← Retour vers "Circulaire. - Marchés publics. - Interdiction de mentionner dans les clauses d'un marché des spécifications techniques limitant ou excluant le jeu normal de la concurrence "
Circulaire. - Marchés publics. - Interdiction de mentionner dans les clauses d'un marché des spécifications techniques limitant ou excluant le jeu normal de la concurrence | Omzendbrief. - Overheidsopdrachten. - Verbod om in de bepalingen van een opdracht technische specificaties op te nemen die het gewone verloop van de mededinging beperken of uitsluiten |
---|---|
SERVICE PUBLIC FEDERAL CHANCELLERIE DU PREMIER MINISTRE | FEDERALE OVERHEIDSDIENST KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER |
23 JUIN 2004. - Circulaire. - Marchés publics. - Interdiction de | 23 JUNI 2004. - Omzendbrief. - Overheidsopdrachten. - Verbod om in de |
mentionner dans les clauses d'un marché des spécifications techniques | bepalingen van een opdracht technische specificaties op te nemen die |
limitant ou excluant le jeu normal de la concurrence | het gewone verloop van de mededinging beperken of uitsluiten |
Aux pouvoirs adjudicateurs et entités adjudicatrices soumis à la loi | Aan de aanbestedende overheden en aanbestedende diensten die tot het |
du 24 décembre 1993 relative aux marchés publics et à certains marchés | toepassingsgebied behoren van de wet van 24 december 1993 betreffende |
de travaux, de fournitures et de services. | de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van |
werken, leveringen en diensten. | |
Madame, Monsieur le Ministre, | Mevrouw, Mijnheer de Minister, |
Mesdames, Messieurs, | Mevrouwen, Mijne Heren, |
1. Plusieurs circulaires, dont une circulaire du Premier Ministre du 7 | 1. Verscheidene omzendbrieven, waaronder een omzendbrief van de Eerste |
novembre 1980 publiée dans le Moniteur belge du 18 novembre 1980, ont | Minister van 7 november 1980 die in het Belgisch Staatsblad van 18 |
déjà rappelé antérieurement aux pouvoirs adjudicateurs l'existence | november 1980 werd gepubliceerd, hebben de aanbestedende overheden |
d'un principe général interdisant de mentionner dans les cahiers | vroeger reeds herinnerd aan een algemeen principieel verbod om in de |
spéciaux des charges des spécifications à ce point précises qu'elles | bestekken specificaties op te nemen die zo nauwkeurig zijn opgesteld |
conduisent à privilégier un produit ou une firme déterminée. Comme il | dat ze een product of een bepaalde firma bevoordelen. Zoals reeds |
l'a déjà été souligné, l'application de ce principe tend à supprimer | benadrukt, heeft de toepassing van dit principe tot doel elk monopolie |
tout monopole et à étendre autant que possible le champ de la | te verhinderen en zoveel mogelijk ruimte te laten voor mededinging bij |
overheidsopdrachten. | |
concurrence dans les marchés publics. | Deze materie wordt geregeld in de artikels 82 tot 85 van het |
Les articles 82 à 85 de l'arrêté royal du 8 janvier 1996 relatif aux | koninklijk besluit van 8 januari 1996 betreffende de |
marchés publics de travaux, de fournitures et de services et aux | overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten |
concessions de travaux publics et les articles 67 à 71 de l'arrêté | en de concessies voor openbare werken, alsook in de artikels 67 tot 71 |
royal du 10 janvier 1996 relatif aux marchés publics de travaux, de | van het koninklijk besluit van 10 januari 1996 betreffende de |
fournitures et de services dans les secteurs de l'eau, de l'énergie, | overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten |
des transports et des télécommunications réglementent cette matière. | in de sectoren water, energie, vervoer en telecommunicatie. |
Il en va de même pour les articles 20 à 22 de l'arrêté royal du 18 | Hetzelfde geldt voor de artikels 20 tot 22 van het koninklijk besluit |
juin 1996 relatif à la mise en concurrence dans le cadre de la | van 18 juni 1996 betreffende de mededinging in het raam van de |
Communauté européenne de certains marchés de travaux, de fournitures | Europese Gemeenschap van sommige opdrachten voor aanneming van werken, |
