Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 73/99 van 30 juni 1999 Rolnummer 1316 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 620 en 621 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Luik. Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitter wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij arrest van 2(...)"
Arrest nr. 73/99 van 30 juni 1999 Rolnummer 1316 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 620 en 621 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Luik. Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitter wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij arrest van 2(...) Arrêt n° 73/99 du 30 juin 1999 Numéro du rôle : 1316 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 620 et 621 du Code judiciaire, posée par la Cour d'appel de Liège. La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle Par ar(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 73/99 van 30 juni 1999 Arrêt n° 73/99 du 30 juin 1999
Rolnummer 1316 Numéro du rôle : 1316
In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 620 en 621 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 620 et 621
van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Luik. du Code judiciaire, posée par la Cour d'appel de Liège.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges H.
rechters H. Boel, L. François, J. Delruelle, R. Henneuse en M. Boel, L. François, J. Delruelle, R. Henneuse et M. Bossuyt, assistée
Bossuyt, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, du greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij arrest van 25 maart 1998 in zake de vennootschap naar Luxemburgs Par arrêt du 25 mars 1998 en cause de la société de droit
recht s.a. Le Foyer en R. Trienekens tegen de n.v. Axa Belgium en luxembourgeois s.a. Le Foyer et R. Trienekens contre la s.a. Axa
anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is Belgium et autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
ingekomen op 31 maart 1998, heeft het Hof van Beroep te Luik de d'arbitrage le 31 mars 1998, la Cour d'appel de Liège a posé la
volgende prejudiciële vraag gesteld : question préjudicielle suivante :
« Schenden de artikelen 620 en 621 van het Gerechtelijk Wetboek de « Les articles 620 et 621 du Code judiciaire violent-ils les articles
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat zij, voor het bepalen van 10 et 11 de la Constitution en ce qu'ils excluent, pour la
het bedrag van de aanleg, uitsluiten dat de volgende bedragen worden samengevoegd : détermination du taux du ressort, que soient cumulés :
- het bedrag van de vordering tot tussenkomst die een benadeelde - le montant de la demande en intervention dirigée par une personne
persoon heeft gericht tegen de verzekeraar van diegene die hij lésée contre l'assureur de celui qu'elle estime responsable de son
aansprakelijk acht voor zijn schade, zonder de verzekerde bij het dommage, sans mettre l'assuré à la cause, et le montant de la demande
geding te betrekken, en het bedrag van de hoofdvordering gericht tegen principale dirigée contre le même défendeur sur intervention
dezelfde verweerder op vrijwillige tussenkomst, terwijl de voormelde volontaire, alors que ladite demande en intervention ne dérive pas du
vordering tot tussenkomst haar oorsprong niet vindt in het feit dat
tot grondslag dient voor de oorspronkelijke vordering; fait qui sert de fondement à l'action originaire;
- het bedrag van de vordering tot tussenkomst die geen tegenvordering - le montant de la demande en intervention qui ne constitue pas une
is en dat van de hoofdvordering ? » demande reconventionnelle et celui de la demande principale ? »
II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil II. Les faits et la procédure antérieure
Op 27 april 1992 vindt te Luik een verkeersongeval plaats waarbij vier A Liège, le 27 avril 1992, survient un accident de la circulation
motorvoertuigen betrokken zijn die elkaar volgden op dezelfde strook : impliquant quatre véhicules automobiles se suivant sur la même bande :
dat van B. Noël, dat van R. Trienekens, dat van T. Boveroux (bestuurd ceux de B. Noël, de R. Trienekens, de T. Boveroux (conduit par V.
door V. Rosko) en dat van de n.v. Overlease (bestuurd door P. Bailly). Rosko) et celui de la s.a. Overlease (conduit par P. Bailly).
Bij de Rechtbank van eerste aanleg te Luik wordt een hoofdvordering Le Tribunal de première instance de Liège est saisi par une demande
tot herstel van het nadeel dat uit de materiële schade voortvloeit principale en réparation du préjudice résultant de dégâts matériels.
aanhangig gemaakt. Tijdens dat geding stelt B. Noël een vordering tot Lors de cette instance, B. Noël introduit une demande en intervention
vrijwillige tussenkomst in (die ertoe strekt het herstel van zijn volontaire (tendant à obtenir réparation de son préjudice) contre les
nadeel te verkrijgen) tegen de oorspronkelijke eisers R. Trienekens en demandeurs originaires R. Trienekens et la s.a. Le Foyer. Par sa
de s.a. Le Foyer. Bij haar beslissing van 9 januari 1995, wijst de décision du 9 janvier 1995, le Tribunal déboute les demandeurs
Rechtbank de oorspronkelijke eisers af en verklaart de vordering tot originaires et déclare fondée la demande sur intervention volontaire,
vrijwillige tussenkomst gegrond, en veroordeelt aldus R. Trienekens en condamnant ainsi R. Trienekens et la s.a. Le Foyer à payer la somme de
de s.a. Le Foyer tot het betalen van het bedrag van 26.124 frank in 26.124 francs en principal.
