Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Circulaire du 03/05/2002
← Retour vers "Circulaire ministérielle relative aux dispositifs surélevés, destinés à limiter la vitesse à 30 km/h et aux coussins "
Circulaire ministérielle relative aux dispositifs surélevés, destinés à limiter la vitesse à 30 km/h et aux coussins Ministeriële omzendbrief betreffende de verhoogde inrichtingen, bestemd om de snelheid te beperken tot 30 km/u. en de rijbaankussens
MINISTERE DES COMMUNICATIONS ET DE L'INFRASTRUCTURE MINISTERIE VAN VERKEER EN INFRASTRUCTUUR
3 MAI 2002. - Circulaire ministérielle relative aux dispositifs 3 MEI 2002. - Ministeriële omzendbrief betreffende de verhoogde
surélevés, destinés à limiter la vitesse à 30 km/h et aux coussins inrichtingen, bestemd om de snelheid te beperken tot 30 km/u. en de
rijbaankussens
La Ministre de la Mobilité et des Transports, De Minister van Mobiliteit en Vervoer,
Aux gestionnaires de voirie Aan de wegbeheerders
1. Préalable. 1. Voorafgaande beschouwingen
Si la première partie de la présente circulaire est avant tout Het eerste deel van de omzendbrief is voornamelijk gewijd aan de
consacrée aux modifications de l'arrêté royal du 9 octobre 1998 fixant wijzigingen van het koninklijk besluit van 9 oktober 1998 tot bepaling
les conditions d'implantation des dispositifs surélevés sur la voie van de vereisten voor de aanleg van verhoogde inrichtingen op de
publique et les prescriptions techniques auxquelles ceux-ci doivent openbare weg en van de technische voorschriften waaraan die moeten
satisfaire, il est utile de rappeler le cadre dans lequel cette voldoen; daarom is het nuttig eens opnieuw het kader te schetsen
réglementation a vu le jour. waarin die regelgeving tot stand is gekomen.
En 1983, un arrêté fixait les conditions d'implantation des Een besluit van 1983 heeft de aanlegvereisten vastgesteld voor de
ralentisseurs de trafic (dispositifs courts - 4,80 m) alors qu'une verkeersdrempels (korte inrichtingen - 4,80 m) en in een omzendbrief
circulaire en réglait les aspects techniques. waren de technische aspecten geregeld.
Au fil des ans, d'autres dispositifs ont vu le jour et tout In de loop van de volgende jaren zijn andere constructies bedacht, in
particulièrement ce que l'on appelle communément des plateaux. 't bijzonder de verkeersplateaus zoals ze gewoonlijk worden genoemd.
Ce n'est qu'après de très longs débats et notamment en commission Slechts na langdurige besprekingen, vooral in de parlementaire
parlementaire que les dispositions de 1998 ont été prises. commissie, zijn de maatregelen van 1998 ingevoerd.
Elles regroupaient les conditions d'implantation des dispositifs Ze hergroepeerden de aanlegvereisten van de inrichtingen die tot doel
visant à limiter la vitesse à 30 km/h sous la dénomination « hebben de snelheid te beperken tot 30 km per uur, onder de benaming «
dispositifs surélevés », concernant tant les ralentisseurs de trafic verhoogde inrichtingen », waarbij het zowel gaat om de
de 1983 que les plateaux mais aussi et surtout fixaient dans leurs annexes des normes de construction de ces dispositifs. C'est que, sur le terrain, les plateaux s'étaient multipliés mais ne répondaient pas toujours à des caractéristiques géométriques rigoureuses et qui tiennent compte en outre du type de trafic qui doit les emprunter. A l'expérience, cette réglementation s'est avérée globalement positive, mais, certaines particularités avaient été omises et, s'agissant des normes, une révision s'imposait car aucune tolérance de construction n'avait été prévue. Une deuxième partie de la circulaire traite des coussins. La circulaire vise à informer les gestionnaires de voirie des caractéristiques géométriques, des exigences liées à l'aménagement et de la signalisation de ces dispositifs. Ces directives constituent le premier pas vers un cadre réglementaire en la matière. 2. Modification de l'arrêté royal relatif aux dispositifs surélevés verkeersdrempels van 1983 als om de verkeersplateaus; daarenboven werden in de bijlagen van het besluit technische voorschriften voor de inrichtingen bepaald. Intussen waren heel wat verkeersplateaus aangelegd die echter niet altijd voldeden aan de strikte geometrische kenmerken en aan de aard van het verkeer dat er over heen moet. Uit de ervaring is gebleken dat de regelgeving, in haar geheel, positief is. Toch zijn sommige bijzondere aspecten over het hoofd gezien en op het gebied van de voorschriften was een herziening noodzakelijk, aangezien in geen toleranties inzake constructie voorzien was. Een tweede deel van de omzendbrief behandelt de rijbaankussens. De omzendbrief beoogt de wegbeheerders te informeren over geometrische kenmerken, aanlegvereisten en signalisatie van deze inrichtingen. Deze richtlijnen vormen de aanzet tot een reglementair kader terzake. 2. Wijziging van het koninklijk besluit betreffende de verhoogde inrichtingen
2.1. Portée des modifications 2.1. Draagwijdte van de wijzigingen
Le but du présent arrêté modificatif est de rencontrer les difficultés Het wijzigingsbesluit beoogt de in de praktijk vastgestelde
enregistrées sur le terrain et aussi de donner aux gestionnaires de tekortkomingen ongedaan te maken en tevens de wegbeheerders een
voiries un délai supplémentaire pour adapter les dispositifs non bijkomende termijn te geven om de niet conforme inrichtingen aan te
conformes. passen.
