Décret modifiant le décret du 6 novembre 2008 relatif à la lutte contre certaines formes de discrimination | Decreet tot wijziging van het decreet van 6 november 2008 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie |
---|---|
SERVICE PUBLIC DE WALLONIE 13 JUILLET 2023. - Décret modifiant le décret du 6 novembre 2008 relatif à la lutte contre certaines formes de discrimination (1) Le Parlement wallon a adopté et Nous, Gouvernement wallon, sanctionnons ce qui suit : Article 1er.Le présent décret règle, en partie, en application de l'article 138 de la Constitution, une matière visée aux articles 127 et 128 de celle-ci. Art. 2.Le présent décret transpose partiellement : 1° la directive 2006/54/CE du Parlement européen et du Conseil du 5 |
WAALSE OVERHEIDSDIENST 13 JULI 2023. - Decreet tot wijziging van het decreet van 6 november 2008 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie (1) Het Waals Parlement heeft aangenomen en Wij, Waalse Regering, bekrachtigen hetgeen volgt: Artikel 1.Dit decreet regelt overeenkomstig artikel 138 van de Grondwet een materie bedoeld in de artikelen 127 en 128 van de Grondwet. Art. 2.Bij dit decreet worden de volgende richtlijnen gedeeltelijk omgezet: 1° Richtlijn 2006/54/EG van het Europees Parlement en de Raad van 5 |
juillet 2006 relative à la mise en oeuvre du principe de l'égalité des | juli 2006 betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke |
chances et de l'égalité de traitement entre hommes et femmes en | kansen en gelijke behandeling van mannen en vrouwen in arbeid en |
matière d'emploi et de travail; | beroep; |
2° la directive (UE) 2019/1158 du Parlement européen et du Conseil du | 2° Richtlijn (EU) 2019/1158 van het Europees Parlement en de Raad van |
20 juin 2019 concernant l'équilibre entre vie professionnelle et vie | 20 juni 2019 betreffende het evenwicht tussen werk en privéleven voor |
privée des parents et des aidants et abrogeant la directive 2010/18/UE | ouders en mantelzorgers en tot intrekking van Richtlijn 2010/18/EU van |
du Conseil. | de Raad. |
Art. 3.L'article 2 du décret du 6 novembre 2008 relatif à la lutte |
Art. 3.Artikel 2 van het decreet van 6 november 2008 ter bestrijding |
van bepaalde vormen van discriminatie, gewijzigd bij het decreet van | |
contre certaines formes de discrimination, modifié par le décret du 12 | 12 januari 2012, wordt aangevuld met een punt 6° dat als volgt luidt: |
janvier 2012, est complété par un 6° rédigé comme suit : | |
" 6° la directive (UE) 2019/1158 du Parlement européen et du Conseil | "6° Richtlijn (EU) 2019/1158 van het Europees Parlement en de Raad van |
du 20 juin 2019 concernant l'équilibre entre vie professionnelle et | 20 juni 2019 betreffende het evenwicht tussen werk en privéleven voor |
vie privée des parents et des aidants et abrogeant la directive | ouders en mantelzorgers en tot intrekking van Richtlijn 2010/18/EU van |
2010/18/UE du Conseil. ". | de Raad.". |
Art. 4.Dans l'article 3 du même décret, modifié en dernier lieu par |
Art. 4.In artikel 3 van hetzelfde decreet, laatstelijk gewijzigd bij |
le décret du 2 mai 2019, le 2° est remplacé par ce qui suit : | het decreet van 2 mei 2019, wordt punt 2° vervangen als volgt : |
" 2° la discrimination fondée sur le sexe, la grossesse, | "2° de discriminatie op grond van geslacht, zwangerschap, bevalling, |
l'accouchement, l'allaitement, la maternité, la paternité, la | borstvoeding, moederschap, vaderschap, co-ouderschap, adoptie, medisch |
coparentalité, l'adoption, la procréation médicalement assistée, la | begeleide voortplanting, medische of sociale overgang, |
transition médicale ou sociale, l'identité de genre, et l'expression | geslachtsidentiteit en genderexpressie;". |
de genre; ". Art. 5.A l'article 4 du même décret, modifié en dernier lieu par le |
Art. 5.In artikel 4 van hetzelfde decreet, laatstelijk gewijzigd bij |
décret du 2 mai 2019, les modifications suivantes sont apportées : | het decreet van 2 mei 2019, worden de volgende wijzigingen aangebracht : |
a) le 5° est remplacé par ce qui suit : | a) punt 5° wordt vervangen als volgt : |
" 5° : " les critères protégés " : la nationalité, une prétendue race, | "5° "beschermde criteria" : nationaliteit, zogenaamd ras, huidskleur, |
la couleur de peau, l'ascendance, l'origine nationale ou ethnique, l'âge, le sexe, la grossesse, l'accouchement, l'allaitement, la maternité, la paternité, la coparentalité, l'adoption, la procréation médicalement assistée, la transition médicale ou sociale, l'identité de genre et l'expression de genre, l'orientation sexuelle, l'état civil, la composition de ménage, la naissance, la fortune, la conviction religieuse ou philosophique, la conviction politique, la conviction syndicale, la langue, l'état de santé, un handicap, une caractéristique physique ou génétique ou l'origine, la condition sociale, le congé thématique, les formules souple de travail et l'absence pour force majeure; "; b) l'article est complété par les 18°, 19° et 20° rédigés comme suit : " 18° : " le congé thématique " : le congé qui couvre le congé parental, le congé pour aidants proches, le congé pour assistance médicale et le congé pour soins palliatifs; 19° : " les formules souples de travail " : la possibilité pour les travailleurs d'aménager leurs régimes de travail, y compris par le recours au travail à distance, à des horaires de travail souples ou à une réduction du temps de travail; 20° : " l'absence pour force majeure " : la possibilité pour les travailleurs de s'absenter du travail en cas de force majeure