Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 23/03/2014
← Retour vers "Arrêté royal visant à prendre des dispositions particulières et à déroger à l'application de certaines dispositions du livre VI du Code de droit économique pour certaines catégories de services financiers "
Arrêté royal visant à prendre des dispositions particulières et à déroger à l'application de certaines dispositions du livre VI du Code de droit économique pour certaines catégories de services financiers Koninklijk besluit tot het nemen van bijzondere maatregelen en tot afwijken van sommige bepalingen van boek VI van het Wetboek van economisch recht voor bepaalde categorieën van financiële diensten
SERVICE PUBLIC FEDERAL ECONOMIE, P.M.E., CLASSES MOYENNES ET ENERGIE 23 MARS 2014. - Arrêté royal visant à prendre des dispositions particulières et à déroger à l'application de certaines dispositions du livre VI du Code de droit économique pour certaines catégories de services financiers RAPPORT AU ROI FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE 23 MAART 2014. - Koninklijk besluit tot het nemen van bijzondere maatregelen en tot afwijken van sommige bepalingen van boek VI van het Wetboek van economisch recht voor bepaalde categorieën van financiële diensten VERSLAG AAN DE KONING
Sire, Sire,
Le présent projet vise à faire usage de l'habilitation qui Vous est Het voorliggend ontwerp strekt er toe gebruik te maken van de
conférée par l'article VI. 1, § 2, du Code de droit économique. machtiging die U is verleend door artikel VI. 1, § 2, van het Wetboek
van economisch recht.
En vertu de cet article, le Roi peut prendre des dispositions Krachtens dit artikel kan de Koning bijzondere regels vaststellen of
particulières ou déroger à l'application de certaines dispositions du afwijken van de toepassing van sommige bepalingen van boek VI van het
livre VI du Code et ce, pour une ou plusieurs catégories de services Wetboek, en dit voor één of meerdere categorieën van financiële
financiers. diensten.
Pour l'application du livre VI de ce Code, la notion de « services Voor wat de toepassing van boek VI van het Wetboek betreft, beoogt de
financiers » vise tout service ayant trait à la banque, au crédit, à notie "financiële diensten" iedere dienst van bancaire aard of op het
l'assurance, aux retraites individuelles, aux investissements et aux gebied van kredietverstrekking, verzekering, individuele pensioenen,
paiements (article I. 8, 18° du Code). Cette notion est issue de la beleggingen en betalingen (artikel I. 8, 18°, van het Wetboek). Deze
directive 2002/65/CE concernant la commercialisation à distance de notie komt voort uit de richtlijn 2002/65/EG betreffende de verkoop op
services financiers auprès des consommateurs. afstand van financiële diensten aan consumenten.
Cette notion de « services financiers » au sens du Code couvre Deze notie van "financiële diensten" in de zin van het Wetboek omvat
notamment tous les « produits financiers » au sens de l'article 2, in het bijzonder alle "financiële producten" in de zin van artikel 2,
39°, de la loi du 2 août 2002 (tel que modifiée par la loi du 30 39°, van de wet van 2 augustus 2002 (zoals gewijzigd door de wet van
juillet 2013), soit tous les produits d'épargne, d'assurance et 30 juli 2013), met name alle spaar-, verzekerings- en
d'investissement, en ce compris les instruments financiers au sens de beleggingsproducten, met inbegrip van alle financiële instrumenten in
l'article 2, 1°, de cette loi et, plus largement, tous les instruments de zin van artikel 2, 1°, van deze wet, en ruimer gezien ook alle
de placement au sens de l'article 4 de la loi du 16 juin 2006 relative beleggingsinstrumenten in de zin van artikel 4 van de wet van 16 juni
aux offres publiques d'instruments de placement et aux admissions 2006 op de openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten en de
d'instruments de placement à la négociation sur des marchés toelating van beleggingsinstrumenten tot de verhandeling op een
réglementés. gereglementeerde markt.
Le Code de droit économique reprend, en son livre VI, les dispositions Het Wetboek van economisch recht herneemt in boek VI de bepalingen van
de la loi du 6 avril 2010 relative aux pratiques du marché et à la de wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en
protection du consommateur, moyennant certaines adaptations, dont la consumentenbescherming mits bepaalde aanpassingen, waaronder de
suppression de l'exclusion des valeurs mobilières et autres afschaffing van de uitsluiting van roerende waarden en andere
instruments financiers du champ d'application de la réglementation financiële instrumenten uit het toepassingsgebied van de
(article 3, § 1er, de la loi du 6 avril 2010). reglementering (artikel 3, § 1, van de wet van 6 april 2010).
Avec le Code de droit économique, les instruments de placement, dont Met het Wetboek van economisch recht zullen de beleggingsinstrumenten,
les instruments financiers, seront donc soumis à la réglementation des waaronder de financiële instrumenten, dus onderworpen worden aan de
pratiques du marché, à l'instar des autres services financiers reglementering inzake marktpraktijken, in navolging van andere
(comptes, produits d'assurances, contrats de crédit, services financiële diensten (rekeningen, verzekeringsproducten,
d'investissement, etc.). kredietovereenkomsten, beleggingsdiensten, enz.).
L'application de cette réglementation aux instruments financiers, De toepassing van deze reglementering op financiële instrumenten, waar
alors qu'ils en étaient traditionnellement exclus (sous réserve des deze traditioneel uitgesloten werden (onder voorbehoud van bepalingen
dispositions rendues applicables par l'arrêté royal du 5 décembre die toepasselijk verklaard werden door het koninklijk besluit van 5
2000) constitue une nouveauté. december 2000), is nieuw.
La réglementation en matière de pratiques du marché constitue déjà un De reglementering inzake marktpraktijken vormt reeds een sokkel van
socle de règles de protection de l' « investisseur consommateur », beschermingsregels van de "consument belegger" die in principe
lesquelles doivent, en principe, s'appliquer cumulativement aux règles cumulatief van toepassing is met de regels van financieel recht. Zo
de droit financier. Ainsi, les règles spécifiques en matière d'offre zullen de specifieke regels inzake gezamenlijk aanbod van financiële
conjointe de services financiers telles que prévues à l'article VI. 81 diensten zoals voorzien in artikel VI. 81 van het Wetboek cumulatief
du Code s'appliquent cumulativement avec les règles de conduite dites « Mifid » applicables aux prestataires de services financiers qui, à l'heure actuelle, ne contiennent pas de disposition spécifique en matière d'offre conjointe. Comme dans les autres secteurs, la réglementation des pratiques du marché constitue ainsi la lex generalis à laquelle les règles sectorielles peuvent déroger en application du principe « lex specialis generali derogat » (la réglementation financière étant une lex specialis). L'application de ce principe d'interprétation afin de déterminer quelles règles (droit de la protection du consommateur et/ou droit financier) sont applicables lorsque des services financiers sont offerts aux consommateurs doit cependant être nuancée, notamment parce gelden met de zogenoemde "Mifid"-gedragsregels, toepasselijk op de verstrekkers van financiële diensten, welke gedragsregels tot op heden geen specifieke bepaling inzake gezamenlijk aanbod bevatten. Net zoals in andere sectoren, vormt de reglementering inzake marktpraktijken zo de lex generalis waarvan de sectorale regels kunnen afwijken bij toepassing van het principe "lex specialis generali derogat" (waarbij de lex specialis hier de financiële regelgeving is). De toepassing van dit interpretatieprincipe om te bepalen welke regels (recht inzake consumentenbescherming en/of financieel recht) van toepassing zijn bij de aanbieding van financiële diensten aan consumenten dient nochtans te worden genuanceerd, vooral omdat
qu'une part importante de ces règles constitue la transposition de enerzijds een belangrijk deel van deze regels de omzetting vormt van
directives européennes, tant dans le secteur financier qu'en matière Europese richtlijnen, zowel in de financiële sector als inzake
de protection du consommateur. Par ailleurs, parmi ces directives, bescherming van de consument. Bovendien voorzien sommige van deze
