Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Circulaire du 27/12/2016
← Retour vers "Circulaire relative à la loi du 25 décembre 2016 modifiant les articles 335 et 335ter du Code civil relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant "
Circulaire relative à la loi du 25 décembre 2016 modifiant les articles 335 et 335ter du Code civil relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant Omzendbrief betreffende de wet van 25 december 2016 tot wijziging van de artikelen 335 en 335ter van het Burgerlijk Wetboek betreffende de wijze van naamsoverdracht aan het kind
SERVICE PUBLIC FEDERAL JUSTICE 27 DECEMBRE 2016. - Circulaire relative à la loi du 25 décembre 2016 modifiant les articles 335 et 335ter du Code civil relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant A Mesdames et Messieurs les Procureurs généraux près les Cours d'appel, A Mesdames et Messieurs les Officiers de l'état civil du Royaume, Plusieurs circulaires régissent la matière de transmission du nom. D'une part, la circulaire du 30 mai 2014 relative à la loi du 8 mai 2014 en vue d'instaurer l'égalité de l'homme et de la femme dans le mode de transmission du nom à l'enfant et à l'adopté est parue le 30 mai 2014 au Moniteur belge. D'autre part la circulaire du 22 décembre 2014 relative à la loi du 5 mai 2014 modifiant le Code civil, le Code de droit international FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE 27 DECEMBER 2016. - Omzendbrief betreffende de wet van 25 december 2016 tot wijziging van de artikelen 335 en 335ter van het Burgerlijk Wetboek betreffende de wijze van naamsoverdracht aan het kind Aan de dames en heren Procureurs-generaal bij de hoven van beroep, Aan de dames en heren Ambtenaren van de burgerlijke stand van het Rijk, Verschillende omzendbrieven regelen de materie van de naamsoverdracht. Er is enerzijds de omzendbrief van 30 mei 2014 betreffende de wet van 8 mei 2014 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek met het oog op de invoering van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen bij de wijze van naamsoverdracht aan het kind en aan de geadopteerde die verschenen is in het Belgisch Staatsblad van 30 mei 2014. Anderzijds is er de omzendbrief van 22 december 2014 inzake de wet van 5 mei 2014 houdende de vaststelling van de afstamming van de meemoeder en de wet van 18 december 2014 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek, het Wetboek van internationaal privaatrecht, het Consulair
privé, le Code consulaire, la loi du 5 mai 2014 portant établissement Wetboek, de wet van 5 mei 2014 houdende de vaststelling van de
de la filiation de la coparente et la loi du 8 mai 2014 modifiant le afstamming van de meemoeder en de wet van 8 mei 2014 tot wijziging van
Code civil en vue d'instaurer l'égalité de l'homme et de la femme dans het Burgerlijk Wetboek met het oog op de invoering van de gelijkheid
le mode de transmission du nom à l'enfant et à l'adopté (M.B., 29 tussen mannen en vrouwen bij de wijze van naamsoverdracht aan het kind
décembre 2014, p. 106488 et s.). en aan de geadopteerde (B.S., 29 december 2014, blz. 106488 en
La présente circulaire entend donner de nouvelles instructions sur la volgende). Deze omzendbrief wil nieuwe instructies geven over de wijze waarop de
manière de constater le choix de nom par le père, la mère ou la keuze voor de naam van de vader, van de moeder of van de meemoeder
coparente et sur le nouveau régime supplétif d'attribution du nom en moet worden vastgesteld en over de nieuwe regeling van toekenning van
cas de désaccord des parents ou lorsqu'ils refusent d'effectuer un choix. Pour une bonne compréhension de cette circulaire, il y a lieu d'entendre aussi par parents les coparentes. La loi du 25 décembre modifiant les articles 335 et 335ter du Code civil relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant qui est parue le 30 décembre 2016 au Moniteur belge et qui est entrée en vigueur le 1er janvier 2017, a en effet introduit un nouveau régime supplétif en cas de désaccord des parents ou lorsqu'ils refusent d'effectuer un choix. de naam in geval van onenigheid tussen de ouders en van weigering door de ouders om een keuze te maken. Voor een goed begrip worden in deze omzendbrief onder `ouders' ook de `meeouders' verstaan. De wet van 25 december 2016 tot wijziging van de artikelen 335 en 335ter van het Burgerlijk Wetboek betreffende de wijze van naamsoverdracht aan het kind, in het Belgisch Staatsblad verschenen op 30 december 2016 en in werking getreden op 1 januari 2017, heeft immers een nieuwe aanvullende regeling in geval van onenigheid tussen de ouders en van weigering van de ouders om een keuze te maken, ingevoerd.
La circulaire précitée du 30 mai 2014 reste d'application aux De voormelde omzendbrief van 30 mei 2014 blijft van overeenkomstige
attributions du nom des enfants nés après le 31 décembre 2016, à toepassing op de toekenning van de naam van kinderen geboren na 31
l'exception des points qui ont trait aux règles supplétives (régime december 2016, met uitzondering van de punten met betrekking tot de
par défaut), et les règles qui déterminent les conditions de forme de aanvullende regels (standaardregeling), en de regels m.b.t. de
la déclaration conjointe de choix de nom (point 2.1.1.2. de la vormvoorwaarden van de gemeenschappelijke verklaring van naamkeuze
circulaire du 30 mai 2014) pour lesquelles les instructions de la (punt. 2.1.1.2. van de omzendbrief van 30 mei 2014), waarvoor de
richtlijnen in de voorliggende omzendbrief zullen gelden.
présente circulaire s'appliqueront. Deze omzendbrief geeft daarnaast toelichting bij de
En outre, cette circulaire commente les règles transitoires (article 4 overgangsbepalingen (artikel 4 van de wet van 25 december 2016 tot
de la loi 25 décembre 2016 modifiant les articles 335 et 335ter du wijziging van de artikelen 335 en 335ter van het Burgerlijk Wetboek
Code civil relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant). betreffende de wijze van naamsoverdracht aan het kind.)
Modalités de la déclaration de choix de nom par le père, la mère ou la Regels voor de verklaring van naamkeuze door de vader, de moeder of de
coparente meemoeder
Les présentes instructions se substituent à celles du point 2.1.1.2. In plaats van punt 2.1.1.2. van de omzendbrief van 30 mei 2014 moeten
de la circulaire du 30 mai 2014. Ces instructions visent à expliciter de voorliggende onderrichtingen toegepast worden. Deze onderrichtingen
beogen het uitdrukkelijk formuleren van bepaalde regels met betrekking
certaines modalités de constat du nom au moment de la naissance de tot de vaststelling van de naam op het ogenblik van de geboorte van
l'enfant et à les simplifier parce que les règles actuelles sont het kind en het vereenvoudigen ervan omdat de huidige regels als te
jugées trop strictes et pourraient mener à une application générale strikt worden beschouwd en zouden kunnen leiden tot een veralgemeende
des règles supplétives. toepassing van de aanvullende regels.
Les règles supplétives d'attribution du nom à la naissance De aanvullende regels van toekenning van de naam bij de geboorte
La loi du 8 mai 2014 précitée a retenu l'attribution du nom du père De voormelde wet van 8 mei 2014 voorzag in de toekenning van de naam
comme règle supplétive (applicable en cas de désaccord des parents ou van de vader als aanvullende regel (bij onenigheid tussen de ouders of
en l'absence de choix de nom). bij afwezigheid van keuze van naam).
