Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Circulaire du 09/07/1999
← Retour vers "Circulaire OOP 15ter concernant l'assistance policière aux victimes "
Circulaire OOP 15ter concernant l'assistance policière aux victimes Omzendbrief OOP 15ter betreffende politiële slachtofferbejegening
MINISTERE DE L'INTERIEUR 9 JUILLET 1999. - Circulaire OOP 15ter concernant l'assistance policière aux victimes A Mmes et MM. les Gouverneurs des Provinces de : Brabant Wallon Hainaut Liège Luxembourg Namur A Mme le Gouverneur de l'arrondissement administratif de Bruxelles-Capitale Pour information : aux Commissaires d'Arrondissement à Mmes et MM. les Bourgmestres à Mmes et MM. les Chefs de Corps de police Mme le Gouverneur, M. le Gouverneur, Introduction MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN 9 JULI 1999. - Omzendbrief OOP 15ter betreffende politiële slachtofferbejegening Aan dames en de heren Provinciegouverneurs van : Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Vlaams-Brabant Aan Mevr. de Gouverneur van het administratief arrondissement van Brussel-Hoofdstad Ter informatie aan : de Arrondissementscommissarissen dames en de heren Burgemeesters dames en de heren Politiekorpschefs Mevr. de Gouverneur, Mijnheer de Gouverneur, Inleiding
Les circulaires OOP 15 du 26 août 1991 et OOP 15bis du 29 mars 1994 In de omzendbrieven OOP 15 van 26 augustus 1991 en OOP 15bis van 29
précisaient et délimitaient déjà le rôle de la police dans le cadre de maart 1994 werd de rol van de politie in het kader van de politiële
l'assistance policière aux victimes. Depuis lors, un certain nombre slachtofferbejegening reeds gepreciseerd en afgebakend. Sindsdien
d'initiatives ont été prises afin d'améliorer le sort des victimes de werden een aantal initiatieven genomen om de positie te verbeteren van
slachtoffers van misdrijven die een beroep doen op de overheid (wet
délits qui font appel aux autorités (loi du 12 mars 1998 relative à van 12 maart 1998 tot verbetering van de strafrechtspleging in het
l'amélioration de la procédure pénale au stade de l'information et de stadium van het opsporingsonderzoek en het gerechtelijk onderzoek,
l'instruction, Plan stratégique d'une Politique Nationale en Faveur Strategisch plan van een Nationaal Slachtofferbeleid (1) en Handvest
des Victimes (1) et Charte pour la victime d'infractions). Des accords voor het slachtoffer van misdrijven). Er werden samenwerkingsakkoorden
de coopération en matière d'assistance aux victimes ont été signés inzake slachtofferzorg ondertekend tussen enerzijds, de federale Staat
entre d'une part, l'Etat fédéral et la Communauté flamande (2), et en de Vlaamse Gemeenschap (2) en anderzijds, de federale Staat, de
d'autre part, l'Etat fédéral, la Communauté française et la Région
wallonne (3). Un accord de coopération avec la Région de Franse Gemeenschap en het Waalse Gewest (3). Er zal eveneens nog een
Bruxelles-capitale sera également encore conclus. Celui-ci est akkoord gesloten worden met het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest. Dit
actuellement en préparation. akkoord is momenteel in voorbereiding.
Suites à ces évolutions, il était nécessaire d'actualiser et d'affiner Naar aanleiding van deze ontwikkelingen was het nodig de bestaande
les directives existantes. Cette circulaire remplace donc les richtlijnen te actualiseren en te verfijnen. Deze omzendbrief vervangt
circulaires OOP 15 et OOP 15bis. dus de omzendbrieven OOP 15 en OOP 15bis.
I. Notions explicatives Pour l'application de cette directive, il y a lieu d'entendre par : Victimes : les personnes et leur entourage qui, à la suite d'une infraction à la loi pénale ou d'un fait qualifié infraction à la loi pénale, ont subi un dommage matériel, physique et/ou moral. Assistance aux victimes : l'aide et le service au sens large procurés aux victimes par les différents secteurs, qu'ils soient policiers, judiciaires, sociaux ou médicaux. Première assistance aux victimes : le service procuré aux victimes par les services de police et judiciaires, au sein desquels la première prise en charge et l'accueil de la victime, ainsi qu'une bonne information de base de la victime occupent une place centrale. Service d'assistance policière aux victimes : un service existant au sein d'un corps de police communale, d'une brigade de gendarmerie ou d'un district de gendarmerie qui est responsable d'une part, de la sensibilisation et de la formation continue des fonctionnaires de police en matière d'assistance policière aux victimes, et d'autre part, de l'offre même d'assistance policière aux victimes, sans toutefois porter préjudice aux obligations légales en matière de première assistance aux victimes de chaque fonctionnaire de police individuellement. Service d'accueil des victimes : le service existant au sein du parquet du tribunal de première instance qui, par l'intervention des I. Verklarende begrippenlijst Voor de toepassing van deze richtlijn wordt verstaan onder : Slachtoffer : de persoon, evenals zijn verwanten, aan wie materiële, fysische en/of morele schade is toegebracht als gevolg van een handeling of een verzuim dat strafbaar is gesteld door het Strafwetboek of door bijzondere strafwetten. Slachtofferzorg : hulp- en dienstverlening in de breedste betekenis, die vanuit de verschillende maatschappelijke sectoren (politiële en justitiële diensten, sociale en medische sector) aan slachtoffers wordt geboden. Slachtofferbejegening : dienstverlening aan slachtoffers door politiële en justitiële diensten waarbij de eerste opvang en het onthaal van het slachtoffer evenals het verstrekken van een goede basisinformatie aan het slachtoffer centraal staan. Dienst politiële slachtofferbejegening : een dienst binnen een gemeentelijk politiekorps, rijkswachtbrigade of rijkswachtdistrict die enerzijds instaat voor de sensibilisering en permanente vorming van politieambtenaren inzake politiële slachtofferbejegening en anderzijds voor het bieden van deze slachtofferbejegening, zonder evenwel afbreuk te doen aan de wettelijke verplichtingen inzake slachtofferbejegening van elke individuele politieambtenaar. Dienst slachtofferonthaal : de dienst bij het parket van de rechtbank van eerste aanleg die door de inschakeling van justitieassistenten de
assistants de justice, assiste les magistrats et le personnel du magistraten, evenals het andere personeel van de rechtbank en het
tribunal et du parquet dans l'organisation et l'amélioration de parket bijstaat in het organiseren en het verbeteren van de justitiële
l'assistance aux victimes. slachtofferbejegening.
Les définitions relatives à la Communauté française et à la Communauté De definities betreffende de Vlaamse Gemeenschap en de Franse
flamande figurent en annexe 1 de cette circulaire. Gemeenschap worden als bijlage 1 bij deze omzendbrief opgenomen.