et de services, dans les secteurs de l'eau, de l'énergie, des | leveringen en diensten in de sectoren water, energie, vervoer en |
transports et des télécommunications. | telecommunicatie. |
Ces articles transposent des dispositions des directives 95/50/CEE, | Deze artikels zetten bepalingen van de richtlijnen 92/50/EEG, |
93/36/CEE, 93/37/CEE et 93/38/CEE. | 93/36/EEG, 93/37/EEG en 93/38/EEG om. |
2. Les articles 85, 71 et 21, § 2, des trois arrêtés royaux respectivement cités interdisent donc d'introduire dans les clauses contractuelles propres à un marché déterminé, des spécifications techniques mentionnant des produits d'une fabrication ou d'une provenance déterminée, ou des procédés particuliers qui ont pour effet de favoriser ou d'éliminer certaines entreprises. Est notamment interdite, l'indication de marques commerciales ou industrielles, de brevets ou de types, ou celle d'une origine ou d'une production déterminée. Il est donc notamment interdit : - de mentionner des brevets, types, modèles, procédés,... ou de faire une référence à des objets déjà incorporés dans les ouvrages; | 2. De artikels 85, 71 en 21, § 2, van de drie respectievelijk geciteerde koninklijke besluiten leggen dus een verbod op om in de contractclausules, die voor een bepaalde opdracht gelden, technische specificaties op te nemen die producten van een bepaald fabrikaat of van een bepaalde herkomst of speciale technieken vermelden, waardoor sommige ondernemingen worden bevoordeeld of uitgeschakeld. Het is onder meer verboden handels- of industriële merken, octrooien of typen, of een bepaalde oorsprong of productie te vermelden. Het is dus onder meer verboden : - octrooien, typen, modellen, technieken,... te vermelden of te verwijzen naar zaken die tot de bouwwerken behoren; |
- de désigner un lieu de provenance, d'exploitation, d'extraction, de | - melding te maken van een plaats van herkomst, exploitatie, |
fabrication, de production; | ontginning, fabricage of productie; |
- de fixer des caractéristiques ou spécifications techniques | - technische specificaties of kenmerken vast te stellen die bij |
favorisant ou éliminant a priori un produit d'une provenance | voorbaat een product van een bepaalde herkomst bevoordelen of |
déterminée; | uitsluiten; |
- de reprendre, même partiellement, des descriptions extraites de | - beschrijvingen over te nemen, zelfs gedeeltelijk, uit catalogi of |
catalogues ou de prospectus; | prospectussen; |
- d'insérer dans le cahier spécial des charges une clause invitant ou | - in het bestek een clausule op te nemen die de inschrijvers ertoe |
obligeant les soumissionnaires à se référer à des échantillons ou | uitnodigt of verplicht te verwijzen naar stalen of modellen waarover |
modèles détenus par l'administration; | het bestuur beschikt; |
- de mentionner la marque d'un produit, appareil ou matériau | - het merk van een bepaald product, apparaat of materiaal of de naam |
déterminé, ou la firme, le fabricant ou le vendeur, même si cette | van de firma die het fabriceert of verkoopt te vermelden, ook al gaat |
marque est suivie des mots « ... ou équivalent... ». | deze vermelding vergezeld van de woorden « ... of gelijkwaardig... ». |
Comme exemples concrets de dispositions qu'il y a lieu de prohiber en | Hierna volgen enkele concrete voorbeelden van bepalingen die over het |
règle générale, citons : | algemeen niet toegelaten zijn : |
- un cahier spécial des charges d'un marché de fournitures qui, pour | - een bestek voor een opdracht van leveringen dat de fluorescerende |
préciser les luminaires à fluorescence dont question, emploie les | lampen, waarop de opdracht betrekking heeft, beschrijft met de woorden |
termes « fabrication de la firme X ou similaire »; | « gefabriceerd door de firma X of dergelijke »; |
- une stipulation d'un cahier spécial des charges concernant la chape | - een bepaling in het bestek betreffende de waterdichte deklaag op een |
d'étanchéité d'un ouvrage, qui précise les caractéristiques du produit | bouwwerk, die de kenmerken van het dekmiddel zo bepaalt, dat deze |
de recouvrement de manière telle que cette description conduit | beschrijving geen andere keuze laat dan een geoctrooieerd product |
