Arrest nr. 9/98 van 11 februari 1998 Rolnummer 1032 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 6, 7, 14 en 19, § 1, van de wet van 26 juli 1962 betreffende de rechtspleging bij hoogdringende omstandigheden inzake onteigening ten a Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de rechters P. (...) | Arrêt n° 9/98 du 11 février 1998 Numéro du rôle : 1032 En cause : la question préjudicielle portant sur les articles 6, 7, 14 et 19, § 1 er , de la loi du 26 juillet 1962 relative à la procédure d'extrême urgence en matière d'ex La Cour d'arbitrage, composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges P. Martens(...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Arrest nr. 9/98 van 11 februari 1998 | Arrêt n° 9/98 du 11 février 1998 |
Rolnummer 1032 | Numéro du rôle : 1032 |
In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 6, 7, 14 en 19, § 1, | En cause : la question préjudicielle portant sur les articles 6, 7, 14 |
van de wet van 26 juli 1962 betreffende de rechtspleging bij | et 19, § 1er, de la loi du 26 juillet 1962 relative à la procédure |
hoogdringende omstandigheden inzake onteigening ten algemenen nutte, | d'extrême urgence en matière d'expropriation pour cause d'utilité |
gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Oudenaarde. | publique, posée par le Tribunal de première instance d'Audenarde. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de | composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges P. |
rechters P. Martens, G. De Baets, E. Cerexhe, H. Coremans en A. Arts, | Martens, G. De Baets, E. Cerexhe, H. Coremans et A. Arts, assistée du |
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter L. De Grève, | greffier L. Potoms, présidée par le président L. De Grève, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag | I. Objet de la question préjudicielle |
Bij vonnis van 23 december 1996 in zake de stad Oudenaarde tegen F. | Par jugement du 23 décembre 1996 en cause de la ville d'Audenarde |
Batteauw, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op | contre F. Batteauw, dont l'expédition est parvenue au greffe de la |
7 januari 1997, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Oudenaarde de | Cour le 7 janvier 1997, le Tribunal de première instance d'Audenarde a |
volgende prejudiciële vraag gesteld : | posé la question préjudicielle suivante : |
« Zijn de artikelen 6, 7, 14 en 19, § 1, van de wet van 26 juli 1962 | « Les articles 6, 7, 14 et 19, § 1er, de la loi du 26 juillet 1962 |
betreffende de rechtspleging bij hoogdringende omstandigheden inzake | relative à la procédure d'extrême urgence en matière d'expropriation |
onteigening ten algemenen nutte, in de mate dat de samenlezing ervan | pour cause d'utilité publique, en tant que leur lecture conjointe |
zou leiden tot het besluit dat een huurder van een onteigend perceel | conduirait à la conclusion que le locataire d'une parcelle expropriée |
niet meer in het geding kan tussenkomen in graad van herziening, noch | ne peut plus intervenir dans l'instance en degré de révision, ni ne |
op enige andere wijze een rechtstreekse vordering kan instellen tegen | peut d'aucune autre manière intenter une action directe contre |
de onteigenaar, in strijd met de artikelen 10 en 11 van de | l'expropriant, violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution |
gecordineerde Grondwet ? » | coordonnée ? » |
II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil | II. Les faits et la procédure antérieure |
Bij de Rechtbank van eerste aanleg te Oudenaarde is door de stad | Le 8 avril 1991, le Tribunal de première instance d'Audenarde fut |
Oudenaarde op 8 april 1991 een eis tot herziening ingesteld van de | saisi par la ville d'Audenarde d'une demande de révision de |
door de vrederechter vastgestelde voorlopige vergoeding in het kader | l'indemnité provisoire fixée par le juge de paix dans le cadre de |
van een onteigening van een perceel, toebehorend in eigendom aan het | l'expropriation d'une parcelle appartenant en propriété aux époux |
echtpaar Batteauw-Schaubroeck. | Batteauw-Schaubroeck. |
Bij verzoekschrift ter griffie van de Rechtbank van eerste aanleg | Par requête déposée au greffe du Tribunal de première instance le 8 |
neergelegd op 8 augustus 1991 kwam de n.v. Betasco als huurder van het | août 1991, la s.a. Betasco intervint volontairement en tant que |
onteigend perceel die aan het goed verbeteringswerken aanbracht, | locataire de la parcelle expropriée, sur laquelle elle avait réalisé |
vrijwillig tussen en vorderde een schadevergoeding die voorlopig op | des travaux d'amélioration, et demanda une indemnité, évaluée |
één miljoen frank werd begroot, lastens de onteigenaar, de stad | provisoirement à un million de francs, à charge de l'expropriante, la |
Oudenaarde, en, in subsidiaire orde, lastens de onteigenden. | ville d'Audenarde, et, en ordre subsidiaire, à charge des expropriés. |
Eiseres, de stad Oudenaarde, concludeerde dat die tussenkomst | La demanderesse, la ville d'Audenarde, conclut à l'irrecevabilité de |
onontvankelijk was op grond van de vaststelling dat de n.v. Betasco | cette intervention, considérant que la s.a. Betasco n'était pas partie |
geen partij was in de procedure voor de vrederechter. Uit de lezing en | à la procédure devant le juge de paix. De la lecture conjointe des |
onderlinge samenhang van de artikelen 6, 7, 14 en 19, § 1, van de wet | articles 6, 7, 14 et 19, § 1er, de la loi du 26 juillet 1962, il |
van 26 juli 1962 zou blijken dat een dergelijk verzoek onontvankelijk | semblerait qu'une telle demande soit irrecevable et que le locataire |
is en de huurder zich enkel kan richten tot de eigenaar wanneer die | puisse seulement se retourner contre le propriétaire, au cas où |
zou nagelaten hebben de huurder van de voorgenomen onteigening op de | celui-ci aurait négligé de l'informer de l'expropriation projetée. |
hoogte te brengen. | |
De n.v. Betasco stelt dat de herzieningsprocedure los staat van de | La s.a. Betasco affirme que la procédure de révision n'est pas liée à |
uitzonderlijke procedure voor de vrederechter die gericht is op de | la procédure extraordinaire devant le juge de paix, qui vise à l'envoi |
snelle inbezitstelling van de onteigenaar en de vergoeding van de | en possession rapide au bénéfice de l'expropriant et à l'indemnisation |
onteigende. Het betreft volgens haar een volledig zelfstandige procedure in eerste aanleg, met mogelijkheid tot hoger beroep en zonder procedurele beperkingen ten aanzien van derden die wensen tussen te komen. In de procedure voor de vrederechter zou ze wel degelijk tussengekomen zijn - de deskundige nam akte van haar aanwezigheid - doch ze zou bij vergetelheid niet meer uitgenodigd zijn voor het vredegerecht en derhalve niet meer verschenen zijn. Verwijzend naar de bijzonderheid dat de onteigende de huurder wel degelijk op de hoogte bracht en zijn wettelijke verplichting nakwam, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Oudenaarde de hiervoor aangehaalde prejudiciële vraag aan het Hof voorgelegd. | de l'exproprié. Il s'agit, selon elle, d'une procédure de première instance totalement indépendante, avec une possibilité d'appel et sans aucune restriction de procédure vis-à-vis des tiers qui souhaiteraient intervenir. Elle serait effectivement intervenue dans la procédure devant le juge de paix - l'expert a acté sa présence - mais n'aurait, suite à un oubli, plus été invitée devant la justice de paix et n'aurait donc plus comparu. Faisant référence à cette particularité que l'exproprié a bien prévenu le locataire et respecté son obligation légale, le Tribunal de première instance d'Audenarde a posé à la Cour la question préjudicielle citée plus haut. |
III. De rechtspleging voor het Hof | III. La procédure devant la Cour |
Bij beschikking van 7 januari 1997 heeft de voorzitter in functie de | Par ordonnance du 7 janvier 1997, le président en exercice a désigné |
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 | les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi |
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. |
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was | Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application |
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. | des articles 71 ou 72 de la loi organique. |
Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel | La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la |
77 van de organieke wet bij op 22 januari 1997 ter post aangetekende brieven. | loi organique, par lettres recommandées à la poste le 22 janvier 1997. |