pour des raisons familiales urgentes en cas de maladie ou d'accident qui rend indispensable la présence immédiate du travailleur. ". | afkomst, nationale of etnische afstamming, leeftijd, geslacht, zwangerschap, bevalling, borstvoeding, moederschap, vaderschap, co-ouderschap, adoptie, medisch begeleide voortplanting, medische of sociale overgang, geslachtsidentiteit en genderexpressie, burgerlijke staat, samenstelling van het gezin, geboorte, vermogen, geloof of levensbeschouwing, politieke overtuiging, vakbondsovertuiging, taal, gezondheidstoestand, een handicap, een fysieke of genetische eigenschap of oorsprong, sociale toestand, thematisch verlof, flexibele werkregelingen en arbeidsverzuim wegens overmacht;"; b) het artikel wordt aangevuld met de punten 18°, 19° en 20°, luidend als volgt: "18°: "thematisch verlof": verlof dat ouderschapsverlof, verlof voor mantelzorg, verlof voor medische bijstand en palliatief verlof omvat; 19°: "flexibele werkregelingen": de mogelijkheid voor werknemers om hun werkpatronen aan te passen, onder meer door middel van telewerkregelingen, flexibele werkschema's of verminderde werkuren; 20° "arbeidsverzuim wegens overmacht": de mogelijkheid voor werknemers om hun werk te verzuimen wegens overmacht in verband met dringende familieomstandigheden in geval van ziekte of een ongeval waardoor de onmiddellijke aanwezigheid van de werknemer vereist is". |
Art. 6.L'article 4/1 du même décret, inséré par le décret du 12 |
Art. 6.Artikel 4/1 van hetzelfde decreet, ingevoegd bij het decreet |
janvier 2012 et modifié par le décret du 2 mai 2019, est abrogé. | van 12 januari 2012 en gewijzigd bij het decreet van 2 mei 2019, wordt |
Art. 7.L'article 6 du même décret, remplacé par le décret du 2 mai |
opgeheven. Art. 7.Artikel 6 van hetzelfde decreet, vervangen bij het decreet van |
2019, est complété par les mots " sauf pour ce qui concerne la | 2 mei 2019, wordt aangevuld met de woorden "behalve wat betreft de |
protection contre des mesures préjudiciables visée à l'article 18/1 du | bescherming tegen schadelijke maatregelen bedoeld in artikel 18/1 van |
présent décret ". | dit decreet". |
Art. 8.In artikel 6/1 van hetzelfde decreet, ingevoegd bij het |
|
Art. 8.A l'article 6/1 du même décret, inséré par le décret du 2 mai |
decreet van 2 mei 2019, worden de volgende wijzigingen aangebracht: |
2019, les modifications suivantes sont apportées : | 1° het woord "ouderschapsverlof" wordt vervangen door de woorden |
1° le mot " parental " est remplacé par le mot " thématique "; | "thematisch verlof"; |
2° les mots " ou aurait eu droit " sont insérés entre les mots " il a | 2° de woorden "of zou hebben gehad" worden ingevoegd na de woorden |
droit " et les mots " durant son absence ". | "tijdens zijn afwezigheid recht heeft". |
Art. 9.Dans le même décret, il est inséré un chapitre III/2 intitulé |
Art. 9.In hetzelfde decreet wordt een hoofdstuk III/2 "Arbeidsverzuim |
" Absence du travail pour raisons de force majeure ". | wegens overmacht" ingevoegd. |
Art. 10.Dans le chapitre III/2, inséré par l'article 9, il est inséré |
Art. 10.In hoofdstuk III/2, ingevoegd bij artikel 9, wordt een |
un article 6/2 rédigé comme suit : | artikel 6/2 ingevoegd, luidend als volgt: |
" Art. 6/2. Une personne engagée dans une relation de travail et qui | " Art. 6/2.Een persoon die een arbeidsverhouding heeft en die recht |
bénéficie d'une absence pour raisons de force majeure retrouve, au | heeft zijn werk te verzuimen wegens overmacht, keert na afloop van dit |
terme de cette absence, sa fonction ou une fonction équivalente à des | arbeidsverzuim in zijn oorspronkelijke of een gelijkwaardige functie |
terug onder voor hem niet minder gunstige voorwaarden en | |
conditions qui ne lui sont pas moins favorables et bénéficie de toute | omstandigheden voorwaarden en profiteert van elke verbetering van de |
amélioration des conditions de travail à laquelle elle a droit ou | arbeidsvoorwaarden waarop hij recht zou hebben gehad zonder dit |
aurait droit sans y avoir recours. ". | arbeidsverzuim.". |
Art. 11.Dans le même décret, il est inséré un chapitre III/3 intitulé |
Art. 11.In hetzelfde decreet wordt een hoofdstuk III/3 met als |
" Formules souples de travail ". | opschrift "Flexibele werkregelingen" ingevoegd. |
Art. 12.Dans le chapitre III/3, inséré par l'article 11, il est |
Art. 12.In hoofdstuk III/3, ingevoegd bij artikel 11, wordt een |
inséré un article 6/3 rédigé comme suit : | artikel 6/3 ingevoegd, luidend als volgt: |
" Art. 6/3. Une personne engagée dans une relation de travail et qui | " Art. 6/3.Een persoon die een arbeidsverhouding heeft en die gebruik |
maakt van flexibele werkregelingen, keert in zijn oorspronkelijke of | |
bénéficie de formules souples de travail maintient sa fonction ou une | een gelijkwaardige functie terug onder voor hem niet minder gunstige |
fonction équivalente à des conditions qui ne lui sont pas moins | voorwaarden en omstandigheden voorwaarden en profiteert van elke |
favorables et bénéficie de toute amélioration des conditions de | verbetering van de arbeidsvoorwaarden waarop hij aanspraak heeft of |
travail à laquelle elle a droit ou aurait eu droit sans y avoir | had kunnen maken zonder gebruik te maken van flexibele |
recours. ". | werkregelingen.". |
Art. 13.Dans l'article 8 du même décret, les mots " la grossesse, |
Art. 13.In artikel 8 van hetzelfde decreet worden de woorden |
l'accouchement, l'allaitement, la maternité, la paternité, la | "zwangerschap, bevalling, borstvoeding, moederschap, vaderschap, |
