Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 23/01/2002
← Retour vers "Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 6 juillet 1999, conclue au sein de la Commission paritaire pour les employés du commerce de détail alimentaire, fixant les conditions de travail et de rémunération "
Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 6 juillet 1999, conclue au sein de la Commission paritaire pour les employés du commerce de détail alimentaire, fixant les conditions de travail et de rémunération Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 6 juli 1999, gesloten in het Paritair Comité voor de bedienden uit de kleinhandel in voedingswaren, tot vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden
MINISTERE DE L'EMPLOI ET DU TRAVAIL MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID
23 JANVIER 2002. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention 23 JANUARI 2002. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend
collective de travail du 6 juillet 1999, conclue au sein de la wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 6 juli 1999,
Commission paritaire pour les employés du commerce de détail gesloten in het Paritair Comité voor de bedienden uit de kleinhandel
alimentaire, fixant les conditions de travail et de rémunération (1) in voedingswaren, tot vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden (1)
ALBERT II, Roi des Belges, ALBERT II, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28; arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel
Vu la demande de la Commission paritaire pour les employés du commerce 28; Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor de bedienden uit de
de détail alimentaire; kleinhandel in voedingswaren;
Sur la proposition de Notre Ministre de l'Emploi, Op de voordracht van Onze Minister van Werkgelegenheid,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

travail du 6 juillet 1999, reprise en annexe, conclue au sein de la overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 6 juli 1999, gesloten
Commission paritaire pour les employés du commerce de détail in het Paritair Comité voor de bedienden uit de kleinhandel in
alimentaire, fixant les conditions de travail et de rémunération. voedingswaren, tot vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden.

Art. 2.Notre Ministre de l'Emploi est chargé de l'exécution du

Art. 2.Onze Minister van Werkgelegenheid is belast met de uitvoering

présent arrêté. van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 23 janvier 2002. Gegeven te Brussel, 23 januari 2002.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
La Ministre de l'Emploi, De Minister van Werkgelegenheid,
Mme L. ONKELINX Mevr. L. ONKELINX
_______ _______
Note Nota
(1) Référence au Moniteur belge : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad :
Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969. Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Annexe Bijlage
Commission paritaire Paritair Comité voor de bedienden
pour les employés du commerce de détail alimentaire uit de kleinhandel in voedingswaren
Convention collective de travail du 6 juillet 1999 Collectieve arbeidsovereenkomst van 6 juli 1999
Fixation des conditions de travail et de rémunération (Convention Vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden (Overeenkomst
enregistrée le 2 décembre 1999 sous le numéro 53131/CO/202) geregistreerd op 2 december 1999 onder het nummer 53131/CO/202)
CHAPITRE Ier. - Champ d'application HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied

Article 1er.La présente convention collective de travail s'applique

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

aux employeurs et aux employés ressortissant à la compétence de la de werkgevers en de bedienden van de ondernemingen die onder de
Commission paritaire pour les employés du commerce de détail bevoegdheid vallen van het Paritair Comité voor de bedienden uit de
alimentaire, groupe C. kleinhandel in voedingswaren, groep C.
Pour l'application de la présente convention collective de travail, on Voor de toepassing van deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt
entend par "employés" : les employés masculins et féminins. onder "bedienden" verstaan : zowel de mannelijke als de vrouwelijke
CHAPITRE II. - Classification professionnelle bedienden. HOOFDSTUK II. - Beroepenclassificatie
A. Dispositions générales. A. Algemene bepalingen.

Art. 2.Les fonctions reprises dans les différentes catégories de la classification professionnelle donnent droit à la rémunération correspondante pour autant qu'elles soient exercées à titre principal, aussi bien à temps plein qu'à temps partiel. A l'embauche, un stage peut être exigé pendant la période d'essai dans la catégorie immédiatement inférieure pour les employés qui ne possèdent pas un an d'expérience dans la fonction; cette disposition ne s'applique pas aux employés liés par un contrat de travail d'employé conclu pour une durée déterminée ou pour une entreprise déterminée. D'autre part, il est souhaitable qu'une définition précise du travail à effectuer soit incluse dans un contrat de travail écrit, signé par les deux parties lors de l'engagement. Toute modification de fonction doit y être consignée également.

Art. 3.Les fonctions ou activités citées dans le présent chapitre le sont à titre d'exemple. Les fonctions ou activités non énumérées sont classées par analogie aux exemples cités.

Art. 4.L'employeur doit informer l'employé par écrit de la catégorie à laquelle il appartient et lui communiquer chaque changement de catégorie.

Art. 5.Pour calculer l'ancienneté barémique dans l'entreprise, on tient compte de l'année terminale de l'apprentissage dans le cadre de la formation permanente des classses moyennes et cela dans la même entreprise.

Art. 2.De in de verschillende categorieën van de beroepenclassificatie opgenomen functies geven recht op het overeenstemmend loon in zoverre dat zij in hoofdzaak zowel voltijds als deeltijds worden uitgeoefend. Bij de aanwerving kan er gedurende de proefperiode een stage in de onmiddellijk lagere categorie worden opgelegd aan de bedienden die geen jaar ondervinding in de functie hebben; deze bepaling is evenwel niet van toepassing op de bedienden die zijn gebonden door een arbeidsovereenkomst voor bedienden welke is gesloten voor een bepaalde tijd of voor een bepaald werk. Het is anderzijds wenselijk dat bij de indiensttreding de uit te voeren taak wordt vastgesteld in een geschreven arbeidsovereenkomst welke door beide partijen is ondertekend. Elke verandering van functie moet er eveneens in worden opgenomen.

