Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Loi du 23/11/1998
← Retour vers "Loi relative à l'aide juridique "
Loi relative à l'aide juridique Wet betreffende de juridische bijstand
MINISTERE DE LA JUSTICE MINISTERIE VAN JUSTITIE
23 NOVEMBRE 1998. - Loi relative à l'aide juridique (1) 23 NOVEMBER 1998. - Wet betreffende de juridische bijstand (1)
ALBERT II, Roi des Belges, ALBERT II, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Les Chambres ont adopté et Nous sanctionnons ce qui suit : De Kamers hebben aangenomen en Wij bekrachtigen hetgeen volgt :

Article 1er.La présente loi règle une matière visée à l'article 77 de la Constitution.

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet.

Art. 2.Un article 446bis, rédigé comme suit, est inséré dans le Code

Art. 2.In het Gerechtelijk Wetboek wordt een artikel 446bis
judiciaire : ingevoegd, luidend als volgt :
«

Art. 446bis.Les avocats assurent l'aide juridique de première ligne

 «

Art. 446bis.De advocaten verlenen de juridische eerstelijnsbijstand
dans les permanences visées à l'article 508/5. op de in artikel 508/5 bedoelde zitdagen.
Ils assurent l'aide juridique de deuxième ligne visée à l'article Zij verlenen de in artikel 508/7 bedoelde juridische
508/7. tweedelijnsbijstand.
L'Etat alloue, aux conditions visées à l'article 508/19, des Onder de in artikel 508/19 bedoelde voorwaarden, kent het Rijk
indemnités aux avocats en raison des prestations accomplies au titre vergoedingen toe aan de advocaten voor hun prestaties inzake
de l'aide juridique. » juridische bijstand. »

Art. 3.Les articles 455 et 455bis du même Code sont abrogés.

Art. 3.De artikelen 455 en 455bis van hetzelfde Wetboek worden

Art. 4.Dans la deuxième partie du même Code, dans un livre IIIbis

 opgeheven.

Art. 4.In het tweede deel van hetzelfde Wetboek, worden in een boek
(nouveau) intitulé « De l'aide juridique de première et de deuxième IIIbis (nieuw), met als opschrift « Juridische eerste- en
ligne », sont insérées les dispositions suivantes : tweedelijnsbijstand », de volgende bepalingen ingevoegd :
« CHAPITRE Ier. - Disposition générale « HOOFDSTUK I. - Algemene bepaling

Art. 508/1.Pour l'application du présent livre, il faut entendre par

Art. 508/1.Voor de toepassing van dit boek wordt verstaan onder :
: 1° aide juridique de première ligne: l'aide juridique accordée sous la 1° juridische eerstelijnsbijstand: de juridische bijstand die verleend
forme de renseignements pratiques, d'information juridique, d'un wordt in de vorm van praktische inlichtingen, juridische informatie,
premier avis juridique ou d'un renvoi vers une instance ou une een eerste juridisch advies of de verwijzing naar een gespecialiseerde
organisation spécialisées; instantie of organisatie;
2° aide juridique de deuxième ligne: l'aide juridique accordée à une 2° juridische tweedelijnsbijstand: de juridische bijstand die wordt
personne physique sous la forme d'un avis juridique circonstancié ou verleend aan een natuurlijke persoon in de vorm van een omstandig
l'assistance juridique dans le cadre ou non d'une procédure ou juridisch advies, bijstand al dan niet in het kader van een procedure
l'assistance dans le cadre d'un procès y compris la représentation au of bijstand bij een geding met inbegrip van de vertegenwoordiging in
sens de l'article 728; de zin van artikel 728;
3° commission d'aide juridique : la commission visée à l'article 3° commissie voor juridische bijstand: de commissie bedoeld in artikel
508/2; 508/2;
4° bureau d'aide juridique : le bureau visé à l'article 508/7; 4° bureau voor juridische bijstand: het bureau bedoeld in artikel
5° organisation d'aide juridique : toute organisation assurant une 508/7; 5° organisatie voor juridische bijstand : elke organisatie die in een
aide juridique de première ligne dans un arrondissement judiciaire. gerechtelijk arrondissement juridische eerstelijnsbijstand verleent.
CHAPITRE II. - De la commission d'aide juridique HOOFDSTUK II. - Commissie voor juridische bijstand

Art. 508/2.§ 1er. Il y a dans chaque arrondissement judiciaire une

Art. 508/2.§ 1. In elk gerechtelijk arrondissement is er een
commission d'aide juridique. Dans l'arrondissement judiciaire de commissie voor juridische bijstand. In het gerechtelijk arrondissement
Bruxelles, il en existe deux : la commission d'aide juridique Brussel zijn er twee commissies : de Nederlandse commissie voor
française et la commission d'aide juridique néerlandaise. juridische bijstand en de Franse commissie voor juridische bijstand.
La commission d'aide juridique a la personnalité juridique et De commissie voor juridische bijstand heeft rechtspersoonlijkheid en
détermine son règlement d'ordre intérieur. stelt haar huishoudelijk reglement op.
§ 2. La commission a son siège au chef-lieu de l'arrondissemenr ou en § 2. De commissie heeft haar zetel in de hoofdplaats van het
tout autre lieu désigné par elle. arrondissement of in enige andere plaats die zij aanwijst.
§ 3. La commission est composée paritairement, d'une part, de § 3. De commissie is paritair samengesteld uit eensdeels
représentants du barreau désignés par l'Ordre des avocats de vertegenwoordigers van de balie die worden aangewezen door de Orde van
l'arrondissement judiciaire concerné, et, d'autre part, de Advocaten van het betrokken gerechtelijk arrondissement en anderdeels
représentants des centres publics d'aide sociale et d'organisations vertegenwoordigers van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn
d'aide juridique agréées. en erkende organisaties voor juridische bijstand.
Le Roi détermine, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, les De Koning bepaalt bij een in Ministerraad overlegd besluit de nadere
modalités relatives à l'agrément des organisations d'aide juridique regels van erkenning van de organisaties voor juridische bijstand, de
ainsi qu'à la composition et au fonctionnement de la commission. samenstelling en de werking van de commissie.