coparentalité, l'adoption, la procréation médicalement assistée, la | co-ouderschap, adoptie, medisch begeleide voortplanting, medische of |
transition médicale ou sociale, l'identité de genre et l'expression de | sociale overgang, geslachtsidentiteit en genderexpressie," ingevoegd |
genre " sont insérés entre les mots " distinction directe fondée sur | tussen de woorden "een direct onderscheid op grond van geslacht," en |
le sexe " et les mots " sur une prétendue race ". | de woorden "zogenaamd ras". |
Art. 14.Dans l'article 8/1 du même décret, les modifications |
Art. 14.In artikel 8/1 van hetzelfde decreet worden de volgende |
suivantes sont apportées : | wijzigingen aangebracht : |
1° au paragraphe 1er, les mots ", la grossesse, l'accouchement, | 1° in paragraaf 1 worden de woorden "zwangerschap, bevalling, |
l'allaitement, la maternité, la paternité, la coparentalité, | borstvoeding, moederschap, vaderschap, co-ouderschap, adoptie, medisch |
l'adoption, la procréation médicalement assistée, la transition | begeleide voortplanting, medische of sociale overgang, |
médicale ou sociale, l'identité de genre, et l'expression de genre " | geslachtsidentiteit en genderexpressie," ingevoegd tussen de woorden |
sont insérés entre les mots " distinction directe fondée sur le sexe " | "direct onderscheid op grond van het geslacht " en de woorden "worden |
et les mots " peut uniquement être justifiée "; | gerechtvaardigd". |
2° au paragraphe 2, les mots " Conseil économique et social de | 2° in paragraaf 2 worden de woorden ""Conseil économique et social de |
Wallonie " sont remplacés par " Conseil économique, social et | la Région Wallonne" (Sociaal-Economische Raad van het Waalse Gewest)" |
environnemental de Wallonie "; | vervangen door ""Conseil économique, social et environnemental de |
Wallonie" (Economische, Sociale en Milieuraad van Wallonië"; | |
3° au paragraphe 2, les mots " considérés comme destinés exclusivement | 3° in paragraaf 2 worden de woorden "die beschouwd worden als |
ou essentiellement à une personne d'un sexe déterminé " sont remplacés | uitsluitend of hoofdzakelijk gericht tot de personen van één geslacht" |
par " visés par le paragraphe 1er ". | vervangen door de woorden "die bedoeld zijn in paragraaf 1". |
Art. 15.L'article 18 du même décret est remplacé par ce qui suit : |
Art. 15.Artikel 18 van hetzelfde decreet wordt vervangen als volgt: |
" Art. 18. § 1er. Lorsqu'un signalement, une plainte ou une action en | " Art. 18.§ 1. Wanneer een melding, klacht of rechtsvordering wordt |
justice est introduit par la personne concernée par la violation | ingediend door de persoon die betrokken is bij de vermeende schending |
alléguée du présent décret survenue dans un autre domaine que celui | van dit decreet die heeft plaatsgevonden op een ander gebied dan dat |
des relations de travail, celui ou celle contre qui la plainte est | van de arbeidsverhoudingen, mag de persoon tegen wie de klacht is |
dirigée ne peut prendre une mesure préjudiciable à l'encontre de la | gericht geen schadelijke maatregel nemen tegen de betrokken persoon om |
personne concernée pour des motifs liés au dépôt ou au contenu de la | redenen die verband houden met de indiening of de inhoud van de |
plainte, du signalement ou de l'action en justice. | klacht, de melding of de rechtsvordering. |
La protection visée par le présent article ne s'applique pas en cas | De in dit artikel bedoelde bescherming geldt niet in geval van |
d'usage abusif des procédures. Cet abus peut donner lieu au paiement | misbruik van de procedures. Dergelijk misbruik kan aanleiding geven |
de dommages et intérêts. | tot het betalen van schadevergoeding. |
§ 2. Au sens du paragraphe 1er, il y a lieu d'entendre par | § 2. Voor de toepassing van paragraaf 1 wordt onder een melding, |
signalement, plainte ou action en justice : | klacht of rechtsvordering verstaan : |
1° un signalement fait ou une plainte introduite par la personne | 1° een melding gedaan of een klacht ingediend door de betrokkene bij |
concernée auprès de l'organisation ou de l'institution contre laquelle | de organisatie of instelling waartegen de klacht is gericht; |
la plainte est dirigée; | |
2° un signalement ou une dénonciation fait ou une plainte introduite | 2° een melding of aangifte gedaan of klacht ingediend bij de |
auprès des inspecteurs chargés de la surveillance; | inspecteurs belast met het toezicht; |
3° un signalement fait ou une plainte introduite auprès d'un service | 3° een melding gedaan of een klacht ingediend bij een dienst die |
chargé de la surveillance des actes et du fonctionnement des autorités | belast is met het toezicht op het optreden en de werking van |
administratives ou des instances administratives ou qui intervient | administratieve overheden of administratieve instanties of die |
afin de régler les litiges de façon extrajudiciaire; | tussenkomt met het oog op de minnelijke schikking van geschillen; |
4° un signalement fait ou une plainte introduite au bénéfice de la | 4° een melding gedaan of een klacht ingediend namens de betrokkene |
personne concernée par un des organes visés à l'article 31, par le | door een van de in artikel 31 bedoelde organen, door het Centrum of |
Centre ou par l'Institut; | door het Instituut; |
5° une déclaration introduite auprès des services de police; | 5° een aangifte bij de politie; |
6° une plainte avec constitution de partie civile déposée auprès du | 6° een klacht met burgerlijke partijstelling ingediend bij de |
