Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 60/97 van 14 oktober 1997 Rolnummers 1017 en 1018 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 44bis van de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987, ingevoegd bij artikel 29 van de wet van 21 december 1994 h Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters P. (...)"
Arrest nr. 60/97 van 14 oktober 1997 Rolnummers 1017 en 1018 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 44bis van de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987, ingevoegd bij artikel 29 van de wet van 21 december 1994 h Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters P. (...) Arrêt n° 60/97 du 14 octobre 1997 Numéros du rôle : 1017 et 1018 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 44bis de la loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987, inséré par l'article 29 de la loi du 21 décembre 1994 port La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P. Martens(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 60/97 van 14 oktober 1997 Arrêt n° 60/97 du 14 octobre 1997
Rolnummers 1017 en 1018 Numéros du rôle : 1017 et 1018
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 44bis van de wet En cause : la question préjudicielle relative à l'article 44bis de la
op de ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987, ingevoegd bij loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987, inséré par l'article
artikel 29 van de wet van 21 december 1994 houdende sociale en diverse 29 de la loi du 21 décembre 1994 portant des dispositions sociales et
bepalingen, gesteld door de Beroepscommissie opgericht bij het diverses, posée par la Commission de recours instituée auprès du
Ministerie van Volksgezondheid en Leefmilieu. ministère de la Santé publique et de l'Environnement.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P.
rechters P. Martens, G. De Baets, H. Coremans, A. Arts en R. Henneuse, Martens, G. De Baets, H. Coremans, A. Arts et R. Henneuse, assistée du
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag I. Objet de la question préjudicielle
Bij beslissingen van 20 november 1996 in zake respectievelijk de Par décisions du 20 novembre 1996 en cause respectivement de
v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre
Hospitalier du Grand Hornu » en de v.z.w. « Centre Hospitalier de Hospitalier du Grand Hornu » et l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de
Mouscron » tegen de Waalse Regering, waarvan de expedities ter griffie Mouscron » contre le Gouvernement wallon, dont les expéditions sont
van het Hof zijn ingekomen op 4 december 1996, heeft de parvenues au greffe de la Cour le 4 décembre 1996, la Commission de
Beroepscommissie opgericht bij het Ministerie van Volksgezondheid en recours instituée auprès du ministère de la Santé publique et de
Leefmilieu de volgende prejudiciële vraag gesteld : l'Environnement a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 44bis van de op 7 augustus 1987 gecordineerde wet op « L'article 44bis de la loi sur les hôpitaux coordonnée le 7 août 1987
de ziekenhuizen, ingevoegd bij artikel 29 van de wet van 21 december inséré par l'article 29 de la loi du 21 décembre 1994 portant des
1994 houdende sociale en diverse bepalingen, in die zin
geïnterpreteerd dat het het aantal hartcatheterisatiediensten voor dispositions sociales et diverses, interprété comme limitant le nombre
invasief onderzoek, het aantal hartcatheterisatiediensten voor de services de cathétérisme cardiaque pour examens invasifs, le nombre
interventionele cardiologie, het aantal diensten voor chronische de services de cathétérisme cardiaque pour la cardiologie
hemodialyse in een ziekenhuis en het aantal diensten voor collectieve interventionnelle, le nombre de services d'hémodialyse chronique en
autodialyse beperkt tot het aantal diensten dat daadwerkelijk erkend milieu hospitalier et le nombre de services d'autodialyse collective
was op de datum van bekendmaking van de wet van 21 december 1994, de au nombre de services effectivement agréés à la date de publication de
artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde Grondwet, in zoverre die la loi du 21 décembre 1994, viole-t-il les articles 10 et 11 de la
bepaling een verschil in behandeling in het leven roept tussen de Constitution coordonnée, dans la mesure où cette disposition établit
un traitement différent entre les établissements hospitaliers dont les
ziekenhuizen waarvan de bovengenoemde diensten, op die services susvisés, à cette date d'application, étaient déjà agréés et
toepassingsdatum, reeds erkend waren en de instellingen die hun les établissements qui avaient introduit leur demande d'agrément
aanvraag tot erkenning vóór die datum hadden ingediend maar over wier antérieurement à cette date, mais sur les demandes desquels le
aanvragen de bevoegde minister nog geen uitspraak had gedaan ? » Ministre compétent n'avait pas encore statué ? »
II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil II. Les faits et la procédure antérieure
In de zaak met rolnummer 1017 Dans l'affaire inscrite au rôle sous le numéro 1017
Op 6 maart 1995 heeft de Minister van Sociaal Beleid, Volksgezondheid Le 6 mars 1995, le ministre de l'Action sociale, du Logement et de la
en Huisvesting van het Waalse Gewest geweigerd de erkenning van de Santé de la Région wallonne a refusé d'accorder l'agrément du service
hartcatheterisatiedienst voor invasief onderzoek te verlenen die de de cathétérisme cardiaque pour diagnostic invasif que l'a.s.b.l. «
v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre Hospitalier du
Hospitalier du Grand Hornu » op 2 december 1994 had aangevraagd. De Grand Hornu » avait sollicité le 2 décembre 1994. L'association a
vereniging heeft beroep ingesteld bij de Beroepscommissie opgericht exercé un recours devant la Commission de recours instituée auprès du
bij het Ministerie van Volksgezondheid en Leefmilieu. Die commissie ministère de la Santé publique et de l'Environnement. Cette
heeft bij haar beslissing van 20 novembre 1996 aan het Hof de commission, par sa décision du 20 novembre 1996, a posé à la Cour la
voormelde vraag gesteld. question précitée.
In de zaak met rolnummer 1018 Dans l'affaire inscrite au rôle sous le numéro 1018
Op 24 november 1995 heeft de Minister van Sociaal Beleid, Le 24 novembre 1995, le ministre de l'Action sociale, du Logement et
Volksgezondheid en Huisvesting van het Waalse Gewest geweigerd de de la Santé de la Région wallonne a refusé d'accorder l'agrément du
erkenning van de hartcatheterisatiedienst voor invasief onderzoek te service de cathétérisme cardiaque pour diagnostic invasif que
verlenen die de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron » op 6 l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron » avait sollicité le 6
december 1994 had aangevraagd. De vereniging heeft beroep ingesteld décembre 1994. L'association a exercé un recours devant la Commission
bij de Beroepscommissie opgericht bij het Ministerie van de recours instituée auprès du ministère de la Santé publique et de
Volksgezondheid en Leefmilieu. Die commissie heeft bij haar beslissing l'Environnement. Cette Commission, par sa décision du 20 novembre
van 20 november 1996 aan het Hof de voormelde vraag gesteld. 1996, a posé à la Cour la question précitée.
