Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest Van Het Grondwettelijk Hof van --
← Terug naar "Arrest nr. 38/97 van 8 juli 1997 Rolnummer 1025 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 66 van de wet van 15 juli 1996 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verbl Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de rechters H. (...)"
Arrest nr. 38/97 van 8 juli 1997 Rolnummer 1025 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 66 van de wet van 15 juli 1996 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verbl Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de rechters H. (...) Arrêt n° 38/97 du 8 juillet 1997 Numéro du rôle : 1025 En cause : le recours en annulation partielle de l'article 66 de la loi du 15 juillet 1996 modifiant la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l' La Cour d'arbitrage, composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges H. Boel, G(...)
ARBITRAGEHOF COUR D'ARBITRAGE
Arrest nr. 38/97 van 8 juli 1997 Arrêt n° 38/97 du 8 juillet 1997
Rolnummer 1025 Numéro du rôle : 1025
In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 66 van En cause : le recours en annulation partielle de l'article 66 de la
de wet van 15 juli 1996 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 loi du 15 juillet 1996 modifiant la loi du 15 décembre 1980 sur
betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des
en de verwijdering van vreemdelingen en van de organieke wet van 8
juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, étrangers et la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics
ingesteld door het O.C.M.W. van Huldenberg. d'aide sociale, introduit par le C.P.A.S. de Huldenberg.
Het Arbitragehof, La Cour d'arbitrage,
samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges H.
rechters H. Boel, G. De Baets, E. Cerexhe, A. Arts en R. Henneuse, Boel, G. De Baets, E. Cerexhe, A. Arts et R. Henneuse, assistée du
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter L. De Grève, greffier L. Potoms, présidée par le président L. De Grève,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep I. Objet du recours
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 11 december Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 11
1996 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 12 décembre 1996 et parvenue au greffe le 12 décembre 1996, le centre
december 1996, heeft het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn
van Huldenberg, met zetel te 3040 Loonbeek, St.-Jansbergsteenweg 44a, public d'aide sociale de Huldenberg, dont le siège est établi à 3040
beroep tot gedeeltelijke vernietiging ingesteld van artikel 66 van de Loonbeek, St.-Jansbergsteenweg 44a, a introduit un recours en
wet van 15 juli 1996 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 annulation partielle de l'article 66 de la loi du 15 juillet 1996
betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging modifiant la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le
en de verwijdering van vreemdelingen en van de organieke wet van 8 séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers et la loi du 8
juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn juillet 1976 organique des centres publics d'aide sociale (publiée au
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 5 oktober 1996). Moniteur belge du 5 octobre 1996).
II. De rechtspleging II. La procédure
Bij beschikking van 12 december 1996 heeft de voorzitter in functie de Par ordonnance du 12 décembre 1996, le président en exercice a désigné
rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage.
De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application
om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. des articles 71 ou 72 de la loi organique.
Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi
organieke wet bij op 14 januari 1997 ter post aangetekende brieven. organique, par lettres recommandées à la poste le 14 janvier 1997.
Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au
bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 15 januari 1997. Moniteur belge du 15 janvier 1997.
De Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, heeft een memorie Le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, a
ingediend bij op 26 februari 1997 ter post aangetekende brief. introduit un mémoire par lettre recommandée à la poste le 26 février
Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de 1997. Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi
organieke wet bij op 10 maart 1997 ter post aangetekende brief. organique, par lettre recommandée à la poste le 10 mars 1997.
De verzoekende partij heeft een memorie van antwoord ingediend bij op La partie requérante a introduit un mémoire en réponse par lettre
4 april 1997 ter post aangetekende brief. recommandée à la poste le 4 avril 1997.
Bij beschikking van 28 mei 1997 heeft het Hof de zaak in gereedheid Par ordonnance du 28 mai 1997, la Cour a déclaré l'affaire en état et
verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 19 juni 1997. fixé l'audience au 19 juin 1997.
Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats,
bij op 29 mei 1997 ter post aangetekende brieven. par lettres recommandées à la poste le 29 mai 1997.
Bij beschikking van 29 mei 1997 heeft het Hof de termijn waarbinnen Par ordonnance du 29 mai 1997, la Cour a prorogé jusqu'au 11 décembre
het arrest moet worden gewezen, verlengd tot 11 december 1997. 1997 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu.