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is | L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au |
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 5 februari 1997. | Moniteur belge du 5 février 1997. |
Memories zijn ingediend door : | Des mémoires ont été introduits par : |
- de stad Oudenaarde, bij op 5 maart 1997 ter post aangetekende brief; | - la ville d'Audenarde, par lettre recommandée à la poste le 5 mars |
- de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 7 maart 1997 ter | 1997; - le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par |
post aangetekende brief. | lettre recommandée à la poste le 7 mars 1997. |
Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de | Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi |
organieke wet bij op 14 april 1997 ter post aangetekende brieven. | organique, par lettres recommandées à la poste le 14 avril 1997. |
De Ministerraad heeft een memorie van antwoord ingediend bij op 13 mei 1997 ter post aangetekende brief. | Le Conseil des ministres a introduit un mémoire en réponse par lettre recommandée à la poste le 13 mai 1997. |
Bij beschikkingen van 25 juni 1997 en 18 december 1997 heeft het Hof | Par ordonnances du 25 juin 1997 et du 18 décembre 1997, la Cour a |
de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot respectievelijk 25 januari 1998 en 7 juli 1998. | prorogé respectivement jusqu'aux 25 janvier 1998 et 7 juillet 1998 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. |
Bij beschikking van 30 oktober 1997 heeft het Hof de zaak in | Par ordonnance du 30 octobre 1997, la Cour a déclaré l'affaire en état |
gereedheid verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 18 | et fixé l'audience au 18 novembre 1997. |
november 1997. | |
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten | Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, |
bij op 31 oktober 1997 ter post aangetekende brieven. | par lettres recommandées à la poste le 31 octobre 1997. |
Op de openbare terechtzitting van 18 november 1997 : | A l'audience publique du 18 novembre 1997 : |
- zijn verschenen : | - ont comparu : |
. Mr. L. Van Hoyweghen, advocaat bij de balie te Dendermonde, voor de | . Me L. Van Hoyweghen, avocat au barreau de Termonde, pour la ville |
stad Oudenaarde; | d'Audenarde; |
. Mr. D. Van Heuven, advocaat bij de balie te Kortrijk, voor de | . Me D. Van Heuven, avocat au barreau de Courtrai, pour le Conseil des |
Ministerraad; | ministres; |
- hebben de rechters-verslaggevers G. De Baets en P. Martens verslag uitgebracht; | - les juges-rapporteurs G. De Baets et P. Martens ont fait rapport; |
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; | - les avocats précités ont été entendus; |
- is de zaak in beraad genomen. | - l'affaire a été mise en délibéré. |
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende | La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants |
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. | de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. |
IV. In rechte | IV. En droit |
- A - | - A - |
Standpunt van de stad Oudenaarde | Point de vue de la ville d'Audenarde |
A.1.1. De stad Oudenaarde onderzoekt allereerst de verschillende | A.1.1. La ville d'Audenarde examine tout d'abord les différentes |
wijzen waarop de prejudiciële vraag kan worden geïnterpreteerd. | interprétations qui peuvent être données à la question préjudicielle. |
Volgens haar bevat de prejudiciële vraag twee vooronderstellingen ten | Selon elle, la question préjudicielle contient deux suppositions quant |
aanzien van de draagwijdte van de gewraakte rechtsregels, namelijk : | à la portée des règles de droit en cause, à savoir : |
1° de huurder van een onteigend perceel beschikt niet over een | 1° le locataire d'une parcelle expropriée ne dispose pas d'une action |
rechtstreekse vordering tegen de onteigenaar buiten die welke is | directe contre l'expropriant, hormis celle instaurée par la procédure |
ingevoerd door de rechtspleging ingericht door de wetten van 26 juli 1962, noch over enig ander rechtsmiddel; 2° de huurder kan niet meer tussenkomen in herziening. A.1.2. Het verschil inzake de verhouding tussen onteigenaar en eigenaar, enerzijds, en onteigenaar en huurder van het onteigende goed, anderzijds, berust op het objectieve onderscheid dat er in de eerste rechtsverhouding een rechtstreeks verband is tussen onteigenaar en eigenaar met betrekking tot het onteigende goed, terwijl er in de tweede rechtsverhouding geen enkele juridische band bestaat tussen onteigenaar en huurder. In die laatste rechtsverhouding kan de onteigenaar immers niet worden beschouwd als rechtsopvolger van de onteigende. Uit de rechtsregels die het huurrecht beheersen kan geen rechtstreekse vordering tegen de onteigenaar ontstaan. Het recht op schadevergoeding van de huurder ontstaat uit het schadeverwekkende feit, zodat de huurder door de onteigenaar-schadeverwekker dient te worden vergoed voor de aangerichte schade. De onteigeningsrechtspleging organiseert de wijze waarop die rechtstreekse vordering wordt uitgeoefend. Dat de rechtstreekse vordering van de huurder tegen de onteigenaar een andere juridische | organisée par les lois du 26 juillet 1962, ni d'une autre voie de recours quelconque; 2° le locataire ne peut plus intervenir en degré de révision. A.1.2. La différence des rapports entre l'expropriant et le propriétaire, d'une part, et l'expropriant et le locataire du bien exproprié, d'autre part, repose sur la distinction objective qui réside dans le fait que, dans la première relation juridique, il existe, concernant le bien exproprié, un lien direct entre l'expropriant et le propriétaire, tandis que dans la seconde relation, il n'existe aucun lien juridique entre l'expropriant et le locataire. En effet, dans cette dernière relation, l'expropriant ne peut pas être considéré comme le successeur juridique de l'exproprié. Les règles du droit locatif ne sauraient faire naître une action directe contre l'expropriant. Le droit du locataire à l'indemnité naît du fait dommageable, de sorte que le locataire doit être indemnisé par l'expropriant, qui cause le dommage, pour le dommage subi. La procédure d'expropriation organise la manière dont cette action directe est exercée. Que l'action directe du locataire contre |
oorzaak heeft dan de contractuele band tussen huurder en verhuurder | l'expropriant a un autre fondement juridique que le lien contractuel |
wordt ook geïllustreerd door het feit dat algemeen wordt aanvaard dat | entre le locataire et le bailleur est encore illustré par le fait |
artikel 1743 van het Burgerlijk Wetboek niet van toepassing is binnen | qu'il est généralement admis que l'article 1743 du Code civil n'est |
het onteigeningsrecht. De huurder kan zijn rechtstreekse vordering tot | pas applicable dans le droit des expropriations. Le locataire ne peut |
schadevergoeding enkel uitoefenen op de wijze geregeld door de wet van | exercer son action directe en indemnisation de la manière réglée par |
26 juli 1962 wanneer het een dringend noodzakelijke onteigening | la loi du 26 juillet 1962 que lorsqu'il s'agit d'une expropriation |
betreft. Er bestaat evenwel geen juridische oorzaak waarop hij zich, | d'extrême urgence. Il n'existe toutefois aucune cause juridique qu'il |
buiten de onteigeningswetgeving, zou kunnen beroepen om een | puisse invoquer, en dehors de la législation sur l'expropriation, pour |
rechtstreekse vordering uit te oefenen. Daaruit volgt dat er geen | exercer une action directe. Il s'ensuit qu'il n'existe aucune analogie |
analogie bestaat tussen de vordering van de huurder tegen degene die | entre l'action du locataire contre celui qui lui a procuré le droit de |
hem het genotsrecht heeft verschaft en de vordering van de onteigende | jouissance et l'action du locataire exproprié dirigée contre |
huurder tegen de onteigenaar. Hoogstens zou een vergelijking mogelijk | l'expropriant. Une comparaison serait tout au plus possible entre les |
zijn tussen de huurders die getroffen worden door een tenietgaan van | locataires qui sont affectés par une destruction du bien résultant |
het goed door onrechtmatige daad dan wel door onteigening. Die | d'un acte illicite et ceux qui sont touchés par une expropriation. |
analogie is uiteraard zinloos, gelet op het fundamentele verschil | Cette analogie n'a évidemment pas de sens, compte tenu de la |
tussen beide rechtstoestanden. | différence fondamentale entre les deux situations juridiques. |
A.1.3. De stad Oudenaarde betwist uiteraard dat de huurder niet zou | A.1.3. La ville d'Audenarde conteste évidemment que le locataire ne |