hoofdsom. R. Trienekens en de s.a. Le Foyer hebben tegen dat vonnis voor de R. Trienekens et la s.a. Le Foyer ont fait appel de ce jugement devant
verwijzende rechter hoger beroep ingesteld. Zij vorderen met name dat le juge a quo. Ils sollicitent notamment que la demande en
de vordering tot vrijwillige tussenkomst van B. Noël ontvankelijk maar intervention volontaire de B. Noël soit déclarée recevable mais non
niet gegrond wordt verklaard. fondée.
Het Hof van Beroep heeft de heropening van de debatten gelast teneinde La Cour d'appel a ordonné la réouverture des débats en vue de
de partijen in staat te stellen zich nader te verklaren over de permettre aux parties de s'expliquer sur la recevabilité de l'appel
ontvankelijkheid van het hoger beroep dat is gericht tegen het vonnis
in eerste aanleg wat de vrijwillige tussenkomst betreft. In zijn dirigé contre le jugement de première instance en ce qu'il concerne
verwijzingsarrest stelt het Hof van Beroep, na geoordeeld te hebben l'intervention volontaire. Dans son arrêt de renvoi, la Cour d'appel,
dat de gegevens in feite en in rechte van de zaak niet overeenstemmen après avoir estimé que les données de fait et de droit de la cause ne
met die waarvan het Arbitragehof kennis diende te nemen in zijn arrest correspondent pas à celles dont la Cour d'arbitrage eut à connaître
nr. 15/97, aan dit Hof een prejudiciële vraag. dans son arrêt n° 15/97, interroge celle-ci à titre préjudiciel.
III. De rechtspleging voor het Hof III. La procédure devant la Cour
Bij beschikking van 31 maart 1998 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 31 mars 1998, le président en exercice a désigné les
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi spéciale
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la
77 van de organieke wet bij op 8 mei 1998 ter post aangetekende brieven. loi organique, par lettres recommandées à la poste le 8 mai 1998.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 20 mei 1998. Moniteur belge du 20 mai 1998.
De Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, heeft een memorie Le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, a
ingediend bij op 19 juni 1998 ter post aangetekende brief. introduit un mémoire par lettre recommandée à la poste le 19 juin
Bij beschikkingen van 30 juni 1998 en 24 februari 1999 heeft het Hof 1998. Par ordonnances du 30 juin 1998 et du 24 février 1999, la Cour a
de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot
respectievelijk 31 maart 1999 en 30 september 1999. prorogé respectivement jusqu'aux 31 mars 1999 et 30 septembre 1999 le
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Bij beschikking van 31 maart 1999 heeft het Hof de zaak in gereedheid Par ordonnance du 31 mars 1999, la Cour a déclaré l'affaire en état et
verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 5 mei 1999 na de fixé l'audience au 5 mai 1999 après avoir reformulé la question et a
vraag te hebben geherformuleerd en de Ministerraad te hebben invité le Conseil des ministres à s'expliquer quant à l'incidence
uitgenodigd zich nader te verklaren over de eventuele weerslag op de éventuelle sur la question préjudicielle de la modification de
prejudiciële vraag van de wijziging van artikel 620 van het
Gerechtelijk Wetboek door de wet van 10 februari 1999 (bekendgemaakt l'article 620 du Code judiciaire par la loi du 10 février 1999
in het Belgisch Staatsblad van 17 maart 1999) in een aanvullende (publiée au Moniteur belge du 17 mars 1999), dans un mémoire
memorie in te dienen uiterlijk op 26 april 1999. complémentaire à introduire le 26 avril 1999 au plus tard.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de Ministerraad en zijn Cette ordonnance a été notifiée au Conseil des ministres ainsi qu'à
advocaat bij op 1 april 1999 ter post aangetekende brieven. son avocat par lettres recommandées à la poste le 1er avril 1999.
De Ministerraad heeft een aanvullende memorie ingediend bij op 23 april 1999 ter post aangetekende brief. Le Conseil des ministres a introduit un mémoire complémentaire, par lettre recommandée à la poste le 23 avril 1999.