2.2. Détail des modifications en matière de critères d'implantation. 2.2. Analyse van de wijzigingen betreffende de aanlegvereisten
2.2.1. Le titre de l'arrêté a été complété non pour des raisons 2.2.1. Het opschrift van het besluit is aangevuld, niet om zuiver
purement formelles mais pour signifier de manière explicite qu'il ne formele redenen, maar om duidelijk te maken dat het slechts betrekking
concerne que des dispositifs « 30 km/h » en corrélation avec les heeft op de inrichtingen « 30 km/u » in samenhang met de bepalingen
dispositions de l'article 22ter de l'arrêté royal du 1er décembre 1975 van artikel 22ter van het koninklijk besluit van 1 december 1975
portant règlement général sur la police de la circulation routière. houdende algemeen reglement op de politie van het wegverkeer.
2.2.2. L'article 1er a été modifié pour prévoir le cas de plateaux qui 2.2.2. Artikel 1 is gewijzigd om het geval te regelen van
ne comporteraient qu'une seule pente d'accès. A priori, cela peut verkeersplateaus die slechts één helling hebben. Op het eerste gezicht
paraître paradoxal mais, sur le terrain, il a été constaté que compte kan dit paradoxaal lijken, maar in de praktijk is vastgesteld dat het,
tenu de la configuration des lieux (notamment les pentes en voiries), rekening houdend met de plaatsgesteldheid (vooral wegens hellingen op
il n'était pas possible dans tous les cas de figure de mettre en de wegen), niet in elk geval afzonderlijk mogelijk was conventionele
oeuvre des plateaux classiques avec une rampe d'accès de part et verkeersplateaus aan te leggen met een op- en afrit aan elke kant of
d'autre ou à toutes leurs entrées. aan alle toegangen.
Il conviendra dans ce cas précis de délimiter l'équipement avec le In zo'n geval zal de inrichting afgebakend moeten worden met de
marquage prévu et ce, y compris, du côté où une rampe d'accès ne peut voorziene markering en dit eveneens aan de kant waar een op- of
être aménagée à hauteur de l'endroit où elle aurait dû l'être. afrithelling niet kan aangebracht worden op de plaats waar die op- of
afrit normaal moest voorkomen.
2.2.3. L'article 2 de l'arrêté royal de 1998 fixe les critères 2.2.3. Artikel 2 van het koninklijk besluit van 1998 bepaalt de
généraux d'implantation des dispositifs. algemene aanlegvereisten voor de inrichtingen.
Si la première modification est de pure forme pour faire concorder les De eerste wijziging is zuiver vormelijk van aard : ze beoogt de
textes français et néerlandais, les autres modifications sont plus overeenstemming van de Nederlandse en de Franse tekst; de andere
substantielles : wijzigingen zijn substantiëler :
- Il est prévu que des plateaux peuvent être implantés avant un - De mogelijkheid wordt ingevoerd om verkeersplateaus aan te leggen
carrefour dans une bande de circulation destinée aux vireurs à droite vóór een kruispunt, in een rijstrook bestemd voor het rechtsafslaand
et séparée physiquement des autres bandes de circulation et ce en dehors des conditions prévues pour leur implantation générale et notamment en matière de vitesse. Il s'agit en l'occurrence de bandes de tourne à droite qui ne sont pas nécessairement couvertes par une signalisation lumineuse tricolore et où il est adéquat de ralentir la circulation pour conforter la perte de priorité et/ou protéger les passages pour piétons et/ou les cyclistes. Il est tout à fait évident que cette opportunité devra être examinée au cas par cas et que les aménagements devront être particulièrement bien étudiés. verkeer en fysisch gescheiden van de andere rijstroken, dit buiten de voorwaarden die vastgesteld zijn voor hun aanleg in 't algemeen, nl. op het gebied van de snelheid. Het gaat in dit geval om stroken voor rechtsafslaand verkeer die niet noodzakelijk beschermd zijn door driekleurige verkeerslichten en waar het nuttig is het verkeer te vertragen om het verlies van de voorrang kracht bij te zetten en/of oversteekplaatsen voor voetgangers en/of fietsers te beschermen. Het ligt voor de hand dat die mogelijkheid geval per geval onderzocht moet worden en dat de inrichting in haar geheel met grote zorgvuldigheid bestudeerd moet worden.
- l'autre modification fondamentale de l'article 2 concerne la - De andere belangrijke wijziging van artikel 2, is de mogelijkheid om
possibilité d'installer des dispositifs surélevés sur tout type de verhoogde inrichtingen aan te leggen op elk type van weg : met
voirie : à priorité de droite ou prioritaire par signaux B15 ou B9. voorrang aan rechts of voorrang door middel van borden B15 of B9.
