Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 67/99 van 17 juni 1999 Rolnummer 1339 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van het decreet van het Waalse Gewest van 27 november 1997 tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedebouw en Patrim Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters H. (...)"
Arrest nr. 67/99 van 17 juni 1999 Rolnummer 1339 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van het decreet van het Waalse Gewest van 27 november 1997 tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedebouw en Patrim Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters H. (...) Arrêt n° 67/99 du 17 juin 1999 Numéro du rôle : 1339 En cause : le recours en annulation partielle du décret de la Région wallonne du 27 novembre 1997 modifiant le Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine, i La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges H. Boel, L(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 67/99 van 17 juni 1999 Arrêt n° 67/99 du 17 juin 1999
Rolnummer 1339 Numéro du rôle : 1339
In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van het decreet En cause : le recours en annulation partielle du décret de la Région
van het Waalse Gewest van 27 november 1997 tot wijziging van het wallonne du 27 novembre 1997 modifiant le Code wallon de l'Aménagement
Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedebouw en Patrimonium, du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine, introduit par la s.a.
ingesteld door de n.v. in vereffening Charbonnages du Borinage en anderen. des Charbonnages du Borinage en liquidation et autres.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges H.
rechters H. Boel, L. François, G. De Baets, E. Cerexhe en R. Henneuse, Boel, L. François, G. De Baets, E. Cerexhe et R. Henneuse, assistée du
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep I. Objet du recours
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 20 mei 1998 Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 20
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 25 mei mai 1998 et parvenue au greffe le 25 mai 1998, un recours en
1998, is beroep tot gedeeltelijke vernietiging ingesteld van het annulation partielle du décret de la Région wallonne du 27 novembre
decreet van het Waalse Gewest van 27 november 1997 tot wijziging van 1997 modifiant le Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de
het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedebouw en Patrimonium
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 12 februari 1998), l'Urbanisme et du Patrimoine (publié au Moniteur belge du 12 février
1998) a été introduit, pour cause de violation des règles qui sont
wegens schending van de regels die door of krachtens de Grondwet zijn établies par la Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer
vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de les compétences respectives de l'Etat, des communautés et des régions
Staat, de gemeenschappen en de gewesten en van de artikelen 10 en 11 et des articles 10 et 11 de la Constitution, par la s.a. des
van de Grondwet, door de n.v. in vereffening Charbonnages du Borinage, Charbonnages du Borinage en liquidation, dont le siège social est
waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is te 7340 Colfontaine, établi à 7340 Colfontaine, rue des Alliés 115, P. Devleminck,
rue des Alliés 115, P. Devleminck, wonende te 7850 Edingen,
Bellestraat 9, P. Verhaert, wonende te 2280 Grobbendonk, Kasteelstraat demeurant à 7850 Enghien, rue Belle 9, P. Verhaert, demeurant à 2280
9, J. Ronvaux, wonende te 5000 Namen, avenue Albert Ier 145, J. De Grobbendonk, Kasteelstraat 9, J. Ronvaux, demeurant à 5000 Namur,
Graeve, wonende te 8400 Oostende, Oude Molenstraat, en de v.z.w. avenue Albert Ier 145, J. De Graeve, demeurant à 8400 Ostende, Oude
Nationale Vereniging van Meetkundige Schatters (N.V.M.S.), waarvan de Molenstraat, et l'a.s.b.l. Association nationale des géomètres-experts
maatschappelijke zetel gevestigd is te 1852 Grimbergen, Grote Heirbaan immobiliers (ANGE), dont le siège social est établi à 1852 Grimbergen,
19. Grote Heirbaan 19.
II. De rechtspleging II. La procédure
Bij beschikking van 25 mei 1998 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 25 mai 1998, le président en exercice a désigné les
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi spéciale
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Bij beschikking van 13 juli 1998 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 13 juillet 1998, le président en exercice a prorogé
termijn voor het indienen van een memorie verlengd tot 30 september 1998. jusqu'au 30 septembre 1998 le délai pour introduire un mémoire.
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi
organique, par lettres recommandées à la poste le 13 juillet 1998;
organieke wet bij op 13 juli 1998 ter post aangetekende brieven; bij l'ordonnance du 13 juillet 1998 a été notifiée par les mêmes lettres.
dezelfde brieven is kennisgegeven van de beschikking van 13 juli 1998.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 16 juli 1998. Moniteur belge du 16 juillet 1998.
Memories zijn ingediend door : Des mémoires ont été introduits par :
- de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 22 september - le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par
1998 ter post aangetekende brief; lettre recommandée à la poste le 22 septembre 1998;
- de Waalse Regering, rue Mazy 25-27, 5100 Namen, bij op 30 september - le Gouvernement wallon, rue Mazy 25-27, 5100 Namur, par lettre
1998 ter post aangetekende brief. recommandée à la poste le 30 septembre 1998.
Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi
organieke wet bij op 6 oktober 1998 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 6 octobre 1998.
Memories van antwoord zijn ingediend door : Des mémoires en réponse ont été introduits par :
- de verzoekers, bij op 28 oktober 1998 ter post aangetekende brief; - les requérants, par lettre recommandée à la poste le 28 octobre
- de Ministerraad, bij op 30 oktober 1998 ter post aangetekende brief; 1998; - le Conseil des ministres, par lettre recommandée à la poste le 30
- de Waalse Regering, bij op 5 november 1998 ter post aangetekende octobre 1998; - le Gouvernement wallon, par lettre recommandée à la poste le 5
brief. novembre 1998.
Bij beschikkingen van 29 oktober 1998 en 28 april 1999 heeft het Hof Par ordonnances des 29 octobre 1998 et 28 avril 1999, la Cour a
de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot
respectievelijk 20 mei 1999 en 20 november 1999. prorogé respectivement jusqu'aux 20 mai 1999 et 20 novembre 1999 le
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Bij beschikking van 13 januari 1999 heeft het Hof de zaak in Par ordonnance du 13 janvier 1999, la Cour a déclaré l'affaire en état
gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 17 et fixé l'audience au 17 février 1999.
februari 1999.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats
bij op 15 januari 1999 ter post aangetekende brieven. par lettres recommandées à la poste le 15 janvier 1999.