Dans son arrêt n° 2/2016 du 14 janvier 2016, la Cour constitutionnelle In haar arrest nr. 2/2016 van 14 januari 2016 heeft het Grondwettelijk
a annulé ce régime par défaut au motif qu'il y avait une différence de Hof deze standaardregeling vernietigd omdat ze een niet te
traitement non justifiée, créant selon la Cour un véritable droit de rechtvaardigen verschil in behandeling bevatte die volgens het Hof een
véto dans ce domaine au profit du père. En effet, il suffisait que le echt vetorecht in hoofde van de vader creëerde op dit vlak. Het
père s'oppose au choix de la mère pour que son nom soit attribué volstond immers dat de vader zich verzette tegen de keuze van de
automatiquement à l'enfant. Cet arrêt produira ses effets le 1er moeder opdat zijn naam automatisch aan het kind zou worden toegekend.
janvier 2017. La nouvelle loi du 25 décembre 2016 retient, en cas de désaccord ou de refus des parents d'effectuer un choix, l'attribution du nom des deux parents accolés en fonction de l'ordre alphabétique dans lesquels leurs noms apparaissent mais dans la limite d'un nom pour chacun d'eux. Si l'un des parents ou les deux ont un double nom, ceux-ci pourront déterminer la partie du double nom qu'ils transmettront à leur enfant et qui sera accolé au nom de l'autre parent. Si le parent concerné ne le fait pas, la partie du double nom à transmettre est déterminée par l'ordre alphabétique. Par ailleurs, on étend le champ d'application des nouvelles règles supplétives à l'hypothèse d'un désaccord ou d'un refus des coparentes d'effectuer un choix dans l'attribution du nom de leur enfant. De fait, les règles supplétives qui leur sont applicables (cfr. article 335ter, § 1er, alinéa 2, du Code civil) obéissent à des principes similaires à ceux retenus pour les parents. Enfin, pour réparer l'inégalité constatée par la Cour constitutionnelle depuis l'entrée en vigueur de la loi du 8 mai 2014 précitée, le législateur a prévu la possibilité pour un des parents de demander l'application du nouveau régime par défaut à leurs enfants mineurs communs lorsque ceux-ci ne sont pas parvenus à un accord sur l'attribution du nom ou n'ont pas effectué un choix à ce propos. A la suite de l'entrée en vigueur de la nouvelle législation, Dit arrest zal gevolgen hebben vanaf 1 januari 2017. De nieuwe wet van 25 december 2016, voorziet, in geval van onenigheid tussen de ouders of van weigering door de ouders om een keuze te maken, in de toekenning van de naam van de ouders naast elkaar in alfabetische volgorde met niet meer dan één naam voor elk van hen. Als een of beide ouders een dubbele naam hebben, kunnen zij kiezen welk deel van hun dubbele naam ze door zullen geven aan hun kind en dat naast de naam van de andere geplaatst zal worden. Als de betrokken ouder geen keuze maakt, wordt het deel van zijn naam dat wordt doorgegeven bepaald door de alfabetische volgorde. Bovendien wordt het toepassingsgebied van de nieuwe aanvullende regels uitgebreid tot de hypothese van onenigheid tussen de meeouders of van weigering om een keuze te maken door de meeouders over de toekenning van de naam van hun kind. De aanvullende regels die op hen van toepassing zijn (cfr. artikel 335ter, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek) bevatten dezelfde principes als die voor de vader en de moeder. Tenslotte voorziet de wetgever, om de door het Grondwettelijk Hof vastgestelde ongelijkheid sinds de inwerkingtreding van de wet van 8 mei 2014 te herstellen, de mogelijkheid voor een van de ouders om de nieuwe standaardregeling toe te passen op hun gemeenschappelijke minderjarige kinderen wanneer zij er niet in geslaagd zijn overeen te komen over de toekenning van de naam of geen keuze hieromtrent hebben gemaakt. Ingevolge de inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving, wordt artikel
l'article 335, § 1er, alinéa 2, du Code civil est complété par les 335, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek, aangevuld met de
phrases suivantes : volgende zinnen :
« En cas de désaccord, l'enfant porte les noms du père et de la mère "In geval van onenigheid draagt het kind de naam van de vader en de
accolés par ordre alphabétique dans la limite d'un nom pour chacun naam van de moeder naast elkaar in alfabetische volgorde met niet meer
d'eux. Lorsque le père et la mère, ou l'un d'entre eux, portent un dan één naam voor elk van hen. Wanneer de vader en de moeder, of één
van hen, een dubbele naam dragen, kiest de betrokkene het deel van de
double nom, la partie du nom transmise à l'enfant est choisie par naam dat aan het kind wordt doorgegeven. Bij afwezigheid van keuze
l'intéressé. En l'absence de choix, la partie du double nom transmise wordt het deel van de dubbele naam dat wordt doorgegeven bepaald op
est déterminée selon l'ordre alphabétique. ». basis van de alfabetische volgorde.".
En outre, la dernière phrase de l'article 335ter, § 1er, alinéa 2, du Daarnaast wordt de laatste zin van artikel 335ter, § 1, tweede lid van
Code civil est remplacée par les phrases suivantes : het Burgerlijk Wetboek, vervangen door de volgende zinnen :
« En cas de désaccord, l'enfant porte les noms de la mère et de la "In geval van onenigheid draagt het kind de naam van de moeder en de
coparente accolés par ordre alphabétique dans la limite d'un nom pour naam van de meemoeder naast elkaar in alfabetische volgorde met niet
chacune d'elles. Lorsque la mère et la coparente, ou l'une d'entre meer dan één naam voor elk van hen. Wanneer de moeder en de meemoeder,
elles, portent un double nom, la partie du nom transmise à l'enfant of een van hen, een dubbele naam dragen, kiest de betrokkene het deel
est choisie par l'intéressée. En l'absence de choix, la partie du van de naam dat aan het kind wordt doorgegeven. Bij afwezigheid van
double nom transmise est déterminée selon l'ordre alphabétique. ». keuze wordt het deel van de dubbele naam dat wordt doorgegeven bepaald
op basis van de alfabetische volgorde.".
I. Conditions de forme de la déclaration conjointe de choix de nom I. Vormvoorwaarden van de gemeenschappelijke verklaring van naamkeuze
(enfants nés après le 31 décembre 2016) (kinderen geboren na 31 december 2016)
- Forme et contenu du choix de nom - Vorm en inhoud van de naamkeuze
La loi du 8 mai 2014 précitée prévoit que l'officier de l'état civil De voormelde wet van 8 mei 2014 bepaalt dat de ambtenaar van de
doit prendre acte du choix des parents (article 335, § 1er, alinéa 2, burgerlijke stand akte neemt van de keuze van de ouders (art. 335, §
du Code civil/article 335ter, § 1er, alinéa 2, du Code civil) lors de 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek/art. 335ter, § 1, tweede
la déclaration de naissance. lid, van het Burgerlijk Wetboek) bij de aangifte van de geboorte.
L'accord des parents est donc en principe requis. Het akkoord van de ouders is dus in principe vereist.
En effet, la loi incite le père, la mère ou la coparente à exprimer De wet zet de vader, de moeder en de meemoeder er immers toe aan om
leur choix conjointement. Le principe de l'autonomie de la volonté des samen hun keuze uit te drukken. Het principe van de wilsautonomie van
parents est en effet la règle et doit être encouragé. Ce n'est que de ouders is immers de regel en moet aangemoedigd worden. De
dans un petit nombre de cas de désaccord entre les parents ou de refus aanvullende regels zullen slechts in een klein aantal gevallen bij
de ceux-ci d'effectuer un choix que les règles supplétives onenigheid tussen de ouders of bij weigering om een keuze te maken,
toegepast worden. De ouders moeten immers in staat zijn om overeen te
s'appliqueront. En effet, ceux-ci doivent être capables de s'entendre komen over de keuze van de naam, zoals dat ook voorzien is bij de
sur le choix du nom, à l'instar de ce qui est prévu pour le prénom. voornaam. De overeenstemming van de ouders over de naamkeuze wordt
L'accord des parents sur le choix de nom est communiqué par le door de aangever of aangevers van de geboorte meegedeeld aan de
déclarant ou les déclarants de la naissance à l'officier de l'état ambtenaar van de burgerlijke stand.
civil. La déclaration de choix de nom peut être le fait du père, de la mère De verklaring van naamkeuze kan gedaan worden door de vader, de moeder
ou de la coparente, l'accord de l'autre parent étant implicite. of de meemoeder, met impliciet akkoord van de andere ouder.
