Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Circulaire du 28/03/2012
← Retour vers "Circulaire relative au citoyen de l'UE et aux membres de sa famille : modifications des conditions d'ouverture du droit à l'aide sociale "
Circulaire relative au citoyen de l'UE et aux membres de sa famille : modifications des conditions d'ouverture du droit à l'aide sociale Omzendbrief betreffende de burger van de EU en zijn familieleden : wijziging van de voorwaarden om aanspraak te maken op maatschappelijke dienstverlening
SERVICE PUBLIC FEDERAL DE PROGRAMMATION INTEGRATION SOCIALE, LUTTE CONTRE LA PAUVRETE ET ECONOMIE SOCIALE 28 MARS 2012. - Circulaire relative au citoyen de l'UE et aux membres de sa famille : modifications des conditions d'ouverture du droit à l'aide sociale A Mesdames les Présidentes et Messieurs les Présidents des centres publics d'action sociale Madame la Présidente, Monsieur le Président, Introduction La citoyenneté de l'Union confère à chaque citoyen de l'Union un droit fondamental et individuel de circuler et de séjourner librement sur le territoire des Etats membres, sous réserve des limitations et des restrictions fixées par le traité et des mesures adoptées en vue de leur application (1). La Directive 2004/38/CE du Conseil européen et du Parlement, du 29 avril 2004, relative au droit des citoyens de l'Union et des membres de leurs familles de circuler et de séjourner librement sur le territoire des Etats membres prévoit cependant que l'Etat membre d'accueil devrait être libre de déterminer s'il entend accorder aux personnes autres que celles qui exercent une activité salariée ou non salariée, celles qui conservent ce statut et les membres de leur famille, des prestations d'assistance sociale au cours des trois PROGRAMMATORISCHE FEDERALE OVERHEIDSDIENST MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE, ARMOEDEBESTRIJDING EN SOCIALE ECONOMIE 28 MAART 2012. - Omzendbrief betreffende de burger van de EU en zijn familieleden : wijziging van de voorwaarden om aanspraak te maken op maatschappelijke dienstverlening Aan Mevrouwen de Voorzitsters en de Heren Voorzitters van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn Mevrouw de Voorzitster, Mijnheer de Voorzitter, Inleiding Burgerschap van de Unie verleent iedere burger van de Unie, binnen de beperkingen van het Verdrag en de maatregelen tot uitvoering daarvan, een fundamenteel en persoonlijk recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten (1). De Richtlijn 2004/38/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende het recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten voor de burgers van de Unie en hun familieleden bepaalt evenwel dat het gastland dient bevoegd te blijven om te beslissen over de toekenning aan andere personen dan werknemers, zelfstandigen, of personen die deze status hebben behouden, en hun familieleden, van sociale bijstand tijdens de eerste drie maanden van verblijf, of tijdens een langere periode in het geval van
premiers mois de séjour, ou de périodes plus longues en faveur des werkzoekenden, of over de toekenning van levensonderhoud voor studies,
demandeurs d'emploi, ou des bourses d'entretien pour les études, y
compris la formation professionnelle, avant l'acquisition d'un droit beroepsopleiding inbegrepen, vóór de verwerving van het permanente
de séjour permanent (2). verblijfsrecht (2).
La possibilité d'exclure dans certaines hypothèses le citoyen de De mogelijkheid, de burger van de Unie in sommige gevallen geen
l'Union du droit à l'aide sociale a été explicitement prévue par maatschappelijke dienstverlening toe te kennen werd uitdrukkelijk
l'article 24.2 de la directive précitée : "(...) l'Etat membre voorzien in artikel 24.2 van voormelde Richtlijn : "(...) is het
d'accueil n'est pas obligé d'accorder le droit à une prestation gastland niet verplicht een recht op sociale bijstand toe te kennen,
d'assistance sociale pendant les trois premiers mois de séjour ou, le gedurende de eerste drie maanden van verblijf of, in voorkomend geval
cas échéant, pendant la période plus longue prévue à l'article 14, § de in artikel 14, lid 4, onder b), bedoelde langere periode, noch is
4, point b), ni tenu, avant l'acquisition du droit de séjour het verplicht om vóór de verwerving van het duurzaam verblijfsrecht
permanent, d'octroyer des aides d'entretien aux études, y compris pour steun voor levensonderhoud toe te kennen voor studies, inclusief
la formation professionnelle sous la forme de bourses d'études ou de beroepsopleiding, in de vorm van een studiebeurs of -lening, aan
prêts, à des personnes autres que les travailleurs salariés, les andere personen dan werknemers of zelfstandigen, of personen die deze
travailleurs non salariés, les personnes qui gardent ce statut, ou les status hebben behouden, en hun familieleden".
membres de leur famille". In Belgisch recht werd tot nu toe nog geen gebruik gemaakt van deze
Cette faculté offerte aux Etats membres d'exclure le citoyen de mogelijkheid voor de lidstaten de burger van de Unie en zijn
l'Union et les membres de sa famille du droit aux prestations familieleden geen sociale bijstand toe te kennen.
d'assistance sociale n'avait pas encore été utilisée en droit belge. De wetgever heeft deze mogelijkheid benut door middel van de wet van
Le législateur a, par le biais de la loi du 19 janvier 2012 modifiant 19 januari 2012 tot wijziging van de wetgeving met betrekking tot de
la législation concernant l'accueil des demandeurs d'asile (Moniteur opvang van asielzoekers (Belgisch Staatsblad 17 februari 2012) die ook
belge 17 février 2012) qui modifie également la loi du 8 juillet 1976 de organieke O.C.M.W.-wet van 8 juli 1976 wijzigt.
organique des C.P.A.S., utilisé cette faculté.