III. De rechtspleging voor het Hof III. La procédure devant la Cour
Bij beschikkingen van 4 december 1996 heeft de voorzitter in functie Par ordonnances du 4 décembre 1996, le président en exercice a désigné
voor ieder van beide zaken de rechters van de zetel aangewezen pour chacune des affaires les juges du siège conformément aux articles
overeenkomstig de artikelen 58 en 59 van de bijzondere wet van 6 58 et 59 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
januari 1989 op het Arbitragehof.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Bij beschikking van 7 januari 1997 heeft het Hof in voltallige zitting Par ordonnance du 7 janvier 1997, la Cour réunie en séance plénière a
de zaken samengevoegd. joint les affaires.
Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la
77 van de organieke wet bij op 10 januari 1997 ter post aangetekende loi organique, par lettres recommandées à la poste le 10 janvier 1997;
brieven; bij dezelfde brieven is tevens kennisgegeven van de l'ordonnance de jonction a été notifiée par les mêmes lettres.
beschikking tot samenvoeging.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18 januari 1997. Moniteur belge du 18 janvier 1997.
Memories zijn ingediend door : Des mémoires ont été introduits par :
- de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron », Kloosterstraat 39, - l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron », rue du Couvent 39,
7700 Moeskroen, bij op 18 februari 1997 ter post aangetekende brief; 7700 Mouscron, par lettre recommandée à la poste le 18 février 1997;
- de v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre - l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre
Hospitalier du Grand Hornu », route de Mons 63, 7301 Hornu, bij op 21 Hospitalier du Grand Hornu », route de Mons 63, 7301 Hornu, par lettre
februari 1997 ter post aangetekende brief; recommandée à la poste le 21 février 1997;
- de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 25 februari 1997 - le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par
ter post aangetekende brief. lettre recommandée à la poste le 25 février 1997.
Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi
organieke wet bij op 6 maart 1997 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 6 mars 1997.
Memories van antwoord zijn ingediend door : Des mémoires en réponse ont été introduits par :
- de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron », bij op 24 maart 1997 - l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron », par lettre
ter post aangetekende brief; recommandée à la poste le 24 mars 1997;
- de v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre - l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre
Hospitalier du Grand Hornu », bij op 2 april 1997 ter post Hospitalier du Grand Hornu », par lettre recommandée à la poste le 2
aangetekende brief; avril 1997;
- de Ministerraad, bij op 4 april 1997 ter post aangetekende brief. - le Conseil des ministres, par lettre recommandée à la poste le 4 avril 1997.
Op 16 april 1997 heeft de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron » Le 16 avril 1997, l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron » a
een « memorie van wederantwoord » ingediend die, aangezien daarin niet introduit un « mémoire en réplique » qui, n'étant pas prévu par la loi
is voorzien door de bijzondere wet van 6 januari 1989, uit de debatten werd geweerd. spéciale du 6 janvier 1989, est rejeté des débats.
Bij beschikking van 28 mei 1997 heeft het Hof de zaken in gereedheid Par ordonnance du 28 mai 1997, la Cour a déclaré les affaires en état
verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 26 juni 1997, et fixé l'audience au 26 juin 1997, après avoir invité le Conseil des
nadat het de Ministerraad uitgenodigd had : ministres :
- te antwoorden op de volgende vragen : - à répondre à l'audience aux questions suivantes :
a) Welk gevolg werd gegeven aan het verzoek tot erkenning ingediend op a) Quel sort fut réservé à la demande d'agrément introduite le 8 avril
8 april 1991 door de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron » ? 1991 par l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron » ?
b) Zijn er erkenningen verleend tussen 29 december 1993 en 23 december b) A-t-on accordé des agréments entre le 29 décembre 1993 et le 23
1994 ? décembre 1994 ?
- à déposer à l'audience les demandes d'agrément introduites en
- de in december 1994 door het « Centre Hospitalier du Grand Hornu » décembre 1994 par le « Centre Hospitalier du Grand Hornu » et par le «
en het « Centre Hospitalier de Mouscron » ingediende verzoeken tot Centre Hospitalier de Mouscron ».
erkenning ter terechtzitting over te leggen.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats,
bij op 29 mei 1997 ter post aangetekende brieven. par lettres recommandées à la poste le 29 mai 1997.
Bij beschikking van 29 mei 1997 heeft het Hof de termijn waarbinnen Par ordonnance du 29 mai 1997, la Cour a prorogé jusqu'au 4 décembre
het arrest moet worden gewezen, verlengd tot 4 december 1997. 1997 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Bij beschikking van 26 juni 1997 heeft de voorzitter in functie Par ordonnance du 26 juin 1997, le président en exercice a constaté
vastgesteld dat rechter E. Cerexhe, lid van de zetel, wettig que le juge E. Cerexhe, membre du siège, était légitimement empêché et
verhinderd was, en vervangen door rechter R. Henneuse. remplacé par le juge R. Henneuse.
Op de openbare terechtzitting van 26 juni 1997 : A l'audience publique du 26 juin 1997 :
- zijn verschenen : - ont comparu :
. Mr. Chr. Everaerts, advocaat bij de balie te Brussel, voor de v.z.w. . Me Chr. Everaerts, avocat au barreau de Bruxelles, pour l'a.s.b.l. «
« Centre Hospitalier de Mouscron »; Centre Hospitalier de Mouscron »;
. Mr. D. Millecam loco Mr. J. Debacker, advocaten bij de balie te . Me D. Millecam loco Me J. Debacker, avocats au barreau de Mons, pour
Bergen, voor de v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre
Chrétienne, Centre Hospitalier du Grand Hornu »; Hospitalier du Grand Hornu »;
. Mr. J.-M. Wolter, advocaat bij de balie te Brussel, voor de . Me J.-M. Wolter, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des
Ministerraad; ministres;
- hebben de rechters-verslaggevers P. Martens en G. De Baets verslag uitgebracht; - les juges-rapporteurs P. Martens et G. De Baets ont fait rapport;
- zijn de voornoemde advocaten gehoord; - les avocats précités ont été entendus;
- zijn de zaken in beraad genomen. - les affaires ont été mises en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
IV. In rechte IV. En droit
- A - - A -
Memorie van de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron » Mémoire de l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron »
A.1. De betwiste bepaling verbreekt de gelijkheid en doet een A.1. La disposition litigieuse rompt l'égalité et crée une
discriminatie ontstaan tussen de diensten die hun erkenning hadden discrimination entre les services qui avaient obtenu leur agrément
verkregen vóór 23 december 1994 en die welke, ofschoon ze aan de avant le 23 décembre 1994 et ceux qui, tout en satisfaisant aux
vereiste voorwaarden voldeden, op die datum niet waren erkend. Die conditions requises, n'avaient pas été agréés à cette date. Cette
discriminatie was de Senaatscommissie voor de Volksgezondheid en het discrimination n'avait pas échappé à la Commission de la Santé
Leefmilieu van de Senaat niet ontgaan en de Minister had verklaard dat publique et de l'Environnement du Sénat et la ministre avait déclaré
het nodige zou worden gedaan om de diensten die tijdig een verzoek que le nécessaire serait fait pour que les services qui avaient
hadden ingediend en die aan de vereiste voorwaarden voldeden van de introduit une demande en temps voulu et qui satisfaisaient aux
uitsluiting te vrijwaren. Die ruime interpretatie was niet conditions requises ne soient pas visés par l'exclusion. Cette
doorslaggevend, vermits aan de vereniging de erkenning die ze reeds op interprétation extensive n'a pas prévalu puisque l'association s'est
8 april 1991 had aangevraagd, werd geweigerd, terwijl zij aan die vu refuser l'agrément qu'elle avait sollicité déjà le 8 avril 1991
voorwaarden voldeed. alors qu'elle remplissait ces conditions.
