woonwagenbewoners en de niet tot voornoemde réfugiés et des nomades et des étrangers n'appartenant pas aux groupes
groepen behorende vreemdelingen die zich in België bevinden zonder précités qui résident illégalement en Belgique et qui sollicitent une
wettig verblijfsstatuut en die wegens hun noodsituatie opvang of aide ou un accueil en raison de leur situation précaire;
bijstand vragen; 5° minderhedenbeleid : het Vlaamse beleid ten aanzien van 5° politique des minorités : la politique flamande à l'encontre [lire
etnisch-culturele minderheden; ». : à l'égard] des minorités ethnoculturelles; ».
IV. In rechte IV. En droit
- A - - A -
Ten aanzien van de ontvankelijkheid Quant à la recevabilité
A.1.1. De eerste verzoekende partij, K. Möller, stelt dat zij voldoet A.1.1. La première partie requérante, K. Möller, affirme qu'elle
aan « de toepassingsvoorwaarden van het bestreden decreet » vermits satisfait « aux conditions d'application du décret attaqué » puisque
haar vader in Denemarken werd geboren en de Deense nationaliteit bezat son père est né au Danemark et était de nationalité danoise et qu'elle
en zij zich in een achterstandspositie bevindt vanwege haar zwakke se trouve dans une position défavorisée en raison de sa situation
sociaal-economische situatie. Alle maatregelen bedoeld in het decreet socio-économique précaire. Toutes les mesures visées dans le décret
evenals die welke zijn vervat in de uitvoeringsbesluiten zullen op ainsi que celles contenues dans les arrêtés d'exécution lui seront
haar van toepassing zijn. Zij acht zich hierbij nadelig geraakt applicables. Elle s'estime de ce fait défavorablement affectée parce
vermits zij, ofschoon zij volwaardig Belg is - zij werd geboren in que, bien que Belge à part entière - elle est née en Belgique et a
België en verkreeg de nationaliteit door naturalisatie - en ook obtenu la nationalité belge par naturalisation - et totalement
volledig geïntegreerd is, in een officiële overheidsakte wordt intégrée, elle se voit qualifiée d'allochtone dans un acte officiel de
aangemerkt als « allochtoon », wat zij beledigend en strijdig met het l'autorité, ce qu'elle juge offensant et contraire au principe
gelijkheidsbeginsel beschouwt. d'égalité.
A.1.2. De tweede, de derde en de vierde verzoeker, F. Dewinter, J. A.1.2. Les deuxième, troisième et quatrième parties requérantes, F.
Ceder en B. Laeremans, beroepen zich, enerzijds, op hun hoedanigheid Dewinter, J. Ceder et B. Laeremans, invoquent, d'une part, leurs
van respectievelijk fractieleider in het Vlaams Parlement, senator en qualités respectives de chef de groupe au Parlement flamand, de
volksvertegenwoordiger. Zij stellen dat zij er belang bij hebben dat sénateur et de député. Elles affirment avoir un intérêt à ce que
de huidige bevoegdheidsverdeling tussen de federale Staat en de l'actuelle répartition des compétences entre l'Etat fédéral, les
gemeenschappen en gewesten wordt nageleefd. De tweede verzoeker stelt communautés et les régions soit respectée. La deuxième partie
bovendien dat hij er persoonlijk en rechtstreeks belang bij heeft dat requérante déclare en outre avoir un intérêt personnel et direct à ce
het orgaan waarvan hij deel uitmaakt geen inbreuk maakt op de que l'organe dont elle fait partie ne porte pas atteinte aux
bevoegdheden van andere organen, in casu het federale Parlement. De compétences d'autres organes, en l'espèce du Parlement fédéral. Les
derde en de vierde verzoeker beweren er persoonlijk en rechtstreeks troisième et quatrième parties requérantes affirment avoir un intérêt
belang bij te hebben dat de bevoegdheden van het orgaan waarvan zij personnel et direct à ce qu'une norme d'un organe incompétent ne porte
deel uitmaken, in casu het mede uittekenen van een federaal beleid pas atteinte aux compétences d'un organe dont elles font partie, en
inzake vreemdelingen en illegalen, niet worden aangetast door een norm l'espèce la contribution à une politique fédérale en matière
van een onbevoegd orgaan. d'étrangers et d'illégaux.
