Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 30/05/2024
← Retour vers "Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants, en ce qui concerne la pension minimum"
Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants, en ce qui concerne la pension minimum Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, voor wat betreft het minimumpensioen
30 MAI 2024. - Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants, en ce qui concerne la pension minimum RAPPORT AU ROI Sire, Nous avons l'honneur de soumettre à la signature de Votre Majesté le présent projet d'arrêté royal. 30 MEI 2024. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, voor wat betreft het minimumpensioen VERSLAG AAN DE KONING Sire, We hebben de eer het voorliggend ontwerp van koninklijk besluit ter ondertekening aan Uwe Majesteit voor te leggen.
La loi du 15 mai 1984 portant mesures d'harmonisation dans les régimes De wet van 15 mei 1984 houdende maatregelen tot harmonisering in de
de pensions fixe les conditions d'octroi et le mode de calcul de la pensioenregelingen bepaalt de toekenningsvoorwaarden en de
pension minimum dans le régime de pension des travailleurs berekeningswijze van het minimumpensioen in de pensioenregeling voor
indépendants. zelfstandigen.
Un nouveau système est mis en place au niveau des conditions d'accès à Een nieuw systeem wordt ingevoerd met betrekking tot de
la pension minimum. L'objectif est de circonscrire l'accès à la toekenningsvoorwaarden. Dat heeft tot doel om de toegang tot het
pension minimum aux bénéficiaires qui prouvent, outre une carrière minimumpensioen te beperken tot de gerechtigden die, naast een
professionnelle suffisante, un certain nombre de trimestres de travail voldoende lange beroepsloopbaan, gedurende een aantal kwartalen
effectif comme indépendant. effectief gewerkt hebben als zelfstandige.
A cet effet, la loi précitée du 15 mai 1984 a été complétée par un Daarom wordt in de vermelde wet van 15 mei 1984 een artikel 131sexies
article 131sexies. ingevoegd.
Le présent projet exécute l'article 131sexies précité en insérant un Het huidige besluit voert het vermeld artikel 131sexies uit door een
nouvel article 56quater dans l'arrêté royal du 22 décembre 1967 nieuw artikel 56quater in het koninklijk besluit van 22 december 1967
portant règlement général relatif à la pension de retraite et de houdende algemeen reglement betreffende het rust- en
survie des travailleurs indépendants. overlevingspensioen der zelfstandigen in te voeren.
Ce nouvel article 56quater a pour but de définir : Dat nieuw artikel 56quater definieert enkele begrippen:
- ce qu'il y a lieu d'entendre à partir du 1er janvier 2025 par - wat vanaf 1 januari 2025 moet verstaan worden onder twee derde van
deux-tiers d'une carrière complète de travailleur indépendant; een volledige loopbaan als zelfstandige;
- ce qu'il y a lieu d'entendre par trimestre de travail effectif comme - wat moet verstaan worden onder kwartaal van effectieve
indépendant; beroepsbezigheid als zelfstandige;
- quels trimestres peuvent être assimilés à des périodes de travail - welke kwartalen kunnen gelijkgesteld worden met periodes van
effectif; effectieve beroepsbezigheid;
- comment les périodes ouvrant des droits à la pension dans un autre - hoe de periodes die het recht openen op een buitenlands pensioen in
pays sont pris en considération; aanmerking genomen worden;
- comment les périodes d'assimilation maladie sont déduites du nombre - hoe de wegens ziekte gelijkgestelde periodes afgetrokken worden van
de trimestres de travail effectif à prouver. het aantal te bewijzen kwartalen van effectieve beroepsbezigheid.
Dans un souci de convergence, le même mécanisme s'applique dans les 3 Omwille van de convergentie wordt hetzelfde systeem toegepast in de 3
régimes de pensions, tenant compte des spécificités propres à chaque pensioenregelingen, rekening houdend met de specificiteit, eigen aan
régime, notamment en ce qui concerne les périodes assimilées à du elke regeling, voornamelijk wat betreft de periodes die gelijkgesteld
travail effectif. worden met periodes van daadwerkelijk beroepsbezigheid.
Commentaire des articles Commentaar van de artikelen
Article 1er Artikel 1
Cet article a pour but d'insérer un article 56quater dans l'arrêté Dit artikel voegt een artikel 56quater in het koninklijk besluit van
royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à la 22 december 1967 houdende algemeen reglement betreffende het rust- en
pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants. overlevingspensioen der zelfstandigen in.
Au paragraphe premier, le 1° définit que les périodes pour lesquelles In de eerste paragraaf, 1° wordt gesteld dat de periode waarvoor de
l'indépendant a obtenu une dispense du paiement des cotisations zelfstandige een vrijstelling gekregen heeft van de betaling van zijn
sociales dans le cadre de la crise du covid 19 durant la période du 1er sociale bijdragen omwille van de covid-19-crisis tijdens de periode
janvier 2020 au 31 mars 2022, sont pris en compte pour déterminer s'il van 1 januari 2020 tot 31 maart 2022, meegeteld wordt om te bepalen of
est satisfait à la condition des 2/3 de carrière pour ouvrir le droit voldaan is aan de 2/3de loopbaanvoorwaarde om het minimumpensioen te
à la pension minimum. Ces trimestres n'ouvrent toutefois pas de droit bekomen. Die kwartalen openen evenwel geen recht op een pensioen.
à un montant de pension.
Ces trimestres convertis en année de carrière (1 trimestre = 0,25; 2 Die kwartalen, omgezet in loopbaanjaren (waarbij 1 kwartaal = 0,25; 2
trimestres = 0,5; 3 trimestres = 0,75; 4 trimestres = 1) sont ajoutés kwartalen = 0,50; 3 kwartalen= 0,75; 4 kwartalen = 1) worden aan de
au numérateur de la fraction de carrière indépendante établie avant teller van de loopbaanbreuk als zelfstandige toegevoegd vóór de
application du principe de l'unité de carrière. toepassing van het beginsel van eenheid van loopbaan.
Le 2° de l'article 56quater précité, précise ce qu'il faut entendre De eerste paragraaf, 2°, van het vermeld artikel 56quater bepaalt wat
moet begrepen worden onder kwartaal van effectieve beroepsbezigheid
par "trimestre de travail effectif comme indépendant", à savoir, als zelfstandige, nl. ieder kwartaal waarvoor de verschuldigde
chaque trimestre pour lequel des cotisations dues ont été payées en bijdragen in hoofdsom en toebehoren betaald zijn en waarvan het bedrag
principal et accessoires et dont le montant est au moins égal au ten minste gelijk is aan het minimumbedrag voor een zelfstandige in
montant de la cotisation due en activité principale; chaque trimestre hoofdberoep; ieder kwartaal waarvoor de verschuldigde bijdragen
pour lequel des cotisations dues ont été payées dans le cadre du volledig betaald werden in het kader van het maxi-statuut van de
maxi-statut du conjoint aidant, du statut de l'étudiant indépendant et meewerkende echtgenoot, in het kader van het statuut van
du primo-starter. student-ondernemer en in het kader van de primo-starter.
On considère aussi comme trimestres de travail effectif comme Hieronder wordt eveneens de kwartalen begrepen die recht openen op een
indépendant les périodes ouvrant des droits à la pension à l'étranger, buitenlands pensioen, in een land van de Europese Unie of waarmee
dans un pays de l'Union Européenne ou avec lequel la Belgique est liée België gebonden is door een overeenkomst. Wanneer deze periodes
par convention. Si ces périodes sont exprimées en jours, une règle de uitgedrukt worden in dagen, wordt een omzettingsregel voorzien naar
conversion en trimestres est prévue. kwartalen.
Dans le paragraphe 1er, 3°, sont définis ce que l'on entend par In de eerste paragraaf, 3°, wordt gedefinieerd wat moet begrepen
trimestres assimilés à des trimestres de travail effectif en qualité worden onder kwartalen die gelijkgesteld worden met kwartalen van
de travailleur indépendant, à savoir les trimestres faisant l'objet effectieve beroepsbezigheid als zelfstandige, zijnde de kwartalen die
d'une assimilation dans le cadre des soins apportés à un proche, le gelijkgesteld werden in het kader van de mantelzorg, het kwartaal na
trimestre après l'accouchement d'un enfant et les trimestres de de bevalling van een kind en de kwartalen van vrijstelling van
dispense des cotisations pendant la crise COVID. bijdragen tijdens de covid-crisis.
Par "trimestres dans le cadre des soins apportés à un proche", on vise Met de "kwartalen van mantelzorg" worden de kwartalen bedoeld waarvoor
à la fois les trimestres pour lesquels l'indépendant a obtenu une de zelfstandige een vrijstelling van de betaling van de sociale
dispense de paiement des cotisations conformément à l'arrêté royal du bijdragen gekregen heeft zowel conform het koninklijk besluit van 21
21 février 2010 qu'à l'arrêté royal du 27 septembre 2015. februari 2010 als het koninklijk besluit van 27 september 2015.
Une approche cohérente et harmonisée entre les différents régimes de Er wordt tussen de verschillende pensioenregelingen een samenhangende
pensions a été respectée quant au choix des types de périodes en geharmoniseerde aanpak gerespecteerd met betrekking tot de keuze
assimilées à du travail effectif. Par exemple, dans le régime des van de types van periodes die gelijkgesteld werden met periodes van