Op de openbare terechtzitting van 17 februari 1999 : A l'audience publique du 17 février 1999 :
- zijn verschenen : - ont comparu :
- Mr. P. Vande Casteele, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me P. Vande Casteele, avocat au barreau de Bruxelles, pour les
verzoekers; requérants;
. Mr. M. Mahieu, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me M. Mahieu, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des
Ministerraad; ministres;
- Mr. V. Thiry, advocaat bij de balie te Luik, voor de Waalse . Me V. Thiry, avocat au barreau de Liège, pour le Gouvernement
Regering; wallon;
- hebben de rechters-verslaggevers E. Cerexhe en H. Boel verslag - les juges-rapporteurs E. Cerexhe et H. Boel ont fait rapport;
uitgebracht;
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; - les avocats précités ont été entendus;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
III. De bestreden bepalingen III. Les dispositions attaquées
Het aangevochten artikel 1 van het decreet van het Waalse Gewest van L'article 1er attaqué du décret de la Région wallonne du 27 novembre
27 november 1997 bepaalt : 1997 dispose :
« Boek 1, met uitzondering van hoofdstuk VI van titel IV, boek II en « Le livre premier, à l'exception du chapitre VI du titre IV, le livre
boek III, met uitzondering van de titels IV en V, van het Waalse II et le livre III, à l'exception des titres IV et V, du Code wallon
Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedebouw en Patrimonium worden de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine sont
gewijzigd als volgt : [...] » remplacés par le texte suivant : [...] »
Daarna volgen 184 nieuwe artikelen van het voormelde Wetboek, Suivent alors 184 nouveaux articles du Code précité parmi lesquels
waaronder artikel 11, dat ook wordt aangevochten en dat voorkomt onder l'article 11, lui aussi attaqué, repris sous le chapitre VI du titre
hoofdstuk VI van de eerste titel, luidende als volgt : premier ainsi libellé :
« Erkenningen en subsidies « Des agréments et des subventions

Art. 11.De Regering erkent, op basis van de criteria en volgens de

Art. 11.Le Gouvernement agrée, selon les critères et la procédure

procedure die ze zelf vaststelt, de privaat- of publiekrechtelijke qu'il arrête, les personnes physiques ou morales, privées ou
natuurlijke of rechtspersonen die belast kunnen worden met de opmaak publiques, qui peuvent être chargées de l'élaboration ou de la
of de herziening van de ruimtelijke plannen, plannen van aanleg, révision des schémas, des plans d'aménagement, des règlements
stedebouwkundige reglementen of verkavelingsvergunningen. d'urbanisme ou des permis de lotir.
[...] ». [...] ».
Ten slotte preciseert het aangevochten artikel 19 van het decreet van Enfin, l'article 19 attaqué du décret du 27 novembre 1997 précise que
27 november 1997 : :
« Dit decreet treedt in werking op de eerste dag van de maand volgend « Le présent décret entre en vigueur le premier jour du mois qui suit
op die gedurende welke het in het Belgisch Staatsblad is bekendgemaakt. » celui de sa publication au Moniteur belge. »
IV. In rechte IV. En droit
- A - - A -
Verzoekschrift Requête
Ten aanzien van het belang Quant à l'intérêt
A.1.1. De eerste verzoekster, de n.v. in vereffening Charbonnages du A.1.1. La première partie requérante, la s.a. des Charbonnages du
Borinage, bezit verscheidene eigendommen waaronder de bovengrond van Borinage en liquidation, possède diverses propriétés, en ce compris la
de mijnen. Zij wordt rechtstreeks getroffen door het decreet van 27 surface des mines. Elle est directement concernée par le décret du 27
november 1997 en de uitvoeringsbesluiten ervan. Haar eigendommen novembre 1997 et par ses arrêtés d'exécution. Ainsi, ses propriétés
kunnen aldus worden verkocht of verhuurd voor een duur van meer dan peuvent être vendues ou louées pour une durée de plus de neuf ans par
negen jaar bij wege van verkaveling. Zij zal een beroep doen op voie de lotissement. Elle fera appel à diverses personnes pour
verscheidene personen om de procedures uit te voeren waarmee de diligenter les procédures liées aux permis de lotir. Celles-ci y
verkavelingsvergunningen gepaard gaan. Die personen treden op als interviennent comme indépendants à titre accessoire, quand bien même
zelfstandigen in bijberoep, ook al zouden zij tevens personeelsleden elles seraient également membres du personnel, comme l'est P.
zijn, zoals P. Devleminck, tweede verzoekende partij, die beëdigd Devleminck, deuxième partie requérante, qui est géomètre-expert juré.
landmeter-expert is. Het is niet uitgesloten dat zij ook een beroep Il n'est pas exclu qu'elle fasse aussi appel à un géomètre qui ne
doet op een landmeter die niet in het bezit zou zijn van één van de posséderait pas un des diplômes visés à l'article 282, § 1er, du Code
diploma's bedoeld in artikel 282, § 1, van het Waalse Wetboek van wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine
Ruimtelijke Ordening, Stedebouw en Patrimonium (hierna : (ci-après : C.W.A.T.U.P.).
W.W.R.O.S.P.).
De tweede, de derde, de vierde en de vijfde verzoekers zijn landmeters Les deuxième, troisième, quatrième et cinquième requérants sont des
die op het tableau van de landmeters zijn ingeschreven en die een géomètres inscrits au tableau des géomètres qui ont intérêt à
belang hebben bij het betwisten van artikel 11 van het voormelde contester l'article 11 du Code précité, lequel habilite le
Wetboek, dat de Waalse Regering ertoe machtigt aan een derde de Gouvernement wallon à conférer à autrui les compétences réservées aux
bevoegdheden toe te kennen die zijn voorbehouden aan de beëdigde géomètres-experts jurés de l'Institut professionnel des géomètres
landmeters-experten van het Beroepsinstituut van landmeters (B.I.L.). (I.P.G.).
De laatste verzoekende partij, die luidens artikel 3 van haar statuten S'agissant de la dernière partie requérante, dont l'article 3 des
het beroep van de landmeters verdedigt, heeft er harerzijds belang bij statuts lui commande de défendre la profession des arpenteurs et des
het decreet van 27 november 1997 aan te vechten, dat de juridische géomètres, elle a intérêt à attaquer le décret du 27 novembre 1997,
gevolgen vaststelt die aan de diploma's van landmeter zijn verbonden. qui détermine les effets juridiques attachés aux diplômes de géomètre.
A.1.2. De Waalse Regering doet gelden dat, doordat de eerste verzoekende partij zich beperkt tot het aanvoeren van haar hoedanigheid van eigenaar van goederen die kunnen worden verkocht of verhuurd bij wege van verkaveling, zij niet van het vereiste belang doet blijken om voor het Hof op te treden, aangezien haar belang louter hypothetisch is. Als landmeters die op het tableau van de landmeters B.I.L. zijn ingeschreven, doen de tweede, de derde en de vierde verzoekers niet van het in rechte vereiste belang blijken om in rechte te treden tegen een decreetsbepaling die zich ertoe beperkt te bepalen dat de Waalse Regering ertoe gemachtigd is, op basis van de criteria en volgens de A.1.2. Le Gouvernement wallon fait valoir qu'en se bornant à invoquer sa qualité de propriétaire de biens susceptibles d'être vendus ou loués par voie de lotissement, la première partie requérante ne justifie pas de l'intérêt requis pour agir devant la Cour, son intérêt étant purement hypothétique. En qualité de géomètres inscrits au tableau des géomètres I.P.G., les deuxième, troisième et quatrième requérants ne justifient pas de l'intérêt requis pour agir à l'encontre d'une disposition décrétale qui se limite à prévoir que le Gouvernement wallon est habilité à agréer, selon les critères et la procédure qu'il arrête, les personnes
procedure die ze vaststelt, de natuurlijke personen of rechtspersonen physiques ou morales qui peuvent être chargées de l'élaboration ou de
te erkennen die kunnen worden belast met de opmaak of de herziening la révision des schémas, des plans d'aménagement, des règlements
van de ruimtelijke plannen, plannen van aanleg, stedenbouwkundige d'urbanisme ou des permis de lotir. Cette disposition décrétale n'a
reglementen of verkavelingsvergunningen. Die decreetsbepaling heeft op pas en elle-même une incidence défavorable sur le droit de porter le
zichzelf geen ongunstige weerslag op het recht om de titel van titre de géomètre, ni même sur l'exercice de la profession. Par
landmeter te voeren, noch op de uitoefening van het beroep. Bovendien ailleurs, de nombreux griefs formulés dans la requête portent sur les
hebben talrijke in het verzoekschrift geformuleerde grieven betrekking
op de bepalingen van het besluit van de Waalse Regering van 5 maart dispositions de l'arrêté du Gouvernement wallon du 5 mars 1998, qui
1998, dat aan de toetsing van het Hof ontsnapt. échappe au contrôle de la Cour.