Ce sera donc au gestionnaire d'apprécier si, dans les conditions du 1° De wegbeheerder moet dus afwegen of hij in de voorwaarden van 1° en
et des autres critères d'implantation des articles 3 et suivants, il van de andere aanlegcriteria van artikel 3 en volgende, die
compte mettre en oeuvre ces dispositifs. inrichtingen tot stand brengt.
Si une plus grande latitude est laissée en l'espèce, elle doit Al wordt er nu meer ruimte gelaten inzake aanlegmogelijkheden, toch
évidemment s'apprécier dans une approche globale visant à sécuriser de moet er worden uitgegaan van een globale benadering die beoogt, op een
manière optimale la rue ou la zone en cause tout en tenant compte de optimale manier, de betrokken straat of zone te beveiligen, rekening
la circulation sur l'axe principal prioritaire. houdend met het verkeer op de hoofdweg met voorrang.
Les autres modifications visent seulement à coordonner le texte de De andere wijzigingen hebben enkel betrekking op de coördinatie van de
l'arrêté royal. tekst van het koninklijk besluit.
2.3. L'article 3 de l'arrêté de 1998 est modifié afin de : 2.3. Artikel 3 van het besluit van 1998 is gewijzigd met volgend doel
- prévoir de n'installer un ralentisseur de trafic que sur une partie : - de mogelijkheid te kunnen invoeren een verkeersdrempel slechts op
de la chaussée dès lors que celle-ci est séparée par un moyen physique een gedeelte van de rijbaan aan te leggen, nl. wanneer die rijbaan
de l'autre partie. fysisch gescheiden is van het andere gedeelte.
Ce type de pratique peut s'avérer utile lorsque le dispositif est Dit type kan dienstig zijn wanneer de inrichting gebruikt wordt als
utilisé comme effet de porte à l'entrée d'une agglomération ou d'une poorteffect bij het binnenrijden van een bebouwde kom of van een
zone sensible de celle-ci. andere gevoelige zone.
- prévoir l'installation de ralentisseurs de trafic à une distance - over te kunnen gaan tot de aanleg van een verkeersdrempel op een
inférieure à 75 m. afstand van minder dan 75 m.
De l'expérience sur le terrain, il ressort en effet que, dans certains In de praktijk is inderdaad gebleken dat het in sommige gevallen
cas (entrées d'écoles rapprochées, zones d'échanges importantes dans (schooltoegangen die dicht bij elkaar liggen, zones die in een
le cheminement de piétons, etc...) il peut s'avérer utile de descendre belangrijke looproute van overstekende voetgangers liggen, enz...) van
en-dessous de la distance de 75 m entre dispositifs. nut kan zijn een kortere afstand dan 75 m tussen verhoogde
2.4. Les modifications de l'article 4 s'agissant des plateaux, sont inrichtingen onderling te hebben. 2.4. De wijzigingen in artikel 4 met betrekking tot de
identiques à celles relatives aux ralentisseurs de trafic. verkeersplateaus zijn dezelfde als die betreffende de verkeersdrempels.
Il est en plus prévu que des plateaux peuvent être installés dans des Er is daarenboven in bepaald dat verkeersplateaus aangelegd mogen
virages dès lors que les rampes d'accès et de sorties soient situées worden in bochten voor zover de op- en afritten ervan buiten de bocht
en dehors de ceux-ci et soient parfaitement perceptibles. liggen en ze perfect zichtbaar zijn.
2.5. Le complément de l'article 5 est la conséquence de la 2.5. De aanvulling bij artikel 5 sluit aan bij de wijziging van
modification de l'article 1 dès lors qu'un plateau n'est pas pourvu de artikel 1, wanneer het een verkeersplateau betreft dat niet aan al
rampes à tous ses accès. zijn toegangen een helling heeft.
Il va de soi que dans ce cas de figure, la délimitation « fictive » Het spreekt vanzelf dat in dit geval de fictieve afbakening van de
des rampes doit être conçue de manière réaliste et rapprochée de la hellingen op een realistische manier uitgevoerd moet worden en in de
zone opérationnelle du plateau. Ceci est important en raison de la onmiddellijke nabijheid van de werkzame zone van het verkeersplateau.
limitation de vitesse en vigueur de 30 km/h sur le plateau. Dit is van belang gezien de geldende snelheidsbeperking van 30 km/u op
het verkeersplateau.
2.6. Restait la problématique de la période transitoire établie dans 2.6. Dan was er nog het probleem van de overgangstermijn die bepaald
l'arrêté de 1998. was in het besluit van 1998.
L'on peut regretter le laxisme d'aucuns en cette affaire. In dit opzicht kan de laksheid van sommige besturen worden betreurd.
Les délais pour la mise en ordre des dispositifs ont dès lors été De termijnen om de inrichtingen in orde te brengen zijn dan ook
ventilés selon qu'ils peuvent ou non être une source de gêne excessive opgedeeld volgens graad en hinder die ze voor het verkeer teweeg
à la circulation. kunnen brengen.
Pour le 1er novembre 2002, les dispositifs surélevés que l'on doit Tegen 1 november 2002 moeten de verhoogde inrichtingen die als « te
qualifier de « trop durs » devront être soit enlevés soit adaptés. hard » beschouwd moeten worden, verwijderd of aangepast worden.
