← Retour vers "Circulaire ministérielle relative à l'application de la surveillance de la santé des stagiaires "
Circulaire ministérielle relative à l'application de la surveillance de la santé des stagiaires | Ministeriële omzendbrief betreffende de toepassing van het gezondheidstoezicht op stagiairs |
---|---|
SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE | FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG |
12 JANVIER 2004. - Circulaire ministérielle relative à l'application | 12 JANUARI 2004. - Ministeriële omzendbrief betreffende de toepassing |
de la surveillance de la santé des stagiaires | van het gezondheidstoezicht op stagiairs |
Les articles 12bis à 12quinquies de l'arrêté royal du 3 mai 1999 | De artikelen 12bis tot 12quinquies van het koninklijk besluit van 3 |
relatif à la protection des jeunes au travail, insérés par l'arrêté | mei 1999 betreffende de bescherming van jongeren op het werk, |
royal du 3 mai 2003 (Moniteur belge du 23 mai 2003) déterminent un | ingevoegd bij het koninklijk besluit van 3 mei 2003 (Belgisch |
certain nombre de dispositions particulières applicables aux | Staatsblad van 23 mei 2003), stellen een aantal bijzondere bepalingen |
stagiaires. | vast die van toepassing zijn op stagiairs. |
Cette circulaire a pour objectif de préciser les obligations relatives | Deze omzendbrief heeft tot doel de verplichtingen inzake |
à la surveillance de la santé des stagiaires imposées aux employeurs | gezondheidstoezicht op de stagiairs die worden opgelegd aan de |
chez qui des stagiaires sont affectés. | werkgevers bij wie stagiairs worden tewerkgesteld te verduidelijken. |
L'employeur où est affecté le stagiaire, doit effectuer une analyse | De werkgever bij wie de stagiair wordt tewerkgesteld moet beschikken |
des risques liés aux activités qu'exercera le stagiaire (article 3 de | over een risico-analyse van de activiteiten die de stagiair zal |
l'arrêté royal du 3 mai 1999). Cette analyse des risques doit | uitoefenen (artikel 3 van koninklijk besluit van 3 mei 1999). Deze |
permettre de déterminer s'il existe des risques spécifiques découlant | risico-analyse moet toelaten te bepalen of er specifieke risico's zijn |
du fait que l'on occupe un jeune. Cette analyse des risques doit donc | die voortvloeien uit het feit dat een jongere wordt tewerkgesteld. |
permettre d'évaluer tout risque pour la sécurité, la santé physique et | Aldus moet deze risico-analyse toelaten alle risico's voor de |
veiligheid, de lichamelijke en geestelijke gezondheid of de | |
mentale ou le développement résultant : | ontwikkeling te beoordelen die voorvloeien uit : |
- d'un manque d'expérience des jeunes; | - het feit dat een jongere gebrek aan ervaring heeft; |
- de l'absence de conscience de l'existence des risques; | - zich niet van risico's bewust is; |
- ou du développement non encore achevé. | - of dat zijn ontwikkeling nog niet is voltooid. |
Les agents, procédés, travaux et endroits visés à l'annexe à l'arrêté | De agentia, procédés, werkzaamheden en plaatsen vermeld in de bijlage |
royal du 3 mai 1999 sont considérés comme des agents, procédés, | bij het koninklijk besluit van 3 mei 1999 worden beschouwd als |
travaux et endroits qui présentent un risque spécifique pour les | agentia, procédés, werkzaamheden en plaatsen die een specifiek risico |
jeunes. | inhouden voor jongeren. |
L'employeur doit transmettre à l'établissement d'enseignement les | De werkgever moet de resultaten van die risico-analyse meedelen aan de |
résultats de l'analyse des risques. | onderwijsinstelling. |
Les résultats de l'analyse des risques indiqueront dans quelle mesure | De resultaten van de risico-analyse zullen aangeven in welke mate er |
une évaluation de santé du stagiaire est nécessaire. | een beoordeling van de gezondheid van de stagiair noodzakelijk is. |
Les principes suivants sont d'application : | De volgende principes zijn van toepassing : |
