Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 22/06/2010
← Retour vers "Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 11 mai 2009, conclue au sein de la Commission paritaire pour le secteur francophone et germanophone de l'aide sociale et des soins de santé, relative au statut de la délégation syndicale "
Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 11 mai 2009, conclue au sein de la Commission paritaire pour le secteur francophone et germanophone de l'aide sociale et des soins de santé, relative au statut de la délégation syndicale Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 11 mei 2009, gesloten in het Paritair Comité voor de Franstalige en Duitstalige welzijns- en gezondheidssector, betreffende het statuut van de vakbondsafvaardiging
SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG
22 JUIN 2010. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention 22 JUNI 2010. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt
collective de travail du 11 mai 2009, conclue au sein de la Commission verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 11 mei 2009, gesloten
paritaire pour le secteur francophone et germanophone de l'aide in het Paritair Comité voor de Franstalige en Duitstalige welzijns- en
sociale et des soins de santé, relative au statut de la délégation gezondheidssector, betreffende het statuut van de vakbondsafvaardiging
syndicale (1) (1)
ALBERT II, Roi des Belges, ALBERT II, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28; arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel
Vu la demande de la Commission paritaire pour le secteur francophone 28; Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor de Franstalige en
et germanophone de l'aide sociale et des soins de santé; Duitstalige welzijns- en gezondheidssector;
Sur la proposition de la Ministre de l'Emploi, Op de voordracht van de Minister van Werk,
Arrête : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

travail du 11 mai 2009, reprise en annexe, conclue au sein de la overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 11 mei 2009, gesloten
Commission paritaire pour le secteur francophone et germanophone de in het Paritair Comité voor de Franstalige en Duitstalige welzijns- en
l'aide sociale et des soins de santé, relative au statut de la gezondheidssector, betreffende het statuut van de
délégation syndicale. vakbondsafvaardiging.

Art. 2.La Ministre qui a l'Emploi dans ses attributions est chargée

Art. 2.De Minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

de l'exécution du présent arrêté. dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 22 juin 2010. Gegeven te Brussel, 22 juni 2010.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
La Vice-Première Ministre et Ministre de l'Emploi et de l'Egalité des De Vice-Eerste Minister en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast
chances, chargée de la Politique de migration et d'asile, met het Migratie- en asielbeleid,
Mme J. MILQUET Mevr. J. MILQUET
_______ _______
Note Nota
(1) Référence au Moniteur belge : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad :
Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969. Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Annexe Bijlage
Commission paritaire pour le secteur francophone et germanophone de Paritair Comité voor de Franstalige en Duitstalige welzijns- en
l'aide sociale et des soins de santé gezondheidssector
Convention collective de travail du 11 mai 2009 Collectieve arbeidsovereenkomst van 11 mei 2009
Statut de la délégation syndicale (Convention enregistrée le 15 Statuut van de vakbondsafvaardiging (Overeenkomst geregistreerd op 15
décembre 2009 sous le numéro 96484/CO/332) december 2009 onder het nummer 96484/CO/332)
CHAPITRE Ier. - Champ d'application HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied

Article 1er.La présente convention collective de travail s'applique

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

aux employeurs et au personnel ouvrier et employé, tant féminin que de werkgevers en het mannelijk en vrouwelijk arbeiders- en
masculin, des établissements ressortissant à la compétence de la bediendepersoneel van de instellingen die onder de bevoegdheid van het
Commission paritaire pour le secteur francophone et germanophone de Paritair Comité voor de Franstalige en Duitstalige welzijns- en
l'aide sociale et des soins de santé. gezondheidssector vallen.
CHAPITRE II. - Principes généraux HOOFDSTUK II. - Algemene beginselen

Art. 2.Les organisations d'employeurs et les organisations syndicales

Art. 2.De in het Paritair Comité voor de Franstalige en Duitstalige

représentées à la Commission paritaire pour le secteur francophone et welzijns- en gezondheidssector vertegenwoordigde vakbonds- en
germanophone de l'aide sociale et des soins de santé déclarent que les werkgeversorganisaties verklaren dat de grondbeginselen betreffende de
principes essentiels concernant la compétence et les modalités de fonctionnement des délégations syndicales du personnel des entreprises sont définis par la présente convention.

Art. 3.Les travailleurs reconnaissent la nécessité d'une autorité légitime des chefs d'entreprise et mettent leur honneur à exécuter consciencieusement leur travail. Les employeurs respectent la dignité des travailleurs et mettent leur honneur à les traiter avec justice. Ils s'engagent à ne porter, directement ou indirectement, aucune entrave à leur liberté d'association, ni au libre développement de leur organisation dans l'entreprise.

Art. 4.Les organisations d'employeurs s'engagent à recommander à leurs affiliés de n'exercer aucune pression sur le personnel pour l'empêcher de se syndiquer. Les organisations syndicales s'engagent, en respectant la liberté

bevoegdheid en de werkwijzen van de vakbondsafvaardiging van het personeel der ondernemingen door deze collectieve arbeidsovereenkomst worden vastgelegd.

Art. 3.De werknemers erkennen de noodzaak van een gewettigd gezag van de ondernemingshoofden en stellen eer in de nauwgezette uitvoering van hun werk. De werkgevers eerbiedigen de waardigheid van de werknemers en stellen er eer in dezen rechtvaardig te behandelen. Zij verbinden zich ertoe noch rechtstreeks, noch onrechtstreeks op enigerlei wijze hun vrijheid van vereniging of de vrije ontwikkeling van hun organisatie in de onderneming te beperken.