Par contre, des dispositions plus souples ont été adoptées s'agissant Voor de zachtere inrichtingen daarentegen, voor niet conforme
des plateaux plus doux ou encore de marquages non conformes dès lors markeringen - voorzover die geen aanleiding geven tot verwarring of
qu'ils ne prêtent pas à confusion ou qu'ils ne sont pas inexistants voorzover ze niet afwezig zijn - is een soepelere regeling uitgewerkt
(cf. article 8 nouveau). (cf. nieuw artikel 8).
Ces adaptations interviendront lors de la réfection ou de travaux Deze aanpassingen moeten uitgevoerd worden ter gelegenheid van
importants auxdits dispositifs. herstelwerkzaamheden of belangrijke werken aan die inrichtingen.
2.7. L'économie des mesures prises dans cet arrêté modificatif, tout 2.7. Het uitgangspunt voor de maatregelen die in dit wijzigingsbesluit
comme l'arrêté initial au demeurant, vise à mettre en oeuvre des zijn opgenomen is, net als bij het oorspronkelijke besluit overigens,
équipements destinés à apaiser les vitesses pratiquées et ce de inrichtingen te hebben die bestemd zijn om de snelheid waarmee gereden
manière physique sans toutefois créer des contraintes inacceptables ni wordt fysisch af te remmen, zonder evenwel onaanvaardbare dwang te
bien évidemment aller à l'encontre du but recherché : accroître la creëren of tegen het beoogde doel in te gaan, nl. de
sécurité de la circulation et améliorer les conditions et les qualités verkeersveiligheid verbeteren en de verkeersleefbaarheid langs onze
de vie le long de nos routes et rues. wegen en straten te verhogen.
2.8. S'agissant des annexes techniques et ce tant pour les 2.8. Wat de technische bijlagen betreft, is, zowel voor de drempels
ralentisseurs de trafic que pour les plateaux, il a été tenu compte - als de verkeersplateaus, zoveel mogelijk rekening gehouden met de in
autant que faire se peut de l'expérience du terrain : de praktijk opgedane ervaring :
- des tolérances ont été prévues dans les caractéristiques - er zijn toleranties ingevoerd voor de geometrische kenmerken van de
géométriques des dispositifs surélevés et leur marquage. verhoogde inrichtingen en hun markering.
- pour ce qui concerne plus particulièrement les plateaux, des - meer in 't bijzonder voor de verkeersplateaus zijn verduidelijkingen
clarifications ont en outre été apportées dans les hauteurs possibles aangebracht op het gebied van de mogelijke hoogten ervan. Hierbij is
desdits dispositifs en tentant, ici également autant que faire se in de mate van het mogelijke geprobeerd rekening te houden met de
peut, de tenir compte des réalités du terrain tout en maintenant des realiteit en tevens inrichtingen te blijven hebben die effectief zijn
dispositifs opérants par rapport au but recherché. Les plateaux avec met betrekking tot het nagestreefde doel. Zo worden verkeersplateaus
une rampe d'accès et de sortie sinusoïdale dont la longueur est de met sinusoïdale op- en afrit met een lengte van de op-/afrit van 1,70
1,70 m et 2,40 m sur les routes ne seront plus autorisés. Les bus à m en 2,40 m op wegen, gebruikt door autobussen, niet langer
toegestaan. Lage vloerbussen of bussen die uitgerust zijn met
plancher bas ou les bus équipés d'installations qui facilitent l'accès installaties die de toegang voor personen met een handicap moeten
aux personnes handicapées ont connu des difficultés sur ces plateaux. vergemakkelijken, ondervonden moeilijkheden op deze verkeersplateaus.
3. Des coussins 3. Rijbaankussens
Dans l'arsenal des moyens mis en oeuvre par les gestionnaires pour réduire les vitesses et plus particulièrement les dispositifs que l'on a qualifiés de surélevés, l'on a de plus en plus recours aux coussins. La présente circulaire vise à faire le point sur le sujet car il a été constaté que ces coussins étaient utilisés de manière fort empirique et de plus leurs caractéristiques techniques étaient fort peu homogènes. La présente circulaire vise donc à définir : - les dispositifs dénommés coussins et leurs caractéristiques géométriques; Inzake hulpmiddelen waarvan de wegbeheerders gebruik maken om snelheidsvermindering af te dwingen en nader bepaald in de context van de zgn. verhoogde inrichtingen, wordt meer en meer een beroep gedaan op rijbaankussens. In deze omzendbrief wordt desbetreffend de stand van zaken opgemaakt; er is nl. vastgesteld dat deze rijbaankussens nogal op een empirische manier zijn gebruikt en bovendien waren hun kenmerken uit technisch oogpunt niet erg homogeen. De omzendbrief beoogt dus het volgende te omschrijven : - de inrichtingen, rijbaankussens genoemd en hun geometrische kenmerken;
- les critères d'implantation à retenir; - de aanlegcriteria die in aanmerking moeten genomen worden;
- les modes d'implantation; - de aanlegwijze;
- la signalisation et les moyens de rendre ces dispositifs - de signalisatie en de middelen om de inrichtingen zichtbaar te maken
perceptibles par les conducteurs. voor de bestuurders.