A.2. De bekritiseerde maatregel beantwoordt niet aan het kwalitatieve A.2. La mesure critiquée ne correspond pas à l'aspect qualitatif de
aspect van de nagestreefde doelstelling. Ten aanzien van de l'objectif poursuivi. Quant à son objectif économique, rien ne
economische doelstelling ervan is er geen bewijs dat die zou worden démontre qu'il serait atteint en opérant une sélection en fonction
bereikt door een selectie te maken op basis van een willekeurig d'une date arbitrairement choisie.
gekozen datum.
A.3. Het koninklijk besluit van 18 april 1991 verplicht tot het A.3. L'arrêté royal du 18 avril 1991 impose l'acquisition d'un
aanschaffen van een dure uitrusting, de aanwezigheid van verschillende équipement coûteux, la présence de différents services et la
diensten en de oprichting van een medische staf. De betwiste bepaling constitution d'une équipe médicale. La disposition critiquée porte une
doet op onevenredige wijze afbreuk aan de economische rechten van de atteinte disproportionnée aux droits économiques des personnes
betrokken personen, doordat ze op discriminerende wijze de in artikel concernées, méconnaissant de manière discriminatoire les droits
23 van de Grondwet gewaarborgde rechten miskent. Zij doet eveneens garantis par l'article 23 de la Constitution. Elle porte également
afbreuk aan de rechtszekerheid, vermits de vereniging te goeder trouw atteinte à la sécurité juridique puisque l'association pouvait croire
kon geloven dat zij, door een hartcatheterisatiedienst op te richten en toute bonne foi qu'en mettant sur pied un service de cathétérisme
en de vereiste uitrusting aan te schaffen, die erkenning zou kunnen cardiaque et en acquérant l'équipement requis, elle pourrait obtenir
verkrijgen. cet agrément.
A.4. Het aangenomen criterium, dat van de goede wil van de betrokken A.4. Le critère adopté, qui dépend du bon vouloir du ministre
minister afhangt, is niet relevant. De in aanmerking genomen datum is concerné, n'est pas pertinent. La date retenue est arbitraire.
willekeurig. Memorie van de v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité Mémoire de l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité
Chrétienne, Centre Hospitalier du Grand Hornu » Chrétienne, Centre Hospitalier du Grand Hornu »
A.5. Het enorme misverstand in deze zaak vindt zijn oorsprong in de A.5. L'immense équivoque de cette affaire trouve son origine dans
dubbelzinnige houding van de gewestminister, zoals blijkt uit de l'attitude ambiguë adoptée par le ministre régional, ainsi qu'il
besprekingen die aan de aanneming van de wet voorafgingen alsmede uit ressort des discussions ayant précédé l'adoption de la loi et du
de briefwisseling tussen de ministers. courrier échangé entre les ministres.
De diensten die, met het oog op het verkrijgen van de erkenning, zware Les services qui, en vue d'obtenir l'agrément, ont fait de lourds
investeringen hebben gedaan en aan de vastgestelde voorwaarden investissements et remplissent les conditions prévues ont droit à cet
voldoen, hebben recht op die erkenning. Zij worden getroffen door het agrément. Ils sont frappés par le moratoire parce qu'ils n'étaient pas
moratorium, omdat zij nog niet formeel erkend waren toen de wet werd encore formellement agréés lors de la publication de la loi. Ils sont
bekendgemaakt. Zij worden dus op discriminerende wijze behandeld, donc traités de manière discriminatoire puisqu'il n'y a aucune
vermits er geen enkele objectieve en redelijke verantwoording is. justification objective et raisonnable.
A.6. De gevolgde methode is niet relevant om de nagestreefde A.6. La méthode adoptée n'est pas pertinente pour atteindre l'objectif
budgettaire doelstelling te bereiken. budgétaire qui est poursuivi.
