Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 88/99 van 15 juli 1999 Rolnummer 1424 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 8, § 2, vierde lid, van de wet van 10 juli 1996 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het v Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters P. (...)"
Arrest nr. 88/99 van 15 juli 1999 Rolnummer 1424 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 8, § 2, vierde lid, van de wet van 10 juli 1996 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het v Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters P. (...) Arrêt n° 88/99 du 15 juillet 1999 Numéro du rôle : 1424 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 8, § 2, alinéa 4, de la loi du 10 juillet 1996 modifiant la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P. Martens(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 88/99 van 15 juli 1999 Arrêt n° 88/99 du 15 juillet 1999
Rolnummer 1424 Numéro du rôle : 1424
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 8, § 2, vierde lid, van En cause : la question préjudicielle relative à l'article 8, § 2,
de wet van 10 juli 1996 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 alinéa 4, de la loi du 10 juillet 1996 modifiant la loi du 15 décembre
betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et
en de verwijdering van vreemdelingen, gesteld door de Rechtbank van l'éloignement des étrangers, posée par le Tribunal de première
eerste aanleg te Brussel. instance de Bruxelles.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P.
rechters P. Martens, J. Delruelle, H. Coremans, A. Arts en M. Bossuyt, Martens, J. Delruelle, H. Coremans, A. Arts et M. Bossuyt, assistée du
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij beschikking van 25 september 1998 in zake de Belgische Staat tegen Par ordonnance du 25 septembre 1998 en cause de l'Etat belge contre
M.-C. Talo Mbondi Rutayisire en de Vaste Beroepscommissie voor M.-C. Talo Mbondi Rutayisire et la Commission permanente de recours
vluchtelingen, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof des réfugiés, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour
is ingekomen op 5 oktober 1998, heeft de Rechtbank van eerste aanleg d'arbitrage le 5 octobre 1998, le Tribunal de première instance de
te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante :
« Is het naast elkaar bestaan van de artikelen 2 en 3 [lees : 8] van « La coexistence des articles 2 et 3 [lire : 8] de la loi du 10
de wet van 10 juli 1996 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 juillet 1996 modifiant la loi du 15 décembre 1980 relative à l'accès
betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging au territoire, au séjour, à l'établissement et à l'éloignement des
en de verwijdering van vreemdelingen niet strijdig met de bepalingen étrangers, n'est-elle pas contraire aux dispositions des articles 10
van de artikelen 10 en 11 van de Belgische Grondwet en, in et 11 de la Constitution belge et, subsidiairement, à l'article 6 de
ondergeschikte orde, met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de la Convention européenne des droits de l'homme, dans la mesure où
Rechten van de Mens, in zoverre het voormelde artikel 8 niet in alle l'article 8 précité ne semble pas permettre, dans tous les cas, à
gevallen een vreemdeling die een beroep instelt, lijkt toe te staan l'étranger, qui introduit un recours, d'assurer sa défense au mieux de
zijn belangen zo goed mogelijk te verdedigen, zoals artikel 2 van de ses intérêts, comme semble le lui permettre l'article 2 de la dite loi
genoemde wet hem lijkt toe te staan ? » ? »
Bij beschikking van 5 mei 1999 heeft het Hof de prejudiciële vraag Par ordonnance du 5 mai 1999, la Cour a reformulé la question
geherformuleerd als volgt : préjudicielle comme suite :
« Is het naast elkaar bestaan van de artikelen 2 en 8 van de wet van « La coexistence des articles 2 et 8 de la loi du 10 juillet 1996
10 juli 1996 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende modifiant la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le
de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers, n'est-elle pas
verwijdering van vreemdelingen niet strijdig met de artikelen 10 en 11 contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution, éventuellement
van de Grondwet, eventueel in samenhang gelezen met artikel 6 van het combinés avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, in zoverre het voormelde
artikel 8 niet in alle gevallen een vreemdeling die een beroep l'homme, dans la mesure où l'article 8 précité ne semble pas
permettre, dans tous les cas, à l'étranger, qui introduit un recours,
instelt, lijkt toe te staan zijn belangen zo goed mogelijk te d'assurer sa défense au mieux de ses intérêts, comme semble le lui
verdedigen, zoals artikel 2 van de genoemde wet hem lijkt toe te staan ? » permettre l'article 2 de ladite loi ? »
II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil II. Les faits et la procédure antérieure
L'Etat belge, partie demanderesse sur tierce opposition, sollicite
De Belgische Staat, eisende partij op derdenverzet, vordert voor de devant le Tribunal de première instance de Bruxelles que soit mise à
Rechtbank van eerste aanleg te Brussel het tenietdoen van de op 25 néant l'ordonnance rendue sur requête, le 25 septembre 1997, qui
september 1997 gewezen beschikking waarbij de tweede Nederlandstalige ordonnait à la deuxième chambre néerlandophone de la Commission
kamer van de Vaste Beroepscommissie voor vluchtelingen wordt gelast permanente de recours des réfugiés de suspendre tout examen du recours
elk onderzoek van het door de verwerende partij op derdenverzet introduit par la partie défenderesse sur tierce opposition tant que le
ingesteld beroep te schorsen zolang het geschil inzake de keuze van de litige concernant le choix de la langue n'aura pu être tranché par
taal niet door de bevoegde administratieve overheid is beslecht. l'autorité administrative compétente.
De verwerende partij op derdenverzet heeft een vordering tot erkenning La partie défenderesse sur tierce opposition a introduit une demande
van de hoedanigheid van vluchteling ingesteld en aan haar is de reconnaissance de la qualité de réfugié et s'est vu signifier une
kennisgegeven van de weigering tot verblijf met bevel het grondgebied décision de refus de séjour avec ordre de quitter le territoire. Elle
te verlaten. Zij heeft beroep ingesteld bij het Commissariaat-generaal a introduit un recours auprès du Commissariat général aux réfugiés et
voor de vluchtelingen en de staatlozen. Ten aanzien van haar werd een aux apatrides. Elle a fait l'objet d'une décision de refus de la
beslissing genomen tot weigering van de hoedanigheid van vluchteling, qualité de réfugié, contre laquelle elle a introduit un recours devant
waartegen zij het beroep heeft gesteld bij de Vaste Beroepscommissie la Commission permanente de recours des réfugiés. Elle a fait choix de
voor vluchtelingen. Zij heeft de Franse taal gekozen en tegelijkertijd la langue française, tout en sollicitant la présence d'un interprète.
om de aanwezigheid van een tolk gevraagd.