kunnen tussenkomen in herziening. Uit de tekst van artikel 16 van de | puisse pas intervenir en révision. Il ressort du texte de l'article 16 |
wet van 26 juli 1962 blijkt dat elke partij die voor de vrederechter | de la loi du 26 juillet 1962 que toutes les parties qui sont |
is tussengekomen ook over de mogelijkheid beschikt om de herziening in | intervenues devant le juge de paix disposent également de la |
te leiden. Uit dezelfde bepaling volgt dat enkel de partijen die | possibilité de demander la révision. De cette même disposition résulte |
que seules les parties qui sont intervenues dans la procédure devant | |
tussengekomen zijn in de procedure voor de vrederechter die vordering | le juge de paix peuvent engager une telle action, de sorte que le |
kunnen instellen, zodat de huurder niet voor het eerst in herziening | locataire ne saurait intervenir pour la première fois en révision. La |
kan tussenkomen. De herziening is immers een nieuw proces, maar is | révision est en effet une nouvelle procédure, mais elle constitue |
tevens de voortzetting van de onteigeningsprocedure voor het | également la continuation de la procédure d'expropriation engagée |
vredegerecht. Binnen de onteigeningsrechtspleging ingericht door de | devant le juge de paix. Dans le cadre de la procédure d'expropriation |
wet van 26 juli 1962 dient eenieder die aanspraak maakt op een | organisée par la loi du 26 juillet 1962, tout qui prétend à une |
vergoeding en/of de wettigheid van de onteigening wenst aan te | indemnité et/ou souhaite contester la légalité de l'expropriation doit |
vechten, tussen te komen in de procedure in het stadium voor het | intervenir dans la procédure au stade de la justice de paix. La |
vredegerecht. De prejudiciële vraag is derhalve enkel relevant in zoverre daarin het onderscheid in behandeling in het geding wordt gebracht tussen de eigenaar die gedagvaard wordt en de huurder die door de gedagvaarde partij van de datum van de verschijning voor de rechter in kennis worden gesteld. A.2.1. Volgens de stad Oudenaarde is het verschil in behandeling tussen eigenaar en huurder van het onteigende goed verantwoord. Voor die verschillende behandeling bestaan allereerst objectieve redenen. De stad Oudenaarde stelt vast dat in sommige gevallen de onteigenende overheid op het ogenblik dat de onteigening wordt ingeleid, de identiteit en/of de concrete rechten van houders van bepaalde rechten, zoals zakelijke rechten, zakelijke zekerheden of persoonlijke genotsrechten die op het goed gevestigd zijn, niet zal kennen of zelfs maar zal kunnen kennen. De identiteit van diegenen die op het ogenblik van de onteigening rechten kunnen doen gelden op het goed, is een fundamenteel probleem van elke onteigeningsrechtspleging. De eigenaar en de vruchtgebruiker zijn wel bekend in officiële bescheiden zoals | question préjudicielle est dès lors pertinente en tant seulement qu'elle évoque la différence de traitement entre le propriétaire, qui est cité à comparaître, et le locataire, qui est informé, par la partie citée à comparaître, de la date de la comparution devant le juge. A.2.1. Selon la ville d'Audenarde, la différence de traitement entre le propriétaire et le locataire du bien exproprié est justifiée. Il existe tout d'abord des motifs objectifs pour ce traitement différent. La ville d'Audenarde constate que, dans certains cas, l'autorité expropriante ne connaîtra pas, ni même ne pourra connaître, au moment où l'expropriation est engagée, l'identité et/ou les droits concrets des titulaires de certains droits, tels que les droits réels, les sûretés réelles ou les droits de jouissance personnels dont le bien est grevé. L'identité de ceux qui, au moment de l'expropriation, peuvent faire valoir des droits sur le bien est un problème fondamental de toute procédure d'expropriation. Le propriétaire et l'usufruitier sont bien connus dans les documents officiels tels que |
hypothecaire en kadastrale beschrijving. Krachtens artikel 5 van de | les descriptions hypothécaires et cadastrales. En vertu de l'article 5 |
wet van 26 juli 1962 worden enkel zij gedagvaard. Het is vaste | de la loi du 26 juillet 1962, eux seuls sont cités. Il est de |
rechtspraak dat de andere belanghebbende partijen niet gedagvaard | jurisprudence constante que les autres parties intéressées n'ont pas à |
dienen te worden. De onteigeningsprocedure wordt niet gevoerd tegen de | être convoquées. La procédure d'expropriation n'est pas menée contre |
eigenaar, maar strekt tot het onteigenen van het goed. De | le propriétaire mais tend à l'expropriation du bien. Le transfert de |
eigendomsoverdracht gebeurt uit kracht van wet en is tegenstelbaar aan | propriété s'opère par la force de la loi et est opposable aux tiers à |
derden vanaf de overschrijving van het vonnis in de registers van de | dater de la transcription du jugement à la conservation des |
hypotheekbewaring. Om die reden wordt de eigenaar van het goed in het | hypothèques. C'est pour cette raison que le propriétaire du bien est |
vonnis aangewezen, wat de dagvaarding vereist. De reden voor de | désigné dans le jugement, ce qui exige sa citation. L'obligation |
beperkte dagvaardingsplicht is bijgevolg ingegeven door de feitelijke | restreinte de citation est dès lors dictée par l'impossibilité |
onmogelijkheid om de belanghebbenden te kennen, zonder medewerking van | matérielle de connaître les intéressés sans la collaboration du |
de eigenaar of de vruchtgebruiker. De dringende noodzaak van | propriétaire ou de l'usufruitier. La nécessité urgente de la prise en |
inbezitneming kan niet afhankelijk worden gesteld van de | possession ne permet pas de faire dépendre celle-ci de la structure de |
privaatrechtelijke eigendomsstructuur van het te onteigenen goed, dit | la propriété, en droit privé, du bien à exproprier, c'est-à-dire du |
wil zeggen van de mate van medewerking of tegenwerking van de | degré de collaboration ou d'obstruction de la part des personnes |
belanghebbenden bij de onteigening. | concernées par l'expropriation. |
De rechtspleging ingericht door de wet van 26 juli 1962 streeft ernaar | La procédure instituée par la loi du 26 juillet 1962 tend à permettre |
eenieder die een aanspraak meent te hebben op het onteigende goed, de | à toutes les personnes qui considèrent détenir un droit sur le bien |
mogelijkheid te bieden om in de procedure voor de vrederechter tussen | exproprié d'intervenir dans la procédure devant le juge de paix. En |
te komen. Om dat doel te bereiken worden verschillende technieken | vue d'atteindre cet objectif, diverses techniques sont mises en oeuvre |
toegepast : | : |
1° De wet voorziet erin dat bij elke onteigening de eerste | 1° La loi prévoit que, pour toute expropriation, la première |
verschijning gebeurt ter plekke van de te onteigenende goederen. De | comparution se déroule sur les lieux des biens à exproprier. Lors de |
bewoners en gebruikers krijgen uiterlijk bij die verschijning als het | cette comparution au plus tard, les habitants et les usagers sont |
ware in hun woonkamer kennis van de ingeleide onteigening; | informés, dans leur salle de séjour pourrait-on dire, de |
2° De wet verplicht de gedagvaarde partij om de huurders en gebruikers | l'expropriation engagée. 2° La loi oblige la partie citée à informer les locataires et les |
in te lichten over de dreigende onteigening op straffe van zelf | usagers de l'expropriation poursuivie, sous peine d'être elle-même |
aansprakelijk te zijn voor de schadevergoeding waarop de huurder aanspraak zou kunnen maken; | tenue de payer l'indemnité à laquelle le locataire pourrait prétendre. |
3° De procedure is zodanig ingericht dat elke belanghebbende zonder | 3° La procédure est organisée de telle sorte que toute personne |
formaliteiten in de procedure kan tussenkomen. Hij behoudt dat recht | intéressée peut intervenir, sans formalités, dans la procédure. Elle |
in herziening zodra hij van zijn tussenkomst akte laat nemen door de | conserve ce droit en degré de révision dès qu'elle fait acter son |
vrederechter. | intervention par le juge de paix. |
Artikel 19 van de wet van 26 juli 1962 voorziet in een zware sanctie, | L'article 19 de la loi du 26 juillet 1962 prévoit une lourde sanction |
voor het geval de belanghebbende derden, als gevolg van de nalatigheid | lorsqu'en raison de la négligence des parties citées conformément à |
van de overeenkomstig artikel 5 gedagvaarde partijen, niet voor de | l'article 5, les tiers intéressés ne comparaissent pas devant le juge |
vrederechter verschijnen vóór de uitspraak van het vonnis dat de | de paix avant le prononcé du jugement fixant l'indemnité provisoire. |