juge d'instruction, ou une notification à l'auditeur du travail; | onderzoeksrechter of een kennisgeving aan de arbeidsauditeur; |
7° une action en justice introduite par la personne concernée par | 7° een rechtsvordering ingesteld door de persoon die betrokken is bij |
violation alléguée; | de vermeende schending; |
8° une action en justice introduite au bénéfice de la personne | 8° een rechtsvordering ingesteld namens de persoon betrokken bij de |
concernée par la violation allégué par un des organes visés à | vermeende schending door één van de organen bedoeld in artikel 31, |
l'article 31, par le Centre ou par l'Institut; 9° une action en justice introduite par un des organes visés à l'article 31, par le Centre ou par l'Institut en son nom propre avec l'autorisation de la personne concernée par la violation alléguée. § 3. Afin de bénéficier de la protection visée au paragraphe 1er, la personne concernée par la violation alléguée doit démontrer qu'un signalement ou une plainte a été introduit ou qu'une action en justice a été intentée en raison d'une violation du présent décret. Cette preuve peut être apportée par toute voie de droit. Lorsqu'une mesure préjudiciable est adoptée vis-à-vis de la personne | door het Centrum of door het Instituut; 9° een rechtsvordering ingesteld door een van de in artikel 31 bedoelde organen, door het Centrum of door het Instituut in eigen naam met toestemming van de persoon die door de vermeende schending is getroffen. § 3. Om in aanmerking te komen voor de in paragraaf 1 bedoelde bescherming, moet de persoon die getroffen wordt door de vermeende schending aantonen dat er een melding of klacht is ingediend of dat er een gerechtelijke procedure is ingesteld naar aanleiding van een schending van dit decreet. Dit bewijs kan met elk juridisch middel worden geleverd. Wanneer een schadelijke maatregel wordt genomen ten aanzien van de |
concernée par la violation alléguée dans un délai de douze mois après | persoon waarop de vermeende schending betrekking heeft binnen twaalf |
avoir eu connaissance de la plainte ou du signalement ou dans les | maanden nadat hij kennis heeft genomen van de klacht of melding of |
douze mois après avoir pu raisonnablement avoir eu connaissance de ces | binnen twaalf maanden nadat hij redelijkerwijs kennis heeft genomen |
démarches, il incombe à l'auteur de la mesure préjudiciable de | van deze stappen, is het aan de auteur van de schadelijke maatregel om |
démontrer que celle-ci n'est pas liée au dépôt ou au contenu du | aan te tonen dat de maatregel geen verband houdt met de indiening of |
signalement ou de la plainte. | de inhoud van de melding of klacht. |
Cette charge incombe également à l'auteur de la mesure préjudiciable | Deze last rust ook op de persoon die de schadelijke maatregel heeft |
lorsque celle-ci est intervenue après que l'action en justice ait été | genomen als deze is genomen nadat de rechtsvordering was ingesteld, |
intentée et ce, jusqu'à trois mois suivant le jour où la décision | tot drie maanden na de datum waarop de rechterlijke beslissing |
judiciaire est passée en force de chose jugée. | onherroepelijk is geworden. |
§ 4. Lorsqu'il a été jugé qu'une mesure préjudiciable a été adoptée en | § 4. Wanneer is vastgesteld dat een schadelijke maatregel is genomen |
contravention au paragraphe 1er, l'auteur de la mesure doit verser à | in strijd met paragraaf 1, betaalt de auteur van de maatregel de |
la personne concernée des dommages et intérêts dont le montant | betrokkene een schadevergoeding waarvan het bedrag naar keuze van de |
correspond, au choix de cette personne, soit à l'indemnisation visée à | betrokkene overeenkomt met hetzij de in artikel 19 bedoelde |
l'article 19, soit au dommage que celle-ci a réellement subi. | schadevergoeding, hetzij de daadwerkelijk door hem geleden schade. |
Dans ce dernier cas, il appartient à la personne concernée de prouver | In het laatste geval moet de betrokkene de omvang van de door hem |
l'étendue du préjudice qu'elle a subi. | geleden schade bewijzen. |
§ 5. La protection visée dans le présent article est également | § 5. De bescherming bedoeld in dit artikel is eveneens van toepassing |
d'application aux personnes qui interviennent comme témoin ou ont | op personen die tussenkomen als getuige of die een klacht of aangifte |
introduit une plainte ou un signalement, au bénéfice de la personne | hebben ingediend ten voordele van de persoon betrokken bij de |
concernée par la violation alléguée, ainsi qu'à toute personne qui | |
donne des conseils ou apporte aide ou assistance à cette personne, et | vermeende schending, alsook op elke persoon die advies geeft of hulp |
à toute personne qui invoque la question de la violation du présent | of bijstand verleent aan deze persoon en op elke persoon die de |
décret. La protection s'applique également à la personne au bénéfice | schending van dit decreet ter sprake brengt. De bescherming geldt ook |
de laquelle ces actes sont accomplis. | voor de persoon ten voordele van wie deze handelingen worden verricht. |
