Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Loi du 24/06/2000
← Retour vers "Loi portant assentiment à la Charte européenne de l'autonomie locale, faite à Strasbourg le 15 octobre 1985 (2) "
Loi portant assentiment à la Charte européenne de l'autonomie locale, faite à Strasbourg le 15 octobre 1985 (2) Wet houdende instemming met het Europees Handvest inzake lokale autonomie, gedaan te Straatsburg op 15 oktober 1985 (2)
SERVICE PUBLIC FEDERAL AFFAIRES ETRANGERES, COMMERCE EXTERIEUR ET FEDERALE OVERHEIDSDIENST BUITENLANDSE ZAKEN, BUITENLANDSE HANDEL EN
COOPERATION AU DEVELOPPEMENT ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
24 JUIN 2000. - Loi portant assentiment à la Charte européenne de 24 JUNI 2000. - Wet houdende instemming met het Europees Handvest
l'autonomie locale, faite à Strasbourg le 15 octobre 1985 (1) (2) inzake lokale autonomie, gedaan te Straatsburg op 15 oktober 1985 (1) (2)
ALBERT II, Roi des Belges, ALBERT II, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Les Chambres ont adopté et Nous sanctionnons ce qui suit : De Kamers hebben aangenomen en Wij bekrachtigen hetgeen volgt :

Article 1er.La présente loi règle une matière visée à l'article 77 de la Constitution.

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet.

Art. 2.La Charte européenne de l'autonomie locale, faite à Strasbourg

Art. 2.Het Europees Handvest inzake lokale autonomie, gedaan te

le 15 octobre 1985, sortira son plein et entier effet. Straatsburg op 15 oktober 1985, zal volkomen gevolg hebben.
Promulguons la présente loi, ordonnons qu'elle soi revêtue du sceau de Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met 's Lands zegel zal worden
l'Etat et publiée par le Moniteur belge. bekleed en door het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt.
Donné à Bruxelles, le 24 juin 2000. Gegeven te Brussel, 24 juni 2000.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre des Affaires étrangères, De Minister van Buitenlandse Zaken,
L. MICHEL L. MICHEL
Le Ministre de l'Intérieur, De Minister van Binnenlandse Zaken,
A. DUQUESNE A. DUQUESNE
Scellé du sceau de l'Etat : Met 's Lands zegel gezegeld :
Le Ministre de la Justice, De Minister van Justitie,
M. VERWILGHEN M. VERWILGHEN
_______ _______
Notes Nota's
(1) Session 1999-2000. (1) Zitting 1999-2000.
Sénat. Senaat.
Documents. - Projet de loi déposé le 2 décembre 1999, n° 2-214/1. Document. - Ontwerp van wet ingediend op 2 december 1999, nr. 2-214/1.
Rapport, n° 2-214/2. - Texte adopté par la Commission, n° 2-214/2. - Verslag, nr. 2-214/2. - Tekst aangenomen door de commissie nr. 2-214/2.
Annales parlementaires. - Discussion, séance du 16 mars 2000. - Vote, Parlementaire Handelingen. - Bespreking, vergadering van 16 maart
séance du 16 mars 2000. 2000. - Stemming, vergadering van 16 maart 2000.
Chambre des représentants. Kamer van volksvertegenwoordigers.
Documents. - Projet transmis par le Sénat, n° 50-517/1. - Rapport, n° Document. - Tekst overgezonden door de Senaat, nr. 50-517/1. -
50-517/1. - Texte adopté en séance plénière et soumis à la sanction Verslag, nr. 50-517/1. - Tekst aangenomen in plenaire vergadering en
royale, n° 50-517/2. aan de Koning ter bekrachtiging voorgelegd, nr. 50-517/2.
Annales parlementaires. - Discussion, séance du 6 avril 2000. - Vote, Parlementaire Handelingen. - Bespreking, vergadering van 6 april 2000.
séance du 6 avril 2000. - Stemming, vergadering van 6 april 2000.