En effet, dans son article 12, la loi du 19 janvier 2012 insère dans Met zijn artikel 12 voegt de wet van 19 januari 2012 in voormelde
la loi organique précitée un nouvel article 57quinquies rédigé comme suit : organieke wet een nieuw artikel 57quinquies in, dat luidt als volgt :
« Par dérogation aux dispositions de la présente loi, le centre n'est « In afwijking van de bepalingen van deze wet is de maatschappelijke
pas tenu d'accorder une aide sociale aux ressortissants des Etats dienstverlening door het centrum niet verschuldigd aan onderdanen van
membres de l'Union européenne et aux membres de leur famille pendant lidstaten van de Europese Unie en hun familieleden gedurende de eerste
les trois premiers mois du séjour ou, le cas échéant, pendant la drie maanden van het verblijf of, in voorkomend geval de langere
période plus longue prévue à l'article 40, § 4, alinéa 1er, 1°, de la periode zoals bedoeld in artikel 40, § 4, eerste lid, 1°, van de wet
loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het
l'établissement et l'éloignement des étrangers, ni tenu, avant verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, noch is
l'acquisition du droit de séjour permanent, d'octroyer des aides het verplicht om vóór de verwerving van het duurzame verblijfsrecht
d'entretien. » (3) steun voor levensonderhoud toe te kennen. » (3)
Cette disposition législative est entrée en vigueur le 27 février Deze wetsbepaling is op 27 februari 2012 in werking getreden.
2012. Ainsi, le législateur belge a décidé d'user de la faculté laissée aux
Etats membres de refuser dans certaines hypothèses l'octroi du droit De Belgische wetgever heeft aldus beslist gebruik te maken van de
aux prestations d'assistance sociale au citoyen de l'Union et aux mogelijkheid die de lidstaten hebben in sommige gevallen geen sociale
membres de sa famille. Il est important de souligner que seul l'accès bijstand toe te kennen aan de burger van de Unie en zijn familieleden.
au droit à l'aide sociale a, pour l'instant, fait l'objet de cette restriction. L'objet de cette circulaire est donc de faire le point sur l'impact de cette disposition légale sur le droit à l'aide sociale du citoyen de l'Union et des membres de sa famille. 1. Absence de droit à l'aide sociale pendant les trois premiers mois de séjour Le citoyen de l'Union et les membres de sa famille qui l'accompagnent ou le rejoignent ne peuvent pas prétendre au droit à l'aide sociale pendant les trois premiers mois de séjour sur le territoire belge. Il s'agit donc d'une dérogation générale qui touche toutes les catégories de citoyens de l'Union et tous les membres de la famille qui les accompagnent ou les rejoignent. Il y a lieu cependant de souligner que la Directive 2004/38/CE prévoit que le citoyen de l'Union qui a ou conserve sa qualité de travailleur Op te merken valt dat momenteel enkel de aanspraak op maatschappelijke dienstverlening aldus werd beperkt. Deze omzendbrief heeft dus tot doel een overzicht te geven van de invloed van deze wetsbepaling op het recht op maatschappelijke dienstverlening voor de burger van de Unie en zijn familieleden. 1. Geen recht op maatschappelijke dienstverlening gedurende de drie eerste maanden van verblijf De burger van de Unie en zijn familieleden die hem vergezellen of die zich bij hem voegen, kunnen geen aanspraak maken op maatschappelijke dienstverlening gedurende de eerste drie maanden van verblijf op het Belgisch grondgebied. Het gaat dus om een algemene afwijking die geldt voor categorieën van burgers van de Unie en alle familieleden die hen vergezellen of die zich bij hen voegen. Het is noodzakelijk te benadrukken dat de Richtlijn 2004/38/EG bepaalt dat deze beperking niet geldt voor de burger van de Unie die de status
salarié ou non salarié n'est pas visé par cette restriction. Il van werknemer of van zelfstandige heeft of behoudt. Wanneer deze
s'avère que lorsque cette qualité de travailleur salarié ou non status van werknemer of van zelfstandige werd erkend voor de
salarié est reconnue au citoyen de l'UE, il dispose alors d'un droit EU-burger, dan heeft hij recht op een verblijf van langer dan drie
de séjour de plus de trois mois sur le territoire belge et il tombe maanden op het Belgisch grondgebied en valt hij binnen het
dès lors dans le champ d'application de la loi du 26 mai 2002 toepassingsgebied van de wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op
concernant le droit à l'intégration sociale. Tant qu'il est en maatschappelijke integratie. Indien hij in het bezit is van een
possession d' une annexe 19, le citoyen de l'Union n'a pas apporté la bijlage 19, dan heeft hij niet het bewijs geleverd dat hij deze
hoedanigheid bezit, maar heeft hij die hoedanigheid enkel ingeroepen
preuve de sa qualité, il a juste invoqué cette qualité à la base de als basis voor zijn verblijfsrecht. Derhalve is de uitsluiting van de
son droit de séjour. Dès lors, l'exclusion du droit à l'aide sociale toekenning van de maatschappelijke dienstverlening gedurende de eerste
pendant les trois premiers mois de délivrance de l'annexe 19 est donc drie maanden na de afgifte van de bijlage 19 dus ook van toepassing op
applicable aux citoyens de l'Union qui ont invoqué la qualité de hen die de hoedanigheid van werknemer of zelfstandige hebben
travailleur salarié ou non salarié à la base de la délivrance de leur ingeroepen als basis voor de afgifte van hun bijlage 19.