voorlopige vergoeding bepaalt. Alleen die gedagvaarde partijen zijn | Seules ces parties citées restent en effet tenues envers les tiers des |
immers tegenover hem aansprakelijk voor de vergoedingen die zij als | indemnités que ces derniers pourraient réclamer en tant que tiers |
belanghebbende derden mochten vorderen. De aansprakelijkheid ingesteld | intéressés. La responsabilité instaurée par cette disposition est une |
door die bepaling is een sanctie met verstrekkende gevolgen, aangezien | sanction lourde de conséquences, étant donné que le cité n'est pas |
de gedagvaarde niet enkel gehouden is tot doorbetaling van wat hij, | seulement tenu de payer ce qu'il aurait reçu en quelque sorte à la |
als het ware in de plaats van de benadeelde belanghebbende, ontvangen | place du tiers intéressé lésé, mais qu'il doit également réparer le |
heeft, maar ook van de schade die alleen voor die belanghebbende | dommage qui est seulement indemnisable dans le chef de ce tiers. |
vergoedbaar is. | |
De stad Oudenaarde verwijst naar de artikelen 7 en 10 van de wet van | La ville d'Audenarde renvoie aux articles 7 et 10 de la loi du 26 |
26 juli 1962, waaruit blijkt dat de tussenkomst van belanghebbende | juillet 1962, dont il ressort que l'intervention de tiers intéressés |
derden zonder veel formaliteiten kan gebeuren. Gelet op de feitelijke | peut avoir lieu sans beaucoup de formalités. Compte tenu de |
onmogelijkheid om met zekerheid te identiteit van de belanghebbenden | l'impossibilité matérielle de connaître avec certitude l'identité des |
vóór de inleiding van de onteigeningsprocedure te kennen en de | intéressés avant que soit entamée la procédure d'expropriation et |
dringende noodzaak van de procedure, heeft de wetgever voorzien in een | compte tenu du caractère d'extrême urgence de la procédure, le |
aantal bepalingen die tot gevolg hebben dat zij aan de belanghebbenden | législateur a prévu une série de dispositions ayant pour effet |
een sluitende bescherming bieden voor de schade die zij lijden ten | d'offrir aux intéressés une protection en tous points efficace pour le |
gevolge van de onteigening van het goed waarop zij rechten hadden. | dommage qu'ils subissent en raison de l'expropriation du bien sur |
lequel ils détenaient des droits. | |
A.2.2. De stad Oudenaarde is ook van oordeel dat de regel dat het | A.2.2. La ville d'Audenarde considère également que la règle qui |
initiatief tot herziening beperkt is tot de partijen die in de | limite l'initiative de la révision aux parties qui sont intervenues |
procedure voor het vredegerecht zijn tussengekomen, verantwoord is. De | dans la procédure devant le juge de paix est justifiée. La ratio legis |
ratio legis van de wet van 26 juli 1962 bestaat er essentieel in dat | de la loi du 26 juillet 1962 consiste essentiellement en ce que la |
de procedure voor de vrederechter slechts de inleiding vormt van de | procédure devant le juge de paix ne constitue qu'une introduction de |
zaak, waarbij de vrederechter volstrekt naar eigen inzicht het bedrag | l'affaire, le juge de paix fixant en toute autonomie le montant de la |
van de billijke schadevergoeding vaststelt die de plaats zal innemen | juste indemnité qui remplacera le bien exproprié. Si le juge de paix |
van het onteigende goed. Als de vrederechter er niet in slaagt alle | ne réussit pas à établir la paix entre tous les intéressés, un nouveau |
betrokkenen te verzoenen, dan wordt een nieuw proces gevoerd voor de | procès est engagé devant le tribunal de première instance, mais cette |
rechtbank van eerste aanleg, maar ditmaal volgens de gewone | fois selon les règles de la procédure ordinaire, en ce compris les |
procesregels met inbegrip van de regels inzake het bewijs, de | règles concernant la preuve, l'action, etc. Au cours de la procédure |
vordering, en dergelijke. Noch de onteigenende overheid, noch de | devant le juge de paix, ni l'autorité expropriante ni les parties |
belanghebbende partijen beschikken tijdens de procedure voor het | intéressées ne disposent de moyens juridiques pour contraindre les |
vredegerecht over rechtsmiddelen om andere partijen te dwingen tot het | autres parties à faire la preuve de leurs prétentions et de leurs |
bewijs van hun aanspraken en van onderlinge rechtsverhoudingen | relations juridiques réciproques concernant le bien exproprié. Elles |
betreffende het onteigende goed. Zij kunnen enkel opmerkingen maken. | peuvent seulement faire des observations. Les relations juridiques |
Nochtans zullen de rechtsverhoudingen een belangrijke invloed hebben op het bedrag van de uiteindelijk verschuldigde vergoeding. Dit is natuurlijk in eerste instantie belangrijk voor de onteigenaar, die mogelijk nu pas verneemt wie aanspraak maakt op een vergoeding. Het is even belangrijk voor de onteigenden zelf, die pas in dat stadium kennis krijgen van de aanspraken van de andere belanghebbenden, en die aanspraken kunnen onderling tegenstrijdig zijn. Pas in herziening zullen zowel de onteigenaar als de belanghebbende partijen de toegekende vergoedingen kunnen vorderen en betwisten naar recht. Voor het eerst zou kunnen worden gevorderd dat de verschillende partijen bewijskrachtige stukken voorleggen, zowel met betrekking tot de titel op basis waarvan de schadevergoeding wordt gevorderd als betreffende de vergoedbare schade. Wanneer toegestaan zou worden dat partijen die niet in de procedure voor het vredegerecht zijn tussengekomen, de herziening kunnen inleiden, heeft dit verstrekkende gevolgen. | auront cependant une influence importante sur le montant de l'indemnité qui sera finalement due. Ceci est naturellement important en premier lieu pour l'expropriant qui découvre peut-être maintenant pour la première fois seulement les personnes qui réclament une indemnité. C'est tout aussi important pour les expropriés eux-mêmes, qui sont informés à ce stade seulement des prétentions des autres personnes intéressées, et ces prétentions peuvent être contradictoires. Ce n'est qu'au stade de la révision que l'expropriant et les parties intéressées peuvent réclamer et contester en droit les indemnités accordées. Pour la première fois, il pourrait être demandé que les différentes parties produisent des pièces probantes, tant en ce qui concerne le titre sur la base duquel l'indemnité est demandée qu'en ce qui concerne le dommage indemnisable. S'il était admis que des parties qui ne sont pas intervenues à la procédure devant le juge |
Allereerst zou de termijn van verval voor het instellen van de | de paix peuvent engager la procédure de révision, cela aurait des |
herzieningsprocedure niet tegenstelbaar zijn aan de derde die niet | conséquences considérables. Tout d'abord, le délai de forclusion pour |
voor het vredegerecht is tussengekomen. Het zou immers totaal | l'introduction de la procédure de révision ne serait pas opposable au |
inconsequent zijn om de mogelijkheid om de vordering uit te oefenen te | tiers qui n'est pas intervenu devant le juge de paix. Il serait en |
beperken tot een tussenkomst in een aanhangige herzieningsprocedure. | effet totalement inconséquent de limiter la possibilité d'exercer une |
Zowel het bedrag van de onteigeningsvergoedingen als de | action à l'intervention dans une procédure de révision pendante. Tant |
eigendomstitels zouden aldus aanvechtbaar blijven gedurende dertig | le montant des indemnités d'expropriation que les titres de propriété |
jaar te rekenen vanaf het provisionele vonnis. De onteigenende | pourraient donc être contestés durant trente ans à compter du jugement |
overheid die de termijn van het verval zou hebben laten verstrijken - | provisionnel. L'autorité expropriante qui, étant dans l'ignorance de |
want onwetend over het bestaan van de derde belanghebbende - zou de | l'existence du tiers intéressé, aurait laissé s'écouler le délai de |
partijen die wel waren tussengekomen niet meer kunnen aanspreken tot | forclusion, ne pourrait plus poursuivre en remboursement les parties |
terugbetaling en ze zelfs niet meer kunnen oproepen tot tussenkomst. | qui étaient intervenues, ni même les appeler en intervention. Sur les |
Op de onteigenden rust immers geen enkele vrijwaringsplicht ten | expropriés ne repose en effet aucune obligation de garantie à l'égard |
opzichte van de onteigenaar. De aansprakelijkheid ingericht door | de l'expropriant. La responsabilité instituée par l'article 19, § 1er, |
artikel 19, § 1, van de wet van 26 juli 1962 heeft enkel betrekking op | de la loi du 26 juillet 1962 concerne seulement la relation entre le |
de relatie tussen de gedagvaarde en de benadeelde ten gevolge van | cité et le tiers lésé par suite de négligence, mais ne peut être |