Memorie van de Ministerraad Mémoire du Conseil des ministres
A.7. De betwiste bepaling moet in die zin worden geïnterpreteerd dat A.7. La disposition litigieuse doit s'interpréter en ce sens que le
de blokkering van het aantal betrokken diensten van toepassing is op blocage du nombre des services concernés s'applique à l'ensemble de
alle diensten die niet uitdrukkelijk waren erkend op de datum van de ceux qui n'étaient pas formellement agréés à la date de parution de la
bekendmaking van de wet, ook al voldeden ze aan de vereiste
voorwaarden en was er reeds een verzoek tot erkenning ingediend. De loi, même s'ils satisfaisaient aux conditions requises et si une
verbintenis aangegaan door Mevrouw de Minister van Sociale Zaken, demande d'agrément avait déjà été introduite. L'engagement pris par
volgens welke diegenen die een verzoek hadden ingediend gelijk zouden Madame la ministre des Affaires sociales, selon lequel ceux qui
worden gesteld met de erkende diensten (Gedr. St., Senaat, 1994-1995, avaient introduit une demande seraient mis sur le même pied que les
nr. 1318-3, pp. 12 en 13) werd onmiddellijk omgezet in het koninklijk services agréés (Doc. parl., Sénat, 1994-1995, n° 1318-3, pp. 12 et
besluit van 28 maart 1995, waarvan de aanhef de vijf voorwaarden 13), a été immédiatement traduit dans l'arrêté royal du 28 mars 1995,
bepaalt waaronder van de blokkering mag worden afgeweken. dont le préambule définit les cinq conditions auxquelles il peut être
De verbintenis van Mevrouw de Minister is overigens bekrachtigd inzake dérogé au blocage. L'engagement de Madame la ministre a par ailleurs été consacré en
de diensten voor collectieve autodialyse (zie het koninklijk besluit matière de services d'autodialyse collective (voy. l'arrêté royal du
van 15 maart 1995), aangezien de oprichting van een dergelijke dienst is toegestaan op de enkele voorwaarde dat hij zich op het terrein bevindt van een ziekenhuis dat een dienst van toezicht bevat. A.8. De wetgever heeft aan de Koning, zodra de basis voor de wetgeving op de ziekenhuizen was gelegd, de middelen gegeven voor een beleid dat moest strekken tot de kostenbeheersing rekening houdend met het belang van de patiënten. Die doelstellingen van een strak begrotingsbeleid en inzake volksgezondheid kunnen niet worden bekritiseerd. A.9. Het aangevoerde financiële nadeel kan niet bestaan, tenzij voor de betrokken ziekenhuizen die de ter zake van toepassing zijnde wetsbepalingen niet in acht zouden hebben genomen. Het materieel kon niet worden geïnstalleerd vooraleer de erkenning werd verkregen 15 mars 1995), la création d'un tel service étant autorisée à la seule condition qu'il se trouve sur le site d'un hôpital comprenant un service de tutelle. A.8. Le législateur a donné au Roi, dès l'instauration des fondements de la législation hospitalière, les moyens d'une politique qui devait tendre à la maîtrise des coûts, tout en respectant l'intérêt des patients. Ces objectifs de rigueur budgétaire et de santé publique ne peuvent être critiqués. A.9. Le préjudice financier allégué ne peut exister, sauf pour les cliniques ou les hôpitaux concernés qui n'auraient pas respecté les dispositions légales applicables en la matière. Le matériel ne pouvait
(artikelen 8 tot 15 en 16, § 3, van het koninklijk besluit van 18 être installé avant l'obtention de l'agrément (articles 8 à 15 et 16,
april 1991); voor de reeds bestaande ziekenhuizen, was een moratorium § 3, de l'arrêté royal du 18 avril 1991); pour les services déjà
ingevoerd bij het koninklijk besluit van 18 april 1991, waarbij de existants, un moratoire avait été instauré par l'arrêté royal du 18
voorwaarden voor hun erkenning uiterlijk tegen 1 januari 1992 moesten avril 1991, les conditions à leur agrément devant être réunies pour le
zijn vervuld (artikel 19). 1er janvier 1992 au plus tard (article 19).
A.10. Men ziet niet in hoe artikel 44bis, dat een non-profitsector A.10. On n'aperçoit pas en quoi l'article 44bis, qui vise un secteur
beoogt, een onevenredigheid zou inhouden, vermits niet wordt betwist non marchand, impliquerait une disproportion dès lors que la capacité
dat de opvangcapaciteit van de erkende diensten of de diensten die aan suffisante d'accueil des services agréés ou qui remplissaient les
de voorwaarden voor een dergelijke erkenning voldeden toereikend was conditions d'un tel agrément n'est pas contestée et alors que l'Etat
en vermits de Staat overigens ertoe gehouden is de installatie van een est par ailleurs tenu de subsidier l'installation d'un tel service
dergelijke zware medisch-technische dienst te subsidiëren. médico-technique lourd.
A.11. Er kan niet worden gesteld dat de betwiste maatregel een A.11. La mesure contestée ne peut être considérée comme comportant un
subjectief criterium van onderscheid omvat, om reden dat de erkenning critère de distinction subjectif, au motif que l'agrément dépendrait
zou afhangen van de snelheid waarmee de administratie de aanvragen de la célérité avec laquelle l'administration traite les demandes, dès
behandelt, aangezien de blokkering zonder gevolg is ten aanzien van lors que le blocage est sans effet à l'égard de toute clinique
ieder ziekenhuis dat reeds over een dienst voor hartchirurgie beschikt disposant déjà d'un service de chirurgie cardiaque et qui, répondant
en, als het aan de erkenningsnormen beantwoordt, de bij het koninklijk aux normes d'agrément, peut bénéficier des dispositions dérogatoires
besluit van 28 maart 1995 ingevoerde afwijkende maatregelen kan instaurées par l'arrêté royal du 28 mars 1995 ou qui, disposant d'un
genieten of, als het over een dienst van toezicht beschikt, het recht service de tutelle, est en droit d'assurer un service d'autodialyse
heeft een dienst voor collectieve autodialyse te verzekeren. collective.
Er kan een interessante parallel worden getrokken met de oplossingen Un parallèle intéressant peut être fait avec les solutions retenues
die het Hof in de arresten nrs. 88/93, 25/90 en 5/94 in aanmerking par la Cour dans les arrêts nos 88/93, 25/90 et 5/94.
heeft genomen.
Memorie van antwoord van de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron » Mémoire en réponse de l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron »
A.12. De bij het koninklijk besluit van 28 maart 1995 verleende A.12. La dérogation accordée par l'arrêté royal du 28 mars 1995 ne
afwijking strekt de diensten die tijdig een aanvraag hadden ingediend
en die aan de vereiste voorwaarden voldeden niet tot voordeel. In profite pas aux services qui avaient introduit une demande en temps
werkelijkheid worden die diensten aan nieuwe voorwaarden onderworpen. utile et qui satisfaisaient aux conditions requises. En réalité, ces
Bovendien kan de overeenstemming van de wet met de Grondwet niet services sont soumis à des conditions nouvelles. En outre, la
worden beoordeeld op basis van afwijkingen die later worden bepaald conformité de la loi à la Constitution ne peut s'apprécier en fonction
door de wil van de uitvoerende macht. de dérogations ultérieurement définies par la volonté de l'exécutif.
A.13. Het debat moet zich beperken tot het onderzoek van de financiële A.13. Le débat doit se limiter à l'examen des implications financières
gevolgen van de oprichting van een hartcatheterisatiedienst en de in de la création d'un service de cathétérisme cardiaque et des
die dienst uitgevoerde prestaties. prestations exécutées dans ce service.