travailleurs salariés, des périodes similaires assimilées à de effectieve beroepsbezigheid. Bijvoorbeeld, in de regeling voor
l'effectif sont reprises à celles reprises dans le régime indépendant werknemers worden gelijkaardige periodes gelijkgesteld met periodes
notamment, et de façon non exhaustive, les périodes de protection de van effectieve beroepsbezigheid als in de regeling voor zelfstandigen,
met name moederschapsbescherming (artikel 3, § 5, lid 3,3° van de wet
la maternité (article 3, § 5, alinéa 3, 3°de la loi du 25 avril 2024 van 25 april 2024 houdende de hervorming van de pensioenen), de
portant la réforme des pensions), les périodes d'inactivité dans le vermindering van de arbeidsprestaties in het kader van een
cadre d'une mesure de crise (article 3, § 5, alinéa 3, 14° de la même crisismaatregel (artikel 3, § 5, derde lid, 14°, van dezelfde wet) of
loi) ou les périodes de crédit-temps motivé, limité aux motifs de de periodes van gemotiveerd tijdskrediet, beperking omwille van het
soins palliatifs et de soins prodigués à un enfant handicapé jusqu'à verlenen van palliatieve zorgen of zorgen aan een gehandicapt kind tot
l'âge de 21 ans (article 3, § 5, alinéa 3, 8° de la même loi). de leeftijd van 21 jaar (artikel 3, § 5, derde lid, 8°, van dezelfde
Le paragraphe 2 détermine la manière dont les trimestres wet). Paragraaf 2 bepaalt de wijze waarop de wegens ziekte gelijkgestelde
d'assimilation maladie en régime indépendant viennent en déduction de kwartalen als zelfstandige afgetrokken worden van de te bewijzen
la période d'activité effective à prouver. periode van effectieve beroepsbezigheid.
Le but ici est de de réduire l'impact d'une période de maladie sur la Dat is bedoeld om de impact te verminderen van een ziekteperiode op de
condition de travail effectif comme indépendant. voorwaarde van effectieve beroepsbezigheid als zelfstandige.
Si le nombre de trimestres d'assimilation pour cause de maladie de Indien het aantal kwartalen van gelijkstelling wegens ziekte van de
l'intéressé ayant exclusivement une carrière de travailleur belanghebbende met uitsluitend een loopbaan als zelfstandige hoger is
indépendant est supérieur à 20 trimestres mais inférieur à 120 dan 20 kwartalen, maar lager dan 120 kwartalen, wordt het aantal te
trimestres, le nombre de trimestres effectifs d'activité bewijzen kwartalen van effectieve beroepsbezigheid verminderd aan de
professionnelle à prouver est réduit sur base d'une formule
mathématique. La réduction sera égale au résultat de la multiplication hand van een wiskundige formule. De vermindering zal gelijk zijn aan
de la fraction 100/312 par la différence entre le nombre de trimestres het resultaat van de vermenigvuldiging van de breuk 100/312 met het
d'assimilation et 20 trimestres. verschil tussen het aantal kwartalen van gelijkstelling en 20
Si le nombre de trimestres d'assimilation pour cause de maladie de kwartalen. Als het aantal kwartalen van gelijkstelling wegens ziekte van de
l'intéressé ayant exclusivement une carrière de travailleur belanghebbende met uitsluitend een loopbaan als zelfstandige hoger is
indépendant est supérieur à 119 trimestres, le nombre de trimestres dan 119 kwartalen, is het aantal te bewijzen kwartalen van effectieve
effectifs d'activité professionnelle à prouver est égal au résultat de
la différence entre 180 et le nombre de trimestres assimilés, beroepsbezigheid gelijk aan het resultaat van het verschil tussen 180
multiplié par une fraction de 250/312 et de 30/45. en het aantal gelijkgestelde kwartalen, vermenigvuldigd met de breuk 250/312 en met 30/45.
S'il y a moins que 20 trimestres d'assimilation pour cause de maladie, Als er minder dan 20 kwartalen gelijkgesteld werden wegens ziekte,
il n'y a pas de réduction de la condition de travail effectif (64 wordt het vereiste aantal kwartalen van effectieve beroepsbezigheid
trimestres). (64 kwartalen) niet verminderd.
Exemples : Voorbeelden:
1° Le bénéficiaire a obtenu, sur l'ensemble de sa carrière, 25 1° De gerechtigde heeft, verspreid over zijn loopbaan, tijdens 25
trimestres d'assimilation pour cause de maladie dans le régime des kwartalen de gelijkstelling wegens ziekte in de regeling voor
indépendants. zelfstandige genoten.
Calcul de la réduction : Berekening van de vermindering:
100/312 x (25 - 20) = 1,60 arrondi à l'unité supérieure, 2 100/312 x (25 - 20) = 1,60, afgerond tot de hogere eenheid, 2
Calcul du nombre de trimestres effectifs requis d'activité Berekening van het vereiste aantal kwartalen van effectieve
professionnelle : beroepsbezigheid:
64 -2 = 62 trimestres 64 - 2 = 62 kwartalen
2° Le bénéficiaire a obtenu 125 trimestres d'assimilation pour cause 2° De gerechtigde heeft gedurende 125 kwartalen de gelijkstelling
de maladie dans le régime des indépendants. wegens ziekte in de regeling voor zelfstandige genoten.
Calcul du nombre de trimestres effectifs requis d'activité professionnelle : Berekening van het vereiste aantal kwartalen van beroepsbezigheid:
250/312 X 30/45 X (180 - 125) = 29,38, arrondi à l'unité inférieure, 250/312X 30/45 X (180 - 125) = 29,38, afgerond tot de lagere eenheid,
29. 29.
Les mêmes formules mathématiques sont d'application aux trimestres Dezelfde wiskundige formules zijn van toepassing op de wegens ziekte
assimilés pour cause de maladie du conjoint décédé lors de l'octroi gelijkgestelde kwartalen van de overleden echtgenoot voor de
d'une pension de survie minimum spécifique. toekenning van een specifiek minimum-overlevingspensioen.
Avant application de la formule précitée, le nombre de trimestres Weliswaar wordt vóór de toepassing van de genoemde formule het aantal
assimilés pour cause de maladie est toutefois multiplié une fraction wegens ziekte gelijkgestelde kwartalen vermenigvuldigd met een breuk
dont le numérateur est 45 et le dénominateur correspond au nombre waarvan de teller gelijk is aan 45 en waarvan de noemer overeenstemt
d'années civiles comprises dans la période prenant cours le 1er met het aantal kalenderjaren dat begrepen is in de periode die
janvier de l'année du vingtième anniversaire du conjoint décédé et aanvangt op 1 januari van het jaar van de twintigste verjaardag van de
prenant fin le 31 décembre de l'année précédant celle au cours de overleden echtgenoot en die eindigt op 31 december van het jaar
laquelle il est décédé. Ce résultat est en effet nécessaire pour voorafgaand aan dat waarin hij overleden is. Dat resultaat is immers
l'application de ce paragraphe 2, alinéa 1er, 1° ou 2°. nodig voor de toepassing van deze paragraaf 2, eerste lid 1°, hetzij
Après application de la formule mathématique précitée, le nombre de 2°. Na de toepassing van de genoemde wiskundige formule wordt het aantal
trimestres effectif à prouver est ensuite proratisé sur base d'une te bewijzen kwartalen van effectieve beroepsbezigheid vermenigvuldigd
fraction dont le dénominateur est 45 et dont le numérateur correspond met een breuk waarvan de noemer gelijk is aan 45 en waarvan de teller
au nombre d'années civiles comprises dans la période prenant cours le overeenstemt met het aantal kalenderjaren dat begrepen is in de
1er janvier de l'année du vingtième anniversaire du conjoint décédé et periode die aanvangt op 1 januari van het jaar van de twintigste
prenant fin le 31 décembre de l'année précédant celle au cours de verjaardag van de overleden echtgenoot en die eindigt op 31 december
laquelle il est décédé, conformément aux dispositions de l'article van het jaar voorafgaand aan dat waarin hij overleden is, conform de
131sexies, § 1er, 2° alinéa 2 de la loi. bepaling van artikel 131sexies, § 1, 2°, tweede lid van de wet.
Exemple Voorbeeld
Une personne, née le 15/2/1963 et décédée le 26/2/2025, a une carrière Een persoon, geboren 15/2/1963 en overleden op 26/2/2025, heeft een
professionnelle indépendante du 1/1/1983 au 31/12/2024, dont 24 trimestres assimilés pour maladie. beroepsloopbaan als zelfstandige van 1/1/1983 tot 31/12/2024, waarvan 24 kwartalen gelijkstelling wegens ziekte.
Etape 1 : Pondération du nombre de trimestres assimilés pour maladie Stap 1: Weging van het aantal gelijkgestelde kwartalen wegens ziekte
24 x 45/42 = 25,71 = 26 24 x 45/42 = 25,71 = 26
Etape 2 : application de la formule correspondante relative aux Stap 2: toepassing van de respectievelijke formule voor de
périodes assimilées pour maladie gelijkgestelde periodes wegens ziekte
64 - [(26 - 20) x 100/312] = 64 - (6 x 100/312) = 62 64 - [(26 - 20) x 100/312] = 64 - (6 x 100/312) = 62
Etape 3 : Détermination du nombre de trimestres effectif requis en cas Stap 3: bepaling van het aantal effectieve kwartalen dat vereist in
de pension de survie spécifique het geval van het specifiek overlevingspensioen
62 x 42/45 = 58 trimestres 62 x 42/45 = 58 kwartalen
En cas de carrière mixte, le Service fédéral des pensions détermine le In geval van een gemengde loopbaan, bepaalt de Federale Pensioendienst
nombre de jours de travail effectif en tenant compte des jours het aantal dagen van effectieve tewerkstelling rekening houdend met de
d'assimilation pour cause de maladie dans le régime des salariés et dagen van gelijkstelling wegens ziekte in de regeling voor werknemers
des trimestres d'assimilation pour cause de maladie dans le régime des en de wegens ziekte gelijkgestelde kwartalen in de regeling voor