nalatigheid, maar kan niet worden aangevoerd door de onteigenaar. De | invoquée par l'expropriant. La règle est dès lors justifiée en droit |
regel is derhalve verantwoord naar recht en redelijkheid. De stad | et en raison. La ville d'Audenarde conclut qu'il est fort improbable |
Oudenaarde concludeert dat het zeer onwaarschijnlijk is dat een | |
huurder geen kennis zou krijgen van de onteigening vóór het sluiten | qu'un locataire ne soit pas informé de l'expropriation avant la |
van de debatten voorafgaand aan het voorlopige vonnis. De | clôture des débats précédant le jugement provisoire. La procédure |
onteigeningsprocedure ter gelegenheid waarvan de prejudiciële vraag | d'expropriation à l'occasion de laquelle la question préjudicielle est |
wordt gesteld, toont dit duidelijk aan. In die zaak had de huurder wel | posée le démontre clairement. Dans cette affaire, le locataire avait |
degelijk kennis van de onteigening, van zijn aanwezigheid werd door de | bien connaissance de l'expropriation, sa présence a été actée par |
gerechtsdeskundige akte genomen in het proces-verbaal van | l'expert judiciaire dans le procès- verbal d'état descriptif des |
plaatsbeschrijving, maar hij heeft eenvoudigweg nagelaten om zich als | lieux, mais il a tout simplement omis de se faire reconnaître en tant |
tussenkomende partij te doen erkennen. | que partie intervenante. |
Standpunt van de Ministerraad | Point de vue du Conseil des ministres |
A.3.1. De Ministerraad stelt dat de meerderheidsrechtspraak en | A.3.1. Le Conseil des ministres déclare que la jurisprudence et la |
-rechtsleer de tussenkomst uitsluit van de in artikel 6 van de wet van | doctrine, dans leur majorité, excluent l'intervention des tiers |
26 juli 1962 bedoelde belanghebbende derden die behoorlijk werden | intéressés visés à l'article 6 de la loi du 26 juillet 1962 qui ont |
opgeroepen door de onteigende en die geen partij waren in de loop van | été dûment convoqués par l'exproprié et qui n'étaient pas parties à la |
de procedure voor de vrederechter. Indien een dergelijke derde | procédure devant le juge de paix. Si un tel tiers a été dûment prévenu |
degelijk op de hoogte werd gebracht door de onteigenaar, op de wijze | par l'expropriant, de la manière prévue à l'article 6, il ne |
waarin is voorzien in artikel 6, zal hij in beginsel geen verhaal meer | disposera, en principe, plus d'aucun recours ni contre l'expropriant, |
hebben, noch tegen de onteigenaar, noch tegen de onteigende. De | |
Ministerraad is evenwel van oordeel dat de prejudiciële vraag dient te | ni contre l'exproprié. Le Conseil des ministres considère toutefois |
worden geherformuleerd op basis van het motiverend gedeelte van het | que la question préjudicielle doit être reformulée en fonction des |
verwijzingsvonnis. Die herformulering is nodig rekening houdend met de hypothese die de rechtbank voor ogen heeft gehad, namelijk die waarbij de belanghebbende derde wel degelijk op de hoogte werd gebracht door de onteigende, zich als partij heeft aangemeld in de loop van de procedure voor de vrederechter en de vrederechter vergeet uitspraak te doen of geen uitspraak doet over de vordering tot tussenkomst. A.3.2. De Ministerraad is van oordeel dat de prejudiciële vraag onontvankelijk is. In de prejudiciële vraag, noch in het motiverend gedeelte van het verwijzingsvonnis, wordt immers aangegeven ten opzichte van welke categorie van personen de bedoelde bepalingen een verboden discriminatie zouden inhouden. Nochtans is het noodzakelijk dat de in de prejudiciële vraag beoogde wettelijke bepalingen een onderscheid invoeren, opdat het Hof de mogelijke schending van de | attendus du jugement de renvoi. Cette reformulation s'impose, compte tenu de l'hypothèse que le tribunal a envisagée, à savoir que le tiers intéressé, dûment averti par l'exproprié, s'est présenté comme partie au cours de la procédure devant le juge de paix et que ce juge oublie de statuer ou ne statue pas sur la demande en intervention. A.3.2. Le Conseil des ministres estime que la question préjudicielle est irrecevable. Ni la question préjudicielle, ni les attendus du jugement de renvoi n'indiquent en effet à l'égard de quelle catégorie de personnes les dispositions visées contiendraient une discrimination illicite. Or, pour que la Cour puisse examiner une éventuelle |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet kan onderzoeken. In werkelijkheid | violation des articles 10 et 11 de la Constitution, il faut que les |
wordt aan het Hof gevraagd of de door de verwijzingsrechter | dispositions législatives visées par la question préjudicielle |
aangehaalde interpretatie al dan niet correct is, wat buiten de | instaurent une distinction. En réalité, il est demandé à la Cour si |
bevoegdheid van het Hof valt. | l'interprétation avancée par le juge a quo est correcte ou non, ce qui |
A.3.3. Ten behoeve van de belanghebbende derden, maar mede gebaseerd | n'entre pas dans les compétences de la Cour. |
op redenen van proceseconomische aard en van rechtszekerheid, heeft de | A.3.3. Au bénéfice des tiers intéressés, mais en se basant également |
wetgever geoordeeld dat alle vorderende partijen in alle stadia van de | sur des motifs de nature procédurale et de sécurité juridique, le |
procedure betrokken moeten worden en dus niet voor het eerst kunnen | législateur a décidé que toutes les parties demanderesses doivent être |
tussenkomen in de herziening. Artikel 6, gelezen in samenhang met de | associées à tous les stades de la procédure et qu'elles ne peuvent |
donc intervenir pour la première fois en révision. L'article 6 combiné | |
artikelen 7, derde lid, 14, eerste lid, en 19, § 1, van de wet van 26 | avec les articles 7, alinéa 3, 14, alinéa 1er, et 19, § 1er, de la loi |
juli 1962 moet zo worden geïnterpreteerd dat de door de onteigende op | du 26 juillet 1962 doit être interprété en ce sens que le tiers |
de hoogte gestelde belanghebbende derde weliswaar tot aan de sluiting | intéressé prévenu par l'exproprié doit intervenir dans la procédure |
van de debatten, maar ten laatste op dat ogenblik moet tussenkomen in | devant le juge de paix, certes jusqu'à la clôture des débats mais au |
de procedure voor de vrederechter, bij gebreke waarvan hij het risico | plus tard à ce moment, faute de quoi il court le risque de perdre son |
loopt zijn recht op vergoeding te verliezen. | droit à l'indemnité. |
De Ministerraad verwerpt de interpretatie dat de procedure in | Le Conseil des ministres rejette l'interprétation selon laquelle la |
herziening een volledig zelfstandige procedure zou zijn. Een | procédure en révision constituerait une procédure totalement |
dergelijke interpretatie strijdt met de bedoelingen van de wetgever. | indépendante. Une telle interprétation est contraire aux objectifs du |
Bovendien kan vanuit logisch en semantisch oogpunt slechts datgene | législateur. En outre, logiquement et du point de vue sémantique, seul |
worden herzien waarover reeds uitspraak werd gedaan. De herziening mag | peut être revu ce sur quoi il a déjà été statué. La révision peut |
dan weliswaar een procedure sui generis zijn, toch is zij het | certes être une procédure sui generis, mais elle n'en constitue pas |
juridische gevolg, de wettelijke voortzetting van de procedure voor de | moins la suite juridique, le prolongement légal de la procédure devant |
vrederechter. Een van de juridische gevolgen van de procedure voor de | le juge de paix. Un des effets juridiques de la procédure devant le |
vrederechter is dat de toegang tot de herzieningsrechter wordt beperkt | juge de paix est que l'accès au juge de révision est réservé aux |
tot de partijen die reeds in het geding waren voor de vrederechter. | parties qui étaient déjà à la cause devant le juge de paix. Selon la |
Luidens de rechtspraak van het Hof van Cassatie zijn in de | jurisprudence de la Cour de cassation, dans la procédure d'extrême |
rechtspleging bij hoogdringende omstandigheden inzake onteigening | urgence en matière d'expropriation, seules les parties intervenantes |
enkel de door de vrederechter erkende tussenkomende partijen | reconnues par le juge de paix sont autorisées à prendre part à toutes |
gerechtigd om aan alle volgende fasen van de procedure deel te nemen. | les phases suivantes de la procédure. |
Volgens de Ministerraad lijkt de verwijzingsrechter zich bij die | Selon le Conseil des ministres, le juge a quo semble se rallier à |
interpretatie aan te sluiten, tenzij in het geval waarin de | cette interprétation, sauf dans le cas où les tiers intéressés ont été |
belanghebbende derden op de hoogte werden gebracht door de onteigenden | avertis par les expropriés et se sont fait connaître dans le cadre de |