Art. 508/3.La commission d'aide juridique a pour mission :

Art. 508/3.De commissie voor juridische bijstand heeft tot taak :
1° d'organiser les permanences d'aide juridique de première ligne 1° de zitdagen voor juridische eerstelijnsbijstand van advocaten te
assurées par des avocats et de veiller à leur décentralisation si organiseren en ervoor te zorgen dat die diensten indien nodig worden
nécessaire; gedecentraliseerd;
2° de promouvoir la concertation et la coordination entre les 2° het overleg en de coördinatie te bevorderen tussen de organisaties
organisations d'aide juridique et de faciliter le renvoi vers des voor juridische bijstand, en de doorverwijzing naar gespecialiseerde
organisations spécialisées entre autres en favorisant la conclusion de organisaties te vergemakkelijken, zulks onder meer door het sluiten
conventions; van overeenkomsten in de hand te werken;
3° de veiller à la diffusion, spécialement auprès des groupes sociaux 3° te zorgen voor de verspreiding van informatie over het bestaan van
les plus vulnérables, d'informations relatives à l'existence et aux en de toegangsvoorwaarden tot de juridische bijstand, in het bijzonder
conditions d'accès à l'aide juridique. bij de sociaal meest kwetsbare groepen.
Cette diffusion a lieu là où l'aide juridique est assurée ainsi que, Die verspreiding geschiedt op de plaatsen waar de juridische bijstand
notamment, dans les greffes, les parquets, chez les huissiers de wordt verleend evenals onder meer in de griffies, bij de parketten, de
justice, dans les administrations communales et les centres publics gerechtsdeurwaarders, in de gemeentebesturen en de openbare centra
d'aide sociale de l'arrondissement judiciaire; voor maatschappelijk welzijn van het gerechtelijk arrondissement;
4° de formuler les recommandations qu'elle juge utiles sur la base des 4° de aanbevelingen te doen die zij nodig acht rekening houdend met de
rapports visés aux articles 508/6 et 508/11 et transmettre ces verslagen die bedoeld zijn in de artikelen 508/6 en 508/11, en die
recommandations et rapports au ministre de la Justice. aanbevelingen en verslagen over te zenden aan de minister van

Art. 508/4.L'Etat alloue un subside aux commissions d'aide juridique

 Justitie.

Art. 508/4.Het Rijk kent een subsidie toe aan de commissies voor
sur la base de critères objectifs fixés par arrêté royal délibéré en juridische bijstand op basis van objectieve criteria, vastgesteld bij
Conseil des ministres. een in Ministerraad overlegd koninklijk besluit.
CHAPITRE III. - De l'aide juridique de première ligne HOOFDSTUK III. - Juridische eerstelijnsbijstand

Art. 508/5.§ 1er. Sans préjudice de l'aide juridique de première ligne assurée par d'autres organisations d'aide juridique, les permanences d'aide juridique de première ligne sont assurées par des avocats. L'Ordre des avocats inscrit une fois l'an sur une liste les avocats désireux d'accomplir des prestations au titre de l'aide juridique de première ligne. La liste mentionne les orientations que les avocats déclarent et qu'ils justifient ou pour lesquelles ils s'engagent à suivre une formation organisée par le Conseil de l'Ordre ou les autorités visées à l'article 488. Le refus d'inscription sur la liste est susceptible d' appel conformément à l' article 469bis. L'Ordre transmet la liste des avocats à la commission d'aide juridique. § 2. Une contribution forfaitaire, fixée par le Roi après avoir consulté les autorités visées à l'article 488, sera réclamée au demandeur pour couvrir l'aide juridique accordée. Cette contribution n'est pas due par les personnes dont les ressources sont insuffisantes et par les personnes y assimilées. Le Roi détermine, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, le montant de ces ressources, les pièces justificatives à présenter, ainsi que les personnes y assimilées. L'avocat vérifie si les conditions de gratuité de l'aide juridique de première ligne sont remplies. § 3. Lorsque le renvoi vers une organisation d'aide juridique ou vers l'aide juridique de deuxième ligne s'avère indiqué, le demandeur en