Art. 4.De werkgeversorganisaties verbinden zich ertoe aan hun leden aan te bevelen geen enkele druk uit te oefenen op het personeel om dat te beletten zich bij een vakbond aan te sluiten. De vakbondsorganisaties verbinden zich ertoe, met eerbied voor de

d'association, à recommander à leurs membres d'observer au sein des vrijheid van vereniging, aan hun leden het nastreven van paritaire
entreprises, les pratiques de relations paritaires conformes à relaties in de geest van deze collectieve arbeidsovereenkomst aan te
l'esprit de la présente convention. bevelen in de ondernemingen.

Art. 5.Les organisations signataires s'engagent à :

Art. 5.De ondertekende organisaties verbinden zich ertoe :

1) inviter respectivement les chefs d'entreprise et les délégués 1) de ondernemingshoofden, respectievelijk de vakbondsafgevaardigden,
syndicaux à témoigner, en toutes circonstances, de l'esprit de te verzoeken in alle omstandigheden blijk te geven van zin voor
justice, d'équité et de conciliation qui conditionne les bonnes rechtvaardigheid, billijkheid en verzoening als voorwaarden tot goede
relations sociales dans l'entreprise; sociale relaties binnen het bedrijf;
2) veiller à ce que les mêmes personnes respectent la législation 2) erover te waken dat die personen de sociale wetgeving, de
sociale, les conventions collectives de travail et le règlement de collectieve arbeidsovereenkomsten en het arbeidsreglement naleven en
travail et conjuguent leurs efforts en vue d'en assurer le respect. zich samen inspannen voor de naleving ervan.

Art. 6.Les organisations syndicales s'engagent à se mettre d'accord

Art. 6.De vakbondsorganisaties verbinden zich ertoe, eventueel door

entre elles, éventuellement en recourant à l'initiative conciliatrice een beroep te doen op een verzoeningsinitiatief van de voorzitter van
du président de la commission paritaire, pour la désignation dans les het paritair comité, onderling overeen te komen over de aanduiding van
entreprises d'une délégation syndicale commune, et à faire en sorte een gemeenschappelijke vakbondsafvaardiging en ervoor te zorgen dat de
que les délégués désignés ou les candidats aux élections soient aangeduide afgevaardigden of de bij verkiezingen voorgedragen
choisis en considération de la représentativité dont ils devront kandidaten gekozen worden voor het gezag waarover zij bij het
disposer dans l'exercice de leurs fonctions, ainsi que pour leur uitvoeren van hun opdracht moeten beschikken alsook voor hun
compétence. bekwaamheid.
CHAPITRE III. - Installation HOOFDSTUK III. - Installatie

Art. 7.Seules les organisations syndicales reconnues, visées à

Art. 7.Enkel de in artikel 2 bedoelde erkende vakbondsorganisaties

l'article 2, sont habilitées à présenter des candidats pour la hebben het recht kandidaten voor de aanduiding van de
désignation de la délégation syndicale. vakbondsafvaardiging voor te dragen.

Art. 8.Une délégation syndicale peut être installée dans chaque

Art. 8.Een vakbondsafvaardiging kan worden opgericht in elke

établissement qui occupe un certain volume d'emploi et où les instelling die een bepaald tewerkstellingsvolume bereikt en waar de
travailleurs le demandent, conformément aux alinéas suivants. werknemers erom verzoeken overeenkomstig de hiernavolgende alinea's.
a) l'établissement occupe au moins un effectif de 15 personnes en a) de instelling stelt gemiddeld minstens 15 personen te werk,
moyenne, calculé sur les deux trimestres qui précèdent la demande. Cet berekend over de twee kwartalen die voorafgaan aan de aanvraag. Die
effectif est calculé suivant les modalités prévues pour le conseil personeelssterkte wordt berekend volgens de regels die vastgelegd zijn
d'entreprise et le CPPT; voor de ondernemingsraad en het CPBW;
ou of
b) il occupe au moins 20 personnes physiques en moyenne sur les deux b) zij stelt gemiddeld minstens 20 personen te werk, berekend over de
trimestres qui précèdent la demande hors les personnes engagées dans twee kwartalen die voorafgaan aan de aanvraag, met uitzondering van de
le cadre d'un contrat de remplacement; ne sont pas visées par cette personen die in het kader van een vervangingscontract werden
réserve, les personnes engagées pour le remplacement de travailleurs aangeworven; vallen niet onder die uitzondering, de personen die
de 50 ans et plus bénéficiant des dispositions spécifiques de werden aangeworven ter vervanging van werknemers van 50 jaar of ouder
crédit-temps; die bovendien de bijzondere bepalingen inzake tijdskrediet genieten;
et en
c) la majorité du personnel de l'établissement - à l'exception de la c) de meerderheid van het personeel van de inrichting - met
(des) personne(s) désigné(e)s par le pouvoir organisateur pour le uitzondering van de persoon/personen die door de inrichtende macht
représenter - accepte d'être représentée par une délégation syndicale. werden aangeduid om haar te vertegenwoordigen - aanvaardt te worden
vertegenwoordigd door een vakbondsafvaardiging. Deze voorwaarde kan
Cette condition peut être vérifiée conformément aux articles 10 et 11. worden gecontroleerd in overeenstemming met de artikelen 10 en 11.