(2) Voir Décret de la Communauté flamande du 19 mars 2004 (Moniteur (2) Zie Decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 19 maart 2004 (Belgisch
belge du 3 mai 2004), Décret de la Communauté française du 29 mars Staatsblad van 3 mei 2004), Decreet van de Franse Gemeenschap van 29
2001 (Moniteur belge du 28 avril 2001), Décret de la Communauté maart 2001 (Belgisch Staatsblad van 28 april 2001), Decreet van de
germanophone du 18 fevrier 2002 (Moniteur belge du 30 juillet 2002), Duitstalige Gemeenschap van 18 februari 2002 (Belgisch Staatsblad van
Décret de la Région wallonne du 14 décembre 2000 (Moniteur belge du 18 30 juli 2002), Decreet van het Waalse Gewest van 14 december 2000
janvier 2001 et 19 janvier 2001), Ordonnance de la Région de (Belgisch Staatsblad van 18 januari 2001 en 19 januari 2001),
Bruxelles-Capitale du 22 avril 1999 (Moniteur belge du 22 octobre Ordonnantie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 22 april 1999
1999) (Belgisch Staatsblad van 22 oktober 1999)
CHARTE EUROPEENNE DE L'AUTONOMIE LOCALE EUROPEES HANDVEST INZAKE LOKALE AUTONOMIE
PREAMBULE Les Etats membres du Conseil de l'Europe, signataires de la présente Charte, Considérant que le but du Conseil de l'Europe est de réaliser une union plus étroite entre ses membres afin de sauvegarder et de promouvoir les idéaux et les principes qui sont leur patrimoine commun; Considérant qu'un des moyens par lesquels ce but sera réalisé est la conclusion d'accords dans le domaine administratif; Considérant que les collectivités locales sont l'un des principaux fondements de toute régime démocratique; Considérant que le droit des citoyens de participer à la gestion des affaires publiques fait partie des principes démocratiques communs à tous les Etats membres du Conseil de l'Europe; Convaincus que c'est au niveau local que ce droit peut être exercé le plus directement; Convaincus que l'existence de collectivités locales investies de responsabilités effectives permet une administration à la fois efficace et proche du citoyen; Conscients du fait que la défense et le renforcement de l'autonomie locale dans les différents pays d'Europe représentent une contribution importante à la construction d'une Europe fondée sur les principes de la démocratie et de la décentralisation du pouvoir; Affirmant que cela suppose l'existence de collectivités locales dotées d'organes de décision démocratiquement constitués et bénéficiant d'une large autonomie quant aux compétences, aux modalités d'exercice de ces dernières et aux moyens nécessaires à l'accomplissement de leur mission, Sont convenus de ce qui suit : Article 1er Les Parties s'engagent à se considérer comme liées par les articles PREAMBULE De lid-Staten van de Raad van Europa die dit Handvest hebben ondertekend, Overwegende dat het doel van de Raad van Europa is het tot stand brengen van een grotere eenheid tussen zijn leden, ten einde de idealen en beginselen, die hun gemeenschappelijk erfdeel zijn, te beschermen en te verwezenlijken; Overwegende dat één van de wijzen waarop dit doel tot stand dient te worden gebracht, is door overeenkomsten op het bestuurlijk vlak te sluiten; Overwegende dat de lokale autoriteiten één van de belangrijkste grondslagen van elk democratisch bewind zijn; Overwegende dat het recht van burgers deel te nemen aan het openbaar bestuur een van de democratische beginselen is die alle lid-Staten van de Raad van Europa gemeen hebben; Ervan overtuigd dat dit recht op lokaal niveau op de meest rechtstreekse wijze kan worden uitgeoefend; Ervan overtuigd dat het bestaan van lokale autoriteiten met werkelijke verantwoordelijkheden een vorm van bestuur mogelijk maakt die zowel doeltreffend is alsook dicht bij de burgers staat; Zich ervan bewust dat de bescherming en versterking van lokale autonomie in de verschillende Europese landen een belangrijke bijdrage levert tot het ontstaan van een Europa gebaseerd op de beginselen van democratie en decentralisatie van de macht; Verklarend dat dit het bestaan van lokale autoriteiten noodzakelijk maakt die beschikken over op democratische wijze tot stand gekomen besluitvormende organen, die in hoge mate autonoom zijn met betrekking tot hun bevoegdheden, de wijze waarop deze bevoegdheden worden uitgeoefend en de financiën die voor deze uitoefening vereist zijn, Zijn als volgt overeengekomen : Artikel 1 De Partijen verbinden zich ertoe zich gebonden te achten door de volgende artikelen op de wijze en in de mate als is voorgeschreven in
suivants de la manière et dans la mesure prescrites par l'article 12 artikel 12 van dit Handvest.
de cette Charte.
PARTIE Ire DEEL I
Article 2 Artikel 2
Fondement constitutionnel et légal de l'autonomie locale Grondwettelijke en wettelijke grondslag voor lokale autonomie
Le principe de l'autonomie locale doit être reconnu dans la Het beginsel van lokale autonomie dient te worden erkend in de interne
législation interne et, autant que possible, dans la Constitution. wetgeving en waar mogelijk in de grondwet.
Article 3 Artikel 3
Concept de l'autonomie locale Het begrip lokale autonomie
1. Par autonomie locale, on entend le droit et la capacité effective 1. Lokale autonomie houdt in het recht en het vermogen van lokale
pour les collectivités locales de régler et de gérer, dans le cadre de la loi, sous leur propre responsabilité et au profit de leurs populations, une part importante des affaires publiques. 2. Ce droit est exercé par des conseils ou assemblées composés de membres élus au suffrage libre, secret, égalitaire, direct et universel et pouvant disposer d'organes exécutifs responsables devant eux. Cette disposition ne porte pas préjudice au recours aux assemblées de citoyens, au référendum ou à toute autre forme de participation directe des citoyens là où elle est permise par la loi. autoriteiten, binnen de grenzen van de wet, een belangrijk deel van de openbare aangelegenheden krachtens hun eigen verantwoordelijkheid en in het belang van de plaatselijke bevolking te regelen en te beheren. 2. Dit recht wordt uitgeoefend door raden of vergaderingen waarvan de leden zijn gekozen door middel van vrije, geheime, op gelijkheid berustende, rechtstreekse en algemene verkiezingen, en die over uitvoerende organen kunnen beschikken die aan hen verantwoording zijn verschuldigd. Deze bepaling staat op geen enkele wijze in de weg aan het houden van vergaderingen van burgers, aan een referendum, dan wel aan enige andere vorm van rechtstreekse deelname van de burgers waar dit is toegestaan bij wet.