De vierde verzoekende partij is een vereniging zonder winstoogmerk La quatrième partie requérante est une association sans but lucratif
die, volgens artikel 3 van haar statuten, tot maatschappelijk doel qui, selon l'article 3 de ses statuts, a pour objet social de défendre
heeft de volledige vrijheid van de uitoefening van het beroep van la liberté entière de l'exercice de la profession d'arpenteur, de
landmeter, landmeetkundige, meetkundige-schatter van onroerende géomètre-arpenteur, de géomètre-expert immobilier et de géomètre des
goederen en mijnmeter te verdedigen. De bestreden decreetsbepaling mines. La disposition décrétale entreprise n'a pas en elle-même une
heeft op zichzelf geen ongunstige weerslag op de uitoefening van die beroepen. incidence défavorable sur l'exercice de ces professions.
Ten aanzien van de draagwijdte van het beroep Sur la portée du recours
A.2.1. Zowel de Ministerraad als de Waalse Regering doen gelden dat A.2.1. Tant le Conseil des ministres que le Gouvernement wallon font
zelfs indien het beroep zich ertoe beperkt drie bepalingen van het valoir que même s'il se limite à attaquer trois dispositions du décret
Waalse decreet van 27 november 1997 aan te vechten, het wel degelijk wallon du 27 novembre 1997, le recours semble bien tendre à
schijnt te strekken tot de vernietiging van andere bepalingen, en in l'annulation d'autres dispositions, et en particulier des articles 279
het bijzonder van de artikelen 279 tot 283 van hetzelfde « nieuwe » à 283 du même « nouveau » C.W.A.T.U.P., tels qu'ils ont été insérés
W.W.R.O.S.P., zoals die zijn ingevoegd bij een besluit van de Waalse
Regering van 5 maart 1998. Die bepalingen, die het voorwerp hebben par un arrêté du Gouvernement wallon du 5 mars 1998. Ces dispositions,
uitgemaakt van een schorsingsarrest nr. 47.949 uitgesproken op 3 juli qui ont fait l'objet d'un arrêt de suspension n° 47.949 prononcé le 3
1998 door de XIIIde kamer in kort geding van de Raad van State, zijn juillet 1998 par la XIIIème chambre des référés du Conseil d'Etat,
van verordenende en niet van wetgevende aard, zodat bij ontstentenis sont de nature réglementaire et non législative, en sorte qu'à défaut
van bekrachtiging door een decreet, het Hof niet bevoegd is om de confirmation par un décret, la Cour n'est pas compétente pour
uitspraak te doen over hun grondwettigheid of wettigheid. statuer sur leur constitutionnalité ou leur légalité.
Het beroep dient dus te worden onderzocht, uitsluitend in zoverre het Il y a donc lieu d'examiner le recours uniquement en ce qu'il tend à
strekt tot de vernietiging van de artikelen 1 en 19 van het decreet l'annulation des articles 1er et 19 du décret du 27 novembre 1997, qui
van 27 november 1997, die vanaf 1 maart 1998 een nieuw artikel 11 rendent applicable, à partir du 1er mars 1998, un nouvel article 11 au
invoeren in het W.W.R.O.S.P. C.W.A.T.U.P.
A.2.2. De verzoekende partijen antwoorden hierop dat zij niet de A.2.2. Les parties requérantes rétorquent qu'elles ne demandent pas
vernietiging van de artikelen 279 tot 283 van het W.W.R.O.S.P. vorderen, zelfs indien niet kan worden betwist dat de vernietiging van de decreetsbepalingen de latere vernietiging van de genoemde verordenende bepalingen teweeg zal brengen. Ten gronde A.3. Twee middelen worden aangevoerd ter staving van het beroep tot vernietiging, waarvan het eerste middel is opgedeeld in twee onderdelen. Ten aanzien van het eerste middel A.4.1. Het eerste onderdeel van het eerste middel is afgeleid uit de schending van de bevoegdheidverdelende regels en in het bijzonder van l'annulation des articles 279 à 283 du C.W.A.T.U.P., même s'il est incontestable que l'annulation des dispositions décrétales emportera l'annulation ultérieure desdites dispositions réglementaires. Quant au fond A.3. Deux moyens sont pris à l'appui du recours en annulation dont le premier est divisé en deux branches. Sur le premier moyen A.4.1. La première branche du premier moyen est prise de la violation des règles répartitrices de compétences et en particulier des articles
de artikelen 1, 39 en 134 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de 1er, 39 et 134 de la Constitution, combinés avec les articles 6, § 1er,
artikelen 6, § 1, I en VI, 10 en 19 van de bijzondere wet van 8 I et VI, 10 et 19 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
augustus 1980 tot hervorming der instellingen en met het beginsel van institutionnelles et avec le principe de la loyauté fédérale, en ce
de federale loyauteit, in zoverre artikel 11 van het nieuwe que l'article 11 du nouveau C.W.A.T.U.P. prévoit que seront agréées,
W.W.R.O.S.P. bepaalt dat op basis van de criteria en volgens een selon les critères et une procédure arrêtés par le Gouvernement
procedure vastgesteld door de Waalse Regering, privaat- of
publiekrechtelijke, natuurlijke of rechtspersonen zullen worden wallon, les personnes physiques ou morales, privées ou publiques qui
erkend, die belast kunnen worden met de opmaak of de herziening van de peuvent être chargées de l'élaboration ou de la révision des schémas,
ruimtelijke plannen, plannen van aanleg, stedenbouwkundige reglementen des plans d'aménagement, des règlements d'urbanisme ou des permis de
of verkavelingsvergunningen, terwijl, met een dergelijke lotir, alors que, par une telle procédure d'agrément, il est porté
erkenningsprocedure, afbreuk wordt gedaan aan de exclusieve atteinte à la compétence exclusive de l'autorité fédérale de régler
bevoegdheid van de federale overheid om de vestigingsvoorwaarden en de les conditions d'accès à la profession et les conditions d'exercice de
voorwaarden voor de uitoefening van een beroep te regelen, en terwijl, celle-ci; qu'en particulier, seule l'autorité fédérale est compétente
in het bijzonder, enkel de federale overheid bevoegd is om de pour arrêter les conditions d'exercice de la profession d'arpenteur,
voorwaarden vast te stellen voor de uitoefening van het beroep van de géomètre-expert immobilier ou de géomètre-expert juré.
opmeter, meetkundige-schatter van onroerende goederen of beëdigd
landmeter-expert.
A.4.2. De Ministerraad gedraagt zich naar de wijsheid van het Hof wat A.4.2. Le Conseil des ministres se réfère à la sagesse de la Cour
betreft dat eerste onderdeel. quant à cette première branche.