certaines sont dites d' « harmonisation maximale », tandis que richtlijnen in zogeheten "maximale harmonisatie", terwijl andere
d'autres ne prévoient qu'un socle de règles minimales que le slechts in een sokkel van minimale regels voorzien die de nationale
législateur national peut compléter (« harmonisation minimale »). En wetgever kan aanvullen ("minimale harmonisatie"). Bovendien
outre, le législateur européen ne précise pas toujours l'articulation verduidelijkt de Europese wetgever niet altijd de verhouding tussen de
entre les directives adoptées dans le secteur financier et celles sectorale financiële richtlijnen en deze die betrekking hebben op de
visant la protection des consommateurs (sur cette problématique, voy. bescherming van de consumenten (over deze problematiek, zie V.
V. Colaert, Financiële diensten en de wet marktpraktijken : enkele Colaert, Financiële diensten en de wet marktpraktijken : enkele
knelpunten, Larcier, Droit bancaire et financier, Vol. 75, n°. 2, knelpunten, Larcier, Bank- en Financieel Recht, Vol. 75, nr. 2,
03/04-2011; p. 87-116). 03/04-2011; blz. 87-116).
Concrètement, dans les domaines non harmonisés par les directives, les Concreet gezien, zijn in de niet door richtlijnen geharmoniseerde
règles de droit financier et le Code de droit économique s'appliquent gebieden de regels inzake financieel recht en het Wetboek van
en principe de manière cumulative aux services financiers (en ce economisch recht cumulatief van toepassing op financiële diensten (met
compris, à l'avenir, aux instruments financiers). En cas de inbegrip van de financiële instrumenten in de toekomst). In geval van
contradiction entre ces règles, le droit financier constitue une lex tegenstrijdigheid tussen deze regels, vormt het financiële recht de
specialis, dérogeant aux règles du Code. lex specialis, waarbij dan afgeweken wordt van de regels van het Wetboek.
Quand les règles de droit financier sont la transposition de Wanneer de regels van financieel recht de omzetting vormen van
directives dites d'« harmonisation maximale » (par exemple la directive 2003/71/CE en ce qui concerne le contenu des prospectus, ou la directive 2004/39/CE dite « Mifid », en ce qui concerne les règles de conduite des prestataires de services d'investissement), les éventuelles règles dérogatoires issues de la réglementation des pratiques du marché qui ne constituent pas, elles-mêmes, la transposition d'une directive européenne, doivent être écartées. Ainsi, lorsque la directive 2003/71/CE règlemente la langue des prospectus, la réglementation belge des pratiques du marché ne saurait imposer des règles différentes. Cependant, lorsque la réglementation des pratiques du marché transpose également des directives européennes, une distinction s'impose : - lorsque ces directives dans le domaine des pratiques du marché se limitent à imposer des règles minimales que les Etats membres peuvent compléter (telles les règles de la directive 2006/114/CE relatives à richtlijnen van "maximale harmonisatie" (door bijvoorbeeld de richtlijn 2003/71/EG met betrekking tot de inhoud van het prospectus of de richtlijn 2004/39/EG genoemd "Mifid" met betrekking tot de gedragsregels van de verstrekkers van beleggingsdiensten), zullen de eventueel afwijkende regels inzake marktpraktijken die geen omzetting vormen van een Europese richtlijn, buiten toepassing moeten worden gelaten. Zo zal, aangezien de richtlijn 2003/71/EG de taal van het prospectus regelt, de Belgische regelgeving inzake marktpraktijken geen verschillende regels kunnen opleggen. Niettemin moet een onderscheid gemaakt worden wanneer de regelgeving inzake marktpraktijken eveneens de omzetting vormt van Europese richtlijnen : - wanneer deze richtlijnen inzake marktpraktijken zich beperken tot het opleggen van minimale regels die de Lidstaten kunnen aanvullen (zoals de regels van de richtlijn 2006/114/EG met betrekking tot
la publicité trompeuse), les règles de droit belge qui transposent ces misleidende reclame), dan zullen de Belgische regels tot omzetting van
directives et qui seraient plus strictes que ce que les directives deze richtlijnen die strikter zouden zijn dan hetgeen de richtlijnen
prévoient ne peuvent pas aller à l'encontre des dispositions issues de minimaal opleggen, niet kunnen ingaan tegen de bepalingen van maximale
directives financières d'harmonisation maximale (telles les règles harmonisatie van sectorale financiële richtlijnen (zoals de regels
issues de la directive « Mifid » en matière de publicité, transposées voortkomend uit de "Mifid"-richtlijn inzake reclame, omgezet in
à l'article 27, § 2, de la loi du 2 août 2002 relative à la artikel 27, § 2, van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het
surveillance du secteur financier et aux services financiers et à toezicht op de financiële sector en de financiële diensten en in
l'article 8 de l'arrêté royal du 3 juin 2007 portant les règles et artikel 8 van het koninklijk besluit van 3 juni 2007 tot bepaling van
modalités visant à transposer la directive « Mifid »); nadere regels tot omzetting van de richtlijn betreffende markten voor
- lorsque ces directives dans le domaine des pratiques du marché sont, financiële instrumenten);
elles aussi, des directives dites d'« harmonisation maximale », la - wanneer de richtlijnen inzake marktpraktijken eveneens een "maximale
détermination de la règle applicable est parfois réglée par les harmonisatie" vormen, zal het vaststellen van de toepasselijke regel
directives concernées (tel l'article 3 (4) de la directive 2005/29/CE soms geregeld worden in de betrokken richtlijnen (zoals artikel 3 (4)
relative aux pratiques commerciales déloyales, qui prévoit la primauté van de richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken,
des directives sectorielles en cas de contradiction entre les normes). dat in de voorrang van de sectorale regels voorziet bij
A défaut, une application cumulative des deux corps de règles est tegenstrijdigheid tussen deze normen). Bij gebrek aan regels, is een
nécessaire. La directive 2002/65/CE relative aux services financiers à cumulatieve toepassing van de twee regelgevingskaders noodzakelijk. De
distance le prévoit même expressément en son article 4.1. Il en richtlijn 2002/65/EG betreffende de verkoop op afstand van financiële
découle qu'en cas de vente à distance d'instruments financiers dans le diensten regelt dit zelfs uitdrukkelijk in artikel 4.1. Hieruit volgt
cadre d'une offre publique avec prospectus, le consommateur devra dat bij verkoop op afstand van financiële diensten in het kader van
recevoir tant les informations requises en vertu de la directive een openbaar aanbod met prospectus, de consument zowel de inlichtingen
2003/71/CE (prospectus) que celles requises en vertu de la directive vereist krachtens de richtlijn 2003/71/EG (prospectus) als deze
2002/65/CE. En matière de services financiers, l'adoption du présent arrêté royal vereist krachtens de richtlijn 2002/65/EG zal moeten ontvangen.
ne dispense pas de cet exercice de vérification au cas par cas de la De aanname van dit koninklijk besluit ontheft niet van deze oefening
norme applicable, mais il permet de moduler l'application aux services om geval per geval de toepasselijke norm na te gaan, maar het laat toe
financiers de certaines règles du livre VI du Code de droit om de toepassing op financiële diensten van bepaalde regels van boek
économique, plus particulièrement lorsque ces règles, sans VI van het Wetboek van economisch recht te moduleren, vooral wanneer
nécessairement être en contradiction avec des règles spécifiques de deze regels, zonder noodzakelijkerwijs in tegenspraak te zijn met de
droit financier, s'avèrent inadaptées à la nature des services specifieke regels van het financiële recht, onaangepast blijken,
financiers ou de certaines catégories de services financiers (par gezien de eigenheid van financiële diensten of van bepaalde
exemple les instruments financiers ou, plus largement, les instruments categorieën van financiële diensten (bijvoorbeeld de financiële
de placement). instrumenten, of in ruimere zin de beleggingsinstrumenten).
Il convient de noter que plusieurs dispositions du Code s'appliquent Er kan opgemerkt worden dat meerdere bepalingen van het Wetboek enkel
uniquement aux « biens » (telle la réglementation des ventes en van toepassing zijn op "goederen" (zoals de reglementering inzake de