Met toepassing van artikel 8, § 2, van de wet van 10 juli 1996 Par application de l'article 8, § 2, de la loi du 10 juillet 1996
houdende wijziging van de wet van 15 december 1980, wordt het dossier portant modification de la loi du 15 décembre 1980, le dossier a été
aan de tweede Nederlandstalige kamer toegewezen. confié à la deuxième chambre néerlandophone.
De partij heeft dan een verzoekschrift ingediend op basis van artikel
584 van het Gerechtelijk Wetboek, waarin zij deed gelden dat de La partie a alors déposé une requête basée sur l'article 584 du Code
judiciaire, dans laquelle elle faisait valoir que l'attribution de son
toewijzing van haar dossier aan een Nederlandstalige kamer artikel 6 dossier à une chambre néerlandophone violait l'article 6 de la
van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schond. Convention européenne des droits de l'homme et les articles 10 et 11
Bij de reeds vermelde beschikking werd de tweede Nederlandstalige de la Constitution. Par l'ordonnance déjà citée, il fut ordonné à la deuxième chambre
kamer van de Vaste Beroepscommissie voor vluchtelingen gelast het néerlandophone de la Commission permanente de recours des réfugiés de
onderzoek van het beroep te schorsen. suspendre l'examen du recours.
Het is tegen die beschikking dat de Belgische Staat derdenverzet heeft C'est contre cette ordonnance que l'Etat belge a formé tierce
aangetekend. opposition.
De Rechtbank brengt het arrest van het Hof nr. 77/97 van 17 december Le Tribunal rappelle l'arrêt de la Cour n° 77/97 du 17 décembre 1997
1997 in herinnering, maar merkt op dat het Hof geen onderscheid lijkt mais relève que la Cour ne semble pas avoir distingué le mécanisme mis
te hebben gemaakt tussen het mechanisme dat bij artikel 2 van de wet en place par l'article 2 de la loi et celui de l'article 8. Il précise
is ingesteld en het mechanisme dat bij artikel 8 is ingesteld. Zij qu'il semble dès lors que dans le cas mis en place, certes à titre
preciseert dat bijgevolg blijkt dat in het door artikel 8 van de wet
van 10 juli 1996 - weliswaar als overgangsbepaling - gestelde geval de transitoire, par l'article 8 de la loi du 10 juillet 1996, la clarté
door het Hof in zijn voormelde arrest nr. 77/97 geopperde et la sécurité juridique dont la Cour fait état en son arrêt n° 77/97
duidelijkheid en rechtszekerheid niet gewaarborgd zijn. Zij stelt précité ne sont pas garanties. Il pose dès lors la question
bijgevolg de hiervoor weergegeven prejudiciële vraag. préjudicielle mentionnée ci-dessus.
III. De rechtspleging voor het Hof III. La procédure devant la Cour
Bij beschikking van 5 oktober 1998 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 5 octobre 1998, le président en exercice a désigné
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la
77 van de organieke wet bij op 16 oktober 1998 ter post aangetekende brieven. loi organique, par lettres recommandées à la poste le 16 octobre 1998.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 30 oktober 1998. Moniteur belge du 30 octobre 1998.
Memories zijn ingediend door : Des mémoires ont été introduits par :
- M.-C. Talo Mbondi Rutayisire, die keuze van woonplaats heeft gedaan - M.-C. Talo Mbondi Rutayisire, ayant fait élection de domicile au
ten kantore van Mr. C. Dailliet, rue Pépin 26, 5000 Namen, bij op 26 cabinet de Me C. Dailliet, rue Pépin 26, 5000 Namur, par lettre
november 1998 ter post aangetekende brief; recommandée à la poste le 26 novembre 1998;
- de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 30 november 1998 - le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par
ter post aangetekende brief; lettre recommandée à la poste le 30 novembre 1998;
- de Vlaamse Regering, Martelaarsplein 19, 1000 Brussel, bij op 3 - le Gouvernement flamand, place des Martyrs 19, 1000 Bruxelles, par
december 1998 ter post aangetekende brief. lettre recommandée à la poste le 3 décembre 1998.
Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi
organieke wet bij op 20 januari 1999 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 20 janvier 1999.
Bij beschikking van 30 maart 1999 heeft het Hof de termijn waarbinnen Par ordonnance du 30 mars 1999, la Cour a prorogé jusqu'au 5 octobre
1999 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
het arrest moet worden gewezen, verlengd tot 5 oktober 1999. Par ordonnance du 5 mai 1999, la Cour a déclaré l'affaire en état et
Bij beschikking van 5 mei 1999 heeft het Hof de zaak in gereedheid
verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 9 juni 1999, fixé l'audience au 9 juin 1999, après avoir reformulé la question
nadat het de prejudiciële vraag had geherformuleerd, en na te hebben préjudicielle et après avoir constaté que les parties font référence à
vastgesteld dat de partijen zich beroepen op arresten van het Hof met des arrêts de la Cour relatifs à la même matière, lesquelles elle a
betrekking tot dezelfde aangelegenheid, heeft het die partijen erover
geïnformeerd dat het op 30 maart 1999 het nog niet bekendgemaakte informées de ce que la Cour a rendu le 30 mars 1999 l'arrêt n° 39/99
arrest nr. 39/99 had gewezen. non encore publié.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats,
bij op 6 mei 1999 ter post aangetekende brieven. par lettres recommandées à la poste le 6 mai 1999.
