Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 33/99 van 17 maart 1999 Rolnummer 1294 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 419, eerste lid, 1°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Brugge. Het Arbitra samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de rechters H. Boel, L. François, P.(...)"
Arrest nr. 33/99 van 17 maart 1999 Rolnummer 1294 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 419, eerste lid, 1°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Brugge. Het Arbitra samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de rechters H. Boel, L. François, P.(...) Arrêt n° 33/99 du 17 mars 1999 Numéro du rôle : 1294 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 419, alinéa 1 er , du Code des impôts sur les revenus 1992, posée par le Tribunal de première instance de Bruges. La Co composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges H. Boel, L. François, P. Martens, (...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 33/99 van 17 maart 1999 Arrêt n° 33/99 du 17 mars 1999
Rolnummer 1294 Numéro du rôle : 1294
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 419, eerste lid, En cause : la question préjudicielle relative à l'article 419, alinéa
1°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door de 1er, du Code des impôts sur les revenus 1992, posée par le Tribunal de
Rechtbank van eerste aanleg te Brugge. première instance de Bruges.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges H.
rechters H. Boel, L. François, P. Martens, J. Delruelle, G. De Baets, Boel, L. François, P. Martens, J. Delruelle, G. De Baets, E. Cerexhe,
E. Cerexhe, H. Coremans, A. Arts, R. Henneuse en M. Bossuyt, H. Coremans, A. Arts, R. Henneuse et M. Bossuyt, assistée du greffier
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter L. De Grève, L. Potoms, présidée par le président L. De Grève,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij vonnis van 2 februari 1998 in zake de b.v.b.a. Constructio tegen Par jugement du 2 février 1998 en cause de la s.p.r.l. Constructio
de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la
ingekomen op 17 februari 1998, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Cour le 17 février 1998, le Tribunal de première instance de Bruges a
Brugge de volgende prejudiciële vraag gesteld : posé la question préjudicielle suivante :
« Houdt artikel 419, eerste lid, 1°, van het Wetboek van de « L'article 419, alinéa 1er, 1°, du Code des impôts sur les revenus
inkomstenbelastingen 1992 een schending in van de artikelen 10 en 11 1992 viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en tant qu'il
van de Grondwet in zoverre dit bepaalt dat geen intrest wordt dispose qu'aucun intérêt moratoire n'est alloué en cas de restitution
toegekend bij terugbetaling van bedrijfsvoorheffingen als bedoeld bij
de artikelen 270 tot 275, die ten voordele van de schuldenaar van die de précomptes professionnels visés aux articles 270 à 275, effectuée
voorheffingen geschiedt, terwijl bij terugbetaling van
bedrijfsvoorheffing die ten laste van de schuldenaar wordt ingekohierd au profit du redevable de ces précomptes, alors qu'en cas de
wel moratoriuminteresten worden toegekend voor zover de restitution de précompte professionnel enrôlé à charge du redevable,
bedrijfsvoorheffing die ingekohierd wordt niet bedoeld is in artikel des intérêts moratoires sont bel et bien alloués, pour autant que le
419, eerste lid, 1°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, précompte professionnel enrôlé ne soit pas visé à l'article 419,
maar wel in artikel 418, eerste lid, van het Wetboek van de alinéa 1er, 1°, du Code des impôts sur les revenus 1992 mais bien à
inkomstenbelastingen 1992 ? » l'article 418, alinéa 1er, du Code des impôts sur les revenus 1992 ? »
II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil II. Les faits et la procédure antérieure
1. Uit het dossier van de rechtspleging in het bodemgeschil blijkt dat 1. Il ressort du dossier de la procédure antérieure que la s.p.r.l.
de b.v.b.a. Constructio op 6 december 1990 een bedrag van 335.995 Constructio a payé le 6 décembre 1990 un montant de 335.995 francs à
frank aan bedrijfsvoorheffing voor het jaar 1990 betaalde aan het titre de précompte professionnel pour l'année 1990 au bureau de
ontvangkantoor der belastingen Brugge 2. Die betaling werd evenwel recette des contributions de Bruges 2. Ce paiement fut toutefois
verkeerd geboekt. enregistré de façon erronée.