Les dispositions du présent article s'appliquent mutatis mutandis à ces personnes. La protection visée dans le présent article ne s'applique pas aux personnes qui ont commis une infraction manifeste au présent décret ou aux normes de conduite contraignantes visant à prévenir la discrimination. § 6. Lorsque la personne concernée par la violation alléguée fait un signalement, introduit une plainte ou une action en justice ou lorsqu'une personne visée au paragraphe 5, alinéa 1er, accomplit les actes visés dans cet alinéa, elle peut en demander la preuve écrite et datée à l'organisation, au service ou à l'institution visés au | De bepalingen van dit artikel zijn mutatis mutandis van toepassing op deze personen. De in dit artikel bedoelde bescherming is niet van toepassing op personen die een duidelijke schending hebben begaan van dit decreet of van de bindende gedragsnormen ter voorkoming van discriminatie. § 6. Wanneer de persoon op wie de vermeende schending betrekking heeft, een melding doet, een klacht indient of gerechtelijke stappen onderneemt of wanneer een persoon bedoeld in paragraaf 5, eerste lid, de in deze paragraaf bedoelde handelingen verricht, kan hij de organisatie, dienst of instelling bedoeld in paragraaf 2, waar de handeling wordt verricht, om een schriftelijk en gedateerd bewijs vragen. § 7. Op verzoek van de verweerder kan de rechter die het verzoek |
paragraphe 2 auprès duquel l'acte est accompli. § 7. A la demande de la partie défenderesse, le juge saisi de la demande visée au paragraphe 2, peut décider d'abréger les délais visés au paragraphe 3. ". Art. 16.L'article 18/1 du même décret est remplacé par ce qui suit : " Art. 18/1. § 1er. Lorsqu'un signalement, une plainte ou une action en justice est introduite par ou au bénéfice d'une personne en raison d'une violation du présent décret survenue dans le domaine des relations de travail, l'employeur ne peut pas prendre de mesure préjudiciable à l'encontre de cette personne, sauf pour des motifs étrangers à cette plainte. |
bedoeld in paragraaf 2 behandelt, beslissen om de termijnen bedoeld in paragraaf 3 te verkorten.". Art. 16.Artikel 18/1 van hetzelfde decreet wordt vervangen als volgt: "Wanneer een melding, klacht of rechtsvordering wordt ingediend door of namens een persoon wegens een schending van dit decreet op het gebied van de arbeidsverhoudingen, mag de werkgever geen schadelijke maatregel ten aanzien van die persoon nemen, behalve om redenen die geen verband houden met de klacht. |
§ 2. Au sens du présent article, on entend par mesure préjudiciable | § 2. In de zin van dit artikel wordt onder een schadelijke maatregel |
notamment la rupture de la relation de travail, la modification | met name verstaan de beëindiging van de arbeidsverhouding, de |
unilatérale des conditions de travail ou la mesure préjudiciable | eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden of een schadelijke |
intervenue après la relation de travail. | maatregel die wordt genomen na beëindiging van de arbeidsverhouding. |
Au sens du présent article, on entend par signalement, plainte ou | Voor de toepassing van dit artikel wordt onder een melding, klacht of |
action en justice : | rechtsvordering verstaan : |
1° un signalement fait ou une plainte introduite pour des faits de | 1° een melding of klacht over discriminatie op het werk op het niveau |
discrimination au travail au niveau de l'entreprise ou de l'institution qui l'occupe; | van de onderneming of instelling waar de persoon tewerkgesteld is; |
2° un signalement ou une dénonciation fait ou une plainte introduite | 2° een melding of aangifte gedaan of klacht ingediend bij de |
auprès des inspecteurs chargés de la surveillance du présent décret; | inspecteurs belast met het toezicht op dit decreet; |
3° un signalement fait ou une plainte introduite auprès d'un service | 3° een melding gedaan of een klacht ingediend bij een dienst die |
chargé de la surveillance des actes et du fonctionnement des autorités | belast is met het toezicht op het optreden en de werking van |
administratives ou des instances administratives ou qui interviennent | administratieve overheden of administratieve instanties of die |
afin de régler les litiges de façon extrajudiciaire; | tussenkomt met het oog op de minnelijke schikking van geschillen; |
4° un signalement fait ou une plainte introduite au bénéfice de la | 4° een melding gedaan of een klacht ingediend namens de betrokkene |
personne concernée par un des organes visés à l'article 31, par le | door een van de in artikel 31 bedoelde organen, door het Centrum of |
Centre ou par l'Institut; | door het Instituut; |
5° une déclaration introduite auprès des services de police; | 5° een aangifte bij de politie; |
6° une plainte avec constitution de partie civile déposée auprès du | 6° een klacht met burgerlijke partijstelling ingediend bij de |
juge d'instruction, ou par notification à l'auditeur du travail; | onderzoeksrechter of een kennisgeving aan de arbeidsauditeur; |
7° une action en justice introduite par la personne concernée par la | 7° een rechtsvordering ingesteld door de persoon die betrokken is bij |
violation alléguée; | de vermeende schending; |
8° une action en justice introduite au bénéfice de la personne | 8° een rechtsvordering ingesteld namens de persoon betrokken bij de |
concernée par la violation alléguée par un des organes visés à | vermeende schending door één van de organen bedoeld in artikel 31, |
l'article 31, par le Centre ou par l'Institut; | door het Centrum of door het Instituut; |
9° une action en justice introduite par un des organes visés à | 9° een rechtsvordering ingesteld door een van de in artikel 31 |
l'article 31, par le Centre ou l'Institut en son nom propre avec | bedoelde organen, door het Centrum of door het Instituut in eigen naam |
l'autorisation de la personne concernée par la violation alléguée. | met toestemming van de persoon die door de vermeende schending is getroffen. |
§ 3. La personne concernée par la violation alléguée peut démontrer | § 3. De persoon die betrokken is bij de vermeende schending kan de |