annexe 19. En conséquence, tout citoyen de l'Union qui possède une annexe 19 n'a Bijgevolg heeft geen enkele burger die een bijlage 19 heeft recht op
pas droit à l'aide sociale pendant les trois premiers mois de son maatschappelijke dienstverlening gedurende de eerste drie maanden van
séjour. zijn verblijf.
Dorénavant, quand le droit à l'aide sociale s'ouvre-t-il pratiquement Wanneer hebben de burger van de Unie en zijn familieleden voortaan in
pour le citoyen de l'Union et les membres de sa famille ? de praktijk recht op maatschappelijke dienstverlening ?
Le citoyen de l'Union De burger van de Unie
A partir du 27 février 2012, un citoyen de l'Union en possession d'une Vanaf 27 februari 2012 kan een burger van de Unie in het bezit van een
annexe 19, ne pourra plus prétendre à l'aide sociale dès l'obtention bijlage 19 geen aanspraak meer maken op maatschappelijke
de cette annexe. dienstverlening zodra hij deze bijlage bekomt.
Il ne pourra y prétendre qu'après l'expiration d'un délai de trois Hij zal slechts daarop aanspraak kunnen maken na het verstrijken van
mois qui commence à courir à la date de la délivrance de son annexe een termijn van drie maanden die begint te lopen vanaf de datum van
19. Pendant ce délai, l'intéressé ne peut également pas prétendre à afgifte van zijn bijlage 19. Tijdens deze termijn kan de betrokkene
l'aide médicale urgente. evenmin aanspraak maken op dringende medische hulp.
Les membres de la famille (4) De familieleden (4)
A partir du 27 février 2012 également, les membres de la famille d'un Eveneens vanaf 27 februari 2012, zullen de familieleden van een burger
citoyen de l'Union, en possession d'une annexe 19ter, ne pourront plus prétendre à l'aide sociale dès l'obtention de cette annexe. Ils ne pourront y prétendre qu'après l'expiration d'un délai de trois mois qui commence à courir à la date de la délivrance de leur annexe 19ter. Pendant ce délai, les intéressés ne peuvent pas également prétendre à l'aide médicale urgente. Y a-t-il des mesures transitoires ? Non. En effet, cette modification législative n'a prévu aucune mesure transitoire. van de Unie, die in het bezit zijn van een bijlage 19ter, geen aanspraak meer kunnen maken op maatschappelijke dienstverlening zodra ze deze bijlage hebben bekomen. Ze zullen slechts aanspraak daarop kunnen maken na het verstrijken van een termijn van drie maanden die begint te lopen vanaf de datum van afgifte van hun bijlage 19ter. Tijdens deze termijn kunnen de betrokkenen evenmin aanspraak maken op dringende medische hulp. Zijn er overgangsmaatregelen ? Neen. Bij deze wetswijziging werd immers geen enkele overgangsmaatregel voorzien.
Que se passe-t-il dès lors pour le citoyen de l'Union en possession Wat gebeurt er bijgevolg voor de burger van de Unie in het bezit van
d'une annexe 19 qui a été délivrée avant la date du 27 février 2012 ? een bijlage 19 afgeleverd vóór 27 februari 2012 ?
Dans ce cas de figure, cette modification législative a un impact pour In dit geval heeft deze wetswijziging gevolgen voor de burger van de
le citoyen de l'Union qui s'est vu délivrer une annexe 19 moins de Unie aan wie een bijlage 19 werd afgeleverd minder dan drie maanden
trois mois avant la date du 27 février 2012. vóór 27 februari 2012.
En effet, il appartient au C.P.A.S., si une aide sociale avait été
accordée avant la date du 27 février 2012, de procéder à la révision Indien maatschappelijke dienstverlening werd toegekend vóór 27
de la décision prise dans un délai raisonnable et ce au plus tard dans februari 2012, moet het O.C.M.W. immers de genomen beslissing herzien
les trente jours qui suivent l'entrée en vigueur de la loi. binnen een redelijke termijn en dit ten laatste binnen de dertig dagen
na het inwerkingtreden van de wet.