L'assistance policière aux victimes se distingue de l'aide aux De politiële slachtofferbejegening onderscheidt zich van de
slachtofferhulp, meer bepaald door de inhoud, intensiteit en
victimes, notamment par le contenu, l'intensité et la fréquence des frequentie van de contacten met het slachtoffer. Aangezien de
contacts avec la victime. Etant donné que l'aide psychosociale - ou psychosociale - of therapeutische hulpverlening niet onder de
thérapeutique ne relève pas des tâches policières, le fonctionnaire de politietaken ressorteert, verwijst de politieambtenaar het slachtoffer
police oriente les victimes vers les « services (centres) d'aide aux door naar de « centra (diensten) voor slachtofferhulp » erkend door de
Gemeenschappen.
victimes » agréés par les Communautés. Wij merken echter op dat de slachtofferhulp in de Duitstalige
Nous remarquons cependant que l'aide aux victimes en Communauté Gemeenschap op een andere manier georganiseerd wordt en dat er geen
germanophone est organisée différemment et qu'il n'existe pas de diensten of centra voor slachtofferhulp zijn die te vergelijken zijn
services ou de centres d'aide aux victimes comparables à ceux met deze die in de twee andere Gemeenschappen bestaan. Deze situatie
existants dans les deux autres Communautés. Cette situation ne remet verandert niets aan de verplichting die de politiediensten hebben om
pas en cause l'obligation pour les services de police d'assister les victimes et de les orienter ensuite vers les services spécialisés. Une liste des services spécialisés en Communauté germanophone figure en annexe 5. Il incombe aux services de police d'examiner, en concertation avec ces services d'aide, dans quelle mesure le modèle d'orientation prévu au point III de cette circulaire est applicable pour l'orientation des victimes vers ces services. Les reprises de contact éventuelles avec la victime se font dans le cadre de la diffusion d'avis préventifs, du renvoi vers les instances d'aide et de l'information sur les suites policières de l'affaire. slachtoffers bij te staan en hen door te sturen naar de gespecialiseerde diensten. Als bijlage 5 vindt u een lijst van de gespecialiseerde diensten in de Duitstalige Gemeenschap. De politiediensten moeten, in overleg met deze hulpdiensten onderzoeken in welke mate het in punt III van deze omzendbrief voorziene model van verwijzing van toepassing is voor de verwijzing van de slachtoffers naar deze diensten. Het eventueel opnieuw contact opnemen met het slachtoffer gebeurt binnen het kader van het verstrekken van preventief advies, het doorverwijzen naar hulpverleningsinstanties en het informeren over het politiële gevolg dat aan de zaak gegeven wordt.
II. Missions des services de police en matière d'assistance aux victimes II. Opdrachten van de politiediensten inzake slachtofferbejegening
L'article 46 de la loi du 5 août 1992 sur la fonction de police guide Artikel 46 van de wet van 5 augustus 1992 op het politieambt dat aan
toute action policière à l'égard des victimes : de basis ligt van elk politieoptreden jegens slachtoffers bepaalt :
« Les services de police mettent les personnes qui demandent du « De politiediensten brengen de personen die hulp of bijstand vragen
secours ou de l'assistance en contact avec des services spécialisés. in contact met gespecialiseerde diensten.
Ils portent assistance aux victimes d'infractions, notamment en leur Zij verlenen bijstand aan de slachtoffers van misdrijven, inzonderheid
procurant l'information nécessaire. » door hen de nodige informatie te verstrekken. »
La loi du 7 décembre 1998 organisant un service de police intégré, De wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde
structuré à deux niveaux (4), fixe à présent les principes généraux du politiedienst gestructureerd op twee niveaus (4), bepaalt thans de
statut des fonctionnaires de police. Parmi ces principes, il est algemene principes van het statuut van de politieambtenaren. In die
établi que les fonctionnaires de police contribuent en tout temps et principes wordt vastgelegd dat de politieambtenaren te allen tijde en
en toutes circonstances à la protection des citoyens et à l'assistance in alle omstandigheden bijdragen tot de bescherming van de medeburgers
que ces derniers sont en droit d'attendre (5). en tot de bijstand die deze laatsten mogen verwachten (5).
Le fonctionnaire de police est souvent la première personne en contact De politieambtenaar is vaak de eerste persoon waarmee het slachtoffer
avec la victime et il a par conséquent l'obligation d'assurer une contact heeft en zij/hij is bijgevolg verplicht in te staan voor een
réception et un accueil adéquats ainsi qu'un soutien émotionnel. degelijke ontvangst en onthaal, evenals voor een emotionele
Chaque victime a droit à l'attention et au respect. Chaque policier, ondersteuning. Elk slachtoffer heeft recht op aandacht en respect. Het
en tant que professionnel au service du citoyen, doit être capable de is een vereiste dat elke politieambtenaar, die beroepsmatig ten
répondre à ces besoins. Apporter une première assistance pratique dienste staat van de burger, in staat is aan deze behoeften te
immédiate est donc prioritaire. Le fonctionnaire de police doit beantwoorden. Een eerste praktische en onmiddellijke bijstand verlenen
écouter attentivement la victime et la traiter avec correction et is dus prioritair. De politieambtenaar zal met aandacht naar het
respect dans tous les cas. L'assistance aux victimes fait donc partie slachtoffer luisteren en hem/haar in elk geval correct en met respect
intégrante des missions policières et ne doit pas être considérée behandelen. Slachtofferbejegening is dus een belangrijk onderdeel van
comme une charge de travail supplémentaire. Une bonne assistance aux de politietaak en mag niet als een bijkomende werklast beschouwd
victimes implique cependant l'acquisition de certaines attitudes, worden. Een correcte slachtofferbejegening vereist evenwel dat elke
compétences et connaissances. politieambtenaar de nodige vaardigheden en kennis verwerft.
D'un point de vue strictement policier, une bonne réception de la Vanuit een strikt politieoogpunt gezien, verbetert een goed onthaal de
victime améliore la qualité de sa déclaration et facilite sa kwaliteit van de verklaring van het slachtoffer en vergemakkelijkt het
coopération dans la suite de la procédure. Dans le long terme, une assistance policière correcte améliore l'image des autorités policières et renforce la confiance dans la société. Chaque action entreprise à l'intérieur du corps de police reflète aux yeux de la victime l'action du corps tout entier. Il est donc indispensable que chacun des membres du corps, que ce soit l'officier, l'agent de police ou le membre du personnel civil, assure une assistance correcte à la victime. Après un premier accueil correct, le fonctionnaire de police doit orienter la victime vers une instance d'aide selon la procédure décrite au point III de cette circulaire. diens medewerking tijdens de verdere procedure. Op termijn draagt een correcte politiële slachtofferbejegening bij tot het positieve imago van de politie en versterkt het het vertrouwen in de maatschappelijke orde. Elke daad gesteld door een lid van het politiekorps weerspiegelt voor het slachtoffer de houding van het gehele korps. Het is dus noodzakelijk dat alle leden, of het nu een officier, een politieambtenaar of een lid van het burgerpersoneel is, een correcte opvang kunnen bieden aan slachtoffers. Na een correcte eerste opvang, dient de politieambtenaar het slachtoffer door te verwijzen naar een hulpverleningsdienst zoals voorzien in punt III van deze omzendbrief.