Op de openbare terechtzitting van 19 juni 1997 : A l'audience publique du 19 juin 1997 :
zijn verschenen : ont comparu :
- W. Appels, secretaris van het O.C.M.W. van Huldenberg, voor de - W. Appels, secrétaire du C.P.A.S. de Huldenberg, pour la partie
verzoekende partij; requérante;
- Mr. E. Brewaeys, advocaat bij de balie te Brussel, voor de - Me E. Brewaeys, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des
Ministerraad; ministres;
hebben de rechters-verslaggevers H. Boel en E. Cerexhe verslag les juges-rapporteurs H. Boel et E. Cerexhe ont fait rapport;
uitgebracht; zijn de voornoemde partijen gehoord; les parties précitées ont été entendues;
is de zaak in beraad genomen. l'affaire a été mise en délibéré.
De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants
van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour.
III. Onderwerp van de bestreden bepaling III. Objet de la disposition entreprise
Artikel 66 van de wet van 15 juli 1996 wijzigt artikel 57ter van de L'article 66 de la loi du 15 juillet 1996 modifie l'article 57ter de
organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'aide sociale.
maatschappelijk welzijn.
Die bepaling, zoals gewijzigd door de bestreden bepaling, luidt als Cette disposition, telle qu'elle est modifiée par la disposition
volgt : attaquée, s'énonce comme suit :
« De maatschappelijke dienstverlening is niet door het centrum « L'aide sociale n'est pas due par le centre lorsque, de son propre
verschuldigd wanneer de asielvrager of de vreemdeling die niet als chef ou obligatoirement en exécution d'une décision administrative, le
vluchteling werd erkend, vrijwillig of krachtens een administratieve demandeur d'asile ou l'étranger dont la qualité de réfugié n'a pas été
beslissing, verblijft in een onthaalcentrum dat door de Staat is reconnue séjourne dans un centre chargé par l'Etat de lui assurer
belast met het verlenen van de noodzakelijke dienstverlening om een l'aide nécessaire pour mener une vie conforme à la dignité humaine.
menswaardig leven te kunnen leiden. Par dérogation à l'article 57, 1er, le demandeur d'asile auquel a été
In afwijking van artikel 57, 1, kan de asielzoeker aan wie met désigné comme lieu obligatoire d'inscription en application de
toepassing van artikel 54 van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, een door de Staat georganiseerd centrum of een plaats waar hulpverlening wordt verstrekt op verzoek en op kosten van de Staat, als verplichte plaats van inschrijving is aangewezen, alleen in dat centrum of op die plaats maatschappelijke dienstverlening verkrijgen. Deze maatschappelijke dienstverlening, waarvan de Koning de nadere regels kan bepalen, moet de betrokkene in staat stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid. De Koning kan, voor de periodes die Hij bepaalt, deze bepaling toepasbaar maken op andere categorieën van asielzoekers. Het Rode Kruis van België en de verenigingen die voldoen aan de voorwaarden die de Koning bepaalt, kunnen door de Minister tot wiens bevoegdheid de Maatschappelijke Integratie behoort, ermee worden belast maatschappelijke dienstverlening te verstrekken aan asielzoekers, op kosten van de Staat en volgens de bij overeenkomst vastgestelde regels. Bij het begin van elk kalenderjaar en indien de overeenkomst niet is opgezegd, hebben het Rode Kruis of de in de voorgaande zin bedoelde verenigingen recht op betaling van een voorschot, gelijk aan tenminste één vierde van het bedrag waarop zij het voorgaande jaar recht hadden. Dit voorschot wordt betaald l'article 54 de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers, un centre que l'Etat organise ou un lieu où une aide est fournie à la demande de l'Etat et à ses frais, ne peut obtenir l'aide sociale que dans ce centre ou dans ce lieu. Cette aide sociale dont le Roi peut fixer les modalités, doit permettre à l'intéressé