Art. 9.§ 1er. La ou les organisation(s) syndicale(s) adresse(nt) la

Art. 9.§ 1. De vakbondsorganisatie(s) richt(en), bij aangetekend

demande d'installation par pli recommandé à l'employeur, avec copie schrijven, de aanvraag tot oprichting aan de werkgever, met afschrift
aux organisations syndicales reconnues non signataires de la demande. aan de erkende vakbondsorganisaties die de aanvraag niet hebben ondertekend.
Si elle(s) souhaite(nt) la protection d'une ou plusieurs personnes, Indien zij de bescherming van een of meer personen wensen richten zij
elle(s) adresse(nt) également copie de la demande d'installation par eveneens een afschrift van de aanvraag tot oprichting, bij aangetekend
recommandé au président de la commission paritaire, accompagnée de la schrijven en vergezeld van de lijst van te beschermen personen, aan de
voorzitter van het paritair comité. Die lijst mag niet meer dan het
liste des personnes à protéger. Cette liste ne pourra comprendre plus aantal gewone en plaatsvervangende afgevaardigden, zoals bepaald in
que le nombre de délégués effectifs et suppléants tel que visé à artikel 13, omvatten. De bescherming gaat in op de datum waarop de
l'article 13. La protection prend cours à dater de l'envoi au aanvraag naar de voorzitter van het paritair comité wordt verstuurd en
président de la commission paritaire et au plus tôt à la réception par ten vroegste op die van de ontvangst door de werkgever van het in het
l'employeur du recommandé visé à l'alinéa 1er. 1ste lid genoemd aangetekend schrijven.
§ 2. Si une ou plusieurs organisations syndicales reconnues non § 2. Indien één of meer erkende, niet ondertekenende
signataires de la demande souhaitent s'associer à la demande initiale, vakbondsorganisaties zich bij de oorspronkelijke aanvraag wensen aan
elles doivent en informer l'employeur et les expéditeurs de la demande te sluiten, moeten zij de werkgever en de afzenders van de
oorspronkelijke aanvraag daarvan bij aangetekend schrijven op de
initiale par lettre recommandée, dans un délai de 14 jours calendrier hoogte stellen, binnen de 14 kalenderdagen na ontvangst van het
à compter de la réception de la copie de la demande d'installation. afschrift van de oprichtingsaanvraag.
§ 3. Une demande d'installation ne peut être introduite plus d'une § 3. Een oprichtingsaanvraag kan slechts éénmaal per jaar worden
fois par an. ingediend.

Art. 10.Dans un délai de 14 jours calendrier à dater de la réception

Art. 10.Binnen een tijdspanne van 14 kalenderdagen, te rekenen van de

de la demande d'installation, visée au § 1er du présent article, ontvangstdatum van de in § 1 van dit artikel genoemde
l'employeur peut demander, par lettre recommandée, aux organisations oprichtingsaanvraag, kan de werkgever, per aangetekend schrijven, aan
syndicales demanderesses, que la condition posée au point c) de de aanvragende vakbondsorganisaties vragen dat de voorwaarde die in
l'article 8 soit vérifiée par la production d'une liste - dont le punt c) van artikel 8 wordt gesteld, gecontroleerd wordt door het
modèle est joint en annexe - reprenant les signatures pour accord de voorleggen van een lijst (waarvan een model in bijlage) met
la majorité des travailleurs. handtekeningen voor akkoord van de meerderheid van de werknemers.
Si le courrier visé à l'alinéa 1er n'est pas envoyé dans le délai Indien de in het 1ste lid bedoelde brief niet binnen de vastgestelde
imparti, la condition posée au point c) de l'article 8 est considérée tijdspanne wordt verstuurd wordt de in punt c) van artikel 8 gestelde
comme remplie, et la délégation syndicale peut être installée. voorwaarde vervult geacht en kan de vakbondsafvaardiging opgericht worden.

Art. 11.§ 1er. Dans un délai de 30 jours calendrier à dater de la

Art. 11.§ 1. Binnen een tijdspanne van 30 kalenderdagen, te rekenen

réception de la demande d'installation de la délégation syndicale, vanaf de ontvangst van de aanvraag tot oprichting van de
l'employeur informe le personnel de cette demande d'installation et de vakbondsafvaardiging, brengt de werkgever het personeel op de hoogte
sa demande de vérifier la condition visée à l'article 8, c). van de oprichtingsaanvraag en van zijn aanvraag om de in artikel 8, c)
genoemde voorwaarde te controleren.
Il affiche le document d'information type et le modèle de liste pour Hij plakt het standaardinformatiedocument aan alsook de in bijlage aan
le recueil des signatures figurant en annexe à la présente convention deze collectieve arbeidsovereenkomst gehechte modellijst voor het
collective de travail; il transmet aux organisations syndicales verzamelen van de handtekeningen; hij overhandigt aan de aanvragende
demanderesses une liste reprenant les noms et prénoms des vakbondsorganisaties een lijst met de namen en voornamen van de
travailleurs. Il communique également cette liste ainsi que la copie werknemers. Hij stuurt tevens die lijst en een kopie van de
des documents affichés au président de la commission paritaire. aangeplakte documenten naar de voorzitter van het paritair comité.
§ 2. Dans les 90 jours de l'affichage, les organisations syndicales § 2. Binnen 90 dagen na de aanplakking maken de vakbondsorganisaties
transmettent les listes de signatures au président de la commission de handtekeningenlijsten over aan de voorzitter van het paritair
paritaire qui vérifie si la condition visée à l'article 8, c) est bien comité die nagaat of de in artikel 8, c) genoemde voorwaarde wel
remplie. degelijk vervuld is.
§ 3. Dans les 10 jours de la réception de cet envoi, le président § 3. Binnen 10 dagen na ontvangst van deze zending, stelt de
informe l'employeur et les organisations syndicales du résultat. voorzitter de werkgever en de vakbondsorganisaties op de hoogte van
§ 4. Les délais prévus aux articles 9 et 10, § 1er sont suspendus het resultaat § 4. De in artikels 9 en 10, § 1 bedoelde tijdspannes worden
durant les périodes de fermeture annuelle, prévues conformément aux opgeschort gedurende de volgens de wettelijke bepalingen ter zake
dispositions légales en la matière. voorziene jaarlijkse sluitingsperiodes.