Deux hypothèses sont envisageables : Twee hypothesen kunnen zich voordoen :
1) Si les père et mère ou mère et coparente déclarent ensemble la 1) Indien de vader en de moeder of de moeder en de meemoeder samen
naissance de leur enfant, l'officier de l'état civil dresse l'acte de aangifte doen van de geboorte van hun kind, stelt de ambtenaar van de
naissance sans tarder en mentionnant dans l'acte de naissance le nom burgerlijke stand onverwijld de akte van geboorte van het kind op en
ainsi choisi; vermeldt hij in de akte van geboorte de aldus gekozen naam;
Le choix des parents peut être effectué à l'aide d'une déclaration De keuze van de ouders kan opgenomen zijn in een gemeenschappelijke
conjointe qui démontre à suffisance l'accord de chacun des parents au verklaring die voldoende duidelijk het akkoord van elk van de ouders
sujet du nom. Dans ce cadre, on peut s'inspirer du contenu du modèle over de naamkeuze bevat. Daarvoor kan inhoudelijk het model van
de la circulaire du 30 mai 2014, auquel pourront être ajoutées d'autres données comme le choix du prénom, ou, le cas échéant, la loi applicable au nom. L'officier de l'état civil peut aussi acter l'accord des parents, par exemple, sur une minute de l'acte qu'il leur fera signer. La déclaration conjointe des parents est jointe au dossier. 2) Si seul un de ceux-ci déclare la naissance de l'enfant, l'officier de l'état civil ne devra pas s'assurer de l'effectivité de l'accord de l'autre parent et ce parce que les articles 373, alinéa 2, et 374, § 1er, alinéa 1er, du Code civil présument que le parent est censé avoir agi avec l'accord de l'autre parent. Le parent qui effectue la déclaration de naissance seul peut bien évidemment aussi remettre à l'officier de gemeenschappelijke verklaring in bijlage bij de omzendbrief van 30 mei 2014 worden gebruikt, waaraan eventuele andere gegevens zoals de keuze van de voornaam of desgevallend van het toepasselijk recht op de naam kunnen toegevoegd worden. De ambtenaar van de burgerlijke stand kan bijvoorbeeld ook het akkoord van de ouders noteren op een minuut van de akte en deze door hen laten handtekenen. De gemeenschappelijke verklaring van de ouders wordt bij het dossier gevoegd. 2) Als één ouder de geboorte van het kind aangeeft, zal de ambtenaar van de burgerlijke stand zich niet meer moeten verzekeren van het akkoord van de andere ouder en dit omdat de artikelen 373, tweede lid, en 374, § 1, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek, aannemen dat de ouder geacht wordt gehandeld te hebben met het akkoord van de andere ouder. De ouder die de aangifte van geboorte alleen doet kan uiteraard
l'état civil une déclaration conjointe des deux parents, accompagnée ook steeds een gemeenschappelijke verklaring van beide ouders met een
d'une copie de la carte d'identité du parent absent. L'officier de kopie van de identiteitskaart van de afwezige ouder aan de ambtenaar
l'état civil peut toujours faire signer par le déclarant un document van de burgerlijke stand overhandigen. De ambtenaar van de burgerlijke
dans lequel celui-ci déclare que le parent absent marque son accord ou stand kan de aangever steeds een document laten ondertekenen waarin
son désaccord sur le choix du nom effectué ou que les parents ont hij verklaart dat de afwezige ouder akkoord of niet akkoord is of dat
décidé de ne pas faire de choix. de ouders beslist hebben geen keuze te maken.
Une dernière hypothèse doit être ajoutée aux deux précédentes : le cas Aan de twee vorige hypotheses moet nog een laatste hypothese worden
où la naissance est déclarée par une des autres personnes visées à toegevoegd : het geval waarin de geboorte wordt aangegeven door een
l'article 56, § 2, alinéa 1er, du Code civil (médecin, accoucheuse ou van de andere personen bedoeld in artikel 56, § 2, eerste lid, van het
toute autre personne qui a assisté à l'accouchement ou chez qui Burgerlijk Wetboek (geneesheer, vroedvrouw of elke andere persoon die
l'accouchement a eu lieu). Dans ce dernier cas, il devra s'assurer de bij de bevalling tegenwoordig is geweest of door de persoon bij wie de
l'accord des parents puisque la détermination du nom est une bevalling heeft plaatsgehad). In dat geval, zal hij zich moeten
prérogative qui touche à l'exercice de l'autorité parentale. Il verzekeren van het akkoord van de ouders omdat de vaststelling van de
incombe aux père et mère ou aux mère et coparente qui ne procèdent pas naam een voorrecht is dat verbonden is met de uitoefening van het
en personne à la déclaration de naissance de leur enfant, de mettre en ouderlijk gezag. De ouders die niet persoonlijk aangifte doen van de
geboorte van hun kind moeten alles in het werk stellen opdat hun
gemeenschappelijke verklaring van naamkeuze zou kunnen worden
oeuvre tous les moyens nécessaires pour que leur déclaration de choix overhandigd aan de ambtenaar van de burgerlijke stand, op het ogenblik
de nom puisse être remise à l'officier de l'état civil au moment de la van de aangifte van de geboorte, door de verklarende derde bedoeld in
déclaration de naissance, par le tiers déclarant visé par l'article 56 du Code civil. L'accord des parents peut être constaté par la remise d'une déclaration conjointe des deux parents avec une copie de leurs cartes d'identité. S'il ne le peut pas, l'officier de l'état civil attribuera le nom selon les règles supplétives. Comme il a été relevé, la détermination du nom est une prérogative attachée à l'exercice de l'autorité parentale. La déclaration de choix de nom faite par l'un des parents est supposée l'être avec l'accord de l'autre parent. Cette présomption repose sur l'article 373, alinéa 2 (quand les parents vivent ensemble) ou sur l'article 374, § 1er, alinéa 1er, du Code civil (quand les parents ne vivent pas ou plus ensemble). Il artikel 56 van het Burgerlijk Wetboek. Het akkoord van de ouders kan vastgesteld worden door de overhandiging van een gemeenschappelijke verklaring van beide ouders met een kopie van hun identiteitskaarten. Als hij dit akkoord niet kan vaststellen, zal de ambtenaar van de burgerlijke stand de naam toekennen volgens de aanvullende regels. Zoals reeds vermeld, is de vaststelling van de naam een voorrecht verbonden aan de uitoefening van het ouderlijk gezag. De verklaring van naamkeuze gedaan door één van de ouders wordt geacht te zijn gedaan met instemming van de andere ouder. Dit vermoeden rust op artikel 373, tweede lid (wanneer de ouders samen wonen) of op artikel 374, § 1, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek (wanneer de ouders niet of niet meer samen wonen). Het komt dus niet
n'appartient donc pas à l'officier de l'état civil devant lequel le aan de ambtenaar van de burgerlijke stand voor wie de verklaring van
choix de nom est effectué de vérifier si le choix a été réellement naamkeuze wordt gedaan, toe om na te gaan of de keuze werkelijk
effectué conjointement. Il appartient au déclarant de communiquer à gemeenschappelijk werd gemaakt. Het is aan de aangever om de
l'officier de l'état civil le choix effectué conjointement, le fait gemeenschappelijke keuze, het gebrek daaraan of de onenigheid tussen
qu'il n'y en a pas ou le désaccord des parents. de ouders mee te delen aan de ambtenaar van de burgerlijke stand.
L'officier de l'état civil devra en revanche toujours vérifier la De ambtenaar van de burgerlijke stand zal daarentegen altijd de
transmissibilité du nom choisi par les parents (cfr. point 1.3. de la overdraagbaarheid van de door de ouders gekozen naam controleren (zie
circulaire du 30 mai 2014) et si tel n'est pas le cas, il devra punt 1.3. van de omzendbrief van 30 mei 2014) en indien dit niet het
geval is, zal hij moeten weigeren om de verklaarde naam in de akte te
refuser d'acter le nom déclaré. Il appliquera dans ce cas les règles vermelden. Hij zal in dat geval de aanvullende regels van toekenning
supplétives d'attribution du nom. van de naam toepassen.
- Manière dont le choix de nom est reçu par l'officier de l'état civil - Wijze waarop de naamkeuze door de ambtenaar van de burgerlijke stand
wordt ontvangen
Comme cela a été soulevé ci-avant, le choix des parents peut être Zoals hierboven vermeld kan de keuze van de ouders opgenomen zijn in
exprimé dans une déclaration conjointe ou dans une minute de l'acte een gemeenschappelijke verklaring of in een minuut van de akte die
que le déclarant ou les déclarants auront signée. ondertekend wordt door de aangever of aangevers.
Par conséquent, l'officier de l'état civil peut aussi recevoir, une De ambtenaar van de burgerlijke stand kan dus ook een
déclaration conjointe de choix de nom du nom effectuée par les parents gemeenschappelijke verklaring van naamkeuze door de ouders ontvangen
ou une déclaration du père, de la mère ou de la coparente. of een verklaring van de vader, de moeder of de meemoeder.