solde). Il a paru inutile de prévoir des dérogations à ces soldenverkoop). Het is onnuttig bevonden om in afwijkingen op deze
dispositions dans le présent arrêté dans la mesure où les « biens » bepalingen te voorzien in dit besluit aangezien de "goederen"
sont définis comme étant les biens meubles corporels, ce qui ne gedefinieerd worden als zijnde roerende lichamelijke goederen, wat dus
comprend donc pas les services financiers, ni par conséquent les niet de financiële diensten omvat, noch bijgevolg de financiële
produits financiers, dont notamment les instruments de placement producten, waaronder in het bijzonder de beleggingsinstrumenten
(compte tenu de la suppression des titres au porteur). (rekening houdend met de opheffing van de effecten aan toonder).
Il a également paru inutile de prévoir, pour des services financiers Het is eveneens onnuttig gebleken om voor specifieke financiële
spécifiques, des dispositions dérogatoires à certaines règles du Code diensten in afwijkende bepalingen van sommige regels van het Wetboek
dont la ratio legis s'oppose à une application à ces services. te voorzien waar de ratio legis zich verzet tegen een toepassing op
Ainsi, les articles VI. 31 à VI. 33 du Code réglementent les « titres die diensten. Zo regelen bijvoorbeeld de artikelen VI. 31 tot VI.33 van het Wetboek
donnant droit à un remboursement ou à une réduction de prix ». Sont de "titels die recht geven op terugbetaling of prijsvermindering".
visés par ces dispositions les titres offerts par une entreprise lors Deze bepalingen beogen de titels die door een onderneming worden
de l'acquisition d'un bien ou d'un service et donnant droit à un aangeboden bij de aanschaf van een goed of een dienst en die recht
remboursement ultérieur du prix ou d'une partie du prix, de même que geven op een latere terugbetaling van de prijs of een deel daarvan,
les titres diffusés gratuitement et qui permettent à leur détenteur, à alsook de titels die gratis worden verspreid en die de houder ervan
l'achat d'un ou plusieurs biens et/ou services, d'obtenir bij de aankoop van één of meerdere goederen en/of diensten, toelaten
immédiatement une réduction de prix. Il s'agit là de « titres » de een korting op de prijs te krijgen. Het gaat hier om "titels" van het
type « bons de réduction ». Ces dispositions ne doivent pas faire type "kortingsbonnen". Deze bepalingen mogen niet te letterlijk
l'objet d'une lecture trop littérale, laquelle mènerait à ce que gelezen worden, wat er zou toe leiden dat financiële producten waarin
soient visés les produits financiers intégrant un droit au
remboursement du capital (telles les obligations ou les contrats een recht tot terugbetaling van het kapitaal geïntegreerd is (zoals de
d'assurance-vie de type « branche 21 »), de même que les instruments financiers intégrant une option d'achat avec décote sur le prix. Tel n'est pas l'objectif poursuivi par cette réglementation. Il a donc paru inutile de prévoir, dans le présent arrêté, une exclusion expresse de ces dispositions pour les produits financiers intégrant un droit au remboursement du capital ou une option d'achat, ce qui constitue une des caractéristiques inhérentes au produit financier lui-même. Tel est l'objet du présent projet. Il a été tenu compte de l'ensemble des observations du Conseil d'Etat sur le présent projet. COMMENTAIRE DES ARTICLES Article 1er L'article 1er contient les définitions utiles et particulières pour l'application du présent arrêté. Toutes les définitions contenues dans le Code de droit économique auquel donne exécution le présent arrêté, restent intégralement valables pour ce qui concerne les termes utilisés dans le présent arrêté. Un renvoi exprès est donc inutile, nonobstant le fait que certains termes utilisés peuvent revêtir un sens différent de la réglementation financière. C'est le cas notamment obligaties of de levensverzekeringsovereenkomsten van het type "tak 21") of ook financiële instrumenten die een aankoopoptie met vermindering op de prijs bevatten, zouden beoogd worden. Dit is niet de bedoeling van deze reglementering. Er werd dus geoordeeld dat het onnuttig zou zijn om in een uitdrukkelijke uitzondering van deze bepalingen te voorzien voor de financiële producten waarin een recht tot terugbetaling van het kapitaal of een aankoopoptie geïntegreerd is. Het gaat immers om kenmerken die inherent zijn aan het betrokken financieel product. Dat is het doel van dit ontwerp. Er is rekening gehouden met het geheel van de opmerkingen van de Raad van State over dit ontwerp. COMMENTAAR BIJ DE ARTIKELEN Artikel 1 Artikel 1 bevat de nuttige en specifieke definities voor wat de toepassing van dit besluit betreft. Alle definities in het Wetboek van economisch recht waaraan dit besluit uitvoering geeft, blijven integraal gelden voor wat de gebruikte termen in dit besluit betreft. Een uitdrukkelijke verwijzing is dus niet nuttig, niettegenstaande het feit dat sommige gebruikte termen een andere betekenis kunnen bekleden in de financiële regelgeving. Dit is in het bijzonder het geval voor
de la notion de « services financiers », qui reçoit, à l'article I. 8, de notie "financiële diensten", die in artikel I. 8, 18°, van het
18° du Code, une définition plus large que celle prévue à l'article 2, Wetboek, een ruimere definitie heeft dan wat voorzien is in artikel 2,
40° de la loi du 2 août 2002 relative à la surveillance du secteur 40°, van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de
financier et aux services financiers. Au sens du Code, constituent des financiële sector en de financiële diensten. "Financiële diensten"
« services financiers » tout service ayant trait à la banque, au zijn in de zin van het Wetboek iedere dienst van bancaire aard of op
crédit, à l'assurance, aux retraites individuelles, aux het gebied van kredietverstrekking, verzekering, individuele
investissements et aux paiements. Cette notion de services financiers pensioenen, beleggingen en betalingen. Deze notie van financiële
au sens du Code comprend les produits financiers eux-mêmes, tandis diensten in de zin van het Wetboek omvat dus de financiële producten,
qu'en droit financier, cette notion ne vise que les services ayant terwijl in het financiële recht deze notie enkel betrekking heeft op
trait aux produits financiers (services de placement, de conseil en de diensten met betrekking tot financiële producten (het plaatsen van
investissement, etc.), mais pas les produits eux-mêmes. financiële instrumenten, beleggingsadvies, enz.), maar niet op de
producten zelf.
L'article 1er, b), définit les « instruments de placement » par Artikel 1, b), definieert de "beleggingsinstrumenten" door te
référence à la définition figurant dans la réglementation des offres verwijzen naar de definitie die voorkomt in de reglementering inzake
publiques (la loi du 16 juin 2006 relative aux offres publiques openbare aanbiedingen (de wet van 16 juni 2006 op de openbare
d'instruments de placement et aux admissions d'instruments de placement à la négociation sur des marchés réglementés). Cette notion d'« instruments de placement », qui couvre tous les instruments financiers, en ce compris les valeurs mobilières et, plus largement tous les instruments permettant d'effectuer un investissement de type financier, quels que soient les actifs sous-jacents, est en effet utilisée dans plusieurs dispositions du présent projet afin de prévoir, pour l'offre en vente ou en souscription de tels instruments à des consommateurs, des dispositions particulières ou dérogatoires. Dans certains cas, la disposition dérogatoire vise plus largement les "produits financiers". Cette notion est donc également définie et ce, aanbieding van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt). Deze notie van "beleggingsinstrumenten", die alle financiële instrumenten omvat, met inbegrip van effecten en in ruimere zin alle instrumenten die toelaten een belegging van financiële aard te doen, ongeacht de onderliggende activa, wordt in verschillende bepalingen van dit ontwerp gebruikt om in specifieke of afwijkende bepalingen te voorzien voor de tekoopaanbieding of de aanbieding tot inschrijving aan consumenten. In bepaalde gevallen zal de afwijkende bepaling in ruimere zin de "financiële producten" beogen. Deze notie wordt dus eveneens gedefinieerd, wat gebeurt met verwijzing naar de wet van 2 augustus