Art. 11bis.En cas de contestation de l'une ou l'autre étape de la

Art. 11bis.Bij betwisting over een of andere fase van de procedure

procédure, la partie la plus diligente peut faire appel au président
de la commission paritaire et au bureau de conciliation dans un délai de 15 jours. kan de meest gerede partij binnen 15 dagen beroep aantekenen bij de voorzitter van het paritair comité en het verzoeningsbureau.

Art. 11ter.La procédure, en ce compris la protection ouverte à

Art. 11ter.De procedure, met inbegrip van de in artikel 9, § 1

l'article 9, § 1er, prend fin lors de l'installation de la délégation bepaalde bescherming, eindigt met de oprichting van de
syndicale, et en tout cas 150 jours après le début de l'affichage s'il vakbondsafvaardiging en in elk geval 150 dagen na het begin van de
y en a un, ou à défaut, 150 jours après la demande d'installation. Ces aanplakking, als er een is, of, indien er geen aanplakking was, 150
délais sont prolongés en cas de conciliation visée à l'article 11bis. dagen na de oprichtingsaanvraag. Die tijdspannes worden verlengd in
geval van verzoening zoals bedoeld in artikel 11bis.
CHAPITRE IV. - Composition HOOFDSTUK IV. - Samenstelling

Art. 12.Les organisations syndicales concernées envoient à

Art. 12.De betrokken vakbondsorganisaties sturen naar de werkgever

l'employeur un courrier recommandé commun reprenant soit la een gemeenschappelijk aangetekend schrijven met, ofwel de volledige
composition de l'ensemble de la délégation syndicale, soit la samenstelling van de vakbondsafvaardiging, ofwel de onderlinge
répartition des mandats entre elles, chacune des organisations nommant verdeling van de mandaten, waarbij elke organisatie vervolgens haar
par la suite ses délégués par courrier recommandé à l'employeur. afgevaardigden benoemt via een aangetekend schrijven naar de
Dans le cadre de la procédure prévue à l'article 6 (conciliation en werkgever. In het raam van de in artikel 6 bepaalde procedure (verzoening in
commission paritaire pour la répartition des mandats entre paritair comité voor de verdeling van de mandaten onder
organisations syndicales), le courrier peut être envoyé par le vakbondsorganisaties) kan de brief naar de voorzitter van het paritair
président de la commission paritaire. comité gestuurd worden.

Art. 13.§ 1er. La délégation syndicale est composée de délégués

Art. 13.§ 1. De vakbondsafvaardiging bestaat uit gewone en

effectifs et suppléants selon la répartition suivante, en fonction de plaatsvervangende afgevaardigden die als volgt verdeeld worden, in
l'effectif occupé calculé conformément à l'article 8, a) : verhouding tot de personeelssterkte zoals berekend volgens artikel 8,
15 - 29 : 2 effectifs a) : 15 - 29 : 2 gewone
30 - 39 : 2 effectifs, 2 suppléant 30 - 39 : 2 gewone, 2 plaatsvervangende
40 - 49 : 3 effectifs, 3 suppléants 40 - 49 : 3 gewone, 3 plaatsvervangende
Si l'effectif de 15 selon le calcul CPPT visé à l'article 8, a) n'est Indien de personeelssterkte van 15 volgens de in artikel 8, a)
pas atteint mais bien celui de 20 personnes physiques visé à l'article bepaalde CPBW-berekening niet wordt bereikt, maar wel de in artikel 8,
8, b), la délégation comprendra 2 délégués effectifs. b) bepaalde van 20 personen, bestaat de vakbondsafvaardiging uit 2
Si l'effectif de 30 selon le calcul CPPT visé à l'article 8, a) n'est gewone afgevaardigden. Indien de personeelssterkte van 30 volgens de in artikel 8, a)
bepaalde CPBW-berekening niet wordt bereikt, maar wel de in artikel 8,
pas atteint mais bien celui de 35 personnes physiques visé à l'article b) bepaalde van 35 personen, bestaat de vakbondsafvaardiging uit 2
8, b), la délégation comprendra 2 délégués effectifs et 2 délégués gewone en 2 plaatsvervangende afgevaardigden.
suppléants. Si l'effectif de 40 selon le calcul CPPT visé à l'article 8, a), n'est Indien de personeelssterkte van 40 volgens de in artikel 8, a) bepaalde CPBW-berekening niet wordt bereikt, maar wel de in artikel 8,
pas atteint mais bien celui de 45 personnes physiques visé à l'article b), bepaalde van 45 personen, bestaat de vakbondsafvaardiging uit 3
8, b), la délégation comprendra 3 délégués effectifs et 3 délégués gewone en 3 plaatsvervangende afgevaardigden.
suppléants. § 2. Pour un effectif de 50 personnes physiques ou plus, à calculer § 2. Voor een personeelssterkte van 50 of meer personen, volgens de in
conformément à l'article 8, b), la délégation syndicale est composée artikel 8, b) bepaalde berekening, is de samenstelling van de
selon la répartition suivante : vakbondsafvaardiging als volgt :
50 - 99 : 4 effectifs, 4 suppléants 50 - 99 : 4 gewone, 4 plaatsvervangende
100 - 499 : 6 effectifs, 6 suppléants 100 - 499 : 6 gewone, 6 plaatsvervangende
500 et plus : 8 effectifs, 8 suppléants 500 en meer : 8 gewone, 8 plaatsvervangende