Op de openbare terechtzitting van 9 juni 1999 : A l'audience publique du 9 juin 1999 :
- zijn verschenen : - ont comparu :
. Mr. J. Sohier, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me J. Sohier, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des
Ministerraad; ministres;
. Mr. P. Van Orshoven, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me P. Van Orshoven, avocat au barreau de Bruxelles, pour le
Vlaamse Regering; Gouvernement flamand;
- hebben de rechters-verslaggevers J. Delruelle en A. Arts verslag uitgebracht; - les juges-rapporteurs J. Delruelle et A. Arts ont fait rapport;
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; - les avocats précités ont été entendus;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
IV. In rechte IV. En droit
- A - - A -
Standpunt van de verwerende partij op derdenverzet Position de la partie défendresse sur tierce opposition
A.1.1. De situatie van een vreemdeling op wie artikel 8 van de wet van A.1.1. La situation d'un étranger auquel s'applique l'article 8 de la
10 juli 1996 van toepassing is, verschilt in het bijzonder van die van loi du 10 juillet 1996 est singulièrement différente de celle d'un
een vreemdeling op wie artikel 2 van die wet van toepassing is. Een étranger auquel s'applique l'article 2 de cette loi. En effet, un
vreemdeling wiens procedure in het Frans werd opgestart kan immers étranger qui a vu sa procédure commencer en français peut
redelijkerwijze ervan uitgaan dat zij in die taal zal worden raisonnablement estimer qu'elle se poursuivra dans cette langue. En
voortgezet. Bovendien voorzag artikel 57/20 van de wet van 15 december outre, l'article 57/20 de la loi du 15 décembre 1980 prévoyait
1980 reeds eerder in de keuze tussen het Frans en het Nederlands. antérieurement le choix entre le français et le néerlandais.
De wetgever vermoedt dat de vreemdeling die de hulp van een tolk Le législateur présume que l'étranger qui demande l'assistance d'un
vraagt niet een van beide landstalen kent; hij staat hem bijgevolg interprète ne connaît pas une des langues nationales; il ne lui permet
niet meer toe een van die talen te kiezen. Hoewel dat vermoeden, zoals dès lors plus de choisir une de ces langues. Si cette présomption,
dat is vastgesteld in artikel 2 van de wet van 10 juli 1996, in telle qu'elle est établie à l'article 2 de la loi du 10 juillet 1996,
overeenstemming kan blijken met de voorschriften van de Grondwet, peut apparaître conforme aux prescriptions constitutionnelles, il n'en
geldt dat niet voor artikel 8. De maatregel miskent immers het va pas de même pour l'article 8. La mesure méconnaît en effet le
beginsel van evenredigheid omdat hij afbreuk doet aan de rechten van principe de proportionnalité parce qu'elle porte atteinte aux droits
de verdediging. De inachtneming van de rechten van de verdediging is de la défense. Le respect des droits de la défense est un principe
een algemeen rechtsbeginsel dat elk rechtssysteem overstijgt. Ze omvat général de droit qui transcende tout le système juridique. Il comprend
het recht om gehoord te worden en dat recht is bijzonder belangrijk le droit d'être entendu et ce droit est particulièrement important
voor de Vaste Beroepscommissie voor vluchtelingen wegens het devant la Commission permanente de recours des réfugiés en raison du
mondelinge karakter van de rechtspleging. Dat beginsel leidt uiteraard principe d'oralité de la procédure. Ce principe conduit naturellement
ertoe dat een persoon die de Franse taal, op zijn minst gedeeltelijk à faire entendre en français une personne qui maîtrise, à tout le
en voldoende, beheerst in het Frans wordt gehoord. De wijziging van moins partiellement et suffisamment, la langue française. La
taalrol heeft tot gevolg dat de organisatie van de verdediging van de modification du rôle linguistique conduit à handicaper l'organisation
kandidaat-vluchteling wordt bemoeilijkt en dat hem de vrije keuze van de la défense du candidat réfugié et à le priver du libre choix de son
een advocaat wordt ontzegd. De afbreuk aan de rechten van de avocat. L'atteinte aux droits de la défense résulte également de
verdediging vloeit eveneens voort uit een materiële onmogelijkheid om
alle dossierstukken binnen de vastgestelde termijn te vertalen. l'impossibilité matérielle de traduire toutes les pièces du dossier
dans le délai prévu.
A.1.2. De prejudiciële vraag stelt de vraag naar de bestaanbaarheid A.1.2. La question préjudicielle pose la question de la compatibilité
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in samenhang gelezen met avec les articles 10 et 11 de la Constitution lus en combinaison avec
artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, van l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme, de la
het verschil in behandeling dat zou worden gemaakt tussen de différence de traitement qui serait opérée entre les demandeurs
asielzoekers die een procedure hebben opgestart in een welbepaalde d'asile ayant entamé une procédure dans un rôle linguistique
taalrol, enerzijds, die het behoud van die taal in hoger beroep hebben déterminé, d'une part, ayant postulé le maintien de cette langue en
gevorderd op het ogenblik van de invoering van de nieuwe wet, degré d'appel au moment de l'intervention de la loi nouvelle, d'autre
anderzijds, en de Belgische burgers en in België gevestigde part, et les citoyens belges et étrangers établis en Belgique dans
vreemdelingen in hun betrekkingen met de administratieve overheid. Aan leurs rapports avec l'autorité administrative. La première catégorie
de eerste categorie van personen wordt niet toegestaan een eerder de personnes n'est pas admise à maintenir un choix antérieur de la
gemaakte keuze van bestuurstaal te handhaven wanneer in het geval van langue administrative, dès lors qu'en présence d'une procédure orale
een mondelinge en inquisitoriale procedure de hulp van een tolk wordt et inquisitoriale, la demande d'assistance d'un interprète est
gevraagd. formulée.
Uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 10 juli 1996 volgt Il ressort des travaux préparatoires de la loi du 10 juillet 1996 que
dat de wetgever voor de asielzoekers, wanneer zij daadwerkelijk le législateur entendait garantir le droit pour les demandeurs
Nederlands of Frans spreken, het recht wilden waarborgen om in de taal d'asile, lorsqu'ils parlent effectivement le français ou le
van hun keuze gehoord te worden. néerlandais, d'être entendus dans la langue de leur choix.