par tous modes de preuve le signalement, la plainte ou l'action en justice. La charge de la preuve des motifs et des justifications visés au paragraphe 1er incombe à l'employeur lorsque la mesure préjudiciable intervient dans les douze mois qui suivent la prise de connaissance ou la date où il a raisonnablement pu avoir connaissance du signalement, de la plainte ou de l'action en justice. Cette charge incombe également à l'employeur lorsque la mesure préjudiciable est intervenue après qu'une action en justice a été intentée et ce, jusqu'à trois mois auprès que le jugement soit coulé en force de chose jugée. § 4. Lorsqu'il a été jugé que l'employeur a adopté une mesure préjudiciable en violation du paragraphe 1er, le travailleur ou l'organisation de travailleurs à laquelle il est affilié peut demander sa réintégration dans l'entreprise ou l'institution dans les conditions qui prévalaient avant la rupture ou la modification. La demande est faite par lettre recommandée à la poste, dans les | melding, klacht of rechtsvordering met alle middelen bewijzen. De bewijslast met betrekking tot de in paragraaf 1 bedoelde gronden en rechtvaardigingen rust op de werkgever wanneer de schadelijke maatregel wordt genomen binnen twaalf maanden na de datum waarop hij kennis heeft gekregen van de melding, klacht of rechtsvordering of na de datum waarop hij redelijkerwijs kennis had kunnen krijgen van de melding, klacht of rechtsvordering. Deze last rust ook op de werkgever wanneer de schadelijke maatregel wordt genomen nadat een gerechtelijke procedure is gestart, tot drie maanden nadat het vonnis onherroepelijk is geworden. § 4. Wanneer is vastgesteld dat de werkgever in strijd met paragraaf 1 een schadelijke maatregel heeft genomen, kan de werknemer of de werknemersorganisatie waartoe hij behoort, verzoeken om herintegratie in de onderneming of instelling onder de voorwaarden die vóór de overtreding of wijziging golden. Het verzoek moet per aangetekende brief worden ingediend binnen dertig |
trente jours qui suivent la date de notification du préavis, de la | dagen na de datum van kennisgeving van de opzeggingstermijn, de |
rupture sans préavis ou de la modification unilatérale des conditions | beëindiging zonder opzeggingstermijn of de eenzijdige wijziging van de |
de travail. L'employeur prend position sur cette demande dans les | arbeidsvoorwaarden. De werkgever neemt binnen dertig dagen na |
trente jours suivant la notification. | kennisgeving een standpunt in over het verzoek. |
L'employeur qui réintègre le travailleur ou le reprend dans sa | De werkgever die de werknemer herintegreert of hem in zijn oude |
fonction antérieure dans les conditions qui prévalaient avant la | functie terugplaatst onder de voorwaarden die vóór de opzegging of |
rupture ou la modification est tenu de payer la rémunération perdue du | wijziging golden, is verplicht de bezoldiging te betalen die als |
fait du licenciement ou de la modification des conditions de travail | gevolg van het ontslag of de wijziging van de arbeidsvoorwaarden |
et de verser les cotisations des employeurs et des travailleurs | verloren is gegaan, en de werkgevers- en werknemersbijdragen met |
afférentes à cette rémunération. | betrekking tot die bezoldiging te betalen. |
Le présent paragraphe ne s'applique pas lorsque la mesure | Deze paragraaf is niet van toepassing wanneer de schadelijke maatregel |
préjudiciable intervient après la cessation de la relation de travail. | plaatsvindt nadat de arbeidsverhouding is beëindigd. |
§ 5. A défaut de réintégration ou de lui laisser exercer sa fonction | § 5. Indien de betrokkene na het verzoek bedoeld in paragraaf 4, |
sous les mêmes conditions que précédemment, suivant la demande visée | eerste lid, niet wordt geherintegreerd of niet in staat wordt gesteld |
au paragraphe 4, alinéa 1er, et lorsque la mesure préjudiciable a été | zijn functie uit te oefenen onder dezelfde voorwaarden als voordien en |
jugée contraire aux dispositions du paragraphe 1er, l'employeur paye à | indien de schadelijke maatregel strijdig is bevonden met de bepalingen |
la personne concernée une indemnité égale, selon le choix de cette | van paragraaf 1, betaalt de werkgever de betrokkene een vergoeding |
personne, soit à un montant forfaitaire correspondant à la | die, naar keuze van de betrokkene, ofwel gelijk is aan een forfaitair |
rémunération brute de six mois, soit au préjudice réellement subi par | bedrag overeenstemmend met zes maanden brutoloon, ofwel gelijk is aan |
la personne concernée, à charge pour celui-ci de prouver l'étendue de | de daadwerkelijk door de betrokkene geleden schade, waarbij deze |
ce préjudice, dans ce dernier cas. | laatste, in het laatste geval, de omvang van de schade dient aan te |
§ 6. L'employeur est tenu de payer la même indemnité, sans que la | tonen. § 6. De werkgever is verplicht dezelfde vergoeding te betalen, zonder |
personne ou le groupement d'intérêts auquel elle est affiliée ne doive | dat de persoon of de belangengroep waartoe hij behoort het verzoek |
introduire la demande visée au paragraphe 4 tendant à sa réintégration | bedoeld in paragraaf 4 moet indienen voor zijn herintegratie in de |
dans l'entreprise ou l'institution ou tendant à exercer sa fonction | onderneming of instelling of voor de uitoefening van zijn functie |
sous les mêmes conditions que précédemment, aux conditions fixées | onder dezelfde voorwaarden als voorheen, onder de eerder vastgestelde |
antérieurement : | voorwaarden: |