Art. 14.Pour pouvoir être désigné délégué syndical, le membre du

Art. 14.Om als vakbondsafgevaardigde te kunnen benoemd worden moet

personnel doit remplir les conditions suivantes : het personeelslid volgende voorwaarden vervullen :
a) avoir au moins 6 mois d'ancienneté dans l'établissement; a) minstens 6 maanden anciënniteit in de instelling hebben;
b) ne pas être en période d'essai ou de préavis; b) niet in proefperiode of opzeggingstermijn zijn;
c) ne pas avoir atteint l'âge de la retraite; c) de pensioengerechtigde leeftijd niet bereikt hebben;
d) ne pas faire partie du personnel de direction défini au sens de la d) geen deel uitmaken van het leidinggevend personeel, zoals dat
législation concernant les élections sociales ou du conseil omschreven wordt door de wetgeving over de sociale verkiezingen, of
d'administration de l'entreprise; van de raad van bestuur van de onderneming;
e) être affilié à l'organisation syndicale qui présente la candidature; e) lid zijn van de vakbondsorganisatie die de kandidatuur indient;
f) travailler au minimum à mi-temps. f) minstens halftijds werken.

Art. 15.Le mandat de délégué est d'une durée de 4 ans et est

Art. 15.Het mandaat van afgevaardigde duurt 4 jaar en is

reconductible; il débute le jour de l'envoi du recommandé commun de hernieuwbaar; het begint op de dag van het versturen van de
désignation ou de répartition dont question à l'article 12. gemeenschappelijke aangetekende aanduidings- of verdelingsbrief waarvan sprake in artikel 12.
CHAPITRE V. - Renouvellement HOOFDSTUK V. - Vernieuwing

Art. 16.§ 1er. A la demande d'une ou plusieurs organisations

Art. 16.§ 1. Op verzoek van één of meer vakbonden die niet

syndicales non représentée(s) dans la délégation syndicale, vertegenwoordigd zijn in de vakbondsafvaardiging, is de werkgever
l'employeur est tenu de communiquer la date du renouvellement des verplicht de vernieuwingsdatum van de mandaten en de adresgegevens van
mandats et les coordonnées de l'(des) organisation(s) qui possède(nt) les mandats. de mandaathoudende organisatie(s) mee te delen.
§ 2. En cas d'évolution du nombre de travailleurs ayant une influence § 2. In geval van wijzigingen in het aantal werknemers die een invloed
sur le nombre de délégués, la partie la plus diligente peut demander hebben op het aantal afgevaardigden kan de meest gerede partij
une adaptation du nombre de mandats. verzoeken om een aanpassing van het aantal mandaten.
Celle-ci sera prise en compte lors du renouvellement le plus proche Daarmee zal rekening gehouden worden bij de eerstkomende vernieuwing
des mandats. van de mandaten.
§ 3. Si l'effectif du personnel de l'année civile qui précède de 6 § 3. Indien de personeelssterkte van het kalenderjaar dat minstens 6
mois au moins l'échéance des mandats est inférieur en moyenne au seuil maanden het verstrijken van de mandaten voorafgaat, lager ligt dan de
mentionné à l'article 8, la délégation peut être suspendue à partir de in artikel 8 bepaalde drempel, kan de vakbondsafvaardiging vanaf het
verstrijken van de mandaten geschorst worden. De werkgever moet de
l'échéance des mandats. L'employeur doit informer les organisations betrokken vakbondsorganisaties daarvan per aangetekend schrijven op de
syndicales concernées, par recommandé, au plus tôt 6 mois et au plus hoogte brengen, ten vroegste 6 maanden en uiterlijk 3 maanden vóór het
tard 3 mois avant le terme des mandats en fournissant les éléments de verstrijken van de mandaten; genoemde brief moet de berekening van de
personeelssterkte bevatten. De betrokken vakbondsorganisaties
calcul. Les organisations concernées disposent d'un délai de 30 jours beschikken dan over een tijdspanne van 30 dagen om een beroep te doen
pour saisir le président de la commission paritaire. Lorsque op de voorzitter van het paritair comité. Wanneer de gemiddelde
l'effectif moyen de deux trimestres consécutifs atteint à nouveau le personeelssterkte van twee opeenvolgende kwartalen opnieuw de in
seuil visé à l'article 8, la suspension prend fin et l'employeur est artikel 8 bepaalde drempel bereikt, wordt de schorsing beëindigd en
tenu d'en avertir, par recommandé, la ou les organisation(s) dient de werkgever de bij de vakbondsafvaardiging in haar
syndicale(s) concernée(s) par la délégation telle que constituée avant samenstelling vóór de schorsing betrokken vakbondsorganisatie(s)
daarvan bij aangetekend schrijven op de hoogte te stellen. De
sa suspension. Les organisations syndicales disposent de 3 mois pour vakbondsorganisaties beschikken over 3 maanden om de afgevaardigden te
désigner les délégués. Le mandat prend cours à la date du recommandé benoemen. Het mandaat neemt een aanvang op de datum van de
de l'organisation la plus diligente pour une durée de 4 ans. aangetekende brief van de meest gerede partij, voor een duurtijd van 4 jaar.