indépendants. zelfstandigen.
Ce paragraphe 2 est également d'application aux cas de la période Deze paragraaf 2 is eveneens van toepassing op de gevallen tijdens de
transitoire visés à l'article 131sexies, § 5, de la loi du 15 mai overgangsperiode, bedoeld in artikel 131sexies, § 5, van de wet van 15
1984. Toutefois, après application du § 2, on retient le résultat le mei 1984. Na toepassing van § 2 blijft echter het voor de begunstigde
plus avantageux pour le bénéficiaire entre le nombre de trimestres voordeligste resultaat van toepassing, nl. ofwel het aantal vereiste
requis durant la période transitoire et le résultat obtenu après kwartalen tijdens de overgangsperiode, ofwel het resultaat verkregen
application de la formule en cas de trimestres assimilés pour période na toepassing van de formule in het geval van wegens ziekte
de maladie. gelijkgestelde kwartalen.
Dans un souci de convergence, le système tel que repris dans l'article Omwille van de convergentie stemt het systeem zoals voorzien in
56quater, § 2 pour le régime des travailleurs indépendants (carrière artikel 56quater, § 2, voor de regeling voor zelfstandigen (zuivere
pure) correspond à celui édicté d'une part dans le régime des loopbaan) overeen met dat zoals, enerzijds, in de regeling voor
travailleurs salariés (article 3, § 4 de la loi du 25 avril 2024 werknemers (artikel 3, § 4, van de wet van 25 april 2024 houdende de
portant la réforme des pensions) et d'autre part dans le régime du hervorming van de pensioenen) en, anderzijds, in de regeling voor de
secteur public (article 11 de la même loi). openbare sector (artikel 11 van dezelfde wet).
Article 2 Artikel 2
Le régime salarié ayant revu et simplifié les textes de la pension Het stelsel van de werknemers heeft de teksten over het gewaarborgd
minimum garantie dans le régime salarié en abrogeant les dispositions minimumpensioen in de regeling voor werknemers herzien en te
actuellement d'application, il y a lieu d'adapter l'article 57, alinéa vereenvoudigd door de huidige bepalingen op te heffen. Daardoor moet
1er, 2° en vue de référer à la nouvelle réglementation du régime het artikel 57, eerste lid, 2° in de regeling voor zelfstandigen
salarié. aangepast worden.
Article 3 Artikel 3
Cet article délimite le champ d'application du présent arrêté. Il Dit artikel beperkt het toepassingsgebied van dit besluit. Het is van
s'applique aux pensions des travailleurs indépendants qui prennent toepassing op de pensioenen van zelfstandigen die daadwerkelijk en
cours effectivement et pour la première fois au plus tôt le 1er janvier 2025. voor de eerste maal ten vroegste ingaan op 1 januari 2025.
Article 4 Artikel 4
Cet article fixe la date d'entrée en vigueur du présent arrêté au 1er Dit artikel bepaalt de datum van inwerkingtreding van dit besluit op 1
janvier 2025. januari 2025.
Article 5 Artikel 5
Cet article charge le Ministre qui a les Indépendants dans ses Dit artikel preciseert dat de Minister bevoegd voor de Zelfstandigen
attributions et le Ministre qui a les Pensions dans ses attributions en de Minister bevoegd voor Pensioenen, ieder wat hem betreft, belast
de l'exécution du présent arrêté. zijn met de uitvoering van dit besluit.
J'ai l'honneur d'être, Ik heb de eer te zijn,
Sire, Sire,
de Votre Majesté Van Uwe Majesteit,
le très respectueux et très fidèle serviteur, de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaar,
Le Ministre des Indépendants, De Minister van de Zelfstandigen,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
La Ministre des Pensions, De Minister van Pensioenen,
K. LALIEUX K. LALIEUX
Conseil d'Etat, section de législation Raad van State, afdeling Wetgeving
Avis 76.037/16 du 30 avril 2024 sur un projet d'arrêté royal Advies 76.037/16 van 30 april 2024 over een ontwerp van koninklijk
'modifiant l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement besluit 'tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 december 1967
général relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs houdende algemeen reglement betreffende het rust- en
indépendants, en ce qui concerne les conditions d'octroi de la pension overlevingspensioen der zelfstandigen, voor wat betreft de
minimum' toekenningsvoorwaarden voor het minimumpensioen'
Le 29 mars 2024, le Conseil d'Etat, section de législation, a été Op 29 maart 2024 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de
invité par le Ministre des Indépendants à communiquer un avis dans un Minister van Zelfstandigen verzocht binnen een termijn van dertig
délai de trente jours, sur un projet d'arrêté royal 'modifiant dagen een advies te verstrekken over een ontwerp van koninklijk
l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à besluit 'tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 december 1967
la pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants, en houdende algemeen reglement betreffende het rust- en
ce qui concerne les conditions d'octroi de la pension minimum'. overlevingspensioen der zelfstandigen, voor wat betreft de
toekenningsvoorwaarden voor het minimumpensioen'.
Le projet a été examiné par la seizième chambre le 23 avril 2024. La Het ontwerp is door de zestiende kamer onderzocht op 23 april 2024. De
chambre était composée de Pierre LEFRANC, président de chambre f.f., kamer was samengesteld uit Pierre LEFRANC, wnd. kamervoorzitter, Toon
Toon MOONEN et Tim CORTHAUT, conseillers d'Etat, Johan PUT, assesseur, MOONEN en Tim CORTHAUT, staatsraden, Johan PUT, assessor, en Eline
et Eline YOSHIMI, greffier. YOSHIMI, griffier.
Le rapport a été présenté par Laurens LAVRYSEN, auditeur adjoint. Het verslag is uitgebracht door Laurens LAVRYSEN, adjunct-auditeur.
La concordance entre la version française et la version néerlandaise De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het
de l'avis a été vérifiée sous le contrôle de Toon MOONEN, conseiller advies is nagezien onder toezicht van Toon MOONEN, staatsraad.
d'Etat. L'avis, dont le texte suit, a été donné 30 avril 2024. Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 30 april
1. En application de l'article 84, § 3, alinéa 1er, des lois sur le 2024. 1. Met toepassing van artikel 84, § 3, eerste lid, van de wetten op de
Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, la section de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, heeft de afdeling
législation a fait porter son examen essentiellement sur la compétence Wetgeving zich toegespitst op het onderzoek van de bevoegdheid van de
de l'auteur de l'acte, le fondement juridique et l'accomplissement des steller van de handeling, van de rechtsgrond, alsmede van de vraag of
formalités prescrites. aan de te vervullen vormvereisten is voldaan.
PORTEE DU PROJET STREKKING VAN HET ONTWERP
2. Le projet d'arrêté royal soumis pour avis apporte des modifications 2. Het voor advies voorgelegde ontwerp van koninklijk besluit brengt
à l'arrêté royal du 22 décembre 1967 'portant règlement général wijzigingen aan in het koninklijk besluit van 22 december 1967
relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs 'houdende algemeen reglement betreffende het rust- en
indépendants'. overlevingspensioen der zelfstandigen'.
Le premier paragraphe de l'article 56quater, en projet, de l'arrêté De eerste paragraaf van het ontworpen artikel 56quater van het
royal du 22 décembre 1967, qui concerne la pension minimum, précise ce koninklijk besluit van 22 december 1967, dat betrekking heeft op het
qu'il faut entendre par un certain nombre de notions pour minimumpensioen, verduidelijkt wat voor de toepassing van artikel
l'application de l'article 131sexies de la loi du 15 mai 1984 'portant 131sexies van de wet van 15 mei 1984 'houdende maatregelen tot
mesures d'harmonisation dans les régimes de pensions' [1]. Le deuxième harmonisering van de pensioenregelingen' [1] moet worden begrepen
paragraphe règle le nombre de trimestres à prouver si la carrière onder een aantal begrippen. De tweede paragraaf regelt het aantal te
professionnelle comprend des trimestres qui ont été assimilés pour bewijzen kwartalen indien de beroepsloopbaan kwartalen omvat die
cause de maladie (article 1er du projet). werden gelijkgesteld wegens ziekte (artikel 1 van het ontwerp).
A l'article 57, alinéa 1er, 2°, du même arrêté, la définition de la In artikel 57, eerste lid, 2°, van hetzelfde besluit wordt de
notion de " montant forfaitaire ", utilisée pour déterminer la definitie van het begrip "forfaitair bedrag" gewijzigd, dat gehanteerd
réduction qui peut être appliquée en cas de cumul d'une pension wordt bij het bepalen van de vermindering die toegepast kan worden in
d'indépendant avec une pension d'un autre régime, est modifiée geval van cumulatie van een zelfstandigenpensioen met een pensioen uit
(article 2). een andere regeling (artikel 2).
L'arrêté royal envisagé est d'application aux pensions qui prennent Het te nemen koninklijk besluit is van toepassing op de pensioenen die
cours effectivement et pour la première fois au plus tôt le 1er daadwerkelijk en voor de eerste maal ten vroegste ingaan op 1 januari
janvier 2025 (article 3). Il entre en vigueur à la même date (article 4). 2025 (artikel 3). Het treedt in werking op dezelfde datum (artikel 4).
FONDEMENT JURIDIQUE RECHTSGROND