A.4.3. De Waalse Regering doet gelden dat de bevoegdheid die aan de A.4.3. Le Gouvernement wallon fait valoir que la compétence conférée
Gewesten is toegekend bij artikel 6, § 1, 1°, van de bijzondere wet aux régions par l'article 6, § 1er, 1°, de la loi spéciale du 8 août
van 8 augustus 1980 de bevoegdheid insluit om te voorzien in het beginsel van de erkenning van de auteurs van plannen in verband met de opmaak of de herziening van de ruimtelijke plannen, plannen van aanleg, stedenbouwkundige reglementen of verkavelingsvergunningen en, bijgevolg, om de criteria en de procedure van die erkenning vast te stellen. De betwiste bepaling heeft op zichzelf niet tot doel de vestigingsvoorwaarden voor een of ander beroep vast te stellen. Zij stelt evenmin de voorwaarden vast waaronder het beroep van landmeter kan en moet worden uitgeoefend : het middel mist dus feitelijke grondslag. Het staat aan de administratieve of de gewone rechter na te gaan of de Waalse Regering, doordat ze het besluit van 5 maart 1998 heeft 1980 inclut celle de prévoir le principe de l'agrément des auteurs de projets concernant la confection ou la révision des plans, des schémas, des règlements ou des permis de lotir et, partant, de fixer les critères et la procédure de cet agrément. La disposition litigieuse n'a pas en elle-même pour objet de fixer les conditions d'accès à une quelconque profession. Elle n'arrête pas davantage les conditions dans lesquelles la profession de géomètre peut et doit être exercée : le moyen manque donc en fait. C'est donc au juge administratif ou judiciaire qu'il appartient de vérifier si, en adoptant l'arrêté du 5 mars 1998, le Gouvernement
aangenomen, eventueel inbreuk heeft gemaakt op de bevoegdheden die bij wallon a éventuellement empiété sur les compétences dévolues à
die bepaling van de bijzondere wet aan de federale overheid zijn l'autorité fédérale par cette disposition de la loi spéciale.
toegekend. Zelfs in de veronderstelling dat het beginsel van federale loyauteit A supposer même que le principe de loyauté fédérale soit une règle
een bevoegdheidverdelende regel is waaraan het Hof zou kunnen toetsen répartitrice de compétences dont la Cour pourrait assurer le contrôle
- wat niet het geval is -, dan nog dient te worden vastgesteld dat de - quod non -, encore faut-il constater que les requérants n'exposent
verzoekers niet uiteenzetten hoe dat beginsel door de bestreden pas en quoi ce principe serait susceptible d'être violé par la
decreetsbepaling zou kunnen worden geschonden. disposition décrétale entreprise.
A.4.4. In zijn memorie van antwoord is de Ministerraad van mening dat A.4.4. Dans son mémoire en réponse, le Conseil des ministres estime
het eerste onderdeel van het eerste middel in rechte moet worden que la première branche du premier moyen doit s'apprécier en droit et
beoordeeld en niet in feite, en bijgevolg gegrond dient te worden non pas en fait et doit, partant, être déclarée fondée. En effet, dans
verklaard. In het arrest nr. 88/95 van 21 december 1995 heeft het Hof l'arrêt n° 88/95 du 21 décembre 1995, la Cour a précisé que la
immers gepreciseerd dat de federale bevoegdheid inzake compétence fédérale en matière de conditions d'accès à la profession
vestigingsvoorwaarden onder meer de bevoegdheid insluit om « algemene comprend notamment le pouvoir « d'édicter des règles générales ou des
regels of bekwaamheidseisen te stellen in verband met de uitoefening exigences de capacités propres à l'exercice de certaines professions
van sommige beroepen en om beroepstitels te beschermen ». De gewesten et de protéger certains titres professionnels ». Les régions ne
mogen bepaalde beroepen geen bijkomende voorwaarde opleggen voor de peuvent mettre à charge de certaines professions des conditions
uitoefening ervan, in het bijzonder wanneer de vestigingsvoorwaarden supplémentaires à leur exercice, spécialement quand les conditions
reeds zijn vastgesteld bij of krachtens de federale wet. Omgekeerd d'accès à la profession ont déjà été fixées par la loi fédérale ou en
kunnen de gewesten evenmin, voor personen die niet voldoen aan de vertu de celle-ci. Inversement, les régions ne peuvent davantage
voorwaarden die vereist zijn voor de uitoefening van een ouvrir, à des personnes ne satisfaisant pas aux conditions requises
gereglementeerd beroep, toegang verlenen tot activiteiten die bij of pour exercer une profession réglementée, l'accès à des activités
krachtens de federale wet aan dat beroep zijn voorbehouden. réservées à cette profession par la loi fédérale ou en vertu de
Het aangevochten decreet schendt die twee vereisten : enerzijds, legt celle-ci. Le décret attaqué viole ces deux exigences : d'une part, il impose aux
het aan de meetkundigen-schatters van onroerende goederen die voldoen géomètres-experts immobiliers satisfaisant aux conditions prévues par
aan de in het koninklijk besluit van 18 januari 1995 bedoelde l'arrêté royal du 18 janvier 1995 une condition spéciale pour
voorwaarden een bijzondere voorwaarde op voor de uitoefening van de l'exercice des activités visées par le décret attaqué, condition autre
activiteiten bedoeld in het aangevochten decreet, een andere que celles qui résultent de la législation et de la réglementation
voorwaarde dan die welke voortvloeien uit de federale wetgeving en fédérales; cette condition est, en l'espèce, l'exigence d'un agrément.
reglementering; die voorwaarde is te dezen de vereiste van een D'autre part, le décret attaqué permet d'ouvrir à des personnes ne
erkenning. Anderzijds, maakt het aangevochten decreet het mogelijk aan
personen die niet voldoen aan de in het koninklijk besluit van 18 satisfaisant pas aux conditions prévues par l'arrêté royal du 18
januari 1995 bedoelde voorwaarden, toegang te verlenen tot janvier 1995, l'accès à des activités réservées par la législation et
activiteiten die bij de federale wetgeving en reglementering zijn la réglementation fédérales aux seuls géomètres-experts immobiliers.
voorbehouden aan de enkele meetkundigen-schatters van onroerende La circonstance qu'il s'agirait en l'espèce d'une réglementation
goederen. De omstandigheid dat het te dezen om een bijkomende accessoire à une compétence principale, ce que soutient le
reglementering bij een hoofdbevoegdheid zou gaan, wat de Waalse Gouvernement wallon dans son mémoire en réponse, à savoir
Regering in haar memorie van antwoord betoogt, namelijk de ruimtelijke l'aménagement du territoire et de l'urbanisme, est indifférente dans
ordening en de stedenbouw, heeft geen belang, in zoverre de la mesure où la réglementation de l'accès à la profession est une
reglementering van de toegang tot het beroep een aan de federale compétence réservée au législateur fédéral, sans que la Région
wetgever voorbehouden bevoegdheid is, zonder dat het Waalse Gewest het
beroep op de impliciete bevoegdheden in de zin van artikel 10 van de wallonne puisse invoquer le recours aux pouvoirs implicites au sens de
bijzondere wet van 8 augustus 1980 kan aanvoeren. l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980.