de mener une vie conforme à la dignité humaine. Le Roi peut, pour les périodes qu'Il détermine, rendre cette disposition applicable à d'autres catégories de demandeurs d'asile. La Croix-Rouge de Belgique et les associations qui satisfont aux conditions fixées par le Roi, peuvent être chargées par le Ministre qui a l'Intégration sociale dans ses attributions, de dispenser l'aide sociale à des demandeurs d'asile, aux frais de l'Etat, selon des règles fixées par contrat. Au début de chaque année civile, si le contrat n'est pas dénoncé, la Croix-Rouge ou les associations visées à la phrase précédente, ont droit au paiement d'une avance correspondant au moins au quart du montant auquel elles ont eu droit l'année
uiterlijk op 31 maart. De draagwijdte van de overeenkomst kan worden précédente. Cette avance sera payée au plus tard le 31 mars. La portée
uitgebreid tot andere categorieën van vreemdelingen. » du contrat peut être étendue à d'autres catégories d'étrangers. »
IV. In rechte IV. En droit
- A - - A -
Verzoekschrift Requête
A.1. De verzoekende partij heeft verscheidene rechtszaken lopen voor A.1. La partie requérante est engagée dans plusieurs procédures
de Arbeidsrechtbank te Leuven, ingeleid door asielaanvragers die pendantes devant le Tribunal du travail de Louvain, introduites par
ontevreden zijn over het feit dat het bestuur hun geen steun ten des demandeurs d'asile mécontents parce que l'administration ne leur
bedrage van het bestaansminimum, noch medisch-farmaceutische octroie pas une aide égale au minimum de moyens d'existence, ni une
dienstverlening toekent, doch hun slechts een woon- en leefsteun aide médico-pharmaceutique, mais seulement une aide au logement et
toekent op grond van twee stellingen. Enerzijds, hebben de wet op het l'aide vitale sur la base de deux principes. D'une part, la loi
bestaansminimum en de uitvoeringsbesluiten ervan de asielaanvragers relative au minimum de moyens d'existence et ses arrêtés d'exécution
het recht op een steun ten bedrage van het bestaansminimum ontzegd, ont refusé aux demandeurs d'asile le droit à une aide égale au minimum
doordat die categorie van personen niet in het toepassingsgebied van de moyens d'existence du fait que cette catégorie de personnes ne
de wet werd opgenomen en, anderzijds, moeten ook de Belgen een remgeld figure pas dans le champ d'application de la loi, et, d'autre part,
les Belges doivent eux aussi payer un ticket modérateur,
betalen en kent het bestuur ook aan de Belgen geen blanco cheque toe l'administration n'octroyant pas non plus aux Belges un chèque en
in verband met de gezondheidszorg. blanc en matière de soins de santé.
De bestreden bepaling legt een resultaatsverbintenis op aan de La disposition attaquée impose une obligation de résultat aux centres
opvangcentra. Uit artikel 1 van de organieke wet betreffende de d'accueil. De l'article 1er de la loi organique des centres publics
openbare centra voor maatschappelijk welzijn volgt niet dat een d'aide sociale, il ne résulte pas qu'un centre public d'aide sociale
openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn (O.C.M.W.) een
hulpvrager in staat moet stellen een leven te leiden dat beantwoordt (C.P.A.S.) doive permettre à un demandeur d'assistance de mener une
aan de menselijke waardigheid. Het doel van de maatschappelijke vie conforme à la dignité humaine. Le but de l'aide sociale ne doit
dienstverlening dient niet noodzakelijk bereikt te worden. Het moet pas nécessairement être atteint. Il doit uniquement être poursuivi
enkel voor zover mogelijk nagestreefd worden. Zulks volgt ook uit de dans la mesure du possible. Cette conception rejoint celle que traduit
rechtspraak van het Hof van Cassatie met betrekking tot artikel 57, 2, la jurisprudence de la Cour de cassation relative à l'article 57, 2,
van vermelde organieke wet. de la susdite loi organique.