La déclaration de choix de nom doit, le cas échéant, être remise à In voorkomend geval moet de verklaring van naamkeuze overhandigd
l'officier de l'état civil ou être actée par l'officier de l'état worden aan de ambtenaar van de burgerlijke stand of daarvan akte
civil du lieu de naissance de l'enfant lors de la déclaration de worden genomen door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de
naissance dans les quinze jours qui suivent l'accouchement. plaats van geboorte van het kind tijdens de aangifte van de geboorte
binnen vijftien dagen na de bevalling.
Eu égard à l'article 335, § 1er, du Code civil une déclaration Gelet op artikel 335, § 1, van het Burgerlijk Wetboek zal een
anticipée n'emportera aucun effet au même titre qu'une déclaration voortijdige verklaring zonder gevolg blijven, net als een laattijdige
tardive. verklaring.
Vu ce qui précède, une déclaration de choix de nom ne peut pas être Een verklaring van naamkeuze kan dus niet ontvangen worden ter
reçue à l'occasion d'une reconnaissance prénatale. gelegenheid van een prenatale erkenning.
Elle doit être remise au moment de la déclaration de naissance et ne Ze moet overhandigd worden op het ogenblik van de aangifte van
peut être reçue au-delà du délai de quinze jours prévu par l'article geboorte en kan niet ontvangen worden na de termijn van vijftien dagen
55 du Code civil, sauf l'hypothèse visée par l'article 56, § 3, du voorzien in artikel 55 van het Burgerlijk Wetboek, behoudens de
même Code. hypothese bedoeld in artikel 56, § 3 van hetzelfde Wetboek.
Deux hypothèses sont à envisager : Twee hypothesen kunnen zich voordoen :
1) Les parents peuvent effectuer conjointement la déclaration auprès 1) De ouders kunnen gezamenlijk de verklaring afleggen voor de
de l'officier de l'état civil. ambtenaar van de burgerlijke stand.
L'officier de l'état civil n'a pas à se déplacer pour aller recueillir De ambtenaar van de burgerlijke stand moet zich niet verplaatsen om
la déclaration de l'un ou l'autre des père, mère ou coparente qui een verklaring van een vader, moeder of meemoeder die verhinderd zou
serait empêché. Il sera toujours possible à l'autre parent d'aller déclarer seul l'enfant et déclarer devant l'officier de l'état civil le nom que les deux parents auront choisi. 2) Un des parents peut déclarer seul le nom que portera l'enfant. Le déclarant, pourra à cette occasion, aussi signaler à l'officier de l'état civil que les parents ne sont pas d'accord à ce sujet ou ont décidé de ne pas faire de choix. Dans ce cas, l'officier de l'état civil actera ce désaccord ou ce refus d'effectuer un choix. L'officier de l'état civil mentionne le désaccord des parents dans le dossier. Il se peut que le parent absent se soit déjà opposé au choix effectué par le déclarant qui ne correspond pas à leur volonté commune avant la déclaration ou s'y oppose au moment de celle-ci. Dans ce cas, il faut que ce parent signale son désaccord à l'officier de l'état civil afin que celui-ci n'ait pas de doute quant à l'identité de cette personne ayant exprimé le refus (un désaccord ne peut être exprimé par courriel zijn, te gaan ontvangen. De andere ouder kan steeds alleen het kind gaan aangeven en voor de ambtenaar van de burgerlijke stand de naam verklaren die beide ouders gekozen hebben. 2) Een van de ouders kan alleen verklaren welke naam het kind zal dragen. De verklaarder zal in dat geval aan de ambtenaar van de burgerlijke stand ook kunnen aangeven dat de ouders het hier niet eens over waren of beslist hebben geen keuze te maken. In dat geval neemt de ambtenaar van de burgerlijke stand akte van deze onenigheid of deze weigering om een keuze te maken. De ambtenaar van de burgerlijke stand maakt in het dossier melding van de onenigheid tussen de ouders. Het is mogelijk dat reeds vóór of ten laatste op het ogenblik van de verklaring de afwezige ouder zich verzet tegen de door de aangever gedane keuze die niet overeenstemt met hun gemeenschappelijke wil. In dat geval moet deze ouder zijn onenigheid kenbaar maken aan de ambtenaar van de burgerlijke stand op dusdanige wijze dat deze geen twijfel heeft over de identiteit van de persoon die de weigering heeft uitgedrukt (de onenigheid kan enkel worden uitgedrukt door een e-mail
ou par un appel téléphonique que s'il est conforté par la preuve de of een telefoontje als dit versterkt wordt met het bewijs van de
l'identité du parent et ce, par toute voie de droit.). identiteit van de andere ouder en dit met alle middelen van recht).
Le parent qui conteste le choix du nom pourra apporter la preuve De ouder die de keuze van naam betwist kan het tegendeel bewijzen door
contraire par toute voie de droit. Si la déclaration de la personne alle middelen van recht. Als de verklaring van de verschijnende
qui comparaît s'avère mensongère, l'officier de l'état civil refuse persoon leugenachtig blijkt, weigert de ambtenaar van de burgerlijke
d'acter le nom mentionné dans la déclaration et en informe le stand akte te nemen van de in de verklaring vermelde naam en brengt
procureur du Roi (cfr. point 2.1.1.1. de la circulaire du 30 mai 2014). hij de procureur des Konings ervan op de hoogte (zie punt 2.1.1.1. van de omzendbrief van 30 mei 2014).
Lorsque par contre, le parent absent constate après l'établissement de Indien daarentegen de afwezige ouder na de opmaak van de akte van
l'acte de naissance que l'autre parent a effectué une déclaration geboorte vaststelt dat de andere ouder een leugenachtige verklaring
mensongère, ce parent a l'opportunité de saisir le tribunal de la heeft afgelegd, kan deze ouder de familierechtbank vatten zich
famille, en se fondant sur l'existence d'un désaccord entre parents baserend op het bestaan van een onenigheid tussen ouders over de
relatif à l'exercice d'une des prérogatives de l'autorité parentale. uitoefening van een van de prerogatieven van het ouderlijk gezag.
- Enregistrement du nom et du choix de nom par l'officier de l'état - Inschrijving van de naam en van de naamkeuze door de ambtenaar van
civil de burgerlijke stand
L'acte de naissance du premier enfant commun est dressé conformément De akte van geboorte van het eerste gemeenschappelijke kind wordt
aux dispositions de l'article 57 du Code civil. Il doit donc comporter opgesteld overeenkomstig de bepalingen van artikel 57 van het
l'indication du nom de l'enfant qu'il y a lieu de faire suivre selon Burgerlijk Wetboek. Zij omvat derhalve de vermelding van de naam van
le modèle suivant : het kind volgens het hiernavolgende model :
Nom : DURAND PEETERS (1re partie : DURAND; 2e partie : PEETERS. Naam : DURAND PEETERS (eerste deel : DURAND; tweede deel : PEETERS)
Pour rappel, la mention des deux parties du nom (1re partie :...; 2e Ter herinnering : de vermelding van de twee delen van de naam (eerste
partie : ...) ne doit apparaître sur l'acte dressé qu'en présence d'un deel : ...; tweede deel : ...) moet enkel in geval van een dubbele
double nom. Cette mention n'a pas lieu d'être pour les noms simples ou naam in de opgestelde akte worden opgenomen. Die vermelding is niet
composés (sur cette distinction, cfr. point 1.1. de la circulaire du aan de orde voor enkele of samengestelde namen (over dit onderscheid,
30 mai 2014). zie punt 1.1. van de omzendbrief van 30 mei 2014).
II. Conditions d'application des règles supplétives visées aux II. Toepassingsvoorwaarden van de aanvullende regels bedoeld in de
articles 335 et 335ter du Code civil modifié par les articles 2 et 3 artikelen 335 en 335ter van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd
de la loi du 25 décembre 2016. door de artikelen 2 en 3 van de wet van 25 december 2016.
1. Champ d'application 1. Toepassingsgebied
Ce régime est applicable aux cas où la filiation des père et mère ou Dit stelsel is van toepassing op de gevallen waar de afstamming van
vaderszijde en van moederszijde of van moederszijde en van
de la mère et de la coparente est établie simultanément (articles 335, meemoederszijde gelijktijdig wordt vastgesteld (artikelen 335, § 1,
§ 1er, alinéa 2, ou 335ter, § 1er, alinéa 2, du Code civil). tweede lid, of 335ter, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek).