Art. 3.De functies of werkzaamheden welke zijn opgesomd in dit hoofdstuk worden enkel als voorbeeld aangehaald. De niet vernoemde functies of werkzaamheden worden gerangschikt naar analogie met de opgesomde voorbeelden.

Art. 4.De werkgever moet de bediende schriftelijk inlichten tot welke categorie hij behoort en hem iedere categoriewijziging meedelen.

Art. 5.Om de anciënniteit voor de loonschaal in de onderneming te berekenen wordt rekening gehouden met het laatste jaar binnen een leerovereenkomst in de voortdurende vorming van de middenstand en dit in dezelfde onderneming.

B. Personnel administratif. B. Administratief personeel.

Art. 6.Le personnel administratif est classé comme suit :

Art. 6.Het administratief personeel wordt als volgt gerangschikt :

§ 1er. Première catégorie : § 1. Eerste categorie :
- employé chargé du classement et d'autres travaux de petite main; - bediende belast met het klassement en andere kleine werkjes;
- facturier (simple copie); - facturist (gewoon afschrijven);
- téléphoniste (à poste simple); - telefonist (één enkele post);
- etc. - enz.
pour autant que l'employé n'ait pas douze mois d'ancienneté dans voor zover de bediende geen twaalf maanden anciënniteit heeft in de
l'entreprise. onderneming.
§ 2. Deuxième catégorie : § 2. Tweede categorie :
- employé dans la première catégorie ayant au moins douze mois - bediende van de eerste categorie met twaalf maanden of meer
d'ancienneté dans l'entreprise; anciënniteit in de onderneming;
- employé magasinier; - magazijnbediende;
- employé au "comptometer"; - "comptometer"-bediende;
- employé à l'inventaire; - inventarisbediende;
- facturier et vérificateur; - facturist en verificateur;
- dactylographe; - typist;
- caissier de magasin; - winkelkassier;
- téléphoniste-standardiste ou téléphoniste chargé de fournir les - telefonist-standardist of telefonist belast met het verstrekken van
renseignements techniques; technische inlichtingen;
- etc. - enz.
§ 3. Deuxième catégorie bis : § 3. Tweede categorie bis :
Le caissier de magasin de vingt-cinq ans et plus ayant cinq ans De winkelkassier van vijfentwintig jaar en ouder met vijf jaar
d'ancienneté dans les fonctions de vendeur ou de caissier et dans anciënniteit in de onderneming en in de functies van verkoper of
l'entreprise. winkelkassier.
§ 4. Troisième catégorie : § 4. Derde categorie :
- employé au salaires; - bediende voor de lonen;
- aide-comptable; - hulpboekhouder;
- employé à la machine comptable; - bediende aan de boekhoudmachine;
- sténodactylographe; - stenotypist;
- etc. - enz.
§ 5. Quatrième catégorie : § 5. Vierde categorie :
- comptable; - boekhouder;
- secrétaire de direction; - directiesecretaris;
- étalagiste-décorateur; - etalagist-decorateur;
- etc. - enz.
§ 6. Cinquième catégorie (dans les entreprise deuxième groupe
seulement) : § 6. Vijfde categorie :
- acheteur responsable de l'assortiment d'un rayon; - aankoper verantwoordelijk voor de bevoorrading van een afdeling;
- comptable-caissier; - boekhouder-kassier;
- chef étalagiste-décorateur; - hoofdetalagist-decorateur;
- etc. - enz.
C. Personnel de vente. C. Verkooppersoneel.

Art. 7.Le personnel de vente est classé comme suit :

Art. 7.Het verkooppersoneel wordt als volgt gerangschikt :