1o Chaque stagiaire, affecté pour la toute première fois, doit subir une évaluation de santé générale. L'objectif de cet examen est d'établir si le stagiaire est apte à exécuter le stage. Cette évaluation est effectuée par un médecin du travail du service interne ou externe pour la prévention et la protection au travail auquel fait appel l'employeur où le stagiaire est affecté. La preuve qu'un jeune a été soumis à cette surveillance de la santé est fournie par le formulaire d'évaluation de santé que remet le médecin du travail après l'examen. Lorsqu'un stagiaire est affecté chez un autre employeur et qu'il est constaté qu'il n'est exposé à aucun risque, le formulaire d'évaluation de la santé reste valable. Dans ce cas, un nouvel examen médical n'est plus nécessaire lors d'une future affectation. Cependant, il faut noter qu'un examen médical imposé par la législation relative à l'enseignement et effectué par des services désignés par cette législation peut également être pris en considération. L'examen effectué par ces services est subsidiaire et volontaire. La responsabilité finale pour l'analyse des risques et l'application de | 1o Elke stagiair die voor de allereerste maal wordt tewerkgesteld, moet een algemene gezondheidsbeoordeling gekregen hebben. De bedoeling van dit onderzoek bestaat er in vast te stellen of de stagiair geschikt is voor het verrichten van de stage. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door de arbeidsgeneesheer van de interne of externe dienst voor preventie en bescherming op het werk waarop de werkgever, bij wie de stagiair wordt tewerkgesteld, een beroep doet. Het bewijs dat een jongere aan dit gezondheidstoezicht werd onderworpen wordt geleverd door het formulier van gezondheidsbeoordeling dat de arbeidsgeneesheer overhandigt na het onderzoek. Wanneer een stagiair bij een andere werkgever wordt tewerkgesteld en het blijkt dat hij aan geen risico's wordt blootgesteld blijft dit formulier van gezondheidbeoordeling geldig. In dat geval moet er dus geen nieuw medisch onderzoek meer gebeuren bij een volgende tewerkstelling. Er moet evenwel opgemerkt worden dat ook een medisch onderzoek dat wordt opgelegd door de onderwijswetgeving en dat werd uitgevoerd door diensten die hiertoe zijn aangewezen door deze wetgeving in aanmerking kan worden genomen Het onderzoek door deze diensten is subsidiair en volledig vrijwillig. De eindverantwoordelijkheid voor de risico-analyse en de toepassing |
la surveillance de la santé reste à charge de l'employeur qui occupe | van het gezondheidstoezicht blijft bij de werkgever berusten die de |
le stagiaire. Les établissements d'enseignement ne peuvent donc | stagiair tewerkstelt. De onderwijsinstellingen kunnen dan ook |
nullement être obligés à faire effectuer la suveillance de la santé | geenszins verplicht worden het gezondheidstoezicht te laten uitvoeren |
par ces services. | door deze diensten |
2o Lorsqu'il s'avère qu'il existe un risque pour le jeune, deux | 2o Wanneer blijkt dat er zich een risico voordoet voor de jongere zijn |
hypothèses sont possibles : | er twee hypotheses mogelijk : |
a) soit les résultats de l'analyse des risques montrent qu'il existe | a) ofwel blijkt uit de resultaten van de risico-analyse dat er een |
un risque spécifique résultant du fait qu'un jeune est occupé, soit | specifiek risico bestaat dat voortvloeit uit het feit dat een jongere |
les résultats de l'analyse des risques montrent que le jeune doit | wordt tewerkgesteld ofwel blijkt uit de resultaten van de |
effectuer un travail de nuit. | risico-analyse dat de jongere nachtarbeid moet verrichten. |
Le travail présentant un risque spécifique pour les jeunes est énuméré | De arbeid die een specifiek risico inhoudt voor de jongeren wordt |
à l'annexe à l'arrêté royal du 3 mai 1999. | opgesomd in de bijlage bij het koninklijk besluit van 3 mei 1999. |
Dans ce cas, l'employeur chez qui le stage est effectué, doit faire | In dat geval moet de werkgever bij wie de stage wordt verricht |