A.5.1. Het tweede onderdeel van het eerste middel is afgeleid uit de A.5.1. La seconde branche du premier moyen est prise de la violation
schending van de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet in zoverre des articles 10, 11 et 23 de la Constitution en ce que l'article 11 du
artikel 11 van het nieuwe W.W.R.O.S.P. de Waalse Regering voortaan nouveau C.W.A.T.U.P. habilite désormais le Gouvernement wallon à
ertoe machtigt, op basis van de criteria die zij zal vaststellen, de agréer, selon les critères qu'il arrêtera, les personnes physiques ou
natuurlijke of rechtspersonen te erkennen die belast kunnen worden met morales qui peuvent être chargées de l'élaboration, de la révision ou
de opmaak of de herziening van de ruimtelijke plannen, plannen van de la modification des schémas, des plans d'aménagement, des permis de
aanleg, stedenbouwkundige reglementen of verkavelingsvergunningen, lotir et des règlements d'urbanisme, alors que le principe de légalité
terwijl het in artikel 23 van de Grondwet verankerde consacré par l'article 23 de la Constitution ne permet pas à une
wettigheidsbeginsel het een parlementaire vergadering, zoals het Waalse Parlement, niet mogelijk maakt haar bevoegdheden over te dragen aan de Waalse Regering. A.5.2. Wat dit onderdeel betreft, gedraagt de Ministerraad zich naar de wijsheid van het Hof. A.5.3. De Waalse Regering betoogt dat dit onderdeel onbegrijpelijk is en bijgevolg onontvankelijk, omdat het niet uitlegt tussen welke categorieën van personen de decreetsbepaling een onderscheid in behandeling zou maken en niet uitlegt waarom zij discriminerend zou zijn. assemblée parlementaire, tel le Parlement wallon, de déléguer ses compétences au Gouvernement wallon. A.5.2. Sur cette branche, le Conseil des ministres se réfère à la sagesse de la Cour. A.5.3. Le Gouvernement wallon soutient que cette branche est inintelligible et, partant, irrecevable, à défaut d'expliciter les catégories de personnes entre lesquelles la disposition décrétale opérerait une distinction de traitement et à défaut d'expliquer en quoi elle serait discriminatoire.
A.5.4. In hun memorie van antwoord betogen de verzoekende partijen dat A.5.4. Dans leur mémoire en réponse, les parties requérantes
artikel 23 van de Grondwet de wetgever - de federale of de decretale soutiennent que l'article 23 de la Constitution fait obligation au
de verplichting oplegt om zelf de grenzen vast te stellen waarin bepaalde bevoegdheden - met name in verband met de uitoefening van een beroep - kunnen worden uitgeoefend. De wetgever kan niet aan de Regering een bevoegdheid overdragen die de Grondwet hem heeft voorbehouden. Zelfs in de veronderstelling dat een andere overheid dan de federale overheid de vestigingsvoorwaarden heeft kunnen vaststellen, dan nog is het noodzakelijk dat de decreetgever zelf dat wettelijk kader vaststelt in overeenstemming met het wettigheidsbeginsel. Ten aanzien van het tweede middel A.6.1. Het tweede middel is afgeleid uit de schending van de artikelen législateur - fédéral ou décrétal - de définir lui-même les limites dans lesquelles certains pouvoirs - notamment relatifs à l'exercice d'une profession - peuvent être exercés. Le législateur ne peut pas déléguer au Gouvernement une compétence que la Constitution lui réserve. A supposer même qu'une autre autorité que l'autorité fédérale ait pu arrêter les conditions d'accès à la profession, encore est-il impérieux que le législateur décrétal arrête lui-même ce cadre législatif en conformité avec le principe de légalité. Sur le second moyen
10 en 11 van de Grondwet, in voorkomend geval in samenhang gelezen met A.6.1. Le second moyen est pris de la violation des articles 10 et 11
het beginsel van rechtszekerheid en van de gewettigde overtuiging, in de la Constitution, le cas échéant combinés avec le principe de
zoverre artikel 11 van het nieuwe W.W.R.O.S.P. het de Waalse Regering mogelijk maakt personen te erkennen die zich in fundamenteel verschillende omstandigheden bevinden, namelijk zowel diegenen die zijn ingeschreven bij het B.I.L. als diegenen die dat niet zijn en in zoverre het de Waalse Regering ook toestaat onder de beëdigde landmeters-experten die tot het B.I.L. behoren een onderscheid te maken tussen diegenen die erkend zullen zijn en degenen die dat niet zullen zijn, terwijl de beginselen van gelijkheid en niet-discriminatie, in positieve zin, ertoe verplichten analoge of soortgelijke situaties op dezelfde wijze te behandelen en, in negatieve zin, verbieden dat categorieën van personen die zich in verschillende situaties bevinden op dezelfde wijze worden behandeld. A.6.2. De Ministerraad gedraagt zich omtrent dit middel naar de wijsheid van het Hof. A.6.3. Voor de Waalse Regering zijn de grieven die in dit middel door de verzoekende partijen worden aangevoerd in feite hoofdzakelijk sécurité juridique et de la croyance légitime, en ce que l'article 11 du nouveau C.W.A.T.U.P. permet au Gouvernement wallon d'agréer des personnes qui se trouvent dans des conditions fondamentalement différentes, à savoir aussi bien celles qui sont inscrites à l'I.P.G. que celles qui ne le sont pas et en ce qu'il permet également au Gouvernement wallon de distinguer, parmi les géomètres-experts jurés appartenant à l'I.P.G., ceux qui seront ou non agréés, alors que les principes d'égalité et de non-discrimination obligent, positivement, à traiter de manière égale les situations analogues ou similaires et interdisent, négativement, de traiter de la même manière des catégories de personnes se trouvant dans des situations différentes. A.6.2. Le Conseil des ministres se réfère sur ce moyen à la sagesse de la Cour. A.6.3. Pour le Gouvernement wallon, les griefs invoqués par les parties requérantes dans ce moyen sont en fait essentiellement dirigés
gericht tegen artikel 282 van het koninklijk besluit van 5 maart 1998, contre l'article 282 de l'arrêté royal du 5 mars 1998, qu'il
waarvan de toetsing niet aan het Hof toekomt. Voor het overige
bevestigt het nieuwe artikel 11 van het W.W.R.O.S.P., voor het Waalse n'appartient pas à la Cour de contrôler. Pour le reste, l'article 11
Gewest, enkel een systeem van erkenning voor de handelingen die het nouveau du C.W.A.T.U.P. confirme seulement, pour la Région wallonne,
beoogt, wat op zich het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie un système d'agrément pour les actes qu'il vise, ce qui en soi n'est
pas susceptible de violer le principe d'égalité et de
niet kan schenden. non-discrimination.
Wat betreft, ten slotte, de aangeklaagde schending van het beginsel En ce qui concerne, enfin, la violation dénoncée du principe de la
van rechtszekerheid, bestaat de essentie van een wetswijziging erin sécurité juridique, il est de l'essence d'une modification législative
dat ze onmiddellijk op de adressaten ervan wordt toegepast. de s'appliquer immédiatement à ses destinataires.