1° lorsque la juridiction compétente a considéré comme établis les | 1° wanneer de bevoegde rechtbank de feiten van discriminatie die het |
faits de discrimination qui forment l'objet de la plainte; | voorwerp uitmaken van de klacht als bewezen heeft beschouwd; |
2° lorsque la personne concernée rompt la relation de travail, parce | 2° wanneer de betrokkene de arbeidsverhouding beëindigt wegens een |
que le comportement de l'employeur viole les dispositions du | gedraging van de werkgever die in strijd is met de bepalingen van |
paragraphe 1er, ce qui constitue selon la personne concernée un motif | paragraaf 1 en die naar het oordeel van de betrokkene een reden vormt |
de rompre la relation de travail sans préavis ou pour y mettre un | om de arbeidsverhouding zonder opzeggingstermijn te beëindigen of om |
terme avant son expiration; | de arbeidsverhouding voortijdig te beëindigen; |
3° lorsque l'employeur a rompu la relation de travail pour motif | 3° wanneer de werkgever de arbeidsverhouding om ernstige redenen heeft |
grave, et pour autant que la juridiction compétente a estimé cette | beëindigd, en voor zover de bevoegde rechter die beëindiging ongegrond |
rupture non fondée et en contradiction avec les dispositions du | en in strijd met de bepalingen van paragraaf 1 heeft geacht. |
paragraphe 1er. | |
Lorsque la mesure préjudiciable intervient après la cessation de la | Wanneer de schadelijke maatregel na beëindiging van de |
relation de travail et qu'elle est jugée contraire au paragraphe 1er, | arbeidsverhouding wordt genomen en strijdig wordt geacht met lid 1, |
l'employeur est tenu de payer l'indemnité visée dans le paragraphe 5. | betaalt de werkgever de in lid 5 bedoelde schadevergoeding. |
§ 7. La protection visée dans le présent article est également | § 7. De bescherming bedoeld in dit artikel is eveneens van toepassing |
d'application aux personnes qui interviennent comme témoin ou ont | op personen die tussenkomen als getuige of die een klacht of aangifte |
introduit une plainte ou un signalement, au bénéfice de la personne | hebben ingediend ten voordele van de persoon betrokken bij de |
concernée par la violation alléguée, ainsi qu'à toute personne qui | |
donne des conseils ou apporte aide ou assistance à cette personne, et | vermeende schending, alsook op elke persoon die advies geeft of hulp |
à toute personne qui invoque la question de la violation du présent | of bijstand verleent aan deze persoon en op elke persoon die de |
décret. La protection s'applique également à la personne au bénéfice | schending van dit decreet ter sprake brengt. De bescherming geldt ook |
de laquelle ces actes sont accomplis. | voor de persoon ten voordele van wie deze handelingen worden verricht. |
Les dispositions du présent article s'appliquent mutatis mutandis à | De bepalingen van dit artikel zijn mutatis mutandis van toepassing op |
ces personnes. | deze personen. |
La protection visée dans le présent article ne s'applique pas aux personnes qui ont commis une infraction manifeste au présent décret ou aux normes de conduite contraignantes visant à prévenir la discrimination. § 8. Lorsque la personne concernée par la violation alléguée fait un signalement, introduit une plainte ou une action en justice ou lorsqu'une personne visée au paragraphe 7, alinéa 1er, accomplit les actes visés dans cet alinéa, elle peut en demander la preuve écrite et datée à l'organisation, au service ou à l'institution visés au paragraphe 2 auprès duquel l'acte est commis. § 9. Les dispositions du présent article sont également d'application aux personnes autres que des employeurs qui occupent des personnes dans le cadre de relations de travail, ou qui leur assignent des tâches. ". | De in dit artikel bedoelde bescherming is niet van toepassing op personen die een duidelijke schending hebben begaan van dit decreet of van de bindende gedragsnormen ter voorkoming van discriminatie. § 8. Wanneer de persoon op wie de vermeende schending betrekking heeft, een melding doet, een klacht indient of gerechtelijke stappen onderneemt of wanneer een persoon bedoeld in paragraaf 7, eerste lid, de in deze paragraaf bedoelde handelingen verricht, kan hij de organisatie, dienst of instelling bedoeld in paragraaf 2, waar de handeling wordt verricht, om een schriftelijk en gedateerd bewijs vragen. § 9. De bepalingen van dit artikel zijn ook van toepassing op andere personen dan werkgevers die personen tewerkstellen in het kader van een arbeidsverhouding of die hun taken toewijzen.". |
Art. 17.A l'article 19 du même décret, les modifications suivantes |
Art. 17.In artikel 19 van hetzelfde decreet worden de volgende |
sont apportées : | wijzigingen aangebracht : |
a) au paragraphe 1er, le mot " extra-contractuelle " est remplacé par | a) in paragraaf 1 van de Franse versie wordt het woord |
le mot " extracontractuelle "; | "extra-contractuelle vervangen door het woord "extracontractuelle"; |
b) le paragraphe 2 est complété par les 3° et 4° rédigés comme suit : | b) paragraaf 2 wordt aangevuld met de punten 3° en4 °, luidend als volgt: |
" 3° ces montants sont indexés sur une base annuelle, compte tenu de | "3° deze bedragen worden jaarlijks geïndexeerd, rekening houdend met |
l'évolution de l'indice des prix à la consommation. Dès l'entrée en | de evolutie van de index van de consumptieprijzen. Vanaf de |
vigueur du décret, ces montants sont adaptés à chaque 1er janvier en | inwerkingtreding van het decreet worden deze bedragen jaarlijks op 1 |
fonction de l'évolution de l'indice des prix à la consommation visé | januari aangepast volgens de wijziging van het indexcijfer van de |