en référence à la loi du 2 août 2002 relative à la surveillance du 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële
secteur financier et aux services financiers. Cette notion, qui inclut diensten. Dit begrip, dat alle financiële en beleggingsinstrumenten
tous les instruments financiers et de placement, couvre également les omvat, viseert eveneens de rekeningen en de verzekeringsproducten.
comptes et les produits d'assurances.
Art. 2 Art. 2
L'article VI. 3, § 2, du Code impose à toute entreprise qui offre au Artikel VI. 3, § 2, van het Wetboek legt aan elke onderneming die aan
de consument homogene financiële diensten aanbiedt op om de prijs
consommateur des services financiers homogènes d'en indiquer le prix ervan schriftelijk, leesbaar, goed zichtbaar en ondubbelzinnig aan te
par écrit d'une manière lisible apparente et non équivoque. Les duiden. De financiële producten die aan de consument worden aangeboden
produits financiers offerts au consommateur constituent généralement zijn in het algemeen homogene diensten, zoals gedefinieerd in artikel
des services homogènes, tels que définis à l'article I. 8, 1°, du I. 8., 1°, van het Wetboek. Sommige aanbiedingen van
Code. Or, certaines offres d'instruments de placement sont faites à beleggingsinstrumenten aan consumenten worden verricht zonder dat de
des consommateurs sans que le prix desdits instruments de placement prijs van deze beleggingsinstrumenten op voorhand bepaald wordt,
soit déterminé à l'avance, par exemple lorsque le prix est fixé au bijvoorbeeld wanneer de prijs vastgesteld wordt krachtens de
terme d'une procédure dite de « book-building ». zogenaamde "book-building"-procedure.
En cas d'offre publique d'instruments de placement, les dispositions In geval van openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten, bevatten
de la loi du 16 juin 2006 relative aux offres publiques d'instruments de bepalingen van de wet van 16 juni 2006 op de openbare aanbieding
de placement et aux admissions d'instruments de placement à la van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten
négociation sur des marchés réglementés comportent des dispositions tot de verhandeling op een gereglementeerde markt afwijkende
dérogatoires à cet article (voy. notamment les articles 27 et 47 de la bepalingen op dit artikel (zie in het bijzonder de artikelen 27 en 47
loi du 16 juin 2006). En dehors de ces dispositions, qui constituent van de wet van 16 juni 2006). Buiten deze bepalingen, die een lex
une lex specialis par rapport au Code, il est nécessaire de prévoir specialis uitmaken ten aanzien van het Wetboek, is het noodzakelijk om
une exception à l'article VI. 3, § 2, du Code, notamment parce que een uitzondering op het artikel VI. 3, § 2, van het Wetboek te
tous les instruments de placement ne sont pas offerts au consommateur voorzien, voornamelijk omdat niet alle beleggingsinstrumenten aan de
dans le cadre d'une offre publique au sens de l'article 3 de la loi du consument worden aangeboden in het kader van een openbare aanbieding
16 juin 2006 susmentionnée. in de zin van artikel 3 van de voornoemde wet van 16 juni 2006.
C'est à la lumière de cette dérogation qu'il conviendra d'interpréter Het is in het licht van deze afwijking dat de andere bepalingen van
les autres dispositions du Code comportant des exigences en matière de het Wetboek met vereisten over het meedelen van de prijs aan de
communication du prix au consommateur (voy. les articles VI. 2, 3°, consument, geïnterpreteerd zullen moeten worden (zie de artikelen VI.
VI. 55, 2°, b) ou encore VI. 64, § 1er, 5°, du Code). 2, 3°, VI. 55, 2°, b) of nog VI. 64, § 1, 5°, van het Wetboek).
Cette dérogation est cependant prévue sans préjudice de l'article VI.
99 du Code, lequel qualifie de pratique commerciale déloyale Deze afwijking geldt niettemin onverminderd artikel VI. 99 van het
(interdite) notamment l'omission trompeuse d'informations Wetboek, waarin als oneerlijke (verboden) handelspraktijk wordt
substantielles (en ce compris le prix) dont les consommateurs ont beschouwd, het bedrieglijk weglaten van essentiële informatie (met
besoin pour prendre une décision commerciale en connaissance de cause inbegrip van de prijs) die de consumenten naargelang de context nodig
et ce, en tenant compte du contexte factuel. hebben om met kennis van zaken een besluit over een transactie te
Par ailleurs, cette exception concerne le prix des instruments de nemen. Deze uitzondering heeft bovendien enkel betrekking op de prijs van de
placement, mais nullement les frais et coûts liés à leur achat ou à beleggingsinstrumenten, maar in geen geval op de lasten en de kosten
leur souscription. die verbonden zijn aan hun aankoop of hun inschrijving.
Art. 3 Art. 3
L'article VI. 5 du Code requiert que, lors de l'offre au consommateur, Artikel VI. 5 van het Wetboek vereist dat bij het aanbod aan de
tous les prix soient mentionnés au moins en euro. L'article 3 du consument alle prijzen minstens in euro worden vermeld. Artikel 3 van
présent projet exclut l'application de cette disposition pour tous les produits financiers (instruments de placement, comptes, produits d'assurance) libellés dans une autre devise que l'euro. A noter que cette exclusion concerne le prix du produit, mais pas les frais et coûts accessoires. Ainsi, un instrument financier peut être libellé dans une devise étrangère, mais les commissions dues à l'intermédiaire financier pour sa souscription devront l'être en euro, sans préjudice de la possibilité d'exprimer ces frais et coûts sous forme de pourcentage du prix du produit financier. Il convient également de noter qu'en vertu de l'obligation générale d'information du consommateur, les établissements financiers devront en général fournir à leurs clients des informations sur la conversion en euros de produits libellés dans une autre devise. dit ontwerp sluit de toepassing van deze bepaling uit voor alle financiële producten (beleggingsinstrumenten, rekeningen, verzekeringsproducten), die in een ander devies zijn uitgedrukt dan de euro. Het valt te noteren dat deze uitzondering de prijs van het product betreft, maar niet de lasten en de bijhorende kosten. Zo zal een financieel instrument kunnen uitgedrukt worden in een vreemde munt, maar zullen de commissies die aan de financiële tussenpersoon verschuldigd zijn voor deze inschrijving, moeten aangeduid worden in euro, onverminderd de mogelijkheid om deze lasten en kosten in de vorm van een percentage van de prijs van het financieel product uit te drukken. Daarnaast valt op te merken dat de financiële instellingen, overeenkomstig de algemene verplichting tot informatieverstrekking aan de consument, in de regel informatie zullen moeten verstrekken aan hun cliënten over de omzetting in euro van producten die in een vreemde munt zijn uitgedrukt.
Art. 4 Art. 4
Les articles VI. 18 et VI. 19 du Code réglementent les promotions en De artikelen VI. 18 en VI. 19 van het Wetboek regelen promoties inzake
matière de prix et, plus particulièrement, les références au prix prijzen, en, meer in het bijzonder de verwijzing naar de vroeger
pratiqué précédemment par l'entreprise. Ces dispositions ne sauraient toegepaste prijs door de onderneming. Deze bepalingen kunnen niet
s'appliquer à la vente d'instruments de placement dont le prix dépend toegepast worden op de verkoop van beleggingsinstrumenten waarvan de
des fluctuations du marché financier sur lesquelles l'entreprise n'a prijs afhankelijk is van fluctuatie op de financiële markt waarop de
aucune influence. Cette notion de marché financier doit s'interpréter onderneming geen enkele invloed heeft. Het begrip "financiële markt"
de manière large, incluant notamment le marché des changes ou des moet ruim gezien worden, en omvat in het bijzonder de wisselmarkt en
taux. de rentemarkt.
Il convient de noter que cette dérogation est applicable à l'offre Het mag opgemerkt worden dat deze afwijking geldt voor het aanbod van
d'instruments de placement, mais pas à l'offre des services prestés beleggingsinstrumenten, maar niet voor het aanbod van diensten die
relativement à ces instruments (par exemple le service de réception et verband houden met deze instrumenten (bijvoorbeeld de dienst van het
transmission d'ordres). ontvangen en doorgeven van orders).
Art. 5 Art. 5