Op 15 september 1992 werd een bedrijfsvoorheffing voor datzelfde jaar Le 15 septembre 1992, un précompte professionnel d'un montant de
1990 ingekohierd ten bedrage van 384.005 frank. Op 29 september 1992 384.005 francs fut enrôlé pour la même année 1990. Le 29 septembre
werd door de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid een 1992, la société de personnes à responsabilité limitée susdite
bezwaarschrift ingediend. Op 9 juli 1993 werd via een notificatie bij introduisit une réclamation. Le 9 juillet 1993, une notification
een notaris een bedrag van 483.845 frank betaald, namelijk 384.005 adressée à un notaire entraîna le paiement d'une somme de 483.845
frank bedrijfsvoorheffing en 99.840 frank nalatigheidsintresten. francs, à savoir 384.005 francs de précompte professionnel et 99.840
Bij aangetekend schrijven van 24 februari 1995 stelde de raadsman van francs d'intérêts de retard. Par lettre recommandée du 24 février 1995, le conseil de ladite
die vennootschap het Ministerie van Financiën, Administratie der société mit le ministère des Finances, Administration des
directe belastingen, in gebreke om de teveel betaalde belastingen en contributions directes, en demeure de restituer l'excédent d'impôt et
intresten terug te betalen. d'intérêts.
Op 14 maart 1995 werd door de comptabiliteitsinspecteur te Brugge de Le 14 mars 1995, l'inspecteur de la comptabilité à Bruges régularisa
toestand rechtgezet. Bij beslissing van 31 maart 1995 van de la situation. Par décision du 31 mars 1995 de la direction régionale
gewestelijke directie Gent werd een hoofdsom van 414.005 frank de Gand, une somme principale de 414.005 francs fut restituée le 24
teruggeven op 24 mei 1995. Bij beslissing van 26 april 1995 van de mai 1995. Par décision du 26 avril 1995 de la direction régionale de
gewestelijke directie Gent werden de 99.840 frank Gand, les 99.840 francs d'intérêts de retard furent dégrevés et
nalatigheidsintresten ontheven en terugbetaald op 27 juni 1995. restitués le 27 juin 1995.
Bij aangetekend schrijven van 4 juli 1995 werd aangedrongen op Par lettre recommandée du 4 juillet 1995, le paiement d'intérêts
betaling van moratoire intresten. Het Ministerie liet op 12 juli 1995 moratoires fut réclamé. Le ministère fit savoir le 12 juillet 1995
weten dat het op grond van artikel 419, eerste lid, 1°, van het qu'eu égard à l'article 419, alinéa 1er, 1°, du Code des impôts sur
Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (W.I.B. 1992) niet bereid was les revenus 1992 (C.I.R. 1992), il n'était pas disposé à payer des
moratoriumintresten te betalen op de terugbetaalde bedrijfsvoorheffing intérêts moratoires sur le précompte professionnel de 335.995 francs
ten belope van 335.995 frank. Met betrekking tot het bedrag van 78.010 qui était restitué. Concernant le montant de 78.010 francs, la
frank werd de vraag overgezonden aan de gewestelijke directeur. Deze question fut transmise au directeur régional. Ce dernier répondit par
laatste antwoordde bij schrijven van 1 augustus 1995 dat geen lettre du 1er août 1995 qu'il ne serait pas payé d'intérêts
moratoriumintresten zouden worden betaald. moratoires.
2. De b.v.b.a. Constructio heeft de Belgische Staat op 8 maart 1996 2. Le 8 mars 1996, la s.p.r.l. Constructio assigna l'Etat belge devant
gedagvaard voor de Rechtbank van eerste aanleg te Brugge. Zij betoogt le Tribunal de première instance de Bruges. Elle soutenait que les
dat de nalatigheidsintresten ten belope van 99.840 frank niet 99.840 francs d'intérêts de retard n'étaient pas dus et qu'ils
verschuldigd waren zodat ze dienen te worden terugbetaald. Tevens devaient dès lors être restitués. Elle réclamait aussi le paiement de
vordert zij de betaling van het verschil tussen het bedrag van 384.005 la différence entre les montants de 384.005 francs et 335.995 francs,
frank en 335.995 frank, zijnde 48.010 frank, alsmede moratoire soit 48.010 francs, ainsi que des intérêts moratoires. En ordre
intresten. In ondergeschikte orde steunt zij haar vordering op artikel 1378 van het Burgerlijk Wetboek. subsidiaire, elle fondait sa demande sur l'article 1378 du Code civil.