Art. 508/5.§ 1. Onverminderd de door andere organisaties voor juridische bijstand verleende juridische eerstelijnsbijstand worden de zitdagen voor juridische eerstelijnsbijstand gehouden door advocaten. De Orde van Advocaten stelt jaarlijks een lijst op met de advocaten die prestaties wensen te verrichten in het raam van de juridische eerstelijnsbijstand. De lijst vermeldt de voorkeurmateries die de advocaten opgeven en die zij staven of waarvoor zij zich ertoe verbinden een opleiding te volgen die door de Raad van de Orde of de in artikel 488 bedoelde overheden wordt georganiseerd. Tegen de weigering tot inschrijving op de lijst kan beroep worden ingesteld overeenkomstig artikel 469bis. De Orde zendt de lijst van de advocaten over naar de commissie voor juridische bijstand. § 2. Om de verleende juridische bijstand te dekken, zal aan de aanvrager een vaste bijdrage worden gevraagd die de Koning vaststelt nadat Hij het advies heeft ingewonnen van de in artikel 488 bedoelde overheden. Die bijdrage is niet verschuldigd door de personen wier inkomsten onvoldoende zijn noch door de met hen gelijkgestelde personen. De Koning bepaalt bij een in Ministerraad overlegd besluit het bedrag van die inkomsten, welke bewijsstukken moeten worden overgelegd en wie de gelijkgestelde personen zijn. De controle op het feit of is voldaan aan de voorwaarden inzake kosteloosheid van de juridische eerstelijnsbijstand geschiedt door de advocaat. § 3. Indien de doorverwijzing naar een organisatie voor juridische bijstand of naar de juridische tweedelijnsbijstand aangewezen lijkt, wordt zulks onmiddellijk medegedeeld aan de aanvrager. De organisatie
est immédiatement informé. L'organisation ou le bureau d'aide of het bureau voor juridische bijstand worden hiervan onverwijld in
juridique en est informé sans délai. kennis gesteld.
§ 4. L'Ordre des avocats contrôle la qualité des prestations § 4. De Orde van Advocaten ziet toe op de kwaliteit van de prestaties
effectuées par les avocats au titre de l'aide juridique de première die door de advocaten worden verstrekt in het kader van de juridische
ligne. eerstelijnsbijstand.
En cas demanquement,le Conseil de l'Ordre peut, par décision motivée, In geval van tekortkoming kan de Raad van de Orde met een met redenen
radier un avocat de la liste visée au § 1er, selon la procédure prévue omklede beslissing een advocaat schrappen van de in § 1 bedoelde
aux articles 465 à 469. lijst, volgens de bij de artikelen 465 tot 469 bepaalde procedure.

Art. 508/6.Sans préjudice des règles relatives au secret

Art. 508/6.Onverminderd de regels inzake beroepsgeheim, zijn de
professionnel, les avocats assurant l'aide juridique de première ligne advocaten die juridische eerstelijnsbijstand verlenen ertoe gehouden
sont tenus d'adresser à la commission d'aide juridique un rapport om, volgens de nadere regels die door de minister van Justitie worden
annuel portant sur les prestations accomplies à ce titre selon les vastgesteld in overleg met de in artikel 488 bedoelde overheden, aan
modalités établies par le ministre de la Justice en concertation avec de commissie voor juridische bijstand een jaarverslag over te zenden
les autorités visées à l'article 488. over hun prestaties in dat verband.
Ils font un rapport succinct au bureau des consultations qu'ils ont Zij doen aan het bureau beknopt verslag over de consulten die zij
données. hebben gegeven.
CHAPITRE IV. - De l'aide juridique HOOFDSTUK IV. - Gedeeltelijk
de deuxième ligne partiellement ou entièrement gratuite of volledig kosteloze juridische tweedelijnsbijstand
Section 1re. - De l'organisation Afdeling I. - Organisatie

Art. 508/7.Au sein de chaque barreau, le Conseil de l'Ordre des

Art. 508/7.Bij elke balie stelt de Raad van de Orde van Advocaten een
avocats établit un bureau d'aide juridique selon les modalités et les bureau voor juridische bijstand in volgens de nadere regels en de
conditions qu'il détermine. voorwaarden die hij bepaalt.
Le bureau a notamment pour mission d'organiser des services de garde. Het bureau heeft onder meer tot taak om wachtdiensten te organiseren.
L'Ordre des avocats inscrit une fois l'an sur une liste les avocats De Orde van Advocaten stelt jaarlijks een lijst op met de advocaten
désireux d'accomplir à titre principal ou à titre accessoire des die in hoofdzaak of in bijkomende orde prestaties wensen te verrichten
prestations au titre de l'aide juridique de deuxième ligne organisée in het kader van de door het bureau georganiseerde juridische
par le bureau. tweedelijnsbijstand.
La liste mentionne les orientations que les avocats déclarent et De lijst vermeldt de voorkeurmateries die de advocaten opgeven en die
qu'ils justifient ou pour lesquelles ils s'engagent à suivre une zij staven of waarvoor zij zich ertoe verbinden een opleiding te
formation organisée par le Conseil de l'Ordre ou les autorités visées volgen die door de Raad van de Orde of de in de artikel 488 bedoelde
à l'article 488. overheden wordt georganiseerd.
Le refus d'inscription sur la liste est susceptible d'appel Tegen de weigering tot inschrijving op de lijst kan beroep worden
conformément à l'article 469bis. ingesteld overeenkomstig artikel 469bis.
Le bureau transmet la liste des avocats à la commission d'aide Het bureau zendt de lijst van de advocaten over aan de commissie voor
juridique. juridische bijstand.

Art. 508/8.L'Ordre des avocats contrôle la qualité des prestations

Art. 508/8.De Orde van Advocaten ziet toe op de kwaliteit van de
effectuées par les avocats au titre de l'aide juridique de deuxième prestaties die door de advocaten worden verstrekt in het kader van de
ligne. juridische tweedelijnsbijstand.
En cas de manquement, le Conseil de l'Ordre peut par décision motivée In geval van tekortkoming kan de Raad van de Orde van Advocaten met
radier un avocat de la liste visée à l'article 508/7 selon la een met redenen omklede beslissing een advocaat schrappen van de in
procédure visée aux articles 465 à 469. artikel 508/7 bedoelde lijst, volgens de bij de artikelen 465 tot 469

Art. 508/9.§ 1er. Pour l'obtention d'une aide juridique de deuxième

 bepaalde procedure.