§ 1er. Première catégorie : § 1. Eerste categorie :
- aide-vendeur de moins de dix-huit ans; - beginneling-verkoper jonger dan achttien jaar;
- vendeur de dix-huit ans et plus; - verkoper van achttien jaar en ouder;
- employé chargé d'apporter au rayons en libre service la marchandise - bediende belast met het aanvullen van de "rayons" in de
suivant les instructions données par l'employeur, le gérant ou le zelf-bediening in opdracht van de werkgever, de filiaalhouder of de
vendeur et qui assume occasionnellement la fonction de vendeur ou de verkoper en die toevallig de functie van verkoper of kassier
caissier; waarneemt;
- etc. - enz.
pour autant que l'employé n'ait pas douze mois d'ancienneté dans voor zover de bediende minder dan twaalf maanden anciënniteit in de
l'entreprise. onderneming heeft.
§ 2. Deuxième catégorie : § 2. Tweede categorie :
- employé de la première catégorie ayant au moins douze mois - de bediende van de eerste categorie met twaalf maanden of meer
d'ancienneté dans l'entreprise; anciënniteit in de onderneming;
- conseiller de vente de dix-huit ans et plus des rayons de libre - verkoopadviseur van achttien jaar en ouder in de afdelingen van de
service pour autant qu'il ait douze mois d'ancienneté dans zelfbediening voorzover hij twaalf maanden anciënniteit in de
l'entreprise; onderneming heeft;
- aide-étalagiste; - helper-etalagist;
- représentant de commerce pendant sa période d'essai; - de handelsvertegenwoordiger gedurende zijn proefperiode;
- etc. - enz.
§ 3. Deuxième catégorie bis : § 3. Tweede categorie bis :
Le vendeur de vingt-cinq ans et plus ayant cinq ans d'ancienneté dans De verkoper van vijfentwintig jaar en ouder met vijf jaar anciënniteit
les fonctions de vendeur ou de caissier et dans l'entreprise. in de onderneming en in de functies van verkoper of winkelkassier.
§ 4. Troisième catégorie : § 4. Derde categorie :
- premier vendeur : (autre que celui repris en quatrième catégorie) - eerste verkoper : (andere dan deze voorzien in de vierde categorie)
par "premier vendeur", il faut entendre, le vendeur qui assiste door "eerste verkoper" wordt verstaan, de verkoper die de werkgever,
régulièrement l'employeur, le gérant ou le chef de rayon dans de filiaalhouder of de afdelingschef regelmatig bijstaat in de
l'organisation de la vente en coordonnant notamment le travail du organisatie van de verkoop door namelijk het werk van het
personnel de vente; verkooppersoneel te coördineren;
- aide-étalagiste décorateur; - helper-etalagist-decorateur;
- vendeur surqualifié : par "vendeur surqualifié", il faut entendre le - meer gekwalificeerde verkoper : onder "meer gekwalificeerde
verkoper" moet worden verstaan de verkoper met drie jaar
vendeur ayant trois ans d'expérience à la vente dans la branche et verkoopservaring in de branche en in dezelfde onderneming en die
dans la même entreprise et répondant aux exigences suivantes : le tegelijkertijd aan volgende vereisten beantwoordt : de verkoper die
vendeur ayant une connaissance approfondie de techniques de vente et een grondige kennis bezit van de verkooptechnieken en die artikelen
qui vend des articles demandant une argumentation de vente étendue verkoopt waarbij een uitgebreide verkoopargumentatie moet worden
dans un magasin spécialisé ou rayon à services ayant entre autre pour aangevoerd in een gespecialiseerde afdeling met diensten waar de
activité commerciale la vente d'articles non-banalisés comme par handelsactiviteit onder meer bestaat uit de verkoop van niet
exemple des délicatesses, etc.; alledaagse artikelen zoals bijvoorbeeld delicatessen enz.;
- le représentant de commerce ayant moins de trois ans d'expérience; - de handelsvertegenwoordiger met minder dan drie jaar ervaring;
- etc. - enz.
§ 5. Quatrième catégorie : § 5. Vierde categorie :
- premier vendeur qualifié : le premier vendeur qualifié est le - gekwalificeerde eerste verkoper : de gekwalificeerde eerste verkoper
vendeur qui répond en même temps aux réquisitions du premier vendeur is de verkoper die tegelijkertijd beantwoordt aan de vereisten van de
et du vendeur surqualifié; eerste verkoper en de meer gekwalificeerde verkoper;
- le représentant de commerce ayant plus de trois ans d'expérience; - de handelsvertegenwoordiger met meer dan drie jaar ervaring;
- etc. - enz.
§ 6. Cinquième catégorie : § 6. Vijfde categorie :
- chef de vente. - verkoopchef.
D. Gérants. D. Filiaalhouders.

Art. 8.Le gérant est l'employé qui, sans contrôle permanent et

Art. 8.De filiaalhouder is de bediende die, zonder bestendig toezicht

quotidien de l'employeur, assume la responsabilité de la gestion noch dagelijkse controle van de werkgever, de verantwoordelijkheid
journalière d'un magasin qui comprend à la fois des tâches draagt van het dagelijks beheer van een winkel, wat tegelijkertijd
administratives, l'organisation du travail, la responsabilité des inhoudt administratieve taken, organisatie van het werk,
manquants de stock et de caisse et l'organisation générale de la vente verantwoordelijkheid van de tekorten in voorraad en kas en de algemene
(stock, assortiment, clientèle). organisatie van de verkoop (voorraad, assortiment, klanten).
Par "contrôle permanent", il faut entendre la présence régulière, au Onder "bestendig toezicht" moet worden verstaan de regelmatige
point de vente, de l'employeur ou d'un membre du personnel de cadre aanwezigheid in de verkoopplaats, van de werkgever of van een lid van
exerçant ce contrôle. het kaderpersoneel belast met bedoeld toezicht.

Art. 9.Dans un magasin où le personnel de vente travaille sans le

Art. 9.In een winkel waar het verkooppersoneel werkt zonder bestendig

contrôle permanent de l'employeur, d'un membre du personnel de cadre toezicht van de werkgever, van een lid van het kaderpersoneel of van
ou d'un gérant, un des vendeurs doit être classé au moins en troisième een filiaalhouder, moet één van de verkopers ten minste worden
catégorie. geklasseerd in de derde categorie.
CHAPITRE III. - Rémunérations HOOFDSTUK III. - Lonen
A. Application des barèmes de rémunérations. A. Toepassing van de loonschalen.

Art. 10.Les rémunérations mensuelles minimums des employés de 16 à 20

Art. 10.De minimummaandlonen voor de bedienden van 16 tot 20 jaar

ans sont fixées sur base de l'échelle dégressive suivante : worden vastgesteld op basis van de volgende degressiviteitsschaal :
21 ans 100 p.c. 21 jaar 100 pct.
20 ans 96 p.c. 20 jaar 96 pct.
19 ans 92 p.c. 19 jaar 92 pct.
18 ans 88 p.c. 18 jaar 88 pct.
17 ans 84 p.c. 17 jaar 84 pct.
16 ans 80 p.c. 16 jaar 80 pct.
B. Personnel administratif et personnel de vente. B. Administratief en verkooppersoneel.

Art. 11.La rémunération mensuelle minimum du personnel administratif

Art. 11.Het minimummaandloon van het administratief en

des entreprises appartenant au premier groupe est fixée comme suit, au 1er juin 1998 : verkooppersoneel wordt als volgt vastgesteld, per 1 juni 1998 :
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Au 1er octobre 2001 les barèmes et les salaires réels pour les temps Op 1 oktober 2001 worden deze weddenschalen en de werkelijk betaalde
plein de 21 ans ou plus sont augmentés de 500 BEF par mois. Les lonen van de voltijdse werknemers van 21 jaar en ouder verhoogd met
employés à temps partiel ont droit à une augmentation au prorata de ce 500 BEF. De deeltijdse bedienden hebben recht op een pro rata van deze
montant. verhoging.
C. Gérants. C. Filiaalhouders.