Art. 17.§ 1er. Au plus tôt 6 mois, et au plus tard 3 mois avant

Art. 17.§ 1. Ten vroegste 6 maanden en uiterlijk 3 maanden vóór het

l'échéance des mandats, l'employeur le signale par lettre recommandée verstrijken van de mandaten stelt de werkgever de vakbondsorganisaties
aux organisations syndicales qui ont désigné un délégué syndical, die een vakbondsafgevaardigde aangeduid hebben, alsook de
ainsi qu'à l'organisation syndicale qui n'est jusque là pas vakbondsorganisatie die tot dan niet vertegenwoordigd was, maar die
représentée, mais qui a fait savoir, par lettre recommandée à per aangetekend schrijven naar de werkgever, met afschrift aan de
l'employeur, avec copie aux autres organisations, qu'elle était andere organisaties, verzoekt om deel uit te maken van de
demandeuse de participer à la délégation syndicale lors du vakbondsafvaardiging bij de vernieuwing van de mandaten, daarvan in
renouvellement des mandats. kennis per aangetekende brief.
§ 2. Dans un délai de 3 mois à dater de cette notification, et au plus § 2. Binnen 3 maanden na die kennisgeving en uiterlijk de dag voor het
tard le jour qui précède la date d'échéance des mandats, les
organisations syndicales peuvent désigner la nouvelle composition de verstrijken van de mandaten kunnen de vakbondsorganisaties de nieuwe
la délégation syndicale, dans les formes et la méthode prévues à
l'article 12 de la présente convention collective de travail. Les samenstelling van de vakbondsafvaardiging, in de in artikel 12 van
deze collectieve arbeidsovereenkomst bepaalde vorm en werkwijze,
mandats prennent cours le lendemain de la date d'échéance des aanduiden. De mandaten nemen een aanvang op de dag volgend op het
précédents. verstrijken van de vorige.
§ 3. A défaut de notification de la part de l'employeur, et si aucune § 3. Bij ontbreken van een kennisgeving vanwege de werkgever, en als
organisation syndicale non représentée n'a fait la demande de geen enkele niet-vertegenwoordigde vakbondsorganisatie, zoals bepaald
participer à la délégation syndicale lors du renouvellement, in § 1, een verzoek tot deelname aan de vakbondsafvaardiging bij de
conformément au § 1er, les mandats sont reconduits pour une nouvelle vernieuwing heeft ingediend, worden de mandaten verlengd voor een
durée de 4 ans. nieuwe periode van 4 jaar.
§ 4. Pour que des candidats puissent bénéficier de la protection § 4. De vakbondsorganisaties sturen per aangetekend schrijven een
accordée aux délégués, les organisations syndicales adressent au lijst met de namen van de kandidaten naar de voorzitter van het
président de la commission paritaire, par lettre recommandée, une paritair comité zodat die personen de aan de afgevaardigden toegekende
liste reprenant les noms des personnes candidates. Chaque organisation bescherming kunnen genieten. Elke organisatie kan een lijst indienen
peut déposer une liste reprenant au maximum autant de noms que de die hoogstens zoveel namen mag bevatten als er mandaten toegekend of
mandats attribués ou à pourvoir. Les organisations syndicales te begeven zijn. De vakbondsorganisaties stellen de werkgever per
informent l'employeur du dépôt de cette liste par recommandé. aangetekende brief van het indienen van die lijst op de hoogte.
La protection des candidats prend cours à compter de la réception par De bescherming van de kandidaten gaat in op de datum van de ontvangst
l'employeur de l'envoi recommandé visé à l'alinéa précédent; elle se door de werkgever van het in het vorig lid genoemd aangetekend
termine le jour de la prise de cours des mandats et au plus tard à la schrijven; zij eindigt op de dag waarop de mandaten ingaan en ten
date d'échéance des mandats précédents. laatste op de datum van verstrijken van de vorige mandaten.
A défaut de notification de la part de l'employeur visée au § 1er, la Het ontbreken van de in § 1 genoemde kennisgeving vanwege de werkgever
protection des délégués ne souffre pas d'interruption. kan de bescherming van de afgevaardigden niet onderbreken.