A.6.4. Voor de verzoekende partijen kan het beginsel van een systeem A.6.4. Pour les parties requérantes, le principe d'un système
van gewestelijke erkenning een discriminatie teweegbrengen, in zoverre d'agrément régional est susceptible de discrimination dans la mesure
de niet-inachtneming van de federale bevoegdheden betekent dat een in où le non-respect des compétences fédérales constitue une privation
de Grondwet vervat fundamenteel recht wordt ontzegd, hetgeen dus d'un droit fondamental inscrit dans la Constitution, sans
zonder verantwoording is ten aanzien van de Grondwet zelf. justification au regard de la Constitution elle-même.
- B - - B -
Ten aanzien van het belang Quant à l'intérêt
B.1. De Waalse Regering betwist de ontvankelijkheid van het beroep bij B.1. Le Gouvernement wallon conteste la recevabilité du recours à
ontstentenis van belang van de verschillende verzoekende partijen. De défaut d'intérêt des différentes parties requérantes. La s.a. des
n.v. in vereffening Charbonnages du Borinage, die zich ertoe beperkt Charbonnages du Borinage en liquidation, qui se borne à invoquer sa
zich op haar hoedanigheid te beroepen van eigenaar van goederen die qualité de propriétaire de biens susceptibles d'être vendus ou loués
verkocht of verhuurd kunnen worden bij wege van verkaveling, zou niet par voie de lotissement, ne justifierait pas de l'intérêt requis pour
doen blijken van het vereiste belang om voor het Hof in rechte te agir devant la Cour, son intérêt à obtenir l'annulation des
treden, aangezien haar belang om de vernietiging te verkrijgen van de
betwiste bepalingen louter hypothetisch is. In hun hoedanigheid van dispositions litigieuses étant purement hypothétique. En leur qualité
landmeters die zijn ingeschreven op het tableau van de landmeters de géomètres inscrits au tableau des géomètres I.P.G. (Institut
B.I.L. (Beroepsinstituut van landmeters), zouden de tweede, de derde, professionnel des géomètres), les deuxième, troisième, quatrième et
de vierde en de vijfde verzoekers niet doen blijken van het vereiste cinquième requérants ne justifieraient pas de l'intérêt requis pour
belang om in rechte te treden tegen een decreetsbepaling die zich agir à l'encontre d'une disposition décrétale qui se limite à prévoir
ertoe beperkt te stellen dat de Waalse Regering ertoe gemachtigd is de que le Gouvernement wallon est habilité à agréer les personnes qui
personen te erkennen die belast kunnen worden met de opmaak of de peuvent être chargées de l'élaboration des plans d'aménagement et des
herziening van de ruimtelijke plannen en de verkavelingsvergunningen. permis de lotir. Cette disposition n'aurait pas en elle-même une
Die bepaling zou op zichzelf geen gevolg hebben voor het recht om de incidence sur le droit de porter le titre de géomètre, ni même sur
titel van landmeter te voeren, noch zelfs op de uitoefening van het l'exercice de la profession. Enfin, la disposition décrétale
beroep. Ten slotte zou de bestreden decreetsbepaling op zichzelf geen ongunstige weerslag hebben op de uitoefening van de beroepen die de zesde verzoekende partij, volgens haar maatschappelijk doel, beoogt te verdedigen. B.2. Wat betreft de exceptie die is afgeleid uit de ontstentenis van belang van de n.v. in vereffening Charbonnages du Borinage, dient te worden opgemerkt dat de mogelijke vernietiging door het Hof van de bestreden bepalingen, die voorzien in het beginsel van een erkenning van de personen die zijn belast met de opmaak, met name van de verkavelingsvergunningen, geen rechtstreeks gevolg zou hebben voor de belangen van die verzoekster. De exceptie van onontvankelijkheid is gegrond. entreprise n'aurait pas en elle-même d'incidence défavorable sur l'exercice des professions que la sixième partie requérante a, selon son objet social, pour objet de défendre. B.2. En ce qui concerne l'exception tirée du défaut d'intérêt de la s.a. des Charbonnages du Borinage en liquidation, il faut relever que l'annulation éventuelle par la Cour des dispositions entreprises qui prévoient le principe d'un agrément des personnes chargées d'élaborer notamment des permis de lotir n'aurait aucune incidence directe sur les intérêts de la requérante. L'exception d'irrecevabilité est fondée.
B.3. De verzoekers P. Devleminck, P. Verhaert, J. Ronvaux en J. De B.3. Les requérants P. Devleminck, P. Verhaert, J. Ronvaux et J. De
Graeve hebben, in hun hoedanigheid van landmeters-experten Graeve ont, en leur qualité de géomètres-experts inscrits au tableau
ingeschreven op het tableau van de landmeters, belang bij het des géomètres, intérêt à contester des dispositions qui, en tant
betwisten van de bepalingen die, in zoverre zij voorzien in het qu'elles prévoient le principe d'un agrément de certaines personnes
beginsel van een erkenning van bepaalde personen die door landmeters susceptibles d'accomplir des actes effectués par des géomètres,
gestelde handelingen kunnen uitvoeren, een ongunstige weerslag kunnen peuvent avoir une incidence défavorable sur l'exercice de leur profession.
hebben op de uitoefening van hun beroep. L'exception d'irrecevabilité est non fondée.
De exceptie van onontvankelijkheid is niet gegrond. B.4. L'Association nationale des géomètres-experts immobiliers (ANGE)
B.4. De Nationale Vereniging van Meetkundige Schatters (N.V.M.S.) is est une association sans but lucratif ayant pour objet, aux termes de
een vereniging zonder winstoogmerk die luidens artikel 3 van haar l'article 3 de ses statuts, « la reconnaissance légale de la
statuten « de wettelijke erkenning van het beroep van landmeter, meetkundige landmeter, meetkundige schatter van onroerende goederen, en van mijnlandmeter » als maatschappelijk doel heeft, alsmede « de verdediging van de volstrekte vrijheid tot het uitoefenen van het beroep ». Gelet op die omschrijving van het maatschappelijk doel is het beroep van de Nationale Vereniging van Meetkundige Schatters ontvankelijk. De exceptie van onontvankelijkheid is niet gegrond. Ten aanzien van de draagwijdte van het beroep B.5. Zelfs indien, zoals de Ministerraad en de Waalse Regering betogen, het beroep, dat zich ertoe beperkt de artikelen 1 en 19 van profession d'arpenteur, de géomètre-arpenteur, de géomètre-expert immobilier et de géomètre des mines » ainsi que « la défense de la liberté entière de l'exercice de la profession ». Eu égard à cette définition de l'objet social, le recours de l'Association nationale des géomètres-experts immobiliers est recevable. L'exception d'irrecevabilité est non fondée. Quant à la portée du recours B.5. Même si, ainsi que le soutiennent le Conseil des ministres et le Gouvernement wallon, le recours, qui se limite à attaquer les articles
het decreet van het Waalse Gewest van 27 november 1997 aan te vechten, 1er et 19 du décret de la Région wallonne du 27 novembre 1997 en tant
in zoverre zij een nieuw artikel 11 invoegen in het Waalse Wetboek van qu'ils insèrent un nouvel article 11 dans le Code wallon de
l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine
Ruimtelijke Ordening, Stedebouw en Patrimonium (W.W.R.O.S.P.), in (C.W.A.T.U.P.), vise en réalité d'autres dispositions qui ont été
werkelijkheid andere bepalingen beoogt die zijn ingevoegd in het insérées dans le Code précité par un arrêté du Gouvernement wallon du
voormelde Wetboek bij een besluit van de Waalse Regering van 5 maart 1998, beperkt het Hof het onderzoek van het beroep tot die aldus omschreven artikelen, de enige artikelen die in het verzoekschrift worden aangevoerd, enerzijds, en de enige bepalingen, anderzijds, waarvoor het Hof, rekening houdend met het reglementaire karakter van de andere mogelijkerwijze bedoelde bepalingen, de bevoegdheid heeft om ze te onderzoeken. Ten gronde Ten aanzien van de beide onderdelen van het eerste middel B.6. De verzoekende partijen klagen de schending aan van de bevoegdheidverdelende regels en in het bijzonder van de artikelen 1, 5 mars 1998, la Cour limite l'examen du recours à ces articles ainsi décrits, seuls articles invoqués dans la requête, d'une part, et seules dispositions, d'autre part, qu'elle a, compte tenu du caractère réglementaire des autres dispositions éventuellement visées, la compétence d'examiner. Quant au fond Sur les deux branches réunies du premier moyen B.6. Les parties requérantes dénoncent la violation des règles répartitrices de compétences et en particulier des articles 1er, 10,
10, 11, 23, 39 en 134 van de Grondwet in samenhang gelezen met de 11, 23, 39 et 134 de la Constitution combinés avec les articles 6, § 1er,
artikelen 6, § 1, I en VI, 10 en 19 van de bijzondere wet van 8 I et VI, 10 et 19 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes
augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in zoverre artikel 11 institutionnelles en ce que l'article 11 du nouveau C.W.A.T.U.P.