Op de openbare terechtzitting van 5 mei 1999 : A l'audience publique du 5 mai 1999 :
- is verschenen : Mr. W. Timmermans loco Mr. P. Traest, advocaten bij - a comparu Me W. Timmermans loco Me P. Traest, avocats au barreau de
de balie te Brussel, voor de Ministerraad; Bruxelles, pour le Conseil des ministres;
- hebben de rechters-verslaggevers R. Henneuse en M. Bossuyt verslag uitgebracht; - les juges-rapporteurs R. Henneuse et M. Bossuyt ont fait rapport;
- is de voornoemde advocaat gehoord; - l'avocat précité a été entendu;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
IV. In rechte IV. En droit
- A - - A -
Memorie van de Ministerraad Mémoire du Conseil des ministres
A.1. De Ministerraad brengt het beschikkend gedeelte van het arrest A.1. Le Conseil des ministres rappelle le dispositif de l'arrêt n°
nr. 15/97 in herinnering. Daarin heeft het Arbitragehof geoordeeld dat 15/97. Dans ce dernier, la Cour d'arbitrage a estimé que si, en
er weliswaar, in het algemeen, een objectief criterium van onderscheid bestaat tussen de wedereiser en de eiser tot tussenkomst, maar dat dit objectieve criterium in dat geval niet bestond, omdat de tussenkomst waarvan sprake een dusdanige gelijkenis met een tegenvordering vertoonde dat het niet redelijkerwijze verantwoord was ze anders te behandelen dan een dergelijke vordering. Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag A.2. De Ministerraad, die erop wijst geen kennis te hebben van de feiten, leidt echter uit de bewoordingen van de vraag af dat zij de samenvoeging beoogt van het bedrag van een vordering tot tussenkomst die niet haar oorsprong vindt in het feit dat ten grondslag ligt aan général, il existe un critère objectif de distinction entre le demandeur reconventionnel et le demandeur sur intervention, ce critère objectif n'existait pas dans le cas d'espèce, parce que l'intervention en question présentait une telle similitude avec une demande reconventionnelle qu'il n'était pas raisonnablement justifié de la traiter différemment d'une telle demande. Quant à la première question préjudicielle A.2. Relevant sa méconnaissance des faits, le Conseil des ministres déduit néanmoins des termes de la question que celle-ci vise le cumul du montant d'une demande en intervention qui ne dérive pas du fait qui
de oorspronkelijke vordering, met het bedrag van de hoofdvordering. sert de fondement à l'action originaire et du montant de la demande
Krachtens artikel 621 van het Gerechtelijk Wetboek is de behandeling principale. En vertu de l'article 621 du Code judiciaire, le traitement des
van de tegenvorderingen en vorderingen tot tussenkomst, ten aanzien demandes reconventionnelles et en intervention, quant à la
van de vaststelling van het bedrag van de aanleg, identiek wanneer die détermination du taux du ressort, est identique, lorsque ces demandes
tussenvorderingen niet hun oorsprong vinden in het feit of het incidentes ne dérivent pas du fait ou du contrat qui sert de fondement
contract dat ten grondslag ligt aan de oorspronkelijke vordering. Die identieke behandeling is redelijk. A.3. Het verschil in behandeling doet zich voor onder de vorderingen tot tussenkomst, naargelang zij al dan niet hun oorsprong vinden in het feit dat ten grondslag ligt aan de oorspronkelijke vordering. Aanvankelijk wilde de wetgever, wanneer het ging om een vordering tot tussenkomst, elke samenvoeging met het bedrag van een hoofdvordering vermijden, om de coherentie van de rechtspleging te vrijwaren. Het Hof heeft hierin echter een discriminatie gezien in het geval bedoeld in het dictum van het arrest nr. 15/97, door zich te baseren op de grote gelijkenis die hiervoor onder A.1 is aangehaald. Aangezien die gelijkenis niet bestaat tussen de vordering tot tussenkomst die niet haar oorsprong vindt in het feit (of het contract) dat ten grondslag à l'action originaire. Cette identité de traitement est raisonnable. A.3. La différence de traitement se situe entre les demandes en intervention, selon qu'elles dérivent ou non du fait qui sert de fondement à l'action originaire. A l'origine, s'agissant d'une demande en intervention, le législateur voulait éviter tout cumul avec le montant d'une demande principale, pour sauvegarder la cohérence de la procédure. La Cour y a cependant vu une discrimination dans le cas visé au dispositif de l'arrêt n° 15/97, en se fondant sur la grande similitude évoquée ci-dessus sous A.1. Dès lors que cette similitude n'existe pas entre la demande en intervention qui ne dérive pas du
ligt aan de oorspronkelijke vordering (zoals te dezen) en de fait (ou du contrat) qui sert de fondement à l'action originaire
tegenvordering die haar oorsprong vindt in het feit dat ten grondslag (comme en l'espèce) et la demande reconventionnelle qui dérive du fait
ligt aan de oorspronkelijke vordering, dient de eerste vraag qui sert de fondement à l'action originaire, la première question doit
ontkennend te worden beantwoord. recevoir une réponse négative.
Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag Quant à la seconde question préjudicielle
A.4. De Ministerraad, die nogmaals erop wijst dat hij geen kennis A.4. Relevant encore sa méconnaissance des faits, le Conseil des
heeft van de feiten, verwijst naar het arrest nr. 15/97 en leidt eruit ministres renvoie à l'arrêt n° 15/97 et en déduit que, dans le cas que
af dat, in het daarin beoogde geval, voortaan de regel van de celui-ci envisage, il y a lieu désormais d'appliquer la règle du cumul
samenvoeging van de bedragen bedoeld in artikel 620 van het des montants visée à l'article 620 du Code judiciaire. Mais, dans un
Gerechtelijk Wetboek moet worden toegepast. In een verschillend geval cas différent (lorsque la demande en intervention n'est pas introduite
echter (wanneer de vordering tot tussenkomst niet is ingesteld door de
genoemde verzekerde of wanneer diezelfde vordering haar oorsprong niet
vindt in het feit dat ten grondslag ligt aan de oorspronkelijke par ledit assuré ou lorsque cette même demande ne dérive pas du fait
vordering) schenden de in de prejudiciële vraag betwiste artikelen de qui sert de fondement à l'action originaire), les articles incriminés
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, in zoverre zij de dans la question préjudicielle ne violent pas les articles 10 et 11 de
samenvoeging uitsluiten. la Constitution en ce qu'ils excluent le cumul.
A.5. Ten slotte bestaat er volgens de Ministerraad « een objectief A.5. Enfin, le Conseil des ministres note qu'il existe « une
onderscheid tussen de tegenvordering en de vordering tot tussenkomst, distinction objective entre la demande reconventionnelle et la demande
gebaseerd op de hoedanigheid van de in het geding zijnde personen, en intervention, fondée sur la qualité des personnes en cause, selon
naargelang zij al dan niet partij zijn bij de oorspronkelijke qu'elles sont ou non parties à la demande initiale. Le caractère
vordering. Het objectieve karakter van dat onderscheid wordt niet
gewijzigd wanneer de vorderingen hun oorsprong vinden in eenzelfde objectif de cette distinction n'est pas altéré lorsque les demandes
feit, omdat de verantwoording ervan diegene blijft die erin bestaat de trouvent leur origine dans un même fait, parce que sa justification
coherentie van de rechtspleging onder tegenpartijen te verzekeren, dit reste celle d'assurer la cohérence de la procédure entre parties
wil zeggen onder partijen die ten opzichte van elkaar aanspraken adverses, c'est-à-dire entre parties ayant formulé mutuellement des
hebben geformuleerd, los van het feit (of het contract) dat aan de prétentions l'une vis-à-vis de l'autre, indépendamment du fait (ou du
oorsprong van die vorderingen ligt ». contrat) à l'origine de ses demandes ».
Ten aanzien van de weerslag op de prejudiciële vraag, van de wet van Quant à l'incidence sur la question préjudicielle de la loi du 10
10 februari 1999 tot wijziging van artikel 620 van het Gerechtelijk février 1999 modifiant l'article 620 du Code judiciaire
Wetboek A.6. In zijn aanvullende memorie zet de Ministerraad uiteen dat die A.6. Dans son mémoire complémentaire, le Conseil des ministres expose
wetswijziging, enerzijds, niet van toepassing is op de eerste vraag que cette modification législative, d'une part, n'est pas applicable à
en, anderzijds, wat betreft de tweede vraag, het verschil in la première question et, d'autre part, s'agissant de la seconde
behandeling tussen de vorderingen tot tussenkomst en de question, fait disparaître la différence de traitement entre les
tegenvorderingen doet verdwijnen. Aangezien het echter aan de demandes en intervention et les demandes reconventionnelles.
verwijzende rechter staat de toepasbaarheid in de tijd van de nieuwe Toutefois, dès lors qu'il appartient au juge a quo de déterminer
wet vast te stellen, wordt in hoofdorde gesuggereerd de zaak naar de l'applicabilité dans le temps de la nouvelle loi, il est suggéré, à
verwijzende rechter terug te zenden, opdat hij beslist of al dan niet titre principal, de renvoyer l'affaire au juge a quo, afin qu'il
een nieuwe vraag dient te worden gesteld. décide s'il y a lieu ou non de poser une nouvelle question.