en zich gemeld hebben in het kader van de procedure voor de | la procédure devant le juge de paix, mais que le juge de paix a oublié |
vrederechter, maar de vrederechter vergeten heeft om uitspraak te doen | |
of geen uitspraak heeft gedaan. Aan de hand van de rechtsleer wordt | de statuer ou n'a pas statué. Sur la base de la doctrine, cette |
die situatie door de Ministerraad als volgt beschreven : wanneer een | situation est décrite comme suit par le Conseil des ministres : |
belanghebbende derde is tussengekomen vóór het voorlopige vonnis, dan | lorsqu'un tiers intéressé est intervenu avant le jugement provisoire, |
kan hij vanzelfsprekend ook de vordering tot herziening instellen. | il peut de toute évidence introduire aussi l'action en révision. |
Wanneer de vrederechter evenwel heeft nagelaten uitspraak te doen op | Toutefois, si le juge de paix a négligé de se prononcer sur sa demande |
zijn vordering tot tussenkomst kan die derde geen herziening vragen. | en intervention, ce tiers ne peut demander la révision. Selon l'arrêt |
Volgens het cassatiearrest van 10 juni 1977 zou hij zich echter kunnen | de la Cour de cassation du 10 juin 1977, il pourrait toutefois faire |
verzetten tegen de inbezitstelling. De Ministerraad besluit dat de | opposition à l'envoi en possession. Le Conseil des ministres conclut |
rechten van de belanghebbende derden die zich in een dergelijke | que les droits des tiers intéressés se trouvant dans une telle |
situatie bevinden niet anders is dan die van andere partijen die in | situation ne diffèrent pas de ceux des autres parties qui, dans une |
een gewone procedure « vergeten » zijn door de rechtbank, waarbij in | procédure ordinaire, ont été « oubliés » par le tribunal, et il est en |
het bijzonder wordt verwezen naar de nietigheidssanctie van artikel | particulier fait référence ici à la sanction de nullité de l'article |
780 van het Gerechtelijk Wetboek. De Ministerraad merkt evenwel ook op | 780 du Code judiciaire. Le Conseil des ministres observe toutefois |
dat, indien de n.v. Betasco als partij is opgenomen in het | également que si la s.a. Betasco est actée comme partie dans le |
proces-verbaal van plaatsbezoek en/of proces-verbaal van | procès-verbal de visite des lieux et/ou dans le procès-verbal de |
plaatsbeschrijving, zij daardoor partij zou zijn in de procedure voor | l'état descriptif des lieux, elle serait dès lors partie à la |
de vrederechter. Dit laatste lijkt te suggereren dat in dat geval ook | procédure devant le juge de paix. Ce dernier fait semble suggérer que, |
zij kan tussenkomen in de herzieningsprocedure. | dans ce cas, elle aussi peut intervenir dans la procédure en révision. |
A.3.4. De Ministerraad besluit dat alle voorgaande overwegingen | A.3.4. Le Conseil des ministres conclut que toutes les considérations |
qui précèdent portent sur l'interprétation des dispositions | |
betrekking hebben op de interpretatie van de betrokken wetsbepalingen, | législatives en cause mais n'ont rien à voir avec le contrôle de |
maar niets te maken hebben met de toetsing ervan aan het | celles-ci au regard des principes d'égalité et de non-discrimination. |
gelijkheidsbeginsel en het discriminatieverbod. Het is voor de | Il est dès lors impossible pour le Conseil des ministres de se |
Ministerraad dan ook onmogelijk om zich ten gronde uit te spreken over | prononcer au fond sur le contrôle de ces dispositions au regard des |
de toets van die bepalingen aan de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, | articles 10 et 11 de la Constitution, puisque le Conseil des |
vermits de Ministerraad bij gebreke van aanwijzingen in het | ministres, à défaut d'indications dans le jugement de renvoi, ne peut |
verwijzingsvonnis niet kan weten ten opzichte van welke categorieën | |
van personen de bedoelde wetsbepalingen al dan niet een verboden | savoir à l'égard de quelles catégories de personnes les dispositions |
discriminatie zouden inhouden. De Ministerraad verzoekt het Hof dan | législatives visées instaureraient ou non une discrimination illicite. |
ook in hoofdorde zich onbevoegd te verklaren om uitspraak te doen over | Le Conseil des ministres demande donc à la Cour, en ordre principal, |
de prejudiciële vraag, die in werkelijkheid de interpretatie van de | de se déclarer incompétente pour se prononcer sur la question |
wet van 26 juli 1962 beoogt, minstens de zaak onontvankelijk te | préjudicielle, qui porte en réalité sur l'interprétation de la loi du |
verklaren bij gebreke van vergelijkbaarheidstoets. De Ministerraad | 26 juillet 1962, ou tout au moins de déclarer l'affaire irrecevable, |
aanvaardt in ondergeschikte orde dat de prejudiciële vraag zou worden | faute de termes de comparaison. Le Conseil des ministres accepte, en |
geherformuleerd in het licht van het motiverend gedeelte van het | ordre subsidiaire, que la question préjudicielle soit reformulée à la |
verwijzingsvonnis, in welk geval de vraag ontkennend dient te worden | lumière des attendus du jugement de renvoi, auquel cas la question |
beantwoord. | appelle une réponse négative. |
A.4. Voor zover nodig sluit de Ministerraad zich aan bij de stelling | A.4. Pour autant que de besoin, le Conseil des ministres se rallie à |
van de stad Oudenaarde in de memorie van die partij. De omstandigheid | la thèse de la ville d'Audenarde exposée dans le mémoire de cette |
dat enkel de eigenaar en de vruchtgebruiker worden gedagvaard voor de | partie. La circonstance que seuls le propriétaire et l'usufruitier |
vrederechter is redelijk verantwoord, omdat het voor de onteigenaar | sont cités devant le juge de paix est raisonnablement justifiée parce |
onmogelijk is de belanghebbende derden te kennen. Het gegeven dat geen | qu'il est impossible pour l'expropriant de connaître les tiers |
tussenkomst voor het eerst in herziening mogelijk is, wordt | intéressés. Le fait qu'une intervention ne soit pas possible pour la |
verantwoord door redenen van proceseconomische aard en door een zorg | première fois en révision se justifie par des motifs d'ordre |
voor de rechtszekerheid. | procédural et par un souci de sécurité juridique. |
- B - | - B - |
B.1. De prejudiciële vraag vermeldt de artikelen 6, 7, 14 en 19, § 1, | B.1. La question préjudicielle mentionne les articles 6, 7, 14 et 19, |
van de wet van 26 juli 1962 betreffende de rechtspleging bij | § 1er, de la loi du 26 juillet 1962 relative à la procédure d'extrême |
hoogdringende omstandigheden inzake de onteigeningen ten algemenen | urgence en matière d'expropriation pour cause d'utilité publique, |
nutte, hierna genoemd « de onteigeningswet van 1962 ». | dénommée ci-après « la loi de 1962 sur l'expropriation ». |
De voormelde bepalingen luiden : | Les dispositions susdites sont libellées comme suit : |
« Art. 6.Zodra hij de dagvaarding heeft ontvangen, is de gedaagde |
« Art. 6.Dès la réception de la citation, le cité est tenu d'informer |
gehouden, de derden, die bij de onteigening belang hebben op grond van huur, gebruikspand, gebruik of bewoning, op de hoogte te brengen van de voorgenomen onteigening, alsmede van dag, uur en plaats van de verschijning vóór de rechter en het opmaken van de plaatsbeschrijving. » « Art. 7.Op de dag die voor de verschijning is bepaald, aanvaardt de vrederechter als tussenkomende partijen, zonder verdere procedure en zonder dat daaruit vertraging mag voortvloeien, de belanghebbende derden die erom verzoeken. Na de opmerkingen van de aanwezige partijen te hebben gehoord, oordeelt de rechter of de vordering regelmatig is ingesteld, de door de wet voorgeschreven formaliteiten vervuld zijn en het plan van de grondinnemingen van toepassing is op het goed waarvan de onteigening wordt gevorderd. De aanwezige verweerders zijn, op straffe van verval, gehouden alle excepties die zij menen te kunnen opwerpen, ineens voor te brengen. De vrederechter beschikt, ten laatste achtenveertig uren na de verschijning, bij één enkel vonnis over het geheel. Hoger beroep tegen het vonnis waarbij de rechter de vordering van de onteigenaar afwijst en beslist dat er derhalve geen aanleiding bestaat om de procedure voort te zetten, wordt ingesteld binnen vijftien dagen na de uitspraak. De termijn van verdaging bedraagt altijd acht dagen; de akte van hoger beroep bevat, op straffe van nietigheid, de bezwaren die tegen het vonnis worden ingebracht. Geen enkel ander bezwaar kan in aanmerking worden genomen. Op het hoger beroep wordt beschikt op de |