Art. 12.La rémunération mensuelle minimum des gérants qui sont seuls

Art. 12.Het minimummaandloon van de filiaalhouders die alleen voor de

préposés à la vente et qui bénéficient d'un logement à charge de verkoop instaan en bij hun werkplaats een woonst genieten ten laste
l'employeur au lieu de leur travail ne peut être inférieur à 39 918 van de werkgever, mag niet lager zijn dan 39 918 BEF op 1 juni 1998
BEF (indice de référence 102,10) au 1er juin 1998. (referte-indexcijfer 102,10).
Ce montant est majoré d'une commission au moins égale à 3 p.c. de la Dit bedrag wordt verhoogd met een commissieloon dat ten minste 3 pct.
tranche de recettes mensuelles moyennes au-delà de 274 254 BEF (indice bedraagt van de schijf van het gemiddeld maandelijks omzetcijfer hoger
de référence 102,10) au 1er juin 1998 et ce jusqu'à ce que ce montant dan 274 254 BEF (index 102,10) op 1 juni 1998 en dit tot dit verhoogde
majoré atteignent 51 124 BEF. bedrag 51 124 BEF bereikt.
Ce dernier montant constitue dans ce cas la rémunération mensuelle Dit laatste bedrag vertegenwoordigt in dat geval het minimum maandloon
minimum du gérant. van de filiaalhouder.
Au 1er octobre 2001 la rémunération mensuelle minimum du gérant Op 1 oktober 2001 wordt het minimum maandloon van de filiaalhouders
mentionné au premier et deuxième alinéa de cet article sera augmenté vermeld in de eerste en de tweede alinea van dit artikel verhoogd met
de 500 BEF. 500 BEF.

Art. 13.La rémunération mensuelle minimum des gérants qui sont seuls

Art. 13.Het minimummaandloon van de filiaalhouders die alleen voor de

préposés à la vente et qui ne bénéficient pas d'un logement à charge verkoop instaan en bij hun werkplaats geen woonst genieten ten laste
de l'employeur au lieu de leur travail ne peut être inférieur à 51 124 van de werkgever, mag niet lager zijn dan 51 124 BEF per 1 juni 1998
BEF au 1er juin 1998 (indice de référence 102,10). (referte-indexcijfer 102,10).
Au 1er octobre 2001 la rémunération mensuelle minimum du gérant Op 1 oktober 2001 wordt het minimummaandloon van de filiaalhouders
mentionnée au premier alinéa de cet article sera augmentée de 500 BEF. vermeld in de eerste alinea van dit artikel verhoogd met 500 BEF.

Art. 14.La rémunération mensuelle minimum des gérants de magasins ou

Art. 14.Het minimummaandloon van de filiaalhouders van winkels of

magasins à succursales occupant du personnel de vente et/ou caissiers filialen die verkooppersoneel en/of winkelkassiers tewerkstellen mag
ne peut être inférieure à : niet lager zijn dan :
- 55 395 BEF au 1er juin 1998 (indice de référence 102,10), si le - 55 935 BEF per 1 juni 1998 (referte-indexcijfer 102,10), indien in
point de vente occupe un à dix membres du personnel de vente et/ou de verkoopplaats één tot en met tien verkooppersoneelsleden en/of
caissiers; winkelkassiers zijn tewerkgesteld;
- 64 095 BEF au 1er juin 1998 (indice de référence 102,10), si le - 64 095 BEF per 1 juni 1998 (referte-indexcijfer 102,10) indien in de
point de vente occupe onze à vingt membres du personnel de vente et/ou verkoopplaats van elf tot en met twintig verkooppersoneelsleden en/of
caissiers; winkelkassiers zijn tewerkgesteld;
- 79 213 BEF au 1er juin 1998 (indice de référence 102,10), si le - 79 213 BEF per 1 juni 1998 (referte-indexcijfer 102,10) indien in de
point de vente occupe plus de vingt membres du personnel de vente verkoopplaats meer dan twintig verkooppersoneelsleden en/of
et/ou caissiers. winkelkassiers zijn tewerkgesteld.
Au 1er octobre 2001 les rémunérations mensuelles minimums mentionnées Op 1 oktober 2001 worden de hierboven vermelde minimum maandlonen
ci-dessus seront augmentées de 500 BEF. verhoogd met 500 BEF.

Art. 15.Pour déterminer si la rémunération du gérant atteint les

Art. 15.Teneinde vast te stellen of het loon van de filiaalhouder de

montants minimums repris aux articles 12 à 14, il est tenu compte tant in de artikelen 12 tot en met 14 vastgestelde minimumbedragen bereikt,
des rémunérations fixes ou mobiles que des avantages en nature wordt er rekening gehouden zowel met het vast en veranderlijk loon als
éventuels autres que ceux prévus à l'article 12. met de eventueel andere voordelen in natura dan die voorzien in artikel 12.
D. Dispositions particulières. D. Bijzondere bepalingen.
1. Age. 1. Leeftijd.

Art. 16.Les augmentations qui résultent des barèmes de rémunérations

Art. 16.De verhogingen welke voortspruiten uit de loonschalen welke

fixés à l'article 11 sont octroyées à partir du premier mois zijn vastgesteld bij artikel 11 worden toegekend de eerste van de
anniversaire de l'employé. maand waarin de bediende verjaart.
2. Connaissance et emploi de plusieurs langues. 2. Kennis en gebruik van meerdere talen.