Anderzijds, beroepen zij zich op hun hoedanigheid van inwoner van het Ces parties requérantes invoquent par ailleurs leur qualité d'habitant
Vlaamse Gewest en van burger. Vermits het bestreden decreet, naar hun de la Région flamande et de citoyen. Puisque, selon elles, le décret
mening, tot gevolg zal hebben « dat meer illegale vreemdelingen zullen attaqué aura pour effet « que davantage d'étrangers illégaux seront
aangemoedigd worden in het Vlaamse Gewest te verblijven, tegen het incités à séjourner en Région flamande, à l'encontre de la politique
federale beleid in » en aldus « problemen als zwartwerk, uitbuiting en fédérale » et que ceci aggravera encore « des problèmes tels que le
mensenhandel nog in de hand [zal] werken », stellen zij dat zij travail au noir, l'exploitation et la traite des êtres humains »,
hierdoor als individuele burger persoonlijk en rechtstreeks de « elles estiment qu'elles en subiront, en tant que citoyens individuels,
schadelijke gevolgen » zullen ondervinden. personnellement et directement les « effets nuisibles ».
A.1.3. Subsidiair, voor het geval dat het rechtstreeks en persoonlijk A.1.3. Subsidiairement, pour autant que ne serait pas admis l'intérêt
belang van de vier verzoekers niet zou worden aanvaard, wensen de direct et personnel des quatre parties requérantes, les deuxième,
tweede, de derde en de vierde verzoeker zich ook te beroepen op het « troisième et quatrième parties requérantes souhaitent également se
uitgebreide functionele belang », dat volgens de verzoekers inhoudt prévaloir de « l'intérêt fonctionnel élargi » qui implique, selon
dat « indien klaarblijkelijk geen enkele derde tegen de bestreden norm elles, que « si manifestement aucun tiers ne peut introduire un
een ontvankelijk beroep kan instellen, tweede, derde en vierde recours recevable contre la norme attaquée, les deuxième, troisième et
verzoeker als leden van de parlementaire organen die ofwel de norm quatrième requérants, en tant que membres des organes parlementaires
aangenomen hebben, ofwel door de norm in hun bevoegdheid zijn geraakt, qui ont adopté la norme ou qui sont affectés par la norme dans leur
het vereiste belang hebben om zelf een verzoek tot schorsing en compétence, ont l'intérêt requis pour introduire eux-mêmes une demande
vernietiging in te stellen ». de suspension et un recours en annulation ».
A.2.1. Naar het oordeel van de Vlaamse Regering is het beroep A.2.1. Le Gouvernement flamand considère que le recours est
onontvankelijk bij gebrek aan het rechtens vereiste belang. De Vlaamse
Regering ziet niet in in welk opzicht de verzoekers rechtstreeks, a irrecevable faute de l'intérêt requis en droit. Il ne voit pas en quoi
fortiori ongunstig, in hun rechtspositie zouden kunnen worden geraakt le décret attaqué pourrait affecter directement, et à plus forte
door het bestreden decreet. Het decreet berokkent hun immers geen raison de manière défavorable, la situation juridique des parties
enkel nadeel en de vernietiging zou evenmin enig voordeel opleveren. requérantes. Le décret ne leur cause en effet aucun préjudice et son
Bovendien verschilt het belang van de verzoekers bij het naleven van annulation ne leur procurerait pas le moindre avantage. En outre,
de bevoegdheidsverdeling en het respect voor het gelijkheidsbeginsel l'intérêt des parties requérantes au respect de la répartition des
geenszins van het belang dat iedereen heeft bij de handhaving van de compétences et du principe d'égalité ne se distingue pas de l'intérêt
wettigheid en zou het erkennen ervan neerkomen op het aanvaarden van qu'a chacun à voir la légalité maintenue, et prendre en compte cet
de actio popularis. intérêt reviendrait à accepter l'action populaire.