Art. 18.En cas de fin de mandat d'un délégué, effectif ou suppléant,

Art. 18.In geval van beëindiging van het mandaat van een gewone of

plaatsvervangende afgevaardigde om een andere reden dan het normaal
pour une raison autre que son expiration périodique normale, periodiek verstrijken ervan, mag de vakbondsorganisatie waartoe de
l'organisation syndicale dont dépend le délégué peut désigner un afgevaardigde behoort een nieuwe afgevaardigde benoemen of de
nouveau délégué ou modifier la composition de sa représentation, dans samenstelling van haar vertegenwoordiging wijzigen binnen de grenzen
les limites des mandats effectifs et suppléants qui étaient les siens van de gewone of plaatsvervangende mandaten die haar toekwamen in de
dans la composition initiale de la délégation. Dans ce cas, le nouveau oorspronkelijke samenstelling van de vakbondsafvaardiging. In dat
mandataire achève le mandat de la personne qu'il remplace. geval voleindigt de nieuwe mandaathouder het mandaat van degene die
CHAPITRE VI. - Compétence et fonctionnement de la délégation syndicale hij vervangt. HOOFDSTUK VI. - Bevoegdheid en werking van de vakbondsafvaardiging

Art. 19.La compétence de la délégation syndicale s'étend pour

Art. 19.De bevoegdheid van de vakbondsafvaardiging bestrijkt voor het

l'ensemble du personnel aux domaines suivants : hele personeelsbestand volgende domeinen :
1) les relations de travail; 1) de arbeidsbetrekkingen;
2) les négociations en vue de la conclusion de conventions ou accords 2) de onderhandelingen voor het sluiten van collectieve overeenkomsten
collectifs au sein de l'entreprise; of akkoorden binnen het bedrijf;
3) l'observation de l'application de la législation sociale, des 3) het toezicht op de toepassing van de sociale wetgeving, de
conventions collectives de travail, du règlement de travail et des collectieve arbeidsovereenkomsten, het arbeidsreglement en de
contrats individuels; individuele arbeidscontracten;
4) le respect des principes généraux précisés aux articles 2 à 6 de la 4) het naleven van de algemene beginselen die in artikels 2 tot 6 van
présente convention. deze overeenkomst vermeld worden.
Dans les institutions de moins de 50 travailleurs, en l'absence de In instellingen met minder dan 50 werknemers, waar noch een
conseil d'entreprise et de comité pour la prévention et la protection ondernemingsraad, noch een comité voor preventie en bescherming op het
au travail, la délégation syndicale exerce également les missions qui werk bestaan, oefent de vakbondsafvaardiging eveneens de taken uit die
lui sont confiées par la loi du 4 août 1996 et ses arrêtés d'exécution haar door de wet van 4 augustus 1996 en zijn uitvoeringsbesluiten
ainsi que par le chapitre V de la convention collective de travail n°
9 du Conseil national du travail, modifiée par la convention alsook in hoofdstuk V van collectieve arbeidsovereenkomst nr. 9 van de
Nationale Arbeidsraad, gewijzigd bij collectieve arbeidsovereenkomst
collective de travail n° 9ter du 27 février 2008. nr. 9ter van 27 februari 2008, worden toevertrouwd.

Art. 20.La direction et la délégation syndicale se concerteront

Art. 20.De directie en de vakbondsafvaardiging zullen overleg plegen

chaque fois que l'une des parties sollicite un entretien. Cette telkens een van de partijen om een onderhoud verzoekt. Die bijeenkomst
réunion doit avoir lieu dans les huit jours qui suivent la demande. moet plaatsvinden binnen acht dagen na het verzoek.
Les heures consacrées à ces réunions sont considérées comme heures de De uren die aan deze bijeenkomsten besteed worden, worden beschouwd
travail. als arbeidstijd.

Art. 21.Les délégués syndicaux peuvent avoir recours aux

Art. 21.De vakbondsafgevaardigden mogen beroep doen op de

représentants de leurs organisations syndicales. vertegenwoordigers van hun vakbondsorganisaties.
La direction peut se faire assister par des représentants de son De directie mag zich laten bijstaan door vertegenwoordigers van zijn
organisation patronale. werkgeversorganisatie.
Si aucune solution n'intervient, la direction ou la délégation Indien geen oplossing kan gevonden worden, kan de directie of de
syndicale peuvent avoir recours à la procédure de conciliation en vakbondsafvaardiging een beroep doen op de verzoeningsprocedure van
commission paritaire. het paritair comité.

Art. 22.La direction d'un établissement consulte la délégation

Art. 22.De directie van een instelling raadpleegt de

syndicale lorsque d'importantes modifications sont envisagées vakbondsafvaardiging wanneer er belangrijke wijzigingen worden
influençant directement les conditions de travail ou de rémunération. overwogen die rechtstreeks van invloed zijn op de arbeidsvoorwaarden

Art. 23.Les accords écrits relatifs à des matières collectives, conclus entre la délégation syndicale et la direction sont communiqués au personnel par la direction, par affichage dans les locaux de l'établissement, ou par tout autre moyen de communication approprié permettant de joindre tous les travailleurs, tel que le courrier électronique.

Art. 24.La délégation syndicale peut, après avoir informé la direction et sans que cela puisse perturber l'organisation du travail, procéder oralement ou par écrit à toutes communications utiles au personnel. Ces communications doivent avoir un caractère professionnel ou syndical.

of de lonen.

Art. 23.De schriftelijke overeenkomsten met betrekking tot collectieve aangelegenheden die gesloten worden tussen de vakbondsafvaardiging en de directie, worden door de directie aan het personeel meegedeeld door aanplakking in de lokalen van de instelling of door enig ander geschikt communicatiemiddel dat toelaat alle werknemers te bereiken, zoals elektronische post.