Art. 17.Les rémunérations mensuelles minimums fixées par la présente

Art. 17.De bij deze collectieve arbeidsovereenkomst vastgestelde

convention collective de travail doivent être considérées comme minimummaandlonen moeten worden beschouwd als overeenstemmend met het
correspondant à l'emploi d'une seule langue. gebruik van één enkele taal.
L'exigence de la connaissance ou de l'emploi de plus d'une langue dans De vereiste van de kennis of het gebruik in de uitoefening van een
l'exercice d'une fonction ne justifie pas le glissement dans une functie van meer dan één taal, rechtvaardigt niet de overgang naar een
catégorie supérieure lorsque la nature de la fonction elle-même n'en hogere categorie als de aard van de functie zelf er niet door wordt
est pas modifiée, mais il convient d'en tenir compte dans la fixation gewijzigd, maar het past ermee rekening te houden bij het vaststellen
de la rémunération. van het loon.
3. Employés rémunérés totalement ou partiellement à la commission. 3. Bedienden die volledig of gedeeltelijk met commissielonen worden beloond.

Art. 18.Les employés rémunérés totalement ou partiellement à la

Art. 18.De volledig of gedeeltelijk met commissieloon beloonde

commission peuvent prétendre chaque mois aux minimums des barèmes de bedienden kunnen elke maand aanspraak maken op de minimum loonschalen
rémunérations fixés dans l'un des articles 11, 12, 13 et 14. Les welke zijn vastgesteld bij een van de artikelen 11, 12, 13 en 14. De
compléments de rémunération qui doivent ainsi, éventuellement, être loonaanvullingen, welke hierdoor, eventueel, door de werkgever moeten
payés par l'employeur sont déduits d'office de la rémunération brute worden betaald kunnen ambtshalve van het brutoloon van de volgende
des mois suivants dès que et dans la mesure où celle-ci excède ces maanden worden afgehouden zodra en in de mate dat dit laatste deze
minimums. minima overschrijdt.
Ces avances ne sont plus récupérables à la clôture annuelle des Deze voorschotten zijn niet meer terugvorderbaar na het afsluiten van
comptes, ni lorsque prend fin le contrat de travail d'employé. de jaarlijkse rekeningen, noch bij het einde van de arbeidsovereenkomst voor bedienden.
4. Employés entrés en service après l'âge normal de début. 4. Bedienden die in dienst treden na de normale aanvangsleeftijd.

Art. 19.Le chef d'entreprise a la faculté de recruter les employés

Art. 19.Het ondernemingshoofd mag de bedienden, die in dienst treden

entrant en service après l'âge normal de début de leur catégorie au na de normale aanvangsleeftijd van hun categorie, aanwerven tegen het
minimum prévu pour cet âge de début, notamment : vingt et un ans en minimumloon dat voor deze aanvangsleeftijd is voorzien, namelijk :
première et deuxième catégories, vingt-trois ans en troisième eenentwintig jaar in de eerste en de tweede categorie, drieëntwintig
catégorie et vingt-cinq ans en quatrième et cinquième catégories. Toutefois, le minimum correspondant à l'âge de l'employé doit être atteint progressivement par tranches annuelles égales et au plus tard : - un an après l'entrée en service, si celle-ci se fait avant trente et un ans; - deux après l'entrée en service, si celle-ci se fait entre trente et un ans et trente-six ans. - trois ans après l'entrée en service, si celle-ci se fait après trente-six ans. Il est souhaitable que ces modalités soient définies de manière précise dans un contrat écrit. jaar in de derde categorie en vijfentwintig jaar in de vierde en de vijfde categorie. Het minimumloon dat met de leeftijd van de bedienden overeenstemt moet evenwel geleidelijk worden bereikt met jaarlijkse gelijke schijven en dit uiterlijk : - één jaar na de indiensttreding, indien deze gebeurt voor eenendertig jaar; - twee jaar na de indiensttreding, indien deze gebeurt tussen eenendertig en zesendertig jaar; - drie jaar na de indiensttreding, indien deze gebeurt na zesendertig jaar. Het is wenselijk dat deze modaliteiten nauwkeurig in de schriftelijke overeenkomst worden omschreven.
5. Sursalaire pour les prestations de travail après dix-neuf heures. 5. Overloon voor de arbeidsprestaties na negentien uur.

Art. 20.Dans les firmes occupant plus de trente personnes au travail,

Art. 20.In de ondernemingen welke meer dan dertig personen

il est accordé aux employés, pour la durée du travail exécuté après tewerkstellen wordt, voor de duur van de arbeid welke wordt verricht
dix-neuf heures, une indemnité qui dépasse de 25 p.c. la rémunération ordinaire. na negentien uur, aan de bedienden een vergoeding toegekend welke met 25 pct. het gewoon loon overschrijdt.
Pour le calcul de l'effectif, le personnel employé à temps partiel est Voor de berekening van het effectief wordt het deeltijds
considéré respectivement comme demi-unité ou comme unité entière, dans bediende-personeel als een hele, respectievelijk een halve eenheid
la mesure où le contrat de travail prévoit respectivement moins ou beschouwd naargelang in de arbeidsovereenkomst een arbeidsduur van
plus que la moitié de la durée du travail hebdomadaire. respectievelijk meer of minder dan de helft van de wekelijkse
arbeidsduur bedongen werd.
CHAPITRE IIIbis. - Prime unique HOOFDSTUK IIIbis. - Eenmalige premie

Art. 21.Au 1er juillet 1999, les employeurs paient une prime unique

et non-récurrente de 6 000 BEF aux travailleurs occupés à temps plein.