En effet, à partir du 27 février 2012 l'aide sociale ne peut plus être Het is immers zo dat er vanaf 27 februari 2012 geen maatschappelijke
accordée pendant les trois premiers mois de séjour. En application du dienstverlening meer toegekend kan worden tijdens de eerste drie
principe général de bonne administration, un délai de trente jours, maanden van het verblijf. Door de toepassing van het algemeen beginsel
qui commence à courir à la date d'entrée en vigueur de la loi est van behoorlijk bestuur wordt er aan het O.C.M.W. een termijn van
laissé au C.P.A.S. afin de pouvoir procéder à la révision de ses dertig dagen, te rekenen vanaf de datum van inwerkingtreding van de
dossiers. Au-delà de ce délai de trente jours précité, les aides en wet, gegeven om over te gaan tot de herziening van de dossiers. Na het
cours doivent être arrêtées. Lorsque le délai de trois mois à partir verstrijken van voornoemde termijn van dertig dagen moet de lopende
hulpverlening stopgezet zijn. Indien de termijn van drie maanden vanaf
de la date de la délivrance de l'annexe 19 sera écoulé, l'intéressé de afgifte van de bijlage 19 intussen verstreken is, zal de betrokkene
pourra de nouveau prétendre à l'aide sociale du C.P.A.S.
Par contre, pour le citoyen de l'Union qui s'est vu délivrer une opnieuw aanspraak kunnen maken op maatschappelijke dienstverlening van het O.C.M.W.
annexe 19 avant la date du 27 novembre 2011, cette modification Voor de burger van de Unie aan wie een bijlage 19 vóór 27 november
législative n'a pas de conséquence sur son droit à l'aide sociale 2011 werd afgeleverd, zal deze wetswijziging daarentegen geen invloed
puisqu'il a déjà les trois mois de séjour sur le territoire belge. hebben op zijn recht op maatschappelijke dienstverlening aangezien hij
Que se passe-t-il pour les membres de la famille d'un citoyen de reeds drie maanden op het Belgisch grondgebied verblijft.
l'Union en possession d'une annexe 19ter qui a été délivrée avant la Wat gebeurt er voor de familieleden van een burger van de Unie in het
date du 27 février 2012 ? bezit van een bijlage 19ter afgeleverd vóór 27 februari 2012 ?
On applique le même raisonnement que pour le citoyen de l'Union. Dezelfde redenering als voor de burger van de Unie wordt gevolgd.
Cette modification législative a un impact uniquement pour les membres
de la famille qui se sont vus délivrer une annexe 19ter moins de trois Deze wetswijziging heeft enkel gevolgen voor de familieleden aan wie
mois avant la date du 27 février 2012. een bijlage 19ter werd afgeleverd minder dan drie maanden vóór 27
En effet, il appartient au C.P.A.S., si une aide sociale avait été februari 2012.
accordée avant la date du 27 février 2012, de procéder à la révision Indien maatschappelijke dienstverlening werd toegekend vóór 27
de la décision prise dans un délai raisonnable et ce au plus tard dans februari 2012, moet het O.C.M.W. immers de genomen beslissing herzien
les trente jours qui suivent l'entrée en vigueur de la loi. binnen een redelijke termijn en dit ten laatste binnen de dertig dagen
na het inwerkingtreden van de wet.
En effet, à partir du 27 février 2012 l'aide sociale ne peut plus être Het is immers zo dat er vanaf 27 februari 2012 geen maatschappelijke
accordée pendant les trois premiers mois de séjour. En application du dienstverlening meer toegekend kan worden tijdens de eerste drie
principe général de bonne administration, un délai de trente jours, maanden van het verblijf. Door de toepassing van het algemeen beginsel
qui commence à courir à la date d'entrée en vigueur de la loi est van behoorlijk bestuur wordt er aan het O.C.M.W. een termijn van
laissé au C.P.A.S. afin de pouvoir procéder à la révision de ses dertig dagen, te rekenen vanaf de datum van inwerkingtreding van de
dossiers. Au-delà de ce délai de trente jours précité, les aides en wet, gegeven om over te gaan tot de herziening van de dossiers. Na het
cours doivent être arrêtées. Lorsque le délai de trois mois à partir verstrijken van voornoemde termijn van dertig dagen moet de lopende
hulpverlening stopgezet zijn. Indien de termijn van drie maanden vanaf
de la date de la délivrance de l'annexe 19ter sera écoulé, l'intéressé de afgifte van de bijlage 19ter intussen verstreken is, zal de
pourra de nouveau prétendre à l'aide sociale du C.P.A.S. betrokkene opnieuw aanspraak kunnen maken op maatschappelijke
dienstverlening van het O.C.M.W.
Est-il possible d'insérer le citoyen de l'Union et les membres de sa Kunnen de burger van de Unie en zijn familieleden in aanmerking komen
famille dans une mesure de mise à l'emploi ? voor een tewerkstellingsmaatregel ?
Non, car l'aide sociale n'est pas due pendant les trois premiers mois Neen, omdat maatschappelijke dienstverlening niet verschuldigd is
de séjour. tijdens de drie eerste maanden van het verblijf.
2. Absence de droit à l'aide sociale pendant la période de recherche 2. Geen recht op maatschappelijke dienstverlening tijdens het zoeken
d'emploi naar werk
Le citoyen de l'Union qui est entré dans le Royaume pour chercher un emploi, ne peut plus prétendre au droit à l'aide sociale pendant toute la période au cours de laquelle, il est en mesure de faire la preuve qu'il continue à chercher un emploi et qu'il a des chances réelles d'être engagé. Cette restriction s'applique également aux membres de sa famille qui l'accompagnent ou le rejoignent. Qui est visé par cette mesure ? Le citoyen de l'Union qui est venu sur le territoire belge pour chercher un emploi ainsi que les membres de sa famille qui l'accompagnent ou le rejoignent sont visés par cette modification législative. Cette nouvelle mesure n'est donc pas générale, elle ne vise pas tous De burger van de Unie die het Rijk is binnengekomen op zoek naar werk kan geen aanspraak meer maken op maatschappelijke dienstverlening gedurende de hele periode waarin hij kan bewijzen dat hij verder zoekt naar werk en dat hij echt kans maakt in dienst te worden genomen. Deze beperking geldt ook voor zijn familieleden die hem vergezellen of die zich bij hem voegen. Voor wie geldt deze maatregel ? Deze wetswijziging geldt voor de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is gekomen op zoek naar werk, evenals voor zijn familieleden die hem vergezellen of die zich bij hem voegen. Het gaat dus niet om een nieuwe algemene maatregel aangezien ze niet
les citoyens de l'Union. geldt voor alle burgers van de Unie.