Het verzoek om hulp van een tolk doet de nochtans aan de Belgen en aan La demande d'assistance d'un interprète supprime l'option pourtant
de in België verblijvende buitenlandse burgers gewaarborgde optie garantie aux Belges et aux citoyens étrangers résidant en Belgique de
teniet om zich voor de rechtscolleges vrij uit te drukken in de taal s'exprimer librement devant les juridictions dans la langue de leur
van hun keuze, zonder dat tegen die beslissing een afzonderlijk beroep choix, sans que cette décision soit elle-même susceptible d'un recours
kan worden ingesteld. Een dergelijke maatregel is onevenredig in het distinct. Une telle mesure est disproportionnée dans le cadre d'une
kader van een wijziging van de taal van de rechtspleging in hoger modification de la langue de la procédure intervenant en degré d'appel
beroep door de werking van paragraaf 2, tweede lid, van artikel 8 van par l'effet du paragraphe 2, alinéa 2, de l'article 8 de la loi du 10
de wet van 10 juli 1996. Het aldus vastgestelde stelsel zorgt niet juillet 1996. Le système ainsi établi n'apporte pas plus de clarté et
voor meer duidelijkheid en rechtszekerheid in de procedure van de sécurité juridique à la procédure d'examen de la demande d'asile;
onderzoek van de asielaanvraag; het beantwoordt enkel aan de zorg om il répond seulement au souci d'accélérer la gestion du traitement des
het beheer van de behandeling van de dossiers te versnellen. Die dossiers. Ce seul objectif ne peut justifier une atteinte frontale au
enkele doelstelling kan niet een regelrechte inbreuk op de respect des droits de la défense et par là au respect des droits
inachtneming van de rechten van de verdediging verantwoorden en subjectifs de l'étranger, en particulier dans le libre choix de
daardoor op de inachtneming van de subjectieve rechten van de l'avocat.
vreemdeling, in het bijzonder inzake de vrije keuze van de advocaat.
A.1.3. De partij stelt bijgevolg voor de prejudiciële vraag A.1.3. La partie propose dès lors de répondre favorablement à la
bevestigend te beantwoorden, door te preciseren dat artikel 8 niet in question préjudicielle, en précisant que l'article 8 ne semble pas
alle gevallen een vreemdeling die beroep instelt, met name wanneer hij permettre, dans tous les cas et notamment lorsque l'étranger a fait le
voor het vervolg van de procedure een landstaal heeft gekozen, lijkt choix d'une langue nationale pour la suite de la procédure, à
toe te staan zijn belangen zo goed mogelijk te verdedigen, zoals l'étranger qui introduit un recours d'assurer sa défense au mieux de
artikel 2 van de genoemde wet hem dat nochtans lijkt toe te staan. ses intérêts comme semble pourtant lui permettre l'article 2 de ladite loi.
Standpunt van de Ministerraad Position du Conseil des ministres
A.2. De Ministerraad verwijst volledig naar de feitelijke en A.2. Le Conseil des ministres entend se référer entièrement aux
juridische elementen vervat in zijn memorie, neergelegd in de zaak met éléments de fait et de droit contenus dans son mémoire déposé dans
rolnummer 1210. l'affaire portant le numéro 1210 du rôle.
Bovendien wijst hij erop dat in het arrest van het Hof nr. 77/97 van Il relève en outre que l'arrêt de la Cour n° 77/97 du 17 décembre 1997
17 december 1997 is geoordeeld dat zowel artikel 2 als artikel 8 van a considéré qu'aussi bien l'article 2 que l'article 8 de la loi du 10
de wet van 10 juli 1996 de beginselen van gelijkheid en juillet 1996 ne violaient pas les principes d'égalité et de
niet-discriminatie niet schonden. Het door de justitiële rechter non-discrimination. La différence mise en exergue par le juge
benadrukte verschil tussen de bepalingen van artikel 2 en 8 van die judiciaire entre les dispositions des articles 2 et 8 de cette loi au
wet ten aanzien van het facultatieve karakter van het gebruik der regard du caractère facultatif de l'emploi des langues ne paraît pas
talen lijkt niet effectief, vermits in die beide bepalingen de effective, puisque dans l'une et l'autre de ces deux dispositions le
wetgever uitdrukkelijk gesteld heeft dat de vreemdeling die niet législateur a expressément prévu que l'étranger qui ne déclare pas
verklaart de hulp van een tolk nodig te hebben vrij het Frans of het requérir l'assistance d'un interprète peut choisir librement le
Nederlands als proceduretaal kan kiezen. Daaruit volgt dat elke français ou le néerlandais comme langue de la procédure. Il s'ensuit
asielzoeker het recht heeft zich vrij uit te drukken in de taal van que tout demandeur d'asile a le droit de s'exprimer librement dans la
zijn keuze, zonder enige discriminatie, en dat hij tevens het recht langue de son choix, sans aucune discrimination, et qu'il a également
heeft, ongeacht zijn moedertaal, de hulp van een tolk te verkrijgen in le droit, quelle que soit sa langue maternelle, d'obtenir l'assistance
dezelfde voorwaarden. Het arrest nr. 77/97 is nog bevestigd bij een d'un interprète dans les mêmes conditions. L'arrêt n° 77/97 a encore
arrest nr. 96/98 van 24 september 1998. été confirmé par un arrêt n° 96/98 du 24 septembre 1998.
De Ministerraad besluit dat uit die feitelijke en juridische elementen Le Conseil des ministres conclut qu'il résulte de ces éléments de fait
voortvloeit dat op dat vlak geen enkel verschil moet worden gemaakt et de droit qu'aucune différence ne doit être opérée sur ce plan entre
tussen de artikelen 2 en 8 van de wet van 10 juli 1996 en dat die les articles 2 et 8 de la loi du 10 juillet 1996 et que ces
bepalingen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in samenhang gelezen dispositions ne violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution
met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens combinés avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de
niet schenden. l'homme.
Standpunt van de Vlaamse Regering Position du Gouvernement flamand
A.3.1. De prejudiciële vraag voldoet niet aan de voorwaarden A.3.1. La question préjudicielle ne satisfait pas aux conditions
vastgesteld bij artikel 26, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari fixées par l'article 26, § 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 1989,
1989, die het Hof niet toestaat « het naast elkaar bestaan » van twee qui n'autorise pas la Cour à contrôler la « coexistence » de deux
wetsbepalingen aan het gelijkheidsbeginsel te toetsen. dispositions légales au regard du principe d'égalité.
Het Hof is bovendien niet bevoegd om te antwoorden op een prejudiciële Par ailleurs, la Cour n'est pas compétente pour répondre à une
vraag over de rechtstreekse schending, zij het subsidiair, van een question préjudicielle portant sur la violation directe, fût-ce à
internationaal-rechtelijke bepaling. titre subsidiaire, d'une disposition de droit international.