Article 4 Artikel 4
Portée de l'autonomie locale Reikwijdte van de lokale autonomie
1. Les compétences de base des collectivités locales sont fixées par la Constitution ou par la loi. Toutefois, cette disposition n'empêche pas l'attribution aux collectivités locales de compétences à des fins spécifiques, conformément à la loi. 2. Les collectivités locales ont, dans le cadre de la loi, toute latitude pour exercer leur initiative pour toute question qui n'est pas exclue de leur compétence ou attribuée à une autre autorité. 3. L'exercice des responsabilités publiques doit, de façon générale, incomber, de préférence, aux autorités les plus proches des citoyens. L'attribution d'une responsabilité à une autre autorité doit tenir compte de l'ampleur et de la nature de la tâche et des exigences d'efficacité et d'économie. 1. De fundamentele bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de lokale autoriteiten worden bij de grondwet of bij wet vastgesteld. Deze bepaling verhindert evenwel niet de attributie aan de lokale autoriteiten van bevoegdheden voor bepaalde doeleinden overeenkomstig de wet. 2. De lokale autoriteiten bezitten, binnen de grenzen van de wet, volledige vrijheid van handelen ten einde hun bevoegdheden uit te oefenen met betrekking tot elke zaak die niet aan hun bevoegdheid is onttrokken of aan enige andere autoriteit is toegewezen. 3. Overheidsverantwoordelijkheden dienen in het algemeen bij voorkeur door die autoriteiten te worden uitgeoefend die het dichtst bij de burgers staan. Bij toekenning van verantwoordelijkheid aan een andere autoriteit dient rekening te worden gehouden met de omvang en de aard van de taak en de eisen van doelmatigheid en kostenbesparing.
4. Les compétences confiées aux collectivités locales doivent être 4. Bevoegdheden die aan lokale autoriteiten zijn toegekend dienen in
normalement pleines et entières. Elles ne peuvent être mises en cause de regel volledig en uitsluitend te zijn. Zij mogen niet worden
ou limitées par une autre autorité, centrale ou régionale, que dans le cadre de la loi. 5. En cas de délégation des pouvoirs par une autorité centrale ou régionale, les collectivités locales doivent jouir, autant qu'il est possible, de la liberté d'adapter leur exercice aux conditions locales. 6. Les collectivités locales doivent être consultées, autant qu'il est possible, en temps utile et de façon appropriée, au cours des processus de planification et de décision pour toutes les questions qui les concernent directement. aangetast of beperkt door een andere, centrale of regionale, autoriteit, behalve voorzover bij of krachtens de wet is bepaald. 5. Waar bevoegdheden door een centrale of regionale autoriteit aan hen worden gedelegeerd dient de lokale autoriteiten zoveel mogelijk vrijheid van handelen te worden toegestaan bij het aanpassen van hun beleid aan de plaatselijke omstandigheden. 6. De lokale autoriteiten dienen, voorzover mogelijk, tijdig en op gepaste wijze te worden geraadpleegd over de planning en de besluitvormingsprocedures aangaande alle zaken die hen rechtstreeks raken.
Article 5 Artikel 5
Protection des limites territoriales des collectivités locales Bescherming van de territoriale grenzen van de lokale autoriteiten
Pour toute modification des limites territoriales locales, les Wijzigingen van plaatselijke gebiedsgrenzen worden niet aangebracht
collectivités locales concernées doivent être consultées zonder vooraf de desbetreffende plaatselijke gemeenschappen te
préalablement, éventuellement par voie de référendum là où la loi le raadplegen, zo mogelijk door middel van een referendum, waar dit
permet. wettelijk is toegestaan.
Article 6 Artikel 6
Adéquation des structures et des moyens administratifs aux missions Passende administratieve structuren en middelen ten behoeve van lokale
des collectivités locales autoriteiten
1. Sans préjudice de dispositions plus générales créées par la loi, 1. Onverminderd meer algemene wettelijke bepalingen kunnen de lokale
les collectivités locales doivent pouvoir définir elles-mêmes les autoriteiten hun eigen administratieve structuur vaststellen ten einde
structures administratives internes dont elles entendent se doter, en deze aan de plaatselijke behoeften aan te passen en een doelmatig
vue de les adapter à leurs besoins spécifiques et afin de permettre
une gestion efficace. bestuur te verzekeren.