Concrètement, cela signifie que pendant toute la durée de son annexe Concreet betekent dit dat tijdens gans de geldigheidsduur van zijn
19, le citoyen de l'Union qui est entré sur le territoire belge en vue bijlage 19, de burger van de Unie die het Belgisch grondgebied is
de chercher un emploi, ne peut plus prétendre au droit à l'aide binnengekomen op zoek naar werk, geen aanspraak meer kan maken op
sociale. De même, les membres de la famille qui l'accompagnent ou le maatschappelijke dienstverlening. Evenzo kunnen de familieleden die
rejoignent, ne peuvent plus prétendre au droit à l'aide sociale hem vergezellen of die zich bij hem voegen geen aanspraak meer maken
pendant toute la durée de leur annexe 19 ou 19ter. op maatschappelijke dienstverlening tijdens gans de geldigheidsduur van hun bijlage 19 of 19ter.
Lorsque le citoyen de l'Union qui est venu sur le territoire belge Wanneer aan de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is
pour chercher un emploi s'est vu délivrer une annexe 8, et les membres
de sa famille une annexe 8 ou une annexe 9, ils entrent dans le champ gekomen op zoek naar werk een bijlage 8 werd afgeleverd, en aan de
d'application de la loi du 26 mai 2002. Il n'entre pas dans les familieleden een bijlage 8 of een bijlage 9, is de wet van 26 mei 2002
missions du C.P.A.S. d'octroyer un complément en matière d'aide op hen van toepassing. Het behoort niet tot de missies van het
O.C.M.W. om aanvullende maatschappelijke dienstverlening toe te kennen
sociale avant l'acquisition du droit de séjour permanent. voorafgaand aan de verwerving van het permanent verblijfsrecht.
Y a-t-il des mesures transitoires ? Zijn er overgangsmaatregelen?
Non. Neen.
En effet, cette modification législative n'a prévu aucune mesure Bij deze wetswijziging werd immers geen enkele overgangsmaatregel
transitoire. voorzien.
Que se passe-t-il pour le citoyen de l'Union en possession d'une Wat gebeurt er voor de burger van de Unie in het bezit van een bijlage
annexe 19 délivrée avant la date du 27 février 2012 ? 19 afgeleverd vóór 27 februari 2012 ?
Dans ce cas de figure, cette modification législative a un impact pour In dit geval heeft deze wetswijziging gevolgen voor de burger van de
le citoyen de l'Union qui s'est vu délivrer une annexe 19 avant la Unie aan wie een bijlage 19 werd afgeleverd vóór 27 februari 2012.
date du 27 février 2012. En effet, il appartient au C.P.A.S., si une aide sociale avait été Indien maatschappelijke dienstverlening werd toegekend vóór 27
accordée avant la date du 27 février 2012, de procéder à la révision februari 2012, moet het O.C.M.W. immers de genomen beslissing herzien
de la décision prise dans un délai raisonnable et ce au plus tard dans binnen een redelijke termijn en dit ten laatste binnen de dertig dagen
les trente jours qui suivent l'entrée en vigueur de la loi. na het inwerkingtreden van de wet.
En effet, à partir du 27 février 2012 l'aide sociale ne peut plus être Het is immers zo dat er vanaf 27 februari 2012 geen maatschappelijke
accordée. En application du principe général de bonne administration, dienstverlening meer toegekend kan worden. Door de toepassing van het
algemeen beginsel van behoorlijk bestuur wordt er aan het O.C.M.W. een
un délai de trente jours, qui commence à courir à la date d'entrée en termijn van dertig dagen, te rekenen vanaf de datum van
vigueur de la loi est laissé au C.P.A.S. afin de pouvoir procéder à la inwerkingtreding van de wet, gegeven om over te gaan tot de herziening
révision de ses dossiers. Au-delà de ce délai de trente jours précité, van de dossiers. Na het verstrijken van voornoemde termijn van dertig
les aides en cours doivent être arrêtées. dagen moet de lopende hulpverlening stopgezet zijn.
Dorénavant, le citoyen de l'Union ne pourra plus prétendre à une aide De burger van de Unie zal voortaan geen aanspraak meer kunnen maken op
sociale pendant toute la durée de son séjour sur le territoire belge maatschappelijke dienstverlening gedurende gans de periode dat hij in
en qualité de chercheur d'emploi. Pendant ce délai, l'intéressé ne de hoedanigheid van werkzoekende op het Belgisch grondgebied
peut également pas prétendre à l'aide médicale urgente. verblijft. Tijdens deze termijn kan de betrokkene evenmin aanspraak
maken op dringende medische hulp.