Uit de bestreden bepaling kunnen hulpvragers op grond van het Eu égard au principe de non-discrimination, les demandeurs
niet-discriminatiebeginsel het argument afleiden dat wanneer de opvangcentra ten aanzien van de aldaar verblijvende asielzoekers de verplichting hebben hen in staat te stellen een menswaardig leven te leiden, de openbare centra voor maatschappelijk welzijn zeker de verplichting hebben de Belgische en buitenlandse hulpvragers in de mogelijkheid te stellen een menswaardig bestaan te leiden, zonder dat de openbare centra voor maatschappelijk welzijn zich mogen baseren op de beleidsvisie en de financiële middelen van het centrum om de gevraagde steun in te perken of te weigeren. De verzoekende partij heeft er belang bij die minstens verwarring stichtende bepaling te laten vernietigen. Memorie van de Ministerraad A.2.1. De bezorgdheid van de verzoekende partij, zelfs indien gegrond, quod non, bestaat er niet in dat het gelijkheids- en niet-discriminatiebeginsel door de bestreden bepaling zou worden d'assistance peuvent puiser dans la disposition entreprise l'argument selon lequel, si les centres d'accueil ont l'obligation de permettre aux demandeurs d'asile qui y séjournent de mener une vie conforme à la dignité humaine, les centres publics d'aide sociale sont certainement obligés de permettre aux demandeurs d'assistance belges et étrangers de mener une vie conforme à la dignité humaine, sans que les centres publics d'aide sociale puissent invoquer des arguments relatifs à la gestion ou aux moyens financiers du centre pour limiter ou refuser l'aide demandée. La partie requérante a intérêt à faire annuler cette disposition, qui prête pour le moins à confusion. Mémoire du Conseil des ministres A.2.1. La préoccupation de la partie requérante, quand bien même elle serait fondée, quod non, n'est pas que le principe d'égalité et de non-discrimination serait violé par la disposition attaquée : la partie requérante craint uniquement d'être condamnée par les cours et
geschonden, maar behelst slechts de vrees door hoven en rechtbanken tribunaux à devoir faire en sorte que les demandeurs d'assistance
veroordeeld te worden om de hulpvragers in staat te stellen een mènent une vie conforme à la dignité humaine. En l'espèce, personne
menswaardig leven te leiden. In casu bestaat er geen persoon die door n'est discriminé négativement par la disposition attaquée. Le
de bestreden bepaling negatief gediscrimineerd wordt. De eigenlijke véritable but de la partie requérante est d'obtenir de la part de la
bedoeling van de verzoekende partij is om via het Hof een definitie te Cour une définition de ce qu'il convient d'entendre par « vie conforme
verkrijgen van wat onder menswaardig leven moet worden verstaan, à la dignité humaine », définition qui tiendrait lieu de directive
definitie die richtinggevend zou zijn voor de arbeidsrechtbanken, zonder dat er sprake is van enige discriminerende bepaling. Het Hof is daartoe niet bevoegd. A.2.2. De verzoekende partij doet niet van het vereiste belang blijken om de vernietiging van de bestreden bepaling te vorderen. De bestreden bepaling werd ingevoerd om de openbare centra voor maatschappelijk welzijn zoveel mogelijk te ontlasten van steunverlening aan personen wier asielaanvraag nog niet ontvankelijk is verklaard. De verzoekende partij kan niet op een ontvankelijke wijze een bepaling bestrijden waardoor zij rechtstreeks wordt begunstigd. Wat de inhoud van de dienstverlening betreft, verschaft de bestreden bepaling een definitie die identiek is met die welke is vervat in artikel 57ter van de organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, te weten de steun die noodzakelijk is om een menswaardig leven te leiden. De bestreden norm heeft geen nieuwe bepaling toegevoegd aan de bestaande regeling, die ook niet wordt gewijzigd. De bestreden bepaling is dus slechts een bevestiging van een reeds bestaande regeling. Een beroep tegen een dergelijke bepaling is niet ontvankelijk (arrest nr. 31/93). De verzoekende partij blijft in gebreke om aan te tonen op welke manier zij persoonlijk getroffen wordt door de bestreden bepaling. De verzoekende partij heeft de hoedanigheid niet om een ontvankelijk beroep tot nietigverklaring in te stellen, omdat andere personen het voorwerp zouden uitmaken van discriminatie. De verzoekende partij blijft ook in gebreke om concrete elementen naar voren te brengen betreffende de door haar aangehaalde rechtsgedingen en de eventuele beslissingen daaromtrent. De verzoekende partij kan andere rechtsmiddelen aanwenden tegen die beslissingen, indien zij meent ten onrechte door die beslissingen te worden benadeeld. De vrees om veroordeeld te worden door een niet definitieve beslissing van een rechtbank, omdat de rechtbank een bepaalde interpretatie aan de bestreden bepaling zal geven, is niet voldoende om een vernietigingsberoep in te stellen bij het Hof. Het aangevoerde belang is voorbarig en zuiver hypothetisch. pour les juridictions du travail, sans qu'il soit question d'une disposition discriminatoire quelconque. La Cour n'a pas cette compétence. A.2.2. La partie requérante ne justifie pas de l'intérêt requis pour demander l'annulation de la disposition attaquée. La disposition litigieuse a été instaurée pour décharger autant que possible les centres publics d'aide sociale de l'assistance aux personnes dont la demande d'asile n'a pas encore été déclarée recevable. La partie requérante n'est pas recevable à attaquer une disposition qui lui procure directement un avantage. Pour ce qui est du contenu de l'assistance, la disposition attaquée fournit une définition identique à celle inscrite dans l'article 57ter de la loi organique des centres publics d'aide sociale, à savoir l'aide nécessaire pour mener une vie conforme à la dignité humaine. La norme entreprise n'a ajouté aucune disposition nouvelle à la réglementation existante, qui est restée inchangée. Elle n'est donc qu'une confirmation d'une réglementation préexistante. Un recours dirigé contre semblable disposition est irrecevable (arrêt n° 31/93). La partie requérante reste en défaut d'indiquer de quelle manière elle est affectée personnellement par la disposition contestée. Elle n'a pas la qualité pour être recevable à introduire un recours en annulation au motif que d'autres personnes feraient l'objet d'une discrimination. La partie requérante reste également en défaut de produire des éléments concrets relatifs aux litiges cités par elle et aux éventuelles décisions y afférentes. Elle peut user d'autres voies de recours contre ces décisions si elle estime être injustement lésée par celles-ci. La crainte d'être condamnée par une décision non définitive d'un tribunal parce que celui-ci fera une interprétation déterminée de la disposition attaquée ne suffit pas pour introduire un recours en annulation auprès de la Cour. L'intérêt invoqué est prématuré et purement hypothétique.