Art. 508/9.§ 1. Voor het verkrijgen van gedeeltelijk of volledig
ligne partiellement ou entièrement gratuite, les personnes accordant kosteloze juridische tweedelijnsbijstand verwijzen de personen die de
l'aide juridique de première ligne renvoient le demandeur vers le juridische eerstelijnsbijstand verlenen de aanvrager door naar het
bureau. Le bureau désigne un avocat que le demandeur aura choisi sur la liste visée à l'article 508/7. Le bureau informe l'avocat de sa désignation. L'avocat dont le nom figure sur la liste et auquel un justiciable se sera adressé directement sans passer par le bureau demande au bureau l'autorisation d'accorder l'aide juridique de deuxième ligne à son client lorsqu'il estime que celui-ci peut bénéficier de la gratuité complète ou partielle. L'avocat fait parvenir au bureau les pièces visées à l'article 508/13. En cas d'urgence, la personne qui n'a pas d'avocat peut s'adresser directement à l'avocat du service de garde. Cet avocat lui assure bureau. Het bureau wijst een advocaat aan, die de aanvrager heeft gekozen op de in artikel 508/7 bedoelde lijst. Het bureau stelt de advocaat in kennis van zijn aanwijzing. De advocaat wiens naam op de lijst voorkomt en tot wie een rechtzoekende zich heeft gewend zonder zich eerst bij het bureau aan te melden, vraagt aan het bureau de toestemming om aan zijn cliënt de juridische tweedelijnsbijstand te verlenen, indien hij van oordeel is dat deze aanspraak kan maken op gedeeltelijke of volledige kosteloosheid. De advocaat zendt de in artikel 508/13 bedoelde stukken over aan het bureau. In spoedeisende gevallen mag de persoon die geen advocaat heeft zich rechtstreeks tot de advocaat van de wachtdienst wenden. Die advocaat
l'aide juridique et demande au bureau la confirmation de sa verleent hem juridische bijstand en vraagt aan het bureau bevestiging
désignation. van zijn aanwijzing.
§ 2. Un avocat qui intervient en application du présent chapitre ne § 2. Een advocaat die optreedt met toepassing van dit hoofdstuk, mag
peut en aucun cas s'adresser directement au bénéficiaire en vue du zich in geen geval rechtstreeks tot de rechthebbende richten met het
paiement des frais et honoraires, à moins que le bureau ne l'autorise oog op de betaling van de honoraria en kosten, tenzij het bureau hem
à percevoir des provisions en cas d'urgence. in spoedeisende gevallen toestemming verleent om voorschotten te innen.

Art. 508/10.Lorsque le bénéficiaire ne parle pas la langue de la

Art. 508/10.Wanneer de begunstigde de taal van de procedure niet
procédure, le bureau lui propose dans la mesure du possible un avocat spreekt, stelt het bureau hem voor zover mogelijk een advocaat voor
parlant sa langue ou une autre langue qu'il comprend et, à défaut, un die zijn taal spreekt of een andere taal die hij begrijpt en bij
interprète, conformément aux dispositions de l'article 184bis du Code ontstentenis hiervan een tolk, overeenkomstig de bepalingen van
d'instruction criminelle, quelle que soit la nature de la procédure. artikel 184bis van het Wetboek van strafvordering, ongeacht de aard van de procedure.

Art. 508/11.Les avocats sont tenus de faire régulièrement rapport au

Art. 508/11.De advocaten moeten geregeld aan het bureau verslag doen,
bureau selon les modalités établies par le ministre de la Justice en op de wijze die door de minister van Justitie wordt bepaald in overleg
concertation avec les autorités visées à l'article 488. met de in artikel 488 bedoelde overheden.
Le bureau transmet annuellement un rapport sur le fonctionnement de Het bureau zendt jaarlijks een verslag inzake de werking van de
l'aide juridique de deuxième ligne à la commission d'aide juridique et juridische tweedelijnsbijstand over aan de commissie voor juridische
au ministre de la Justice selon les modalités établies par celui-ci. bijstand en aan de minister van Justitie, op de wijze die deze laatste

Art. 508/12.Sauf en cas d'urgence ou d'accord exprès du bureau, il

 bepaalt.

Art. 508/12.Behalve in spoedeisende gevallen of wanneer het bureau er
est interdit aux avocats d'accorder une aide juridique de deuxième uitdrukkelijk mee heeft ingestemd, is het de advocaten verboden
ligne dans les affaires pour lesquelles ils sont intervenus au titre juridische tweedelijnsbijstand te verlenen voor de zaken waarin ze
de l'aide juridique de première ligne visée à l'article 508/4. zijn opgetreden in het raam van de in artikel 508/4 bedoelde
juridische eerstelijnsbijstand.
Section II Afdeling II
Du bénéfice de la gratuité complète ou partielle Toekenning van de gedeeltelijke of volledige kosteloosheid

Art. 508/13.L'aide juridique de deuxième ligne peut être

Art. 508/13.De juridische tweedelijnsbijstand kan gedeeltelijk of
partiellement ou entièrement gratuite pour les personnes dont les volledig kosteloos zijn voor wie over onvoldoende inkomsten beschikt
en voor de met hen gelijkgestelde personen.
ressources sont insuffisantes ou pour les personnes y assimilées. De Koning bepaalt bij een in Ministerraad overlegd besluit het bedrag
Le Roi détermine par arrêté délibéré en Conseil des ministres le van die inkomsten, de over te leggen bewijsstukken en wie
montant de ces ressources, les pièces justificatives à produire ainsi gelijkgesteld wordt met de personen met onvoldoende inkomsten.
que les personnes assimilées à celles dont les ressources sont Het bureau gaat na of voldaan is aan de voorwaarden inzake
insuffisantes. kosteloosheid.
Le bureau vérifie si les conditions de gratuité sont remplies. Het bureau bewaart een afschrift van de stukken.
Le bureau conserve une copie des pièces.

