Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Loi du 23/11/1998
← Retour vers "Loi instaurant la cohabitation légale "
Loi instaurant la cohabitation légale Wet tot invoering van de wettelijke samenwoning
MINISTERE DE LA JUSTICE 23 NOVEMBRE 1998. - Loi instaurant la cohabitation légale (1) ALBERT II, Roi des Belges, A tous, présents et à venir, Salut. Les Chambres ont adopté et Nous sanctionnons ce qui suit : MINISTERIE VAN JUSTITIE 23 NOVEMBER 1998. - Wet tot invoering van de wettelijke samenwoning (1) ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. De Kamers hebben aangenomen en Wij bekrachtigen hetgeen volgt :
CHAPITRE Ier. - Disposition générale HOOFDSTUK I. - Algemene bepaling

Article 1er.La présente loi règle une matière visée à l'article 78 de la Constitution.

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.

CHAPITRE II. - Modifications du Code civil en vue de l'instauration de HOOFDSTUK II. - Wijzigingen van het Burgerlijk Wetboek met het oog op
la cohabitation légale het invoeren van de wettelijke samenwoning

Art. 2.Dans le livre III du Code civil, sous un titre Vbis intitulé «

Art. 2.In boek III van het Burgerlijk Wetboek worden, onder een titel

De la cohabitation légale », sont insérés les articles 1475 à 1479, Vbis, met als opschrift « Wettelijke samenwoning », de artikelen 1475
libellés comme suit : tot 1479 ingevoegd, luidend als volgt :
«

Art. 1475.§ 1er. Par « cohabitation légale », il y a lieu

«

Art. 1475.§ 1. Onder « wettelijke samenwoning » wordt verstaan de

d'entendre la situation de vie commune de deux personnes ayant fait toestand van samenleven van twee personen die een verklaring hebben
une déclaration au sens de l'article 1476. afgelegd overeenkomstig artikel 1476.
§ 2. Pour pouvoir faire une déclaration de cohabitation légale, les § 2. Om een verklaring van wettelijke samenwoning te kunnen afleggen,
deux parties doivent satisfaire aux conditions suivantes : moeten beide partijen voldoen aan de volgende voorwaarden :
1° ne pas être liées par un mariage ou par une autre cohabitation 1° niet verbonden zijn door een huwelijk of door een andere wettelijke
légale; samenwoning;
2° être capables de contracter conformément aux articles 1123 et 1124. 2° bekwaam zijn om contracten aan te gaan overeenkomstig de artikelen 1123 en 1124.