Zelfs indien de argumentatie van de verzoekende partij als juist moet Même si l'argumentation de la partie requérante devait être considérée
worden aangenomen, quod non, dan is het nadeel van de verzoekende comme exacte, quod non, le préjudice de la partie requérante ne serait
partij slechts onrechtstreeks. Slechts wanneer de rechtbanken de qu'indirect. C'est uniquement lorsque les tribunaux admettront
argumentatie van de Belgen en asielzoekers, die door de verzoekende l'argumentation des Belges et des demandeurs d'asile qui est
partij wordt vermeld, aanvaarden zal de verzoekende partij immers een mentionnée par la partie requérante que cette dernière pourra subir un
nadeel kunnen ondervinden. Een vordering is niet ontvankelijk, indien préjudice. Un recours est irrecevable si la partie requérante n'est
een verzoekende partij niet rechtstreeks door de bestreden bepaling pas affectée directement par la disposition entreprise (arrêt n°
wordt geraakt (arrest nr. 78/95). 78/95).
De verzoekende partij stelt ten onrechte dat artikel 1 van de C'est à tort que la partie requérante affirme que l'article 1er de la
organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk loi organique des centres publics d'aide sociale n'est qu'un objectif
welzijn slechts een doelstelling is die moet worden nagestreefd en qui doit être poursuivi et non une obligation de résultat. Il est
geen resultaatsverbintenis. Er is duidelijk sprake van een recht dat clairement question d'un droit reconnu à chacun. Ce droit revêt un
aan iedere persoon toekomt. Dat recht krijgt een subjectief en caractère subjectif et contraignable lorsqu'une personne répond aux
afdwingbaar karakter, indien een persoon aan de voorwaarden die door conditions posées par la loi. Le centre public d'aide sociale est
de wet gesteld zijn, beantwoordt. Het openbaar centrum voor investi de la mission légale d'assurer l'aide sociale dont il est
maatschappelijk welzijn heeft de wettelijke opdracht de maatschappelijke dienstverlening waarvan sprake in artikel 1, eerste lid, van de organieke wet, te weten de mogelijkheid om een menswaardig leven te leiden, te verlenen. Het betreft een resultaatsverbintenis. Indien men het betoog van de verzoekende partij aanvaardt, dreigt het gevaar dat zelfs de personen, onder wie ook Belgen, die aan de door de wet gestelde voorwaarden voldoen, uitgesloten worden van de steun, omdat het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn een andere beleidsvisie nastreeft. De door de verzoekende partij geciteerde arresten van het Hof van Cassatie hebben betrekking op asielzoekers wier aanvraag definitief beslecht is en een bevel hebben gekregen om het land te verlaten. Hier gaat het echter om asielzoekers in afwachting van de al dan niet ontvankelijkverklaring van hun asielaanvraag. question à l'article 1er, alinéa 1er, de la loi organique, à savoir la possibilité de mener une vie conforme à la dignité humaine. Il s'agit d'une obligation de résultat. Si l'on admet la thèse de la partie requérante, l'on court le risque que même les personnes, notamment des Belges, qui remplissent les conditions légales pourraient être exclues de l'aide en raison du fait que le centre public d'aide sociale mène une politique différente. Les arrêts de la Cour de cassation cités par la partie requérante concernent des demandeurs d'asile dont la demande a été tranchée définitivement et qui ont reçu l'ordre de quitter le territoire. En l'espèce, il s'agit toutefois de demandeurs d'asile qui attendent de voir déclarer leur demande d'asile recevable ou non.