A. Au niveau du chef de corps et des officiers dirigeants A. Op het niveau van de korpschef en van de korpsleiding
Une sensibilisation permanente du personnel de police en matière Een voortdurende sensibilisering inzake slachtofferbejegening van het
d'assistance aux victimes fait partie des tâches de tous les officiers politiepersoneel behoort tot de taken van alle politieofficieren. Om
de police. Afin d'assurer une assistance aux victimes optimale, le een goede slachtofferbejegening te verzekeren, moeten de korpschef en
chef de corps et les officiers dirigeants doivent notamment : de leidinggevende officieren onder meer :
* désigner un officier responsable qui assurera le suivi de la * een verantwoordelijk officier aanstellen die zal instaan voor de
politique d'assistance aux victimes dans le corps. Cet officier follow-up van het slachtofferbeleid binnen het korps. Deze officier
contrôle l'exécution de la politique mise en place, évalue celle-ci oefent controle uit op de uitvoering van het beleid, evalueert het (6)
(6) et soumet ses propositions au chef de corps; en formuleert voorstellen aan de korpschef;
* faire en sorte que leur personnel et notamment les agents de * ervoor zorgen dat hun personeel, en meer bepaald de
première ligne, soient sensibilisés et formés à l'assistance aux eerstelijnsagenten, gesensibiliseerd en gevormd worden in de
victimes; slachtofferbejegening;
* mettre les moyens techniques et organisationnels nécessaires à la * alle nodige technische- en organisatorische middelen ter beschikking
disposition de leur personnel (moyens de communication et de stellen van hun personeel (communicatie- en transportmiddelen,
transport, locaux adaptés permettant d'accueillir les victimes avec aangepaste lokalen waar de slachtoffers met de nodige privacy
discrétion,...). Ces moyens doivent également être disponibles pour ontvangen kunnen worden). Deze middelen moeten eveneens beschikbaar
les reprises de contact avec la victime; zijn bij het opnieuw contacteren van het slachtoffer;
* vu la nécessité pour le fonctionnaire de police de connaître les * gezien de noodzaak voor de politieambtenaar om op de hoogte te zijn
évolutions liées à l'assistance aux victimes, faire établir une liste van de ontwikkelingen inzake slachtofferhulp, een lijst laten opmaken
des assistants de justice et magistrats de liaison près les parquets van de justitieassistenten en verbindingsmagistraten bij de parketten
des tribunaux de première instance ainsi qu'une liste des instances van de rechtbank van eerste aanleg, evenals een lijst van de
d'aide figurant dans la procédure décrite au point III. Mettre en hulpverleningsdiensten die vermeld worden in de in punt III beschreven
permanence à la disposition du personnel de police la liste actualisée procedure. De geactualiseerde lijst van deze diensten met vermelding
de ces instances en mentionnant leurs caractéristiques, adresses, van hun karakteristieken, adressen, openingsuren en contactpersonen
heures d'ouverture et personnes de contact. Développer et entretenir permanent ter beschikking stellen van het politiepersoneel. Met deze
avec ces instances une coopération active et informer le personnel instanties een actieve samenwerking uitbouwen en onderhouden en het
policier de l'existence de celles-ci; politiepersoneel inlichten over het bestaan van deze diensten;
* permettre l'organisation de « debriefings » afin de soutenir * de organisatie van « debriefings » mogelijk maken om de leden van
psychologiquement les membres du corps de police ayant été confrontés het politiekorps die geconfronteerd werden met ernstige misdaden,
à des situations de victimisations graves. Le service d'assistance psychologisch te ondersteunen. De dienst voor politiële
policière aux victimes peut éventuellement être chargé de cette mission. slachtofferbejegening kan eventueel met deze taak belast worden.
B. Au niveau du fonctionnaire de police B. Op het niveau van de politieambtenaar
1. L'accueil. 1. Opvang.
* Cet accueil nécessite une volonté d'écoute, c'est à dire une écoute * Deze opvang wordt gekenmerkt door luisterbereidheid. Dit impliceert
active et un comportement compréhensif et patient : een actief luisteren, een begrijpende en een geduldige houding :
- en évitant à la victime les délais d'attente trop longs; - er mogen geen te lange wachttijden zijn;
- en s'adressant à la victime dans un langage poli et adapté à la situation; - en évitant d'envoyer la victime d'un verbalisant à l'autre; - sans adopter une attitude distante ou routinière; - sans minimiser les faits; - en évitant de faire naître un sentiment de culpabilité chez la victime. * Tous les actes juridiques doivent être accomplis. Les souhaits de la victime seront pris en compte au maximum. * Le fonctionnaire de police doit expliquer à la victime pourquoi certaines questions sont posées. - het slachtoffer wordt aangesproken in een beleefde en aangepaste taal; - vermijden dat het slachtoffer van de ene verbalisant naar de andere doorgestuurd wordt; - het slachtoffer wordt niet op afstandelijke of routinematige wijze behandeld; - de feiten worden niet geminimaliseerd; - vermijden dat er een schuldgevoel opgewekt wordt bij het slachtoffer. * Alle wettelijke daden dienen gesteld te worden. Er zal maximaal rekening gehouden worden met de wensen van het slachtoffer. * De politieambtenaar dient aan het slachtoffer uit te leggen waarom bepaalde vragen gesteld worden.
* Dans tous les cas, la discrétion nécessaire doit être respectée au * In ieder geval zal tijdens de verschillende onderzoeken de nodige
cours des différents actes d'enquête (à l'égard de tiers, de la discretie in acht genomen worden (t.o.v. derden, pers e.a.).
presse, etc...).
* L'annonce d'une mauvaise nouvelle exige une approche préparée et * De melding van slecht nieuws eist een voorbereide en doordachte
réfléchie. benadering.
* Le fonctionnaire de police doit être particulièrement attentif à * De politieambtenaar moet in het bijzonder aandachtig zijn voor
certaines formes de victimisations. L'assistance des femmes et enfants zekere vormen van slachtofferschap. De hulpverlening aan vrouwen en
mineurs victimes de violence physiques ou sexuelles nécessite une kinderen die het slachtoffer zijn van fysisch of seksueel geweld
approche spécifique (7). vraagt een speciale benadering (7).
* Toute victime doit être accueillie, dans la mesure du possible, dans * Elk slachtoffer dient, in de mate van het mogelijke, ontvangen te
un local séparé à l'abri des regards indiscrets et avec suffisamment worden in een apart lokaal, beschut tegen nieuwsgierige blikken, met
d'intimité et de discrétion. Cela est particulièrement d'application voldoende intimiteit en discretie. Dit is in het bijzonder van
pour les victimes de violences physiques et sexuelles (comme décrit toepassing voor de slachtoffers van fysisch of seksueel geweld (zoals
dans la circulaire du ministère de l'Intérieur et du ministère de bepaald in de omzendbrief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en
l'Emploi et du Travail du 27 novembre 1997 relative à l'aménagement de het Ministerie van Arbeid en Tewerkstelling van 27 november 1997
locaux d'accueil pour les victimes de violence physique et sexuelle). betreffende de inrichting van een lokaal voor de opvang van
slachtoffers van fysisch en seksueel geweld).
2. L'assistance pratique 2. Praktische bijstand
Le fonctionnaire de police doit en priorité s'assurer qu'une De politieambtenaar moet er eerst en vooral voor zorgen dat medische
intervention médicale immédiate n'est pas nécessaire (service médical bijstand gegeven wordt waar nodig (spoedopname of huisarts).
d'urgence ou médecin traitant).
L'assistance pratique dans les moments de crise est essentielle et In crisissituaties is praktische bijstand prioritair. Bij deze
consiste souvent en des choses simples (contacter un proche, assurer praktische bijstand gaat het vaak om eenvoudige dingen (een verwante
un transport,...). Cette assistance n'a pas seulement un intérêt verwittigen, zorgen voor vervoer,...). Deze bijstand heeft niet enkel
direct pour la victime mais a également une signification een direct belang voor het slachtoffer, maar heeft ook een
psychologique pour elle. psychologische betekenis.
La victime doit avoir la possibilité de téléphoner et d'avertir sa Het slachtoffer moet de mogelijkheid hebben te telefoneren en zijn
famille ou ses proches. Si cela est nécessaire, le fonctionnaire de familie of verwanten te verwittigen. Indien nodig zal de
police s'en charge lui-même. politieambtenaar dit zelf doen.
Le fonctionnaire de police vérifie si la victime dispose d'un De politieambtenaar gaat na of het slachtoffer een verblijfplaats
logement. Si la victime ne veut pas rester plus longtemps dans son heeft. Indien het slachtoffer uit angst of uit veiligheidsoverwegingen
logement, pour des raisons de sécurité ou de peur, le fonctionnaire de niet langer in zijn verblijfplaats wenst te blijven, zal de
police prend des dispositions pour mettre la victime en contact avec politieambtenaar het nodige doen om het slachtoffer in contact te
un refuge ou une maison d'accueil. brengen met een vluchthuis of een opvangcentrum.