3. L'article 1er du projet trouve son fondement juridique dans 3. Artikel 1 van het ontwerp vindt rechtsgrond in artikel 131sexies, §
l'article 131sexies, § 6, de la loi du 15 mai 1984 [2]. 6, van de wet van 15 mei 1984. [2]
L'article 2 trouve son fondement juridique dans l'article 19, § 3, 1°, Artikel 2 vindt rechtsgrond in artikel 19, § 3, 1°, van het koninklijk
de l'arrêté royal n° 72 du 10 novembre 1967 'relatif à la pension de besluit nr. 72 van 10 november 1967 'betreffende het rust- en
retraite et de survie des travailleurs indépendants', qui charge le overlevingspensioenen der zelfstandigen', dat de Koning opdraagt om te
Roi de déterminer dans quels cas la réduction visée dans cet article bepalen in welke gevallen de vermindering beoogd in dat artikel niet
n'est pas appliquée ou est assouplie. wordt toegepast of versoepeld.
OBSERVATION GENERALE ALGEMENE OPMERKING
4. Dans l'avis 74.718/VR, le Conseil d'Etat, au regard des principes 4. In advies 74.718/VR maakte de Raad van State, vanuit het oogpunt
constitutionnels d'égalité et de non-discrimination, a formulé la van de grondwettelijke beginselen van gelijkheid- en
réserve suivante en ce qui concerne les différences de traitement niet-discriminatie, het volgende voorbehoud voor wat betreft mogelijke
potentielles entre divers bénéficiaires d'une pension, notamment en verschillen in behandeling tussen verschillende pensioengerechtigden,
fonction du régime de pension (travailleurs salariés, travailleurs onder meer naargelang het pensioenstelsel (werknemers, zelfstandigen,
indépendants, fonction publique), de leur âge, de la durée de leur openbaar ambt), hun leeftijd, de duur van hun beroepsloopbaan, de
carrière professionnelle, des périodes d'inactivité au cours de la periodes van inactiviteit tijdens de loopbaan en de ingangsdatum van
carrière et de la date de prise d'effet de la pension : het pensioen: "Om in overeenstemming te zijn met de grondwettelijke beginselen van
" Les principes constitutionnels de l'égalité et de la de gelijkheid en de niet-discriminatie, dienen voor deze verschillen
non-discrimination requièrent que ces différences de traitement se in behandeling telkens objectieve en in redelijkheid aanvaardbare
fondent chaque fois sur des motifs objectivement et raisonnablement motieven te bestaan. [3] Bij het beoordelen of het verschil in
admissibles [3]. Pour apprécier si la différence de traitement est behandeling redelijk verantwoord is, dient er rekening mee te worden
raisonnablement justifiée, il faut tenir compte de ce qu'en matière gehouden dat de wetgever, in sociaaleconomische aangelegenheden, over
socio-économique, le législateur dispose d'une grande marge een ruime beoordelingsbevoegdheid beschikt. Hij beschikt daarbij - in
d'appréciation. Il dispose à cet égard - dans des matières relatives aux pensions de retraite et de survie - d'un pouvoir d'appréciation d'autant plus large lorsque la réglementation concernée a fait l'objet d'une concertation sociale [4]. Certaines des différences instaurées font l'objet d'un examen plus approfondi dans le commentaire des articles. Le Conseil d'Etat, section de législation, ne dispose toutefois pas de suffisamment d'éléments concrets permettant d'apprécier adéquatement l'avant-projet dans son ensemble sous l'angle du principe d'égalité, dès lors que notamment, comme l'indique l'exposé des motifs, les mesures à l'examen ne constituent qu'un élément d'un ensemble plus vaste de mesures étalées dans le temps en matière de réforme des pensions, nécessitant alors de pouvoir apprécier l'avant-projet au regard des principes aangelegenheden inzake rust- en overlevingspensioenen - over een des te ruimere beoordelingsbevoegdheid wanneer de betrokken regeling het voorwerp heeft uitgemaakt van sociaal overleg. [4] Op sommige van de ingevoerde verschillen wordt hierna nader ingegaan bij de artikelsgewijze bespreking. De Raad van State, afdeling Wetgeving, beschikt evenwel niet over voldoende concrete gegevens om het voorontwerp vanuit het oogpunt van het gelijkheidsbeginsel in zijn geheel afdoende te beoordelen, mede gelet op het gegeven dat de voorliggende maatregelen, zo blijkt uit de memorie van toelichting, slechts een onderdeel vormen van een ruimer en in de tijd gespreid pakket maatregelen op het vlak van de hervorming van de pensioenen, waardoor het voorontwerp, wat betreft het in overeenstemming zijn met
précités dans un contexte plus large. Plus précisément, le Conseil voornoemde beginselen, uiteraard in een bredere context zou moeten
d'Etat n'a pas pu examiner de manière concluante comment les différences qui subsistent (encore) entre les trois régimes de pension (travailleurs salariés, travailleurs indépendants, fonction publique) en matière de pension minimum et de bonus de pension se justifient au regard du principe d'égalité, compte tenu à cet égard des spécificités de chaque régime de pension. Il appartient aux auteurs de l'avant-projet d'apporter dans l'exposé des motifs, pour chaque division du dispositif en projet, une justification pertinente à la lumière du principe d'égalité " [5]. Lors de la mise en oeuvre des habilitations conférées par la loi 'portant la réforme des pensions' [6], le Roi doit aussi veiller à ne pas créer de différences de traitement incompatibles avec les principes précités. EXAMEN DU TEXTE Intitulé 5. L'intitulé du projet précise qu'il s'agit de modifications " en ce kunnen worden beoordeeld. In het bijzonder heeft de Raad van State niet sluitend kunnen nagaan hoe de verschillen die (nog) bestaan tussen de drie pensioenstelsels (werknemers, zelfstandigen, openbaar ambt) op het vlak van het minimumpensioen en de pensioenbonus te verklaren zijn in het licht van het gelijkheidsbeginsel, daarbij rekening houdend met de specifieke kenmerken van elk pensioenstelsel. Het staat aan de stellers van het voorontwerp om voor elk onderdeel van de ontworpen regeling een pertinente verantwoording in het licht van het gelijkheidsbeginsel te verstrekken in de memorie van toelichting." [5] Ook bij de uitvoering van de bij de wet 'houdende hervorming van de pensioenen' toegekende machtigingen [6] moet de Koning erover waken om geen verschillen in behandeling in het leven te roepen die niet verenigbaar zijn met de voormelde beginselen. ONDERZOEK VAN DE TEKST Opschrift 5. In het opschrift van het ontwerp wordt gepreciseerd dat het gaat om
qui concerne les conditions d'octroi de la pension minimum ". Dès lors wijzigingen "voor wat betreft de toekenningsvoorwaarden voor het
que l'article 2 du projet porte sur le mode de calcul de la pension minimumpensioen". Aangezien artikel 2 van het ontwerp betrekking heeft
op de berekeningswijze van het minimumpensioen en niet op de
minimum et non sur ses conditions d'octroi, le délégué a proposé de toekenningsvoorwaarden ervan, stelde de gemachtigde voor om het
modifier l'intitulé comme suit : " Arrêté royal modifiant l'arrêté opschrift als volgt te wijzigen: "Koninklijk besluit tot wijziging van
royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à la het koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen
pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants en ce reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen der
qui concerne la pension minimum ". zelfstandigen, voor wat betreft het minimumpensioen".
On peut se rallier à cette proposition. Daarmee kan worden ingestemd.
Préambule Aanhef
6. Les premier et deuxième alinéas du préambule doivent viser les 6. In het eerste en het tweede lid van de aanhef moet worden verwezen
dispositions spécifiques de l'arrêté royal n° 72 du 10 novembre 1967 naar de specifieke bepalingen van het koninklijk besluit nr. 72 van 10
et de la loi du 15 mai 1984 qui procurent un fondement juridique au november 1967 en van de wet van 15 mei 1984 die rechtsgrond bieden
projet. Ces alinéas doivent par conséquent être complétés par une voor het ontwerp. Die moeten dus respectievelijk worden aangevuld met
référence, respectivement, à " l'article 19, § 3, 1°, remplacé par la een verwijzing naar "artikel 19, § 3, 1°, vervangen bij de wet van 24
loi du 24 avril 2014 " et à " l'article 131sexies, § 6, inséré par la april 2014" en "artikel 131sexies, § 6, ingevoegd bij de wet van
loi du (...) " [7]. (...)". [7]
7. Outre la date et le numéro de l'avis du Conseil d'Etat, on 7. In de aanhef moeten, naast de datum en het nummer van het advies
complétera également dans le préambule les dates de l'avis du Comité van de Raad van State, ook de datums van het advies van het Algemeen
général de gestion pour le statut social des travailleurs Beheerscomité voor het sociaal statuut der zelfstandigen, het advies
indépendants, de l'avis de l'Inspecteur des Finances et de l'accord du van de Inspecteur van Financiën en de akkoordbevinding van de Minister
Ministre du Budget. van Begroting worden aangevuld.
Article 1er Artikel 1
8.1. L'article 56quater, § 1er, 1°, en projet, de l'arrêté royal du 22 8.1. In het ontworpen artikel 56quater, § 1, 1°, van het koninklijk
décembre 1967 vise à déterminer ce qu'il faut entendre par une besluit van 22 december 1967 wordt beoogd te bepalen wat moet worden
carrière professionnelle au moins égale aux deux tiers d'une carrière verstaan onder een beroepsloopbaan die ten minste gelijk is aan twee