Artikel 11, lid 1, van het Internationaal Verdrag inzake economische, L'article 11, paragraphe 1, du Pacte international relatif aux droits
sociale en culturele rechten, waarin het recht op een behoorlijke économiques, sociaux et culturels, qui consacre le droit à un niveau
levensstandaard is vervat, heeft een standstill-werking (arresten nr. de vie suffisant, contient une obligation de standstill (arrêts nos
33/92 en nr. 51/94). De verplichting om personen ertoe in staat te 33/92 et 51/94). L'obligation de permettre à des personnes de rentrer
stellen naar hun land of een ander land te gaan vloeit voort uit dans leur pays ou d'aller dans un autre pays découle de conventions
internationale verdragen die België binden, zodat de vraag of die internationales liant la Belgique, en sorte que la question de savoir
steun beantwoordt aan de menselijke waardigheid overbodig is. In si cette aide est conforme à la dignité humaine ne se pose pas.
artikel 31, lid 2, laatste zinsnede, van het Verdrag van Genève van 28 L'article 31, paragraphe 2, dernière phrase, de la Convention de
juli 1951 wordt gesteld dat de verdragsluitende Staten aan deze Genève du 28 juillet 1951 prévoit que les Etats contractants accordent
vluchtelingen een redelijk uitstel alsmede de nodige faciliteiten à ces réfugiés un délai raisonnable ainsi que toutes facilités
verlenen, teneinde toelating te verkrijgen in een ander land. nécessaires en vue de leur admission dans un autre pays.
Memorie van antwoord van het O.C.M.W. van Huldenberg Mémoire en réponse du C.P.A.S. de Huldenberg
A.3. Als onregelmatig in België verblijvende vreemdelingen een A.3. Si les étrangers en séjour irrégulier en Belgique ont un droit
onvoorwaardelijk recht hebben op maatschappelijke dienstverlening die inconditionnel à l'aide sociale qui doit leur permettre de mener une
hen in de mogelijkheid moet stellen een menswaardig bestaan te leiden, vie conforme à la dignité humaine, qu'en est-il alors de la tâche de
waar staat de verzoekende partij dan met haar opdracht mensen te la partie requérante qui consiste à aider les personnes à surmonter
begeleiden opdat zij geleidelijk aan zelf hun moeilijkheden te boven progressivement elles-mêmes leurs difficultés ? Pour préserver la
komen ? De verzoekende partij is ter vrijwaring van de menselijke dignité humaine de ses demandeurs d'assistance, la partie requérante
waardigheid van haar hulpvragers genoodzaakt zich juridisch te weren est obligée de déployer des moyens juridiques contre toute instance
tegen elke instantie die van mening is dat menselijke waardigheid een qui estime que la dignité humaine implique un droit inconditionnel à
onvoorwaardelijk recht op een basisinkomen impliceert. De verzoekende un revenu de base. La partie requérante a pour le moins un intérêt
partij heeft er minstens moreel belang bij dat vastgesteld wordt dat moral à ce qu'il soit constaté que la politique qu'elle mène est
haar beleid in overeenstemming is met de geest van de O.C.M.W.-wet, conforme à l'esprit de la loi organique des C.P.A.S., c'est-à-dire
namelijk dat het tot de opdracht van een openbaar centrum voor qu'il incombe à un centre public d'aide sociale de fournir une
maatschappelijk welzijn behoort hulpvragers te begeleiden om hen ertoe assistance aux demandeurs pour qu'ils puissent progressivement
te brengen geleidelijk aan zelf hun moeilijkheden te boven te komen in surmonter eux-mêmes leurs difficultés, au lieu de fonctionner comme
plaats van als een financieel doorgeefluik bepaalde une étape intermédiaire sur le plan financier qui garantit le droit
bevolkingscategorieën wel en andere dan weer geen onvoorwaardelijk inconditionnel à un revenu de base à certaines catégories de la
recht op een basisinkomen te garanderen, wanneer de wetgever op een population et non à d'autres, lorsque le législateur modifie
later moment de wettekst op een ondoordachte manier wijzigt. Bovendien ultérieurement le texte légal de façon irréfléchie. En outre, depuis
werd de verzoekende partij sinds het indienen van het verzoekschrift l'introduction de la requête, la partie requérante a déjà été
door de Arbeidsrechtbank te Leuven viermaal veroordeeld om een condamnée à quatre reprises par le Tribunal du travail de Louvain au
onvoorwaardelijk basisinkomen gelijk aan het bestaansminimum toe te versement d'un revenu de base inconditionnel équivalent au minimum de