En cas de décès, il est indispensable d'avertir immédiatement les Bij een overlijden is het noodzakelijk de nabestaanden onmiddellijk te
proches et de s'efforcer de les assister lors des premiers moments verwittigen en te begeleiden in de eerste moeilijke momenten. De
difficiles. Les proches auront l'occasion de faire leurs adieux d'une nabestaanden zullen de kans krijgen waardig afscheid te nemen (zie ook
manière digne (voir également la directive du 16 septembre 1998 du de richtlijn van 16 september 1998 van de Minister van Justitie inzake
Ministre de la Justice concernant un dernier hommage à rendre au het waardig afscheid nemen van een overledene ingeval van interventie
défunt en cas d'intervention des autorités judiciaires). door de gerechtelijke overheden).
L'accueil et l'assistance des proches de personnes disparues ainsi que De opvang en de bejegening van de verwanten van een vermiste persoon
de la personne signalant la disparition doit également s'effectuer de alsook van de persoon die de verdwijning meldt, dient op een
manière professionnelle (voir également la directive du 22 juillet professionele manier te verlopen (zie ook de richtlijn van 22 juli
1997 du Ministre de la Justice concernant la recherche des personnes 1997 van de Minister van Justitie betreffende de opsporing van
disparues). vermiste personen).
3. La diffusion d'informations 3. Informatieverstrekking
L'article 3bis du titre préliminaire du Code d'instruction criminelle Artikel 3bis van de voorafgaande titel van het Wetboek van
prévoit que les victimes d'infractions et leurs proches doivent être Strafvordering stelt dat slachtoffers van misdrijven en hun verwanten
traitées de façon correcte et consciencieuse, en particulier en leur op een correcte en begripvolle manier opgevangen moeten worden, in het
fournissant l'information nécessaire. Le fonctionnaire de police a bijzonder door hen de nodige informatie te geven. De politieambtenaar
donc l'obligation de fournir à la victime une information complète et is dus verplicht om het slachtoffer volledige en verstaanbare
compréhensible au sujet : informatiegegevens te verstrekken over :
* des actes d'enquête présents et futurs (dans le respect des règles * de huidige en de toekomstige onderzoeksverrichtingen (voor zover het
du secret professionnel et des règles de la vie privée); beroepsgeheim en de regels van de persoonlijke levenssfeer dit toelaten);
* de la procédure judiciaire en général; * de gerechtelijk procedure in het algemeen;
* des possibilités de constitution de partie civile (8); * de mogelijkheden zich burgerlijke partij te stellen (8);
* de la possibilité de faire la déclaration en qualité de personne * de mogelijkheid om een verklaring af te leggen in de hoedanigheid
lésée prévue à l'article 5bis du titre préliminaire du Code van benadeelde persoon, zoals voorzien in artikel 5bis van de
d'instruction criminelle. Cette déclaration est reçue au secrétariat voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering. Deze verklaring
wordt afgelegd op het secretariaat van het openbaar ministerie en
du parquet et est créatrice des droits suivants : brengt de volgende rechten mee :
- la personne lésée a le droit d'être assistée ou représentée par un - de benadeelde persoon heeft het recht bijgestaan of vertegenwoordigd
avocat; te worden door een advocaat;
- elle peut faire joindre au dossier tout document qu'elle estime - hij mag ieder document dat hij nuttig acht doen toevoegen aan het
utile; dossier;
- elle est informée du classement sans suite et de son motif, de la - hij wordt op de hoogte gehouden van het seponeren en de reden
mise à l'instruction ainsi que des actes de fixation devant les daarvan, van het instellen van een gerechtelijk onderzoek alsook van
juridictions d'instruction et de jugement. de bepaling van een rechtdag voor het onderzoeks- en vonnisgerecht.
* des différentes formes d'aides juridiques; * de verschillende vormen van rechtshulp;
* des régimes administratifs, tels que le renouvellement de documents * de administratieve regelingen, zoals het vernieuwen van officiële
officiels (carte d'identité, permis de conduire, certificat documenten (identiteitskaart, rijbewijs,...);
d'immatriculation,...);
* des déclarations auprès des établissements financiers de la perte ou * de aangifte van verlies of diefstal van bankkaarten en cheques bij
du vol de chèques et de cartes de banque; de financiële instellingen;
* du renvoi vers les instances d'aide figurant dans la procédure * de doorverwijzing naar de hulpverleningsdiensten volgens de
décrite au point III; vormvoorschriften vermeld in punt III;
* de l'avis préventif. Ceci peut entrer dans le cadre d'une reprise de * het preventief advies. Dit kan passen in het kader van het opnieuw
contact par le service de prévention de la police afin d'éviter une contact opnemen door de preventiedienst van de politie, teneinde de
herhaling van de feiten te voorkomen. In dit kader kan gebruik gemaakt
répétition des faits. Les différentes brochures du ministère de worden van de verschillende brochures van het ministerie van
l'Intérieur peuvent être utilisées (voir liste en annexe 7); Binnenlandse Zaken (zie lijst als bijlage 7);
* du service de police qui rédige le procès-verbal. Les éléments * de politiedienst die het proces-verbaal opstelt. Volgende elementen
suivants doivent être automatiquement communiqués à la victime : moeten automatisch aan het slachtoffer meegedeeld worden :
- coordonnées du service de police; - gegevens van de politiedienst;
- nom et grade du fonctionnaire de police traitant le dossier; - naam en graad van de behandelende politieambtenaar;
- numéro et date du procès-verbal; - nummer en datum van het proces-verbaal;
- attestation de dépôt de plainte. - attest van klachtneerlegging.
* des possibilités de récupération de biens confisqués ou volés. * de mogelijkheden tot het terugkrijgen van in beslag genomen of
Considérant la situation dans laquelle une victime peut se trouver, il gestolen goederen. Gezien de toestand waarin het slachtoffer zich kan bevinden, is het
est parfois difficile de lui remettre immédiatement ces informations. soms moeilijk hem deze informatie onmiddellijk aan te bieden. Het
La remise d'informations peut donc avoir lieu non seulement au moment verstrekken van informatie kan dus niet enkel bij de aangifte of
de la plainte ou du constat, mais également au moment de la reprise de klachtneerlegging, maar ook bij het opnieuw contact opnemen door de
contact par le fonctionnaire de police ou par le service d'assistance politieambtenaar of door de dienst voor politiële
policière aux victimes. slachtofferbejegening plaatsvinden.
4. La rédaction du procès-verbal 4. Het opstellen van het proces-verbaal
* Le procès-verbal doit mentionner très clairement l'identité des * Het proces-verbaal moet duidelijk de identiteit van de slachtoffers
victimes. weergeven.
* Afin de pouvoir déterminer le préjudice de manière exacte, le * Om de geleden schade op exacte manier vast te stellen, zal het
procès-verbal indique le maximum d'informations précises relatives aux proces-verbaal een maximum aan precieze gegevens over de schade
dommages subis. Des indications sur le plan des conséquences sociales bevatten. Ook aangaande sociale en emotionele gevolgen worden gegevens
et émotionnelles seront également mentionnées. opgenomen.
* Le procès-verbal indique l'offre d'orientation de la victime vers * In overeenstemming met de in punt III beschreven procedure, wordt in
les instances d'aide selon la procédure décrite au point III. het proces-verbaal het aanbod van verwijzing van het slachtoffer naar
* Si la victime a déjà pris une décision quant à son intention de se de hulpverleningsdiensten opgenomen.
constituer partie civile ou de faire une déclaration en qualité de * Indien het slachtoffer reeds de beslissing nam om zich burgerlijke
partij te stellen of de hoedanigheid van benadeelde persoon op zich te
personne lésée, le procès-verbal mentionne cette décision. nemen, wordt deze beslissing vermeld in het proces-verbaal.
* Le souhait de la victime d'être plus amplement informée doit * De wens van het slachtoffer om verder geïnformeerd te worden moet
également être repris. ook opgenomen worden.