effectuer chaque année un examen médical dirigé par le médecin du travail du service interne ou externe pour la prévention et la protection au travail, auquel il fait appel. Cet examen dirigé se limite à un examen de ces fonctions qui sont directement influencées par le risque spécifique ou le travail de nuit. Cela implique qu'il ne doit y avoir aucun examen médical complet. Certaines activités reprises dans l'annexe à l'arrêté royal du 3 mai 1999 donnent lieu à l'application de la surveillance de la santé des travailleurs adultes. Dans ce cas, les dispositions du point b) peuvent être appliquées, mais l'examen dirigé annuel reste obligatoire. | jaarlijks een gericht medisch onderzoek laten uitvoeren door de arbeidsgeneesheer van de interne of externe dienst voor preventie en bescherming op het werk waarop hij een beroep doet. Dit gericht onderzoek beperkt zich tot een onderzoek van deze functies die rechtstreeks beïnvloed worden door het specifieke risico of door de nachtarbeid. Dit impliceert dat er geen volledig medisch onderzoek moet gebeuren. Sommige activiteiten die opgesomd worden in de bijlage bij het koninklijk besluit van 3 mei 1999 geven ook aanleiding tot de toepassing van het gezondheidstoezicht dat geldt voor de volwassen werknemers. In dat geval kunnen de bepalingen onder punt b) toegepast worden, maar blijft het jaarlijks gericht onderzoek wel verplicht. |
b) soit il ressort des résultats de l'analyse des risques que le | b) ofwel blijkt uit de resultaten van de risico-analyse dat de |
stagiaire est soumis à la surveillance de la santé visée par l'arrêté | stagiair onderworpen is aan het gezondheidstoezicht bedoeld in het |
royal du 28 mai 2003 relatif à la surveillance de la santé des | koninklijk besluit van 28 mei 2003 betreffende het gezondheidstoezicht |
travailleurs. | op de werknemers. |
Cette surveillance de la santé est obligatoire dans le cas : | De verplichting van gezondheidstoezicht bestaat voor : |
a) d'un poste de sécurité, c'est-à-dire tout poste de travail où on | a) een veiligheidsfunctie, d.w.z. elke werkpost waar gebruik gemaakt |
utilise des équipements de travail, des véhicules à moteur, des grues, | wordt van arbeidsmiddelen, waar motorvoertuigen, kranen, rolbruggen, |
des ponts roulants, des appareils de levage, des machines déclenchant | hijstoestellen, machines die gevaarlijke installaties of toestellen in |
des installations ou des appareils dangereux ou encore lorsqu'on | werking zetten bestuurd worden of nog waar dienstwapens worden |
utilise des armes à feu, pour autant que leur utilisation puisse | gebruikt, voor zover het gebruik ervan de veiligheid en gezondheid van |
mettre en danger la sécurité et la santé des autres travailleurs de | andere werknemers van de onderneming of van ondernemingen van |
l'entreprise ou d'entreprises extérieures; | buitenaf, kan in gevaar brengen; |
b) d'un poste de vigilance, c'est-à-dire tout poste de travail | b) een functie met verhoogde waakzaamheid, d.w.z. elke werkpost die |
consistant en la surveillance permanente du fonctionnement d'une | bestaat uit het permanent toezicht op de werking van een installatie |
installation et où un défaut de vigilance lors de cette surveillance, | en waar een gebrek aan waakzaamheid tijdens de uitvoering van het |
peut mettre en danger la sécurité et la santé d'autres travailleurs de | toezicht, de veiligheid en de gezondheid van andere werknemers van de |
l'entreprise ou d'entreprises extérieures; | onderneming of van ondernemingen van buitenaf, kan in gevaar brengen; |
c) d'une activité à risque défini, c-à-d toute activité ou tout poste | c) een activiteit met welbepaald risico, d.w.z. elke activiteit of |
de travail pour lequel il ressort de l'analyse des risques qu'il | werkpost waarvoor uit de resultaten van de risicoanalyse het bestaan |
existe : | blijkt van : |
- un risque identifiable pour la santé du stagiaire dû à l'exposition | - een identificeerbaar risico voor de gezondheid van de stagiar te |
à un agent physique, biologique ou chimique; | wijten aan de blootstelling aan een fysisch agens, een biologisch of |
- un lien entre l'exposition à des contraintes à caractère ergonomique | een chemisch agens; - een verband tussen de blootstelling aan een belasting van |
ou liées à la pénibilité du travail ou à un travail monotone et | ergonomische aard of die verbonden is aan de zwaarte van het werk of |
aan monotoon en tempogebonden werk en een identificeerbaar risico op | |
répétitif et un risque identifiable de charge physique ou mentale de | een fysieke of mentale werkbelasting voor de stagiair; |
travail pour le stagiaire; - un lien entre l'activité et un risque identifiable de charge | - een verband tussen de activiteit en een identificeerbaar risico voor |
psycho-sociale pour le stagiaire; | psycho-sociale belasting van de stagiair; |