Art. 1476.§ 1er. Une déclaration de cohabitation légale est faite au

Art. 1476.§ 1. Een verklaring van wettelijke samenwoning wordt

afgelegd door middel van een geschrift dat tegen ontvangstbewijs wordt
moyen d'un écrit remis contre récépissé à l'officier de l'état civil overhandigd aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de
du domicile commun. gemeenschappelijke woonplaats.
Cet écrit contient les informations suivantes : Dat geschrift bevat de volgende gegevens :
1° la date de la déclaration; 1° de datum van de verklaring;
2° les noms, prénoms, lieu et date de naissance et signatures des deux 2° de naam, de voornamen, de plaats en de datum van geboorte en de
parties; handtekening van beide partijen;
3° le domicile commun; 3° de gemeenschappelijke woonplaats;
4° la mention de la volonté des parties de cohabiter légalement; 4° de vermelding van de wil van beide partijen om wettelijk samen te
5° la mention de ce que les deux parties ont pris connaissance wonen; 5° de vermelding dat beide partijen vooraf kennis hebben genomen van
préalablement du contenu des articles 1475 à 1479; 6° le cas échéant, la mention de la convention visée à l'article 1478, conclue entre les parties. L'officier de l'état civil vérifie si les deux parties satisfont aux conditions légales régissant la cohabitation légale et acte, dans l'affirmative, la déclaration dans le registre de la population. § 2. La cohabitation légale prend fin lorsqu'une des parties se marie, décède ou lorsqu'il y est mis fin conformément au présent paragraphe. Il peut être mis fin à la cohabitation légale, soit de commun accord par les cohabitants, soit unilatéralement par l'un des cohabitants au moyen d'une déclaration écrite qui est remise contre récépissé à l'officier de l'état civil conformément aux dispositions de l'alinéa suivant. Cet écrit contient les informations suivantes : de inhoud van de artikelen 1475 tot 1479; 6° in voorkomend geval, de vermelding van de overeenkomst die is bedoeld in artikel 1478, die de partijen hebben gesloten. De ambtenaar van de burgerlijke stand gaat na of beide partijen voldoen aan de wettelijke voorwaarden inzake de wettelijke samenwoning en maakt in voorkomend geval melding van de verklaring in het bevolkingsregister. § 2. De wettelijke samenwoning houdt op wanneer een van de partijen in het huwelijk treedt of overlijdt, of wanneer er een einde aan wordt gemaakt overeenkomstig het bepaalde in deze paragraaf. De wettelijke samenwoning kan worden beëindigd hetzij in onderlinge overeenstemming door de samenwonenden, hetzij eenzijdig door een van de samenwonenden door middel van een schriftelijke verklaring die tegen ontvangstbewijs wordt overhandigd aan de ambtenaar van de burgerlijke stand, zoals bepaald in het volgende lid. Dit geschrift bevat de volgende gegevens :
1° la date de la déclaration; 1° de datum van de verklaring;
2° les noms, prénoms, lieux et dates de naissance des deux parties et 2° de naam, de voornamen, de plaats en de datum van geboorte van beide
les signatures des deux parties ou de la partie qui fait la partijen en de handtekening van beide partijen of van de partij die de
déclaration; verklaring aflegt;
3° le domicile des deux parties; 3° de woonplaats van beide partijen;
4° la mention de la volonté de mettre fin à la cohabitation légale. 4° de vermelding van de wil de wettelijke samenwoning te beëindigen.
La déclaration de cessation par consentement mutuel est remise à De verklaring van de beëindiging in onderlinge overeenstemming wordt
l'officier de l'état civil de la commune du domicile des deux parties overhandigd aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente
ou, dans le cas où les parties ne sont pas domiciliées dans la même van de woonplaats van beide partijen of, indien de partijen geen
commune, à l'officier de l'état civil de la commune du domicile de woonplaats hebben in dezelfde gemeente, aan de ambtenaar van de
l'une d'elles. Dans ce cas, l'officier de l'état civil notifie la burgerlijke stand van de gemeente van de woonplaats van één van hen.
In dat geval geeft de ambtenaar van de burgerlijke stand kennis van de
cessation, dans les huit jours et par lettre recommandée, à l'officier beëindiging binnen acht dagen bij aangetekende brief aan de ambtenaar
de l'état civil de la commune du domicile de l'autre partie. van de burgerlijke stand van de gemeente van de woonplaats van de
andere partij.
La déclaration unilatérale de cessation est remise à l'officier de De eenzijdige verklaring van de beëindiging wordt overhandigd aan de
l'état civil de la commune du domicile des deux parties ou, lorsque ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente van de woonplaats
les parties ne sont pas domiciliées dans la même commune, à l'officier van beide partijen of, indien de partijen geen woonplaats hebben in
de l'état civil de la commune du domicile de la partie qui fait la dezelfde gemeente, aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de
woonplaats van de partij die de verklaring aflegt. De ambtenaar van de
déclaration. L'officier de l'état civil signifie la cessation à burgerlijke stand betekent binnen acht dagen de beëindiging bij
l'autre partie dans les huit jours et par exploit d'huissier de gerechtsdeurwaardersexploot aan de andere partij en in voorkomend
justice et, le cas échéant, il la notifie, dans le même délai et par geval geeft hij er kennis van bij aangetekende brief binnen dezelfde
lettre recommandée, à l'officier de l'état civil de la commune du termijn aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente van
domicile de l'autre partie. de woonplaats van de andere partij.
En tout état de cause, les frais de la signification et de la In elk geval moeten de kosten van de betekening en de kennisgeving
notification doivent être payés préalablement par ceux qui font la vooraf worden betaald door hen die de verklaring afleggen.
déclaration. L'officier de l'état civil acte la cessation de la cohabitation légale De ambtenaar van de burgerlijke stand maakt melding van de beëindiging
dans le registre de la population. van de wettelijke samenwoning in het bevolkingsregister.