- B - - B -
De prejudiciële vraag en de in het geding zijnde bepalingen La question préjudicielle et les dispositions en cause
B.1. Bij arrest van 25 maart 1998 stelt het Hof van Beroep te Luik aan B.1. Par arrêt du 25 mars 1998, la Cour d'appel de Liège interroge la
het Hof de vraag naar de bestaanbaarheid van de artikelen 620 en 621 Cour sur la compatibilité des articles 620 et 621 du Code judiciaire
van het Gerechtelijk Wetboek met de artikelen 10 en 11 van de avec les articles 10 et 11 de la Constitution. La Cour a reformulé la
Grondwet. Het Hof heeft de vraag als volgt geherformuleerd : question préjudicielle en ces termes :
« Schenden de artikelen 620 en 621 van het Gerechtelijk Wetboek de « Les articles 620 et 621 du Code judiciaire violent-ils les articles
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat zij, voor het bepalen van 10 et 11 de la Constitution en ce qu'ils excluent, pour la
het bedrag van de aanleg, uitsluiten dat de volgende bedragen worden samengevoegd : détermination du taux du ressort, que soient cumulés :
- het bedrag van de vordering tot tussenkomst die een benadeelde - le montant de la demande en intervention dirigée par une personne
persoon heeft gericht tegen de verzekeraar van diegene die hij lésée contre l'assureur de celui qu'elle estime responsable de son
aansprakelijk acht voor zijn schade, en tegen deze laatste, enerzijds,
en het bedrag van de oorspronkelijke hoofdvordering ingesteld door die dommage et contre ce dernier, d'une part, et le montant de la demande
verweerders tot tussenkomst, anderzijds, terwijl de voormelde principale originaire formée par ces défendeurs sur intervention,
vordering tot tussenkomst niet voortvloeit uit het feit dat ten d'autre part, alors que ladite demande en intervention ne dérive pas
grondslag ligt aan de oorspronkelijke hoofdvordering ? du fait qui sert de fondement à l'action principale originaire ?
- het bedrag van de vordering tot tussenkomst die geen tegenvordering - le montant de la demande en intervention qui ne constitue pas une
is en dat van de hoofdvordering ? » demande reconventionnelle et celui de la demande principale ? »
B.2. Artikel 616 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : B.2. L'article 616 du Code judiciaire dispose :
« Tegen ieder vonnis kan hoger beroep worden ingesteld, tenzij de wet « Tout jugement peut être frappé d'appel, sauf si la loi en dispose
anders bepaalt. » autrement. »
Artikel 617 van hetzelfde Wetboek bepaalt : En vertu de l'article 617 du même Code :
« De vonnissen van de rechtbank van eerste aanleg en van de rechtbank « Les jugements du tribunal de première instance et du tribunal de
van koophandel, waarbij uitspraak wordt gedaan over een vordering commerce qui statuent sur une demande dont le montant ne dépasse pas
waarvan het bedrag 75.000 frank niet overschrijdt, worden gewezen in laatste aanleg. [...] » 75.000 francs, sont rendus en dernier ressort. [...] »
Artikel 560 van hetzelfde Wetboek bepaalt : Selon l'article 560 du même Code :
« Wanneer een of meer eisers optreden tegen een of meer verweerders, « Lorsqu'un ou plusieurs demandeurs agissent contre un ou plusieurs
wordt de bevoegdheid bepaald door de totale gevorderde som, ongeacht défendeurs, la somme totale réclamée fixe la compétence, sans égard à
ieders aandeel daarin. » la part de chacun d'eux dans cette somme. »
Artikel 618 doet die bepaling gelden voor het bepalen van de aanleg. L'article 618 rend cette disposition applicable à la détermination du ressort.
B.3.1. De in artikel 560 uitgedrukte regel is echter niet van B.3.1. La règle exprimée à l'article 560 n'est toutefois pas
toepassing in geval van vrijwillige tussenkomst. Artikel 621 bepaalt applicable en cas d'intervention volontaire. L'article 621 dispose en
immers : effet :
« Met uitzondering van de beslissingen inzake tegenvorderingen en « A l'exception des décisions rendues sur les demandes
vorderingen tot tussenkomst strekkend tot het uitspreken van een reconventionnelles et sur les demandes en intervention tendant à la
veroordeling, wordt met betrekking tot de ontvankelijkheid van het prononciation d'une condamnation, les jugements rendus sur incidents
hoger beroep tegen de vonnissen op tussengeschil en tegen de et les jugements d'instruction suivent pour la recevabilité de l'appel
onderzoeksvonnissen gehandeld zoals inzake de hoofdvorderingen. » le sort de la demande principale. »
B.3.2. Het Wetboek voorziet evenwel in een uitzondering ten aanzien B.3.2. Le Code prévoit cependant une dérogation à l'égard de certaines
van bepaalde incidentele vorderingen. demandes incidentes.