3.1. Des coussins et leurs caractéristiques géométriques. 3.1. Rijbaankussens en hun geometrische kenmerken.
3.1.1. Définition 3.1.1. Definitie
Employés pour la première fois à Berlin, les coussins consistent en Voor het eerst gebruikt in Berlijn, bestaan ze uit een verhoging van
des surélévations implantées en chaussée mais à la différence des de rijbaan, maar anders dan de conventionele verhoogde inrichtingen
dispositifs surélevés faisant l'objet des dispositions réglementaires die gereglementeerd zijn (koninklijk besluit van 9 oktober 1998) en
(arrêté royal du 9 octobre 1998) et visant à limiter la vitesse à 30 die de snelheid tot 30 km per uur beogen te matigen, strekken ze zich
km/h, ils ne s'étendent pas sur toute la largeur de celle-ci. niet uit over de volledige breedte van de rijbaan.
Le but est d'apporter moins de contraintes aux véhicules des Het doel ervan is minder hinder teweeg te brengen voor de voertuigen
transports en commun et aux véhicules lourds tout en imposant aux voor gemeenschappelijk vervoer en voor de zware voertuigen, terwijl
autres véhicules - sauf les deux roues - le passage à moitié sur ledit dan anderzijds de andere voertuigen, behalve de tweewielers, gedwongen
dispositif et créant de la sorte un effet de ralentissement. worden half over de inrichting te rijden zodat een vertragingseffect
3.1.2. Caractéristiques géométriques ontstaat. 3.1.2. Geometrische kenmerken
Le coussin doit répondre à la double exigence d'efficacité et Het rijbaankussen moet beantwoorden aan de dubbele vereiste van
d'acceptabilité. doeltreffendheid en aanvaardbaarheid.
Par ailleurs, s'il doit amener à un inconfort lors de son Al moet het overschrijden ervan dus tot een zeker ongemak leiden, toch
franchissement, il convient de tenir compte de la garde au sol des véhicules. moet rekening gehouden worden met het wegcontact van de voertuigen.
Nous n'avons pas affaire a priori à un dispositif 30 km/h, bien qu'il Het is niet a priori een inrichting voor 30 km/u, alhoewel ze,
puisse, compte tenu de certaines caractéristiques géométriques rekening houdend met bepaalde geometrische kenmerken van bijzondere
spécifiques, être utilisé complémentairement dans les zones 30. aard, in bijkomende orde gebruikt zou kunnen worden in zones 30.
Il est essentiel de respecter les caractéristiques géométriques Het is van wezenlijk belang dat de volgende geometrische kenmerken
suivantes : worden gehanteerd :
- largeur entre 1,75 m et 1,90 m. Si la route est fréquentée - een breedte tussen 1,75 m en 1,90 m. Indien de weg frequent gebruikt
régulièrement par des bus, cars et camions, la largeur sera réduite à wordt door bussen, autocars en vrachtwagens, moet de breedte herleid
1,75 m; worden tot 1,75 m;
- largeur de la partie plane : entre 1,15 et 1,25 m; - breedte van het vlakke gedeelte : tussen 1,15 en 1,25 m;
- largeur des pentes latérales : (chanfreins) de 30 à 35 cm; - breedte van de zijhellingen : (schuine zijden) van 30 tot 35 cm;
- breedte van de hellingen vooraan en achteraan (schuine zijden) :
- largeur des pentes avant et arrière (chanfreins) entre 45 et 50 cm, tussen 45 en 50 cm; die breedte mag worden herleid tot 30 cm in een
cette largeur peut être réduite à 30 cm en zone 30. zone 30.
Dans les caractéristiques techniques, c'est l'aspect qui doit retenir Bij de technische kenmerken is dit het aspect dat de grootste aandacht
la plus grande attention. moet krijgen.
Des chanfreins mal réalisés peuvent s'avérer particulièrement Afgeschuinde zijden die niet deugdelijk zijn uitgevoerd, kunnen
dangereux en particulier pour les deux roues. bijzonder gevaarlijk zijn, vooral voor de tweewielers.
- longueur : entre 3 et 4 m; elle peut être réduite à 1,70 m en zone - lengte : tussen 3 en 4 m; in een zone 30 mag de lengte teruggebracht
30. worden tot 1,70 m.
- hauteur : de 6 à 7 cm; 7 cm étant une hauteur maximale. Il convient - hoogte : van 6 tot 7 cm; 7 cm is een maximum hoogte. Inrichtingen
d'éviter des dispositifs d'une hauteur inférieure à 6 cm car le met een hoogte van minder dan 6 cm moeten vermeden worden omdat het
dispositif perd toute efficacité et est alors franchi à grande obstakel dan elke doeltreffendheid mist en met grote snelheid
vitesse, créant en outre des nuisances sonores. overschreden wordt. Er zal dan geluidshinder ontstaan.
Vue en plan Planzicht
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
3.2. Critères d'implantation 3.2. Aanlegcriteria
Les critères à retenir pour l'implantation de ces dispositifs tout De criteria die in aanmerking moeten worden genomen voor de aanleg van
comme le mode de leur implantation sont essentiels pour leur mise en de inrichtingen alsook de manier van aanleg, zijn essentieel voor een
oeuvre correcte et cohérente. correcte en samenhangende uitvoering.