Art. 1477.§ 1er. Les dispositions du présent article qui règlent les

Art. 1477.§ 1. De bepalingen van dit artikel die de rechten,

droits, obligations et pouvoirs des cohabitants légaux sont verplichtingen en bevoegdheden van de wettelijk samenwonenden regelen,
applicables par le seul fait de la cohabitation légale. zijn van toepassing door het enkele feit van de wettelijke
§ 2. Les articles 215, 220, § 1er, et 224, § 1er, 1, s'appliquent par samenwoning. § 2. De artikelen 215, 220, § 1, en 224, § 1, 1, zijn van
analogie à la cohabitation légale. overeenkomstige toepassing op de wettelijke samenwoning.
§ 3. Les cohabitants légaux contribuent aux charges de la vie commune § 3. De wettelijk samenwonenden dragen bij in de lasten van het
en proportion de leurs facultés. samenleven naar evenredigheid van hun mogelijkheden.
§ 4. Toute dette contractée par l'un des cohabitants légaux pour les besoins de la vie commune et des enfants qu'ils éduquent oblige solidairement l'autre cohabitant. Toutefois, celui-ci n'est pas tenu des dettes excessives eu égard aux ressources des cohabitants.

Art. 1478.Chacun des cohabitants légaux conserve les biens dont il peut prouver qu'ils lui appartiennent, les revenus que procurent ces biens et les revenus du travail. Les biens dont aucun des cohabitants légaux ne peut prouver qu'ils lui appartiennent et les revenus que ceux-ci procurent sont réputés être en indivision. Si le cohabitant légal survivant est un héritier du cohabitant prémourant, l'indivision visée à l'alinéa précédent sera tenue, à l'égard des héritiers réservataires du prémourant, comme une libéralité, sauf preuve du contraire. En outre, les cohabitants règlent les modalités de leur cohabitation légale par convention comme ils le jugent à propos, pour autant que celle-ci ne contienne aucune clause contraire à l'article 1477, à l'ordre public, aux bonnes moeurs, ou aux règles relatives à l'autorité parentale, a la tutelle et aux règles déterminant l'ordre

§ 4. Iedere schuld die door een der wettelijk samenwonenden wordt aangegaan ten behoeve van het samenleven en van de kinderen die door hen opgevoed worden, verbindt de andere samenwonende hoofdelijk. Deze is echter niet aansprakelijk voor schulden die, gelet op de bestaansmiddelen van de samenwonenden, buitensporig zijn.

Art. 1478.Elk van de wettelijk samenwonenden behoudt de goederen waarvan hij de eigendom kan bewijzen, de inkomsten uit deze goederen en de opbrengsten uit arbeid. De goederen waarvan geen van beide wettelijk samenwonenden de eigendom kan bewijzen en de inkomsten daarvan worden geacht in onverdeeldheid te zijn. Indien de overlevende wettelijk samenwonende een erfgenaam is van de vooroverledene, wordt de in het vorige lid bedoelde onverdeeldheid ten aanzien van de erfgenamen met voorbehouden erfdeel als een schenking beschouwd, behoudens tegenbewijs. Voorts regelen de samenwonenden hun wettelijke samenwoning naar goeddunken door middel van een overeenkomst, voor zover deze geen beding bevat dat strijdig is met artikel 1477, met de openbare orde of de goede zeden, noch met de regels betreffende het ouderlijk gezag en

légal de la succession. Cette convention est passée en la forme de voogdij, noch met de regels die de wettelijke orde van de
authentique devant notaire, et fait l'objet d'une mention au registre erfopvolging bepalen. Die overeenkomst wordt in authentieke vorm
de la population. verleden voor de notaris en wordt vermeld in het bevolkingsregister.