A.3.2. De prejudiciële vraag moet geherformuleerd worden als volgt : A.3.2. La question préjudicielle doit être reformulée comme suit :
« Schendt de overgangsbepaling van artikel 8, § 2, vierde lid, van de « La disposition transitoire de l'article 8, § 2, alinéa 4, de la loi
wet van 10 juli 1996 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 du 10 juillet 1996 modifiant la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au
betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers
en de verwijdering van vreemdelingen, de artikelen 10 en 11 van de viole-t-elle les articles 10 et 11 de la Constitution, lus isolément
grondwet, op zichzelf genomen of in samenhang met artikel 6 van het ou en combinaison avec l'article 6 de la Convention européenne de
Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de sauvegarde des droits de l'homme et des libertés fondamentales en tant
fundamentele vrijheden, in zoverre zij het mogelijk maakt dat een in qu'elle permet qu'une procédure d'asile entamée dans une langue
één taal ingezette asielprocedure in een andere taal wordt verdergezet déterminée soit poursuivie dans une autre langue lorsque le demandeur
wanneer de betrokken asielzoeker om de bijstand van een tolk heeft d'asile en question a demandé l'assistance d'un interprète, en
gevraagd, als gevolg waarvan de eerste voorzitters van de Vaste conséquence de quoi les premiers présidents de la Commission
Beroepscommissie voor vluchtelingen gezamenlijk de taal van de permanente de recours des réfugiés déterminent conjointement la langue
rechtspleging bepalen ? » de la procédure ? »
A.3.3. De prejudiciële vraag moet worden beantwoord in de zin van wat A.3.3. La question préjudicielle appelle une réponse analogue à celle
door het Hof werd beslist in zijn reeds aangehaalde arrest nr. 77/97. donnée par la Cour dans son arrêt n° 77/97 déjà cité. N'y change rien,
Daaraan doet geen afbreuk dat de gewraakte overgangsbepaling het la circonstance que la disposition transitoire litigieuse permet
mogelijk maakt dat een in één taal aangevatte asielprocedure in een andere taal wordt voortgezet, wanneer de betrokken asielzoeker om de bijstand van een tolk heeft verzocht. De betrokkene beschikte immers over het recht te verklaren geen hulp van een tolk nodig te hebben, op grond waarvan hij vrij het Nederlands of het Frans als proceduretaal kon kiezen. Nergens wordt die keuze afhankelijk gesteld van de daadwerkelijke kennis van een van die talen en zij kan bijvoorbeeld worden gemaakt om een eentalige raadsman ter wille te zijn. Toegepast op het onderhavige geval betekent zulks dat de betrokkene de destijds in het Frans begonnen procedure in diezelfde taal kon laten voortzetten. Dat de betrokkene, door de proceduretaal te laten kiezen door zijn advocaat, zichzelf de bijstand van een tolk ontzegt, is evenmin onverantwoord. Men kan immers bezwaarlijk eisen dat de overheid die een tolk ter beschikking stelt van iemand die noch Nederlands, noch Frans begrijpt om hem in staat te stellen zijn aanvraag persoonlijk te volgen en te verdedigen, hem bovendien moet toestaan de proceduretaal te kiezen, omdat die aanvraag moet worden gevolgd en verdedigd door een raadsman die de proceduretaal niet beheerst. Anderzijds, is ook het recht op vrije keuze van een raadsman niet absoluut. Zo kan de vrije keuze van advocaat, en dus van een eentalige qu'une procédure d'asile entamée dans une langue déterminée soit poursuivie dans une autre langue lorsque le demandeur d'asile en question a demandé l'assistance d'un interprète. En effet, l'intéressé disposait du droit de déclarer qu'il ne nécessitait pas l'assistance d'un interprète et pouvait par conséquent librement choisir le néerlandais ou le français comme langue de la procédure. Ce choix n'est nullement subordonné à la connaissance effective d'une de ces langues et peut par exemple être fait dans l'intérêt d'un conseil unilingue. Appliqué à l'espèce, cela signifie que l'intéressé pouvait faire poursuivre la procédure entamée à l'époque en français dans cette même langue. Que l'intéressé, en laissant à son avocat le choix de la langue de la procédure, se prive ainsi de l'assistance d'un interprète, n'est pas davantage injustifié. L'on peut difficilement exiger que l'autorité qui met un interprète à la disposition d'un demandeur qui ne comprend ni le néerlandais ni le français pour lui permettre de suivre et de défendre personnellement sa demande, doive en outre lui laisser le choix de la langue de procédure parce que cette demande doit être suivie et défendue par un conseil qui ne maîtrise pas la langue de la procédure. D'autre part, le droit de choisir librement un conseil n'est pas absolu. Ainsi le libre choix de l'avocat et donc d'un avocat unilingue
advocaat, bezwaarlijk met zich meebrengen dat de proceduretaal vrij peut-il malaisément impliquer que la langue de la procédure doive
gekozen moet kunnen worden. pouvoir être choisie librement.
Tot slot moet worden opgemerkt dat noch artikel 30 van de Grondwet, Enfin, il convient d'observer que ni l'article 30 de la Constitution,
noch de artikelen 6 of 13 van het Europees Verdrag voor de Rechten van ni les articles 6 ou 13 de la Convention européenne des droits de
de Mens een absoluut recht toekennen om in de taal van zijn keuze l'homme n'accordent un droit absolu d'être entendu et jugé dans la
gehoord en berecht te worden. Daaruit vloeit a contrario voort dat er langue de son choix. Il en découle a contrario qu'il n'est pas
geen sprake is van vrije keuze van de taal van de procedure, noch in question d'un libre choix de la langue de la procédure, que ce soit en
bestuurszaken, noch in gerechtszaken. matière administrative ou en matière judiciaire.
- B - - B -
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen Quant aux dispositions en cause
B.1. De wet van 10 juli 1996 wijzigt de wet van 15 december 1980 B.1. La loi du 10 juillet 1996 modifie la loi du 15 décembre 1980 sur
betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des
en de verwijdering van vreemdelingen, door, naar gelang van het geval, étrangers, selon le cas, en complétant celle-ci ou en remplaçant
die wet aan te vullen of sommige bepalingen ervan te vervangen. certaines de ses dispositions.
Artikel 2 voegt in de wet van 15 december 1980 een artikel 51/4 in, L'article 2 insère, dans la loi du 15 décembre 1980, un article 51/4
dat luidt : rédigé comme suit :
« § 1er. L'examen de la déclaration ou de la demande visées aux
« § 1. Het onderzoek van de in de artikelen 50 en 51 bedoelde articles 50 et 51 a lieu en français ou en néerlandais.
verklaring of aanvraag geschiedt in het Nederlands of in het Frans.