kennen aan personen behorend tot de categorie van mensen aan wie het recht op het bestaansminimum reeds jaren geweigerd wordt door de Regering. Het aangevoerde belang is dus niet voorbarig en zuiver hypothetisch. Zelfs indien beroep en desnoods cassatie openstaan tegen vonnissen van de arbeidsrechtbank blijft het een feit dat die rechtsmiddelen tijd en geld kosten voor de verzoekende partij, terwijl een duidelijke wetgeving zulks overbodig zou maken en dat zo de asielaanvrager het land dient te verlaten vóór de definitieve uitspraak, de toegekende hogere steun niet meer kan worden teruggevorderd. Bekeken vanuit het standpunt van de wetgevende of administratieve overheid impliceert het gelijkheidsbeginsel dat niemand benadeeld of bevoordeeld mag worden, zo dit niet verantwoord wordt door een relevant onderscheid tussen de twee vergeleken categorieën van mensen. Het verbod op positieve discriminatie volgt ook uit het niet-discriminatiebeginsel, wanneer men dit koppelt aan de zuinigheidsplicht en het zorgvuldigheidsbeginsel. Het gelijkheidsbeginsel schrijft niet alleen gelijke behandeling in gelijke omstandigheden voor, maar ook ongelijke behandeling in ongelijke omstandigheden. De verzoekende partij wordt geraakt in het beleid dat zij ten aanzien van hulpvragers als het juiste beleid voorstaat, namelijk begeleiden opdat de hulpvrager zo vlug mogelijk onafhankelijk wordt van de collectieve solidariteit. De verzoekende partij wordt niet begunstigd door de bestreden bepaling. Weliswaar zorgt de verplichte opname in een opvangcentrum ervoor dat minder asielaanvragers aan de verzoekende partij worden toegewezen, maar die bepaling wordt niet bestreden. Wat moyens d'existence à des personnes appartenant à la catégorie de celles auxquelles le droit au minimum de moyens d'existence est refusé depuis des années par le Gouvernement. L'intérêt invoqué n'est donc ni prématuré ni purement hypothétique. Même si un recours et éventuellement un pourvoi en cassation sont ouverts contre les jugements du tribunal du travail, il n'en demeure pas moins que ces voies de recours sont longues et coûteuses pour la partie requérante, tandis qu'une législation claire rendrait ces procédures superflues et que, si le demandeur d'asile doit quitter le pays avant la décision définitive, l'aide supplémentaire qui a été accordée ne peut plus être récupérée. Examiné du point de vue de l'autorité législative ou administrative, le principe d'égalité implique que nul ne peut être lésé ou privilégié sans que cela soit justifié par une distinction pertinente entre les deux catégories de personnes comparées. L'interdiction d'opérer une discrimination positive résulte aussi du principe de non-discrimination lié à l'obligation de parcimonie et au principe de prévoyance. Le principe d'égalité ne prescrit pas seulement un traitement égal dans des circonstances égales, mais également un traitement inégal dans des circonstances inégales. La partie requérante est affectée dans sa politique qu'elle considère comme juste à l'égard des demandeurs d'aide, à savoir fournir une assistance pour que le demandeur cesse au plus vite d'être dépendant de la solidarité collective. La partie requérante n'est pas avantagée par la disposition attaquée. Il est exact que l'admission obligatoire dans un centre d'accueil a pour effet que le nombre de demandeurs d'asile confiés à la partie requérante diminue, mais cette disposition n'est pas attaquée. Ce qui est contesté, c'est le droit accordé aux
bestreden wordt is het recht dat de aldaar opgevangen asielaanvragers demandeurs d'asile hébergés dans ces centres. L'octroi de ce droit
wordt toegekend. Die toekenning vormt wel een positieve discriminatie constitue bel et bien une discrimination positive qui conduira à une
die tot een symmetrische escalatie zal leiden waarvan de verzoekende escalade symétrique des demandes, dont la partie requérante est déjà
partij nu reeds het slachtoffer is. De bestreden bepaling is geen victime aujourd'hui. La disposition entreprise n'est pas un rappel de
herhaling van artikel 57ter, aangezien dat artikel geen l'article 57ter, étant donné que cet article ne contient pas une
resultaatsverbintenis inhoudt, wat ontegenzeglijk wel het geval is met obligation de résultat, ce qui est incontestablement le cas de la
de bestreden bepaling. disposition attaquée.