consumptieprijzen bedoeld in het koninklijk besluit van 24 december | |
par l'arrêté royal du 24 décembre 1993 portant exécution de la loi du | 1993 tot uitvoering van de wet van 6 januari 1989 ter uitvoering van |
6 janvier 1989 de sauvegarde de la compétitivité du pays du mois de | de wet van 6 januari 1989 tot vrijwaring van 's lands |
novembre de l'année précédant l'indexation. L'indice de départ est | concurrentievermogen voor de maand november van het jaar voorafgaand |
celui du mois de novembre 2022 en base 2013, à savoir 127.92; | aan de indexering. De startindex is die voor november 2022, gebaseerd |
op 2013, d.w.z. 127,92. | |
4° les dommages et intérêts prévus par le décret peuvent être cumulés | 4° de schadevergoedingen en intresten voorzien in het decreet kunnen |
avec les indemnités de protection versées à la suite de la rupture | worden gecumuleerd met de beschermingsvergoedingen betaald naar |
d'une relation de travail, sauf disposition expresse contraire imposée | aanleiding van de beëindiging van een arbeidsverhouding, tenzij |
par ou en vertu d'une loi ou d'un décret. ". | uitdrukkelijk anders bepaald bij of krachtens een wet of decreet.". |
Art. 18.A l'article 20 du même décret, modifié par le décret du 2 mai |
Art. 18.In artikel 20 van hetzelfde decreet, gewijzigd bij het |
2019, les modifications suivantes sont apportées : | decreet van 2 mei 2019, worden de volgende wijzigingen aangebracht: |
1° il est inséré un paragraphe 2/1 rédigé comme suit : | 1° er wordt een paragraaf 2/1 ingevoegd, luidend als volgt: |
" § 2/1. Le président du tribunal peut ordonner des injonctions | " § 2/1. De voorzitter van de rechtbank kan positieve bevelen |
positives qui visent à empêcher la répétition d'actes similaires | uitvaardigen om herhaling te voorkomen van soortgelijke handelingen |
constituant un manquement aux dispositions du présent décret. "; | die een inbreuk vormen op de bepalingen van dit decreet."; |
2° au paragraphe 3, les mots " Ces mesures de publicité ne peuvent | 2° in paragraaf 3 worden de woorden "Deze maatregelen van |
être prescrites que si elles sont de nature à contribuer à la | openbaarmaking mogen evenwel slechts opgelegd worden indien zij er |
cessation de l'acte incriminé ou de ses effets. " sont abrogés. | kunnen toe bijdragen dat de gewraakte daad of de uitwerking ervan |
ophouden." opgeheven. | |
Art. 19.Dans le même décret, le mot " handicapées " est chaque fois |
Art. 19.In de Franse versie van hetzelfde decreet wordt het woord |
remplacé par les mots " en situation de handicap " et le mot " | "handicapées" telkens vervangen door de woorden "en situation de |
handicapée " est chaque fois remplacé par les mots " en situation de | handicap" en wordt het woord "handicapée" telkens vervangen door de |
handicap ". | woorden "en situation de handicap". |
Promulguons le présent décret, ordonnons qu'il soit publié au Moniteur | Kondigen dit decreet af, bevelen dat het in het Belgisch Staatsblad |
belge. | zal worden bekendgemaakt. |
Donné à Namur, le 13 juillet 2023. | Namen, 13 juli 2023. |
Le Ministre-Président, | De Minister-President, |
E. DI RUPO | E. DI RUPO |
Le Vice-Président et Ministre de l'Economie, du Commerce extérieur, de | De Vice-President en Minister van Economie, Buitenlandse Handel, |
la Recherche et de l'Innovation, du Numérique, de l'Aménagement du | Onderzoek, Innovatie, Digitale Technologieën, Ruimtelijke Ordening, |
territoire, de l'Agriculture, de l'IFAPME et des Centres de | Landbouw, het "IFAPME", en de Vaardigheidscentra, |
compétences, | |
W. BORSUS | W. BORSUS |
Le Vice-Président et Ministre du Climat, de l'Energie, de la Mobilité | De Vice-Minister-President en Minister van Klimaat, Energie, |
et des Infrastructures, | Mobiliteit en Infrastructuren, |
Ph. HENRY | Ph. HENRY |
La Vice-Présidente et Ministre de l'Emploi, de la Formation, de la | De Vice-Minister-President en Minister van Tewerkstelling, Vorming, |
Santé, de l'Action sociale et de l'Economie sociale, de l'Egalité des | Gezondheid, Sociale Actie en Sociale Economie, Gelijke Kansen en |
chances et des Droits des femmes, | Vrouwenrechten, |
Ch. MORREALE | Ch. MORREALE |
La Ministre de la Fonction publique, de l'Informatique, de la | De Minister van Ambtenarenzaken, Informatica, Administratieve |
Simplification administrative, en charge des allocations familiales, | Vereenvoudiging, belast met Kinderbijslag, Toerisme, Erfgoed en |
du Tourisme, du Patrimoine et de la Sécurité routière, | Verkeersveiligheid, |
V. DE BUE | V. DE BUE |
Le Ministre du Logement, des Pouvoirs locaux et de la Ville, | De Minister van Huisvesting, Plaatselijke Besturen en Stedenbeleid, |
Ch. COLLIGNON | Ch. COLLIGNON |
Le Ministre du Budget et des Finances, des Aéroports et des | De Minister van Begroting en Financiën, Luchthavens en |
Infrastructures sportives, | Sportinfrastructuren, |
A. DOLIMONT | A. DOLIMONT |
La Ministre de l'Environnement, de la Nature, de la Forêt, de la | De Minister van Leefmilieu, Natuur, Bossen, Landelijke Aangelegenheden |
Ruralité et du Bien-être animal, | en Dierenwelzijn, |
C. TELLIER | C. TELLIER |
_______ | _______ |
Note | Nota |
(1) Session 2022-2023. | (1) Zitting 2022-2023. |
Documents du Parlement wallon, 1362 (2022-2023) N°s 1 à 5. | Stukken van het Waalse Parlement 1362 (2022-2023) Nrs. 1 tot 5. |
Compte rendu intégral, séance plénière du 13 juillet 2023. | Volledig verslag, openbare vergadering van 13 juli 2023. |
Discussion. | Bespreking. |
Vote. | Stemming. |