Art. 508/14.La demande tendant au bénéfice de la gratuité complète ou

Art. 508/14.De aanvraag tot gedeeltelijke of volledige kosteloosheid
partielle est introduite verbalement ou par écrit par le demandeur ou wordt mondeling of schriftelijk gedaan door de aanvrager of zijn
son avocat figurant sur la liste visée à l'article 508/7. advocaat wiens naam voorkomt op de lijst bedoeld in artikel 508/7.
Sauf en cas d'urgence, toutes les pièces justificatives visées à Behalve in spoedeisende gevallen worden alle in artikel 508/13
l'article 508/13 sont jointes à la demande. bedoelde bewijsstukken bij de aanvraag gevoegd.
En cas d'urgence, le bénéfice de la gratuité complète ou partielle In spoedeisende gevallen kan door het bureau het voordeel van de
peut être accordé provisoirement au demandeur par le bureau. Dans ce gedeeltelijke of volledige kosteloosheid voorlopig worden toegekend
cas, le bureau fixe le délai dans lequel le demandeur doit produire aan de aanvrager In dat geval bepaalt het bureau de termijn voor het
les pièces justificatives visées à l'article 508/13. indienen van de in artikel 508/13 bedoelde bewijsstukken.
Pour statuer sur la demande de la gratuité complète ou partielle, le Het bureau oordeelt op stukken bij zijn beslissing over de aanvraag
bureau se prononce sur pièces. Le demandeur ou, le cas échéant, son tot gedeeltelijke of volledige kosteloosheid. De aanvrager of, in
avocat, est entendu à sa demande ou lorsque le bureau l'estime voorkomend geval, zijn advocaat, wordt gehoord op zijn verzoek of
nécessaire. indien het bureau dat nodig acht.
Les demandes manifestement mal fondées sont rejetées. Kennelijk ongegronde aanvragen worden geweigerd.

Art. 508/15.Sauf en cas d'urgence, le demandeur et, le cas échéant,

Art. 508/15.Behoudens in spoedeisende gevallen wordt aan de aanvrager
son avocat, est informé de la décision du bureau dans les quinze jours en, in voorkomend geval, aan zijn advocaat kennis gegeven van de
de la demande. beslissing binnen vijftien dagen na de aanvraag.
Toute décision de refus est motivée. Elke beslissing tot weigering wordt met redenen omkleed.
Sa notification doit contenir les informations utiles pour introduire De kennisgeving ervan moet nuttige informatie bevatten om het beroep
le recours prévu à l'article 508/16. bepaald bij artikel 508/16 in te stellen.

Art. 508/16.Le demandeur peut, dans le mois de la notification prévue

Art. 508/16.De aanvrager kan binnen een maand na de in artikel 508/15
à l'article 508/15, former un recours auprès du tribunal du travail bedoelde kennisgeving beroep instellen bij de arbeidsrechtbank tegen
contre une décision de refus. een beslissing tot weigering.

Art. 508/17.Si le demandeur a obtenu l'aide juridique entièrement ou

Art. 508/17.Zo de aanvrager gedeeltelijk of volledig kosteloze
partiellement gratuite et souhaite introduire une requête tendant à juridische tweedelijnsbijstand is toegekend en hij een verzoek tot
l'assistance judiciaire, son avocat transmet sans délai les pièces rechtsbijstand wenst in te dienen, zendt zijn advocaat de voor de
produites pour l'octroi de l'aide juridique au tribunal compétent. toekenning van de juridische bijstand ingediende stukken onverwijld

Art. 508/18.Le bureau peut mettre fin à l'aide juridique de deuxième

 over aan de bevoegde rechtbank.

Art. 508/18.Het bureau kan een einde maken aan de juridische
ligne lorsque le bénéficiaire ne satisfait plus aux conditions prévues tweedelijnsbijstand wanneer de begunstigde niet langer voldoet aan de
à l'article 508/13 ou lorsque le bénéficiaire ne collabore voorwaarden bepaald bij artikel 508/13 of wanneer hij kennelijk geen
manifestement pas à la défense de ses intérêts. medewerking verleent bij de verdediging van zijn belangen.
A cette fin, l'avocat dépose une requête motivée au bureau. De advocaat dient daartoe een gemotiveerd verzoek in bij het bureau.
Le bureau porte la requête à la connaissance du bénéficiaire et Het bureau geeft de begunstigde kennis van het verzoek en nodigt hem
l'invite à formuler ses observations. uit zijn opmerkingen te maken.
Toute décision de mettre fin à l'aide octroyée est communiquée par Elke beslissing tot ontheffing wordt bij een ter post aangetekende
lettre recommandée à la poste au bénéficiaire. Cette décision est brief ter kennis van de begunstigde gebracht. Tegen die beslissing kan
susceptible de recours. beroep worden ingesteld.
Les articles 508/15 et 508/16 sont d'application. De artikelen 508/15 en 508/16 zijn van toepassing.
CHAPITRE V. - L'indemnisation des avocats HOOFDSTUK V. - De vergoeding van de advocaten