* Il y a lieu d'informer toute personne interrogée de son droit de * Aan elke persoon die verhoord wordt, moet meegedeeld worden dat hij
demander une copie gratuite du procès-verbal (art. 28quinquies, § 2 et het recht heeft een kosteloze kopie van het proces-verbaal te vragen
art. 57, § 2 du Code d'instruction criminelle). (art. 28quinquies, § 2 en art. 57, § 2 van het Wetboek van
Strafvordering).
* Lors de l'audition des victimes, les services de police appliquent * Tijdens het verhoor van de slachtoffers zullen de politiediensten de
les règles prévues aux articles 47bis et 70bis du Code d'instruction regels voorzien in de artikelen 47bis en 70bis van het Wetboek van
criminelle, conformément aux directives du procureur du Roi. Strafvordering toepassen volgens de richtlijnen van de procureur des Konings.
5. La reprise de contact avec la victime 5. Het hercontacteren van het slachtoffer
La reprise de contact quelque temps après les faits peut être utile Het hercontacteren enige tijd na de feiten kan nuttig zijn voor het
pour la victime mais aussi pour le service de police. slachtoffer, maar ook voor de politiedienst.
Comme cela a déjà été souligné, le fonctionnaire de police peut à Zoals het reeds benadrukt werd, kan de politieambtenaar bij die
cette occasion compléter les informations remises à la victime et gelegenheid de informatiegegevens die verstrekt werden aan het
tâcher de répondre à ses questions éventuelles. Un avis préventif peut slachtoffer, aanvullen en proberen de eventuele vragen van het
slachtoffer te beantwoorden. Er kan eveneens een preventief advies
également être communiqué. verstrekt worden.
Dans les limites du secret professionnel, le fonctionnaire de police Binnen de perken van het beroepsgeheim kan de politieambtenaar
peut fournir à la victime des informations sur l'état d'avancement du informatie verstrekken aan het slachtoffer over de stand van zaken van
dossier ou l'informer sur la manière de prendre contact avec le het dossier of kan hij hem inlichten over hoe hij contact moet opnemen
parquet du tribunal de première instance, notamment grâce aux met het parket van de rechtbank van eerste aanleg, met name via de
assistants de justice du service d'accueil des victimes (voir liste en justitieassistenten van de dienst slachtofferonthaal (zie lijst als
annexe 6). bijlage 6).
Lors de la reprise de contact, le fonctionnaire de police peut Tijdens de hercontactname kan de politieambtenaar van het slachtoffer
recevoir de la victime des informations complémentaires (et peut être importantes) pour le dossier judiciaire. La victime peut en effet se rappeler certains détails ou communiquer des informations provenant de son voisinage. Une nouvelle proposition d'orientation vers le « service (centre) d'aide aux victimes » peut également être faite lors de la reprise de contact. C. Au niveau du service d'assistance policière aux victimes Afin de conseiller et d'assister les fonctionnaires de police dans leurs missions, un service d'assistance policière aux victimes peut être mis en place. Cette notion couvre au sein d'un corps de police chaque unité, personne disposant ou développant une qualification ou une aptitude professionnelle particulière, service ou bureau, qui accomplit une mission spécifique en matière de sensibilisation et de formation continuée dans le domaine de l'assistance policière aux victimes. L'existence d'un service d'assistance policière aux victimes au sein d'un corps de police ne décharge aucun fonctionnaire de police de sa tâche légale d'assistance aux victimes. Ce service offre donc un soutien au personnel de police mais ne se substitue pas au policier. Chaque fonctionnaire de police doit être à même d'offrir un soutien correct et efficace aux victimes. Le service d'assistance policière aux victimes doit appliquer la politique mise en place dans le corps de police dans le respect des principes de la politique en faveur des victimes. Un service d'assistance policière aux victimes a les tâches suivantes : bijkomende (en misschien belangrijke) informatie voor het gerechtelijke dossier krijgen. Het slachtoffer kan zich mogelijks bepaalde details herinneren of informatie meedelen van zijn omgeving. Bij het hercontacteren kan er een nieuw voorstel tot verwijzing naar het « centrum (de dienst) voor slachtofferhulp » gedaan worden. C. Op het niveau van de dienst politiële slachtofferbejegening Om de politieambtenaren in hun opdrachten te adviseren en bij te staan, kan er een dienst politiële slachtofferbejegening opgericht worden. Dit begrip dekt binnen het politiekorps elke eenheid, elke persoon die bijzondere beroepsbekwaamheden bezit of opbouwt, de dienst of bureau die een specifieke opdracht vervult inzake de sensibilisering of de voortgezette opleiding inzake politiële slachtofferbejegening. Het bestaan van een dienst politiële slachtofferbejegening binnen een politiekorps ontslaat geen enkele politieambtenaar van zijn wettelijke plicht aan slachtofferbejegening te doen. Deze dienst ondersteunt dus het politiepersoneel, maar hij neemt de taak van de politieambtenaar niet over. Elke politieambtenaar moet in staat zijn een correcte en efficiënte ondersteuning aan slachtoffers te bieden. De dienst politiële slachtofferbejegening moet het beleid toepassen dat uitgewerkt is in het politiekorps, met naleving van de principes van het slachtofferbeleid. Een dienst politiële slachtofferbejegening heeft de volgende taken :
1. La formation. 1. Opleiding
La tâche de ce service consiste prioritairement à assurer la De hoofdtaak van deze dienst bestaat er in de leden van het korps te
sensibilisation et la formation continuée des membres du corps de sensibiliseren, evenals de voorgezette opleiding inzake politiële
police à l'assistance policière aux victimes. slachtofferbejegening te verzekeren.
Le service d'assistance policière aux victimes doit s'efforcer de De dienst politiële slachtofferbejegening moet trachten binnen een zo
mettre en place dans les meilleurs délais des projets spécifiques de kort mogelijke termijn specifieke projecten inzake sensibilisering van
sensibilisation du personnel du corps de police. La sensibilisation du de leden van het politiekorps op te stellen. Deze sensibilisering mag
personnel ne peut se limiter aux contacts informels avec le service niet enkel bestaan uit informele contacten met de leden van de dienst.
d'assistance policière.
2. La diffusion d'informations. 2. Informatie
Le service d'assistance policière aux victimes veille à ce que les De dienst politiële slachtofferbejegening zal er ook voor zorgen dat
informations liées à l'assistance aux victimes soient diffusées tant de informatie aangaande slachtofferbejegening zowel aan de
aux officiers dirigeants qu'aux membres du corps de police. leidinggevende officieren als aan de leden van het politiekorps
3. L'intervention en matière d'assistance aux victimes. meegedeeld wordt. 3. Tussenkomst bij slachtofferbejegening
Le principe selon lequel tout fonctionnaire de police offre lui-même Het principe volgens welke elke politieambtenaar zelf een efficiënte
un accueil et un soutien aux victimes est d'application (art. 46 de la opvang en ondersteuning aan slachtoffers biedt, is van toepassing
loi du 5 août 1992 sur la fonction de police). (art. 46 van de Wet van 5 augustus 1992 op het politieambt).