A.14. Hoewel de installatie van het materieel aan een voorafgaande A.14. Si l'installation du matériel est soumise à autorisation
toelating is onderworpen, kan die slechts worden verleend op préalable, celle-ci ne peut être accordée que moyennant la possession
voorwaarde dat men dat materieel bezit krachtens artikel 8 van het de ce matériel, en vertu de l'article 8 de l'arrêté royal du 18 avril
koninklijk besluit van 18 april 1991. 1991.
Memorie van antwoord van de v.z.w. « Providence des Malades et Mémoire en réponse de l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité
Mutualité Chrétienne, Centre Hospitalier du Grand Hornu » Chrétienne, Centre Hospitalier du Grand Hornu »
A.15. De « laars » van het westelijke Henegouwen was, op de datum van A.15. La botte du Hainaut occidental était, à la date de publication
de bekendmaking van de betwiste bepaling, bijzondere slecht voorzien de la disposition litigieuse, particulièrement mal desservie en
inzake hartcatheterisatie voor invasief onderzoek. matière de cathétérisme cardiaque pour diagnostic invasif.
Er is geen enkele « medisch-kwalitatieve » reden om te verbieden dat Il n'y a aucune raison « médico-qualitative » pour interdire qu'un tel
een dergelijke dienst operationeel is binnen een ziekenhuis dat niet service fonctionne au sein d'un hôpital ne disposant pas d'un centre
over een volwaardig hartcentrum beschikt, indien er een cardiaque à part entière si un accord de collaboration existe avec un
samenwerkingsakkoord bestaat met een volwaardig hartcentrum. centre cardiaque à part entière.
A.16. Het koninklijk besluit van 15 maart 1995 (vernietigd door de A.16. L'arrêté royal du 15 mars 1995 (annulé par le Conseil d'Etat)
Raad van State) is, in tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad n'a pas, contrairement à la thèse du Conseil des ministres, dérogé au
betoogt, niet afgeweken van het bij de betwiste bepaling ingestelde moratorium. moratoire instauré par la disposition litigieuse.
In ieder geval staat het niet aan het Hof de opportuniteit te De toute manière, il n'appartient pas à la Cour d'apprécier
beoordelen van maatregelen die later door de uitvoerende macht zijn l'opportunité de mesures ultérieurement prises par le pouvoir
genomen. exécutif.
A.17. De Ministerraad toont niet aan of de bekritiseerde maatregel A.17. Le Conseil des ministres n'établit pas la justification
objectief en redelijk verantwoord is. objective et raisonnable de la mesure critiquée.
Memorie van antwoord van de Ministerraad Mémoire en réponse du Conseil des ministres
A.18. Hoewel artikel 8 van het koninklijk besluit van 18 april 1991 A.18. S'il est vrai que l'article 8 de l'arrêté royal du 18 avril 1991
preciseert dat de dienst, op het ogenblik van de aanvraag, de vereiste précise que le service doit, au moment de la demande, posséder
uitrusting moet bezitten, schaffen de diensten die slechts aan onder l'équipement requis, les services acquièrent celui-ci sous la
de opschortende voorwaarde van de erkenning en niet op definitieve condition suspensive de l'agrément et non de manière définitive.
wijze. A.19. Men kan noch het automatisch karakter van de erkenning, noch een A.19. On ne peut invoquer ni l'automaticité de l'agrément ni un
of ander subjectief recht om die te verkrijgen aanvoeren. quelconque droit subjectif à l'obtenir.
A.20. Het door de tegenpartijen aangevoerde artikel 23 van de Grondwet A.20. L'article 23 de la Constitution, invoqué par les parties
is niet van onmiddellijke toepassing, bij ontstentenis van een
wettelijke en administratieve bepaling waarbij aan de individuen een adverses, n'est pas d'application immédiate, faute de disposition
daadwerkelijke bescherming wordt verleend, temeer daar het gaat om een législative et administrative accordant aux individus sa protection
verplichting om te handelen. De inachtneming van de fundamentele effective, d'autant qu'il s'agit d'une obligation de faire. Par
economische en sociale rechten valt overigens niet onder de ailleurs, le respect des droits économiques et sociaux fondamentaux ne
bevoegdheid van het Hof. relève pas de la compétence de la Cour.
A.21. Ten aanzien van het rechtszekerheidsbeginsel, wordt verwezen A.21. Quant au principe de sécurité juridique, il est renvoyé aux
naar de arresten nrs. 36/90 en 46/94. arrêts nos 36/90 et 46/94.
- B - - B -
B.1. Bij twee beslissingen van 20 november 1996 stelt de B.1. Par deux décisions du 20 novembre 1996, la Commission de recours
Beroepscommissie opgericht bij het Ministerie van Volksgezondheid en instituée auprès du ministère de la Santé publique et de
Leefmilieu aan het Hof de volgende vraag : l'Environnement pose à la Cour la question suivante :
« Schendt artikel 44bis van de op 7 augustus 1987 gecoördineerde wet « L'article 44bis de la loi sur les hôpitaux coordonnée le 7 août 1987
op de ziekenhuizen, ingevoegd bij artikel 29 van de wet van 21 inséré par l'article 29 de la loi du 21 décembre 1994 portant des
december 1994 houdende sociale en diverse bepalingen, in die zin
geïnterpreteerd dat het het aantal hartcatheterisatiediensten voor dispositions sociales et diverses, interprété comme limitant le nombre
invasief onderzoek, het aantal hartcatheterisatiediensten voor de services de cathétérisme cardiaque pour examens invasifs, le nombre
interventionele cardiologie, het aantal diensten voor chronische de services de cathétérisme cardiaque pour la cardiologie
hemodialyse in een ziekenhuis en het aantal diensten voor collectieve interventionnelle, le nombre de services d'hémodialyse chronique en
autodialyse beperkt tot het aantal diensten dat daadwerkelijk erkend milieu hospitalier et le nombre de services d'autodialyse collective
was op de datum van bekendmaking van de wet van 21 december 1994, de au nombre de services effectivement agréés à la date de publication de
artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde Grondwet, in zoverre die la loi du 21 décembre 1994, viole-t-il les articles 10 et 11 de la
bepaling een verschil in behandeling in het leven roept tussen de Constitution coordonnée dans la mesure où cette disposition établit un
ziekenhuizen waarvan de bovengenoemde diensten, op die traitement différent entre les établissements hospitaliers dont les
toepassingsdatum, reeds erkend waren en de instellingen die hun services susvisés, à cette date d'application, étaient déjà agréés et
aanvraag tot erkenning vóór die datum hadden ingediend maar over wier les établissements qui avaient introduit leur demande d'agrément
antérieurement à cette date, mais sur les demandes desquels le
aanvragen de bevoegde minister nog geen uitspraak had gedaan ? » Ministre compétent n'avait pas encore statué ? »
B.2. Krachtens artikel 40 van de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd B.2. En vertu de l'article 40 de la loi sur les hôpitaux, coordonnée
op 7 augustus 1987, mag een uitrusting die als zware medische le 7 août 1987, un équipement considéré comme appareillage médical
apparatuur wordt beschouwd, niet worden geïnstalleerd zonder
voorafgaande toelating van de Minister die de Volksgezondheid onder lourd ne peut être installé sans autorisation préalable du ministre
zijn bevoegdheid heeft. Artikel 44 van dezelfde wet staat de Koning qui a la Santé publique dans ses attributions. L'article 44 de la même
toe, na advies van de Nationale Raad voor ziekenhuisvoorzieningen, die loi permet au Roi, après avis du Conseil national des établissements
regel uit te breiden tot « medische diensten en medisch-technische hospitaliers, d'étendre cette règle « aux services médicaux et
diensten, ongeacht of deze al dan niet in ziekenhuisverband zijn services médico-techniques, que ceux-ci soient créés dans le cadre de
opgericht ». Het tweede lid van artikel 44 machtigt de Koning ertoe « l'hôpital ou non ». L'alinéa 2 de l'article 44 habilite le Roi à
na advies van de Nationale Raad voor ziekenhuisvoorzieningen, de définir « après avis du Conseil national des établissements
normen [te bepalen] waaraan de diensten moeten beantwoorden om als hospitaliers, les normes auxquelles les services doivent répondre pour
medische dienst en medisch-technische dienst te worden erkend ». être agréés comme service médical et service médico-technique ».