Art. 21.Op 1 juli 1999 wordt een eenmalige premie van 6 000 BEF

Cette prime est octroyée aux travailleurs qui pendant le mois de toegekend aan de voltijdse werknemers.
paiement de la prime sont liés par un contrat de travail avec leur Deze premie wordt betaald aan de werknemers die tijdens de maand van
employeur et elle est calculée au prorata des prestations effectives betaling verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst met hun
et assimilées. La période de référence pour ce calcul est la période werkgever, pro rata de effectieve en gelijkgestelde prestaties. Als
de 12 mois qui précède le paiement. referteperiode geldt evenwel de periode van 12 maanden voorafgaand aan de betaling.
CHAPITRE IV. - Liaison des rémunérations HOOFDSTUK IV. - Koppeling van de lonen aan het indexcijfer van de
à l'indice des prix à la consommation consumptieprijzen

Art. 22.Les rémunérations mensuelles minimums fixées au chapitre III

Art. 22.De bij hoofdstuk III vastgestelde minimummaandlonen worden

de la présente convention collective de travail sont rattachées à gekoppeld aan het indexcijfer van de consumptieprijzen maandelijks
l'indice des prix à la consommation établi mensuellement par le door het Ministerie van Economische Zaken vastgesteld en in het
Ministère des Affaires économiques et publié au Moniteur belge. Belgisch Staatsblad bekendgemaakt.

Art. 23.Chaque mois, lors de la publication de l'indice des prix à la

Art. 23.Elke maand wordt bij de bekendmaking van het indexcijfer van

consommation, il est établi un indice de référence égal à la moyenne de consumptieprijzen een referte-indexcijfer vastgesteld, dat gelijk
arithmétique des indices des deux derniers mois. is aan het rekenkundig gemiddelde van de indexcijfers van de jongste

Art. 24.Les rémunérations visées à l'article 22 correspondent à

twee maanden.

Art. 24.De in artikel 22 bedoelde lonen stemmen overeen met het

l'indice de référence 102,10, pivot de la tranche de stabilisation referte-indexcijfer 102,10, spil van de stabilisatieschijf 100,10 -
100,10 - 104,14. 104,14.

Art. 25.Les rémunérations visées à l'article 22 sont stabilisées par

Art. 25.De in artikel 22 bedoelde lonen worden gestabiliseerd per

tranches de l'indice de référence, de sorte que la limite supérieure schijven van het referte-indexcijfer, zodanig dat de hoogste of
laagste grens van elke stabilisatieschijf gelijk is aan het
ou inférieure de chaque tranche de stabilisation soit égale à spilindexcijfer vermenigvuldigd met of gedeeld door de constante
l'indice-pivot multiplié ou divisé par le coefficient constant 1,02. coëfficiënt 1,02.

Art. 26.Lorsque l'indice de référence atteint ou dépasse la limite

Art. 26.Indien het referte-indexcijfer de grens van een

d'une tranche de stabilisation, cette limite devient le pivot d'une stabilisatieschijf bereikt of overschrijdt, wordt deze grens de spil
nouvelle tranche de stabilisation dont les limites sont calculées van een nieuwe stabilisatieschijf waarvan de grenzen worden berekend
comme indiqué à l'article 25. zoals in artikel 25 is aangegeven.

Art. 27.Lorsque la limite d'une tranche de stabilisation est atteinte

Art. 27.Wanneer de grens van een stabilisatieschijf wordt bereikt of

ou dépassée, les dernières rémunérations mensuelles minimums doivent overschrijden moeten de laatste minimummaandlonen worden aangepast.
être adaptées. Cette adaptation se fait à la hausse en les multipliant Deze aanpassing geschiedt bij stijging door ze te vermenigvuldigen met
par le coefficient 1,02; elle se fait à la baisse en les divisant par de coëfficiënt 1,02; bij daling, door ze te delen door de coëfficiënt
le coefficient 1,02. 1,02.

Art. 28.Les adaptations de rémunérations s'appliquent le premier jour

Art. 28.De loonaanpassingen treden in werking de eerste dag van de

du mois qui suit celui dont l'indice de référence donne lieu à maand welke volgt op deze waarvan het referte-indexcijfer tot
adaptation. aanpassing aanleiding geeft.

Art. 29.En application des dispositions des articles 23 à 28, le

Art. 29.Bij toepassing van de bepalingen van de artikelen 23 tot en

tableau suivant est établi : met 28, wordt de volgende tabel opgemaakt :
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Ce tableau n'est pas limitatif. Les tranches sont calculées à raison Deze tabel is niet beperkend. Deze schijven zijn berekend naar rato
de 2 p.c. cumulés à partir du point d'index de référence 102,10. van 2 pct. gecumuleerd vanuit het referte-indexpunt 102,10.
Les arrondis des limites des tranches d'index se font à deux décimales Het rekenkundig gemiddelde en de grenzen van de indexschijven worden
conformément aux règles suivantes : afgerond tot op twee decimalen, met inachtneming van navolgende regels :
- la deuxième décimale reste inchangée, si la troisième décimale est - het tweede decimaal blijft ongewijzigd, wanneer het derde decimaal
égale ou inférieure à 4; gelijk is aan of lager dan 4;
- la deuxième décimale est arrondie à l'unité supérieure, si la - het tweede decimaal wordt afgerond naar de naasthogere eenheid,
troisième décimale est égale ou supérieure à 5. wanneer de derde decimaal gelijk is aan of hoger is dan 5.
Les rémunérations mensuelles des employés sont arrondies à l'unité De maandlonen van de bedienden worden afgerond op de frank eenheid
selon les mêmes règles. volgens dezelfde regels.

Art. 30.L'écart entre la rémunération effective et la rémunération

Art. 30.Het verschil dat er bestaat tussen het werkelijk loon en het

mensuelle minimum doit subsister chaque fois que la rémunération minimummaandloon moet worden behouden telkens als het minimum
mensuelle minimum est majorée suite aux fluctuations de l'indice des maandloon wordt verhoogd ingevolge de schommelingen van het
prix à la consommation.