Le fonctionnaire de police ne peut renvoyer systématiquement les De politieambtenaar mag het slachtoffer niet systematisch
victimes au service d'assistance policière aux victimes. doorverwijzen naar de dienst politiële slachtofferbejegening. De
L'intervention de ce service est justifiée lorsque le fonctionnaire de tussenkomst van deze dienst is verantwoord wanneer de politieambtenaar
police ne peut assister la victime à lui seul et de façon optimale, het slachtoffer niet alleen of niet op een optimale wijze kan
par exemple dans des situations de crise émotionnelle ou de victimisations très graves. Le service peut également s'occuper de certains aspects plus pratiques (assistance matérielle,...). Le service d'assistance policière aux victimes doit alors orienter les victimes qui ont besoin d'une aide psychosociale vers les « services (centres) d'aide aux victimes » agréés par les Communautés. En raison de sa spécialisation, le service d'assistance policière aux victimes peut être chargé de reprendre contact avec la victime. Le service d'assistance policière peut se rendre compte des conséquences bijstaan, bijvoorbeeld bij emotionele crisissituaties of bij zeer ernstig slachtofferschap. De dienst kan zich ook bezighouden met een aantal meer praktische aspecten (materiële bijstand,...). De dienst politiële slachtofferbejegening moet op dat ogenblik de slachtoffers die nood hebben aan psychosociale hulp doorverwijzen naar de « centra (diensten) voor slachtofferhulp » dewelke erkend werden door de Gemeenschappen. Vanwege zijn specialisatie kan de dienst voor politiële slachtofferbejegening belast worden met het hercontacteren van het slachtoffer. De dienst politiële slachtofferbejegening kan inschatten welke de gevolgen zijn van het misdrijf voor het slachtoffer en kan
de l'infraction pour la victime, et orienter celle-ci vers le « het slachtoffer dan oriënteren naar het « centrum (de dienst) voor
service (centre) d'aide aux victimes ». slachtofferhulp ».
4. Le contact avec les instances d'aide. 4. Contact met de hulpverlenende instanties
Dans le but d'informer le corps de police, le service d'assistance Om de politiedienst te informeren, zal de dienst politiële
policière aux victimes établit des contacts et une collaboration slachtofferbejegening contacten leggen en een actieve samenwerking
active avec les instances d'aide figurant dans la procédure décrite au opbouwen met de hulpverlenende instanties dewelke vermeld worden in
point III. Le service rassemble les informations et les coordonnées punt III van de beschreven procedure. De dienst verzamelt de
nécessaires telles que les adresses, numéros de téléphone, personnes noodzakelijke informatie en gegevens zoals adressen, telefoonnummers,
de contact et heures d'ouvertures. Il est nécessaire d'inventorier contactpersonen en openingsuren. Het is nodig deze gegevens regelmatig
régulièrement ces données et de les mettre à la disposition des te inventariseren en ze ter beschikking te stellen van de
fonctionnaires de police. politieambtenaren.
5. La participation aux structures de concertation. 5. De deelname aan de overlegstructuren
Un représentant d'un service d'assistance policière aux victimes Een vertegenwoordiger van een dienst politiële slachtofferbejegening
participe à « l'équipe psychosociale d'assistance aux victimes ». Un neemt deel aan het « welzijnsteam slachtofferzorg ». Een
représentant d'un service d'assistance policière aux victimes peut vertegenwoordiger van een dienst politiële slachtofferbejegening kan
également accompagner les représentants des services de police au eveneens de vertegenwoordigers van de politiediensten begeleiden bij
conseil d'arrondissement pour une politique en faveur des victimes
(art. 11 et 12 de l'accord de coopération entre l'Etat fédéral et la de arrondissementele raad voor een slachtofferbeleid (art. 11 en 12
van het samenwerkingsakkoord tussen de federale Staat en de Vlaamse
Communauté flamande, article 13 et 14 de l'accord de coopération entre Gemeenschap, art. 13 en 14 van het samenwerkingsakkoord tussen de
l'Etat fédéral, Communauté française et la Région wallonne). federale Staat, de Franse Gemeenschap en het Waalse Gewest).
III. Le modèle d'orientation III. Model van verwijzing
La police, y compris le service d'assistance policière aux victimes, De politie, met inbegrip van de dienst politiële
joue un rôle de première ligne dans l'accueil des victimes. slachtofferbejegening, speelt een eerstelijnsrol bij de opvang van de
Etant donné que les victimes cherchent rarement de l'aide spontanément slachtoffers. Aangezien slachtoffers zelden spontaan of onmiddellijk na de feiten
et immédiatement après les faits, celles-ci doivent pouvoir entrer en zelf hulp zoeken, moeten zij in contact gebracht worden met de erkende
contact avec les instances d'aide reconnues dans les meilleures hulpverleningsdiensten en dit onder de beste voorwaarden (de
conditions (définitions de ces instances en annexe 1). Un cadre definities van deze instanties staan in bijlage 1). Een algemeen kader
général d'orientation des victimes est donc fixé par les accords de van verwijzing van de slachtoffers wordt vastgesteld door de
coopération en matière d'assistance aux victimes. samenwerkingsakkoorden inzake slachtofferzorg.
§ 1. Information systématique. § 1. Systematische informatie
Le fonctionnaire de police informe toute victime de l'existence des « De politieambtenaar licht elk slachtoffer in over het bestaan van de «
services (centres) d'aide aux victimes » agréés par les Communautés. centra (diensten) voor slachtofferhulp », erkend door de
Il informe la victime des missions de ces services et lui communique Gemeenschappen. Hij licht het slachtoffer in over de opdrachten van
leurs coordonnées (voir liste en annexe 3). Cette information deze diensten en deelt hem de gegevens ervan mee ( zie lijst als
s'accompagne de la remise d'une brochure adéquate, telle que la bijlage 3). Samen met deze informatie krijgt het slachtoffer de bij de
brochure disponible à la PGR « Vous, la victime », une publication ARP beschikbare brochure « U, het slachtoffer », een publicatie van
fournie par le « service (centre) d'aide aux victimes », une het « centrum (de dienst) voor slachtofferhulp », een publicatie van
publication réalisée par le corps de police,... het politiekorps,...
§ 2. Formulaire de renvoi. § 2. Verwijsformulier
Le fonctionnaire de police propose systématiquement aux victimes de De politieambtenaar biedt systematisch aan de slachtoffers van
certaines catégories d'infractions un formulaire de renvoi vers un « bepaalde misdrijven een verwijsformulier naar een « centrum (dienst)
service (centre) d'aide aux victimes » agréés par les Communautés. voor slachtofferhulp » erkend door de Gemeenschappen aan. Voor de
Pour la Communauté française, il s'agit des victimes d'actes de Vlaamse Gemeenschap zijn dat de slachtoffers die een dader zagen of
violence ainsi que celles ayant été confrontées à l'auteur d'une waarbij in hun verblijfplaats werd ingebroken. Voor de Franse
infraction. Pour la Communauté flamande, il s'agit des victimes qui Gemeenschap betreft het de slachtoffers van gewelddaden evenals
ont vu l'auteur ou dont le domicile a été cambriolé. dewelke geconfronteerd werden met de dader.
Le fonctionnaire de police peut également proposer aux autres victimes De politieambtenaar kan ook aan de andere slachtoffers een
un formulaire de renvoi s'il estime que cela est nécessaire. verwijsformulier voorstellen als hij dit nodig acht.
La procédure se déroule comme suit : De procedure verloopt als volgt :
- Au moment du constat ou de la déposition, le fonctionnaire de police - Op het ogenblik van de vaststelling of van de verklaring, vult de
complète avec l'accord de la victime un formulaire de renvoi vers le « politieambtenaar met de goedkeuring van het slachtoffer een formulier
service (centre) d'aide aux victimes » en précisant qu'un in voor doorverwijzing naar het « centrum (de dienst) voor
slachtofferhulp », waarbij gepreciseerd wordt dat een medewerker van
collaborateur de ce service prendra ultérieurement contact avec elle. deze dienst later met hem contact zal opnemen. Voor de Vlaamse
Pour la Communauté flamande, il s'agit du centre de l'arrondissement Gemeenschap gaat het om het centrum binnen het gerechtelijk
judiciaire; arrondissement.