A.2.2. Ook al kan de eerste verzoekende partij worden beschouwd als A.2.2. Même si l'on peut considérer que la première partie requérante
een « allochtoon » in de zin van het bestreden decreet en aldus est une « allochtone », au sens du décret attaqué, et qu'elle fait dès
behorend tot de « etnisch-culturele minderheden », toch maakt zij, lors partie des « minorités ethnoculturelles », elle ne démontre pas,
volgens de Vlaamse Regering, het niet aannemelijk ongunstig door het selon le Gouvernement flamand, qu'elle serait défavorablement affectée
decreet te worden geraakt. Het moreel belang dat de verzoekster par le décret. L'intérêt moral qu'elle allègue constitue en effet un
aanvoert maakt immers, enerzijds, een opportuniteitsoordeel uit dat jugement d'opportunité qu'il n'appartient pas à la Cour d'apprécier.
niet ter beoordeling van het Hof staat. Anderzijds, kan de afkeuring Par ailleurs, la désapprobation d'une norme sur la base d'une
van een norm op grond van een persoonlijke, subjectieve appreciatie of appréciation personnelle subjective ou de sentiments que cette loi
op grond van de gevoelens die die norm bij haar oproepen, niet worden suscite en elle ne peut être retenue comme une justification de
aangevoerd ter verantwoording van het rechtens vereiste belang. l'intérêt requis en droit.
A.2.3. Wat de drie andere verzoekers betreft, stelt de Vlaamse A.2.3. S'agissant des trois autres parties requérantes, le
Regering dat het « functioneel » belang niet in aanmerking kan worden Gouvernement flamand affirme que l'intérêt « fonctionnel » ne peut
genomen, wat blijkt uit de rechtspraak van het Hof. être pris en considération, ainsi qu'il ressort de la jurisprudence de la Cour.
A.2.4. Volgens de Vlaamse Regering kan het leerstuk van het « A.2.4. Selon le Gouvernement flamand, la doctrine de « l'intérêt
uitgebreide functionele belang », voor zover dit al zou kunnen worden fonctionnel élargi », pour autant que l'on puisse s'y rallier et
gevolgd en uitgebreid tot de beroepen tot vernietiging bij het l'étendre à des recours en annulation introduits auprès de la Cour
Arbitragehof, in casu niet van toepassing zijn vermits er geen sprake d'arbitrage, n'est pas applicable en l'espèce, puisqu'on ne saurait
van is dat niemand van het vereiste belang zou doen blijken om een dire que personne ne justifie de l'intérêt requis pour introduire un
ontvankelijk annulatieberoep in te stellen, wat bovendien niet wordt recours en annulation recevable, ce que les parties requérantes ne
aangetoond door de verzoekers. démontrent d'ailleurs pas.
A.2.5. Volgens de Vlaamse Regering is het beroep minstens gedeeltelijk A.2.5. Selon le Gouvernement flamand, le recours est au moins
onontvankelijk bij gebrek aan uiteenzetting van middelen. partiellement irrecevable, faute d'un exposé des moyens.
Uit de middelen aangevoerd in het verzoekschrift kan alleen worden Les moyens formulés dans la requête permettent seulement de déduire
afgeleid dat de verzoekers bezwaar maken tegen de woorden « minstens que les parties requérantes s'élèvent contre les mots « au moins un de
één van hun ouders of grootouders is geboren buiten België » in leurs parents ou de leurs grands-parents est né en dehors de la
artikel 2, 1°, tegen de zinsnede « vreemdelingen die zich in België Belgique » figurant à l'article 2, 1°, contre le membre de phrase «
bevinden zonder wettig verblijfsstatuut en die wegens hun noodsituatie étrangers [ . ] qui résident illégalement en Belgique et qui
opvang of bijstand vragen » in artikel 2, 4° en 6°, en tegen de sollicitent une aide ou un accueil en raison de leur situation
ontstentenis van enige tijdsbepaling in het decreet. De eventuele précaire » figurant à l'article 2, 4° et 6°, et contre l'absence, dans
ongrondwettigheid van dit laatste kan evenwel bezwaarlijk de le décret, de toute disposition relative au délai.
ongrondwettigheid van het decreet in zijn geheel tot gevolg hebben, L'inconstitutionnalité éventuelle de ce dernier point pourrait
terwijl tegen al de andere bepalingen van het decreet geen middelen toutefois difficilement emporter l'inconstitutionnalité de l'ensemble
worden aangevoerd. Het beroep tot vernietiging is volgens de Vlaamse du décret, cependant qu'aucun moyen n'est développé à l'encontre de
Regering dan ook maar ontvankelijk in zoverre het is gericht tegen de toutes les autres dispositions de celui-ci. Le recours en annulation
n'est donc recevable, selon le Gouvernement flamand, que dans la
aangehaalde woorden in artikel 2, 1°, en tegen de aangehaalde zinsnede mesure où il vise les mots précités de l'article 2, 1°, et le membre
in artikel 2, 4° en 6°. de phrase précité de l'article 2, 4° et 6°.