B.3. Artikel 29 van de wet van 21 december 1994 houdende sociale en B.3. L'article 29 de la loi du 21 décembre 1994 portant des
diverse bepalingen heeft in de wet op de ziekenhuizen een artikel dispositions sociales et diverses a introduit dans la loi sur les
44bis ingevoegd, dat bepaalt : hôpitaux un article 44bis selon lequel :
« Het aantal hartcatheterisatiediensten voor invasief onderzoek, het « Le nombre de services de cathétérisme cardiaque pour examens
aantal hartcatheterisatiediensten voor interventionele cardiologie, invasifs, le nombre de services de cathétérisme cardiaque pour la
het aantal diensten voor chronische hemodialyse in een ziekenhuis en cardiologie interventionnelle, le nombre de services d'hémodialyse
het aantal diensten voor collectieve autodialyse worden beperkt tot chronique en milieu hospitalier et le nombre de services d'autodialyse
het aantal dat, op het ogenblik van de bekendmaking van de wet van 21 collective sont limités au nombre de services qui, à la date de la
december 1994 houdende sociale en diverse bepalingen, in het Belgisch publication de la loi du 21 décembre 1994 portant des dispositions
Staatsblad, erkend was overeenkomstig de desbetreffende vigerende sociales et diverses, au Moniteur belge, étaient agréés conformément
erkenningsnormen.
Teneinde rekening te kunnen houden met de technische en aux normes d'agrément y afférentes en vigueur.
wetenschappelijke evolutie terzake, kan de Koning, bij een in Afin de tenir compte de l'évolution scientifique ou technologique en
Ministerraad overlegd besluit, de voorwaarden en modaliteiten la matière, le Roi peut, par arrêté délibéré en Conseil des ministres,
omschrijven onder dewelke mag afgeweken worden van de in het vorig lid définir les conditions et les modalités selon lesquelles il peut être
bedoelde blokkering. » dérogé au blocage visé à l'alinéa précédent. »
De wet van 21 december 1994 is bekendgemaakt in het Belgisch La loi du 21 décembre 1994 a été publiée au Moniteur belge du 23
Staatsblad van 23 december 1994. décembre 1994.
Een koninklijk besluit van 8 juli 1993 had het aantal Un arrêté royal du 8 juillet 1993 avait déjà bloqué le nombre de
hartcatheterisatiediensten reeds geblokkeerd. Het werd vernietigd bij services de cathétérisme cardiaque. Il a été annulé par l'arrêt du
het arrest van de Raad van State nr. 45.533 van 29 december 1993, om Conseil d'Etat n° 45.533 du 29 décembre 1993, au motif qu'il n'avait
reden dat het niet was voorgelegd aan het advies van de afdeling pas été soumis à l'avis de sa section de législation sans que
wetgeving, zonder dat de beweerde dringende noodzakelijkheid om die l'urgence alléguée pour éluder cette consultation fût légalement
raadpleging te omzeilen wettelijk was verantwoord. De Koning heeft justifiée. Le Roi a renoncé à prendre un deuxième arrêté royal après
ervan afgezien een tweede koninklijk besluit te nemen, nadat de que la section de législation du Conseil d'Etat, consultée sur un
afdeling wetgeving van de Raad van State, die over een nieuw ontworpen nouvel arrêté en projet, eut fait observer que la loi sur les hôpitaux
besluit was geraadpleegd, had doen opmerken dat de wet op de ziekenhuizen voor de beoogde maatregel van blokkering geen toereikende wettelijke basis bood (Gedr. St., Senaat, 1994-1995, nr. 1218-1, p. 5). B.4. Artikel 44bis heeft als gevolg dat het een verschil in behandeling instelt tussen twee categorieën van personen die beiden een aanvraag tot erkenning hebben ingediend vóór de inwerkingtreding ervan. Enkel diegenen wier aanvraag is ingewilligd vóór die datum kunnen een van de in artikel 44bis vermelde diensten installeren, terwijl de anderen getroffen worden door de erin vervatte blokkeringsmaatregel. B.5. De wetgever vermocht, zonder het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie te miskennen, de erkenning van nieuwe diensten niet langer toe te staan, wanneer hij van oordeel was, zonder dat zijn beoordeling klaarblijkelijk verkeerd lijkt, dat het aantal reeds erkende diensten volstond. De wetgever wordt verweten niet in overgangsmaatregelen te hebben voorzien ten gunste van de diensten die hun erkenningsaanvraag hadden n'offrait pas de base légale suffisante à la mesure de blocage envisagée (Doc. parl., Sénat, 1994-1995, n° 1218-1, p. 5). B.4. L'article 44bis a pour effet d'établir une différence de traitement entre deux catégories de personnes qui ont, les unes et les autres, introduit une demande d'agrément avant son entrée en vigueur. Seules celles dont la demande a été accueillie avant cette date peuvent installer un des services mentionnés à l'article 44bis, les autres étant touchées par la mesure de blocage qu'il contient. B.5. Le législateur pouvait, sans méconnaître le principe d'égalité et de non-discrimination, ne plus permettre l'agrément de services nouveaux dès lors qu'il estimait, sans que son appréciation apparaisse comme manifestement erronée, que le nombre de services déjà agréés était suffisant. Le grief qui est fait au législateur est de ne pas avoir prévu de mesures transitoires en faveur des services qui avaient introduit leur
ingediend vóór de inwerkingtreding van de wet. demande d'agrément avant l'entrée en vigueur de la loi.