Que se passe-t-il pour les membres de la famille de ces citoyens de Wat gebeurt er voor de familieleden van deze burgers van de Unie in
l'Union en possession d'une annexe 19ter avant la date du 27 février het bezit van een bijlage 19ter afgeleverd vóór 27 februari 2012 ?
2012 ? On applique le même raisonnement que pour le citoyen de l'Union qu'ils Dezelfde redenering als voor de burger van de Unie die ze vergezellen
accompagnent ou rejoignent. of bij wie ze zich voegen, wordt gevolgd.
Dans ce cas de figure, cette modification législative a un impact pour In dit geval heeft deze wetswijziging gevolgen voor de familieleden
les membres de la famille d'un citoyen de l'Union qui se sont vus van een burger van de Unie, aan wie een bijlage 19ter werd afgeleverd
délivrer une annexe 19ter avant la date du 27 février 2012. vóór 27 februari 2012.
En effet, il appartient au C.P.A.S., si une aide sociale avait été
accordée avant la date du 27 février 2012, de procéder à la révision Indien maatschappelijke dienstverlening werd toegekend vóór 27
de la décision prise dans un délai raisonnable et ce au plus tard dans februari 2012, moet het O.C.M.W. immers de genomen beslissing herzien
les trente jours qui suivent l'entrée en vigueur de la loi. binnen een redelijke termijn en dit ten laatste binnen de dertig dagen
na het inwerkingtreden van de wet.
En effet, à partir du 27 février 2012 l'aide sociale ne peut plus être Het is immers zo dat er vanaf 27 februari 2012 geen maatschappelijke
accordée. En application du principe général de bonne administration, dienstverlening meer toegekend kan worden. Door de toepassing van het
algemeen beginsel van behoorlijk bestuur wordt er aan het O.C.M.W. een
un délai de trente jours, qui commence à courir à la date d'entrée en termijn van dertig dagen, te rekenen vanaf de datum van
vigueur de la loi est laissé au C.P.A.S. afin de pouvoir procéder à la inwerkingtreding van de wet, gegeven om over te gaan tot de herziening
révision de ses dossiers. Au-delà de ce délai de trente jours précité, van de dossiers. Na het verstrijken van voornoemde termijn van dertig
les aides en cours doivent être arrêtées dagen moet de lopende hulpverlening stopgezet zijn.
Dorénavant, les membres de la famille, qui accompagnent ou rejoignent De familieleden die een burger van de Unie die naar het Belgisch
un citoyen de l'Union qui est venu sur le territoire belge en qualité grondgebied is gekomen als werkzoekende, vergezellen of bij wie ze
zich voegen, zullen voortaan geen aanspraak meer kunnen maken op
de chercheur d'emploi, ne pourront plus prétendre à une aide sociale maatschappelijke dienstverlening zolang de burger die ze vergezellen
tant que le citoyen qu'ils accompagnent ou rejoignent a la qualité de of bij wie ze zich voegen de status van werkzoekende heeft. Tijdens
chercheur d'emploi. Pendant ce délai, les intéressés ne peuvent deze termijn kunnen de betrokkenen evenmin aanspraak maken op
également pas prétendre à l'aide médicale urgente. dringende medische hulp.
Est-il possible pour les citoyens de l'Union venus sur le territoire Kunnen de burgers van de Unie die naar het Belgisch grondgebied zijn
belge en vue d'y chercher un emploi et pour les membres de sa famille gekomen op zoek naar werk en hun familieleden op een bepaald moment
de se voir accorder à un moment donné une aide sociale (5) ? maatschappelijke dienstverlening bekomen ? (5)
Enkel wanneer ze een duurzaam verblijfsrecht in België zullen hebben.