d) d'une activité liée aux denrées alimentaires, c'est-à-dire toute | d) een activiteit verbonden aan voedingswaren, d.w.z. elke activiteit |
activité comportant une manipulation ou un contact direct avec des | die een behandeling of een onmiddellijk contact inhoudt met |
denrées alimentaires ou des substances alimentaires destinées à la | voedingswaren of -stoffen die zijn bestemd voor consumptie ter plaatse |
consommation sur place ou à la vente et qui sont susceptibles d'être | of voor verkoop en die kunnen worden besmet of bezoedeld. |
souillées ou contaminées. | |
Dans ce cas, le stagiaire est soumis aux mêmes règles en matière de | In dit geval is de stagiair onderworpen aan dezelfde regels inzake |
surveillance de la santé que les travailleurs habituels. Cela signifie | gezondheidstoezicht als de gewone werknemers. Dit betekent |
notamment qu'une évaluation de santé préalable et périodique doit être | inzonderheid dat er een voorafgaande en een periodieke |
effectuée. | gezondheidsbeoordeling moet gebeuren. |
En vertu de l'article 4, § 2 de l'arrêté royal du 28 mai 2003, la | In toepassing van artikel 4, § 2 van het koninklijk besluit van 28 mei |
surveillance de santé des travailleurs n'est pas obligatoire lorsque | 2003 is het gezondheidstoezicht niet verplicht wanneer uit de |
les résultats de l'analyse des risques, qui est exécutée en | resultaten van de risico-analyse die uitgevoerd is in samenwerking met |
collaboration avec le conseiller en prévention-médecin du travail de | de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer van de werkgever bij wie de |
l'employeur chez qui le stage est effecuté, et qui a été soumise à l'avis préalable du Comité, en démontrent l'inutilité. En vertu de l'article 29 du même arrêté du 28 mai 2003, le médecin du travail peut dispenser les stagiaires de tout ou partie des prestations prévues pour l'évaluation de santé préalable, à condition qu'ils les aient subies récemment, que le médecin du travail ait connaissance des résultats de ces prestations et que l'examen a été réalisé dans un délai qui correspond à la période pendant laquelle l'examen périodique doit normalement être effectué. Cet examen sera normalement pratiqué par un médecin du travail, mais un examen médical effectué dans le cadre de la législation relative à l'enseignement par des services désignés par cette législation peut également être pris en considération. L'examen médical effectué par les services désignés par la législation en matière d'enseignement est subsidiaire et volontaire. La responsabilité finale pour l'analyse des risques et l'application de | stage wordt verricht, en die aan het voorafgaand advies van het comité voor preventie en bescherming werd voorgelegd, blijkt dat dit niet nodig is. In toepassing van artikel 29 van hetzelfde besluit van 28 mei 2003 kan de arbeidsgeneesheer de stagiairs vrijstellen van alle of een deel van de handelingen die deel uitmaken van de voorafgaande gezondheidsbeoordeling indien zij deze onlangs hebben ondergaan, mits hij in kennis wordt gesteld van het resultaat van deze handelingen en dit onderzoek is gebeurd binnen een termijn die overeenstemt met de periode waarbinnen normaal de periodieke gezondheidsbeoordeling moet gebeuren. Dit onderzoek zal gewoonlijk gebeurd zijn door een arbeidsgeneesheer, maar ook een medisch onderzoek dat in het kader van de onderwijswetgeving werd uitgevoerd door diensten die hiertoe zijn aangewezen door deze wetgeving kan hiervoor in aanmerking komen. Het medisch onderzoek dat door de door de onderwijswetgeving aangeduide diensten wordt uitgevoerd is subsidiair en volledig vrijwillig. De eindverantwoordelijkheid voor de risico-analyse en de |
la surveillance de la santé reste à charge de l'employeur qui occupe | toepassing van het gezondheidstoezicht blijft bij de werkgever |
le stagiaire. Les établissements d'enseignement ne peuvent donc | berusten die de stagiair tewerkstelt. De onderwijsinstellingen kunnen |
nullement être obligés à faire effectuer la suveillance de la santé | dan ook geenszins verplicht worden het gezondheidstoezicht te laten |
par ces services. | uitvoeren door deze diensten. |
En principe, l'évaluation de santé périodique est effectuée une fois | De periodieke gezondheidsbeoordeling wordt in principe één maal per |