Par conséquent, il ne concerne pas les cas où la double filiation est Het heeft bijgevolg geen betrekking op de gevallen waar de dubbele
établie successivement (articles 335, § 3, et 335ter, § 2, du Code afstamming opeenvolgend wordt vastgesteld (artikelen 335, § 3, en
335ter, § 2, van het Burgerlijk Wetboek). In dat geval draagt het kind
civil). En effet, dans ce cas l'enfant porte en principe le nom de la in principe immers de naam van de moeder, behalve wanneer de ouders
mère sauf lorsque les parents introduisent une déclaration conjointe een gemeenschappelijke verklaring indienen bij de ambtenaar van de
auprès de l'officier de l'état civil selon laquelle l'enfant portera burgerlijke stand volgens dewelke het kind een andere naam dan de naam
un autre nom que celui de la mère (nom du père ou de la coparente; les van de moeder zal dragen (naam van de vader of de meemoeder; beide
deux noms accolés dans l'ordre qu'ils déterminent). namen naast elkaar in de volgorde van hun keuze).
2. Conditions de fond et de compétence 2. Grondvoorwaarden en bevoegdheid
Il est fait application de ce régime aux cas de désaccord des parents Dit stelsel wordt toegepast in geval van onenigheid tussen de ouders
ou de refus d'effectuer un choix de leur part. Les règles supplétives of van weigering om een keuze te maken door de ouders. De aanvullende
(désaccord ou refus d'effectuer un choix) seront également applicables regels (onenigheid of weigering om een keuze te maken) zullen ook
worden toegepast bij kennelijke fouten of bij keuzes die niet
aux erreurs manifestes ou aux choix non conformes aux dispositions overeenstemmen met de wettelijke bepalingen (zie punt 1.3. van de
légales (cfr. point 1.3. de la circulaire du 30 mai 2014 sur le omzendbrief van 30 mei 2014 hierover).
sujet). En outre, par application des articles 335bis et 335ter, § 4, du Code Bovendien staan, bij toepassing van de artikelen 335bis en 335ter, §
4, van het Burgerlijk Wetboek, de onenigheid tussen de ouders of de
civil, le désaccord des parents ou le refus de ceux-ci d'effectuer un weigering door de ouders om een keuze te maken, gelijk met een keuze
choix équivaut à un choix et empêche de formuler un nouveau choix de en verhinderen zij de mogelijkheid om een nieuwe keuze van naam te
nom à l'égard des enfants suivants, issus d'une même fratrie (cfr. formuleren ten aanzien van de volgende kinderen van dezelfde ouders
point 1.2.1 de la circulaire du 30 mai 2014). (zie punt 1.2.1. van de omzendbrief van 30 mei 2014).
Dit stelsel is van toepassing op de ambtenaren van de burgerlijke
Ce régime est applicable aux officiers d'état civil (article 335, § 1er, stand (artikel 335, § 1, tweede lid van het Burgerlijk Wetboek) en op
alinéa 2, du Code civil) et aux chefs de poste consulaire (article 8 de hoofden van de consulaire beroepsposten (artikel 8 van het
du Code consulaire). Consulair Wetboek).
3. Composition du nom 3. Samenstelling van de naam
Le nom sera dorénavant composé du nom du père et du nom de la mère ou De naam wordt voortaan samengesteld uit de naam van de vader en de
s'il s'agit d'un cas de coparentalité, du nom de la mère et de la naam van de moeder of, in geval van meemoederschap, de naam van de
coparente. Leurs deux noms apparaîtront en fonction de l'ordre moeder en de naam van de meemoeder. Hun beide namen staan in
alphabétique. On privilégiera le nom dont la première lettre est la alfabetische volgorde. De naam waarvan de eerste letter het dichtst
plus proche du début de l'alphabet. bij het begin van het alfabet staat, krijgt dus voorrang.
Exemple : Nom du père : DURAND; nom de la mère : PEETERS. En cas de Voorbeeld : Naam van de vader : DURAND; naam van de moeder : PEETERS.
désaccord entre ceux-ci, l'enfant portera le nom de DURAND PEETERS, In geval van onenigheid tussen hen zal het kind de naam DURAND PEETERS
pas le nom PEETERS DURAND. dragen en niet de naam PEETERS DURAND.
Si les deux parents ont un nom qui commence par la même lettre, il Als de beide ouders een naam hebben die met dezelfde letter begint,
faudra tenir compte de la deuxième lettre du nom et ainsi de suite si moet, om de naam te bepalen die als eerste zal staan, rekening worden
les lettres suivantes sont également identiques pour établir le nom gehouden met de tweede letter van hun naam en zo verder als de
qui apparaîtra en premier. volgende letters ook dezelfde zijn.
Exemple : Nom du père : DE PAUW; nom de la mère DE WOLF. En cas de Voorbeeld : Naam van de vader : DE PAUW; naam van de moeder DE WOLF.
désaccord, l'enfant portera le nom DE PAUW DE WOLF, pas le nom DE WOLF In geval van onenigheid zal het kind de naam DE PAUW DE WOLF dragen en
DE PAUW. niet de naam DE WOLF DE PAUW.
Lorsque les parents ont un double nom, les parents auront la Wanneer de ouders een dubbele naam hebben, zullen de ouders de
possibilité de déterminer la partie de leur nom qu'ils souhaitent mogelijkheid hebben om zelf te bepalen welk deel van hun naam ze
transmettre. Cette possibilité veille à garantir l'autonomie de la willen doorgeven. Deze mogelijkheid waarborgt zo veel als mogelijk de
volonté du père, de la mère et de la coparente autant que possible wilsautonomie van de ouders op dit vlak.
dans ce domaine. Het gaat hier over een dubbele naam en niet over een samengestelde
Il est question d'un double nom, pas d'un nom composé. Dans ce dernier naam. In dat laatste geval, is de naam ondeelbaar en zal ze in haar
cas, il est indivisible et devra être transmis dans son intégralité geheel moeten worden doorgegeven (zie punt 1.1. van de omzendbrief van
(cfr. point 1.1. de la circulaire du 30 mai 2014). 30 mei 2014).
Si, dans le cadre de l'application du régime par défaut, le père, la Als, in het kader van de toepassing van de standaardregel, de ouder
mère ou la coparente qui possède un double nom, ne détermine pas la die over een dubbele naam beschikt niet bepaalt welk deel van de naam
partie du nom qu'il compte transmettre à l'enfant, il conviendra de hij wil overdragen aan het kind, moet de naam waarvan de eerste letter
transmettre le nom dont la première lettre est la plus proche du début de l'alphabet. het dichtst bij het begin van het alfabet staat, overgedragen worden.
Exemple : Nom du père : DURAND PEETERS (double nom); nom de la mère : Voorbeeld : Naam van de vader : DURAND PEETERS (dubbele naam); naam
GENEVOIX VAN MALDEGHEM (double nom). Si ces deux personnes ne van de moeder : GENEVOIX VAN MALDEGHEM (dubbele naam). Als deze twee
choisissent pas la partie du nom qu'elles transmettront à leur enfant, personen niet kiezen welk deel van de naam ze willen overdragen op hun
l'enfant portera le nom de DURAND GENEVOIX (la partie du nom du père kind, zal het kind de naam DURAND GENEVOIX (het deel van de naam van
dont la première lettre est la plus proche du début de l'alphabet est de vader waarvan de eerste letter het dichtst bij het begin van het
le nom DURAND; la partie du nom de la mère dont la première lettre est alfabet staat is de naam DURAND; het deel van de naam van de moeder
la plus proche du début de l'alphabet est GENEVOIX). waarvan de eerste letter het dichtst bij het begin van het alfabet
Si les deux parents ont les deux parties de leur double nom qui staat is de naam GENEVOIX) dragen.
commencent par la même lettre et si tous les deux ne déterminent pas Als de twee delen van de dubbele naam van beide ouders beginnen met
la partie du nom qu'ils comptent transmettre à l'enfant, il faudra dezelfde letter en als beide ouders niet bepalen welk deel van de naam
tenir compte de la deuxième lettre du nom et ainsi de suite si les ze willen overdragen aan het kind, moet, om de naam te bepalen die als
lettres suivantes sont également identiques pour établir le nom qui eerste zal staan, rekening worden gehouden met de tweede letter van de
apparaîtra en premier. naam en zo verder als de volgende letters ook dezelfde zijn.