S'agissant des critères d'implantation, il convient de retenir les Op het gebied van de aanlegcriteria moeten de volgende principes voor
principes suivants : ogen worden gehouden :
- ces coussins ne peuvent être implantés que sur des voies publiques - de rijbaankussens mogen slechts aangelegd worden op openbare wegen
où la vitesse maximale autorisée est de 50 km/h et ils le seront, waar de snelheid beperkt is tot 50 km per uur en, rekening houdend met
moyennant le contexte, non pas immédiatement mais à distance d'au de context, niet onmiddellijk bij, maar op een afstand van minstens
moins 100 m du début de la limitation »; 100 m na het begin van de beperking »;
- ces dispositifs ne seront pas implantés dans les virages, sur ou - ze mogen niet aangelegd worden in de bochten, op of in kunstwerken
dans les ouvrages d'art et sur les voies publiques où la déclivité est égale ou supérieure à 6 %; en op openbare wegen waar de helling 6 % of meer bedraagt;
- les dispositifs peuvent être répétés et dans ce cas, il y a lieu de - er mogen meerdere inrichtingen opeenvolgend worden aangelegd; in dit
geval past het zich te inspireren op dezelfde maatstaven als die voor
se référer aux mêmes critères que pour le dispositif surélevé à 30 de verhoogde inrichtingen voor 30 km/u, nl. + 75m.
km/h soit + 75 m.
Toutefois, le rôle des coussins est avant tout de créer un effet de Het rijbaankussen beoogt op de eerste plaats een poorteffect te
porte ou de constituer un élément complémentaire de ralentissement de creëren of een bijkomend element van snelheidsverlaging te zijn :
la circulation : - les dispositifs sont installés à au moins 15 m d'un carrefour; - ils ne peuvent être traversés par un passage pour piétons mais bien l'encadrer. 3.3. Du mode d'implantation Le modus operandi s'agissant de l'implantation d'un dispositif de ralentissement de la circulation est au moins autant sinon plus important que les critères selon lesquels il sera installé et cette remarque est au demeurant valable dès lors que l'on désire implanter un dispositif quelconque visant à apaiser les vitesses. Il faut à la fois tenter de rencontrer le but poursuivi mais éviter des comportements pervers qui peuvent être à l'origine d'accidents, ce qui serait un comble. Ces dispositifs doivent en outre pouvoir pardonner de légères fautes dans le chef des conducteurs. Enfin, les aspects environnementaux (esthétiques, nuisances (bruit en particulier)) doivent absolument être pris en compte. 3.3.1. Dispositions générales. - de inrichtingen worden aangelegd op ten minste 15 m van een kruispunt; - ze mogen niet doorsneden worden door een oversteekplaats voor voetgangers, maar deze wel flankeren. 3.3. Wijze van aanleg De planning bij de aanleg van een inrichting voor vertraging van het verkeer is even belangrijk en misschien wel belangrijker dan de aanlegcriteria zelf; overigens is deze opmerking van belang telkens wanneer men een of andere inrichting wil aanleggen die bedoeld is om snelheidsvermindering af te dwingen. Er moet tegelijkertijd geprobeerd worden het gestelde doel te bereiken, maar ook moeten gevaarlijke gedragingen, die aan de oorsprong kunnen liggen van ongevallen, wat natuurlijk het toppunt zou zijn, worden vermeden. De inrichtingen moeten daarenboven zo zijn opgevat dat ze kleine fouten van de bestuurders niet meteen afstraffen. Tenslotte moet ruim aandacht worden besteed aan de aspecten die verband houden met de omgeving (esthetiek, hinder (in 't bijzonder geluid)). 3.3.1. Algemene bepalingen
3.3.1.1. L'axe longitudinal du dispositif doit être parallèle à celui 3.3.1.1. De overlangse aslijn van de inrichting moet evenwijdig zijn
de la chaussée. met de aslijn van de rijbaan.
3.3.1.2. Lorsque la chaussée comporte deux bandes de circulation ou 3.3.1.2. Wanneer de rijbaan twee rijstroken omvat of het equivalent
l'équivalent, deux dispositifs doivent être installés. Les conditions hiervan, moet één rijbaankussen per rijstrook worden aangelegd. De
particulières sont schématisées ci-après (voir aussi 3.3.2.1.) bijzondere vereisten worden hierna weergegeven (zie ook 3.3.2.1.)
3.3.1.3. Les conditions techniques visées sub 3.1.2. doivent être 3.3.1.3. De technische vereisten, bepaald onder 3.1.2. moeten in acht
impérativement observées et il est particulièrement important de worden genomen en het is van bijzonder belang er zich van te
s'assurer de la solidarité du dispositif par rapport à la chaussée dès vergewissen of het obstakel een deugdelijk geheel met de rijbaan
lors qu'il s'agit de dispositifs pré-construits. uitmaakt in geval gebruik wordt gemaakt van geprefabriceerde
inrichtingen.
3.3.1.4. La saillie d'attaque doit être inférieure à 0,5 cm. 3.3.1.4. Het niveauverschil bij het begin moet minder dan 0,5 cm zijn.