par an, à moins que des arrêtés particuliers relatifs à certains | jaar uitgevoerd, tenzij bijzondere besluiten die betrekking hebben op |
risques déterminent une autre périodicité (article 33, § 1er de | bepaalde risico's een andere periodiciteit vaststellen (artikel 33, § |
l'arrêté royal du 28 mai 2003). Par exemple, la périodicité est de six | 1 van het koninklijk besluit van 28 mei 2003). Zo is de periodiciteit |
mois lorsqu'un travailleur est exposé au cadmium, mercure, phosphore, | bijvoorbeeld zes maanden wanneer een werknemer wordt blootgesteld aan cadmium, kwik, fosfor.... |
... Lorsque les résultats de l'évaluation de santé des travailleurs | Wanneer de resultaten van de gezondheidsbeoordeling van de werknemers |
indiquent une incertitude quant à l'existence effective du risque, le | wijzen op een onzekerheid betreffende het effectief bestaan van het |
médecin du travail peut proposer d'allonger la périodicité de | risico kan de arbeidsgeneesheer voorstellen de tussentijd van de |
l'évaluation de santé périodique par tranche annuelle. Entre-temps, il | periodieke gezondheidsbeoordeling met één jaar te verlengen. Er moet |
faut prévoir un système de contrôle approprié qui peut entre autres se | dan wel tussentijds voorzien worden in een gepast systeem van toezicht |
composer d'une surveillance biologique. La périodicité prolongée | dat onder meer kan bestaan in biologisch toezicht. Het voorstel tot |
proposée ainsi que les résultats du système de contrôle approprié | verlenging van de termijn en de resultaten van het systeem van |
toezicht moeten voorafgaandelijk voorgelegd worden aan het advies van | |
doivent être soumis pour avis préalable au Comité pour la prévention | het comité voor preventie en bescherming op het werk en meegedeeld |
et la protection au travail et notifiés à l'Inspection (article 33, § | worden aan de inspectie (artikel 33, § 3 en § 4 van het koninklijk |
3et § 4 de l'arrêté royal du 28 mai 2003). Enfin, il faut attirer l'attention sur le fait que les dispositions en matière de surveillance de la santé ne sont applicables qu'aux élèves et aux étudiants qui effectuent un stage dans une entreprise ou institution. Lorsqu'ils suivent des cours pratiques au sein de l'établissement scolaire, les élèves et les étudiants de manière générale et plus particulièrement ceux de l'enseignement technique et professionnel ne sont donc pas soumis à la surveillance de la santé visée par la législation sur le bien-être. Les personnes qui suivent une formation professionnelle dont le programme de formation prévoit une forme de travail qui est effectué ou non dans l'établissement de formation, constituent une catégorie à part de personnes qui se différencient des stagiaires. Il en découle que les personnes qui - dans le cadre d'une formation dispensée par le VDAB ou le FOREm - reçoivent une formation axée sur la pratique, ne sont pas soumises à l'heure actuelle à la surveillance de la santé; il en va de même lorsqu'elles effectuent des activités dans une entreprise déterminée. Bruxelles, le 12 janvier 2004. La Secrétaire d'Etat à l'Organisation du Travail et au Bien-être au Travail | besluit van 28 mei 2003). Tenslotte moet de aandacht gevestigd worden op het feit dat de bepalingen inzake gezondheidstoezicht enkel van toepassing zijn op leerlingen en studenten die stage verrichten in een onderneming of instelling. De leerlingen en studenten in het algemeen en in het bijzonder deze uit het technisch en beroepsonderwijs zijn dus niet onderworpen aan het gezondheidstoezicht bedoeld in de welzijnswetgeving, wanneer zij in de school zelf praktijklessen volgen. De personen die een beroepsopleiding volgen waarvan het studieprogramma voorziet in een vorm van arbeid die al dan niet in de opleidingsinstelling wordt verricht, vormen in de welzijnswet een aparte categorie van personen die verschillen van de stagiairs. Hieruit vloeit voort dat de personen die in het kader van een opleiding bij de VDAB of de FOREm een op de praktijk gerichte vorming ontvangen, thans niet onderworpen zijn aan het gezondheidstoezicht, ook niet wanneer zij in een bepaald bedrijf activiteiten verrichten. Brussel, 12 januari 2004. De Staatssecretaris voor Arbeidsorgansatie en Welzijn op het Werk, |
Mme K. VAN BREMPT | Mevr. K. VAN BREMPT |