inévitablement à un produit sous brevet dont le représentant exclusif | waarvan de alleenvertegenwoordiger de firma Y is; |
est la firme Y; - un cahier spécial des charges qui, en ce qui concerne le mode de | - een bestek betreffende de beschermingswijze en de na te leven normen |
protection et les performances à respecter par les tôles à utiliser | wat de platen betreft, bestemd voor de voorgevel van op te richten |
pour les façades de hangars à construire, reproduit quasi | hangars, en waarin nagenoeg tekstueel de technische specificaties van |
textuellement les spécifications techniques d'une firme Z pour le | een firma Z zijn opgenomen wat het beschermingssysteem voor het staal |
système de protection de son acier protégé. Seule cette firme est à | betreft. Bijgevolg kan alleen deze firma aan de vereisten voldoen |
même de respecter l'exigence quant à l'épaisseur de la couche de | inzake de dikte van de beschermlaag. Bovendien wordt aangenomen dat |
protection, exigence qui est par ailleurs reconnue comme | die vereiste op geen enkele wetenschappelijke basis berust; |
scientifiquement dépourvue de toute signification; | - een technische specificatie waardoor wordt geëist dat materialen te |
- une spécification technique exigeant la conformité à une norme | gebruiken bij de uitvoering van een overheidsopdracht voor aanneming |
nationale de matériaux à mettre en oeuvre dans un marché public de | van werken voldoen aan een nationale norm (arrest van het Hof van |
travaux (arrêt de la Cour de Justice des Communautés européennes du 22 | Justitie van de Europese Gemeenschappen van 22 september 1988, zaak |
septembre 1988, affaire C-45/87, Commission des Communautés | C-45/87, Commissie van de Europese Gemeenschappen tegen Ierland); |
européennes contre l'Irlande); | |
- la mention dans un marché informatique d'une marque d'un logiciel de | - de vermelding bij een informaticaopdracht van een merk van een |
connexion ou de microprocesseurs provenant d'un producteur déterminé | besturingssoftware of van microprocessors dat verkrijgbaar is bij een |
(en ce sens, arrêt de la Cour de Justice des Communautés européennes | bepaalde producent (in die zin, arrest van het Hof van Justitie van de |
du 24 janvier 1995, affaire C-359/93, Commission des Communautés | Europese Gemeenschappen van 24 januari 1995, zaak C-359/93, Commissie |
européennes contre les Pays-Bas). | van de Europese Gemeenschappen tegen Nederland). |
De telles mentions sont donc contraires au droit communautaire et | Dergelijke vermeldingen zijn dus strijdig met het gemeenschappelijk en |
national applicable. | nationaal toepasselijk recht. |
3. L'interdiction rappelée au point 2 ne connaît que deux dérogations | 3. Slechts in twee gevallen kan worden afgeweken van de in punt 2 |
: | vermelde verbodsbepaling : |
- lorsqu'une telle indication est justifiée par l'objet du marché; | - wanneer een dergelijke aanduiding onontbeerlijk is ten opzichte van |
het voorwerp van de opdracht; | |
- lorsque, à titre exceptionnel, il n'est pas possible de donner une | - wanneer het, in uitzonderlijke gevallen, niet mogelijk is het |
description de l'objet du marché au moyen de spécifications | voorwerp van de opdracht te beschrijven via voldoende nauwkeurige |
suffisamment précisées et intelligibles pour tous les intéressés. Dans | specificaties die verstaanbaar zijn voor alle betrokkenen. In dat |
ce cas, la mention « ou équivalent » doit toujours être indiquée (en | geval moet de vermelding steeds vergezeld gaan van de woorden « of |
ce sens également, l'ordonnance de la Cour de Justice des Communautés | gelijkwaardig ». (ook in die zin, beschikking van Justitie van het Hof |
européennes du 3 décembre 2001, affaire C-59/00, Bent Mousten | van de Europese Gemeenschappen van 3 december 2001, zaak C-59/00, Bent |
Vestergaard contre SpOttrup Boligselskab). | Mousten Vestergaard tegen SpOttrup Boligselskab). |
Ces deux dérogations sont de stricte interprétation. | Deze twee afwijkingen moeten restrictief worden geïnterpreteerd. |
Bruxelles, le 23 juin 2004. | Brussel, 23 juni 2004. |
Le Premier Ministre, | De Eerste Minister, |
G. VERHOFSTADT | G. VERHOFSTADT |