- Il convient d'expliquer à la victime qu'il s'agit d'une offre de - Er moet aan het slachtoffer worden uitgelegd dat het om een aanbod
renvoi et qu'il n'y a aucun engagement ou obligation de sa part. Le voor doorverwijzing gaat en dat er van zijnentwege geen enkele
verbintenis of verplichting is. Het formuliermodel dat voorgesteld
modèle de formulaire proposé en annexe 2 n'a qu'une valeur indicative; wordt als bijlage 2 heeft slechts een indicatieve waarde.
- Le formulaire de renvoi exprime le souhait de la victime d'être - Het verwijsformulier drukt de wens van het slachtoffer uit om
contactée par le « service (centre) d'aide aux victimes ». La victime gecontacteerd te worden door het « centrum (de dienst) voor
marque son accord en apposant sa signature sur le formulaire de renvoi; slachtofferhulp ». Het slachtoffer verleent zijn goedkeuring door het
verwijsformulier te ondertekenen.
- En cas d'urgence et avec l'accord de la victime, le fonctionnaire de - In geval van hoogdringendheid en indien het slachtoffer dit wenst,
police prend également directement contact par téléphone avec le « neemt de politieambtenaar eveneens rechtstreeks telefonisch contact op
service (centre) d'aide aux victimes »; met het « centrum (de dienst) voor slachtofferhulp ».
- Le fonctionnaire de police mentionne dans le procès-verbal cette - De politieambtenaar vermeldt dit aanbod van doorverwijzing per
offre d'orientation par formulaire mais n'indique pas la décision de formulier in het proces-verbaal, maar vermeldt hierbij niet de
la victime; beslissing van het slachtoffer.
- Le formulaire complété est alors transmis le plus rapidement - Het ingevulde formulier wordt dan zo spoedig mogelijk, en uiterlijk
possible et au plus tard le deuxième jour ouvrable au « service op de tweede werkdag, doorgestuurd naar het « centrum (de dienst) voor
(centre) d'aide aux victimes ». slachtofferhulp ».
§ 3. Victimisations spécifiques. § 3. Specifieke vormen van slachtofferschap
1. Mineur victime de maltraitances. 1. Minderjarige die slachtoffer is van mishandeling
Pour la Communauté française et sans préjudice des §§ 1er et 2, le Voor de Vlaamse Gemeenschap en zonder afbreuk te doen aan § 1 en § 2,
fonctionnaire de police oriente au besoin directement le mineur verwijst de politieambtenaar de minderjarige die het slachtoffer is
victime de mauvais traitements ou d'abus sexuels vers un « service van mishandeling binnen het gezin of van seksueel misbruik binnen het
d'aide à la jeunesse » ou une « équipe SOS Enfants » (voir liste en gezin, rechtstreeks naar een « vertrouwenscentrum kindermishandeling »
annexe 4). Pour la Communauté flamande et sans préjudice des §§ 1er et (zie lijst bijlage 4). Voor de Franse Gemeenschap en zonder afbreuk te
2, le fonctionnaire de police oriente directement le mineur victime de doen aan § 1 en § 2, verwijst de politieambtenaar de minderjarige die
maltraitances intra-familiale ou de violence sexuelle intra-familiale het slachtoffer is van mishandeling of van seksueel misbruik,
vers un « vertrouwenscentrum kindermishandeling » (voir liste en rechtstreeks door naar een « service d'aide à la jeunesse » of naar
annexe 4). een « équipe SOS Enfants » (zie lijst bijlage 4).
Cette offre d'orientation du mineur victime de maltraitances est Dit aanbod tot verwijzing van de minderjarige die het slachtoffer is
mentionnée dans le procès-verbal dressé lors du constat ou de la van mishandeling, wordt vermeld in het proces-verbaal dat opgesteld
déposition. La décision n'est pas mentionnée dans le procès-verbal. wordt bij de vaststelling of de verklaring. De beslissing wordt niet
vermeld in het proces-verbaal.
2. Personne nécessitant un accueil résidentiel. 2. Persoon die een residentiële opvang nodig heeft
Sans préjudice des § 1er et § 2, le fonctionnaire de police met la Zonder afbreuk te doen aan § 1 en § 2, stelt de politieambtenaar het
victime qui a besoin d'un accueil résidentiel immédiat, de préférence slachtoffer dat een onmiddellijk residentiële opvang nodig heeft bij
directement en contact avec un centre d'accueil résidentiel. voorkeur rechtstreeks in contact met een opvangcentrum (zie bijlage
Pour la Communauté française en particulier, les centres d'accueil 1). Voor de Franse Gemeenschap in het bijzonder zijn de onthaalcentra voor
pour l'orientation des femmes victimes d'actes de violences physiques de verwijzing van vrouwen die het slachtoffer zijn van fysisch of
ou sexuelles sont les « refuges pour femmes battues ». seksueel geweld, de « refuges pour femmes battues ».
Cette offre d'orientation vers un centre d'accueil résidentiel est Dit aanbod van verwijzing naar een residentieel onthaalcentrum wordt
mentionnée dans le procès-verbal dressé lors du constat ou de la vermeld in het proces-verbaal dat opgesteld wordt bij de vaststelling
déposition. La décision de la victime n'est pas mentionnée. Dans cette of de verklaring. De beslissing van het slachtoffer wordt niet
offre d'orientation, il y a lieu d'être particulièrement attentif à vermeld. In dit verwijzingsaanbod dient erop gelet te worden dat de
préserver les intérêts de la victime. Dans certaines circonstances, le belangen van het slachtoffer in acht genomen worden. In bepaalde
nom et les coordonnées du centre d'accueil devront rester secrètes. omstandigheden zullen de naam en de gegevens van het onthaalcentrum
Ces mentions ne figurent alors pas dans le procès-verbal. geheim moeten blijven. Die gegevens worden dan niet vermeld in het
IV. Les structures de concertation proces-verbaal. IV. De overlegstructuren
Il est établi dans chaque arrondissement judiciaire un conseil Binnen elk gerechtelijk arrondissement werd een arrondissementele raad
d'arrondissement pour une politique en faveur des victimes, ayant pour voor het slachtofferbeleid opgericht met als doel het
mission de soutenir la politique en faveur des victimes. Des « équipes slachtofferbeleid te ondersteunen. Er worden eveneens « welzijnsteams
psychosociales » sont également prévues au niveau de chaque slachtofferzorg » voorzien binnen elk gerechtelijk arrondissement.
arrondissement judiciaire. Celles-ci ont entre autres pour mission de Deze teams hebben onder meer als taak de arrondissementele raad te
conseiller et d'informer le conseil d'arrondissement. adviseren en te informeren.
Les services de police doivent participer au fonctionnement de ces De politiediensten moeten deelnemen aan de werking van deze structuren
structures et apporter leur collaboration. Je transmettrais en hun medewerking verlenen. Ik zal de bijkomende richtlijnen over de
ultérieurement aux services de police des instructions complémentaires deelname aan de werking van deze overlegstructuren op een later
quant à leur participation au fonctionnement de ces structures de tijdstip meedelen aan de politiediensten.
concertation.
V. Conclusion V. Besluit
L'article 46 de la loi du 5 août 1992 sur la fonction de police fixe Artikel 46 van de Wet van 5 augustus 1992 op het politieambt bepaalt
légalement la mission d'assistance des services de police. Cette de wettelijke plicht van de politiediensten inzake
mission consiste en un accueil correct de la victime, une assistance slachtofferbejegening. Deze taak bestaat uit een correcte opvang van
pratique, une remise d'informations, une bonne rédaction du het slachtoffer, een praktische bijstand, het verschaffen van
procès-verbal, une orientation de la victime vers les services informatie, een exacte opstelling van het proces-verbaal, de
verwijzing van het slachtoffer naar de gespecialiseerde diensten en
spécialisés et une reprise de contact éventuelle. Cet article 46 een eventuele hercontactname van het slachtoffer. Dit artikel 46 is
s'applique à tous les fonctionnaire de police mais également au van toepassing op alle politieambtenaren, alsook op het
personnel civil travaillant au sein du corps de police. burgerpersoneel tewerkgesteld binnen het politiekorps.
La présence d'un service d'assistance policière aux victimes au sein De aanwezigheid van een dienst politiële slachtofferbejegening in het
du corps de police ne dispense aucun fonctionnaire de police de sa politiekorps ontslaat geen enkele politieambtenaar van zijn wettelijke
mission légale d'assistance. Le service d'assistance policière aux plicht bijstand te bieden aan slachtoffers. De dienst politiële
victimes est prioritairement chargé de la sensibilisation et de la slachtofferbejegening is in de eerste plaats belast met de
formation continuée des membres du personnel de police dans le domaine sensibilisering en de voortgezette opleiding van de leden van het
politiekorps inzake politiële slachtofferbejegening.
de l'assistance policière aux victimes. Aangezien de psychosociale hulp aan de slachtoffers geen deel uitmaakt
L'aide psychosociale aux victimes ne faisant pas partie des tâches de van de taken van de politie, is het noodzakelijk dat de
la police, il est obligatoire et indispensable que les services de politiediensten de slachtoffers verwijzen naar de gespecialiseerde
police orientent les victimes vers les services spécialisés. Le modèle diensten. Het verwijsmodel dat in deze omzendbrief voorgesteld wordt,
de renvoi développé dans cette circulaire fixe le cadre général de bepaalt het algemeen kader van deze verwijzing. Dit moet het voor de
cette orientation. Il doit permettre aux victimes de bénéficier d'une slachtoffers mogelijk maken een betere en snellere hulp te verkrijgen
aide meilleure et plus rapide afin de surmonter les conséquences de om de gevolgen van het misdrijf te boven te komen.
l'infraction. Suite notamment aux accords de coopération en matière d'assistance aux Met name naar aanleiding van de samenwerkingsakkoorden inzake
victimes, le ministère de l'Intérieur dispose, au sein de la Police slachtofferbejegening, beschikt het ministerie van Binnenlandse Zaken
Générale du Royaume, d'un point de contact permanent pour les binnen de Algemene Rijkspolitie over een permanent contactpunt voor
questions liées à l'assistance aux victimes. Cette cellule « vragen betreffende slachtofferbejegening. Deze cel « politiële
assistance policière aux victimes » est dès à présent l'interlocuteur slachtofferbejegening » is thans de aangewezen gesprekspartner voor
privilégié des chefs de corps, officiers responsables et services korpschefs, verantwoordelijke officieren en diensten voor politiële
d'assistance policière aux victimes. slachtofferbejegening.
Police Générale du Royaume Algemene Rijkspolitie
Rue Royale 56, 1000 Bruxelles Koningsstraat 56, 1000 Brussel
Tél. : 02 / 500 21 11 Tel. : 02 / 500 21 11
Fax : 02 / 500 24 66 Fax. : 02 / 500 24 66
Je vous saurais gré de bien vouloir diffuser cette circulaire et ses Mag ik u verzoeken deze omzendbrief en zijn bijlagen te verdelen bij
annexes auprès des autorités de police administrative de votre de overheden van de bestuurlijke politie binnen uw ambtsgebied.
circonscription.
Je vous prie d'agréer, Madame le Gouverneur, Monsieur le Gouverneur,
l'assurance de ma considération distinguée. Met de meeste hoogachting,
Le Ministre de l'Intérieur, De Minister van Binnenlandse Zaken,
L. Van den Bossche. L. Van den Bossche.
_______ _______
Notes Nota's
(1) Forum National pour une Politique en Faveur des Victimes, juin 1996. (1) Nationaal Forum voor Slachtofferbeleid, juni 1996.
(2) Bruxelles, 7 avril 1998. (2) Brussel, 7 april 1998.
(3) Bruxelles, 14 mai 1998. (3) Brussel, 14 mei 1998.
(4) Moniteur belge du 05.01.1999. (4) Belgisch Staatsblad van 5 januari 1999.
(5) Article 123 de la loi du 7 décembre 1998, en vigueur le 05.01.1999. (6) Voir à titre exemplatif la grille d'évaluation proposée dans le « Plan stratégique d'une Politique Nationale en Faveur des Victimes », page 37, Forum National, juin 1996. (7) Voir notamment les recommandations du Vadémécum « Assistance policière aux victimes », AERTSEN I. et MARTIN D., Politeia, Bruxelles, 1996. (8) Art. 1382 - 1386 du Code civil; art. 3, 4 et 26 du titre préliminaire du Code d'instruction criminelle; art. 63, 64, 66, 67, 68, 69 du Code d'instruction criminelle. Pour la consultation du tableau, voir image (5) Artikel 123 van de wet van 7 december 1998, van kracht op 5 januari 1999. (6) voorbeeld : het evaluatierooster, voorgesteld in het « Strategisch plan van een Nationaal Slachofferbeleid », pagina 37, Nationaal Forum, juni 1996. (7) Zie bijvoorbeeld de aanbevelingen uit het Vademecum « Politiële Slachtofferbejegening »; AERTSEN, I., Politeia, Brussel, 1996. (8) Art. 1382 - 1386 van het Burgerlijk Wetboek; art. 3, 4 et 26 van de voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering; art. 63, 64, 66, 67, 68, 69 van het Wetboek van Strafvordering. Omzendbrief OOP 15terB BIJLAGE 1 Verklarende begrippenlijst Voor de Vlaamse Gemeenschap : 1° Slachtofferhulp : hulp- en dienstverlening aan slachtoffers door een centrum als bedoeld in 3°. 2° Autonoom centrum voor algemeen welzijnswerk : een voorziening die vanuit een eenheid van beheer en beleid een gediversifieerde en verantwoorde hulp- en dienstverlening aanbiedt aan alle personen van wie de welzijnskansen bedreigd of verminderd worden ten gevolge van per< soonlijke, relationele, gezins- of maatschappelijke factoren. Het centrum is daartoe door de Vlaamse Regering erkend. De opdracht slachtofferhulp wordt als een bijkomende taak toegewezen aan een autonoom centrum voor algemeen welzijnswerk. 3° « Centrum voor slachtofferhulp » : het autonoom centrum voor algemeen welzijnswerk met als bijkomende taak slachtofferhulp. 4° « Vertrouwenscentrum kindermishandeling » : een centrum dat onder meer fungeert als meldpunt voor kindermishandeling, instaat voor de eerste opvang, de diagnose en voor de eventuele doorverwijzing naar de gepaste hulpverlening. 5° « Opvangcentrum » : een autonoom centrum voor algemeen welzijnswerk waarbinnen de onmiddellijke residentiële opvang van slachtoffers mogelijk is. Voor de Franse Gemeenschap : 1° Slachtofferhulp (aide aux victimes) : de sociale hulpverlening en psychologische begeleiding aan slachtoffers door de in 2° beschreven diensten. 2° Diensten voor slachtofferhulp (« services d'aide aux victimes ») : de diensten maatschappelijke hulpverlening aan rechtsonderhorigen, erkend en gesubsidieerd door de Franse Gemeenschap, die hulp verlenen aan slachtoffers zoals gedefinieerd in 1°. 3° Team SOS-Kinderen (« équipe SOS-Enfants ») : de multidisciplinaire dienst, erkend door de Franse Gemeenschap, gespecialiseerd in het vaststellen en het behandelen van gevallen van kindermishandeling, die als voorwerp heeft een aangepaste hulp te bieden aan het kind als slachtoffer of in geval van gevaar voor mishandeling. BIJLAGE 2 Formulier voor verwijzing naar het « centrum (de dienst) voor slachtofferhulp »
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
^