Art. 31.La tranche de recettes mensuelles moyennes mentionnée à

indexcijfer van de consumptieprijzen.
l'article 12 est liée à l'indice des prix à la consommation

Art. 31.De in artikel 12 vermelde schijf van het gemiddelde

conformément aux dispositions du présent chapitre. maandelijkse omzetcijfer is gekoppeld aan het indexcijfer van de
consumptieprijzen overeenkomstig de bepalingen van dit hoofdstuk.
CHAPITRE V. - Prime de fin d'année HOOFDSTUK V. - Eindejaarspremie
A. Conditions d'octroi. A. Toekenningsvoorwaarden.

Art. 32.Une prime de fin d'année est attribuée aux employés en

Art. 32.Een eindejaarspremie wordt toegekend aan de bedienden die in

service le 31 décembre de l'année de référence et ayant à cette même dienst zijn op 31 december van het refertejaar en op diezelfde datum
date une ancienneté de six mois au moins dans l'entreprise. ten minste zes maanden anciënniteit hebben in de onderneming.

Art. 33.Lorsqu'ils quittent l'entreprise avant la date de paiement de

Art. 33.Ingeval zij het bedrijf verlaten voor de datum van de

la prime de fin d'année prévue par la présente convention collective uitbetaling van de eindejaarspremie voorzien in deze collectieve
de travail, les travailleurs ont également droit à une prime de fin arbeidsovereenkomst, hebben de werknemers eveneens recht op een
d'année. Cette prime est calculée au prorata des mois prestés dans eindejaarspremie. Deze premie wordt berekend pro rata de
l'année de référence respective et pour autant qu'ils ont au moment de tewerkgestelde maanden in het respectievelijke referentiejaar en voor
leur départ, une ancienneté d'au moins six mois dans l'entreprise. zover zij op het moment van hun vertrek een anciënniteit van ten
Cette prime de fin d'année n'est pas due en cas de licenciement pour minste zes maanden in de onderneming hebben.
motif grave, ni dans le cas où l'employé démissionne lui-même. De eindejaarspremie is niet verschuldigd in geval van ontslag om
dringende redenen en evenmin indien de werknemer zelf ontslag neemt.
B. Montant. B. Bedrag.

Art. 34.Le montant de la prime de fin d'année est fixé :

Art. 34.Het bedrag van de eindejaarspremie is vastgesteld :

1. pour les employés qui ont été occupés dans l'entreprise pendant 1. voor de bedienden die gedurende het ganse refertejaar in de
toute l'année de référence, à 100 p.c. de la rémunération mensuelle; onderneming tewerkgesteld zijn geweest op 100 pct. van het maandloon;
2. pour les autres employés qui ont au moins six mois d'ancienneté
dans l'entreprise au 31 décembre de l'année de référence : à un 2. voor de andere bedienden die op 31 december van het refertejaar ten
douzième de la prime de fin d'année précitée par mois entier d'occupation. minste zes maand anciënniteit in de onderneming hebben op één twaalfde

Art. 35.Le montant de la prime de fin d'année peut être réduit au

van de voormelde eindejaarspremie per volledige maand tewerkstelling.
prorata des absences qui se sont produite au cours de l'année, autres

Art. 35.Het bedrag van de eindejaarspremie mag worden herleid ten

que celles résultant de l'application des dispositions légales, belope van de afwezigheden in de loop van het jaar welke niet
réglementaires et conventionnelles en matière de vacances annuelles, voortspruiten uit de toepassing van de wettelijke, reglementaire en
de jours fériés, de petits chômages, de maladie professionnelle, conventionele bepalingen inzake jaarlijkse vakantie, wettelijke
d'accident du travail. Pour les trente premiers jours de maladie, feestdagen, kort verzuim, beroepsziekte, arbeidsongeval. Voor de
eerste dertig dagen afwezigheid wegens ziekte, ongeval of
d'accident ou de repos d'accouchement, le montant visé n'est toutefois bevallingsrust, wordt bedoeld bedrag evenwel niet herleid.
pas réduit. C. Mode de calcul. C. Berekeningswijze.
1. Employés dont la rémunération est fixe. 1. Bedienden waarvan het loon vast is.

Art. 36.Pour les employés dont la rémunération est fixe, la prime de

Art. 36.Voor de bedienden waarvan het loon vast is, wordt de

fin d'année est calculée sur la rémunération brute afférente au mois eindejaarspremie berekend op het brutoloon voor de maand december van
de décembre de l'année concernée. het betrokken jaar.
2. Gérants et employés rémunérés totalement ou partiellement à la 2. Filiaalhouders en bedienden die volledig of gedeeltelijk met
commission. commissieloon zijn beloond.

Art. 37.Pour les gérants et les employés qui sont rémunérés

Art. 37.Voor de filiaalhouders en de bedienden die volledig of

totalement ou partiellement à la commission, la prime de fin d'année gedeeltelijk met commissieloon worden beloond, wordt de
est calculée sur la moyenne des rémunérations brutes fixes et eindejaarspremie berekend op het maandelijks gemiddelde van de vaste
variables payées au cours de l'année concernée. en veranderlijke brutolonen welke werden betaald gedurende het
betrokken jaar.
D. Exclusion. D. Uitsluitingen.