les tiers intéressés à titre de bail, d'antichrèse, d'usage ou d'habitation, de l'expropriation poursuivie, ainsi que des jour, heure et lieu de la comparution devant le juge et de l'établissement de l'état descriptif des lieux. » « Art. 7.Le jour fixé pour la comparution, le juge reçoit parties intervenantes, sans autre procédure et sans qu'il puisse en résulter du retard, les tiers intéressés qui le demandent. Après avoir entendu les observations des parties présentes, il vérifie si l'action a été régulièrement intentée, les formes prescrites par la loi ont été observées, et le plan des emprises est applicable à la propriété dont l'expropriation est poursuivie. Les défendeurs présents sont tenus, à peine de déchéance, de proposer en une fois toutes les exceptions qu'ils croiraient pouvoir opposer. Le juge de paix statue sur le tout par un seul jugement rendu au plus tard quarante-huit heures après la comparution. L'appel du jugement par lequel le juge déboute l'expropriant de son action et décide qu'il n'y a pas lieu, dès lors, de procéder ultérieurement, est interjeté dans les quinze jours du prononcé. Le délai d'ajournement est toujours de huitaine; l'acte d'appel contient à peine de nullité les griefs articulés contre le jugement. Aucun autre grief ne peut être retenu. Il est statué sur l'appel à |
inleidende terechtzitting of uiterlijk acht dagen later. » | l'audience d'introduction ou au plus tard à huitaine. » |
« Art. 14.Op die terechtzitting erkent de rechter eventueel als |
« Art. 14.A cette audience, le juge reçoit éventuellement parties |
tussenkomende partijen, zonder verdere procedure of vertraging, de | intervenantes, sans autre formalité, ni retard, les tiers intéressés |
derde belanghebbenden die er nog om mochten verzoeken. | qui le demanderaient encore. |
Na de aanwezige partijen en de deskundige te hebben gehoord, bepaalt | Après avoir entendu les parties présentes et l'expert, le juge |
de rechter voorlopig het bedrag van de vergoeding die voor de | détermine à titre provisoire le montant des indemnités dues du chef de |
onteigening verschuldigd is. | l'expropriation. |
Zijn vonnis, dat uiterlijk dertig dagen na de indiening van het | Son jugement qui est rendu au plus tard dans les trente jours du dépôt |
verslag wordt gewezen, is niet vatbaar voor beroep. Een uitgifte ervan | du rapport n'est susceptible d'aucun recours. Une expédition en est |
wordt aan de onteigenaar gezonden binnen tien dagen na de uitspraak. » | adressée à l'expropriant dans les dix jours du prononcé. » |
« Art. 19.§ 1. Wanneer de derde belanghebbenden, als gevolg van de |
« Art. 19.§ 1er. Lorsqu'en raison de la négligence des parties citées |
nalatigheid van de overeenkomstig artikel 5 gedagvaarde partijen, niet | |
vóór de vrederechter verschijnen vóór de uitspraak van het vonnis dat | conformément à l'article 5, les tiers intéressés ne comparaissent pas |
de voorlopige vergoeding bepaalt, zijn alleen die partijen tegenover | devant le juge de paix avant le prononcé du jugement fixant |
hen aansprakelijk voor de vergoedingen die de laatstbedoelden mochten | l'indemnité provisoire, ces parties restent seules chargées envers eux |
vorderen. » | des indemnités que ces derniers pourraient réclamer. » |
B.2.1. De voormelde bepalingen van de onteigeningswet van 1962 voeren | B.2.1. Les dispositions précitées de la loi de 1962 sur |
een onderscheid in tussen de eigenaars en de vruchtgebruikers die door | l'expropriation instaurent une distinction entre les propriétaires et |
de onteigenaar rechtstreeks worden gedagvaard om ter plaatse aanwezig | usufruitiers qui sont cités directement par l'expropriant à être |
te zijn en het opmaken van de plaatsbeschrijving bij te wonen (artikel | présents sur les lieux et à assister à l'établissement de l'état |
5), en de derden die bij de onteigening belang hebben op grond van | descriptif des lieux (article 5), et les tiers intéressés à titre de |
huur, gebruikspand, gebruik of bewoning en die door de gedaagde, op | bail, d'antichrèse, d'usage ou d'habitation, que le cité est tenu |
straffe van de aansprakelijkheid vastgesteld in artikel 19, § 1, van | d'informer de l'expropriation poursuivie, ainsi que des jour, heure et |
de wet, op de hoogte moeten worden gebracht van de voorgenomen | lieu de la comparution devant le juge et de l'établissement de l'état |
onteigening en van dag, uur en plaats van de verschijning voor de | descriptif des lieux (article 6), sous peine d'engager sa |
rechter en het opmaken van de plaatsbeschrijving (artikel 6). | responsabilité de la manière fixée à l'article 19, § 1er, de la loi. |
B.2.2. De onderscheiden behandeling van eigenaars en vruchtgebruikers, | B.2.2. Le traitement distinct des propriétaires et usufruitiers, d'une |
enerzijds, en belanghebbenden derde, anderzijds, berust op de | part, et des tiers intéressés, d'autre part, repose sur la |
vaststelling dat de onteigenaar wel kan nagaan wie de eigenaars en | constatation que l'expropriant peut s'enquérir de l'identité des |
vruchtgebruikers van het te onteigenen goed zijn, doch niet | propriétaires et usufruitiers du bien à exproprier mais qu'il ne |
noodzakelijk weet welke overeenkomsten de eigenaar of vruchtgebruiker | connaît pas nécessairement les conventions relatives au bien à |
met betrekking tot het te onteigenen goed heeft afgesloten met derden | exproprier que le propriétaire ou l'usufruitier ont conclues avec des |
die aldus bij de onteigening eveneens een belang kunnen laten gelden. | tiers qui peuvent dès lors faire valoir eux aussi un intérêt lors de |
Dat criterium van onderscheid is objectief. | l'expropriation. |
B.2.3. De wetgever heeft met die regeling beoogd de noodzakelijke | Ce critère de distinction est objectif. |
waarborgen in te bouwen om alle belanghebbende partijen te betrekken | B.2.3. Le législateur entendait, de la sorte, prendre les garanties |
bij een rechtspleging die een karakter van dringende noodzakelijkheid | nécessaires en vue d'associer toutes les parties intéressées à une |
vertoont. Op grond van de voormelde bepalingen van de onteigeningswet | procédure qui présente un caractère d'extrême urgence. En effet, sur |
van 1962 zal de rechter immers in de mogelijkheid worden gesteld de | la base des dispositions précitées de la loi de 1962 sur |
vergoeding vast te stellen waarop elk van de betrokken partijen | l'expropriation, le juge sera en mesure de déterminer l'indemnité à |
aanspraak kan maken ten gevolge van de onteigening, hetzij lastens de | laquelle chaque partie concernée peut prétendre en raison de |
onteigenaar, hetzij, bij toepassing van artikel 19, § 1, van die wet, | l'expropriation, soit à charge de l'expropriant, soit, en application |
lastens de nalatige gedagvaarde partijen. | de l'article 19, § 1er, de cette loi, à charge des parties citées |
Door in artikel 7, eerste lid, van de onteigeningswet van 1962 te | négligentes. En disposant, à l'article 7, alinéa 1er, de la loi de 1962 sur |
stellen dat de vrederechter zonder verdere procedure, belanghebbende | l'expropriation, que le juge de paix reçoit parties intervenantes, |
derden als tussenkomende partijen aanvaardt, door in artikel 14, | sans autre procédure, des tiers intéressés, en disposant, à l'article |
eerste lid, van dezelfde wet te stellen dat de vrederechter in die | 14, alinéa 1er, de cette même loi, que le juge de paix, à ce stade de |
stand van de procedure de belanghebbende partijen die erom mochten | la procédure, peut encore recevoir parties intervenantes les tiers |
verzoeken nog kan erkennen als tussenkomende partijen, en door in | intéressés qui le demanderaient et en prévoyant également, à l'article |
artikel 19, § 1, te voorzien in de uitsluitende aansprakelijkheid van | 19, § 1er, la responsabilité exclusive des parties citées négligentes |
de nalatige gedaagde partijen tegenover de belanghebbende derden die | vis-à-vis des tiers intéressés qui ne comparaissent pas devant le juge |
niet voor de vrederechter verschijnen vóór de uitspraak van het vonnis | de paix avant le prononcé du jugement fixant l'indemnité provisoire, |
dat de voorlopige vergoeding bepaalt, heeft de wetgever een maatregel | le législateur a pris une mesure qui est adéquate pour atteindre le |
genomen die adequaat is om het door hem nagestreefde doel te bereiken. | but qu'il poursuit. |
B.2.4. Uit wat in de overwegingen B.2.2 en B.2.3 werd aangehaald, | B.2.4. Il résulte également de ce qui est dit au B.2.2 et au B.2.3, en |
inzonderheid met betrekking tot de weinig vormelijke wijze waarop de | particulier à propos de la manière peu formaliste dont l'intervention |
tussenkomst van belanghebbende derden werd geregeld, vloeit tevens | des tiers intéressés est réglée, qu'en traitant différemment les |