Exemple : Nom du père : DE PAUW DE WOLF (double nom); nom de la mère : Voorbeeld : Naam van de vader : DE PAUW DE WOLF (dubbele naam); naam
LEGRAS LEGRELLE (double nom). Si ces deux personnes ne choisissent pas van de moeder : LEGRAS LEGRELLE (dubbele naam). Als deze twee personen
la partie du nom qu'elles transmettront, l'enfant portera le nom DE niet kiezen welk deel van de naam ze willen overdragen op hun kind,
PAUW LEGRAS (la partie du nom du père dont la première lettre est la zal het kind de naam DE PAUW LEGRAS (het deel van de naam van de vader
plus proche du début de l'alphabet est le nom DE PAUW; la partie du waarvan de eerste letter het dichtst bij het begin van het alfabet
nom de la mère dont la première lettre est la plus proche du début de staat is de naam DE PAUW; het deel van de naam van de moeder waarvan
l'alphabet est LEGRAS. En ce qui concerne la partie du nom du père ou de eerste letter het dichtst bij het begin van het alfabet staat is de
de la mère qui prévaudra sur l'autre, il y aura lieu de tenir compte naam LEGRAS) dragen. Wat het deel van de naam van de vader of van de
de la partie du nom du parent dont la première lettre est la plus moeder dat voorrang zal hebben op de andere betreft, moet rekening
proche du début de l'alphabet). worden gehouden met het deel van de naam van de ouder waarvan de
eerste letter het dichtst bij het begin van het alfabet staat.
III. Application des règles supplétives dans le temps III. Toepassing van de algemene regels in de tijd
1. Principe 1. Principe
La loi du 8 mai 2014 précitée, à l'origine du régime par défaut, est De voormelde wet van 8 mei 2014, die aan de basis ligt van de
entrée en vigueur le 1er juin 2014. standaardregeling, is in werking getreden op 1 juni 2014.
Pour rappel, l'article 11 de cette loi précise que : Artikel 11 van die wet bepaalt :
« La présente loi s'applique aux enfants nés et adoptés après son "Deze wet is van toepassing op kinderen die geboren of geadopteerd
entrée en vigueur. zijn na haar inwerkingtreding.
Toutefois, lorsqu'il existe déjà au moins un enfant dont la filiation Wanneer er echter reeds ten minste één kind is van wie de afstamming
est établie à l'égard des mêmes père et mère, le jour de l'entrée en ten aanzien van dezelfde ouders vaststaat op de dag waarop deze wet in
vigueur de la loi, [l'article 335 ancien du Code civil demeure werking treedt, [blijft het vroegere artikel 335, van toepassing] op
applicable] à la détermination du nom de l'enfant [...] né après son de vaststelling van de naam van het kind [...] geboren na de
entrée en vigueur et dont la filiation est établie à l'égard des mêmes inwerkingtreding ervan en wiens afstamming ten aanzien van dezelfde
père et mère. ». ouders vaststaat.".
Le régime supplétif ne peut donc pas s'appliquer aux enfants nés avant Het aanvullend stelsel kan dus niet toegepast worden op kinderen
l'entrée en vigueur de la loi du 8 mai 2014, soit le 1er juin 2014. geboren voor de inwerkingtreding van de wet van 8 mei 2014, te weten 1
En revanche, la Cour constitutionnelle a annulé le régime initialement juni 2014. Het Grondwettelijk Hof heeft daarentegen wel het door die wet
oorspronkelijk voorziene stelsel vernietigd, maar haar gevolgen
prévu par cette loi mais a maintenu ses effets jusqu'au 31 décembre gehandhaafd tot 31 december 2016. Zo moeten de kinderen geboren tussen
2016. Ainsi les enfants nés entre le 1er juin 2014 et le 31 décembre 1 juni 2014 en 31 december 2016, als de ouders er niet in slagen
2016 doivent, si les parents ne parviennent pas à s'entendre sur le
sujet, porter, conformément à l'ancien régime supplétif, le nom du hierover overeen te komen, overeenkomstig het oude aanvullend stelsel,
père de l'enfant. de naam van de vader dragen.
Les enfants nés à partir de l'entrée en vigueur de la loi 25 décembre Kinderen geboren vanaf de inwerkingtreding van de wet van 25 december
2016, soit le 1er janvier 2017, porteront le double nom des parents 2016, te weten 1 januari 2017, zullen de dubbele naam van de ouders
dont l'ordre d'apparition est déterminé par les articles 335, § 1er, dragen in de volgorde bepaald door de artikelen 335, § 1, tweede lid
alinéa 2, ou 335ter, § 1er, alinéa 2, du Code civil. of 335ter, § 1, tweede lid van het Burgerlijk Wetboek.
Pour éviter que les anciennes règles supplétives soient source de Om de ongelijke behandeling door de oude aanvullende regels te
discrimination, il est possible pour le père, la mère ou la coparente vermijden, is het voor de vader, de moeder of de meemoeder mogelijk om
d'introduire seul une déclaration auprès de l'officier de l'état civil alleen een verklaring in te dienen bij de ambtenaar van de burgerlijke
selon laquelle les nouvelles règles supplétives sont applicables à stand volgens dewelke de nieuwe aanvullende regels toepasselijk zijn
leur enfant né entre le 1er juin 2014 (date de l'entrée en vigueur de op hun tussen 1 juni 2014 (datum van inwerkingtreding van de wet van 8
la loi du 8 mai 2014) et le 31 décembre 2016 (date limite fixée par mei 2014) en 31 december 2016 (uiterste datum vastgelegd door het
l'arrêt de la Cour constitutionnelle). Grondwettelijk Hof) geboren kind.
En vertu de l'article 4 de la loi du 25 décembre 2016 : Artikel 4 van de wet van 25 december 2016 :
« § 1er. Lorsque l'enfant porte le nom de son père en raison du " § 1. Indien het kind de naam van de vader draagt wegens onenigheid
désaccord ou de l'absence de choix de ses parents, par application de of afwezigheid van keuze van zijn ouders, door toepassing van artikel
la troisième phrase de l'article 335, § 1er, alinéa 2, du Code civil, 335, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek, zoals ingevoegd door
telle qu'elle avait été insérée par la loi du 8 mai 2014, et qui a été de wet van 8 mei 2014, en dat vernietigd werd bij het arrest nr.
annulée par l'arrêt n° 2/2016 de la Cour constitutionnelle, mais dont 2/2016 van het Grondwettelijk Hof, maar waarvan de gevolgen door
les effets ont été maintenus par le même arrêt jusqu'au 31 décembre hetzelfde arrest behouden bleven tot 31 december 2016, kan de moeder
2016, la mère ou le père peut, par déclaration faite à l'officier de of de vader, bij verklaring bij de ambtenaar van de burgerlijke stand
l'état civil avant le 1er juillet 2017, demander au bénéfice des die wordt afgelegd voor 1 juli 2017, ten gunste van de na 31 mei 2014
enfants mineurs communs nés postérieurement au 31 mai 2014 et sous geboren gemeenschappelijke minderjarige kinderen en onder voorbehoud
réserve qu'il n'y ait pas d'enfants majeurs communs au jour de cette dat zij geen gemeenschappelijke meerderjarige kinderen hebben op de
demande, de leur attribuer le double nom conformément aux dispositions dag van deze aanvraag, vragen hen de dubbele naam toe te kennen
de la présente loi. overeenkomstig de bepalingen van deze wet.
Lorsque l'enfant porte le nom de la coparente en raison du désaccord Indien het kind de naam van de meemoeder draagt wegens onenigheid of
ou de l'absence de choix de ses parents, par application de l'article afwezigheid van keuze van zijn ouders, met toepassing van artikel
335ter, § 1er, alinéa 2, troisième phrase, du Code civil, telle 335ter, § 1, tweede lid, derde zin, van het Burgerlijk Wetboek, zoals
qu'elle avait été insérée par la loi du 5 mai 2014 et modifié par ingevoegd bij de wet van 5 mei 2014 en gewijzigd bij de wet van 18
celle du 18 décembre 2014 avant son remplacement par la présente loi, december 2014 voor de vervanging ervan bij deze wet, kan de moeder of
la mère ou la coparente peut, par déclaration faite à l'officier de de meemoeder, bij verklaring bij de ambtenaar van de burgerlijke stand
l'état civil avant le 1er juillet 2017, demander au bénéfice des die wordt afgelegd voor 1 juli 2017, ten gunste van de na 31 mei 2014
enfants mineurs communs nés postérieurement au 31 mai 2014 et sous geboren gemeenschappelijke minderjarige kinderen en onder voorbehoud
réserve qu'il n'y ait pas d'enfants majeurs communs au jour de cette dat zij geen gemeenschappelijke meerderjarige kinderen hebben op de
demande, de leur attribuer le double nom conformément aux dispositions dag van deze aanvraag, vragen hen de dubbele naam toe te kennen
de la présente loi. overeenkomstig de bepalingen van deze wet.