complète. La disposition commence toutefois par une référence à la derde van een volledige loopbaan. De bepaling vat nochtans aan met
pension de retraite ou de survie pour une telle carrière, ce qui peut verwijzing naar het rust- of overlevingspensioen voor een dergelijke
loopbaan, wat aanleiding kan geven tot verwarring. Bovendien zou, door
prêter à confusion. En outre, il faudrait délimiter par un double middel van een dubbele punt, moeten worden afgebakend waar het te
point où finit la notion à définir, et la structure grammaticale de la definiëren begrip eindigt en moet de grammaticale structuur van de
définition doit être vérifiée au regard de ce qui précède. definitie in het licht van het voorgaande worden nagekeken.
8.2. La définition précitée renvoie à " la fraction représentative de 8.2. De voormelde definitie verwijst naar "de breuk die de
la carrière professionnelle en Belgique [8] en qualité de travailleur beroepsloopbaan [in België] [8] in de hoedanigheid van zelfstandige
indépendant, augmentée avec la fraction qui exprime le nombre de uitdrukt, vermeerderd met de breuk die het aantal kwartalen uitdrukt
trimestres pour lesquels une dispense de cotisations " a été octroyée waarvoor een vrijstelling van bijdragen" in de context van de
dans le cadre de la crise du covid-19. Le délégué a confirmé que cela covid-19-crisis werd toegekend. De gemachtigde bevestigde dat daarmee
signifie que le nombre de trimestres du numérateur de la fraction bedoeld wordt dat het aantal kwartalen uit de teller van de breuk die
représentative de la carrière professionnelle en qualité de de beroepsloopbaan in de hoedanigheid van zelfstandige uitdrukt
travailleur indépendant est augmenté du nombre de trimestres au sens vermeerderd wordt met het aantal kwartalen in de zin van de tweede
du deuxième terme visé. bedoelde term.
Mieux vaudrait adapter le texte du projet en conséquence. De tekst van het ontwerp wordt het best overeenkomstig aangepast.
9. Le texte français de l'article 56quater, § 1er, 2°, e), en projet, 9. In de Franse tekst van het ontworpen artikel 56quater, § 1, 2°, e),
de l'arrêté royal du 22 décembre 1967 vise " chaque période accomplie van het koninklijk besluit van 22 december 1967 wordt verwezen naar
", tandis que le texte néerlandais de cette disposition fait mention "chaque période accomplie", terwijl het in de Nederlandse tekst van
de " iedere periode in eenzelfde jaar ". die bepaling gaat om "iedere periode in eenzelfde jaar".
Il convient d'éliminer cette discordance. Die discrepantie moet worden verholpen.
10. Dans son avis du 15 novembre 2023, le Comité général de gestion 10. In zijn advies van 15 november 2023 vroeg het Algemeen
pour le statut social des travailleurs indépendants se demandait si Beheerscomité voor het sociaal statuut der zelfstandigen zich af of
het ontworpen artikel 56quater, § 1, 3°, a), van het koninklijk
l'article 56quater, § 1er, 3°, a), en projet, de l'arrêté royal du 22 besluit van 22 december 1967, waarin wordt verwezen naar artikel 37bis
décembre 1967, qui fait référence à l'article 37bis du même arrêté van hetzelfde besluit (dat betrekking heeft op de gelijkstelling van
(relatif à l'assimilation de périodes de soins dits de proximité) [9] periodes van zogenaamde mantelzorg) [9] ook betrekking zal hebben op
s'appliquera également aux dispositifs antérieurs aux soins de de regelingen die de mantelzorg voorafgingen.
proximité. Interrogé à ce sujet, le délégué a répondu que la version précédente Daarnaar gevraagd, antwoordde de gemachtigde dat de vorige versie van
de l'article 37bis, insérée en 2010 [10], est toujours applicable à la artikel 37bis, die werd ingevoegd in 2010,[10] nog steeds van
période qui a précédé son remplacement par l'article 37bis actuel en toepassing is op de periode die aan de vervanging ervan door het
2015 [11]. En d'autres termes, la référence à l'article 37bis concerne bestaande artikel 37bis in 2015 [11] voorafging. De verwijzing naar
artikel 37bis heeft met andere woorden betrekking op beide regelingen.
les deux régimes. Le délégué a encore indiqué que ce point sera De gemachtigde stelde nog dat dit zal worden verduidelijkt in het
précisé dans le rapport au Roi. verslag aan de Koning.
On peut accueillir cette précision. Met die verduidelijking kan worden ingestemd.
11. A l'article 56quater, § 1er, 3°, c), en projet, de l'arrêté royal 11. In het ontworpen artikel 56quater, § 1, 3°, c), van het koninklijk
du 22 décembre 1967, on écrira " du 1er janvier 2020 au 31 mars 2022 besluit van 22 december 1967 moet worden geschreven "van 1 januari
inclus " au lieu de " entre le 1er janvier 2020 et le 31 mars 2022 2020 tot en met 31 maart 2022" in plaats van "tussen 1 januari 2020
inclus ". tot en met 31 maart 2022".
12. Le texte néerlandais de l'article 56quater, § 2, alinéa 3, en 12. De Nederlandse tekst van het ontworpen artikel 56quater, § 2,
projet, de l'arrêté royal du 22 décembre 1967 contient une double derde lid, van het koninklijk besluit van 22 december 1967 bevat een
virgule, ce qu'il convient de corriger. dubbele komma, wat moet worden gecorrigeerd.
Article 2 Artikel 2
13. Dans la phrase liminaire de l'article 2 du projet, on écrira " 13. In de inleidende zin van artikel 2 van het ontwerp moet worden
remplacé " au lieu de " modifié ". geschreven "vervangen" in plaats van "gewijzigd".
14. L'article 2 du projet remplace l'article 57, alinéa 1er, 2°, de 14. Artikel 2 het ontwerp vervangt het hele artikel 57, eerste lid,
l'arrêté royal du 22 décembre 1967 dans son entier, alors que dans les 2°, van het koninklijk besluit van 22 december 1967, terwijl in feite
faits, la modification apportée doit être plus limitée. Dans pareils slechts een beperktere wijziging moet worden doorgevoerd. In
cas, il est recommandé de limiter la disposition modificative au dergelijke gevallen is het aangewezen om de wijzigingsbepaling te
remplacement des parties pertinentes, sinon le lecteur risque beperken tot de vervanging van de relevante onderdelen, zo niet
d'effectuer des recherches démesurées pour connaître la portée exacte bestaat de kans dat de lezer te lang moet zoeken naar de juiste
du remplacement [12]. strekking van de vervanging. [12]
15. L'article 57, alinéa 1er, 2°, en projet, de l'arrêté royal du 22 15. In het ontworpen artikel 57, eerste lid, 2°, van het koninklijk
décembre 1967 vise la " la loi du... relative à la pension minimum ". besluit van 22 december 1967 wordt verwezen naar de "wet van...
betreffende het minimumpensioen". De gemachtigde bevestigde dat
Le délégué a confirmé qu'est ainsi visée la loi 'portant la réforme daarmee de wet 'houdende de hervorming van de pensioenen' bedoeld
des pensions' et que le texte sera adapté en ce sens. wordt en dat de tekst in die zin zal aangepast worden.
On peut se rallier à cette adaptation. Daarmee kan worden ingestemd.
Le greffier, Le président, De griffier, De voorzitter,
E. YOSHIMI P. LEFRANC E. YOSHIMI P. LEFRANC
_______ _______
Notes Nota's
[1] Inséré par l'article 21 de la loi 'portant la réforme des [1] Zoals ingevoegd bij artikel 21 van de wet 'houdende hervorming van
pensions', qui a été adoptée en séance plénière de la Chambre des de pensioenen', die werd aangenomen door de plenaire vergadering van
représentants le 4 avril 2024. Pour accéder à la pension minimum des de Kamer van volksvertegenwoordigers op 4 april 2024. Om toegang te
travailleurs indépendants, l'article 131sexies, § 1er, alinéa 1er, de krijgen tot het minimumpensioen voor zelfstandigen vereist artikel
la loi du 15 mai 1984 exige en principe une « carrière professionnelle 131sexies, § 1, eerste lid, van de wet van 15 mei 1984 in beginsel een
au moins égale aux deux tiers d'une carrière complète » et qui « "beroepsloopbaan (...) die ten minste gelijk is aan twee derde van een
comporte au moins 64 trimestres de travail effectif ou y assimilés ». [2] Cette disposition entre en vigueur le 1er janvier 2025 (article 26 de la loi 'portant la réforme des pensions') et s'énonce comme suit : « Le Roi détermine, par arrêté royal délibéré en Conseil des ministres : 1° ce qu'il faut entendre, à partir du 1er janvier 2025, par carrière professionnelle au moins égale aux deux-tiers d'une carrière complète soit dans le seul régime des travailleurs indépendants, soit ensemble dans le régime des travailleurs indépendants et des travailleurs salariés, soit ensemble dans le régime des travailleurs indépendants et dans un ou plusieurs régimes qui relèvent du champ d'application des règlements européens ou auxquels s'applique une convention internationale concernant totalement ou partiellement les pensions des travailleurs salariés ou indépendants et par laquelle la Belgique est liée, soit ensemble dans le régime des travailleurs indépendants et salariés ou dans les régimes auxquels s'appliquent les règlements européens ou auxquels s'applique une convention internationale concernant totalement ou partiellement les pensions des travailleurs salariés ou indépendants et par laquelle la Belgique est liée; 2° ce qu'il y a lieu d'entendre par trimestres de travail effectif comme travailleur indépendant; 3° quels trimestres peuvent être assimilés à des périodes de travail effectif; 4° comment les périodes ouvrant des droits à pension à charge d'un ou plusieurs régimes qui relèvent du champ d'application des règlements volledige loopbaan" en die "ten minste 64 kwartalen van effectieve of daarmee gelijkgestelde beroepsbezigheid bevat". [2] Die bepaling treedt in werking op 1 januari 2025 (artikel 26 van de wet 'houdende hervormingen van de pensioenen') en luidt als volgt: "De Koning stelt bij koninklijk besluit, na overleg in de Ministerraad, vast: 1° wat vanaf 1 januari 2025 moet verstaan worden onder een beroepsloopbaan die ten minste gelijk is aan twee derde van een volledige loopbaan, hetzij in de regeling voor zelfstandigen alleen, hetzij in de regeling voor zelfstandigen en werknemers samen, hetzij in de regeling voor zelfstandigen en in regelingen waarop de Europese verordeningen van toepassing zijn of waarop een internationale overeenkomst die geheel of gedeeltelijk betrekking heeft op de pensioenen van werknemers of zelfstandigen en waar België door gebonden is, van toepassing is, samen, hetzij in de regeling voor zelfstandigen en werknemers of in regelingen waarop de Europese verordeningen van toepassing zijn of waarop een internationale overeenkomst die geheel of gedeeltelijk betrekking heeft op de pensioenen van werknemers of zelfstandigen en waar België door gebonden is, van toepassing is, samen; 2° wat moet verstaan worden onder kwartalen van effectieve beroepsbezigheid als zelfstandige; 3° welke kwartalen kunnen gelijkgesteld worden met periodes van effectieve beroepsbezigheid; 4° hoe de periodes die pensioenrechten openen ten laste van een of meerdere regelingen waarop de Europese Verordeningen van toepassing
européens ou auxquels s'applique une convention internationale zijn of waarop een internationale overeenkomst die geheel of
concernant totalement ou partiellement les pensions des travailleurs gedeeltelijk betrekking heeft op de pensioenen van werknemers of
salariés ou indépendants et par laquelle la Belgique est liée sont zelfstandigen en waar België door gebonden is, van toepassing is,
converties en trimestres; omgezet worden naar kwartalen;
5° comment les périodes assimilées en vertu de l'article 29 de 5° hoe de periodes die gelijkgesteld werden in toepassing van artikel
l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement général relatif à 29 van het koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen
la pension de retraite et de survie des travailleurs indépendants sont reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen der
déduites du nombre de trimestres de travail effectif requis ». zelfstandigen in mindering gebracht worden op het vereiste aantal
effectief gewerkte kwartalen."
[3] Note de bas de page 8 de l'avis cité : C.C., 7 août 2013, n° [3] Voetnoot 8 uit het geciteerde advies: GwH 7 augustus 2013, nr.
119/2013, B.5. 119/2013, B.5.
[4] Note de bas de page 9 de l'avis cité : C.C., 28 septembre 2017, n° [4] Voetnoot 9 uit het geciteerde advies: GwH 28 september 2017, nr.
104/2017, B.9. 104/2017, B.9.
[5] Avis C.E. 74.718/VR du 22 décembre 2023 sur un avant-projet devenu [5] Adv.RvS 74.718/VR van 22 december 2023 over het voorontwerp dat
la loi 'portant la réforme des pensions', pp. 9-10. heeft geleid tot de wet 'houdende hervorming van de pensioenen',
[6] La loi habilite également le Roi à fixer des périodes assimilées 37-38. [6] De wet voorziet ook in machtigingen aan de Koning om
gelijkgestelde periodes vast te leggen in de werknemersregeling
dans le régime des travailleurs salariés (article 3, § § 4, alinéa 6, (artikel 3, § § 4, zesde lid, en 5, zesde lid, van de wet 'houdende
et 5, alinéa 6, de la loi 'portant la réforme des pensions'). hervorming van de pensioenen').
[7] Voir Principes de technique législative. Guide de rédaction des [7] Zie Beginselen van de wetgevingstechniek. Handleiding voor het
textes législatifs et réglementaires, Conseil d'Etat, 2008, opstellen van wetgevende en reglementaire teksten, Raad van State,
recommandation 23, à consulter sur le site Internet du Conseil d'Etat 2008, aanbeveling 23, te raadplegen op de internetsite van de Raad van
(www.raadvst-consetat.be), (ci-après : Guide de légistique). State (www.raadvst-consetat.be) (hierna: handleiding wetgevingstechniek).
[8] A la différence du texte français, le texte néerlandais ne précise [8] Anders dan in de Franse tekst wordt in de Nederlandse tekst niet
pas qu'il s'agit de la carrière professionnelle en Belgique. Il gepreciseerd dat het om de beroepsloopbaan in België gaat. Die
convient d'éliminer cette discordance. discordantie moet worden verholpen.
[9] Arrêté royal du 27 septembre 2015 'accordant une allocation en [9] Koninklijk besluit van 27 september 2015 'houdende toekenning van
faveur du travailleur indépendant qui interrompt temporairement son een uitkering ten voordele van de zelfstandige die zijn
activité professionnelle pour donner des soins à une personne'. beroepsactiviteit tijdelijk onderbreekt om zorgen te geven aan een persoon'.
[10] Arrêté royal du 21 février 2010 'modifiant l'arrêté royal du 22 [10] Koninklijk besluit van 21 februari 2010 'tot wijziging van het
décembre 1967 portant règlement général relatif à la pension de koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement
retraite et de survie des travailleurs indépendants, prévoyant betreffende het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, tot
l'assimilation en cas de maladie grave d'un enfant et en cas de soins invoering van een gelijkstelling in geval van ernstige aandoening van
palliatifs donnés à un enfant ou à son partenaire'. Ce régime est een kind en in geval van palliatieve zorgen gegeven aan een kind of
entré en vigueur le 1er janvier 2010. aan zijn partner'. Die regeling ging in op 1 januari 2010.
[11] Arrêté royal du 27 septembre 2015 'modifiant l'arrêté royal du 22 [11] Koninklijk besluit van 27 september 2015 'tot wijziging van het
décembre 1967 portant règlement général relatif à la pension de koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement
retraite et de survie des travailleurs indépendants et instaurant une betreffende het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen en tot
invoering van een gelijkstelling met een periode van bezigheid in
assimilation à une période d'activité en cas de soins donnés à une geval van zorgen gegeven aan een persoon'. Die regeling ging in op 1
personne'. Ce régime est entré en vigueur le 1er octobre 2015. oktober 2015.
[12] Guide de légistique, recommandation 110.2. [12] Handleiding wetgevingstechniek, aanbeveling 110.2.
30 MAI 2024. - Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 22 décembre 30 MEI 2024. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk
1967 portant règlement général relatif à la pension de retraite et de besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement betreffende
survie des travailleurs indépendants, en ce qui concerne la pension het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, voor wat betreft
minimum het minimumpensioen
PHILIPPE, Roi des Belges, FILIP, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu l'arrêté royal n°72 du 10 novembre 1967 relatif à la pension de Gelet op het koninklijk nr. 72 van 10 november 1967 betreffende het
retraite et de survie des travailleurs indépendants, article 19, § 3, rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, artikel 19, § 3, 1°,
1°, remplacé par la loi du 24 avril 2014; vervangen bij de wet van 24 april 2014;
Vu la loi du 15 mai 1984 contenant des mesures d'harmonisation des Gelet op de wet van 15 mei 1984 houdende maatregelen tot harmonisering
régimes de pension, l'article 131sexies, inséré par la loi du 25 avril 2024; van de pensioenregelingen, artikel 131sexies, ingevoegd bij de wet van 25 april 2024;
Vu l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement général Gelet op het koninklijk besluit van 22 december 1967 houdende algemeen
relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs reglement betreffende het rust- en overlevingspensioen der
indépendants; zelfstandigen;
Vu l'avis du Comité général de gestion pour le statut social des Gelet op het advies van het Algemeen Beheerscomité voor het sociaal
travailleurs indépendants, donné le 15 novembre 2023; statuut der zelfstandigen, gegeven op 15 november 2023;
Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 31 août 2023; Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 31
augustus 2023;
Vu l'accord de la Secrétaire d'Etat au budget, donné le 12 septembre 2023; Gelet op de akkoordbevinding van de Staatssecretaris voor Begroting, d.d. 12 september 2023;
Vu l'avis n° 76.037/16 du Conseil d'Etat, donné le 30 avril 2024 en Gelet op het advies nr. 76.037/16 van de Raad van State, gegeven op 30
application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 2° des lois sur le april 2024 met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de
Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973; wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;
Sur la proposition du Ministre des Indépendants et de la Ministre des Op de voordracht van de Minister van Zelfstandigen en van de Minister
Pensions et de l'avis des ministres qui en ont délibéré en Conseil, van Pensioenen en op het advies van de in Raad vergaderde ministers,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.Een artikel 56quater wordt ingevoegd in het koninklijk