van het nieuwe W.W.R.O.S.P. bepaalt dat zullen worden erkend, op basis prévoit que seront agréées, selon les critères et une procédure
van de criteria en een procedure vastgesteld door de Waalse Regering, arrêtés par le Gouvernement wallon, les personnes physiques ou
de privaat- of publiekrechtelijke natuurlijke of rechtspersonen die morales, privées ou publiques qui peuvent être chargées de
belast kunnen worden met de opmaak of de herziening van de ruimtelijke l'élaboration ou de la révision des schémas, des plans d'aménagement,
plannen, plannen van aanleg, stedenbouwkundige reglementen of
verkavelingsvergunningen. Aldus wordt, volgens de verzoekende des règlements d'urbanisme ou des permis de lotir. Il est ainsi porté
partijen, afbreuk gedaan, enerzijds, aan de exclusieve bevoegdheid van atteinte, selon les parties requérantes, d'une part à la compétence
de federale overheid om de vestigingsvoorwaarden van landmeter-expert exclusive de l'autorité fédérale de régler les conditions d'accès à la
te regelen en, anderzijds, aan de aan de Waalse wetgever voorbehouden profession de géomètre-expert et, d'autre part, à la compétence
bevoegdheid om zelf de criteria tot erkenning vast te stellen zonder, réservée au législateur wallon de déterminer lui-même les critères
zoals te dezen, een beroep te doen op een machtiging verleend aan de d'agrément sans recourir, comme en l'espèce, à une habilitation
Waalse Regering. conférée au Gouvernement wallon.
B.7. Luidens artikel 6, § 1, VI, vijfde lid, 6°, van de bijzondere wet B.7. Aux termes de l'article 6, § 1er, VI, alinéa 5, 6°, de la loi
van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen omvat de aan de spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, la compétence
federale wetgever voorbehouden bevoegdheid om de vestigingsvoorwaarden réservée au législateur fédéral pour régler les conditions d'accès à
te regelen, met name de bevoegdheid om regels te kunnen vaststellen la profession comprend notamment celle de pouvoir fixer des règles en
inzake de toegang tot sommige beroepen, algemene regels uit te matière d'accès à certaines professions, d'édicter des règles
vaardigen of vereisten inzake bekwaamheden die eigen zijn aan de générales ou des exigences de capacités propres à l'exercice de
uitoefening van bepaalde beroepen en om bepaalde beroepstitels te beschermen. certaines professions et de protéger certains titres professionnels.
De bevoegdheid inzake vestigingsvoorwaarden omvat niet de bevoegdheid La compétence en matière de conditions d'accès à la profession ne
om toelatingsvoorwaarden tot openbare ambten vast te stellen, die comprend pas celle de fixer des conditions d'accès à des fonctions
immers geen beroepen zijn in de zin van artikel 6, § 1, VI, laatste publiques, qui ne sont pas, en effet, des professions au sens de
lid, 6°, van de wet van 8 augustus 1980. Dit geldt niet alleen voor de personen die deel uitmaken van de openbare diensten in de organieke betekenis van de term, maar ook voor de personen die, ongeacht de aard van hun juridische relatie met de administratie, een taak van algemeen belang verrichten en die aldus een openbare dienst verlenen in de functionele betekenis van het woord. B.8.1. Doordat het bestreden artikel 11 van het voormelde Wetboek bepaalt dat de Waalse Regering, op basis van de criteria die ze zelf vaststelt, de natuurlijke of rechtspersonen erkent die belast kunnen worden met de opmaak of de herziening van de ruimtelijke plannen, plannen van aanleg, stedenbouwkundige reglementen of verkavelingsvergunningen, stelt het noch de vestigingsvoorwaarden, noch de voorwaarden tot uitoefening van enig beroep vast. In tegenstelling tot wat de Ministerraad betoogt, legt de bestreden bepaling geen enkele bijkomende voorwaarde op aan de landmeters-experten voor de uitoefening van hun beroep en geeft ze evenmin toegang tot de uitoefening van het beroep van landmeter-expert l'article 6, § 1er, VI, dernier alinéa, 6°, de la loi du 8 août 1980. Ceci vaut non seulement pour les personnes faisant partie des services publics au sens organique du terme, mais aussi pour les personnes, quelle que soit la nature de leur relation juridique avec l'administration, qui accomplissent une tâche d'intérêt général et qui fournissent ainsi un service public au sens fonctionnel du terme. B.8.1. En disposant que le Gouvernement wallon agrée, selon les critères qu'il détermine, les personnes physiques ou morales qui peuvent être chargées de l'élaboration ou de la révision des schémas, des plans d'aménagement, des règlements d'urbanisme ou des permis de lotir, l'article 11 attaqué du Code précité ne fixe ni les conditions d'accès ni les conditions d'exercice d'aucune profession. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, la disposition attaquée n'impose aucune condition supplémentaire aux géomètres-experts pour l'exercice de leur profession, pas plus qu'elle
aan personen die niet zouden voldoen aan de door de federale wetgever n'ouvre l'exercice de la profession de géomètre-expert à des personnes
vastgestelde vestigingsvoorwaarden om dat beroep in die hoedanigheid qui ne rempliraient pas les conditions d'accès établies par le
en met die titel uit te oefenen. législateur fédéral pour exercer cette profession en cette qualité et avec ce titre.