2. Le statut du personnel des collectivités locales doit permettre un 2. De rechtspositie van personeel bij lokale autoriteiten dient
recrutement de qualité, fondé sur les principes du mérite et de la zodanig te zijn dat zij het mogelijk maakt kwalitatief hoogstaand
compétence; à cette fin, il doit réunir des conditions adéquates de personeel aan te nemen op basis van verdienste en bekwaamheid; hiertoe
formation, de rémunération et de perspectives de carrière. dienen voldoende opleidingsmogelijkheden, bezoldiging en
Article 7 Conditions de l'exercice des responsabilités au niveau local 1. Le statut des élus locaux doit assurer le libre exercice de leur mandat. 2. Il doit permettre la compensation financière adéquate des frais entraînés par l'exercice du mandat ainsi que, le cas échéant, la compensation financière des gains perdus ou une rémunération du travail accompli et une couverture sociale correspondate. 3. Les fonctions et activités incompatibles avec le mandat d'élu local ne peuvent être fixées que par la loi ou par des principes juridiques fondamentaux. carrièremogelijkheden te worden geboden. Artikel 7 Voorwaarden waaronder verantwoordelijkheden op lokaal niveau uitgeoefend worden 1. De rechtspositie van gekozen lokale vertegenwoordigers dient de vrije uitoefening van hun functies te waarborgen. 2. Zij voorziet in een passende financiële vergoeding van de kosten gemaakt in de uitoefening van het mandaat evenals, in voorkomende gevallen, in vergoeding voor het verlies van inkomsten of beloning van de verrichte arbeid en in de daarmee verband houdende sociale voorzieningen. 3. De functies en activiteiten welke onverenigbaar worden geacht met het bekleden van een ambt waarvoor men lokaal gekozen is, worden vastgelegd in de wet of fundamentele rechtsbeginselen.
Article 8 Artikel 8
Contrôle administratif des actes des collectivités locales Administratief toezicht op de activiteiten van de lokale autoriteiten
1. Tout contrôle administratif sur les collectivités locales ne peut 1. Elk administratief toezicht op de lokale autoriteiten mag slechts
être exercé que selon les formes et dans les cas prévus par la worden uitgeoefend overeenkomstig de procedures en in de gevallen,
Constitution ou par la loi. waarin door de grondwet of de wet is voorzien.
2. Tout contrôle administratif des actes des collectivités locales ne 2. Enig administratief toezicht op de activiteiten van de lokale
doit normalement viser qu'à assurer le respect de la légalité et des autoriteiten dient in de regel slechts gericht te zijn op het
principes constitutionnels. Le contrôle administratif peut, toutefois, verzekeren van de naleving van de wet en de grondwettelijke
comprendre un contrôle de l'opportunité exercé par des autorités de beginselen. Administratief toezicht mag echter met betrekking tot
niveau supérieur en ce qui concerne les tâches dont l'exécution est doelmatigheid door hogere autoriteiten uitgeoefend worden inzake taken
déléguée aux collectivités locales. waarvan de uitoefening aan de lokale autoriteiten is gedelegeerd.
3. Le contrôle administratif des collectivités locales doit être 3. Administratief toezicht op lokale autoriteiten dient zodanig te
exercé dans le respect d'une proportionnalité entre l'ampleur de worden uitgeoefend dat er sprake is van evenredigheid tussen de
l'intervention de l'autorité de contrôle et l'importance des intérêts interventie van de toezichthoudende autoriteit en de belangen die deze
qu'elle entend préserver. beoogt te dienen.
Article 9 Les ressources financières des collectivités locales 1. Les collectivités locales ont droit, dans le cadre de la politique économique nationale, à des ressources propres suffisantes dont elles peuvent disposer librement dans l'exercice de leurs compétences. 2. Les ressources financières des collectivités locales doivent être proportionnées aux compétences prévues par la Constitution ou la loi. 3. Une partie au moins des ressources financières des collectivités locales doit provenir de redevances et d'impôts locaux dont elles ont le pouvoir de fixer le taux, dans les limites de la loi. 4. Les systèmes financiers sur lesquels reposent les ressources dont disposent les collectivités locales doivent être de nature Artikel 9 Financiële middelen van lokale overheden 1. De lokale autoriteiten hebben binnen het kader van het nationale economische beleid, recht op voldoende eigen financiële middelen, waarover zij vrijelijk kunnen beschikken bij de uitoefening van hun bevoegdheden. 2. De financiële middelen van de lokale autoriteiten dienen evenredig te zijn aan de bevoegdheden zoals die zijn vastgelegd in de Grondwet of de wet. 3. Ten minste een deel van de financiële middelen van de lokale autoriteiten dient te worden verkregen uit lokale belastingen en heffingen waarover zij, binnen de grenzen bij de wet gesteld, de bevoegdheid hebben de hoogte vast te stellen. 4. De financieringsstelsels op basis waarvan lokale autoriteiten middelen ter beschikking krijgen, dienen voldoende gevarieerd van aard
suffisamment diversifiée et évolutive pour leur permettre de suivre, te zijn en groeicapaciteit te hebben om hen in staat te stellen
autant que possible dans la pratique, l'évolution réelle des coûts de gelijke tred te houden, zoveel als in de praktijk mogelijk is, met de
l'exercice de leurs compétences. werkelijke groei van de kosten van het uitvoeren van hun taken.