A.3.1. Naar het oordeel van de Waalse Regering is het beroep A.3.1. Le Gouvernement wallon estime que le recours est irrecevable
onontvankelijk bij gebrek aan belang. Volgens de Waalse Regering toont faute d'intérêt. Selon lui, la première partie requérante indique bien
de eerste verzoekende partij wel aan dat het decreet op haar van que le décret lui est applicable, mais omet de démontrer que le décret
toepassing is maar laat zij na aan te tonen dat het decreet haar influencerait défavorablement sa situation. La partie requérante
positie ongunstig zou beïnvloeden. De verzoekster beweert bovendien soutient en outre le contraire dans son premier moyen, lorsqu'elle
het omgekeerde in haar eerste middel, waar zij stelt dat de persoon affirme que la personne qui fait partie des minorités ethnoculturelles
die behoort tot de etnisch-culturele minderheden « onmiskenbaar een « obtient donc incontestablement une certaine priorité sur la personne
zekere voorsprong [krijgt] op de persoon die daartoe niet behoort ». qui n'en fait pas partie ».
A.3.2. De tweede, de derde en de vierde verzoeker verliezen volgens de A.3.2. Les deuxième, troisième et quatrième parties requérantes
Waalse Regering uit het oog dat een individueel lid van een wetgevende perdent de vue, selon le Gouvernement wallon, qu'un membre individuel
vergadering zich niet op een functioneel belang kan beroepen met het d'une assemblée législative ne peut invoquer un intérêt fonctionnel en
oog op de vrijwaring van de prerogatieven van de vergadering waarvan vue de la sauvegarde des prérogatives de l'assemblée dont il fait
hij deel uitmaakt. De verzoekers voeren evenmin enig gegeven aan partie. Les parties requérantes n'apportent pas non plus d'élément qui
waaruit zou kunnen blijken dat zij, als lid van een wetgevende ferait apparaître qu'en tant que membre d'une assemblée législative,
vergadering, als lid van een oppositie of zelfs als fractieleider van membre de l'opposition au sein de cette assemblée ou même chef de
een oppositiepartij, persoonlijk in hun situatie, rechtstreeks of groupe d'un parti d'opposition, elles seraient personnellement
indirect door het aangevochten decreet zouden worden geraakt. Ten affectées dans leur situation, de manière directe ou indirecte, par le
slotte betoogt de Waalse Regering dat, wat de hoedanigheid van de décret attaqué. Enfin, le Gouvernement wallon déclare, à propos de la
verzoekers als inwoner van het Vlaamse Gewest en als burger betreft, qualité d'habitant de la Région flamande et de citoyen qu'elles
zij uit het oog verliezen dat de actio popularis voor het Hof niet invoquent, que les parties requérantes oublient que le recours
toelaatbaar is. populaire n'est pas admissible devant la Cour.
A.4.1. De verzoekers antwoorden dat uit de rechtspraak van het Hof A.4.1. Les parties requérantes répondent qu'il ressort de la
blijkt dat het « belang » aanwezig is zodra de verzoekers door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zouden kunnen worden geraakt, waaruit de verzoekers afleiden dat enkel de mogelijkheid dat men door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig wordt geraakt, vereist is, terwijl de vraag of men effectief nadelig is geraakt in sommige gevallen slechts zal kunnen worden beantwoord na onderzoek van de middelen. A.4.2. Naast de grieven die de eerste verzoekende partij reeds in het verzoekschrift heeft aangevoerd, verklaart zij dat de bestreden norm haar zal stigmatiseren als « allochtoon », waardoor haar sociaal-economische situatie nog kan worden verergerd. Zij betoogt dat zij de vordering niet instelde omdat zij « de wet zou afkeuren op grond van een persoonlijke, subjectieve interpretatie of op grond van de gevoelens die de wet bij haar oproept » maar omdat zij objectief vaststelt dat de norm op haar van toepassing is en haar bestempelt als « allochtoon », waardoor zij zal terechtkomen in « bv. jurisprudence de la Cour que « l'intérêt » existe dès lors que les requérants pourraient être affectés directement et défavorablement par la norme attaquée, ce dont elles déduisent que seule est exigée la possibilité d'être affecté directement et défavorablement par la norme attaquée, alors que la question de savoir si l'on est réellement affecté défavorablement ne pourra, dans certains cas, recevoir une réponse qu'après l'examen des moyens. A.4.2. Outre les griefs qu'elle a déjà formulés dans sa requête, la première partie requérante déclare que la norme attaquée la stigmatisera en tant qu'« allochtone », ce qui pourrait encore aggraver sa situation économico-sociale. Elle affirme ne pas avoir intenté son action « parce qu'elle désapprouverait la loi sur la base d'une appréciation personnelle, subjective, ou de sentiments que cette loi suscite en elle », mais parce qu'elle constate objectivement que la norme lui est applicable et la qualifie d'allochtone, ce qui la
computerbestanden, studies en verslagen van organisaties en fera figurer dans « par exemple, des fichiers informatiques, des
overheidsinstellingen ». études et des rapports d'organisations et d'institutions publiques ».