Uniquement lorsqu'ils auront un droit de séjour permanent en Belgique. Kunnen de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is
Est-il possible d'insérer le citoyen de l'Union venu sur le territoire gekomen op zoek naar werk en zijn familieleden in aanmerking komen
belge en vue d'y chercher un emploi et les membres de sa famille dans voor een tewerkstellingsmaatregel tijdens de termijn van hun bijlage
une mesure de mise à l'emploi pendant la durée de leur annexe 19 (6) ? 19 ? (6)
Non, car l'aide n'est pas due jusqu'à l'obtention du droit de séjour permanent. 3. Absence d'aides d'entretien La nouvelle législation précise également que le C.P.A.S. n'est pas tenu avant l'acquisition du droit de séjour permanent d'octroyer des aides d'entretien. Afin d'être conforme à la directive 2004/38/CE, cette restriction n'est cependant pas applicable au citoyen de l'Union qui a la qualité de travailleur salarié ou non salarié ainsi qu'aux membres de sa famille qui l'accompagnent ou le rejoignent. La terminologie "aides d'entretien" est issue de la Directive 2004/38/CE; elle vise les " aides d'entretien aux études, y compris pour la formation professionnelle sous la forme de bourses d'études ou de prêts ". Lors des travaux préparatoires de la loi précitée du 19 Neen, omdat tot aan het bekomen van het duurzaam verblijfsrecht maatschappelijke dienstverlening niet verschuldigd is. 3. Geen steun voor levensonderhoud De nieuwe wetgeving bepaalt eveneens dat het O.C.M.W. niet verplicht is om vóór de verwerving van het duurzaam verblijfsrecht steun voor levensonderhoud toe te kennen. Met het oog op de nodige overeenstemming met Richtlijn 2004/38/EG, geldt deze beperking echter niet voor de burgers van de Unie die de status van werknemer of van zelfstandige hebben, evenals voor zijn familieleden die hem vergezellen of die zich bij hem voegen. De terminologie "steun voor levensonderhoud" is afkomstig van Richtlijn 2004/38/EG die de "steun (toegekend) voor levensonderhoud voor studies, inclusief beroepsopleiding, in de vorm van een studiebeurs of - lening" bepaalt. Tijdens de parlementaire voorbereiding van voormelde wet van 19 januari 2012 werd het volgende
janvier 2012, il a été précisé : gepreciseerd :
« ... qu'il s'agit de l'aide qui peut éventuellement être accordée en « ... dat het gaat over de steun die eventueel kan worden toegekend
plus du revenu d'intégration. Dans la pratique, un revenu boven op het leefloon. In de praktijk kan een leefloon,
d'intégration sociale peut être accordé ou une aide sociale maatschappelijke integratie, worden gegeven of een bedrag equivalent
équivalente au revenu d'intégration. Les "aides d'entretien" dont il aan het leefloon, maatschappelijke dienstverlening. Die twee varianten
est question dans cette proposition de loi ne visent pas ces deux van het leefloon worden niet geviseerd door steun aan het
variantes. Il s'agit uniquement de l'aide complémentaire qui peut être levensonderhoud in voorliggend wetsvoorstel. Het gaat enkel om de
accordée. Ces précisions sont importantes pour faire acter zogenaamde bijkomende steun, die daarbovenop kan worden gegeven. De
l'interprétation exacte de cet article" (Chambre des représentants de verklaring is belangrijk om de juiste interpretatie van het artikel te
Belgique - Compte rendu intégral avec compte rendu analytique traduit laten akteren" (Kamer van volksvertegenwoordigers van België -
Integraal verslag met vertaald beknopt verslag met de interventies -
des interventions - CRIV 53 PLEN 052 - du jeudi 27 octobre 2011 CRIV 53 PLEN 052 - van donderdag 27 oktober 2011 namiddag, p 155).
après-midi, p 155). Er moet bijgevolg rekening worden gehouden met deze interpretatie van
Il convient dès lors de se rattacher à cette interprétation donnée par de wetgever voor de toepassing van dit begrip in de praktijk van de
le législateur pour l'application de cette notion dans la pratique du O.C.M.W.'s. Dit geldt dus voor de aanvullende maatschappelijke
C.P.A.S. Cela vise donc les aides sociales complémentaires, qui comme dienstverlening, die zoals de Richtlijn 2004/38/EG verduidelijkt heeft
la Directive 2004/38/CE l'a précisé concerne "des aides d'entretien de "steun (toegekend) voor levensonderhoud voor studies, inclusief
aux études, y compris la formation professionnelle sous la forme de beroepsopleiding, in de vorm van een studiebeurs of -lening" betreft
bourse ou de prêts", celles-ci ne font pas l'objet d'un remboursement en die niet door de Belgische Staat wordt terugbetaald.
par l'Etat belge.
4. Subventions par l'Etat fédéral 4. Toelagen van de federale Staat
Suite à la modification de la loi du 8 juillet 1976 organique des Ingevolge de wijziging van de organieke O.C.M.W.-wet van 8 juli 1976
C.P.A.S., le droit à l'aide sociale n'est pas ouvert dans certaines wordt het recht op maatschappelijke dienstverlening in sommige
conditions au citoyen de l'Union et aux membres de sa famille. omstandigheden niet geopend voor de burger van de Unie en zijn
Il s'ensuit, à l'évidence, qu'aucune subvention ne sera octroyée par familieleden. Hieruit volgt vanzelfsprekend dat geen enkele toelage door de federale
Staat zal worden toegekend aan O.C.M.W.'s die maatschappelijke
l'Etat fédéral aux C.P.A.S. qui accordent une aide sociale dans une dienstverlening toekennen in een van de hypothesen waarvoor artikel
des hypothèses pour lesquelles l'article 57quinquies a établi qu'elle 57quinquies duidelijk heeft gemaakt dat ze niet verschuldigd was.
n'était pas due.