voort dat de wetgever, met de verschillende behandeling van eigenaars | propriétaires et usufruitiers, d'une part, et les tiers intéressés, |
en vruchtgebruikers, enerzijds, en belanghebbende derden, anderzijds, | |
een maatregel heeft genomen die niet onevenredig is met de | d'autre part, le législateur a pris une mesure qui n'est pas |
nagestreefde doelstelling. | disproportionnée à l'objectif poursuivi. |
B.3.1. Artikel 14, derde lid, van de onteigeningswet van 1962 stelt | B.3.1. L'article 14, alinéa 3, de la loi de 1962 sur l'expropriation |
dat het vonnis waarbij de rechter het voorlopige bedrag van de | dispose que le jugement par lequel le juge détermine à titre |
vergoeding bepaalt, « niet vatbaar voor beroep » is. | provisoire le montant des indemnités dues « n'est susceptible d'aucun |
B.3.2. Artikel 16 van dezelfde wet is onlosmakelijk verbonden met de | recours ». B.3.2. L'article 16 de la même loi est indissolublement lié aux |
in de prejudiciële vraag aangehaalde artikelen, in het bijzonder met | articles cités dans la question préjudicielle et en particulier à |
het voormelde artikel 14. Het luidt : | l'article 14 précité. Il énonce : |
« De voorlopige vergoedingen die de rechter heeft toegekend, worden | « Les indemnités provisoires allouées par le juge deviennent |
onherroepelijk, indien binnen twee maanden na de verzending van de in | définitives, si, dans les deux mois de la date de l'envoi des |
artikel 15, 2e lid, bedoelde stukken, geen van de partijen de | documents, prévu à l'article 15, alinéa 2, aucune des parties n'en a |
herziening ervan heeft aangevraagd voor de rechtbank van eerste aanleg. | demandé la révision devant le tribunal de première instance. |
De vordering tot herziening kan ook gegrond zijn op de | |
onregelmatigheid van de onteigening. Zij wordt door de rechtbank | L'action en révision peut être également fondée sur l'irrégularité de |
behandeld overeenkomstig de regels van het Wetboek van burgerlijke | l'expropriation. Elle est instruite par le tribunal conformément aux |
rechtsvordering. » | règles du Code de procédure civile. » |
B.3.3. Het Hof dient na te gaan in welke mate die bepaling, met | B.3.3. La Cour doit examiner en quoi cette disposition crée, en ce qui |
betrekking tot het recht om de herziening van de voorlopige | concerne le droit de demander la révision des indemnités provisoires, |
vergoedingen te vragen, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet eventueel strijdige onderscheiden in het leven roept, enerzijds, tussen gedaagde partijen en tussenkomende partijen die door de gedaagde partijen op de hoogte werden gebracht, anderzijds, tussen diegenen die in de rechtspleging voor de vrederechter reeds partij waren en diegenen die daarin geen partij waren. Uit het verwijzend vonnis en de motieven ervan blijkt dat het Hof tevens dient na te gaan of met betrekking tot het recht om de herziening van de voorlopige vergoedingen aan te vragen, een onderscheid wordt gemaakt tussen belanghebbende derden, naargelang de vrederechter al dan niet uitspraak heeft gedaan over hun aanspraken als tussenkomende partijen. | des distinctions éventuellement contraires aux articles 10 et 11 de la Constitution, d'une part, entre les parties citées et les parties intervenantes qui ont été averties par les parties citées, et, d'autre part, entre ceux qui étaient déjà parties à la procédure devant le juge de paix et ceux qui n'étaient pas parties à cette procédure. Le jugement de renvoi et ses motifs font apparaître que la Cour doit aussi examiner si, en ce qui concerne le droit de demander la révision des indemnités provisoires, une distinction est faite entre les tiers intéressés, selon que le juge de paix a statué ou non sur leur demande d'être reçus parties intervenantes. |
B.4. Artikel 16 van de onteigeningswet van 1962 maakt als dusdanig | B.4. L'article 16 de la loi de 1962 sur l'expropriation n'établit en |
geen onderscheid tussen de eigenaars en vruchtgebruikers, enerzijds, | tant que tel aucune distinction entre les propriétaires et |
en de belanghebbende derden, anderzijds. | usufruitiers, d'une part, et les tiers intéressés, d'autre part. |
Aangezien beide categorieën van personen die als partijen in de | Etant donné que ces deux catégories de personnes qui ont comparu en |
rechtspleging voor de vrederechter zijn opgetreden, het recht hebben | tant que parties dans la procédure devant le juge de paix ont le droit |
om voor de rechtbank van eerste aanleg de herziening te vorderen van | de demander, devant le tribunal de première instance, la révision des |
de voorlopige vergoedingen die de vrederechter heeft toegekend, worden | indemnités provisoires accordées par le juge de paix, elles ne sont |
zij niet op ongelijke wijze behandeld. | pas traitées de manière inégale. |
B.5. Omtrent de vraag of de onteigeningswet van 1962 een onderscheiden | B.5. Quant à la question de savoir si la loi de 1962 sur |
behandeling in het leven roept tussen een belanghebbende partij die | l'expropriation instaure des traitements différents pour la partie |
zich als tussenkomende partij heeft aangemeld en over wier aanspraken | intéressée qui a été reçue partie intervenante et sur les prétentions |
de vrederechter uitspraak heeft gedaan, en een belanghebbende partij | de laquelle le juge de paix a statué, et pour la partie intéressée qui |
die zich als tussenkomende partij heeft aangemeld en over wier | s'est fait connaître en tant que partie intervenante et sur les |
aanspraken de vrederechter geen uitspraak heeft gedaan, dient het Hof | prétentions de laquelle le juge de paix n'a pas statué, la Cour doit |
allereerst op te merken dat het niet aan het Hof maar aan de | tout d'abord observer que ce n'est pas à elle mais au juge du fond |
feitenrechter toekomt te oordelen, of een belanghebbende derde is | qu'il appartient d'apprécier si un tiers intéressé s'est fait recevoir |
tussengekomen voor de vrederechter, rekening houdend met de | en tant que partie intervenante par le juge de paix, compte tenu de la |
vaststelling dat de onteigeningswet van 1962 de tussenkomst van die | constatation que la loi de 1962 sur l'expropriation ne subordonne pas |
derde niet van de vervulling van enige vormvoorwaarde afhankelijk | l'intervention de ces tiers à l'accomplissement d'une quelconque |
heeft gemaakt. | formalité. |
B.6. Het in overweging B.5 gemaakte onderscheid is inzonderheid | B.6. La distinction opérée au B.5 repose en particulier sur |
gesteund op de stelling dat de herziening niet kan worden gevorderd | l'affirmation que la révision ne peut être demandée lorsque le juge de |
wanneer de vrederechter, wat betreft de tussenkomende partij, geen | paix n'a pas fixé d'indemnité en ce qui concerne la partie |
vergoeding heeft bepaald en zelfs geen uitspraak over de aanspraak van | intervenante et n'a même pas statué sur la prétention de cette partie. |
die partij heeft gedaan. | |
B.7.1. Artikel 16 staat niet eraan in de weg dat de tussenkomst van de | B.7.1. L'article 16 n'empêche pas que l'intervention du tiers |
belanghebbende derde in de rechtspleging voor de vrederechter, | intéressé dans la procédure devant le juge de paix, qu'il ait été ou |
ongeacht of hij al dan niet als tussenkomende partij werd aanvaard, | non reçu partie intervenante et quelle que soit la suite réservée à |
en, ongeacht het gevolg aan zijn tussenkomst verleend, volstaat om de | son intervention, suffit pour qu'il puisse demander la révision des |
herziening van de voorlopige onteigeningsvergoedingen te vorderen. | indemnités provisoires. |
B.7.2. Het verschil in behandeling dat wordt gesuggereerd in de | B.7.2. La différence de traitement suggérée dans la question |
prejudiciële vraag bestaat niet. De vraag moet ontkennend worden | préjudicielle est inexistante. La question appelle donc une réponse |
beantwoord. | négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
De artikelen 6, 7, 14 en 19, § 1, van de wet van 26 juli 1962 | En tant qu'ils concernent les tiers intéressés, les articles 6, 7, 14 |
betreffende de rechtspleging bij hoogdringende omstandigheden inzake | et 19, § 1er, de la loi du 26 juillet 1962 relative à la procédure |
de onteigeningen ten algemenen nutte, schenden niet de artikelen 10 en | d'extrême urgence en matière d'expropriation pour cause d'utilité |
11 van de Grondwet in zoverre zij betrekking hebben op de belanghebbende derden. | publique ne violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 11 februari 1998. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 11 février 1998. |
De griffier, | Le greffier, |
L. Potoms. | L. Potoms. |
De voorzitter, | Le président, |
L. De Grève. | L. De Grève. |