De verzoekster meent « over het wettelijke recht te beschikken aan het La partie requérante considère « disposer du droit légal de soumettre
Arbitragehof de vraag voor te leggen of de criteria, die door de à la Cour d'arbitrage la question de savoir si les critères utilisés
bestreden norm worden gehanteerd om haar persoonlijk als volwaardig par la norme attaquée pour la qualifier tout à coup personnellement,
Belg plotseling te bestempelen als ' allochtoon ', als ' van elders en tant que Belge à part entière, d'' allochtone ', c'est-à-dire `
afkomstig ' dus, in overeenstemming zijn met de grondwettelijke venant d'ailleurs ', sont conformes aux garanties constitutionnelles
waarborgen waarvan zij persoonlijk geniet ». dont elle bénéficie personnellement ».
De interpretatie van het begrip « belang » zoals de Vlaamse Regering Selon les parties requérantes, l'interprétation de la notion d'intérêt
het voorstaat, zou volgens de verzoekers ertoe leiden dat geen enkele avancée par le Gouvernement flamand aboutirait à ce que plus aucun
burger nog een norm aan het Hof zou kunnen voorleggen vermits de citoyen ne puisse soumettre une norme à la Cour puisque l'autorité
betrokken overheid uiteraard zal beweren dat de norm bij niemand enig concernée prétendra naturellement que la norme ne cause à personne un
ongunstig effect teweegbrengt. quelconque préjudice.
A.4.3. De tweede, de derde en de vierde verzoeker herhalen in essentie A.4.3. Les deuxième, troisième et quatrième parties requérantes
de grieven uiteengezet in hun verzoekschrift en herinneren eraan dat répètent en substance les griefs exposés dans leur requête et
zij naast een functioneel belang ook een persoonlijk belang hebben rappellent qu'elles ont également invoqué un intérêt personnel à côté
aangevoerd. de leur intérêt fonctionnel.
A.4.4. De verzoekers verzetten zich ten slotte tegen het geheel van de A.4.4. Les parties requérantes s'opposent finalement à l'ensemble de
norm omdat die ertoe strekt het federale vreemdelingenbeleid te la norme parce que celle-ci tend à torpiller la politique fédérale à
doorkruisen. l'égard des étrangers.
- B - - B -
B.1. Het decreet van 28 april 1998 inzake het Vlaamse beleid ten B.1. Le décret du 28 avril 1998 relatif à la politique flamande à
l'égard des minorités ethnoculturelles vise, en ce qui concerne
aanzien van etnisch-culturele minderheden beoogt onder meer inzake « notamment les « allochtones », telle que cette catégorie est définie à
allochtonen », zoals gedefinieerd in artikel 2, 1°, en waartoe de l'article 2, 1°, et à laquelle appartient la première partie
eerste verzoekende partij behoort, de voorwaarden te creëren opdat « requérante, à créer les conditions pour que « les minorités
de etnisch-culturele minderheden die zich legaal in het Nederlandse ethnoculturelles se trouvant légalement dans la région linguistique
taalgebied en in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad bevinden, als néerlandaise et dans la région bilingue de Bruxelles-Capitale puissent
volwaardige burgers kunnen deelnemen aan de Vlaamse samenleving » participer en tant que citoyens à part entière à la société flamande »
(artikel 3, 1°). (article 3, 1°).