Cette disposition vise à prévoir certaines exceptions à l'article VI. 83 du Code, lequel établit la liste des clauses qui doivent être considérées comme abusives dans les contrats avec des consommateurs. Compte tenu de la particularité de certains services financiers, certaines clauses spécifiques ne doivent pas être qualifiées d'abusives lorsqu'elles sont stipulées dans des contrats avec des consommateurs. Ainsi, certains instruments financiers de nature contractuelle (tels que les obligations perpétuelles ou encore des contrats d'option) peuvent comporter des clauses, dont l'objet n'est nullement d'abuser le consommateur, mais qui pourraient être jugées Deze bepaling wil enkele uitzonderingen voorzien op artikel VI. 83 van het Wetboek. Genoemde bepaling voorziet in een lijst van bedingen die als onrechtmatig moeten worden beschouwd in overeenkomsten met consumenten. Gelet op de eigenheid van bepaalde financiële diensten, dienen bepaalde specifieke bedingen niet als onrechtmatig te worden beschouwd, wanneer zij bedongen worden in overeenkomsten met consumenten. Zo kunnen sommige contractuele financiële instrumenten (zoals eeuwigdurende obligaties of nog optiecontracten) bedingen bevatten, die er geenszins toe strekken om de consument te benadelen, maar die niettemin strijdig zouden kunnen worden bevonden aan artikel
contraires à l'article VI. 83, 2°, 3°, 5° ou 11° du Code (clauses VI. 83, 2°, 3°, 5°, of 11° van het Wetboek (bedingen met betrekking
relatives à la fixation du prix, au délai de livraison, à la tot de vaststelling van de prijs, de leveringstermijn, of de
beëindiging van overeenkomsten van onbepaalde duur).
résiliation de contrats à durée indéterminée). Als gevolg van de opmerking van de Raad van State met betrekking tot
Suite à la remarque du Conseil d'Etat relative à l'article 5, § 1er, artikel 5, § 1, werd de term "leverancier" vervangen door deze van
le terme "fournisseur" a été remplacé par celui d'« entreprise ». "onderneming". Dit begrip is algemeen en bepaald in het Wetboek van
Cette notion est générale et définie dans le Code de droit économique. economisch recht. Het heeft tot doel van toepassing te zijn op alle
Elle a vocation à s'appliquer à toutes les entreprises et vise donc ondernemingen en viseert dus evengoed de uitgevers als de aanbieders
aussi tant les émetteurs, que les offreurs d'instruments de placement van beleggingsinstrumenten of de financiële instellingen.
ou que les institutions financières. Om te antwoorden op een andere opmerking die de Raad van State heeft
En réponse à une autre remarque formulée par le Conseil d'Etat, il est geformuleerd, wordt verduidelijkt dat de uitzondering bedoeld in
précisé que l'exception proposée à l'article 5, § 2, du présent projet artikel 5, § 2, van dit ontwerp geen afbreuk doet aan de toepassing
ne portera pas préjudice à l'application des deux exceptions déjà van de twee uitzonderingen die reeds zijn voorzien in het 2e lid van
prévues à l'alinéa 2 de l'article VI. 83, 2°, du Code. Ces exceptions artikel VI. 83, 2°, van het Wetboek. Deze uitzonderingen kunnen
pourront le cas échéant s'appliquer dans les hypothèses où les desgevallend van toepassing zijn in de hypotheses waarin de
conditions prévues à l'article 5, § 2, du présent projet ne sont pas voorwaarden bedoeld in artikel 5, § 2, van dit ontwerp niet zijn
réunies (par exemple parce qu'il s'agit de produits financiers autres verenigd (bvb. omdat het gaat om andere financiële producten dan
que des instruments de placement, tels que des comptes d'épargne). beleggingsinstrumenten, zoals spaarrekeningen).
La directive 93/13/CEE concernant les clauses abusives dans les richtlijn 93/13/EEG betreffende oneerlijke bedingen in overeenkomsten
contrats conclus avec les consommateurs comporte, dans son annexe, une gesloten met consumenten bevat in haar bijlage een beschrijving van
description de ces clauses qualifiées en principe d'abusives, mais qui die bedingen die in principe als oneerlijk worden gekwalificeerd, maar
peuvent figurer dans des contrats portant sur des services financiers. die mogen voorkomen in overeenkomsten die betrekking hebben op
La présente disposition vise à prévoir ces exceptions en droit belge, financiële diensten. De voorliggende bepaling wil deze uitzonderingen
dans le prolongement des exceptions qui ont été prévues dans l'arrêté voorzien in Belgisch recht, in het verlengde van de uitzonderingen die
royal du 5 décembre 2000 et dont il n'a pas été démontré qu'elles voorzien zijn in het koninklijk besluit van 5 december 2000 en waar
avaient porté préjudice à la protection du consommateur. niet aangetoond werd dat deze nadeel berokkenden aan de bescherming
Les paragraphes 1er et 2 de l'article 5 comportent l'un et l'autre une van de consument. De paragrafen 1 en 2 van artikel 5 bevatten elk een uitzondering op
exception à l'interdiction des clauses permettant de mettre un terme het verbod van bedingen die toelaten zonder opzegtermijn een eind te
sans préavis à des contrats à durée indéterminée (clauses en principe stellen aan overeenkomsten van onbepaalde duur (deze bedingen zijn in
interdites dans les contrats avec des consommateurs en vertu de principe verboden in overeenkomsten met consumenten krachtens artikel
l'article VI. 83, 11°, du Code). Ces exceptions proviennent de la VI. 83, 11°, van het Wetboek). Deze uitzonderingen komen voort uit
directive 93/13/CEE susmentionnée (respectivement points 2, a) et c) hogergenoemde richtlijn 93/13/EEG (respectievelijk de punten 2, a) en
c) van de bijlage bij de richtlijn). De uitzondering voorzien in
de l'annexe de la directive). L'exception prévue à l'article 5, § 1er, artikel 5, § 1, beoogt alle beleggingsinstrumenten. Wel wordt hiervoor
vise tous les instruments de placement, mais requiert une raison een geldige reden vereist en wordt aan de onderneming een
valable et met à charge de l'entreprise une obligation d'information onmiddellijke informatieverplichting opgelegd. Deze voorwaarden gelden
immédiate. Celle prévue à l'article 5, § 2, ne requiert pas ces mêmes niet voor de uitzondering waarin artikel 5, § 2, voorziet maar deze
conditions mais elle ne vise que les instruments de placement dont le uitzondering beoogt enkel de beleggingsinstrumenten waarvan de prijs
prix fluctue. Seule la seconde parmi ces exceptions avait été prévue
dans l'arrêté royal du 5 décembre 2000 au motif que la première était fluctueert. Het koninklijk besluit van 5 december 2000 voorzag enkel
conçue dans la directive en faveur du "fournisseur de services in deze laatste uitzondering en gaf daarbij als reden op dat de eerste
financiers" et non du "vendeur de produits financiers" de sorte qu'on uitzondering in de richtlijn was opgenomen ten gunste van de
sortait du champ d'application de l'arrêté (voy. sur ce point le "leverancier van financiële diensten" en niet van de "verkoper van
financiële producten", zodat men buiten het toepassingsgebied van het
besluit trad (zie hieromtrent het Verslag aan de Koning voorafgaand
rapport au Roi précédant l'arrêté royal du 5 décembre 2000). aan het koninklijk besluit van 5 december 2000). Niettemin weten we
Cependant, on sait désormais que la notion de "services financiers" thans dat de notie "financiële diensten" naar Europees recht ruim moet
doit s'interpréter de manière large en droit européen et qu'elle worden opgevat en eveneens financiële producten omvat (zie hierboven
couvre également les produits financiers (voy. ci-dessus les de toelichting met betrekking tot deze notie in de richtlijn
développements relatifs à cette notion dans la directive 2002/65/CE
concernant la commercialisation à distance de services financiers 2002/65/EG betreffende de verkoop op afstand van financiële diensten
auprès des consommateurs). aan de consumenten).
En l'espèce, à l'article 5, § 1er, du présent projet, il est proposé Wat artikel 5, § 1, van dit ontwerp betreft, wordt er voorgesteld om
de réduire la portée de l'exception découlant du point 2, a) de la de draagwijdte van de uitzondering die volgt uit artikel 2, a) van de
directive afin de ne viser que les instruments de placement et non richtlijn te beperken tot enkel beleggingsinstrumenten en niet alle
tous les services financiers. L'on estime en effet que sauf cas de financiële diensten. Er mag immers geoordeeld worden dat behalve bij
force majeure, il ne doit pouvoir être mis fin à des contrats de overmacht overeenkomsten met betrekking tot financiële diensten
service financier (contrat de gestion de fortune, contrats d'ouverture (overeenkomsten van vermogensbeheer, tot het openen van een rekening,