3.3.2. Exemples d'implantation 3.3.2. Voorbeelden van aanleg
3.3.2.1. Dispositifs côte à côte En fonction de la largeur de la chaussée, le mode opératoire sera différent. Il faut éviter que le conducteur se positionne au centre de la chaussée pour contrer l'effet de ralentissement des dispositifs et dès que possible privilégier une bonne séparation des sens de circulation. Il est possible d'aménager un coussin uniquement sur la partie de la chaussée destinée à un sens, notamment lorsque cette chaussée est séparée, par un moyen physique et sur une distance suffisante, de la partie destinée à l'autre sens. Des coussins côte à côte ne sont pas installés lorsque la largeur de 3.3.2.1. Inrichtingen naast elkaar De werkwijze is verschillend naargelang van de breedte van de rijbaan. Er moet worden vermeden dat de bestuurder in het midden van de rijbaan gaat rijden om het vertragingseffect te ontlopen; het verdient dus aanbeveling om telkens waar het mogelijk is een behoorlijke scheiding van de rijrichtingen tot stand te brengen. De mogelijkheid bestaat om een rijbaankussen slechts op het gedeelte van de rijbaan aan te leggen dat bestemd is voor 1 richting, nl. wanneer die rijbaan fysisch over voldoende afstand gescheiden is van het andere gedeelte, dat bestemd is voor de andere richting. Er worden geen rijbaankussens naast elkaar aangelegd wanneer de
la chaussée est inférieure à 6 m. Il convient dans ce cas de recourir rijbaanbreedte minder is dan 6 m. In dit geval moet men zijn toevlucht
à d'autre moyen de ralentissement de la circulation (rétrécissement de nemen tot andere middelen om de snelheid te vertragen
chaussée, plateaux, potelets, ralentisseur de trafic, etc...). (rijbaanversmalling, verkeersplateaus, paaltjes, verkeersdrempels, enz...).
Chaussée G 6,0 m à 2 sens séparés par une ligne blanche continue G 10 Rijbaan G 6,0 m met 2 rijrichtingen gescheiden door een volle witte
m. lijn G 10 m.
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Chaussée G 7,2 m à 2 sens séparés par un îlot bombé. Pour la consultation du tableau, voir image Il est suggéré, lorsque la largeur de la chaussée est insuffisante de tracer une ligne blanche continue précédée de trois traits discontinus de part et d'autre. Ceci ne représente pas une solution optimale car cette ligne blanche peut être dans la pratique trop facilement dépassée (infraction grave). Enfin, et il en va de même pour tout dispositif ralentisseur, son positionnement doit être choisi avec le plus grand soin et ne peut en aucun cas constituer un piège fonctionnant a contrario du but recherché. 3.3.2.2. Dispositifs en chicanes A l'instar de ce qui prévaut pour les ralentisseurs de trafic, des passages pour piétons ne peuvent être marqués sur les coussins. Ceux-ci peuvent par contre renforcer les obligations des conducteurs au droit du passage pour piétons. Autant que faire se peut, il faut éviter que le conducteur puisse slalomer entre les dispositifs. Rijbaan G 7,2 m met 2 rijrichtingen gescheiden door een verkeersheuvel. Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Wanneer de breedte van de rijbaan onvoldoende is, wordt voorgesteld een doorlopende witte streep aan te brengen, voorafgegaan door drie onderbroken strepen langs weerskanten van de inrichting. Omdat deze witte lijn in de praktijk te gemakkelijk overschreden kan worden (zware overtreding), is dit geen optimale oplossing. Tenslotte moet de precieze plaats van aanleg met de grootste zorg worden bepaald - wat in feite geldt voor elke snelheidsvertrager - en de inrichting mag in geen geval een valstrik zijn die het tegenovergestelde effect zou hebben van wat beoogd wordt. 3.3.2.2. Inrichtingen met zigzagdoorgang Net als wat de verkeersdrempels betreft, mogen oversteekplaatsen voor voetgangers niet gemarkeerd worden op rijbaankussens. De rijbaankussens zelf kunnen anderzijds wel de verplichtingen van de bestuurders ten opzichte van de overstekende voetgangers aan de oversteekplaats versterken. In de mate van het mogelijke moet vermeden worden dat de bestuurder kan slalommen tussen de inrichtingen.
Chaussée G 7,2 m avec passage pour piétons et îlot bombé. Rijbaan G 7,2 m met voetgangersoversteek en verkeersheuvel.
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Chaussée G 6,0 m avec passage pour piétons et ligne blanche continue G 10 m. Rijbaan G 6,0 m met voetgangersoversteek en volle witte lijn G 10 m.
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
3.3.2.3. Dispositifs associés à des rétrécissements de voiries 3.3.2.3. Inrichtingen waarbij wegversmallingen ontstaan
Ce type de dispositif ne peut être utilisé que dans des cas où les Dit type van inrichting mag slechts gebruikt worden in gevallen waarin
vitesses sont réduites de fait (en ce compris les zones 30). er de facto snelheidsvermindering is (de zones 30 inbegrepen).
Dans des voies publiques à sens unique, le dispositif, s'il est couplé Op openbare wegen met eenrichtingsverkeer wordt de inrichting, indien
à un passage pour piétons, est placé avant ledit passage. ze samen met een oversteekplaats wordt aangebracht, vóór deze
oversteekplaats aangelegd.