5. La protection des collectivités locales financièrement plus faibles 5. De bescherming van de financieel zwakkere lokale autoriteiten
appelle la mise en place de procédures de péréquation financière ou vereist de instelling van procedures om financiële middelen evenredig
des mesures équivalentes destinées à corriger les effets de la te verdelen of van gelijkwaardige maatregelen, die bedoeld zijn de
répartition inégale des sources potentielles de financement ainsi que gevolgen te corrigeren van een ongelijke verdeling van potentiële
des charges qui leur incombent. De telles procédures ou mesures ne financieringsbronnen en van de financiële lasten die deze moeten
doivent pas réduire la liberté d'option des collectivités locales dans dragen. Dergelijke procedures of maatregelen mogen de vrijheid van
leur propre domaine de responsabilité. keuze, die de lokale autoriteiten hebben binnen het kader van hun
eigen verantwoordelijkheid, niet beperken.
6. Les collectivités locales doivent être consultées, d'une manière 6. De lokale autoriteiten worden op gepaste wijze geraadpleegd over de
appropriée, sur les modalités de l'attribution à celles-ci des manier waarop de herverdeelde middelen aan hen zullen worden
ressources redistribuées. toegewezen.
7. Dans la mesure du possible, les subventions accordées aux 7. Voorzover mogelijk, dienen subsidies aan lokale autoriteiten niet
collectivités locales ne doivent pas être destinées au financement de bestemd te worden ter financiering van specifieke projecten. De
projets spécifiques. L'octroi de subventions ne doit pas porter toewijzing van subsidies dient de fundamentele vrijheid van de lokale
atteinte à la liberté fondamentale de la politique des collectivités autoriteiten een eigen beleid te voeren binnen de grenzen van hun
locales dans leur propre domaine de compétence. eigen competentie niet te belemmeren.
8. Afin de financer leurs dépenses d'investissement, les collectivités 8. Ten einde te kunnen lenen voor kapitaalsinvesteringen dienen de
locales doivent avoir accès, conformément à la loi, au marché national lokale autoriteiten, binnen de grenzen bij de wet gesteld, toegang tot
des capitaux. de nationale kapitaalmarkt te hebben.
Article 10 Artikel 10
Le droit d'association des collectivités locales Het recht van de lokale autoriteiten zich te organiseren
1. Les collectivités locales ont le droit, dans l'exercice de leurs 1. De lokale autoriteiten hebben het recht, bij de uitoefening van hun
compétences, de coopérer et, dans le cadre de la loi, de s'associer bevoegdheden, samen te werken en, binnen het kader van de wet, zich te
avec d'autres collectivités locales pour la réalisation de tâches verenigen met andere lokale autoriteiten ten einde taken van
d'intérêt commun. gemeenschappelijk belang uit te voeren.
2. Le droit des collectivités locales d'adhérer à une association pour 2. Het recht van de lokale autoriteiten tot een organisatie te behoren
la protection et la promotion de leurs intérêts communs et celui ter bescherming en bevordering van hun gemeenschappelijke belangen en
d'adhérer à une association internationale de collectivités locales lid te zijn van een internationale organisatie van lokale autoriteiten
doivent être reconnus dans chaque Etat. dient door iedere Staat te worden erkend.
3. Les collectivités locales peuvent, dans des conditions 3. De lokale autoriteiten hebben onder voorwaarden welke de wet kan
éventuellement prévues par la loi, coopérer avec les collectivités d'autres Etats. stellen, het recht samen te werken met autoriteiten in andere Staten.
Article 11 Artikel 11
Protection légale de l'autonomie locale Wettelijke bescherming van lokale autonomie
Les collectivités locales doivent disposer d'un droit de recours De lokale autoriteiten hebben het recht rechtsmiddelen aan te wenden
juridictionnel afin d'assurer le libre exercice de leurs compétences ten einde de zelfstandige uitoefening van hun bevoegdheden te
et le respect des principes d'autonomie locale qui sont consacrés dans verzekeren alsmede de eerbiediging van die beginselen van lokale
la Constitution ou la législation interne. autonomie die zijn vastgelegd in de grondwet of de interne wetgeving.