de compte, etc.) que moyennant l'octroi d'un préavis. enz.) niet beëindigd kunnen worden zonder een opzegtermijn.
Il convient de noter que l'exception prévue à l'article 5, § 3, du Ook de uitzondering opgenomen in artikel 5, § 3, van dit ontwerp was
présent projet ne figurait pas non plus dans l'arrêté royal du 5 niet opgenomen in het koninklijk besluit van 5 december 2000 rekening
décembre 2000 compte tenu du fait que cet arrêté concernait uniquement houdend met het feit dat dit besluit enkel betrekking had op
les instruments financiers et les titres et valeurs, mais pas les financiële instrumenten en effecten en waarden, maar niet op deviezen.
devises. Cette exception est cependant prévue dans la directive In deze uitzondering is nochtans voorzien in de hogergenoemde
93/13/CEE susmentionnée. Elle a donc été introduite dans le présent richtlijn 93/13/EEG. Ze werd daarom opgenomen in dit ontwerp.
projet. Il convient enfin de noter que lorsque l'article 5, § 2, du présent Er mag ten slotte opgemerkt worden dat wanneer artikel 5, § 2, van dit
projet se réfère au « marché financier », cette notion doit ontwerp verwijst naar de "financiële markt", dit begrip op dezelfde
s'interpréter de la même manière qu'à l'article 4, en y incluant wijze dient geïnterpreteerd te worden als in artikel 4, dus met
notamment le marché des changes et des taux. inbegrip van de wisselmarkt en de rentemarkt.
Art. 6 Art. 6
L'arrêté royal du 5 décembre 2000 rendant applicables aux instruments Het koninklijk besluit van 5 december 2000 waarbij sommige bepalingen
financiers et aux titres et valeurs certaines dispositions de la loi
du 14 juillet 1991 sur les pratiques du commerce et sur l'information van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de
voorlichting en bescherming van de consument, van toepassing worden
verklaard op financiële instrumenten, effecten en waarden moet formeel
et la protection du consommateur doit être formellement abrogé. En worden opgeheven. Haar wettelijke basis (artikel 3, § 1, van de wet
effet, sa base légale (l'article 3, § 1er, de la loi du 6 avril 2010) van 6 april 2010) is inderdaad niet hernomen in het Wetboek van
n'a pas été reprise dans le Code de droit économique dans la mesure où economisch recht, aangezien de financiële instrumenten en andere
les instruments financiers et autres titres et valeurs ne sont plus effecten en waarden niet meer uitgesloten worden van het
exclus du champ d'application du livre VI du Code. toepassingsgebied van boek VI van het Wetboek.
Art. 7 Art. 7
Le présent arrêté royal devra entrer en vigueur le même jour que le Dit koninklijk besluit zal op dezelfde dag in werking moeten treden
livre VI du Code de droit économique dont il exécute l'article VI. 1, als het boek VI van het Wetboek van economisch recht waarvan het
§ 2. artikel VI. 1, § 2, uitvoert.
Nous avons l'honneur d'être, Wij hebben de eer te zijn,
Sire, Sire,
de Votre Majesté, van Uwe Majesteit,
les très respectueux de zeer eerbiedige
et les très fidèles serviteurs, en zeer getrouwe dienaars,
Le Ministre de l'Economie et des Consommateurs, De Minister van Economie en Consumenten,
J. VANDE LANOTTE J. VANDE LANOTTE
La Ministre des Classes moyennes, des P.M.E. et des Indépendants, De Minister van Middenstand, K.M.O.'s en Zelfstandigen,
Mme S. LARUELLE Mevr. S. LARUELLE
Le Ministre des Finances, De Minister van Financiën,
K. GEENS K. GEENS
AVIS 55.006/1 DU 7 FEVRIER 2014 DU CONSEIL D'ETAT, SECTION DE ADVIES 55.006/1 VAN 7 FEBRUARI 2014 VAN DE RAAD VAN STATE, AFDELING
LEGISLATION, SUR UN PROJET D'ARRETE ROYAL `VISANT A PRENDRE DES WETGEVING, OVER EEN ONTWERP VAN KONINKLIJK BESLUIT `TOT HET NEMEN VAN
DISPOSITIONS PARTICULIERES ET A DEROGER A L'APPLICATION DE CERTAINES BIJZONDERE MAATREGELEN EN TOT AFWIJKEN VAN SOMMIGE BEPALINGEN VAN BOEK
DISPOSITIONS DU LIVRE VI DU CODE DE DROIT ECONOMIQUE POUR CERTAINES VI VAN HET WETBOEK VAN ECONOMISCH RECHT VOOR BEPAALDE CATEGORIE"N VAN
CATEGORIES DE SERVICES FINANCIERS' FINANCI"LE DIENSTEN'
Le 9 janvier 2014, le Conseil d'Etat, section de législation, a été Op 9 januari 2014 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de
invité par le Ministre de l'Economie et des Consommateurs à Minister van Economie en Consumenten verzocht binnen een termijn van
communiquer un avis, dans un délai de trente jours, sur un projet dertig dagen een advies te verstrekken over een ontwerp van koninklijk
d'arrêté royal visant à prendre des dispositions particulières et à besluit `tot het nemen van bijzondere maatregelen en tot afwijken van
déroger à l'application de certaines dispositions du livre VI du Code sommige bepalingen van boek VI van het Wetboek van economisch recht
de droit économique pour certaines catégories de services financiers'. voor bepaalde categorieën van financiële diensten'.
Le projet a été examiné par la première chambre le 30 janvier 2014. Het ontwerp is door de eerste kamer onderzocht op 30 januari 2014 .
La chambre était composée de Marnix Van Damme, président de chambre, De kamer was samengesteld uit Marnix Van Damme, kamervoorzitter,
Wilfried Van Vaerenbergh et Wouter Pas, conseillers d'Etat, Marc Wilfried Van Vaerenbergh en Wouter Pas, staatsraden, Marc Rigaux en
Rigaux et Michel Tison, assesseurs, et Wim Geurts, greffier. Michel Tison, assessoren, en Wim Geurts, griffier.
Le rapport a été présenté par Paul Depuydt, premier auditeur chef de Het verslag is uitgebracht door Paul Depuydt, eerste
section. auditeur-afdelingshoofd.
La concordance entre la version française et la version néerlandaise De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het
de l'avis a été vérifiée sous le contrôle de Marnix Van Damme, advies is nagezien onder toezicht van Marnix Van Damme,
président de chambre. kamervoorzitter.
L'avis, dont le texte suit, a été donné le 7 février 2014. Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 7 februari 2014.
1. En application de l'article 84, § 3, alinéa 1er, des lois sur le 1. Met toepassing van artikel 84, § 3, eerste lid, van de wetten op de
Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, la section de législation a fait porter son examen essentiellement sur la compétence de l'auteur de l'acte, le fondement juridique et l'accomplissement des formalités prescrites. Portée et fondement juridique du projet 2. Le projet d'arrêté royal soumis pour avis a pour objet d'édicter des dispositions particulières pour certaines catégories de services financiers ainsi que des règles qui, en ce qui concerne ces dernières catégories, dérogent aux dispositions du livre VI, « Pratiques du marché et protection du consommateur », du Code de droit économique. Le régime en projet trouve son fondement juridique à l'article VI.1, § 2, du Code de droit économique, qui dispose : « Dans les matières visées par le présent livre, le Roi peut, sur la proposition des ministres ayant l'Economie, la Consommation, et les Finances dans leurs attributions, pour une ou plusieurs catégories de services financiers, prendre des dispositions particulières ou déroger à l'application de certaines dispositions du présent livre. Avant de proposer un arrêté en application de l'alinéa 1er, le ministre consulte le Conseil de la consommation et l'Autorité des services et marchés financiers (FSMA) et fixe le délai raisonnable dans lequel l'avis doit être donné. Passé ce délai, l'avis n'est plus requis ». Examen du texte Préambule Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, heeft de afdeling Wetgeving zich toegespitst op het onderzoek van de bevoegdheid van de steller van de handeling, van de rechtsgrond, alsmede van de vraag of aan de te vervullen vormvereisten is voldaan. Strekking en rechtsgrond van het ontwerp 2. Het om advies voorgelegde ontwerp van koninklijk besluit strekt ertoe bijzondere regels vast te stellen voor bepaalde categorieën financiële diensten, alsmede regels die, wat die categorieën financiële diensten betreft, afwijken van de bepalingen van boek VI, "Marktpraktijken en bescherming van de consument", van het Wetboek van economisch recht. Rechtsgrond voor de ontworpen regeling wordt geboden door artikel VI.1, § 2, van het Wetboek van economisch recht, dat luidt : "Voor de aangelegenheden die worden bedoeld door dit boek kan de Koning, op voordracht van de ministers bevoegd voor Economie, Consumentenzaken en Financiën, voor een of meerdere categorieën van financiële diensten bijzondere regels vaststellen of afwijken van de toepassing van sommige bepalingen van dit boek. Vooraleer een besluit voor te stellen met toepassing van het eerste lid, raadpleegt de minister de Raad voor het Verbruik en de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en bepaalt hij de redelijke termijn binnen dewelke het advies moet worden gegeven. Na deze termijn is het advies niet meer vereist." Onderzoek van de tekst Aanhef