B.8.2. Met de aanneming van het bestreden artikel 11 heeft het Waalse B.8.2. En adoptant l'article 11 attaqué, la Région wallonne a exercé
Gewest de bevoegdheid uitgeoefend die aan de gewesten is toegewezen la compétence qui est reconnue aux régions par l'article 6, § 1er, 1°,
bij artikel 6, § 1, 1°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles en
hervorming der instellingen inzake stedenbouw en ruimtelijke ordening. matière d'urbanisme et d'aménagement du territoire. Le Constituant et
De Grondwetgever en de bijzondere wetgever hebben, in zoverre zij geen le législateur spécial, dans la mesure où ils n'en disposent pas
andere bepalingen terzake hebben uitgevaardigd, aan de gemeenschappen
en de gewesten de volledige bevoegdheid toegekend om regels uit te autrement, ont attribué aux communautés et aux régions toute la
vaardigen die eigen zijn aan de aangelegenheden die aan hen zijn compétence d'édicter les règles propres aux matières qui leur ont été
overgedragen. transférées.
B.8.3. Te dezen bepaalt het decreet van 27 november 1997 dat de B.8.3. En l'espèce, le décret du 27 novembre 1997 prévoit que
ruimtelijke ordening en de stedenbouw worden vastgesteld bij l'aménagement du territoire et l'urbanisme sont fixés par des schémas,
ruimtelijke plannen, plannen van aanleg, stedenbouwkundige reglementen des plans d'aménagement, des règlements d'urbanisme et des permis de
en verkavelingsvergunningen die enkel kunnen worden vastgesteld door lotir qui ne peuvent être établis que par des personnes agréées par la
personen die door het Waalse Gewest zijn erkend. Het decreet kan, Région wallonne. Le décret peut, conformément à ce qui a été précisé
overeenkomstig wat nader is bepaald sub B.7, erin voorzien dat het sub B.7, prévoir que la Région wallonne peut recourir, pour
Waalse Gewest, voor de vervulling van de taak van algemeen belang l'accomplissement de la tâche d'intérêt général qu'elle est chargée
waarmee het is belast, een beroep kan doen op personen, die, volgens d'assurer, à des personnes qui, selon des critères généraux déterminés
door de Regering vastgestelde algemene criteria, worden geacht de par le Gouvernement, sont considérées comme ayant la connaissance et
kennis en de kwalificaties te bezitten die noodzakelijk zijn voor de les qualifications nécessaires à l'établissement de ces actes.
vaststelling van die akten. De vereiste van een erkenning is, te
dezen, een modaliteit van de uitoefening van de bevoegdheid die aan de L'exigence d'un agrément est, en l'espèce, une modalité de l'exercice
gewesten is overgedragen bij het voormelde artikel 6, § 1, 1°, van de de la compétence transférée aux régions par l'article 6, § 1er, 1°,
bijzondere wet van 8 augustus 1980. précité de la loi spéciale du 8 août 1980.
B.9. Uit wat voorafgaat volgt dat het niet noodzakelijk is te B.9. Il résulte de ce qui précède qu'il n'est pas nécessaire
onderzoeken of artikel 23 van de Grondwet elke bevoegdheidsoverdracht d'examiner si l'article 23 de la Constitution prohibe toute délégation
aan een regering inzake de voorwaarden voor de uitoefening van een de compétence à un gouvernement en matière des conditions d'exercice
beroep verbiedt, aangezien het aangevochten artikel 11 van het d'une profession, l'article 11 attaqué du code précité n'ayant pas
voormelde Wetboek niet tot doel heeft de vestigingsvoorwaarden te regelen. pour objet de régler les conditions d'accès à une profession.
B.10. Het eerste middel kan niet worden aangenomen. B.10. Le premier moyen ne peut être accueilli.
Ten aanzien van het tweede middel Sur le second moyen
B.11. De verzoekende partijen betogen dat het bestreden artikel 11 van B.11. Les parties requérantes soutiennent que l'article 11 attaqué du
het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedebouw en Patrimonium Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt, omdat het toestaat, in Patrimoine viole les articles 10 et 11 de la Constitution parce qu'il
de eerste plaats, personen die zich in fundamenteel verschillende permettrait, en premier lieu, de traiter de la même manière des
situaties bevinden, namelijk de bij het B.I.L. ingeschreven personnes qui se trouvent dans des situations fondamentalement
landmeters-experten en andere personen aan wie prerogatieven van différentes, à savoir les géomètres-experts inscrits à l'I.P.G. et
landmeter zouden worden toevertrouwd, gelijk te behandelen en, in de d'autres personnes qui pourraient se voir confier des prérogatives de
tweede plaats, de in het B.I.L. ingeschreven landmeters-experten géomètre, en second lieu, de traiter de manière différente, en les
verschillend te behandelen door ze al dan niet te erkennen. agréant ou non, les géomètres inscrits à l'I.P.G.
B.12. De wetgever vermocht redelijkerwijze te oordelen dat de opmaak B.12. Le législateur a raisonnablement pu considérer que l'élaboration
of de herziening van de ruimtelijke plannen, plannen van aanleg, ou la révision des schémas des plans d'aménagement, des règlements
stedenbouwkundige reglementen of verkavelingsvergunningen, bedoeld in d'urbanisme ou des permis de bâtir visés à l'article 11 impliquaient
artikel 11, bijzondere en diverse kwalificaties impliceerden en dat des qualifications particulières et diverses, et qu'il était dès lors
het bijgevolg verantwoord was ook een beroep te kunnen doen op de justifié de pouvoir faire également appel au concours d'autres
medewerking van andere personen dan landmeters-experten. personnes que des géomètres-experts.
Ten aanzien van een mogelijke discriminatie tussen de bij het B.I.L. Quant à une éventuelle discrimination entre les géomètres inscrits à
ingeschreven landmeters, doet artikel 11 geen afbreuk aan het recht l'I.P.G., l'article 11 ne porte pas atteinte au droit qu'ils ont tous
dat zij allen hebben om een erkenning aan te vragen. Bovendien heeft
de Waalse wetgever, doordat hij een erkenning vereist, geoordeeld dat de solliciter un agrément. Par ailleurs, en exigeant un agrément, le
moest kunnen worden nagegaan of, hoewel zij bij het B.I.L. zijn législateur wallon a estimé qu'il devait pouvoir être vérifié si, bien
ingeschreven, de landmeters-experten, volgens voorafgaandelijk qu'inscrits à l'I.P.G., les géomètres-experts présentaient, selon des
vastgestelde criteria, de noodzakelijke technische kwalificaties critères préalablement établis, les qualifications techniques
hadden. indispensables.
B.13. Voor het overige stelt het Hof vast dat de uiteenzetting van het B.13. Pour le surplus, la Cour constate que les développements du
tweede middel hoofdzakelijk gericht is tegen artikel 282 van het second moyen sont essentiellement dirigés contre l'article 282 de
besluit van de Waalse Regering van 5 maart 1998. Het staat aan de administratieve rechter of aan de rechterlijke macht te onderzoeken of de Waalse Regering, door die bepaling aan te nemen, het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie niet heeft geschonden. B.14. Het tweede middel kan niet worden aangenomen. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 17 juni 1999. De griffier, L. Potoms. De voorzitter, l'arrêté du Gouvernement wallon du 5 mars 1998. C'est au juge administratif ou au pouvoir judiciaire qu'il appartient de vérifier si, en adoptant cette disposition, le Gouvernement wallon n'a pas violé le principe d'égalité et de non-discrimination. B.14. Le second moyen ne peut être accueilli. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 17 juin 1999. Le greffier, L. Potoms. Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^