3. Bij vonnis van 30 juni 1997 beslist de Rechtbank van eerste aanleg 3. Par jugement du 30 juin 1997, le Tribunal de première instance de
te Brugge dat artikel 419, eerste lid, 1°, van het W.I.B. 1992 geen Bruges décida que l'article 419, alinéa 1er, 1°, du C.I.R. 1992 ne
toepassing kan vinden wat de tweede betaling betreft, nu de b.v.b.a. pouvait trouver à s'appliquer au second paiement, étant donné que, par
Constructio geen verschuldigde bedrijfsvoorheffing vereffende, ce dernier, la s.p.r.l. Constructio ne s'était pas acquittée d'un
aangezien die reeds bij de eerste betaling volledig was vereffend. De précompte professionnel exigible, puisque celui-ci avait déjà été
entièrement liquidé lors du premier paiement. La société susmentionnée
bovengenoemde vennootschap betaalde een bedrag van 483.845 frank avait payé un montant de 483.845 francs sans aucune base légale et ce
zonder enige wettelijke grondslag en de storting dient te worden versement devait être considéré comme un paiement indu au sens de
beschouwd als een onverschuldigde betaling in de zin van artikel 1378 l'article 1378 du Code civil. Le Tribunal condamna l'Etat belge au
van het Burgerlijk Wetboek. De Rechtbank veroordeelt de Belgische paiement des intérêts moratoires sur la somme de 384.005 francs à
Staat tot betaling van moratoire intresten op het bedrag van 384.005
frank vanaf 9 juli 1993, datum van betaling, tot 29 mei 1995, datum compter du 9 juillet 1993, date du paiement, jusqu'au 29 mai 1995,
van teruggave, en op het bedrag van 99.840 frank vanaf 9 juli 1993, date de la restitution, et sur la somme de 99.840 francs à compter du
datum van betaling, tot 27 juni 1995, datum van teruggave. 9 juillet 1993, date du paiement, jusqu'au 27 juin 1995, date de la
De Rechtbank stelt voorts vast dat de voornoemde vennootschap op 6 restitution. Le Tribunal constatait par ailleurs que la société précitée avait payé
december 1990 een bedrag van 335.995 frank aan bedrijfsvoorheffing le 6 décembre 1990 une somme de 335.995 francs à titre de précompte
betaalde, waar uiteindelijk slechts een bedrag van 305.995 frank professionnel, alors qu'en définitive 305.995 francs seulement étaient
verschuldigd was. De Rechtbank overweegt dat op de terugbetaling van dus. Le Tribunal relevait que, selon le premier défendeur, aucun
het bedrag van 30.000 frank, dat betrekking heeft op aan de bron intérêt n'était dû, en vertu de l'article 419 du C.I.R. 1992, sur la
verschuldigde bedrijfsvoorheffing, volgens de eerste verweerder somme de 30.000 francs restituée, se rapportant au précompte
ingevolge artikel 419 van het W.I.B. 1992 geen intresten verschuldigd professionnel dû à la source. La demanderesse prétendait toutefois que
zijn. De eiseres betoogt evenwel dat die bepaling strijdig is met het cette disposition était contraire au principe constitutionnel
grondwettelijk gelijkheidsbeginsel en dat in voorkomend geval d'égalité et qu'une question préjudicielle devait, le cas échéant,
daaromtrent een vraag aan het Hof dient te worden gesteld. être posée à la Cour.
Aangezien de verweerder geen standpunt heeft ingenomen omtrent de Etant donné que le défendeur n'avait pas pris position concernant la
noodzaak om een prejudiciële vraag te stellen, beslist de Rechtbank de nécessité de poser une question préjudicielle, le Tribunal décida de
debatten op dat punt te heropenen. rouvrir les débats sur ce point.