Chaussée < 5 m à sens unique. Rijbaan < 5 m enkele richting.
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Dans le cas de voirie à double sens, c'est le sens entrant dans la Indien het een weg met tweerichtingsverkeer is, dan moet het de
zone agglomérée qui sera le plus ralenti (placement éventuel de richting zijn waarin men de bebouwde zone binnenkomt die het meest
vertraagd zal worden (gebeurlijk de plaatsing van verkeersborden B19
signaux B 19 et B21). en B21).
Chaussée < 6 m à double sens avec zone de stockage des véhicules Rijbaan < 6 m dubbele rijrichting met opstelruimte voor inrijdend
entrants. voertuig.
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
3.3.2.4. Consultation et avis préalables 3.3.2.4. Overleg en voorafgaande adviezen
Il est utile que le gestionnaire de voirie consulte les riverains. Er wordt de wegbeheerder aangeraden de omwonenden te raadplegen.
Par ailleurs, l'avis des sociétés de transport en commun doit être Overigens moet advies worden gevraagd aan de maatschappijen voor
requis dès lors qu'elles empruntent les voiries en cause. Il en va de gemeenschappelijk vervoer, wanneer hun voertuigen van de betrokken weg
même des services d'intervention d'urgence lorsqu'ils sont amenés à gebruik maken. Hetzelfde geldt ten aanzien van de diensten voor
emprunter fréquemment la voirie où seront implantés ces dispositifs. dringende hulpverlening, wanneer ze frequent de weg waarop die
rijbaankussens zijn aangelegd, moeten volgen.
3.4. Signalisation des coussins 3.4. Signalisatie van de rijbaankussens
3.4.1. Signalisation verticale 3.4.1. Verticale signalisatie
Bij de respectieve aanlegcriteria is gesteld dat rijbaankussens
Au nombre des critères d'implantation nous avons vu que les coussins slechts ingericht mogen worden op plaatsen waar de snelheid bepaald is
ne peuvent être implantés que là où la vitesse est fixée à 50 km/h op maximum 50 km/u.
maximum. En principe, une signalisation verticale ne devrait pas être placée, Principieel hoeft geen verticale signalisatie te worden aangebracht,
mais elle peut toutefois s'avérer indispensable (cas des villages, maar toch kan ze noodzakelijk zijn (dorpen, rechte wegen en straten,
rues et des voiries rectilignes, etc...) enz...).
Dans ce cas, il sera fait usage du signal A51 avec la mention In dit geval wordt gebruik gemaakt van het bord A51 met de bijkomende
additionnelle en blanc sur fond bleu « dispositif ralentisseur ». vermelding in 't wit op blauwe achtergrond en « snelheidsremmer ».
Le signal A51 ne sera en aucun cas utilisé en zone 30. Het bord A51 wordt in geen geval gebruikt in een zone 30.
Il sera prévu sous peu que ces dispositifs peuvent être utilisés comme Binnenkort wordt bepaald dat die inrichtingen gebruikt mogen worden
moyens complémentaires de ralentissement de la circulation dans les als bijkomende hulpmiddelen tot vertraging van het verkeer in de zones
zones 30. 30.
3.4.2. Mise en évidence du coussin et marquage 3.4.2. Waarneembaarheid en markering van het rijbaankussen
La partie chanfreinée du dispositif est en blanc. De afgeschuinde kant van de inrichting moet wit zijn.
Le dispositif peut être précédé de trois bandes blanches pour mettre Ze mag vooraf worden gegaan door drie dwarsstrepen die witte banden
en évidence plus encore le dispositif. vormen, om ze nog beter te doen uitkomen.
Vue en plan. Planzicht.
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
3.4.3. Mesures complémentaires Si le positionnement du dispositif doit être choisi avec le plus grand soin, des mesures complémentaires sont impératives en matière de perception du dispositif par rapport à la chaussée (couleur du revêtement qui doit être différenciée du revêtement normal) mais aussi compte tenu de l'éclairage public. Les gestionnaires de voirie sont invités à une mise en ordre dynamique des dispositifs surélevés. Par ailleurs, s'agissant des coussins, la présente circulaire devrait préfigurer un cadre réglementaire en la matière. Les directives qu'elle contient doivent dès à présent être prises en compte. 3.4.3. Bijkomende maatregelen De precieze plaats voor de inrichting moet met de grootste zorg worden gekozen. Voorts is het zo dat extra maatregelen vereist zijn met betrekking tot de waarneming ervan, contrast ten opzichte van de rijbaan (kleur van de wegbedekking die verschillend moet zijn van de normale wegbedekking), maar ook rekening houdend met de openbare verlichting. Bij de wegbeheerders wordt aangedrongen op een daadwerkelijke oppuntstelling van de verhoogde inrichtingen. In verband met de rijbaankussens zou deze omzendbrief een reglementair kader terzake moeten inluiden. De richtlijnen die erin voorkomen moeten vanaf nu in aanmerking worden genomen.
Bruxelles, le 3 mai 2002. Brussel, 3 mei 2002.
Mme I. DURANT Mevr. I. DURANT
^