PARTIE II DEEL II
Dispositions diverses Diverse bepalingen
Article 12 Artikel 12
Engagements Verplichtingen
1. Toute Partie s'engage à se considérer comme liée par vingt au moins 1. Elke Partij verbindt zich ertoe zich gebonden te achten door ten
des paragraphes de la partie Ire de la Charte dont au moins dix sont minste twintig bepalingen van Deel I van dit Handvest, waarvan er ten
choisis parmi les paragraphes suivants : minste tien gekozen dienen te worden uit de volgende bepalingen :
- article 2, - Artikel 2,
- article 3, paragraphes 1er et 2, - Artikel 3, eerste en tweede lid,
- article 4, paragraphes 1er, 2 et 4, - Artikel 4, eerste, tweede en vierde lid,
- article 5, - Artikel 5,
- article 7, paragraphe 1er, - Artikel 7, eerste lid,
- article 8, paragraphe 2, - Artikel 8, tweede lid,
- article 9, paragraphes 1er, 2 et 3, - Artikel 9, eerste, tweede en derde lid,
- article 10, paragraphe 1er, - Artikel 10, eerste lid,
- article 11. 2. Chaque Etat contractant, au moment du dépôt de son instrument de ratification, d'acceptation ou d'approbation, notifie au Secrétaire général du Conseil de l'Europe les paragraphes choisis conformément à la disposition du paragraphe 1 du présent article. 3. Toute Partie peut, à tout moment ultérieur, notifier au Secrétaire général qu'elle se considère comme liée par tout autre paragraphe de la présente Charte, qu'elle n'avait pas encore accepté conformément aux dispositions du paragraphe 1er du présent article. Ces engagements ultérieurs seront réputés partie intégrante de la ratification, de l'acceptation ou de l'approbation de la Partie faisant la notification et porteront les mêmes effets dès le premier jour du mois qui suit -

Artikel 11. 2. Elke Verdragsluitende Staat die Partij is stelt bij nederlegging van zijn akte van bekrachtiging, aanvaarding of goedkeuring de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa in kennis van de bepalingen die zijn uitgekozen overeenkomstig de bepalingen van het eerste lid van dit artikel. 3. Iedere Partij kan, op ieder later tijdstip, de Secretaris-Generaal ervan in kennis stellen, dat zij zich gebonden acht door enige andere bepaling van dit Handvest die zij nog niet aanvaard heeft krachtens het bepaalde in het eerste lid van dit artikel. Dergelijke verplichtingen die naderhand zijn aangegaan, worden beschouwd als een integrerend deel van de bekrachtiging, aanvaarding of goedkeuring van de Partij die hiervan kennis geeft, en hebben hetzelfde gevolg vanaf de eerste dag van de maand die volgt op het verstrijken van een

l'expiration d'une période de trois mois après la date de réception de tijdvak van drie maanden na de datum van ontvangst van de kennisgeving
la notification par le Secrétaire général. door de Secretaris-Generaal.
Article 13 Artikel 13
Collectivités auxquelles s'applique la Charte Autoriteiten waarop dit Handvest van toepassing is
Les principes d'autonomie locale contenus dans la présente Charte De beginselen van lokale autonomie die vervat zijn in dit Handvest
s'appliquent à toutes les catégories de collectivités locales existant zijn van toepassing op alle categorieën lokale autoriteiten die
sur le territoire de la Partie. Toutefois, chaque Partie peut, au bestaan binnen het grondgebied van een Partij. Iedere Partij kan
moment du dépôt de son instrument de ratification, d'acceptation ou echter bij nederlegging van haar akte van bekrachtiging, aanvaarding
d'approbation, désigner les catégories de collectivités locales ou of goedkeuring de categorieën lokale of regionale autoriteiten
régionales auxquelles elle entend limiter le champ d'application ou aanwijzen waartoe zij de reikwijdte van dit Handvest beoogt te
qu'elle entend exclure du champ d'application de la présente Charte. beperken of die zij van de reikwijdte van dit Handvest beoogt uit te
Elle peut également inclure d'autres catégories de collectivités sluiten. Zij kan eveneens meer categorieën lokale of regionale
locales ou régionales dans le champ d'application de la Charte par autoriteiten in de reikwijdte van het Handvest opnemen middels een
voie de notification ultérieure au Secrétaire général du Conseil de l'Europe. kennisgeving aan de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa.
Article 14 Artikel 14
Communication d'informations Verschaffing van informatie
Chaque Partie transmet au Secrétaire général du Conseil de l'Europe Elke Partij doet de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa alle
toute information appropriée relative aux dispositions législatives et ter zake dienende informatie toekomen betreffende wettelijke
autres mesures qu'elle a prises dans le but de se conformer aux termes bepalingen en andere maatregelen die door haar zijn ingevoerd ten
de la présente Charte. einde het bepaalde in dit Handvest na te komen.
PARTIE III DEEL III
Article 15 Artikel 15
Signature, ratification, entrée en vigueur Ondertekening, bekrachtiging en inwerkingtreding
1. La présente Charte est ouverte à la signature des Etats membres du 1. Dit Handvest staat open voor ondertekening door de lid-Staten van
Conseil de l'Europe. Elle sera soumise à ratification, acceptation ou de Raad van Europa. Het dient te worden bekrachtigd, aanvaard of
approbation. Les instruments de ratification, d'acceptation ou goedgekeurd. De akten van bekrachtiging, aanvaarding of goedkeuring
d'approbation seront déposés près le Secrétaire général du Conseil de l'Europe. worden nedergelegd bij de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa.