De taal van het onderzoek is tevens de taal van de beslissing waartoe La langue de l'examen est également celle de la décision à laquelle il
het aanleiding geeft alsmede die van de eventuele daaropvolgende donne lieu ainsi que des éventuelles décisions subséquentes
beslissingen tot verwijdering van het grondgebied. d'éloignement du territoire.
§ 2. De vreemdeling, bedoeld in de artikelen 50 of 51, dient § 2. L'étranger, visé à l'article 50 ou 51, doit indiquer
onherroepelijk en schriftelijk aan te geven of hij bij het onderzoek irrévocablement et par écrit s'il a besoin de l'assistance d'un
van de in de vorige paragraaf bedoelde aanvraag de hulp van een tolk nodig heeft. Indien de vreemdeling niet verklaart de hulp van een tolk te verlangen, kan hij volgens dezelfde regels het Nederlands of het Frans kiezen als taal van het onderzoek. Indien de vreemdeling geen van die talen heeft gekozen of verklaard heeft de hulp van een tolk te verlangen, bepaalt de Minister of zijn gemachtigde de taal van het onderzoek, in functie van de noodwendigheden van de diensten en instanties. Tegen die beslissing kan geen afzonderlijk beroep worden ingesteld. interprète lors de l'examen de la demande visée au paragraphe précédent. Si l'étranger ne déclare pas requérir l'assistance d'un interprète, il peut choisir, selon les mêmes modalités, le français ou le néerlandais comme langue de l'examen. Si l'étranger n'a pas choisi l'une de ces langues ou a déclaré requérir l'assistance d'un interprète, le Ministre ou son délégué détermine la langue de l'examen, en fonction des besoins des services et instances. Cette décision n'est susceptible d'aucun recours distinct.
§ 3. In de eventuele daaropvolgende procedures voor de § 3. Dans les éventuelles procédures subséquentes devant le
Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen, voor de Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, la Commission
Vaste Beroepscommissie voor vluchtelingen en voor de Raad van State permanente de recours des réfugiés et le Conseil d'Etat, il est fait
wordt de taal gebruikt die overeenkomstig paragraaf 2 is gekozen of bepaald. usage de la langue choisie ou déterminée conformément au paragraphe 2.
Paragraaf 1, tweede lid, is van toepassing. » Le paragraphe 1er, alinéa 2, est applicable. »
Artikel 8 van de wet van 10 juli 1996 voorziet zijnerzijds in L'article 8 de la loi du 10 juillet 1996 prévoit quant à lui des
overgangsbepalingen, die luiden : dispositions transitoires, selon lesquelles :
« § 1. Vanaf haar inwerkingtreding is deze wet van toepassing op alle « § 1er. Dès son entrée en vigueur, la présente loi est applicable à
bij haar bepalingen bedoelde toestanden. toutes les situations visées par ses dispositions.
§ 2. Artikel 2 van deze wet is evenwel niet van toepassing op de § 2. L'article 2 de la présente loi n'est toutefois pas applicable aux
aanvragen tot erkenning van de status van vluchteling ingediend vóór demandes de reconnaissance du statut de réfugié introduites avant la
de inwerkingtreding van deze wet. date de l'entrée en vigueur de la présente loi.
De Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen of een Le Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides ou un de ses
van zijn adjuncten kan de vreemdeling die de verklaring of de aanvraag adjoints peut demander à l'étranger qui a fait la déclaration ou la
bedoeld in de artikelen 50 en 51 van de wet van 15 december 1980 demande visées aux articles 50 et 51 de la loi du 15 décembre 1980 sur
betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des
en de verwijdering van vreemdelingen, heeft afgelegd vóór de inwerkingtreding van onderhavige wet, vragen of hij de hulp van een tolk nodig heeft. Indien de vreemdeling verklaart geen hulp van een tolk nodig te hebben, kan hij het Nederlands of het Frans als taal van het onderzoek kiezen. Reageert hij niet binnen een termijn van een maand op de vraag of hij de hulp van een tolk nodig heeft of verklaart hij de hulp van een tolk nodig te hebben, dan kan de Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen of een van zijn adjuncten vrij de taal van het onderzoek bepalen. Deze beslissing is niet vatbaar voor enig afzonderlijk beroep. De vreemdeling die de verklaring of de aanvraag bedoeld in de étrangers avant l'entrée en vigueur de la présente loi, s'il requiert l'assistance d'un interprète. Si l'étranger déclare ne pas requérir l'assistance d'un interprète, il peut choisir le français ou le néerlandais comme langue de la procédure. Si, dans un délai d'un mois, il n'a pas réagi à la question de savoir s'il requiert un interprète ou s'il déclare requérir l'assistance d'un interprète, le Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides ou un de ses adjoints peut déterminer librement la langue de l'examen. Cette décision n'est susceptible d'aucun recours distinct. L'étranger qui a fait la déclaration ou la demande visées aux articles
artikelen 50 en 51 van de wet van 15 december 1980 betreffende de 50 et 51 de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le
toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers avant l'entrée
verwijdering van vreemdelingen, heeft afgelegd vóór de en vigueur de la présente loi, indique irrévocablement dans le recours
inwerkingtreding van deze wet, geeft in zijn verzoekschrift waarbij
het beroep wordt ingesteld bij de Vaste Beroepscommissie voor introduit devant la Commission permanente de recours des réfugiés s'il
vluchtelingen, onherroepelijk aan of hij de hulp van een tolk nodig requiert l'assistance d'un interprète. Si l'étranger déclare ne pas
heeft. Indien de vreemdeling verklaart geen hulp van een tolk nodig te requérir l'assistance d'un interprète, il peut choisir le français ou
hebben, kan hij het Nederlands of het Frans als taal van de le néerlandais comme langue de la procédure. S'il n'opte pas pour
rechtspleging kiezen. Kiest hij niet voor een van deze talen of l'une de ces langues ou s'il déclare requérir l'assistance d'un
verklaart hij de hulp van een tolk nodig te hebben, dan bepalen de interprète, les premiers présidents déterminent conjointement la
eerste voorzitters gezamenlijk de taal van de rechtspleging. Deze langue de la procédure. Cette décision n'est susceptible d'aucun
beslissing is niet vatbaar voor enig afzonderlijk beroep. » recours distinct. »
B.2. Het in de prejudiciële vraag vermelde verschil in behandeling B.2. La différence de traitement mentionnée dans la question
berust op een letterlijke interpretatie van de twee bepalingen die met préjudicielle repose sur une interprétation littérale des deux
elkaar worden vergeleken. dispositions comparées.