Art. 1479.Si l'entente entre les cohabitants légaux est sérieusement

Art. 1479.Indien de verstandhouding tussen de wettelijk samenwonenden

ernstig verstoord is, beveelt de vrederechter, op verzoek van één van
perturbée, le juge de paix ordonne, à la demande d'une des parties, de partijen, de dringende en voorlopige maatregelen betreffende het
les mesures urgentes et provisoires relatives à l'occupation de la betrekken van de gemeenschappelijke verblijfplaats, betreffende de
résidence commune, à la personne et aux biens des cohabitants et des persoon en de goederen van de samenwonenden en van de kinderen alsmede
enfants, et aux obligations légales et contractuelles des deux betreffende de wettelijke en contractuele verplichtingen van beide
cohabitants. samenwonenden.
Le juge de paix fixe la durée de validité des mesures qu'il ordonne. De vrederechter bepaalt de geldigheidsduur van de maatregelen die hij
En toute hypothèse, ces mesures cessent de produire leurs effets au
jour de la cessation de la cohabitation légale, telle que prévue à oplegt. Hoe dan ook vervallen die maatregelen op de dag dat de
l'article 1476, § 2, alinéa 6. wettelijke samenwoning, zoals bedoeld in artikel 1476, § 2, zesde lid,
Après la cessation de la cohabitation légale, et pour autant que la wordt beëindigd. Na de beëindiging van de wettelijke samenwoning en voor zover de
demande ait été introduite dans les trois mois de cette cessation, le vordering binnen drie maanden na die beëindiging is ingesteld, gelast
juge de paix ordonne les mesures urgentes et provisoires justifiées de vrederechter de dringende en voorlopige maatregelen die ingevolge
par cette cessation. Il fixe la durée de validité des mesures qu'il de beëindiging gerechtvaardigd zijn. De vrederechter bepaalt de
ordonne. Cette durée de validité ne peut excéder un an. geldigheidsduur van de maatregelen die hij oplegt. Die geldigheidsduur
mag niet langer dan één jaar bedragen.
Le juge de paix ordonne ces mesures conformément aux dispositions des De vrederechter beschikt overeenkomstig de bepalingen van de artikelen
articles 1253ter à 1253octies du Code judiciaire. » 1253ter tot 1253octies van het Gerechtelijk Wetboek. »

Art. 3.L'article 911 du Code civil est complété par les mots « ou la

Art. 3.Het tweede lid van artikel 911 van het Burgerlijk Wetboek

personne avec laquelle celle-ci cohabite légalement ». wordt aangevuld met de woorden « of de persoon met wie deze wettelijk samenwoont ».
CHAPITRE III. - Modifications du Code judiciaire HOOFDSTUK III. - Wijzigingen van het Gerechtelijk Wetboek

Art. 4.A l'article 594, 19°, du Code judiciaire, modifié par la loi

Art. 4.In artikel 594, 19°, van het Gerechtelijk Wetboek, gewijzigd

du 14 juillet 1976, le chiffre « , 1479 » est inséré entre le chiffre bij de wet van 14 juli 1976, wordt tussen het cijfer « 223 » en het
« 223 » et les mots « et 1421 du Code civil ». woord « en » het cijfer « , 1479 » ingevoegd.

Art. 5.L'article 628 du même Code, modifié par les lois du 12 mai

Art. 5.Artikel 628 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wetten van

1971, du 30 juin 1971, du 20 juin 1975, du 14 juillet 1976, du 22 12 mei 1971, 30 juni 1971, 20 juni 1975, 14 juli 1976, 22 december
décembre 1977, du 24 juillet 1978, du 28 juin 1984, du 7 novembre 1977, 24 juli 1978, 28 juni 1984, 7 november 1988, 6 juli 1989, 12
1988, du 6 juillet 1989, du 12 juillet 1989, du 19 janvier 1990, du 12 juli 1989, 19 januari 1990, 12 juni 1991, 13 juni 1991 en 18 juli
juin 1991, du 13 juin 1991 et du 18 juillet 1991, est complété comme 1991, wordt aangevuld als volgt :
suit : « 17° le juge de la dernière résidence commune des cohabitants légaux, « 17° de rechter van de laatste gemeenschappelijke verblijfplaats van
de wettelijk samenwonenden, wanneer het gaat om een vordering als
lorsqu'il s'agit d'une demande visée à l'article 1479 du Code civil. » bedoeld in artikel 1479 van het Burgerlijk Wetboek. »