§ 2. Le nom déterminé conformément au § 1er est attribué à l'ensemble § 2. De overeenkomstig § 1 bepaalde naam wordt toegekend aan alle
des enfants mineurs communs. ». gemeenschappelijke minderjarige kinderen."
1.1. Plusieurs exemples peuvent illustrer les différentes situations. 1.1. Meerdere voorbeelden kunnen de verschillende situaties aantonen.
Exemple 1 Voorbeeld 1
Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : 1er février 2012 Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 1 februari 2012
Naissance de l'enfant A : 6 mars 2014; Naissance de l'enfant B : 23 Geboorte van kind A : 6 maart 2014; Geboorte van kind B : 23 januari
janvier 2016. 2016.
Le nom de l'enfant A s'impose d'autorité aux parents : il portera le De naam van kind A wordt van rechtswege opgelegd aan de ouders : het
nom DURAND (article 335, § 1er, ancien du Code civil). kind zal de naam DURAND dragen (oud artikel 335, § 1 van het
Burgerlijk Wetboek).
Les parents ne sont pas d'accord sur le nom de l'enfant B. En vertu de De ouders zijn het niet eens over de naam van kind B. In toepassing
l'article 11, alinéa 2, de la loi du 8 mai 2014, ce sont les règles van artikel 11, tweede lid, van de wet van 8 mei 2014, zijn de oude
anciennes de l'attribution du nom qui s'appliquent. Puisque la double regels over de toekenning van de naam van toepassing. Aangezien de
filiation à l'égard des mêmes père et mère est établie au moment de la afstamming ten aanzien van dezelfde ouders vastgesteld is op het
naissance, l'enfant B portera le nom DURAND. ogenblik van de geboorte, draagt het kind B de naam DURAND.
Exemple 2 Voorbeeld 2
Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : 2 février 2013 Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 2 februari 2013
Naissance de l'enfant A : 2 juin 2014; Naissance de l'enfant B : 13 Geboorte van kind A : 2 juni 2014; Geboorte van kind B : 13 november
novembre 2015. 2015.
Les parents ne sont pas d'accord à propos du nom de l'enfant A. On De ouders zijn het niet eens over de naam van kind A. De oude
applique les anciennes règles supplétives de la loi du 8 mai 2014 : aanvullende regels van de wet van 8 mei 2014 zijn van toepassing : het
l'enfant porte en principe le nom DURAND. Par application de l'article kind draagt in principe de naam DURAND. Door toepassing van artikel
335bis du Code civil (unité du nom au sein d'une même fratrie), 335bis van het Burgerlijk Wetboek (eenheid van naam tussen kinderen
l'enfant B portera le nom DURAND. Cependant jusqu'au 1er juillet 2017, geboren uit dezelfde ouders), zal kind B de naam DURAND dragen. Het
il sera possible au père ou à la mère d'introduire une déclaration de zal voor de vader of de moeder evenwel mogelijk zijn om tot 1 juli
2017 een verklaring van naamsverandering in te dienen krachtens
changement de nom en vertu de laquelle on appliquera les nouvelles dewelke de nieuwe regels van het aanvullend stelsel toegepast zullen
règles du régime supplétif (cfr. exemples infra à ce sujet). worden. (zie voorbeelden hieronder).
Exemple 3 Voorbeeld 3
Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : 18 décembre 2014. Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 18 december 2014.
Naissance de l'enfant A : 8 septembre 2016; Geboorte van kind A : 8 september 2016;
Naissance de l'enfant B : 30 juin 2017. Geboorte van kind B : 30 juni 2017.
Les parents ne s'accordent pas sur le choix du nom de l'enfant A. Ce De ouders zijn het niet eens over de naam van kind A. De oude
sont les anciennes règles supplétives de la loi du 8 mai 2014 précitée aanvullende regels van de wet van 8 mei 2014 zijn van toepassing (het
qui s'appliquent (la Cour a maintenu les effets de l'ancien régime Grondwettelijk Hof heeft de gevolgen van het oude stelsel gehandhaafd
jusqu'au 31 décembre 2016) : l'enfant A porte le nom DURAND. En vertu tot 31 december 2016) : kind A draagt de naam DURAND. Door toepassing
de l'article 335bis du Code civil (unité du nom au sein d'une même van artikel 335bis van het Burgerlijk Wetboek (eenheid van naam tussen
fratrie), l'enfant B portera le nom DURAND. Cependant jusqu'au 1er kinderen geboren uit dezelfde ouders), zal kind B de naam DURAND
juillet 2017, il sera possible au père ou à la mère d'introduire une dragen. Het zal voor de vader of de moeder evenwel mogelijk zijn om
tot 1 juli 2017 een verklaring van naamsverandering in te dienen
déclaration de changement de nom en vertu de laquelle on appliquera krachtens dewelke de nieuwe regels van het aanvullend stelsel
les nouvelles règles du régime supplétif (cfr. exemples infra à ce sujet). toegepast zullen worden. (zie voorbeelden hieronder).
Exemple 4 Voorbeeld 4
Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : 27 août 2015. Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 27 augustus 2015.
Naissance de l'enfant A : 28 février 2017; Geboorte van kind A : 28 februari 2017;
Naissance de l'enfant B : 20 mars 2018. Geboorte van kind B : 20 maart 2018.
Les parents ne s'entendent pas sur le nom de l'enfant A. D'après le De ouders zijn het niet eens over de naam van kind A. Volgens de
nouveau régime par défaut introduit par la loi du 25 décembre 2016 nieuwe standaardregeling ingevoerd door voormelde wet van 25 december
précitée, l'enfant A portera le nom DURAND PEETERS. En vertu de 2016 zal kind A de naam DURAND PEETERS dragen. Door toepassing van
l'article 335bis du Code civil (unité du nom au sein d'une même artikel 335bis van het Burgerlijk Wetboek (eenheid van naam tussen
fratrie), l'enfant B portera le nom DURAND PEETERS. kinderen geboren uit dezelfde ouders), zal kind B de naam DURAND
PEETERS dragen.
1.2. Etant donné qu'il s'agit d'une règle qui déroge au régime de 1.2. Aangezien het gaat om een regel die afwijkt van het gemeen recht,
droit commun, avec un effet rétroactif, et que l'attribution du nom met terugwerkende kracht, en de toekenning van de naam de openbare
est une matière d'ordre public, la possibilité d'une déclaration de orde raakt, is de mogelijkheid van een verklaring van naamsverandering
changement de nom en vue de faire appliquer les nouvelles règles met het oog op de toepassing van de nieuwe aanvullende regels, beperkt
supplétives est limitée dans le temps : jusqu'au 1er juillet 2017. in de tijd : tot 1 juli 2017. Na deze datum, kan de verklaring niet
Après cette date, il ne sera plus possible de l'introduire pour les meer worden afgelegd voor de kinderen geboren tussen 1 juni 2014 en 31
enfants nés entre le 1er juin 2014 et le 31 décembre 2016. december 2016.
Exemple 1 Voorbeeld 1
Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : le 27 décembre 2011. Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 27 december 2011.
Naissance de l'enfant A : 28 novembre 2016. Geboorte van kind A : 28 november 2016.
Les parents ne s'entendent pas sur le choix du nom de l'enfant : De ouders zijn het niet eens over de naam van kind : het kind draagt
l'enfant porte en principe le nom DURAND (la Cour constitutionnelle a in principe de naam DURAND (het Grondwettelijk Hof heeft de gevolgen
maintenu les effets de l'ancien régime jusqu'au 31 décembre 2016). van het oude stelsel gehandhaafd tot 31 december 2016).
Le 16 mars 2017, Madame PEETERS veut faire appliquer les nouvelles Op 16 maart 2017, wil mevrouw PEETERS de nieuwe aanvullende regels
règles supplétives et fait une déclaration de changement de nom sur doen toepassen en legt een verklaring van naamsverandering af op basis
base de l'article 4 de la loi du 25 décembre 2016. Cela est tout à van artikel 4 van de wet van 25 december 2016. Dit is inderdaad
fait envisageable. L'enfant A portera alors le nom DURAND PEETERS (le mogelijk. Kind A zal bijgevolg de naam DURAND PEETERS dragen (de vader
père a un nom dont la 1ère lettre est la plus proche du début de heeft een naam waarvan de eerste letter het dichtst bij begin van het
l'alphabet). En vertu de l'article 335bis du Code civil (unité du nom alfabet staat). Door toepassing van artikel 335bis van het Burgerlijk
Wetboek (eenheid van naam tussen kinderen geboren uit dezelfde
au sein de la même fratrie), le nom de l'enfant A déterminé en vertu ouders), zal de naam van kind A, vastgesteld op basis van deze
de cette déclaration s'imposera aux enfants communs futurs. verklaring, opgelegd worden aan de toekomstige gemeenschappelijke kinderen.