2. La présente Charte entrera en vigueur le premier jour du mois qui 2. Dit Handvest treedt in werking op de eerste dag van de maand
suit l'expiration d'une période de trois mois après la date à laquelle volgend op het verstrijken van een tijdvak van drie maanden na de
quatre Etats membres du Conseil de l'Europe auront exprimé leur datum waarop vier Lidstaten van de Raad van Europa ermede hebben
consentement à être liés par la Charte, conformément aux dispositions ingestemd door dit Handvest gebonden te worden overeenkomstig de
du paragraphe précédent. bepalingen van het voorgaande lid.
3. Pour tout Etat membre qui exprimera ultérieurement son consentement 3. Met betrekking tot elke lid-Staat die nadien ermede instemt
à être lié par la Charte, celle-ci entrera en vigueur le premier jour gebonden te worden door dit Handvest, treedt dit in werking op de
du mois qui suit l'expiration d'une période de trois mois après la eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van
date du dépôt de l'instrument de ratification, d'acceptation ou drie maanden na de datum van nederlegging van de akte van
d'approbation. bekrachtiging, aanvaarding of goedkeuring.
Article 16 Artikel 16
Clause territoriale Bepalingen betreffende de territoriale toepassing
1. Tout Etat peut, au moment de la signature ou au moment du dépôt de 1. Elke Staat kan, ten tijde van de ondertekening of van de
son instrument de ratification, d'acceptation, d'approbation ou nederlegging van zijn akte van bekrachtiging, aanvaarding, goedkeuring
d'adhésion, désigner le ou les territoires auxquels s'appliquera la of toetreding het gebied of de gebieden aanwijzen waarop dit Handvest
présente Charte. van toepassing is.
2. Toute Etat peut, à tout autre moment par la suite, par une 2. Elke Staat kan op ieder tijdstip daarna, door middel van een
déclaration adressée au Secrétaire Général du Conseil de l'Europe, étendre l'application de la présente Charte à tout autre territoire désigné dans la déclaration. La Charte entrera en vigueur à l'égard de ce territoire le premier jour du mois qui suit l'expiration d'une période de trois mois après la date de réception de la déclaration par le Secrétaire général. 3. Toute déclaration faite en vertu des deux paragraphes précédents pourra être retirée, en ce qui concerne tout territoire désigné dans cette déclaration, par notification adressée au Secrétaire général. Le retrait prendra effet le premier jour du mois qui suit l'expiration verklaring gericht aan de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa, de toepassing van dit Handvest tot elk ander gebied genoemd in de verklaring uitbreiden. Met betrekking tot een dergelijk gebied treedt het Handvest in werking op de eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van drie maanden na de datum van ontvangst van de verklaring door de Secretaris-Generaal. 3. Elke verklaring overeenkomstig de twee voorgaande leden kan, met betrekking tot elk gebied dat in die verklaring wordt genoemd, ingetrokken worden middels kennisgeving gericht aan de Secretaris-Generaal. Deze intrekking wordt van kracht op de eerste dag van de maand volgend op het verstrijken van een tijdvak van zes
d'une période de six mois après la date de réception de la maanden na de datum van ontvangst van de kennisgeving door de
notification par le Secrétaire général. Secretaris-Generaal.
Article 17 Artikel 17
Dénonciation Opzegging
1. Aucune Partie ne peut dénoncer la présente Charte avant 1. Elke Partij kan dit Handvest opzeggen op ieder gewenst tijdstip na
l'expiration d'une période de cinq ans après la date à laquelle la het verstrijken van een tijdvak van vijf jaar na de datum waarop het
Charte est entrée en vigueur en ce qui la concerne. Un préavis de six Handvest voor haar in werking is getreden. Zes maanden tevoren zal
mois sera notifié au Secrétaire général du Conseil de l'Europe. Cette hiervan mededeling worden gedaan aan de Secretaris-Generaal van de
dénonciation n'affecte pas la validité de la Charte à l'égard des autres Parties sous réserve que le nombre de celles-ci ne soit jamais inférieur à quatre. 2. Toute Partie peut, conformément aux dispositions énoncées dans le paragraphe précédent, dénoncer tout paragraphe de la partie Ire de la Charte qu'elle a accepté, sous réserve que le nombre et la catégorie des paragraphes auxquels cette Partie est tenue restent conformes aux dispositions de l'article 12, paragraphe 1er. Toute Partie qui, à la suite de la dénonciation d'un paragraphe, ne se conforme plus aux dispositions de l'article 12, paragraphe 1, sera considérée comme ayant dénoncé également la Charte elle-même. Raad van Europa. Een zodanige opzegging heeft geen invloed op de geldigheid van het Handvest met betrekking tot de andere Partijen, mits er nimmer minder dan vier Partijen zijn. 2. Elke Partij kan, overeenkomstig het in het voorgaande lid bepaalde, iedere door haar aanvaarde bepaling van deel I van dit Handvest opzeggen, mits deze Partij gebonden blijft door het aantal en de soort bepalingen, zoals in het eerste lid van artikel 12 is vastgelegd. Elke Partij die, bij opzegging van een door haar aanvaarde bepaling, niet langer voldoet aan de in het eerste lid van artikel 12 gestelde eisen, wordt geacht ook het Handvest zelf opgezegd te hebben.