Conclusions Conclusies
Cette modification législative implique à partir du 27 février 2012 : Deze wetswijziging heeft vanaf 27 februari 2012 tot gevolg :
- que l'ensemble des citoyens de l'Union et les membres de leur - dat tijdens de eerste drie maanden van hun verblijf in België geen
famille ne peuvent plus se voir reconnaître pendant les trois premiers maatschappelijke dienstverlening kan worden toegekend aan alle burgers
mois de leur séjour en Belgique une aide sociale; van de Unie en hun familieleden;
- que le citoyen de l'Union venu sur le territoire belge en vue d'y - dat de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is
chercher un emploi et les membres de sa famille ne peuvent plus gekomen op zoek naar werk en zijn familieleden geen aanspraak meer
prétendre au droit à l'aide sociale pendant toute la durée de la recherche d'emploi; - qu'avant l'obtention d'un droit de séjour permanent, le C.P.A.S. n'est pas tenu d'octroyer des aides d'entretien aux citoyens de l'Union. Cette exception n'est pas applicable au citoyen de l'Union qui a la qualité de travailleur salarié ou non salarié. Il s'agit de modifications importantes et elles ne concernent que le droit à l'aide sociale. Elles n'ont aucun impact sur le droit à l'intégration sociale des citoyens de l'Union. Il s'ensuit que cette circulaire adapte et complète la circulaire du 29 juin 2011 relative au citoyen de l'UE en fonction des nouvelles dispositions légales. Je vous prie d'agréer, Mme la Présidente, M. le Président, l'expression de ma considération distinguée. La Secrétaire d'Etat à l'Asile et la Migration, à l'Intégration sociale et à la Lutte contre la Pauvreté kunnen maken op maatschappelijke dienstverlening tijdens gans de zoektocht naar werk; - dat vooraleer een duurzaam verblijfsrecht wordt bekomen, het O.C.M.W. niet verplicht is steun voor levensonderhoud toe te kennen aan de burgers van de Unie. Deze uitzondering geldt niet voor de burger van de Unie die de status van werknemer of van zelfstandige heeft. Het gaat om ingrijpende veranderingen die enkel betrekking hebben op het recht op maatschappelijke dienstverlening. Ze hebben geen enkele invloed op het recht op maatschappelijke integratie voor de burgers van de Unie. Hieruit vloeit voort dat deze omzendbrief de omzendbrief van 29 juni 2011 over de EU-burger aanpast en aanvult in functie van deze nieuwe wetsbepalingen. Hoogachtend, De Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maatschappelijke Integratie en Armoedebestrijding,
Mme M. DE BLOCK Mevr. M. DE BLOCK
_______ _______
Notes Nota's
(1) Cfr. Directive 2004/ 38/CE, considérant 1 (1) Cf. Richtlijn 2004/ 38/EG, considerans 1
(2) Cfr. Directive 2004/38/CE, considérant 21 (2) Cf. Richtlijn 2004/ 38/EG, considerans 21
(3) Une erreur de traduction est survenue dans la version française de (3) De Franse versie van dit artikel bevat een vertaalfout. De
cet article. La formulation "Par dérogation aux dispositions de la formulering "Par dérogation aux dispositions de la présente loi, le
présente loi, le centre n'est pas tenu d'accorder (...) doit se lire centre n'est pas tenu d'accorder (...)" moet als volgt worden gelezen
de la manière suivante "Par dérogation aux dispositions de la présente : "Par dérogation aux dispositions de la présente loi, l'aide sociale
loi, l'aide sociale n'est pas due par le centre (...)". Tout est mis n'est pas due par le centre (...)". Alles wordt in het werk gesteld om
en oeuvre pour que la version française de l'article 57quinquies soit de Franse versie van artikel 57quinquies zo snel mogelijk in
le plus rapidement possible mise en concordance avec la version overeenstemming te brengen met de Nederlandse versie.
néerlandaise.
(4) Les membres de la famille d'un citoyen de l'Union peuvent se voir (4) Aan de familieleden van een burger van de Unie kan ofwel een
délivrer soit une annexe 19 (s'ils possèdent la nationalité d'un Etat bijlage 19 (indien ze de nationaliteit van een lidstaat van de Unie
membre de l'Union) soit une annexe 19ter (s'ils ne possèdent pas la hebben), ofwel een bijlage 19ter (indien ze de nationaliteit van een
nationalité d'un Etat membre). Etant donné que lorsqu'ils ont une lidstaat van de Unie niet hebben) worden afgeleverd. Vermits ze met
annexe 19, ils ont également la nationalité d'un Etat membre, pour een bijlage 19 in hun bezit ook de nationaliteit van een lidstaat van
plus de facilité, on n'a pas procédé à la dichotomie entre les membres de la famille qui ont une annexe 19 et ceux qui ont une annexe 19ter. (5) Lorsque le citoyen de l'Union venu sur le territoire belge en qualité de chercheur d'emploi aura une carte E, il pourra prétendre au droit à l'intégration sociale. Cependant, aussi longtemps qu'il garde sa qualité de chercheur d'emploi, aucun complément en aide sociale ne pourra lui être octroyé avant l'acquisition du droit de séjour permanent. (6) Lorsque le citoyen de l'Union venu sur le territoire belge en qualité de chercheur d'emploi aura une carte E, il pourra prétendre au droit à l'intégration sociale. Ce dernier pourra notamment prendre la forme d'une mesure de mise à l'emploi. de Unie hebben, werd gemakshalve geen onderscheid gemaakt tussen familieleden met een bijlage 19 en die met een bijlage 19ter. (5) Indien de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is gekomen als werkzoekende over een E-kaart beschikt, kan hij aanspraak maken op het recht op maatschappelijke integratie. Zolang hij de hoedanigheid van werkzoekende behoudt, kan hem echter geen aanvullende maatschappelijke dienstverlening toegekend worden en dit tot aan het bekomen van een duurzaam verblijfsrecht. (6) Indien de burger van de Unie die naar het Belgisch grondgebied is gekomen als werkzoekende over een E-kaart beschikt, kan hij aanspraak maken op het recht op maatschappelijke integratie. Dit kan onder andere in de vorm van een leefloon of in de vorm van een
tewerkstellingsmaatregel.
^