Artikel 2 laat de keuze van de taal aan de vreemdeling, indien hij « L'article 2 laisse le choix de la langue à l'étranger s'il « ne
niet verklaart » de hulp van een tolk te wensen; artikel 8, § 2, déclare pas » requérir l'assistance d'un interprète; l'article 8, § 2,
vierde lid, laat hem die keuze wanneer hij « verklaart geen » alinéa 4, lui laisse ce choix s'il « déclare ne pas » requérir une
dergelijke hulp te verlangen. telle assistance.
De eerste tekst zou gevolgen verbinden aan de ontstentenis van een Le premier texte attacherait des effets à l'absence d'une demande, le
verzoek, de tweede aan het uiten van een afzien ervan. second à l'expression d'une renonciation.
De vraag dient echter te worden gesteld of die beide teksten op Il convient toutefois de se demander si les deux textes doivent
uiteenlopende wijze moeten worden geïnterpreteerd. recevoir une interprétation divergente.
B.3. Het Hof stelt in de eerste plaats vast dat, in het beroep dat B.3. La Cour constate tout d'abord que, dans le recours ayant donné
aanleiding heeft gegeven tot zijn arrest nr. 77/97 en dat gericht was
tegen artikel 2 en tegen artikel 8, er niet beweerd is dat de in die lieu à son arrêt n° 77/97, qui était dirigé contre l'article 2 et
contre l'article 8, il n'a pas été prétendu que les termes utilisés
beide bepalingen gebruikte bewoordingen een verschillende betekenis par ces deux dispositions auraient un sens différent. Le Conseil des
zouden hebben. De Ministerraad had doen gelden : ministres avait fait valoir :
« Wat de verschillen onder de asielzoekers betreft, garandeert het « S'agissant des différences faites entre les demandeurs d'asile, le
ingevoerde mechanisme aan elk van hen het recht zich uit te drukken in mécanisme mis en place garantit à chacun d'eux le droit de s'exprimer
de taal die hij heeft gekozen, hetzij dat hij die kiest als dans la langue de son choix, soit qu'il la choisisse comme langue de
proceduretaal - waarbij het om het Frans of het Nederlands gaat -, procédure s'agissant du français ou du néerlandais -, soit, s'agissant
hetzij, wanneer het om een andere taal gaat, dat hij de bijstand van d'une autre langue, qu'il sollicite l'assistance d'un interprète avec
een tolk vraagt met de mogelijkheid de vertaling van de voornaamste la possibilité d'obtenir la traduction des principaux actes de
procedurestukken te krijgen; [ . ]. » (A.6, tweede alinea) procédure; [ . ] » (A.6, alinéa 2).
Het Hof heeft op zijn beurt de volgende vaststelling gedaan : La Cour a fait à son tour la constatation suivante :
« Het Hof doet opmerken dat de betwiste bepalingen niet het recht, « La Cour relève que les dispositions contestées n'affectent pas le
voor de asielzoekers, raken om uitdrukkelijk het Frans of het droit, pour les demandeurs d'asile, de choisir expressément le
Nederlands als proceduretaal te kiezen. In zoverre de asielzoekers français ou le néerlandais comme langue de procédure. En ce que les
aldus de taal kunnen bepalen waarin hun aanvraag zal worden demandeurs d'asile peuvent ainsi déterminer la langue dans laquelle
onderzocht, worden zij niet anders behandeld dan de gebruikers van de sera examinée leur demande, ils ne sont pas traités différemment des
centrale diensten bedoeld in de artikelen 41 en 42 van de usagers des services centraux visés aux articles 41 et 42 des lois
gecoördineerde wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken. coordonnées sur l'emploi des langues en matière administrative. Ce
Het is slechts wanneer zij de bijstand van een tolk vragen dat de n'est que lorsqu'ils requièrent l'assistance d'un interprète que les
asielzoekers, in tegenstelling tot de gebruikers van de centrale demandeurs d'asile perdent, à l'inverse des usagers des services
diensten, die mogelijkheid om zelf de proceduretaal te kiezen, centraux, cette faculté de choisir eux-mêmes la langue de la
verliezen. » (B.12.1) procédure. » (B.12.1)
En het heeft eruit afgeleid : Et elle en a déduit :
« Die maatregel blijkt redelijkerwijze verantwoord te zijn ten aanzien « Cette mesure apparaît raisonnablement justifiée au regard des
van de door de wetgever nagestreefde doelstellingen. Op grond van het objectifs poursuivis par le législateur. Le fait, pour un demandeur
feit dat een asielzoeker om de bijstand van een tolk verzoekt, kan d'asile, de solliciter l'assistance d'un interprète permet en effet de
immers worden vermoed dat hij van het Nederlands net zoals van het présumer qu'il n'a aucune connaissance du néerlandais ni du français
Frans geen of slechts een onvolmaakte en in ieder geval onvoldoende ou qu'il n'a d'une de ces langues qu'une maîtrise imparfaite, et en
kennis heeft om, zelfstandig, in een van die beide talen zijn aanvraag tout cas insuffisante pour assumer, de façon autonome, le suivi et la
te volgen en ze te verdedigen [ . ]. » (B.12.2) défense de sa demande en l'une ou l'autre de ces deux langues. [ . ] » (B.12.2)
Daaruit volgt dat zowel artikel 2 als artikel 8 de Il s'ensuit que tant l'article 2 que l'article 8 ont résisté au
grondwettigheidstoetsing hebben doorstaan, omdat beide de overheid contrôle de constitutionnalité parce que l'un et l'autre permettent à
toestaan de proceduretaal te kiezen ten aanzien van een asielzoeker l'autorité de choisir la langue de la procédure à l'égard d'un
die de bijstand van een tolk vraagt. Op geen enkel ogenblik is beweerd demandeur d'asile qui sollicite l'assistance d'un interprète. A aucun
of aangenomen dat artikel 8 aan de eerste voorzitters van de Vaste moment il n'a été prétendu ou admis que l'article 8 offrirait le même
Beroepscommissie voor vluchtelingen dezelfde keuze zou bieden ten choix aux premiers présidents de la Commission permanente de recours
aanzien van de asielzoeker die ondubbelzinnig een van de beide des réfugiés à l'égard du demandeur d'asile qui a choisi sans
toegelaten talen heeft gekozen, maar die bovendien niet heeft équivoque l'une ou l'autre des langues permises mais qui n'a pas, en
verklaard niet de bijstand van een tolk te verlangen. outre, déclaré ne pas requérir l'assistance d'un interprète.