Article 18 Artikel 18
Notifications Kennisgevingen
Le Secrétaire général du Conseil de l'Europe notifie aux Etats membres De Secretaris-Generaal van de Raad van Europa stelt de Lidstaten van
du Conseil : de Raad van Europa in kennis van :
a. toute signature; a. elke ondertekening;
b. le dépôt de tout instrument de ratification, d'acceptation ou b. de nederlegging van elke akte van bekrachtiging, aanvaarding of
d'approbation; goedkeuring;
c. toute date d'entrée en vigueur de la présente Charte, conformément c. elke datum van inwerkingtreding van dit Handvest overeenkomst
à son article 15; artikel 15;
d. toute notification reçue en application des dispositions de d. elke kennisgeving ontvangen ingevolge het bepaalde in het tweede en
l'article 12, paragraphes 2 et 3; derde lid van artikel 12;
e. toute notification reçue en application des dispositions de l'article 13; e. elke kennisgeving ontvangen ingevolge het bepaalde in artikel 13;
f. tout autre acte, notification ou communication ayant trait à la f. elke andere handeling, kennisgeving of mededeling met betrekking
présente Charte. tot dit Handvest.
En foi de quoi les soussignés, dûment autorisés à cet effet, ont signé Ten blijke waarvan de ondergetekenden, daartoe behoorlijk gemachtigd,
la présente Charte. dit Handvest hebben ondertekend.
Fait à Strasbourg, le 15 octobre 1985, en français et en anglais, les Gedaan te Straatsburg, op 15 oktober 1985, in de Engelse en de Franse
deux textes faisant également foi, en un seul exemplaire qui sera taal, zijnde beide teksten gelijkelijk authentiek, in één enkel
déposé dans les archives du Conseil de l'Europe. Le Secrétaire général exemplaar, dat zal worden nedergelegd in het archief van de Raad van
du Conseil de l'Europe en communiquera copie certifiée conforme à Europa. De Secretaris-Generaal van de Raad van Europa doet hiervan een
chacun des Etats membres du Conseil de l'Europe. voor eensluidend gewaarmerkt afschrift toekomen aan elke lid-Staat van
Déclarations et réserve déposées par la Belgique : de Raad van Europa.
Charte européenne de l'autonomie locale, fait à Strasbourg le 15 Europees Handvest inzake lokale autonomie, gedaan te Straatsburg op 15
octobre 1985 oktober 1985
LISTE DES ETATS LIES LIJST MET DE GEBONDEN STATEN
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Verklaringen en reserve neergelegd door België :
Conformément à l'article 12, § 2, de la Charte, le Royaume de Belgique Overeenkomstig artikel 12, § 2, van het Handvest verklaart het
déclare qu'il se considère lié par les dispositions suivantes de la Koninkrijk België zich gebonden te weten door de volgende bepalingen
Charte : van het Handvest :
- article 2 - artikel 2
- article 3, § 1er - artikel 3, § 1
- article 4, § 1er - artikel 4, § 1
- article 4, § 2 - artikel 4, § 2
- article 4, § 3 - artikel 4, § 3
- article 4, § 4 - artikel 4, § 4
- article 4, § 5 - artikel 4, § 5
- article 4, § 6 - artikel 4, § 6
- article 5, - artikel 5,
- article 6, § 1er - artikel 6, § 1
- article 6, § 2 - artikel 6, § 2
- article 7, § 1er - artikel 7, § 1
- article 7, § 2 - artikel 7, § 2
- article 7, § 3 - artikel 7, § 3
- article 8, § 1er - artikel 8, § 1
- article 8, § 3 - artikel 8, § 3
- article 9, § 1er - artikel 9, § 1
- article 9, § 3 - artikel 9, § 3
- article 9, § 4 - artikel 9, § 4
- article 9, § 5 - artikel 9, § 5
- article 9, § 8 - artikel 9, § 8
- article 10, § 1er - artikel 10, § 1
- article 10, § 2 - artikel 10, § 2
- article 10, § 3 - artikel 10, § 3
- article 11. - artikel 11.
Conformément à l'article 13 de la Charte, le Royaume de Belgique Overeenkomstig artikel 13 van het Handvest beperkt het Koninkrijk
considère qu'il entend limiter la portée de la Charte aux provinces et België de reikwijdte van het Handvest tot de provincies en gemeenten.
aux communes. Conformément au même article, les dispositions de la Charte ne Overeenkomstig hetzelfde artikel, zijn de bepalingen van het Handvest
s'appliquent pas aux Centres publiques d'Aide sociale (C.P.A.S.) sur niet van toepassing op de Openbare Centra voor maatschappelijk welzijn
le territoire de la Région de Bruxelles-Capitale. (O.C.M.W.) op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk gewest.
^