Art. 6.Le Roi, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, fixe la

Art. 6.De Koning bepaalt, bij een in Ministerraad overlegd besluit,

date d'entrée en vigueur de la présente loi. de datum waarop deze wet in werking treedt.
Promulguons la présente loi, ordonnons qu'elle soit revêtue du sceau Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met 's Lands zegel zal worden
de l'Etat et publiée par le Moniteur belge. bekleed en door het Belgisch Staatsblad van worden bekendgemaakt.
Donné à Bruxelles, le 23 novembre 1998. Gegeven te Brussel, 23 november 1998.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de la Justice, De Minister van Justitie,
T. VAN PARYS T. VAN PARYS
Scellé du sceau de l'Etat : Met 's Lands zegel gezegeld :
Le Ministre de la Justice, De Minister van Justitie,
T. VAN PARYS T. VAN PARYS
_______ _______
Note Nota
(1) Session ordinaire 1995-1996. (1) Gewone zitting 1995-1996.
Chambre des représentants Kamer van volksvertegenwoordigers
Documents parlementaires. - Proposition de loi du 23 octobre 1995 Parlementaire Stukken. - Wetsvoorstel van 23 oktober 1995 ingediend
déposée par MM. Moureaux, Decroly, Lozie et Maingain, n° 170/1. door de heren Moureaux, Decroly, Lozie en Maingain, nr. 170/1.
Session ordinaire 1997-1998. Gewone zitting 1997-1998.
Documents parlementaires. - Amendements, n°s 170/2 à 7. - Rapport du Parlementaire Stukken. - Amendementen, nrs. 170/2 tot 7. - Verslag van
11 mars 1998 de MM. Vandenbossche et Lozie, n° 170/8. - Texte adopté 11 maart 1998 van de heren Vandenbossche en Lozie, nr. 170/8. - Tekst
par la commission, n° 170/9. - Amendements, n°s 170/10 à 11. - Texte aangenomen door de commissie, nr. 170/9. - Amendementen, nrs. 170/10
tot 11. - Tekst aangenomen in plenaire vergadering en overgezonden aan
de Senaat, nr. 170/12.
adopté en séance plénière et transmis au Sénat, n° 170/12. Parlementaire handelingen. - Bespreking en aanneming. Vergaderingen
Annales parlementaires. - Discussion et adoption. Séances des 18 et 19 mars 1998. van 18 en 19 maart 1998.
Sénat Senaat
Documents parlementaires. - Projet transmis par la Chambre des Parlementaire Stukken. - Ontwerp overgezonden door de Kamer van
représentants, n° 1-916/1. - Amendements, nos 1-916/2 à 4. - Rapport volksvertegenwoordigers, nr. 1-916/1. - Amendementen, nrs. 1-916/2 tot
du 8 juillet 1998 de Mme Jeanmoye, n° 1-916/5. - Texte adopté par la 4. - Verslag van 8 juli 1998 van Mevr. Jeanmoye, nr. 1-916/5. - Tekst
commission, n° 1-916/6. - Texte amendé par le Sénat et renvoyé à la aangenomen door de commissie, nr. 1 -916/6. - Tekst geamendeerd door
Chambre des représentants, n° 1916/7. de Senaat en teruggezonden naar de Kamer van volksvertegenwoordigers, nr. 1-916/7.
Décisions de la commission de concertation, nos 1-82/32 et 34. Beslissingen van de parlementaire overlegcommissie, nrs. 1-82/32 en
Annales parlementaires. - Discussion et adoption. Séances des 15 et 16 34. Parlementaire handelingen. - Bespreking en aanneming. Vergaderingen van 15 en 16 juli 1998.
juillet 1998. Chambre des représentants Kamer van volksvertegenwoordigers
Documents parlementaires. - Projet amendé par le Sénat, n° 170/13. - Parlementaire Stukken. - Ontwerp geamendeerd door de Senaat, nr.
Amendement, n° 170/14. 170/13. - Amendement, nr. 170/14.
Session ordinaire 1998-1999. Gewone zitting 1998-1999.
Documents parlementaires. - Rapport du 23 octobre 1998 de MM. Parlementaire Stukken. - Verslag van 23 oktober 1998 van de heren
Vandenbossche et Lozie, n° 170/15. - Texte adopté en séance plénière, Vandenbossche en Lozie, nr. 170/15. - Tekst aangenomen in plenaire
n° 170/16. vergadering, nr. 170/16.
Annales parlementaires. - Discussion et adoption. Séances des 28 et 29 Parlementaire handelingen. - Bespreking en aannerning. Vergaderingen van 28 en 29 oktober 1998.
octobre 1998.
^