4. In haar vonnis van 2 februari 1998, waarbij de prejudiciële vraag 4. Dans son jugement du 2 février 1998 par lequel il pose la question
wordt gesteld, overweegt de Rechtbank dat volgens de eiseres inzake de préjudicielle, le Tribunal observe que la demanderesse affirme qu'en
terugbetaling van bedrijfsvoorheffing de personen die tot eenzelfde ce qui concerne la restitution du précompte professionnel, les
categorie behoren op een ongelijke wijze worden behandeld zonder dat personnes appartenant à une même catégorie sont traitées de manière
daartoe een redelijke en objectieve verantwoording bestaat. De inégale sans qu'existe pour ce faire une justification raisonnable et
ongelijkheid bestaat volgens de eiseres erin dat de schuldenaars van objective. L'inégalité consiste, selon la demanderesse, en ce que les
bedrijfsvoorheffing die deze aan de bron inhouden en doorstorten redevables du précompte professionnel qui retiennent celui-ci à la
worden gediscrimineerd ten opzichte van de schuldenaars die dit niet source et qui le versent ensuite au Trésor sont discriminés par
doen zodat de bedrijfsvoorheffing moet worden ingekohierd. rapport aux redevables qui ne le font pas et pour lesquels le
Wanneer de bedrijfsvoorheffing aan de bron wordt ingehouden is bij précompte professionnel doit dès lors être enrôlé.
terugbetaling door de fiscus overeenkomstig artikel 419, eerste lid, En vertu de l'article 419, alinéa 1er, 1°, du C.I.R. 1992, aucun
1°, van het W.I.B. 1992 geen intrest verschuldigd, terwijl dit wel het intérêt moratoire n'est dû en cas de restitution par le fisc d'un
geval is bij terugbetaling van de ingekohierde bedrijfsvoorheffing. De précompte professionnel retenu à la source, tandis que des intérêts
bedrijfsvoorheffing die ingekohierd wordt ten laste van de schuldenaar moratoires sont dus en cas de restitution d'un précompte professionnel
dient immers overeenkomstig de rechtspraak van het Hof van Cassatie te enrôlé. En effet, conformément à la jurisprudence de la Cour de
worden beschouwd als een ingekohierde belasting in de zin van artikel cassation, le précompte professionnel enrôlé à charge du redevable
365 van het W.I.B. 1992, waardoor artikel 418, eerste lid, van doit être considéré comme un impôt enrôlé en vertu de l'article 365 du
C.I.R. 1992, ce qui a pour effet que c'est l'article 418, alinéa 1er,
toepassing is in geval van terugbetaling en niet artikel 419, eerste et non l'article 419, alinéa 1er, 1°, qui s'applique en cas de
lid, 1°. restitution.
Daaruit kan worden besloten dat de personen die gerechtigd zijn op On peut conclure de ce qui précède que les personnes qui ont droit à
terugbetaling van bedrijfsvoorheffing verschillend worden behandeld la restitution d'un précompte professionnel sont traitées de façon
naargelang de bedrijfsvoorheffing al dan niet werd ingekohierd. Aldus différente selon que le précompte professionnel a ou n'a pas été
kan de vraag worden gesteld of die verschillende behandeling al dan enrôlé. La question est donc de savoir si ce traitement différent est
niet redelijk verantwoord is. ou non raisonnablement justifié.
De Rechtbank besluit dat in de gegeven omstandigheden niet kan worden Le Tribunal conclut que dans les circonstances indiquées, on ne
aangenomen dat artikel 419, eerste lid, 1°, van het W.I.B. 1992 het saurait affirmer que l'article 419, alinéa 1er, 1°, du C.I.R. 1992 ne
gelijkheidsbeginsel klaarblijkelijk niet schendt en dat bijgevolg een viole manifestement pas le principe d'égalité, et qu'il s'impose donc
prejudiciële vraag dient te worden gesteld. de poser une question préjudicielle.
III. De rechtspleging voor het Hof III. La procédure devant la Cour
Bij beschikking van 17 februari 1998 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 17 février 1998, le président en exercice a désigné
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la
77 van de organieke wet bij op 5 maart 1998 ter post aangetekende brieven. loi organique, par lettres recommandées à la poste le 5 mars 1998.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 13 maart 1998. Moniteur belge du 13 mars 1998.
De Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, heeft een memorie Le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, a
ingediend bij op 16 april 1998 ter post aangetekende brief. introduit un mémoire, par lettre recommandée à la poste le 16 avril
Bij beschikkingen van 30 juni 1998 en 27 januari 1999 heeft het Hof de 1998. Par ordonnances du 30 juin 1998 et du 27 janvier 1999, la Cour a
termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot
respectievelijk 17 februari 1999 en 17 augustus 1999. prorogé respectivement jusqu'aux 17 février 1999 et 17 août 1999 le
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Bij beschikking van 21 oktober 1998 heeft het Hof de zaak in Par ordonnance du 21 octobre 1998, la Cour a déclaré l'affaire en état
gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 18 november 1998. Van die beschikking is kennisgegeven aan de Ministerraad en zijn advocaat bij op 22 oktober 1998 ter post aangetekende brieven. Bij beschikking van 18 november 1998 heeft voorzitter L. De Grève de zaak voorgelegd aan het Hof in voltallige zitting. Bij beschikking van 18 november 1998 heeft het Hof de zaak uitgesteld tot een later te bepalen terechtzitting. Van die laatste beschikking is kennisgegeven aan de Ministerraad en zijn advocaat bij op 20 november 1998 ter post aangetekende brieven. Bij beschikking van 16 december 1998 heeft het Hof de dag van de et fixé l'audience au 18 novembre 1998. Cette ordonnance a été notifiée au Conseil des ministres ainsi qu'à son avocat, par lettres recommandées à la poste le 22 octobre 1998. Par ordonnance du 18 novembre 1998, le président L. De Grève a soumis l'affaire à la Cour réunie en séance plénière. Par ordonnance du 18 novembre 1998, la Cour a remis l'affaire à une audience à fixer ultérieurement. Cette dernière ordonnance a été notifiée au Conseil des ministres
terechtzitting bepaald op 20 januari 1999. ainsi qu'à son avocat, par lettres recommandées à la poste le 20
novembre 1998.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de Ministerraad en zijn Par ordonnance du 16 décembre 1998, la Cour a fixé l'audience au 20
janvier 1999. Cette ordonnance a été notifiée au Conseil des ministres ainsi qu'à
advocaat bij op 17 december 1998 ter post aangetekende brieven. son avocat, par lettres recommandées à la poste le 17 décembre 1998.
Op de openbare terechtzitting van 20 januari 1999 : A l'audience publique du 20 janvier 1999 :
- is verschenen : Mr. L. De Schepper, advocaat bij de balie te Brugge, - a comparu Me L. De Schepper, avocat au barreau de Bruges, pour le
voor de Ministerraad; Conseil des ministres;
- hebben de rechters-verslaggevers H. Boel en E. Cerexhe verslag - les juges-rapporteurs H. Boel et E. Cerexhe ont fait rapport;
uitgebracht;
- is de voornoemde advocaat gehoord; - l'avocat précité a été entendu;
- is de zaak in beraad genomen. - l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
IV. In rechte IV. En droit
- A - - A -
Memorie van de Ministerraad Mémoire du Conseil des ministres
A.1. Artikel 419, eerste lid, 1°, van het Wetboek van de A.1. L'article 419, alinéa 1er, 1°, du Code des impôts sur les revenus
inkomstenbelastingen 1992 (W.I.B. 1992) schendt het grondwettelijk 1992 (C.I.R. 1992) ne viole pas le principe constitutionnel d'égalité,
gelijkheidsbeginsel niet daar het de toekenning van étant donné qu'il exclut le paiement d'intérêts moratoires tant à
moratoriumintresten zowel uitsluit ten aanzien van te veel aan de bron l'égard de l'excédent de précompte professionnel versé à la source
gestorte bedrijfsvoorheffing als ten aanzien van ontheven ingekohierde qu'à l'égard du précompte professionnel enrôlé faisant l'objet d'un
bedrijfsvoorheffing. dégrèvement.