Het aldus op integratie gerichte minderhedenbeleid is luidens artikel La politique des minorités, qui est donc axée sur l'intégration, est,
4, § 3, van het decreet een inclusief beleid, dit wil zeggen « het aux termes de l'article 4, § 3, du décret, une politique intégrée,
beleid ten aanzien van de doelgroepen dat gerealiseerd wordt in het c'est-à-dire une politique menée à l'égard des groupes visés dans le
algemene beleid van de verschillende sectoren, via algemene cadre de la politique générale des divers secteurs, par le biais de
maatregelen en waar nodig via specifieke acties en voorzieningen ». mesures générales et, au besoin, d'actions et de structures. Le décret
Het decreet bepaalt het structurele kader ter verwezenlijking van dat fixe le cadre structurel devant permettre la réalisation de cette
beleid. politique.
B.2. De Vlaamse en de Waalse Regering betwisten de ontvankelijkheid B.2. Le Gouvernement flamand et le Gouvernement wallon contestent la
van het beroep met name wat het belang van de verzoekers betreft. recevabilité du recours, notamment en ce qui concerne l'intérêt des
Wat het belang van de eerste verzoekende partij betreft parties requérantes. Quant à l'intérêt de la première partie requérante
B.3. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof vereisen dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt doet blijken van een belang. Van het vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt. B.4.1. Opdat een beroep tot vernietiging ontvankelijk is, is het niet voldoende dat de verzoeker aantoont dat de bestreden bepaling op hem van toepassing is, doch is eveneens vereist dat de verzoeker aannemelijk maakt dat de bestreden norm hem ongunstig raakt, of met andere woorden, hem een nadeel kan berokkenen. B.4.2. De verzoekster neemt aan dat het bestreden decreet haar geen enkel materieel nadeel berokkent. B.4.3. Het door de verzoekster aangevoerde morele nadeel, dat erin bestaat dat zij het « beledigend en strijdig met het gelijkheidsbeginsel [acht] dat zijzelf als volwaardig Belg in een officiële overheidsakte wordt aangemerkt als allochtoon », verwijst in essentie naar haar persoonlijke appreciatie van het decreet en naar de gevoelens die dat decreet bij haar oproept. De bewering dat « de bestreden norm haar zal stigmatiseren als B.3. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage imposent à toute personne physique ou morale qui introduit un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de l'intérêt requis que les personnes dont la situation pourrait être affectée directement et défavorablement par la norme entreprise. B.4.1. Pour qu'un recours en annulation soit recevable, il ne suffit pas que le requérant établisse que la disposition attaquée lui est applicable. Il doit démontrer en outre que cette disposition l'affecte défavorablement ou, en d'autres termes, qu'elle risque de lui causer un préjudice. B.4.2. La requérante admet que le décret attaqué ne lui cause aucun préjudice matériel. B.4.3. Le préjudice moral invoqué par la requérante, qui consiste en ce qu'elle considère comme « offensant et contraire au principe d'égalité, en tant que Belge à part entière, d'être désignée comme allochtone dans un acte public officiel », renvoie essentiellement à son appréciation personnelle du décret et aux sentiments que celui-ci suscite en elle. La requérante n'étaie par aucun fait l'affirmation selon laquelle « la
allochtoon » wordt door haar door geen enkel feit gestaafd en kan norme attaquée la stigmatisera en tant qu'allochtone » et ce grief ne
evenmin worden toegeschreven aan de bestreden norm, vermits deze een peut viser la norme attaquée puisque celle-ci crée un cadre
structureel kader bepaalt. « In dit decreet wordt geen enkel recht structurel. « Il n'est octroyé, dans ce décret, aucun droit à
toegekend aan wie dan ook. Men creëert enkel een specifiek quiconque. On crée seulement un instrument spécifique en vue de
instrumentarium om mensen die achtergesteld zijn, zich in een zwakke permettre à des personnes qui sont défavorisées, qui se trouvent dans
maatschappelijke positie bevinden en niet volwaardig kunnen deelnemen une position sociale fragile et qui ne peuvent participer pleinement à
aan de samenleving, te laten bijbenen » (Hand., Vlaams Parlement, la vie de la société, de s'intégrer » (Ann., Parlement flamand,
1997-1998, nr. 36, 1 april 1998, p. 13). Het decreet legt de 1997-1998, n° 36, 1er avril 1998, p. 13). Le décret n'impose aucune
verzoekster geen enkele verplichting op. obligation à la requérante.