B.6. Tijdens de vergaderingen van de Senaatscommissie voor de B.6. Au cours des réunions de la Commission sénatoriale de la Santé
Volksgezondheid en het Leefmilieu had een lid gesuggereerd een tekst publique et de l'Environnement, un intervenant avait suggéré d'adopter
aan te nemen waarin de beide categorieën van personen, vermeld in B.4, un texte qui eût traité de la même manière les deux catégories de
op dezelfde wijze zouden worden behandeld. De Minister, die verklaard personnes mentionnées en B.4. La ministre, qui avait déclaré partager
had de interpretatie van het lid te onderschrijven, was evenwel van l'interprétation de l'intervenant, avait cependant estimé qu'il n'y
mening dat de oorspronkelijke tekst niet diende te worden gewijzigd en avait pas lieu de modifier le texte initial, ajoutant qu' « on fera le
voegde daaraan toe dat « al het nodige zal worden gedaan om bij de nécessaire pour que, lors de la mise en pratique de l'article, les
omzetting van het artikel in de praktijk de diensten die tijdig een services qui ont introduit une demande d'agrément en temps voulu et
verzoek tot erkenning hebben ingediend en aan alle criteria ter zake répondent à tous les critères en la matière, soient mis sur le même
voldoen, gelijk te stellen met erkende diensten » (Gedr. St., Senaat, pied que les services agréés » (Doc. parl., Sénat, 1994-1995, n°
1994-1995, nr. 1218-3, p. 13). Die bedoeling is echter niet 1218-3, p. 13). Cette intention ne s'est toutefois concrétisée ni dans
geconcretiseerd, noch in de teksten, noch in de interpretatie die les textes ni dans l'interprétation qui leur fut donnée.
eraan werd gegeven.
B.7. Tevens is een amendement verworpen waarin werd voorgesteld af te B.7. Fut également rejeté, un amendement qui proposait de déroger au
wijken van het moratorium ten gunste van de instellingen die een moratoire en faveur des établissements qui avaient introduit une
aanvraag hadden ingediend vóór de bekendmaking van de wet (Gedr. St., demande avant la publication de la loi (Doc. parl., Sénat, 1994-1995,
Senaat, 1994-1995, nr. 1218 - 16 tot 25, p. 6). n° 1218 - 16 à 25, p. 6).
B.8. Het tweede lid van artikel 44bis staat de Koning toe, bij een in B.8. L'alinéa 2 de l'article 44bis permet au Roi de définir, par
Ministerraad overlegd besluit, de voorwaarden en modaliteiten te arrêté délibéré en Conseil des ministres, les conditions et les
omschrijven waaronder van de blokkering mag worden afgeweken. Die modalités selon lesquelles il peut être dérogé au blocage. Mais cette
afwijking is echter enkel mogelijk « teneinde rekening te kunnen dérogation n'est possible qu'« afin de pouvoir tenir compte de
houden met de technische en wetenschappelijke evolutie ter zake », dit l'évolution technique et scientifique en la matière », c'est-à-dire,
wil zeggen, volgens een door de gemachtigde van de Regering aan de
Raad van State verstrekte precisering, « indien, op basis van de selon une précision fournie au Conseil d'Etat par le délégué du
technische en wetenschappelijke evolutie, de vigerende Gouvernement, « si les normes d'agrément en vigueur étaient modifiées
erkenningsnormen zouden worden gewijzigd » (Gedr. St., Senaat, pour suivre l'évolution technique et scientifique » (Doc. parl.,
1994-1995, nr. 1218-1, p. 229). Die interpretatie wordt bevestigd door Sénat, 1994-1995, n° 1218-1, p. 229). Cette interprétation est
de uitvoering die aan artikel 44bis is gegeven, met name bij het confirmée par l'exécution donnée à l'article 44bis, notamment par
koninklijk besluit van 15 maart 1995 « tot bepaling van de normen l'arrêté royal du 15 mars 1995 « fixant les normes auxquelles le
waaraan het hartcentrum moet voldoen om erkend te worden als centre cardiaque doit répondre pour être agréé comme service
medisch-technische dienst zoals bedoeld in artikel 44 van de wet op de médico-technique au sens de l'article 44 de la loi sur les hôpitaux,
ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987 ». Afdeling 2 van coordonnée le 7 août 1987 ». La section 2 du chapitre II de cet arrêté
hoofdstuk II van dat besluit stelt de nieuwe voorwaarden vast waaraan fixe les nouvelles conditions auxquelles doivent satisfaire les
de hartcatheterisatiediensten voor invasief onderzoek moeten voldoen. services de cathétérisme cardiaque pour diagnostic invasif.
B.9. Daaruit volgt dat, ondanks de tegenstrijdige verklaringen tijdens B.9. Il s'ensuit que, malgré les déclarations contraires faites au
de parlementaire voorbereiding van de wet, die wet noch erin voorziet cours des travaux préparatoires de la loi, celle-ci ne prévoit ni ne
noch toestaat dat van de blokkering wordt afgeweken ten gunste van permet de déroger au blocage en faveur d'établissements qui, comme les
instellingen die, zoals de appellanten voor de verwijzende rechter, parties appelantes devant le juge a quo, avaient introduit leur
hun aanvraag tot erkenning hadden ingediend vóór de inwerkingtreding demande d'agrément avant l'entrée en vigueur de la loi et qui
van de wet en die aan de destijds vereiste voorwaarden voldeden. satisfaisaient aux conditions qui étaient alors exigées.
B.10. Het Hof zou de zin van een wetsbepaling niet kunnen ombuigen B.10. La Cour ne pourrait infléchir le sens d'une disposition
door verklaringen die aan de aanneming ervan zijn voorafgegaan, te législative en faisant prévaloir sur son texte clair des déclarations
laten voorgaan op de duidelijke tekst van die bepaling. Het komt het qui ont précédé son adoption. Il lui revient seulement d'apprécier si
Hof enkel toe te beoordelen of de wetsbepaling in verband waarmee aan la disposition législative sur laquelle elle est interrogée est
het Hof een vraag wordt gesteld verenigbaar is met het gelijkheids- en compatible avec le principe d'égalité et de non-discrimination.
niet-discriminatiebeginsel.