B.4. Het Hof merkt vervolgens op dat zowel de Ministerraad als de B.4. La Cour observe ensuite que tant le Conseil des ministres que le
Vlaamse Regering die bepalingen zo interpreteren dat ze een identieke Gouvernement flamand interprètent ces dispositions comme ayant une
draagwijdte hebben. De Ministerraad schrijft immers : portée identique. En effet, le Conseil des ministres écrit :
« Het verschil dat door de justitiële rechter wordt onderstreept « La différence mise en exergue par le juge judiciaire entre les
tussen de bepalingen van artikel 2 en van artikel 8 van de wet van 10 dispositions des articles 2 et 8 de la loi du 10 juillet 1996 au
juli 1996 ten aanzien van het facultatieve karakter van het gebruik regard du caractère facultatif de l'emploi des langues ne paraît pas
der talen blijkt niet relevant, vermits in die beide bepalingen de effective, puisque dans l'une et l'autre de ces deux dispositions le
wetgever uitdrukkelijk heeft gesteld dat de vreemdeling die niet législateur a expressément prévu que l'étranger qui ne déclare pas
verklaart de bijstand van een tolk te verlangen vrij het Nederlands of requérir l'assistance d'un interprète peut choisir librement le
het Frans als proceduretaal kan kiezen (artikel 2, § 2, tweede lid, en français ou le néerlandais comme langue de la procédure (article 2, §
artikel 8, § 2, derde lid, van de wet). » 2, alinéa 2 et article 8, § 2, alinéa 3 de la loi). »
De Vlaamse Regering schrijft, in de door haar gesuggereerde Quant au Gouvernement flamand, dans la reformulation qu'il suggère, il
herformulering, dat artikel 8, § 2, vierde lid, toestaat dat de écrit que l'article 8, § 2, alinéa 4, permet que la langue
oorspronkelijk gebruikte taal wordt veranderd « wanneer de betrokken initialement utilisée soit changée « lorsque le demandeur d'asile en
asielzoeker om de bijstand van een tolk heeft gevraagd », wat question a demandé l'assistance d'un interprète », ce qui implique
impliceert dat een dergelijke verandering niet mogelijk is wanneer hij qu'un tel changement ne soit pas possible lorsqu'il n'a pas demandé
een dergelijke bijstand niet heeft gevraagd, zelfs wanneer hij niet une telle assistance, même s'il n'a pas déclaré explicitement ne pas
expliciet heeft verklaard die niet te willen. la vouloir.
B.5. Het Hof merkt voorts op dat in de parlementaire voorbereiding B.5. La Cour observe encore que rien dans les travaux préparatoires
niets erop wijst dat de wetgever twee verschillende stelsels zou n'indique que le législateur aurait voulu et encore moins qu'il aurait
hebben gewild - en nog minder zou hebben verantwoord - naargelang men justifié deux régimes distincts selon qu'on se trouve dans le champ
zich in de toepassingssfeer van artikel 2 of van de in artikel 8 d'application de l'article 2 ou de la disposition transitoire inscrite
à l'article 8. C'est pour tenir compte d'une observation du Conseil
vervatte overgangsbepaling bevindt. Artikel 2 is in zijn huidige d'Etat que l'article 2 a été écrit dans sa version actuelle. Le
versie geschreven teneinde rekening te houden met een opmerking van de
Raad van State. De wetgever heeft de redactie van artikel 8 niet législateur n'a pas modifié la rédaction de l'article 8 mais n'a
gewijzigd, maar heeft geen enkele reden vermeld welke die verschillende redactie zou verantwoorden. exprimé aucune raison qui justifierait cette disparité de rédaction.
B.6. Het verschil tussen de beide teksten kan, wat de keuze tussen het B.6. La différence entre les deux textes ne saurait, pour ce qui est
Nederlands en het Frans respectievelijk als taal van het du choix entre le français et le néerlandais respectivement comme
administratief onderzoek en van de geschilprocedure betreft, niet tot langue de l'instruction administrative et de la procédure
een rechtsverschil leiden : de overheid, zowel die bedoeld in artikel contentieuse, emporter une différence juridique : l'autorité, tant
51/4, § 2, tweede lid, van de wet van 15 december 1980 als die bedoeld celle qui est visée à l'article 51/4, § 2, alinéa 2, de la loi du 15
in artikel 8 van de wet van 10 juli 1996, kan het Nederlands of het décembre 1980 que celle qui est visée à l'article 8 de la loi du 10
Frans als taal van onderzoek of van procedure enkel aanwijzen wanneer juillet 1996, ne peut désigner le français ou le néerlandais comme
de kandidaat-vluchteling op het in de wet bepaalde tijdstip noch het langue de l'instruction ou de la procédure que lorsque le
candidat-réfugié, au moment déterminé par la loi, n'a opté ni pour le
Nederlands, noch het Frans als de te gebruiken taal heeft aangegeven français ni pour le néerlandais comme langue devant être utilisée ou
of wanneer hij de bijstand van een tolk heeft gevraagd. lorsqu'il a demandé l'assistance d'un interprète.
B.7. De prejudiciële vraag moet ontkennend worden beantwoord. B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 8, § 2, vierde lid, van de wet van 10 juli 1996 tot wijziging L'article 8, § 2, alinéa 4, de la loi du 10 juillet 1996 modifiant la
van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour,
grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van l'établissement et l'éloignement des étrangers ne viole pas les
vreemdelingen, schendt niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in articles 10 et 11 de la Constitution en tant que, de même que
zoverre het, evenals artikel 2 van de wet, de overheid toestaat de l'article 2 de la loi, il permet à l'autorité de choisir la langue de
proceduretaal te kiezen ten aanzien van de asielzoeker die de hulp van la procédure à l'égard du demandeur d'asile qui a sollicité
een tolk heeft gevraagd. l'assistance d'un interprète.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 15 juli 1999. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 15 juillet 1999.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms. L. Potoms.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^