Article 1er.Dans l'arrêté royal du 22 décembre 1967 portant règlement

besluit van 22 december 1967 houdende algemeen reglement betreffende
général relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs
indépendants, il est inséré un article 56quater rédigé comme suit : het rust- en overlevingspensioen der zelfstandigen, luidende:
"

Art. 56quater.§ 1er. Pour l'application de l'article 131sexies de la

"

Art. 56quater.§ 1. Voor de toepassing van artikel 131sexies van de

loi du 15 mai 1984, il faut entendre : wet van 15 mei 1984 wordt verstaan onder:
1° par carrière de travailleur indépendant au moins égale aux deux 1° loopbaan die ten minste gelijk is aan twee derde van een volledige
tiers d'une carrière complète de travailleur indépendant, seul ou loopbaan in de regeling voor zelfstandigen alleen of samen in de
ensemble, dans le régime des travailleurs salariés et dans un ou regeling voor de werknemers en in een of meerdere pensioenregelingen
plusieurs régimes qui relèvent du champ d'application des Règlements die onder het toepassingsgebied vallen van Europese verordeningen of
européens ou d'une convention internationale qui concerne en tout ou een internationale overeenkomst die geheel of gedeeltelijk betrekking
en partie les pensions des travailleurs salariés ou indépendants et heeft op de pensioenen van werknemers of zelfstandigen en waar België
par laquelle la Belgique est liée, selon le cas, visé à l'article door gebonden is, naargelang het geval, bedoeld in artikel 56ter, § 1,
56ter, § 1, b), c) et d) : la fraction représentative de la carrière b), c) en d) : de breuk die de beroepsloopbaan in de hoedanigheid van
professionnelle en Belgique en qualité de travailleur indépendant, zelfstandige uitdrukt, vóór de toepassing van artikel 19 van het
avant application de l'article 19 de l'arrêté royal n° 72 et de koninklijk besluit nr. 72 en van artikel 24, tweede lid, of van
l'article 24, alinéa 2, ou de l'article 25, § 2, dont le numérateur artikel 25, § 2, en waarvan de teller vermeerderd is met het aantal
est augmenté du nombre de trimestres pour lesquels une dispense de kwartalen uitdrukt waarvoor een vrijstelling van bijdragen, in de zin
cotisations, au sens de l'arrêté royal n° 38, a été octroyée dans le van het koninklijk besluit nr. 38, werd toegekend in het kader van de
cadre de la crise du covid-19 au cours de la période du 1er janvier covid-19-crisis tijdens de periode van 1 januari 2020 tot 31 maart
2020 au 31 mars 2022, divisé par quatre, est au moins égale aux deux 2022, en gedeeld door vier, ten minste gelijk is aan twee derde van de
tiers de l'unité. eenheid.
2° par trimestre de travail effectif comme indépendant : 2° kwartaal van effectieve beroepsbezigheid als zelfstandige:
a) chaque trimestre pour lequel la cotisation due en vertu de l'arrêté a) elk kalenderkwartaal waarvoor de bijdrage, verschuldigd krachtens
royal n° 38 a été payée en principal et accessoires à la date de prise het koninklijk besluit nr. 38, in hoofdsom en toebehoren betaald werd
de cours de la pension de retraite, et dont le montant de cette op de ingangsdatum van het rustpensioen en waarvoor het bedrag van die
cotisation a été calculé de la façon suivante : bijdrage werd berekend aan de hand van:
- le pourcentage de cotisation visé à l'article 12, § 1er, alinéa 1er, - het bijdragepercentage bedoeld in artikel 12, § 1, eerste lid, 1°,
van het koninklijk besluit nr. 38 op het daarin bedoelde
1°, de l'arrêté royal n° 38, relatif à la partie de revenus visée, inkomstengedeelte, toegepast op een inkomstenbedrag dat minstens
appliqué à un montant de revenu qui est au moins égal ou soit censé gelijk is, of geacht wordt dat te zijn, aan het bedrag bedoeld in
l'être, au montant visé à l'article 12, § 1er, alinéa 2 de ce même artikel 12, § 1, tweede lid van hetzelfde besluit, of toegepast op een
arrêté, ou appliqué à un montant de revenus moins élevé, entraînant lager inkomstenbedrag evenwel resulterend in een bijdrage die geacht
toutefois une cotisation qui est censée être au moins égale à la wordt minstens gelijk te zijn aan de bijdrage bedoeld in artikel 12, §
cotisation visée à l'article 12 § 1er, alinéa 2 du même arrêté ou, 1, tweede lid van hetzelfde besluit of,
- le pourcentage de cotisation visé à l'article 12 § 2, alinéa 2, 1° - het bijdragepercentage bedoeld in artikel 12, § 2, tweede lid, 1° en
et à l'article 13, § 1er, alinéa 2, 1°, du même arrêté royal. in artikel 13, § 1, tweede lid, 1° van hetzelfde besluit.
b) chaque trimestre d'activité professionnelle comme conjoint aidant b) ieder kwartaal van beroepsbezigheid als meewerkende echtgenoot
pour lequel la cotisation due en vertu de l'article 12, § 1ter, de waarvoor de bijdragen verschuldigd krachtens artikel 12, § 1ter, van
l'arrêté royal n° 38 a été payée en principal et accessoire à la date het koninklijk besluit nr. 38 in hoofdsom en toebehoren betaald werden
de prise de cours de la pension de retraite ou de survie selon le cas, op de ingangsdatum van het rust- of overlevingspensioen, naargelang
ou soit censé l'être; het geval, of geacht wordt dat te zijn;
c) chaque trimestre comme étudiant-indépendant pour lequel la c) ieder kwartaal van beroepsbezigheid als student-ondernemer waarvoor
cotisation due en vertu de l'article 12bis, § ,2 de l'arrêté royal n° de bijdragen verschuldigd krachtens artikel 12bis, § 2, van het
38 a été payée en principal et accessoire à la date de prise de cours koninklijk besluit nr. 38 in hoofdsom en toebehoren betaald werden op
de la pension de retraite ou de survie selon le cas; de ingangsdatum van het rust- of overlevingspensioen naargelang het
d) chaque trimestre comme primo-starter pour lequel la cotisation due geval; d) ieder kwartaal van beroepsbezigheid als primo-starter waarvoor de
bijdragen verschuldigd krachtens artikel 12, § 1bis, van het
en vertu de de l'article 12, § 1erbis, de l'arrêté royal n° 38 a été koninklijk besluit nr. 38 in hoofdsom en toebehoren betaald werden op
payée en principal et accessoire à la date de prise de cours de la de ingangsdatum van het rust- of overlevingspensioen, naargelang het
pension de retraite ou de survie selon le cas, ou soit censé l'être; geval, of geacht wordt dat te zijn;
e) chaque période d'une même année accomplie dans un ou plusieurs e) iedere periode in eenzelfde jaar die pensioenrechten opent ten
régimes qui relèvent du champ d'application des Règlements européens laste van een of meerdere regelingen waarop de Europese Verordeningen
de sécurité sociale ou une convention internationale qui concernent en van toepassing zijn of waarop een internationale overeenkomst die
tout ou en partie les pensions des travailleurs salariés ou geheel of gedeeltelijk betrekking heeft op de pensioenen van
indépendants et par lesquelles la Belgique est liée est convertie en werknemers of zelfstandigen en waar België door gebonden is, van
trimestres, à savoir : toepassing is, wordt omgerekend in kwartalen waarbij:
1) moins de 78 jours comptent pour un trimestre; 1) minder dan 78 dagen tellen voor een kwartaal;