Art. 508/19.§ 1er. Les avocats chargés de l'aide juridique de

Art. 508/19.§ 1. De advocaten belast met de gedeeltelijk of volledig
deuxième ligne partiellement ou complètement gratuite font rapport au kosteloze juridische tweedelijnsbijstand doen verslag aan het bureau
bureau sur chaque affaire pour laquelle ils ont accompli des over elke behandelde zaak waarvoor zij in dit raam prestaties hebben
prestations à ce titre. verricht.
Le bureau attribue des points aux avocats pour ces prestations et en Het bureau kent voor die prestaties aan de advocaten punten toe en het
fait rapport au bâtonnier. doet hierover verslag aan de stafhouder.
Le bâtonnier communique le total des points de son barreau aux De stafhouder deelt het totaal van de punten van de balie mee aan de
autorités visées à article 488, lesquelles communiquent le total des in artikel 488 bedoelde overheden die het totaal van de punten van
points de tous les barreaux au ministre de la Justice. alle balies meedelen aan de minister van Justitie.
§ 2. Dès réception de l'information visée au § 1er, le ministre de la § 2. Zodra hij de mededeling heeft ontvangen van de informatie bedoeld
Justice peut faire effectuer un contrôle selon les modalités qu'il in § 1, kan de minister van Justitie een controle laten uitvoeren op
détermine après concertation avec les autorités visées à l'article de wijze die hij bepaalt na raadpleging van de in artikel 488 bedoelde
488. Il ordonne le paiement de l'indemnité à ces autorités qui en overheden. Hij gelast de betaling van de vergoeding aan die overheden
assurent la répartition par le biais des Ordres des avocats. die via de Ordes van Advocaten voor de verdeling ervan zorgen.
CHAPITRE VI. - De la récupération de l'indemnité de l'Etat HOOFDSTUK VI. - Terugvordering van de rijksvergoeding
Du droit de l'avocat au paiement intégral des frais et honoraires Recht van de advocaat op de volledige betaling van honoraria en kosten

Art. 508/20.§ 1er. Sans préjudice de sanctions pénales, l'indemnité

Art. 508/20.§ 1. Onverminderd strafrechtelijke sancties kan de
allouée pour l'aide juridique de deuxième ligne peut être recupérée vergoeding verleend voor de juridische tweedelijnsbijstand door de
par le Trésor auprès du bénéficaire de cette aide : Schatkist van de bijgestane persoon worden teruggevorderd :
1° s'il est établi qu'est intervenue une modification du patrimoine, 1° indien blijkt dat zich een wijziging heeft voorgedaan in zijn
des revenus ou des charges du bénéficiaire et que celui-ci est par conséquent en mesure de payer; vermogen, inkomsten of lasten en hij derhalve in staat is te betalen;
2° lorsque le justiciable a tiré profit de l'intervention de l'avocat 2° wanneer de rechtzoekende voordeel heeft gehaald uit het optreden
de manière telle que si ce profit avait existé au jour de la demande, van de advocaat, zodanig dat, mocht dat voordeel hebben bestaan op de
cette aide ne lui aurait pas été accordée; dag van de aanvraag, die bijstand hem niet zou zijn toegekend;
3° si l'aide a été accordée à la suite de fausses déclarations ou a 3° indien de bijstand is verleend op grond van valse verklaringen of
été obtenue par d'autres moyens frauduleux. door andere bedrieglijke middelen is verkregen.
Dans ce cas, le bureau dresse l'état des frais et honoraires que In dat geval bepaalt het bureau de staat van kosten en honoraria die
l'avocat peut encore réclamer au bénéficiaire. de advocaat nog kan vorderen van de begunstigde.
§ 2. Si le bénéficiaire a droit à l'intervention d'une assurance de protection juridique, l'avocat désigné en informe le bureau et le Trésor est subrogé aux droits du bénéficiaire à concurrence du montant de l'aide juridique consentie qu'il a pris en charge. Si le bénéficiaire a obtenu ladite intervention, le Trésor lui réclame le montant de l'aide juridique consentie. Si l'avocat du bénéficiaire a obtenu ladite intervention, le Trésor lui réclame le montant de l'aide juridique consentie. § 2. Ingeval de begunstigde recht heeft op een tegemoetkoming binnen het raam van een rechtsbijstandverzekering, stelt de aangewezen advocaat het bureau hiervan in kennis en treedt de Schatkist in de rechten van de begunstigde ten belope van het door haar gedragen bedrag van de verleende juridische bijstand. Ingeval de begunstigde voornoemde tegemoetkoming heeft ontvangen, vordert de Schatkist op hem het bedrag van de verleende juridische bijstand terug. Ingeval de advocaat van de begunstigde voornoemde tegemoetkoming heeft ontvangen, vordert de Schatkist op hem het bedrag van de verleende juridische bijstand terug.
§ 3. La récupération visée au § 1er du présent article se prescrit par § 3. De terugvordering bedoeld in § 1 van dit artikel verjaart na een
cinq ans à compter de la décision d'octroi de l'aide juridique termijn van vijf jaar te rekenen van de beslissing tot verlening van
partiellement ou entièrement gratuite, sans que le délai de de gedeeltelijk of volledig kosteloze juridische bijstand, zonder dat
prescription puisse être inférieur à un an à compter de la perception de verjaringstermijn korter kan zijn dan één jaar, te rekenen van de
de l'indemnité par l'avocat. ontvangst van de vergoeding door de advocaat.
CHAPITRE VII. - De la commission d'office des avocats HOOFDSTUK VI. - De ambtshalve toevoeging van advocaten

Art. 508/21.Dans tous les cas où en vertu de la loi un avocat doit

Art. 508/21.Telkens wanneer krachtens de wet een advocaat ambtshalve
être commis d'office, il est désigné par le bâtonnier ou par le moet worden toegevoegd, gebeurt de aanwijzing door de stafhouder of
bureau, sauf les exceptions prévues par la loi. door het bureau, behoudens de uitzonderingen waarin de wet voorziet.