De tekst van artikel 419, eerste lid, 1°, van het W.I.B. 1992 heeft Le texte de l'article 419, alinéa 1er, 1°, du C.I.R. 1992 vise toutes
betrekking op alle terugbetalingen van bedrijfsvoorheffing ten
voordele van de schuldenaars van de bedrijfsvoorheffing en maakt geen les restitutions de précompte professionnel au profit des redevables
onderscheid tussen de terugbetaling zonder voorafgaande inkohiering de celui-ci et ne fait aucune différence entre la restitution d'un
van de bedrijfsvoorheffing en de terugbetaling ten gevolge van de précompte professionnel non enrôlé au préalable et la restitution
ontheffing van ingekohierde bedrijfsvoorheffing. In die interpretatie résultant du dégrèvement d'un précompte professionnel enrôlé. Dans
van artikel 419, eerste lid, 1°, van het W.I.B. 1992 is er uiteraard cette interprétation de l'article 419, alinéa 1er, 1°, du C.I.R. 1992,
geen schending van het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel. il n'y a bien sûr aucune violation du principe constitutionnel
A.2. Indien artikel 419, eerste lid, 1°, van het W.I.B. 1992 anders d'égalité. A.2. Si l'article 419, alinéa 1er, 1°, du C.I.R. 1992 est interprété
geïnterpreteerd wordt, namelijk in die zin dat het enkel betrekking différemment, à savoir en ce sens qu'il vise exclusivement la
heeft op de terugbetaling van te veel aan de bron betaalde restitution de l'excédent de précompte professionnel versé à la
bedrijfsvoorheffing, die gebeurt zonder voorafgaande inkohiering, is source, qui s'opère sans enrôlement préalable, il n'y a pas non plus
er evenmin een schending van het gelijkheidsbeginsel. de violation du principe d'égalité.
In een arrest van 19 januari 1996 heeft het Hof van Cassatie beslist Dans un arrêt du 19 janvier 1996, la Cour de cassation a décidé que le
dat de bedrijfsvoorheffing die ten laste van de schuldenaar wordt précompte professionnel enrôlé à charge du redevable n'est pas visé à
ingekohierd niet bedoeld is in artikel 309, 1°, van het W.I.B. (thans l'article 309, 1°, du C.I.R. (actuellement l'article 419, alinéa 1er,
artikel 419, eerste lid, 1°, van het W.I.B. 1992), maar wel in artikel 1°, du C.I.R. 1992), mais bien à l'article 308, alinéa 1er, du C.I.R.
308, eerste lid, van het W.I.B. (thans artikel 418, eerste lid, van (actuellement l'article 418, alinéa 1er, du C.I.R. 1992), parce qu'il
het W.I.B. 1992) omdat het in werkelijkheid een krachtens artikel 266 s'agit en réalité d'un impôt enrôlé en vertu de l'article 266 du
van het W.I.B. (thans artikel 365 het W.I.B. 1992) ingekohierde C.I.R. (actuellement l'article 365 du C.I.R. 1992). Même si l'on suit
belasting betreft. Ook indien die interpretatie wordt aangehouden - cette interprétation - à laquelle le Conseil des ministres continue de
waartegen de Ministerraad zich blijft verzetten omdat de inkohiering s'opposer, parce que l'enrôlement du précompte professionnel n'a pas
van de bedrijfsvoorheffing niet tot gevolg heeft dat die haar natuur pour effet de lui faire perdre sa nature de précompte professionnel,
van bedrijfsvoorheffing verliest, zodat artikel 419, eerste lid, 1°, van het W.I.B. 1992 de toekenning uitsluit van moratoriumintresten ten aanzien van ontheven ingekohierde bedrijfsvoorheffing - is er nog niet noodzakelijk sprake van een schending van het gelijkheidsbeginsel. Er is immers een belangrijk verschil tussen, enerzijds, de hypothese waarbij de schuldenaar van de bedrijfsvoorheffing vrijwillig te veel bedrijfsvoorheffing stort aan de bron en, anderzijds, de hypothese waarin de Staat de schuldenaar van de bedrijfsvoorheffing door de inkohiering van een te hoog bedrag aan bedrijfsvoorheffing verplicht om meer te betalen dan in werkelijkheid verschuldigd is. De ongelijke behandeling van twee fundamenteel verschillende hypotheses houdt dan ook geen schending van het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel in. de sorte que l'article 419, alinéa 1er, 1°, du C.I.R. 1992 exclut que des intérêts moratoires soient alloués en cas de dégrèvement d'un précompte professionnel enrôlé -, le principe d'égalité ne s'en trouve pas nécessairement violé pour autant. En effet, il existe une différence importante entre, d'une part, l'hypothèse dans laquelle le redevable du précompte professionnel a volontairement payé un excédent de précompte à la source et, d'autre part, l'hypothèse dans laquelle, par l'enrôlement d'un montant trop élevé à titre de précompte professionnel, l'Etat oblige le redevable de ce précompte à payer plus qu'il ne doit en réalité. Le traitement inégal de deux situations fondamentalement différentes ne constitue pas, en pareil cas, une violation du principe constitutionnel d'égalité.