2) plus de 77 jours et moins de 156 jours comptent pour 2 trimestres; 2) meer dan 77 dagen doch minder dan 156 dagen tellen voor twee
3) plus de 155 jours et moins de 234 jours comptent pour 3 trimestres; kwartalen; 3) meer dan 155 dagen doch minder dan 234 dagen tellen voor drie kwartalen;
4) plus de 233 jours comptent pour 4 trimestres. 4) meer dan 233 dagen tellen voor vier kwartalen.
3° par trimestres assimilés à des trimestres de travail effectif : 3° de kwartalen die gelijkgesteld worden met kwartalen van effectieve
beroepsbezigheid als zelfstandige, zijn:
a) les trimestres durant lesquels l'indépendant interrompt a) de kwartalen tijdens welke de zelfstandige tijdelijk zijn
temporairement son activité professionnelle pour donner des soins à beroepsactiviteit onderbreekt om zorgen te geven aan een persoon in
une personne en application de l'article 37bis; toepassing van artikel 37bis;
b) le trimestre qui suit celui au cours duquel les travailleuses b) het kwartaal volgend op het kwartaal waarin de zelfstandige bevalt
indépendantes ont accouché d'un enfant en application de l'article 15, van een kind in toepassing van artikel 15, § 2bis, van het koninklijk
§ 2bis, de l'arrêté royal n° 38; besluit nr. 38;
c) les trimestres pour lesquels l'indépendant a obtenu une dispense de c) de kwartalen waarvoor de zelfstandige van 1 januari 2020 tot en met
cotisations dans le cadre de la crise du covid-19 en application de 31 maart 2022 een vrijstelling van bijdragen verkregen heeft in het
l'article 17 de l'arrêté royal n° 38 du 1er janvier 2020 jusqu'au 31 kader van de covid-19-crisis, in toepassing van artikel 17 van het
mars 2022 inclus; koninklijk besluit nr. 38.
§ 2. Si la carrière professionnelle comprend des trimestres qui ont § 2. Indien de beroepsloopbaan kwartalen omvat die gelijkgesteld
été assimilés pour cause de maladie conformément à l'article 29, le werden wegens ziekte, overeenkomstig artikel 29, dan verschilt het
nombre de trimestres à prouver, visé à l'article 131sexies, § 1, aantal te bewijzen kwartalen, bedoeld in artikel 131sexies, § 1,
alinéa 1er, 2° ou alinéa 2 de la loi du 15 mai 1984, selon le cas, eerste lid, 2°, of tweede lid, van de wet van 15 mei 1984, naargelang
sans préjudice de l'article 131sexies § 5, de la même loi, varie selon het geval, en onverminderd de toepassing van artikel 131sexies, § 5,
que la carrière professionnelle : van dezelfde wet, naarmate de beroepsloopbaan:
1° comprend de 21 à 119 trimestres assimilés, où le nombre de 1° 21 tot en met 119 gelijkgestelde kwartalen omvat waarbij het aantal
te bewijzen kwartalen moet worden verminderd met het aantal dat gelijk
trimestres à prouver doit être diminué d'un nombre égal au résultat de is aan het resultaat van het verschil tussen het aantal gelijkgestelde
la différence entre le nombre de trimestres assimilés et 20 kwartalen en 20 kwartalen, vermenigvuldigd met 100/312;
trimestres, multiplié par 100/312;
2° contient plus de 119 trimestres assimilés, où le nombre de 2° méér dan 119 gelijkgestelde kwartalen omvat waarbij het aantal te
bewijzen kwartalen is gelijk aan het resultaat van het verschil tussen
trimestres à prouver est égal au résultat de la différence entre 180 180 en het aantal gelijkgestelde kwartalen, vermenigvuldigd met
et le nombre de trimestres assimilés, multiplié par 250/312 et par
30/45. 250/312 en met 30/45.
Lorsque la multiplication visée à l'alinéa précédent n'aboutit pas à Wanneer de vermenigvuldiging, bedoeld in het vorige lid, niet leidt
un nombre entier de trimestres, le résultat est arrondi à l'unité tot een geheel aantal kwartalen, dan wordt het resultaat afgerond tot
supérieure si la première décimale est au moins cinq; dans le cas de hogere eenheid indien de eerste decimaal tenminste vijf is; in het
contraire, la première décimale est négligée. andere geval wordt de eerste decimaal verwaarloosd.
Néanmoins, avant l'application de l'alinéa 1er, pour les bénéficiaires Nochtans wordt vóór de toepassing van het eerste lid, voor de
gerechtigden op een overlevingspensioen, bedoeld in artikel 131sexies,
d'une pension de survie, visés à l'article 131sexies, § 1, 2°, alinéa § 1, 2°, tweede lid, het aantal kwartalen die gelijkgesteld werden
2, le nombre de trimestres qui ont été assimilés pour cause de maladie wegens ziekte, overeenkomstig artikel 29, eerst vermenigvuldigd met
conformément à l'article 29 est en premier lieu multiplié par une een breuk waarvan de noemer overeenstemt met het aantal kalenderjaren
fraction dont le dénominateur correspond au nombre d'années civiles dat begrepen is in de periode die aanvangt op 1 januari van het jaar
comprises dans la période prenant cours le 1er janvier de l'année du van de twintigste verjaardag van de overleden echtgenoot en die
vingtième anniversaire du conjoint décédé et prenant fin le 31 eindigt op 31 december van het jaar voorafgaand aan dat waarin hij
décembre de l'année précédant celle au cours de laquelle il est overleden is, in voorkomend geval herleid tot 45, en waarvan de teller
décédé, réduit le cas échéant à 45, et dont le numérateur est égal à
45. gelijk is aan 45.

Art. 2.A l'article 57, alinéa 1er, 2° du même arrêté, remplacé par

Art. 2.In artikel 57, eerste lid, 2°, van hetzelfde besluit,

l'arrêté royal du 16 décembre 2018, les mots "le montant de 12.765,99 vervangen bij het koninklijk besluit van 16 december 2018, worden de
woorden "het bedrag van 12.765,99 euro bedoeld in artikel 131ter, § 1,
euros visé à l'article 131ter, § 1er, de la loi du 15 mai 1984" sont van de wet van 15 mei 1984" vervangen door de woorden "het bedrag
remplacés par les mots " le montant visé à l'article 4, alinéa 2, 1°,
de la loi du 25 avril 2024 portant la réforme des pensions". bedoeld in artikel 4, tweede lid, 1°, van de wet van 25 april 2024
houdende de hervorming van de pensioenen".

Art. 3.Les dispositions du présent arrêté sont d'application aux

Art. 3.De bepalingen van dit besluit zijn van toepassing op de

pensions qui prennent cours effectivement et pour la première fois au pensioenen die daadwerkelijk en voor de eerste maal ten vroegste
plus tôt le 1er janvier 2025. ingaan op 1 januari 2025.

Art. 4.Le présent arrêté entre en vigueur le 1er janvier 2025.

Art. 4.Dit besluit treedt in werking op 1 januari 2025.

Art. 5.Le ministre qui a les indépendants dans ses attributions et le

Art. 5.De minister bevoegd voor Zelfstandigen en de minister bevoegd

ministre qui a les pensions dans ses attributions sont chargés, chacun voor Pensioenen zijn, ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering
en ce qui le concerne, de l'exécution du présent arrêté. van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 30 mai 2024. Gegeven te Brussel, 30 mei 2024.
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre des Indépendants, De Minister van Zelfstandigen,
D. CLARINVAL D. CLARINVAL
La Ministre des Pensions, De Minister van Pensioenen,
K. LALIEUX K. LALIEUX
^
Etaamb.be utilise des cookies
Etaamb.be utilise les cookies pour retenir votre préférence linguistique et pour mieux comprendre comment etaamb.be est utilisé.
ContinuerPlus de details
x