Art. 508/22.Lorsque la personne qui doit être assistée n'est pas dans

Art. 508/22.Wanneer de persoon die moet worden bijgestaan niet
les conditions de ressources visées à l'article 508/13, le bâtonnier voldoet aan de in artikel 508/13 bedoelde inkomensvoorwaarden, wijst
désigne l'avocat qui aura été choisi par cette personne. Dans les cas de stafhouder naar keuze van die persoon een advocaat aan. In de
qu'il juge urgents, le bâtonnier désigne un avocat qui participe aux gevallen die hij spoedeisend acht, wijst de stafhouder een advocaat
services de garde visés à l'article 508/7. aan. die deelneemt aan de in artikel 508/7 bedoelde wachtdiensten.
L'article 459 est applicable en ce qui concerne les honoraires de cet Artikel 459 is van toepassing op de honoraria van deze advocaat.
avocat. Si la personne assistée omet ou refuse de payer, l'Etat alloue une Ingeval de bijgestane persoon nalaat of weigert te betalen, wordt aan
indemnité à l'avocat commis d'office pour l'accomplissement des de ambtshalve toegevoegde advocaat een rijksvergoeding toegekend
prestations pour lesquelles la commission a eu lieu. wegens de werkzaamheden waarvoor de toevoeging heeft plaatsgehad.
En cas de paiement partiel des honoraires par la personne assistée, In geval van gedeeltelijke betaling van de honoraria door de
l'indemnité est diminuée du montant payé. bijgestane persoon wordt de vergoeding verminderd met het betaalde bedrag.
Lorsqu'une indemnité est octroyée, les chapitres V et VI sont Wanneer een vergoeding wordt toegekend, zijn de hoofdstukken V en VI
d'application. van toepassing.

Art. 508/23.Lorsque la personne assistée est dans les conditions de

Art. 508/23.Wanneer de bijgestane persoon voldoet aan de bij artikel
ressources visées à l'article 508/13, le bureau désigne un avocat dans 508/13 bepaalde inkomensvoorwaarden, wijst het bureau een advocaat aan
la liste visée à l'article 508/7. uit de in artikel 508/7 bedoelde lijst.
Dans les cas qu'il juge urgents, le bâtonnier désigne un avocat qui In de gevallen die hij spoedeisend acht, wijst de stafhouder een
est inscrit sur la liste visée à l'article 508/7 et en informe le advocaat aan die is ingeschreven op de in artikel 508/7 bedoelde lijst
bureau. en geeft hij hiervan kennis aan het bureau.
Pour le surplus, les dispositions des chapitres IV à VI sont Voor het overige zijn de hoofdstukken IV tot VI van toepassing. »
d'application. »

Art. 5.L'article 580 du même Code est complété comme suit :

Art. 5.Artikel 580 van hetzelfde Wetboek wordt aangevuld als volgt :
« 18° van de gevallen waarin beroep wordt ingesteld tegen de
« 18° des recours contre les décisions du bureau d'aide juridique. » beslissingen van het bureau voor juridische bijstand. »

Art. 6.L'article 676 du Code judiciaire est remplacé par ce qui suit

Art. 6.Artikel 676 van het Gerechtelijk Wetboek wordt vervangen als
: volgt :
«

Art. 676.Le Roi fixe par arrêté délibéré en Conseil des ministres

 «

Art. 676.De Koning bepaalt bij een in Ministerraad overlegd besluit
les pièces justificatives à produire pour l'application de ce livre. welke bewijsstukken moeten worden overgelegd voor de toepassing van
Pour l'exécution de cette disposition, les agents de l'administration dit boek. Voor de toepassing van deze bepaling kunnen de ambtenaren van het
des finances peuvent être déliés du secret professionnel qui leur est bestuur van financiën ontslagen worden van de geheimhouding die hun
imposé par les lois relatives aux impôts sur les revenus. ». opgelegd is bij de gecoördineerde wetten op de inkomstenbelastingen. »

Art. 7.A l'article 704, premier alinéa, du même Code, les mots «

Art. 7.In artikel 704, eerste lid, van hetzelfde Wetboek worden de
508/16 » sont insérés entre les mots « aux articles » et le mot « 580 ». woorden « 508/16 » ingevoegd tussen de woorden « in de artikelen » en het woord « 580 ».

Art. 8.A l'article 184bis du Code d'instruction criminelle, inséré

Art. 8.In artikel 184bis van het Wetboek van strafvordering,
par la loi du 10 octobre 1967 et modifié par la loi du 22 janvier ingevoegd bij de wet van 10 oktober 1967 en gewijzigd bij de wet van
1975, sont apportées les modifications suivantes : 22 januari 1975, worden de volgende wijzigingen aangebracht :
A) Les mots « au livre premier de la quatrième partie » sont remplacés A) De woorden « in deel IV, boek I » worden vervangen door de woorden
par les mots « aux articles 508 à 508/23 ». « in de artikelen 508 tot 508/23 »
B) Les mots « au livre premier de la quatrième partie » sont remplacés B) De woorden « bureau voor consultatie en verdediging » worden
par les mots « bureau d'aide juridique ». vervangen door de woorden « bureau voor juridische bijstand ».