Art. 38.Les dispositions du présent chapitre ne s'appliquent pas :

Art. 38.De bepalingen van dit hoofdstuk zijn niet van toepassing :

1. aux entreprises qui accordent dans le courant de l'année concernée, 1. Op de ondernemingen welke in de loop van het betrokken jaar ten
un avantage au moins équivalent, quelle que soit sa dénomination, soit minste een evenwaardig voordeel toekennen, onder welke benaming ook,
sous la forme de prime conventionnelle, soit à titre de libéralité; hetzij onder de vorm van een conventionele premie, hetzij bij wijze
2. aux entreprises réglant à leur niveau, par convention, les van gift; 2. Op de ondernemingen welke op hun niveau bij overeenkomst de lonen
rémunérations et autres conditions de travail des employés, pour en andere arbeidsvoorwaarden van hun bedienden regelen, voor zover de
autant que les avantages consentis par la convention d'entreprise bij bedoelde ondernemingsovereenkomst toegekende voordelen samen
visée soient globalement au moins équivalents aux avantages prévus par genomen tenminste gelijk zijn aan de voordelen voorzien in deze
la présente convention collective de travail. collectieve arbeidsovereenkomst.
E. Date de paiement. E. Betalingsdatum.

Art. 39.Le montant de la prime de fin d'année est exigible et doit

Art. 39.Het bedrag van de eindejaarspremie is eisbaar en moet worden

être payé entre le 15 et le 31 décembre de chaque année au plus tard. uitgekeerd ten laatste tussen 15 en 31 december van ieder jaar.
CHAPITRE VI. - Dispositions finales HOOFDSTUK VI. - Slotbepalingen

Art. 40.Les travailleurs occupés à temps partiel ont les mêmes droits

Art. 40.De werknemers met een deeltijdse betrekking hebben dezelfde

que ceux occupés à temps plein, au prorata de la durée du travail rechten als de voltijdse tewerkgestelden, pro rata de gepresteerde
presté. arbeidstijd.

Art. 41.La présente convention collective de travail entre en vigueur

Art. 41.Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking op 1

le 1er janvier 1999 et est conclue pour une durée indéterminée. januari 1999 en is gesloten voor een onbepaalde tijd.

Art. 42.Elle ne peut être dénoncée que par une des parties

Art. 42.Zij mag slechts worden opgezegd door een van de

signataires et ce moyennant un préavis de trois mois notifié par ondertekenende partijen en zulks mits een opzegging van drie maanden
lettre recommandée à la poste, adressée au président de la Commission betekend bij een ter post aangetekende brief, gericht aan de
paritaire pour les employés du commerce de détail alimentaire (groupe voorzitter van het Paritair Comité van de bedienden uit de kleinhandel
C) et aux organisations signataires de la présente convention in voedingswaren (groep C) en aan de ondertekenende organisaties van
collective de travail. deze collectieve arbeidsovereenkomst.

Art. 43.Ce préavis prend cours le premier jour du mois suivant celui

Art. 43.Deze opzegging neemt een aanvang op de eerste dag van de

au cours duquel il est notifié. maand welke volgt op deze waarin zij wordt betekend.

Art. 44.L'organisation qui prend l'initiative de la dénonciation doit

Art. 44.De organisatie welke het initiatief neemt van de opzegging

en indiquer les motifs et déposer simultanément des propositions moet de redenen ervan opgeven en gelijktijdig opbouwende voorstellen
constructives que les autres organisations s'engagent à discuter au neerleggen welke door de andere organisaties in het paritair comité
sein de la commission paritaire dans les délai d'un mois de la moeten worden besproken binnen een termijn van één maand na hun
réception. ontvangst.

Art. 45.En cas de non-conclusion à l'expiration du délai, les

Art. 45.Bij ontstentenis van een akkoord voor het verstrijken van de

avantages et les obligations découlant de la présente convention opzeggingstermijn, blijven de voordelen en verplichtingen welke
collective de travail continuent à avoir leurs effets envers les voortvloeien uit deze collectieve arbeidsovereenkomst hun uitwerking
employeurs et les employés visés à l'article 1er, jusqu'au moment de hebben ten overstaan van de werkgevers en bedienden die zijn bedoeld
in artikel 1, tot op het ogenblik dat een nieuwe collectieve
la conclusion d'une nouvelle convention collective de travail avec un arbeidsovereenkomst met een maximum termijn van twaalf maanden, te
maximum de douze mois, prenant cours à l'expiration du délai de rekenen vanaf het verstrijken van de opzeggingstermijn, wordt
préavis. gesloten.

Art. 46.La convention collective de travail du 30 mai 1991 conclue au

Art. 46.De collectieve arbeidsovereenkomst van 30 mei 1991 tot

sein de la Commission paritaire pour les employés du commerce de vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden, gesloten in het
détail indépendant fixant les conditions de travail et de rémunération Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel (koninklijk besluit
(arrêté royal du 12 octobre 1993, Moniteur belge du 2 décembre 1993), van 12 oktober 1993 - Belgisch Staatsblad van 2 december 1993) en die
et qui a été reprise au sein de la Commission paritaire pour les werd overgenomen voor het Paritair Comité voor de bedienden in de
employés du commerce de détail alimentaire (groupe C) par la kleinhandel in voedingswaren (groep C) door de collectieve
convention collective de travail du 17 juin et du 5 septembre 1994, arbeidsovereenkomst van 17 juni en 5 september 1994, algemeen
rendue obligatoire par arrêté royal du 18 novembre 1994 et publié au verbindend verklaard door het koninklijk besluit van 18 november 1994
Moniteur belge du 20 janvier 1995, n'est donc plus d'application. verschenen in het Belgisch Staatsblad van 20 januari 1995, wordt aldus
niet langer toegepast.
Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 23 janvier 2002. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 23 januari 2002.
La Ministre de l'Emploi, De Minister van Werkgelegenheid,
Mme L. ONKELINX Mevr. L. ONKELINX
^