Artikel 620, zoals het van kracht was op het ogenblik waarop de L'article 620, tel qu'il était en vigueur au moment où le juge a quo a
verwijzende rechter de prejudiciële vraag heeft gesteld, bepaalde : posé la question préjudicielle, disposait :
« Wanneer de tegenvordering ontstaat uit het contract of het feit dat « Lorsque la demande reconventionnelle dérive soit du contrat ou du
aan de oorspronkelijke rechtsvordering ten grondslag ligt, ofwel uit fait qui sert de fondement à l'action originaire, soit du caractère
de tergende of roekeloze aard van deze vordering, wordt de aanleg vexatoire ou téméraire de cette demande, le ressort se détermine en
bepaald door samenvoeging van het bedrag van de hoofdvordering en het cumulant le montant de la demande principale et le montant de la
bedrag van de tegenvordering. » demande reconventionnelle. »
Dat artikel 620, gewijzigd bij de wet van 10 februari 1999, bepaalt : Cet article 620, modifié par la loi du 10 février 1999, dispose :
« Wanneer de tegenvordering en de vordering tot tussenkomst, « Lorsque la demande reconventionnelle et la demande en intervention,
strekkende tot het uitspreken van een veroordeling, ontstaan uit een tendant à la prononciation d'une condamnation, dérivent soit du
contract of het feit dat aan de oorspronkelijke rechtsvordering ten contrat ou du fait qui sert de fondement à l'action originaire, ou
grondslag ligt, of wanneer de tegenvordering ontstaat uit de tergende lorsque la demande reconventionnelle dérive soit du caractère
of roekeloze aard van deze vordering, wordt de aanleg bepaald door vexatoire ou téméraire de cette demande, le ressort se détermine en
samenvoeging van het bedrag van de hoofdvordering en het bedrag van de cumulant le montant de la demande principale et le montant de la
tegenvordering en de vordering tot tussenkomst. » demande reconventionnelle et de la demande en intervention. »
De parlementaire voorbereiding geeft aan dat die wijziging ertoe Les travaux préparatoires indiquent que cette modification tend à
strekt de rechtspraak van het Hof ter zake te integreren (Parl. St., intégrer la jurisprudence de la Cour en la matière (Doc. parl., Sénat,
Senaat, 1998-1999, nr. 1-575/3, pp. 2 en 3). 1998-1999, n° 1-575/3, pp. 2 et 3).
B.4. Uit de prejudiciële vraag volgt dat twee verschillen in B.4. Il ressort de la question préjudicielle que deux différences de
behandeling aan het Hof ter beoordeling worden voorgelegd. Enerzijds, traitement sont soumises à l'appréciation de la Cour. D'une part, il
wordt aan het Hof gevraagd of het bestaanbaar is met het
gelijkheidsbeginsel dat de regel van de samenvoeging met het bedrag lui est demandé s'il est compatible avec le principe d'égalité que
van de hoofdvordering al dan niet wordt toegepast naargelang de soit ou non appliquée la règle du cumul avec le montant de la demande
vordering tot tussenkomst al dan niet gelijk moet worden gesteld met principale, selon que la demande en intervention doit ou non être
een tegenvordering, in de zin die door het Hof aan dat begrip wordt assimilée à une demande reconventionnelle, au sens donné par la Cour à
gegeven in zijn arresten nr. 15/97 van 18 maart 1997 en nr. 14/98 van cette notion dans ses arrêts n° 15/97 du 18 mars 1997 et n° 14/98 du
11 februari 1998 (tweede vraag). Anderzijds, wordt aan het Hof gevraagd of het bestaanbaar is met hetzelfde beginsel dat de regel van de samenvoeging van het bedrag van de vordering tot tussenkomst met dat van de hoofdvordering al dan niet wordt toegepast naargelang die vordering tot tussenkomst al dan niet ontstaat uit het feit dat ten grondslag ligt aan de hoofdvordering (eerste vraag). Wat betreft het in de tweede vraag vermelde verschil in behandeling B.5. Het onderzoek van die vraag impliceert dat twee verschillende stellingen moeten worden overwogen, naargelang de vordering tot tussenkomst al dan niet wordt beschouwd als voortvloeiend uit hetzelfde feit als datgene dat ten grondslag ligt aan de hoofdvordering. B.6. De bewoordingen van de verwijzingsbeslissing laten vermoeden dat de verwijzende rechter van oordeel is dat de vordering tot tussenkomst die hem wordt voorgelegd niet voortvloeit uit het feit dat ten grondslag ligt aan de hoofdvordering. 11 février 1998 (seconde question). D'autre part, il lui est demandé s'il est compatible avec le même principe que soit ou non appliquée la règle du cumul du montant de la demande en intervention avec celui de la demande principale, selon que cette demande en intervention dérive ou non du fait qui sert de fondement à l'action principale (première question). En ce qui concerne la différence de traitement relevée dans la seconde question B.5. L'examen de cette question implique d'envisager deux hypothèses différentes, selon que la demande en intervention est considérée comme dérivant ou non du même fait que celui qui sert de fondement à la demande principale. B.6. Les termes de la décision de renvoi donnent à penser que le juge a quo considère que la demande en intervention qui lui est soumise ne dérive pas du fait qui sert de fondement à l'action principale.