Art. 9.Le Roi fixe des conditions de ressources identiques pour

Art. 9.De Koning bepaalt gelijke inkomensvoorwaarden voor het
l'obtention du bénéfice de l'aide juridique partiellement ou verkrijgen van het in boek IIIbis van het Gerechtelijk Wetboek
entièrement gratuite, visée au livre IIIbis du Code judiciaire et de bedoelde recht op gedeeltelijk of volledig kosteloze juridische
l'assistance judiciaire visée aux articles 664 à 699 du même Code et bijstand en van de in de artikelen 664 tot 699 van hetzelfde Wetboek
détermine les mêmes pièces justificatives à produire pour l'une et bedoelde rechtsbijstand, alsook welke identieke bewijsstukken voor
l'autre. beide moeten worden overgelegd.

Art. 10.Au moment de l'entrée en vigueur de la présente loi, les

Art. 10.De zaken die op de datum van inwerkingtreding van deze wet
affaires attribuées par le bureau de consultation et de défense door het bureau voor consultatie en verdediging aan de advocaten zijn
restent jusqu'à leur terme à la charge des avocats désignés. toegewezen, worden verder door hen behandeld totdat ze zijn beëindigd.

Art. 11.Le Roi fixe la date d'entrée en vigueur de chacune des

Art. 11.De Koning stelt voor iedere bepaling in deze wet de datum van
dispositions de la présente loi. inwerkingtreding vast.
L'ensemble de la présente loi entre en vigueur au plus tard le 31 De wet treedt in haar geheel in werking ten laatste op 31 december
décembre 1999. 1999.
Promulguons la présente loi, ordonnons qu'elle soit revêtue du Sceau Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met 's Lands Zegel zal worden
de l'Etat et publiée par le Moniteur belge. bekleed en door het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt.
Donné à Bruxelles, le 23 novembre 1998. Gegeven te Brussel, 23 november 1998.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de la Justice, De Minister van Justitie,
T. VAN PARYS T. VAN PARYS
Scellé du sceau de l'Etat : Met 's Lands zegel gezegeld:
Le Ministre de la Justice, De Minister van Justitie,
T. VAN PARYS T. VAN PARYS
_______ _______
Note Nota
(1) Session ordinaire 1995-1996. (1) Gewone zitting 1995-1996.
Chambre des représentants. Kamer van volksvertegenwoordigers.
Documents parlementaires. - Proposition de loi n° 549/1. Parlementaire stukken. - Wetsvoorstel, nr. 549/1.
Session ordinaire 1997-1998. Gewone zitting 1997-1998.
Chambre des représentants. Kamer van volksvertegenwoordigers.
Documents parlementaires. - Amendements, nos 549/2 à 549/6. - Avis du Parlementaire stukken. - Amendementen, nrs. 549/2 tot 549/6. - Advies
Conseil d'Etat, n° 549/7. - Amendements, n°s 549/8 à 549/13. - Rapport van de Raad van State, nr. 549/7. - Amendementen, nrs. 549/8 tot
de M. Vandenbossche, n° 549/14. - Texte adopté par la commission, n° 549/13. - Verslag van de heer Vandenbossche, nr. 549/14. - Tekst
549/15. - Texte adopté en séance plénière et transmis au Sénat, n° aangenomen door de commissie, nr. 549/15. - Tekst aangenomen in
549/16. plenaire vergadering en overgezonden aan de Senaat, nr. 549/16.
Annales parlementaires. - Discussion et adoption. Séance du 30 avril 1998. Parlementaire Handelingen. - Bespreking en aanneming. Vergadering van 30 april 1998.
Sénat. Senaat.
Documents parlementaires. - Projet de loi transmis par la Chambre des Parlementaire stukken. - Wetsontwerp overgezonden door de Kamer van
représentants, n° 1970/1. - Amendements nos 1-970/2 à 1-970/4. - volksvertegenwoordigers, nr. 1- 970/1. - Amendementen, nrs. 1-970/2
Rapport de M. Bourgeois, n° 1-970/5. - Texte adopté par la commission, tot 1-970/4. - Verslag van de heer Bourgeois, nr. 1-970/5. - Tekst
n° 1-970/6. - Amendements déposés après l'approbation du rapport, n°s aangenomen door de commissie, nr. 1970/6. - Amendementen ingediend na
1-970/7 à 1-970/9. de goedkeuring van het verslag, nrs.1-970/7 tot 1970/9.
Annales parlementaires. - Discussion et adoption. Séance du 16 juillet Parlementaire Handelingen. - Bespreking en aanneming. Vergadering van 16 juli 1998.
1998. Chambre des représentants. Kamer van volksvertegenwoordigers.
Documents parlementaires. - Projet amendé par le Sénat, n° 549/17. - Parlementaire stukken. - Wetsontwerp geamendeerd door de Senaat, nr.
Rapport de M. Vandenbossche, n° 549/18. - Amendements présentés après 549/17. - Verslag van de heer Vandenbossche, nr. 549/18. -
le dépôt du rapport, n° 549/19. Amendementen voorgesteld na indiening van het verslag, nr. 549/19.
Annales parlementaires. - Discussion et adoption. Séance du 12 Parlementaire Handelingen. - Bespreking en aanneming. Vergadering van 12 november 1998.
novembre 1998.
^