3. A la suite de l'alinéa du préambule faisant référence à l'article 3. Na het lid van de aanhef waarin wordt verwezen naar artikel VI.1, §
VI.1, § 2, du Code de droit économique, on insérera un nouvel alinéa 2, van het Wetboek van economisch recht, dient een nieuw lid te worden
visant l'arrêté royal van 5 décembre 2000 (1), dont l'abrogation est ingevoegd waarin wordt verwezen naar het koninklijk besluit van 5
prévue à l'article 6 du projet. december 2000 (1), waarvan artikel 6 van het ontwerp de opheffing
4. Le cinquième alinéa du préambule du projet, tel qu'il est soumis beoogt. 4. Het vijfde lid van de aanhef van het ontwerp, zoals het om advies
pour avis, qui fait référence à la réglementation relative à is voorgelegd, waarin wordt gerefereerd aan de regeling inzake de
l'évaluation d'incidence en matière de développement durable, est effectbeoordeling op het vlak van een duurzame ontwikkeling, is
superflu et doit dès lors être omis. overbodig en moet worden geschrapt.
Article 2 Artikel 2
5. In de commentaar die in het verslag aan de Koning wordt gegeven bij
5. Le commentaire que le rapport au Roi donne de l'article 2 du projet artikel 2 van het ontwerp wordt onder meer vermeld :
précise entre autres : « Par ailleurs, cette exception concerne le prix des instruments de "Deze uitzondering heeft bovendien enkel betrekking op de prijs van de
placement, mais nullement les frais et coûts liés à leur achat ou à beleggingsinstrumenten, maar in geen geval op de lasten en de kosten
leur souscription ». die verbonden zijn aan hun aankoop of hun inschrijving."
Dans l'intérêt de la sécurité juridique, cette précision devrait Ter wille van de rechtszekerheid zou de aangehaalde verduidelijking
également être apportée dans le texte de l'article 2 du projet. moeten worden geëxpliciteerd in de tekst van artikel 2 van het ontwerp.
Article 3 Artikel 3
6. La question se pose de savoir comment l'exception prévue à
l'article 3 du projet concernant les « frais et coûts y relatifs » 6. De vraag rijst op welke wijze de in artikel 3 van het ontwerp
sera appliquée si ceux-ci sont libellés en pourcentage du prix d'un vermelde uitzondering betreffende "de lasten en de kosten die erop
betrekking hebben", zal worden toegepast wanneer deze zijn uitgedrukt
instrument de placement non libellé en euros. C'est ainsi que les « in een percentage van de niet in euro uitgedrukte prijs van een
frais d'entrée » dus à la souscription de certains produits de beleggingsinstrument. Zo worden "instapkosten" bij de inschrijving op
placement (2) sont souvent libellés en pourcentage du prix de bepaalde beleggingsproducten (2) vaak uitgedrukt in een percentage op
souscription. Il est recommandé de préciser le projet sur ce point de inschrijvingsprijs. Het verdient aanbeveling om het ontwerp op dat
dans le rapport au Roi. punt te verduidelijken in het verslag aan de Koning.
Article 5 Artikel 5
7. L'utilisation du terme « fournisseur » à l'article 5, § 1er, du 7. Het gebruik van de term "leverancier" in artikel 5, § 1, van het
projet, prête à confusion dès lors qu'il peut s'agir tant de ontwerp, geeft aanleiding tot onduidelijkheid, nu hiermee zowel de
l'émetteur ou de l'offreur de l'instrument de placement que de uitgever of aanbieder van het beleggingsinstrument kan worden bedoeld,
l'institution financière qui se charge de son placement. Il est als de financiële instelling die instaat voor de plaatsing ervan. Het
recommandé à cet égard de se conformer davantage à la terminologie verdient aanbeveling om in dit verband nauwer aan te sluiten bij de
utilisée dans la loi du 16 juin 2006 `relative aux offres publiques terminologie die in de wet van 16 juni 2006 `op de openbare aanbieding
d'instruments de placement et aux admissions d'instruments de van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten
placement à la négociation sur des marchés réglementés'. tot de verhandeling op een gereglementeerde markt' wordt gehanteerd.
8. La question se pose de savoir s'il peut se déduire de l'article 5, 8. De vraag rijst of uit artikel 5, § 2, van het ontwerp kan worden
§ 2, du projet que le consommateur ne dispose pas nécessairement d'une afgeleid dat de consument niet noodzakelijk over een mogelijkheid tot
possibilité de résiliation lorsque la modification du prix prévue opzegging beschikt wanneer de contractueel voorziene wijziging van de
contractuellement concerne le paiement d'un intérêt. Autrement dit, il prijs betrekking heeft op het betalen van een rente. In het verslag
serait préférable de préciser, dans le rapport au Roi, la corrélation aan de Koning zou met andere woorden het best worden verduidelijkt
entre l'article 5, § 2, du projet et le régime d'exception prévu à welke de verhouding is tussen artikel 5, § 2, van het ontwerp en de
l'article VI.83, 2°, b), du Code de droit économique. uitzonderingsregeling van artikel VI.83, 2°, b), van het Wetboek van
economisch recht.
Le greffier, De griffier,
W. Geurts. W. Geurts.
Le président, De voorzitter,
M. Van Damme. M. Van Damme.
_______ _______
Notes Nota's
(1) Arrêté royal du 5 décembre 2000 `rendant applicables aux (1) Koninklijk besluit van 5 december 2000 `waarbij sommige bepalingen
instruments financiers et aux titres et valeurs certaines dispositions
de la loi du 14 juillet 1991 sur les pratiques du commerce et sur van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de
voorlichting en bescherming van de consument, van toepassing worden
l'information et la protection du consommateur'. verklaard op financiële instrumenten, effecten en waarden'.
(2) Par exemple, des parts dans des organismes de placement collectif (2) Bijvoorbeeld deelbewijzen in collectieve beleggingsinstellingen of
ou des titres de dette structurés. gestructureerde schuldeffecten.
23 MARS 2014. - Arrêté royal visant à prendre des dispositions 23 MAART 2014. - Koninklijk besluit tot het nemen van bijzondere
particulières et à déroger à l'application de certaines dispositions maatregelen en tot afwijken van sommige bepalingen van boek VI van het
du livre VI du Code de droit économique pour certaines catégories de Wetboek van economisch recht voor bepaalde categorieën van financiële
services financiers diensten
PHILIPPE, Roi des Belges, FILIP, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu le Code de droit économique, l'article VI. 1, § 2; Gelet op het Wetboek van economisch recht, artikel VI. 1, § 2;
Vu l'arrêté royal du 5 décembre 2000 rendant applicables aux Gelet op het koninklijk besluit van 5 december 2000 waarbij sommige
instruments financiers et aux titres et valeurs certaines dispositions
de la loi du 14 juillet 1991 sur les pratiques du commerce et sur bepalingen van de wet van 14 juli 1991 betreffende de
handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument,
l'information et la protection du consommateur; van toepassing worden verklaard op financiële instrumenten, effecten en waarden;
Vu l'avis de la FSMA, donné le 17 octobre 2013; Gelet op het advies van de FSMA, gegeven op 17 oktober 2013;
Vu l'avis du Conseil de la consommation, donné le 7 novembre 2013; Gelet op het advies van de Raad voor het Verbruik, gegeven op 7 november 2013;
Vu l'avis 55.006/1 du Conseil d'Etat, donné le 7 février 2014, en Gelet op advies 55.006/1 van de Raad van State, gegeven op 7 februari
application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 1°, des lois sur le 2014, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 1°, van de
Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973; wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;
Sur la proposition du Ministre de l'Economie et des Consommateurs, de Op de voordracht van de Minister van Economie en Consumenten, de
la Ministre des Classes moyennes, des P.M.E. et des Indépendants et du Minister van Middenstand, K.M.O.'s en Zelfstandigen en de Minister van
Ministre des Finances, Financiën,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :
CHAPITRE 1er. - Définitions HOOFDSTUK 1. - Definities