De term « allochtonen », bedoeld in artikel 2, 1°, van het bestreden Le terme « allochtones », utilisé à l'article 2, 1°, du décret
decreet is, net zoals de term « inwijkelingen », bedoeld in artikel 5, attaqué, est, tout comme le terme « immigrés », utilisé à l'articl e
§ 1, II, 3°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming 5, § 1er, II, 3°, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
der instellingen, een algemeen en neutraal begrip en heeft in se geen institutionnelles, une notion générale et neutre qui n'a par elle-même
stigmatiserend effect. Het Hof merkt bovendien op dat het aucun effet stigmatisant. La Cour constate en outre que le critère de
nationaliteitscriterium evenmin in aanmerking werd genomen « aangezien nationalité ne fut pas davantage retenu, « étant donné qu'un nombre
een groeiend aantal leden van deze doelgroep de Belgische croissant de membres de ce groupe cible acquiert la nationalité belge
nationaliteit verwerft » (Parl. St., Vlaams Parlement, 1997-1998, nr. 868/1, p. 4). » (Doc., Parlement flamand, 1997-1998, n° 868/1, p. 4).
B.5. In zoverre het beroep uitgaat van de eerste verzoekende partij is B.5. En ce qu'il est introduit par la première partie requérante, le
het niet ontvankelijk. recours est irrecevable.
Wat het belang van de tweede, de derde en de vierde verzoeker betreft Quant à l'intérêt des deuxième, troisième et quatrième requérants
B.6. In hun verzoekschrift beroepen de tweede, de derde en de vierde B.6. Dans leur requête, les deuxième, troisième et quatrième
verzoeker zich ten bewijze van hun belang, enerzijds, op hun requérants invoquent, pour justifier de leur intérêt, leurs qualités
hoedanigheid van respectievelijk fractieleider van zijn partij in het respectives de chef de groupe de leur parti au Parlement flamand, de
Vlaams Parlement, senator en volksvertegenwoordiger. Anderzijds, sénateur et de député. Ils invoquent par ailleurs leur qualité
beroepen zij zich op hun hoedanigheid van inwoner van het Vlaamse d'habitant de la Région flamande et de citoyen.
Gewest en van burger. B.7.1. Naar luid van artikel 2, 3°, van de bijzondere wet van 6 B.7.1. Aux termes de l'article 2, 3°, de la loi spéciale du 6 janvier
januari 1989 op het Arbitragehof kan een beroep tot vernietiging 1989 sur la Cour d'arbitrage, un recours en annulation peut être
worden ingesteld « door de voorzitters van de wetgevende vergaderingen op verzoek van twee derde van hun leden ». Daaruit volgt dat de wetgever de mogelijkheid voor de leden van de wetgevende vergaderingen om in rechte te treden heeft willen beperken door die mogelijkheid aan hun voorzitters voor te behouden, en op voorwaarde dat twee derden van de leden erom zou verzoeken. Een lid van een vergadering doet dus niet, in die enkele hoedanigheid, blijken van het vereiste belang om voor het Hof op te treden. Het functioneel belang dat de verzoekers aanvoeren, kan niet worden aangenomen. introduit « par les présidents des assemblées législatives à la demande de deux tiers de leurs membres ». Il en résulte que le législateur a entendu limiter la possibilité d'agir pour les membres des assemblées législatives en la réservant aux présidents de celles-ci et à la condition que deux tiers des membres en fassent la demande. Un membre d'une assemblée ne justifie dès lors pas, en cette seule qualité, de l'intérêt requis pour agir devant la Cour. L'intérêt fonctionnel invoqué par les requérants ne peut être retenu.