Exemple 2 : Voorbeeld 2 :
Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : le 3 décembre 2014. Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 3 december 2014.
Naissance de l'enfant A : le 2 février 2016. Geboorte van kind A : 2 februari 2016.
Les parents ne s'entendent pas sur le choix du nom de l'enfant A. De ouders zijn het niet eens over de naam van kind. Het kind draagt de
L'enfant porte alors le nom DURAND. naam DURAND.
Le 7 août 2017, la mère voudrait effectuer une déclaration de Op 7 augustus 2017 wil de moeder een verklaring van naamsverandering
changement de nom fondée sur l'article 4 de la loi du 25 décembre 2016 op basis van artikel 4 van de wet van 25 december 2016 afleggen opdat
pour que l'enfant puisse porter le nom de ses deux parents : het kind de naam van de beide ouders kan dragen : de ambtenaar van de
l'officier de l'état civil devra refuser cette possibilité car burgerlijke stand zal deze mogelijkheid moeten weigeren omdat ze te
celle-ci est hors délai. laat wordt afgelegd.
2. La déclaration de changement de nom fondée sur l'article 4 de la 2. De verklaring van naamsverandering op basis van artikel 4 van de
loi du 25 décembre 2016. wet van 25 december 2016.
Selon l'exposé des motifs relatifs à cette disposition, cette Volgens de memorie van toelichting bij deze bepaling, is deze
déclaration n'est autorisée que s'il y a des indices qui démontrent verklaring enkel toegestaan indien er aanwijzingen zijn die aantonen
que le nom de l'enfant a été effectivement déterminé conformément aux dat de naam van het kind wel degelijk werd vastgesteld op basis van de
règles supplétives de la loi du 8 mai 2014 précitée avant qu'elles ne aanvullende regels van voormelde wet van 8 mei 2014 voor ze vernietigd
soient annulées par la Cour constitutionnelle. werden door het Grondwettelijk Hof.
Ainsi, si le nom résulte d'un désaccord entre les parents, il faut Zo moet, als de naam het gevolg was van onenigheid tussen de ouders,
qu'il ait été constaté par l'officier de l'état civil lors de la de onenigheid werden vastgesteld door de ambtenaar van de burgerlijke
déclaration de choix de nom faite en application des anciens articles stand bij de verklaring van naamkeuze afgelegd overeenkomstig de oude
335, § 1er, alinéa 2, troisième phrase, et 335ter, § 1er, deuxième artikelen 335, § 1, twee lid, derde zin, en 335ter, § 1, tweede lid,
alinéa, troisième phrase, du Code civil. derde zin, van het Burgerlijk Wetboek.
Par contre, le nom de l'enfant sera effectivement la conséquence d'une Daarentegen zal de naam van het kind werkelijk het gevolg zijn van de
absence de choix par ses parents s'il n'y a pas de déclaration de afwezigheid van keuze van de ouders als er geen verklaring van
choix de nom (cfr. circulaire du 30 mai 2014) (Exposé des motifs, naamkeuze was (cfr. omzendbrief van 30 mei 2014) (Memorie van
Projet de loi modifiant les articles 335 et 335ter du Code civil toelichting, Wetsontwerp tot wijziging van de artikelen 335 en 335ter
relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant, Doc. parl., van het Burgerlijk Wetboek betreffende de wijze van naamsoverdracht
Chambre, 2016-17, n° 54-2220/001, p. 13). aan het kind, Parl. St. Kamer 2016-17, nr. 54-2220/001, p. 13).
Puisqu'il s'agit de permettre au parent qui a été victime d'une Aangezien het gaat om een verklaring die de ouder die het slachtoffer
discrimination fondée sur le sexe d'associer au nom du père ou de la werd van een ongelijke behandeling op basis van het geslacht moet
coparente celui de la mère de l'enfant, cette déclaration ne doit pas toelaten om de naam van de moeder toe te voegen aan de naam van de
être conjointe et peut être faite par le père, la mère ou la coparente. vader of van de meemoeder, moet deze verklaring niet gemeenschappelijk
Cette déclaration doit être inscrite dans les registres supplétoires zijn en kan ze gedaan worden door de vader, de moeder of de meemoeder.
de l'état civil ou dans ceux qui en tiennent lieu selon la formule Deze verklaring moet ingeschreven worden in de bijzondere of
suivante : dienstdoende registers overeenkomstig de volgende formulering :
Déclaration de changement de nom conformément à l'article 4 de la loi Verklaring van naamsverandering overeenkomstig artikel 4 van de wet
25 décembre 2016. van 25 december 2016.
Nom du père/de la mère/de la coparente comparant : Naam van de verschijnende vader/moeder/meemoeder :
Prénom(s) du père/de la mère/de la coparente comparant : Voorna(a)m(en) van de verschijnende vader/moeder/meemoeder :
Né le... Geboren op ...
Domicile : Woonplaats :
is verschenen en verklaart dat de volgende gemeenschappelijke
a comparu et déclare que les enfants mineurs communs suivants ... (nom minderjarige kinderen ... (huidige naam, voornamen, geboortedatum en
actuel, prénoms, la date et lieu de naissance des enfants mineurs -plaats van de gemeenschappelijke minderjarige kinderen) de naam ...
communs) portent le nom ... (nom attribué à l'enfant) en vertu de (naam toegekend aan het kind) dragen op basis van artikel 4 van de wet
l'article 4 de la loi du 25 décembre 2016 et l'article 335, § 1er, van 25 december 2016 en artikel 335, § 1, tweede lid/ 335ter, § 1,
alinéa 2/335ter, § 1er, alinéa 2 du Code civil. tweede lid van het Burgerlijk Wetboek.
(signature du comparant et de l'officier de l'état civil). (Handtekening van de verschijnende partij en de ambtenaar van de
burgerlijke stand).
A l'instar de ce qui est prévu pour l'article 12 de la loi du 8 mai Zoals wat voorzien is voor artikel 12 van de wet van 8 mei 2014, is de
2014, la déclaration de changement de nom n'est envisageable qu'à verklaring van naamsverandering enkel mogelijk ten aanzien van
l'égard des enfants issus d'une même fratrie et pour autant que l'un
d'eux n'ait pas atteint l'âge de dix-huit ans. kinderen geboren uit dezelfde ouders en voor zover geen van hen de
Cette faculté ne peut être exercée qu'une seule fois. leeftijd van 18 jaar heeft bereikt.
Les règles de compétence territoriales sont identiques à celles de Deze mogelijkheid kan slechts eenmaal worden uitgeoefend.
l'article 12 : la commune dans lequel l'enfant est inscrit dans les registres de la population. Si l'enfant est inscrit dans les registres consulaires, la déclaration devra être faite devant le chef du poste de carrière dans les registres consulaires de la population desquels l'enfant est inscrit. Si la déclaration de changement de nom est effectuée dans une commune autre que celle où l'acte de naissance a été dressé, l'officier de l'état civil qui constate le changement de nom en informe l'officier de l'état civil du lieu de naissance. Cela peut se faire par courrier électronique ou par fax. Le Ministre de la Justice, De territoriale bevoegdheidsregels zijn dezelfde als die in artikel 12 : de gemeente waar het kind is ingeschreven in de bevolkingsregisters. Indien het kind is ingeschreven in de consulaire bevolkingsregisters zal de verklaring moeten worden afgelegd voor het hoofd van de consulaire beroepspost waar de kinderen zijn ingeschreven. Als de verklaring van naamsverandering gedaan wordt in een andere gemeente dan deze waar de akte van geboorte werd opgemaakt, zal de ambtenaar van de burgerlijke stand die de verklaring van naamkeuze ontvangt de ambtenaar van de burgerlijke stand van de plaats van geboorte inlichten. Dat kan via e-mail of fax. De Minister van Justitie,
K. GEENS K. GEENS
^