- B - - B -
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen Les dispositions en cause
B.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 419, eerste lid, 1°, van B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 419, alinéa 1er,
het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (W.I.B. 1992). In de 1°, du Code des impôts sur les revenus 1992 (C.I.R. 1992). Elle fait
prejudiciële vraag wordt ook verwezen naar de artikelen 270 tot 275 en également référence aux articles 270 à 275 et à l'article 418, alinéa
artikel 418, eerste lid, van datzelfde Wetboek. 1er, du même Code.
De artikelen 270 tot 275 van het voormelde Wetboek hebben betrekking Les articles 270 à 275 du Code précité concernent le précompte
op de bedrijfsvoorheffing. professionnel.
Artikel 418 bepaalde, vooraleer het met ingang van 1 januari 1999 werd Avant sa modification à partir du 1er janvier 1999 par l'article 47 de
gewijzigd door artikel 47 van de wet van 22 december 1998 houdende la loi du 22 décembre 1998 portant des dispositions fiscales et
fiscale en andere bepalingen : « Bij terugbetaling van belastingen worden moratoriuminteresten toegekend tegen een rentevoet van 0,8 pct. per kalendermaand. De Koning kan, wanneer zulks ingevolge de op de geldmarkt toegepaste rentevoeten verantwoord is, dit tarief aanpassen. Die interesten worden berekend op het bedrag van elke betaling, afgerond op het lagere duizendtal; de maand waarin de betaling is geschied wordt niet medegerekend, doch de maand waarin aan de belastingschuldige het bericht wordt gestuurd dat de terug te betalen som te zijner beschikking stelt, wordt voor een gehele maand geteld. » autres, l'article 418 disposait : « En cas de restitution d'impôts, des intérêts moratoires sont alloués au taux de 0,8 p.c. par mois civil. Le Roi peut adapter ce taux lorsque les fluctuations du taux de l'intérêt pratiqué sur le marché financier le justifient. Les intérêts sont calculés sur le montant de chaque paiement arrondi au millier inférieur; le mois pendant lequel a eu lieu le paiement est négligé, mais le mois au cours duquel est envoyé au redevable l'avis mettant à sa disposition la somme à restituer est compté pour un mois entier. »
Artikel 419 bepaalt : L'article 419 dispose :
« Geen interest wordt toegekend bij terugbetaling : « Aucun intérêt moratoire n'est alloué en cas de restitution :
1° van de bedrijfsvoorheffingen als bedoeld bij de artikelen 270 tot 1° de précomptes professionnels visés aux articles 270 à 275,
275, die ten voordele van de schuldenaar van die voorheffingen effectuée au profit du redevable de ces précomptes;
geschiedt; 2° van het overschot van voorheffingen en voorafbetalingen als bedoeld 2° de l'excédent de précomptes et versements anticipés visés à
bij artikel 304, § 2, die ten voordele van de betrokken belastingplichtige geschiedt; l'article 304, § 2, effectuée au profit du contribuable intéressé;
3° van de overbelastingen als bedoeld bij artikel 376, §§ 1 en 2, die 3° de surtaxes visées à l'article 376, §§ 1er et 2, effectuée
na het verstrijken van de termijnen van bezwaar en beroep van ambtswege geschiedt; d'office, après l'expiration des délais de réclamation et de recours;
4° van de verminderingen als bedoeld bij artikel 376, § 3, 2°, die na 4° de réductions visées à l'article 376, § 3, 2°, effectuée d'office,
het verstrijken van de termijnen van bezwaar en beroep van ambtswege après l'expiration des délais de réclamation et de recours.