B.7.2. De bijzondere wet van 6 januari 1989 maakt het de Ministerraad, de gemeenschaps- en gewestregeringen en de voorzitters van de wetgevende vergaderingen mogelijk, op verzoek van twee derden van hun leden, een beroep in te stellen of voor het Hof in rechte te treden. Die verzoekers moeten niet doen blijken van een belang om ontvankelijk te zijn. Een wetsnorm kan dus steeds het voorwerp uitmaken van een beroep voor het Hof. De vraag naar een mogelijk « uitgebreid functioneel belang » kan derhalve niet dienstig worden opgeworpen voor het Arbitragehof. B.7.3. De bepaling van artikel 2, 3°, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 sluit evenwel niet uit dat een lid van een wetgevende vergadering een beroep zou instellen indien het persoonlijk door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig in zijn situatie zou kunnen worden geraakt. De verzoekers stellen dat zij er belang bij hebben dat de huidige bevoegdheidsverdeling tussen de federale Staat en de gemeenschappen en gewesten wordt nageleefd. De tweede verzoeker wijst er bovendien op dat hij er persoonlijk en rechtstreeks belang bij heeft dat het orgaan waarvan hij deel uitmaakt geen inbreuk maakt op de bevoegdheden van het federale Parlement. De derde en de vierde verzoeker beweren er persoonlijk en rechtstreeks belang bij te hebben dat de bevoegdheden van het federaal Parlement niet worden aangetast door een onbevoegd orgaan. Hieruit blijkt geenszins hoe de verzoekers als respectievelijk fractieleider, senator of volksvertegenwoordiger door de bestreden norm persoonlijk, rechtstreeks en ongunstig in hun situatie kunnen worden geraakt. Het Hof merkt bovendien op dat een dergelijk belang niet verschilt van het belang dat iedere persoon erbij heeft dat de wet in alle aangelegenheden in acht wordt genomen. Zulk een belang aanvaarden om voor het Hof op te treden zou neerkomen op het aanvaarden van de actio popularis, wat de Grondwetgever niet heeft gewild. B.8. De verzoekers menen als inwoner van het Vlaamse Gewest persoonlijk en rechtstreeks « de schadelijke gevolgen » te zullen ondervinden van het bestreden decreet omdat, naar hun oordeel, « meer illegale vreemdelingen zullen aangemoedigd worden in het Vlaamse Gewest te verblijven, tegen het federale beleid in » en dat dit « problemen als zwartwerk, uitbuiting en mensenhandel nog in de hand [zal] werken ». Dergelijke beweringen kunnen niet worden aangehouden ter verantwoording van het rechtens vereiste belang. B.9. In zoverre het beroep uitgaat van de tweede, de derde en de vierde verzoeker is het niet ontvankelijk. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 22 december 1999. De griffier, L. Potoms. De voorzitter, B.7.2. La loi spéciale du 6 janvier 1989 permet au Conseil des ministres, aux gouvernements de communauté et de région et aux présidents des assemblées législatives, à la demande de deux tiers de leurs membres, d'introduire un recours ou d'intervenir devant la Cour. Ces requérants n'ont pas à faire la preuve d'un intérêt pour être reçus. Par conséquent, une norme législative peut donc toujours faire l'objet d'un recours devant la Cour. La question d'un éventuel « intérêt fonctionnel élargi » ne peut dès lors utilement se poser devant la Cour d'arbitrage. B.7.3. La disposition de l'article 2, 3°, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 n'exclut cependant pas qu'un membre d'une assemblée législative introduise un recours s'il est personnellement susceptible d'être affecté directement et défavorablement dans sa situation par la norme incriminée. Les requérants affirment avoir un intérêt à ce que la répartition actuelle des compétences entre l'Etat fédéral, les communautés et les régions soit respectée. Le deuxième requérant indique en outre avoir un intérêt personnel et direct à ce que l'organe dont il fait partie ne porte pas atteinte aux compétences du Parlement fédéral. Les troisième et quatrième requérants prétendent avoir un intérêt personnel et direct à ce qu'un organe incompétent ne porte pas atteinte aux compétences du Parlement fédéral. Ces allégations ne font nullement apparaître en quoi les requérants pourraient, à titre personnel, en tant que chef de groupe, sénateur ou député, être directement et défavorablement affectés dans leur situation par la norme attaquée. La Cour constate en outre qu'un tel intérêt ne se distingue pas de l'intérêt qu'a toute personne au respect de la légalité en toute matière. Admettre un tel intérêt pour agir devant la Cour reviendrait à admettre le recours populaire, ce que le Constituant n'a pas voulu. B.8. Les requérants considèrent qu'en tant qu'habitants de la Région flamande, ils subiront personnellement et directement « les effets nuisibles » du décret attaqué, parce qu'à leur avis, « davantage d'étrangers illégaux seront incités à séjourner en Région flamande, à l'encontre de la politique fédérale » et que ceci « aggravera encore des problèmes comme le travail au noir, l'exploitation et la traite des êtres humains ». De telles affirmations ne peuvent être retenues comme la justification de l'intérêt requis en droit. B.9. En ce qu'il est introduit par les deuxième, troisième et quatrième requérants, le recours est irrecevable. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 22 décembre 1999. Le greffier, L. Potoms. Le président,
G. De Baets. G. De Baets.
^