In dat geval is artikel 620 niet van toepassing en de uitzondering Dans cette hypothèse, l'article 620 est inapplicable et l'exception
waarin is voorzien in artikel 621 in verband met de vorderingen tot prévue à l'article 621, relative aux demandes en intervention, est dès
tussenkomst, is bijgevolg van toepassing. Daaruit vloeit voort dat het lors d'application. Il en résulte que le montant de la demande en
bedrag van de vordering tot tussenkomst, voor het bepalen van de intervention ne sera pas cumulé, pour la détermination du ressort,
aanleg, niet zal worden samengevoegd met het bedrag van de avec le montant de la demande principale, que cette demande en
hoofdvordering, ongeacht of die vordering tot tussenkomst al dan niet intervention doive ou non être assimilée à une demande
moet worden gelijkgesteld met een tegenvordering in de zin van het reconventionnelle au sens de l'arrêt de la Cour n° 15/97 du 18 mars
arrest nr. 15/97 van 18 maart 1997 (overweging B.11). 1997 (considérant B.11).
Daaruit volgt dat, in dat geval, door de wetgever geen enkel verschil Il s'ensuit que, dans cette hypothèse, aucune différence n'est faite
in behandeling wordt gemaakt tussen de beide types van vordering tot par le législateur entre les deux types de demande en intervention; en
tussenkomst; in zoverre zij van toepassing zijn op dat geval, schenden ce qu'ils s'appliquent à cette hypothèse, les articles 620 et 621 du
de artikelen 620 en 621 van het Gerechtelijk Wetboek de artikelen 10 Code judiciaire ne violent pas les articles 10 et 11 de la
en 11 van de Grondwet niet. Constitution.
B.7. In het tegenovergestelde geval waarin de vordering tot B.7. Dans l'hypothèse inverse où la demande en intervention dérive du
tussenkomst ontstaat uit het feit dat ten grondslag ligt aan de hoofdvordering, vloeit uit artikel 617, het vroegere artikel 620 en artikel 621 van het Gerechtelijk Wetboek voort dat het bedrag van die vordering tot tussenkomst niet wordt gevoegd bij het bedrag van de oorspronkelijke vordering, terwijl zulks het geval is voor een tegenvordering. De tussenkomende partijen - ongeacht of hun vordering al dan niet moet worden gelijkgesteld met een tegenvordering B en de eisende partijen op tegenvordering worden bijgevolg verschillend behandeld op het vlak van de vaststelling van het bedrag van de laatste aanleg. Om de redenen aangegeven in B.9 van het arrest van het Hof nr. 81/98 fait qui sert de fondement à l'action principale, il résulte des articles 617, 620 ancien et 621 du Code judiciaire que le montant de cette demande en intervention ne s'additionne pas au montant de la demande originaire, alors que tel est le cas pour une demande reconventionnelle. Les parties intervenantes - que leur demande doive ou non être assimilée à une demande reconventionnelle - et les parties demanderesses sur reconvention sont dès lors traitées différemment sur le plan de la détermination du montant du dernier ressort.
van 7 juli 1998, vertonen de vorderingen tot tussenkomst, in zoverre Pour les motifs énoncés au B.9 de l'arrêt de la Cour n° 81/98 du 7
zij hun oorsprong vinden in het feit dat ten grondslag ligt aan de juillet 1998, en tant qu'elles s'appuient sur le fait qui sert de
oorspronkelijke vordering, - met inbegrip van die welke niet kunnen fondement à la demande originaire, les demandes en intervention - en
ce compris celles qui ne peuvent être assimilées à une demande
worden gelijkgesteld met een tegenvordering - dezelfde eenheid van reconventionnelle - présentent la même unité de procédure que les
procesvoering als de tegenvorderingen; daaruit volgt dat het in demandes reconventionnelles; il s'ensuit que la différence de
artikel 620 gemaakte verschil in behandeling tussen die twee traitement faite par l'article 620 entre ces deux catégories de
categorieën van partijen in het geding niet verantwoord is. parties à la cause n'est pas justifiée.