Article 1er.Pour l'application du présent arrêté, l'on entend par :

Artikel 1.Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder :
a) le Code : le Code de droit économique; a) het Wetboek : het Wetboek van economisch recht;
b) instruments de placement : les instruments visés à l'article 4 de b) beleggingsinstrumenten : de instrumenten bedoeld in artikel 4 van
la loi du 16 juin 2006 relative aux offres publiques d'instruments de de wet van 16 juni 2006 op de openbare aanbieding van
placement et aux admissions d'instruments de placement à la beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten tot
négociation sur des marchés réglementés; de verhandeling op een gereglementeerde markt;
c) produits financiers : les produits visés à l'article 2, 39°, de la c) financiële producten : de producten bedoeld in artikel 2, 39°, van
loi du 2 août 2002 relative à la surveillance du secteur financier et de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële
aux services financiers. sector en de financiële diensten.
CHAPITRE 2. - Dispositions particulières et dérogatoires régissant HOOFDSTUK 2. - Bijzondere en afwijkende bepalingen tot regeling van de
l'application du Code à certaines catégories de services financiers toepassing van het Wetboek op bepaalde categorieën van financiële

Art. 2.Sans préjudice de l'article VI. 99 du Code et à l'exception

 diensten

Art. 2.Onverminderd artikel VI. 99 van het Wetboek en met
des frais et coûts qui sont liés à leur acquisition, l'article VI. 3, uitzondering van de lasten en kosten die verbonden zijn aan hun
§ 2, n'est pas applicable au prix des instruments de placement qui verwerving, is artikel VI. 3, § 2, niet van toepassing op de prijs van
sont offerts en vente ou en souscription au consommateur lorsque ce beleggingsinstrumenten die te koop of ter inschrijving worden
prix n'est pas déterminé à l'avance. aangeboden, wanneer deze prijs niet op voorhand bepaald is.

Art. 3.L'article VI. 5 du Code n'est pas applicable aux produits

Art. 3.Artikel VI. 5 van het Wetboek is niet van toepassing op
financiers libellés dans une devise autre que l'euro, à l'exception financiële producten uitgedrukt in een ander devies dan de euro, met
des frais et coûts y relatifs, sans préjudice de la possibilité uitzondering van de lasten en de kosten die erop betrekking hebben,
d'exprimer ces frais et coûts sous forme de pourcentage du prix du onverminderd de mogelijkheid om deze lasten en kosten uit te drukken
onder de vorm van een percentage van de prijs van het financieel
produit financier. product.

Art. 4.Les articles VI. 18 et VI. 19 du Code ne sont pas applicables

Art. 4.De artikelen VI. 18 en VI. 19 van het Wetboek zijn niet van
en cas d'offre en vente ou en souscription au consommateur toepassing bij de tekoopaanbieding of aanbieding tot inschrijving aan
d'instruments de placement dont le prix dépend des fluctuations du de consument van beleggingsinstrumenten waarvan de prijs afhankelijk
marché financier sur lesquelles l'entreprise n'a aucune influence. is van fluctuaties op de financiële markt waarop de onderneming geen
enkele invloed heeft.

Art. 5.§ 1er. L'article VI. 83, 11°, du Code ne fait pas obstacle aux

Art. 5.§ 1. Artikel VI. 83, 11°, van het Wetboek doet geen afbreuk
clauses par lesquelles il peut être mis fin unilatéralement et sans aan bedingen waardoor eenzijdig en zonder opzeg een einde kan worden
préavis à un contrat à durée indéterminée portant sur un instrument de gesteld aan een overeenkomst van onbepaalde duur met betrekking tot
placement, en cas de raison valable, pourvu que l'entreprise ait een beleggingsinstrument, in geval van geldige reden, mits de
l'obligation d'en informer le consommateur immédiatement. onderneming de verplichting heeft de consument hiervan onmiddellijk op
§ 2. Sans préjudice du paragraphe 1er, ne sont pas réputées abusives de hoogte te stellen. § 2. Onverminderd § 1 worden de bedingen en de voorwaarden of de
les clauses et les conditions ou les combinaisons de clauses et de combinaties van bedingen en voorwaarden waarvan het doel omschreven is
conditions dont l'objet est défini à l'article VI. 83, 2°, 3°, 5° et in artikel VI. 83, 2°, 3°, 5° en 11°, van het Wetboek, geacht niet
11°, du Code, lorsqu'elles s'appliquent à des instruments de placement onrechtmatig te zijn wanneer het beleggingsinstrumenten betreft
dont le prix dépend des fluctuations du marché financier sur waarvan de prijs afhankelijk is van fluctuaties op de financiële markt
lesquelles l'entreprise n'a aucune influence. waarop de onderneming geen enkele invloed heeft.
§ 3. Ne sont pas réputées abusives les clauses et les conditions ou § 3. Worden geacht niet onrechtmatig te zijn de bedingen en de
les combinaisons de clauses et de conditions telles que visées à voorwaarden of de combinaties van bedingen en voorwaarden zoals
l'article VI. 83, 3°, du Code, dont l'objet est de déterminer que le bedoeld in artikel VI. 83, 3°, van het Wetboek, die ertoe strekken te
prix des produits est fixé au moment de la livraison, lorsqu'elles bepalen dat de prijs van de producten vastgesteld wordt op het moment
s'appliquent à des contrats de vente ou d'achat de devises. van de levering, wanneer het gaat om overeenkomsten tot aankoop of
CHAPITRE 3. - Dispositions abrogatoires et finales verkoop van deviezen. HOOFDSTUK 3. - Opheffings- en slotbepalingen

Art. 6.L'arrêté royal du 5 décembre 2000 rendant applicables aux

Art. 6.Het koninklijk besluit van 5 december 2000 waarbij sommige
instruments financiers et aux titres et valeurs certaines dispositions
de la loi du 14 juillet 1991 sur les pratiques du commerce et sur bepalingen van de wet van 14 juli 1991 betreffende de
l'information et la protection du consommateur, est abrogé. handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument,

Art. 7.Le présent arrêté entre en vigueur le même jour que le livre

 van toepassing worden verklaard op financiële instrumenten, effecten
VI du Code de droit économique. en waarden, wordt opgeheven.

Art. 8.Le ministre qui a l'Economie et les Consommateurs dans ses

Art. 7.Dit besluit treedt in werking op dezelfde dag als boek VI van
attributions, le ministre qui a les Classes moyennes dans ses het Wetboek van economisch recht.
attributions, et le ministre qui a les Finances dans ses attributions

Art. 8.De minister bevoegd voor Economie en Consumenten, de minister
sont chargés, chacun en ce qui le concerne, de l'exécution du présent bevoegd voor Middenstand en de minister bevoegd voor Financiën zijn,
arrêté. ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 23 mars 2014. Gegeven te Brussel, 23 maart 2014.
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de l'Economie et des Consommateurs, De Minister van Economie en Consumenten,
J. VANDE LANOTTE J. VANDE LANOTTE
La Ministre des Classes moyennes, des P.M.E. et des Indépendants, De Minister van Middenstand, K.M.O.'s en Zelfstandigen,
Mme S. LARUELLE Mevr. S. LARUELLE
Le Ministre des Finances, De Minister van Financiën,
K. GEENS K. GEENS
^