- B - - B -
B.1. Het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn van Huldenberg B.1. Le centre public d'aide sociale de Huldenberg demande
vordert de vernietiging van de tweede volzin van het tweede lid van l'annulation de la deuxième phrase de l'alinéa 2 de l'article 57ter de
artikel 57ter van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'aide sociale,
openbare centra voor maatschappelijk welzijn, gewijzigd bij de wet van 15 juli 1996. Luidens die bepaling moet de maatschappelijke dienstverlening die wordt verstrekt in een door de Staat georganiseerd centrum of een plaats waar hulpverlening wordt verstrekt op verzoek en op kosten van de Staat, een asielzoeker aan wie dat centrum of die plaats als verplichte plaats van inschrijving is aangewezen « in staat stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid ». De Koning kan de nadere regels daarvan bepalen. B.2. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof vereisen dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt doet blijken van een belang. Van het vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt. B.3. Artikel 57ter van de organieke wet van 8 juli 1976 bepaalt een uitzondering op de in artikel 57, 1, van dezelfde wet vermelde taak van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn aan personen en gezinnen de dienstverlening te verzekeren waartoe de gemeenschap gehouden is. Asielzoekers aan wie een door de Staat georganiseerd centrum of een plaats waar hulpverlening wordt verstrekt op verzoek en op kosten van de Staat als verplichte plaats van inschrijving is aangewezen, kunnen enkel in dat centrum of op die plaats maatschappelijke dienstverlening verkrijgen. Een openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn wordt niet ongunstig in haar situatie geraakt door een regeling die de openbare centra voor maatschappelijk welzijn vrijstelt van de verplichting tot maatschappelijke dienstverlening aan bepaalde categorieën van asielzoekers en die die verplichting oplegt aan door de Staat opgerichte dan wel door de Staat gefinancierde centra en plaatsen. Overigens wordt een openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn niet rechtstreeks en ongunstig geraakt door een bepaling die in het algemeen aangeeft aan welke vereisten de door andere instellingen verstrekte maatschappelijke dienstverlening moet beantwoorden. Het beroep is onontvankelijk bij gemis aan belang. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 8 juli 1997. De griffier, De voorzitter, modifié par la loi du 15 juillet 1996. Aux termes de cette disposition, l'aide sociale dispensée dans un centre organisé par l'Etat ou dans un lieu où une aide est fournie à la demande de l'Etat et à ses frais doit permettre « de mener une vie conforme à la dignité humaine » à un demandeur d'asile auquel a été désigné comme lieu obligatoire d'inscription ce centre ou ce lieu. Le Roi peut en préciser les règles. B.2. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage imposent à toute personne physique ou morale qui introduit un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de l'intérêt requis que les personnes dont la situation pourrait être affectée directement et défavorablement par la norme entreprise. B.3. L'article 57ter de la loi organique du 8 juillet 1976 prévoit une exception à la mission, mentionnée à l'article 57, 1er, de la même loi, des centres publics d'aide sociale d'assurer aux personnes et aux familles l'aide due par la collectivité. Les demandeurs d'asile auxquels a été désigné comme lieu obligatoire d'inscription un centre que l'Etat organise ou un lieu où une aide est fournie à la demande de l'Etat et à ses frais ne peuvent obtenir l'aide sociale que dans ce centre ou dans ce lieu. Un centre public d'aide sociale n'est pas affecté défavorablement dans sa situation par une réglementation qui dispense les centres publics d'aide sociale de l'obligation d'assurer une aide sociale à certaines catégories de demandeurs d'asile et qui impose cette obligation aux centres et lieux organisés par l'Etat ou financés par lui. Par ailleurs, un centre public d'aide sociale n'est pas affecté directement et défavorablement par une disposition qui indique de manière générale à quelles exigences doit répondre l'aide sociale assurée par d'autres établissements. Le recours est irrecevable pour défaut d'intérêt. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 8 juillet 1997. Le greffier, Le président,
L. Potoms. L. De Grève. L. Potoms. L. De Grève.
^