B.11. De wet op de ziekenhuizen bevat talrijke maatregelen die, hetzij B.11. La loi sur les hôpitaux contient de nombreuses mesures qui, soit
rechtstreeks, hetzij via aan de Koning verleende machtigingen, ertoe directement, soit par le biais d'habilitations accordées au Roi,
strekken de overheidsuitgaven te beheersen en een meer rationele visent à maîtriser les dépenses publiques et à favoriser une
organisatie van de ziekenhuizen te bevorderen. Met de wijziging van de organisation plus rationnelle des hôpitaux. En modifiant la loi sur
wet op de ziekenhuizen door artikel 29 van de wet van 21 december les hôpitaux par l'article 29 de la loi du 21 décembre 1994, le
1994, beoogde de wetgever, naast het verlenen van een wettelijke législateur, outre qu'il donnait un fondement légal au régime de
grondslag aan het stelsel van de erkenning van catheterisatiediensten, l'agrément des services de cathétérisme cardiaque, entendait limiter
de uitgaven die met het functioneren van zulke diensten gepaard gaan, les dépenses dont s'accompagne le fonctionnement de tels services
te beperken (Gedr. St., Kamer, 1994-1995, nr. 1630/10, p. 8). (Doc. parl., Chambre, 1994-1995, n° 1630/10, p. 8).
B.12. De onmiddellijke blokkering van de hartcatheterisatiediensten B.12. Le blocage immédiat des services de cathétérisme cardiaque est
staat in verhouding met dergelijke doelstellingen. Al moet, zoals de
appellanten voor de verwijzende rechter volhouden, de wetgever zich en rapport avec de tels objectifs. Si, comme le soutiennent les
bekommeren om de economische rechten en om het recht op arbeid van de parties appelantes devant le juge a quo, le législateur doit se
medische hulpverleners, toch moet die bekommernis verenigbaar zijn met soucier des droits économiques et du droit au travail des
de voormelde doelstellingen van algemeen belang. Blijft dus de vraag dispensateurs de soins, cette préoccupation doit se concilier avec les
of, door de blokkering effectief te maken vanaf de dag waarop de wet objectifs d'intérêt général précités. Il reste donc à voir si, en
wordt bekendgemaakt, zonder rekening te houden met de situatie van rendant le blocage effectif dès le jour de la publication de la loi
diegenen die hun erkenning hadden aangevraagd en die aan de destijds sans avoir égard à la situation de ceux qui avaient sollicité leur
vereiste voorwaarden zouden hebben voldaan om ze te verkrijgen, de agrément et qui auraient été dans les conditions requises alors pour
wetgever aan de bekritiseerde maatregelen geen gevolgen heeft gegeven l'obtenir, le législateur n'a pas donné à la mesure critiquée des
die onevenredig zijn met die doelstellingen. effets disproportionnés par rapport à ces objectifs.
B.13. Het voormelde koninklijk besluit van 8 juli 1993 had de B.13. L'arrêté royal précité du 8 juillet 1993 avait déjà limité les
hartcatheterisatiediensten reeds beperkt tot het bestaande aantal op
de datum van de bekendmaking ervan, zijnde 26 augustus 1993, terwijl services de cathétérisme cardiaque au nombre existant à la date de sa
bij een koninklijk besluit van 19 oktober 1993 het aantal diensten publication, soit le 26 août 1993, tandis qu'un arrêté royal du 19
voor hartchirurgie werd geblokkeerd en de normen voor de erkenning octobre 1993 avait bloqué le nombre de services de chirurgie cardiaque
ervan werden bepaald. Hoewel het eerste van de genoemde besluiten werd et défini les normes de leur agrément. S'il est vrai que le premier de
vernietigd bij een arrest van de Raad van State van 23 december 1993, ces arrêtés a été annulé par un arrêt du Conseil d'Etat du 23 décembre
blijft het feit dat beide ingegeven zijn door de vaststelling dat het 1993, il reste qu'ils ont été l'un et l'autre inspirés par la
aantal erkende diensten toereikend was en dat de betrokken constatation que le nombre de services agréés était suffisant et que
instellingen vanaf 1993 ervan op de hoogte moesten zijn dat de les établissements intéressés devaient savoir dès 1993 que l'autorité
overheid blokkeringsmaatregelen nastreefde. envisageait des mesures de blocage.
B.14. Overigens, zelfs al voorziet het tweede lid van artikel 44bis B.14. Par ailleurs, même s'il ne prévoit de dérogations au blocage
enkel in afwijkingen van de blokkering om rekening te houden met de wetenschappelijke of technologische evolutie ter zake, toch stelt het in het vooruitzicht dat nieuwe erkenningen zullen worden toegekend, boven het vastgestelde aantal, waarbij aldus de strengheid van de in het eerste lid ervan bedoelde blokkering wordt getemperd. B.15. In die omstandigheden lijkt de bekritiseerde maatregel niet klaarblijkelijk onevenredig ten aanzien van de doelstelling die hij nastreeft. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof qu'afin de tenir compte de l'évolution scientifique ou technologique en la matière, l'alinéa 2 de l'article 44bis annonce que de nouveaux agréments seront accordés au-delà du nombre fixé, tempérant ainsi la rigueur du blocage prévu par son alinéa 1er. B.15. Dans ces conditions, la mesure critiquée n'apparaît pas comme manifestement disproportionnée par rapport à l'objectif qu'elle poursuit. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 44bis van de op 7 augustus 1987 gecoördineerde wet op de L'article 44bis de la loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987,
ziekenhuizen, ingevoegd bij artikel 29 van de wet van 21 december 1994 inséré par l'article 29 de la loi du 21 décembre 1994 portant des
houdende sociale en diverse bepalingen, schendt de artikelen 10 en 11 dispositions sociales et diverses, en ce qu'il limite le nombre des
van de Grondwet niet door het aantal diensten die erin worden services qui y sont énumérés à celui des services agréés à la date de
opgenoemd te beperken tot het aantal erkende diensten op de datum van
de bekendmaking van de wet van 21 december 1994. publication de la loi du 21 décembre 1994, ne viole pas les articles
10 et 11 de la Constitution.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise,
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 14 oktober 1997. la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 14 octobre 1997.
De griffier, Le greffier,
L. Potoms. L. Potoms.
De voorzitter, Le président,
M. Melchior. M. Melchior.
^