Uit wat voorafgaat volgt dat het vroegere artikel 620 en artikel 621 Il résulte de ce qui précède que les articles 620 ancien et 621 du
van het Gerechtelijk Wetboek de artikelen 10 en 11 van de Grondwet Code judiciaire violent les articles 10 et 11 de la Constitution en ce
schenden doordat, wanneer die vorderingen hun oorsprong vinden in que, lorsque ces demandes trouvent leur origine dans le même fait, ils
hetzelfde feit, zij de samenvoeging van het bedrag van de interdisent le cumul du montant de la demande principale avec celui
hoofdvordering met dat van de vorderingen tot tussenkomst verbieden, des demandes en intervention, notamment de celles qui ne peuvent être
met name die welke niet kunnen worden gelijkgesteld met een assimilées à une demande reconventionnelle.
tegenvordering.
Wat betreft het in de eerste vraag vermelde verschil in behandeling En ce qui concerne la différence de traitement relevée dans la
B.8.1. Zoals volgt uit B.7, vereist het beginsel van gelijkheid en première question B.8.1. Comme il ressort du B.7, le principe d'égalité et de
niet-discriminatie dat, wanneer die vorderingen voortvloeien uit non-discrimination requiert que, lorsque ces demandes résultent du
hetzelfde feit als datgene dat ten grondslag ligt aan de même fait que celui qui sert de fondement à l'action principale, tant
hoofdvordering, zowel het bedrag van de vorderingen tot tussenkomst les demandes en intervention que les demandes reconventionnelles
als dat van de tegenvorderingen wordt samengevoegd met het bedrag van voient leur montant cumulé avec celui de la demande principale; tel
de hoofdvordering; zulks is het geval sinds de wijziging, bij de wet est le cas depuis la modification, par la loi du 10 février 1999, de
van 10 februari 1999, van artikel 620 van het Gerechtelijk Wetboek. l'article 620 du Code judiciaire.
Het is daarentegen het beginsel van autonomie van de vorderingen dat C'est par contre le principe d'autonomie des demandes qui s'applique
van toepassing is wanneer de vorderingen tot tussenkomst en de lorsque les demandes en intervention et les demandes
tegenvorderingen niet voortvloeien uit het feit dat ten grondslag ligt reconventionnelles ne dérivent pas du fait qui sert de fondement à la
aan de hoofdvordering; in dat geval kan het bedrag van de vorderingen demande principale; dans ce cas, le montant des demandes n'est dès
bijgevolg niet worden samengevoegd voor de vaststelling van het tarief lors pas cumulé pour la détermination du taux du ressort.
van de aanleg. B.8.2. Het verschil in behandeling dat daaruit onder tussenvorderingen B.8.2. La différence de traitement qui en résulte entre demandes
voortvloeit - en met name onder vorderingen tot tussenkomst -, incidentes - et notamment entre les demandes en intervention -, selon
naargelang zij al dan niet voortvloeien uit het feit dat ten grondslag qu'elles dérivent ou non du fait qui sert de fondement à la demande
ligt aan de oorspronkelijke vordering, berust op een objectief originaire, repose sur un critère objectif. L'unité de procédure
criterium. De eenheid van procesvoering verantwoordt redelijkerwijze justifie raisonnablement que les montants des demandes incidentes
dat de bedragen van de tussenvorderingen worden samengevoegd met het soient cumulés avec celui de la demande principale lorsqu'il s'agit du
bedrag van de hoofdvordering, wanneer het om hetzelfde feit gaat, en même fait, et non lorsque tel n'est pas le cas. Cette différence de
niet wanneer zulks niet het geval is. Dat verschil in behandeling
schendt bijgevolg de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. traitement ne viole dès lors pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- De artikelen 620 en 621 van het Gerechtelijk Wetboek schenden de - Les articles 620 et 621 du Code judiciaire ne violent pas les
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet in zoverre zij, voor de articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'ils excluent, pour la
vaststelling van het tarief van de aanleg, de samenvoeging uitsluiten détermination du taux du ressort, le cumul du montant des demandes en
van het bedrag van de vorderingen tot tussenkomst met het bedrag van intervention avec le montant de la demande principale lorsque ces
de hoofdvordering wanneer die vorderingen niet voortvloeien uit demandes ne dérivent pas du même fait.
hetzelfde feit.
- Het vroegere artikel 620 en artikel 621 van het Gerechtelijk Wetboek - Les articles 620 ancien et 621 du Code judiciaire violent les
schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre zij, voor de articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'ils excluent, pour la
vaststelling van het tarief van de aanleg, uitsluiten dat het bedrag détermination du taux du ressort, que soient cumulés le montant de la
van de vordering tot tussenkomst die geen tegenvordering vormt en dat demande en intervention qui ne constitue pas une demande
van de hoofdvordering worden samengevoegd, wanneer die vorderingen reconventionnelle et celui de la demande principale, lorsque ces
voortvloeien uit hetzelfde feit. demandes dérivent du même fait.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 30 juni 1999. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 30 juin 1999.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms. L. Potoms.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^