geschiedt. Aucun intérêt moratoire n'est non plus alloué lorsque son montant
Evenmin wordt moratoriuminterest toegekend wanneer hij geen 200 frank n'atteint pas 200 francs par mois. »
per maand bedraagt. »
Ten aanzien van de prejudiciële vraag Quant à la question préjudicielle
B.2. De prejudiciële vraag berust op de interpretatie volgens welke B.2. La question préjudicielle se fonde sur l'interprétation selon
artikel 419, eerste lid, 1°, van het Wetboek van de laquelle l'article 419, alinéa 1er, 1°, du Code des impôts sur les
inkomstenbelastingen 1992 en de ter uitvoering daarvan vastgestelde regelen op het stuk van het toekennen van interest bij terugbetaling van bedrijfsvoorheffingen een onderscheid maken tussen, enerzijds, de aan de bron verschuldigde bedrijfsvoorheffing die door de in artikel 86 van het koninklijk besluit van 27 augustus 1993 tot uitvoering van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 bedoelde personen uit eigen beweging in de Schatkist wordt gestort, en, anderzijds, de bedrijfsvoorheffing die te hunnen laste werd ingekohierd omdat zij geen vrijwillige betaling hebben gedaan. In het eerste geval moet door de fiscus geen interest worden betaald, terwijl in het tweede geval dat wel moet gebeuren. B.3. Het is niet onredelijk dat aan de schuldenaar van de bedrijfsvoorheffing moratoriuminteresten worden toegekend, wanneer die ingevolge de inkohiering verplicht werd meer te betalen dan hij verschuldigd was, terwijl er geen interest wordt toegekend wanneer hij uit eigen beweging teveel heeft betaald. Er kan immers rekening mee worden gehouden dat het te veel betaalde rechtstreeks toe te schrijven is aan de fiscale administratie in het eerste geval en aan de schuldenaar in het tweede geval. B.4. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof revenus 1992 et les règles établies en exécution de celui-ci font une distinction, en matière d'octroi d'intérêts en cas de restitution de précomptes professionnels, entre, d'une part, le précompte professionnel dû à la source qui est versé volontairement au Trésor par les personnes visées à l'article 86 de l'arrêté royal du 27 août 1993 d'exécution du Code des impôts sur les revenus 1992 et, d'autre part, le précompte professionnel qui a été enrôlé à leur charge parce qu'elles ne l'ont pas versé volontairement. Dans le premier cas, le fisc ne doit pas payer d'intérêts alors qu'il le doit dans le second cas. B.3. Il n'est pas déraisonnable que des intérêts moratoires soient alloués au redevable d'un précompte professionnel lorsque ce redevable, par l'effet de l'enrôlement, a été tenu de payer plus qu'il ne devait, alors qu'aucun intérêt n'est alloué lorsque le redevable a payé spontanément trop. En effet, il peut être tenu compte de ce que l'excédent est directement imputable à l'administration fiscale dans la première hypothèse, et au redevable dans la seconde. B.4. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 419, eerste lid, 1°, van het Wetboek van de L'article 419, alinéa 1er, 1°, du Code des impôts sur les revenus 1992
inkomstenbelastingen 1992 schendt de artikelen 10 en 11 van de ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il
Grondwet niet in zoverre het bepaalt dat geen moratoriuminterest wordt
toegekend bij terugbetaling van bedrijfsvoorheffingen als bedoeld in dispose qu'aucun intérêt moratoire n'est alloué en cas de restitution
de artikelen 270 tot 275, die ten voordele van de schuldenaar van die de précomptes professionnels visés aux articles 270 à 275, effectuée
voorheffingen geschiedt, terwijl bij terugbetaling van au profit du redevable de ces précomptes, alors qu'en cas de
bedrijfsvoorheffing die op naam van de schuldenaar wordt ingekohierd, restitution de précomptes professionnels enrôlés au nom du redevable,
wel moratoriuminteresten worden toegekend. des intérêts moratoires sont alloués.
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 17 maart 1999. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 17 mars 1999.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms. (sé) L. Potoms.
De voorzitter, Le président,
L. De Grève. (sé) L. De Grève.
^