Art. 24.Na kennisgeving aan de directie en zonder de arbeidsorganisatie te verstoren, mag de vakbondsafvaardiging mondeling of schriftelijk alle nuttige mededelingen doen aan het personeel. Die mededelingen moeten verband houden met beroeps- of vakbondsaangelegenheden.

Art. 25.Des assemblées du personnel peuvent avoir lieu dans

Art. 25.Personeelsvergaderingen kunnen plaatsvinden in de instelling

l'établissement pendant les heures de travail. Le lieu, le moment et tijdens de arbeidsuren. De plaats, het tijdstip en de duur van deze
la durée de ces assemblées sont fixés en principe au moins 48 heures à vergaderingen worden in beginsel tenminste 48 uur op voorhand, in
l'avance, de commun accord entre la direction et la délégation onderling overleg tussen directie en vakbondsafvaardiging, vastgelegd.
syndicale. La continuation d'un service minimum déterminé de commun De continuïteit van een in onderling overleg vastgestelde
accord doit être assurée pendant ces assemblées dans chacune des minimumdienst moet in elke afdeling van de instelling verzekerd
sections de l'établissement. L'employeur ne peut arbitrairement blijven tijdens die vergaderingen. De werkgever mag niet willekeurig
refuser son accord. Le temps consacré à ces assemblées est convenu à zijn toestemming weigeren. De tijd die aan deze bijeenkomsten besteed
l'avance et considéré comme prestation de travail et rétribué comme wordt, wordt vooraf overeengekomen en beschouwd als arbeidsprestatie
tel, sans qu'il puisse donner lieu à sursalaire ou à récupération en en als zodanig betaald, zonder evenwel de aanleiding te geven tot
cas de dépassement des heures normales de travail, sauf accord overloon of inhaalrust in geval van overschrijding van de normale
particulier entre les parties. werkuren, tenzij met een bijzonder akkoord tussen de partijen.

Art. 26.Un délégué suppléant est appelé à siéger en remplacement d'un

Art. 26.Een plaatsvervangend lid zetelt ter vervanging van een gewoon

délégué effectif lorsque celui-ci est empêché de participer à la lid indien dat laatste verhinderd is om aan de vergadering deel te
réunion ou d'assumer son mandat. nemen of zijn mandaat uit te oefenen.

Art. 27.Le mandat du délégué syndical prend fin :

Art. 27.Het mandaat van een vakbondsafgevaardigde eindigt :

1) à son expiration; 1) bij het verstrijken ervan;
2) par démission signifiée par écrit à l'organisation syndicale qui en 2) door schriftelijk aan de vakbondsorganisatie gemeld ontslag; deze
informe l'employeur; laatste brengt de werkgever ervan op de hoogte;
3) lorsque le délégué cesse de faire partie du personnel; 3) wanneer de afgevaardigde niet langer deel uitmaakt van het
4) lorsque le délégué ne répond plus aux conditions de l'article 14 de la présente convention; personeel; 4) wanneer de afgevaardigde niet meer voldoet aan de vereisten van artikel 14 van deze overeenkomst;
5) en cas de révocation du mandat par l'organisation syndicale qui l'a 5) bij intrekking van het mandaat door de vakbondsorganisatie die de
présenté. kandidatuur heeft ingediend.
CHAPITRE VII. - Statut du délégué HOOFDSTUK VII. - Statuut van de afgevaardigde

Art. 28.Le mandat de délégué syndical ne peut entraîner ni préjudice

Art. 28.Het mandaat van vakbondsafgevaardigde mag voor degene die het

ni avantages spéciaux pour celui qui l'exerce. Cela signifie que les uitoefent geen bijzondere voor- of nadelen met zich meebrengen. Dat
délégués jouissent des promotions et avancements normaux de la betekent dat de vakbondsafgevaardigden recht hebben op de normale
catégorie de travailleurs à laquelle ils appartiennent.

Art. 29.Conscient de sa part de responsabilité dans la résolution des problèmes du personnel, le délégué envisage et traite les problèmes avec l'objectivité nécessaire.

Art. 30.Le délégué, effectif ou suppléant, ne peut pas être licencié pour des motifs inhérents à l'exercice de son mandat. L'employeur qui envisage de licencier un délégué syndical, effectif ou suppléant, pour quelque motif que ce soit, sauf pour motif grave, en informe préalablement la délégation syndicale ainsi que l'organisation syndicale qui a présenté la candidature de ce délégué. Cette information se fait par lettre recommandée sortant ses effets le troisième jour ouvrable suivant la date de son expédition. L'organisation syndicale intéressée dispose d'un délai de sept jours calendrier pour notifier son refus d'admettre la validité du licenciement envisagé. Cette notification se fait par lettre recommandée; la période de sept jours débute le jour où la lettre

promoties en bevorderingen van de categorie werknemers waartoe zij behoren.

Art. 29.Bewust van zijn aandeel in de verantwoordelijkheid bij het oplossen van de problemen van het personeel, beschouwt en behandelt de afgevaardigde de problemen met de nodige objectiviteit.

Art. 30.De gewone of plaatsvervangende vakbondsafgevaardigde mag niet ontslagen worden om redenen die voortkomen uit de uitoefening van zijn mandaat. De werkgever die een vakbondsafgevaardigde wenst te ontslaan, om welk reden ook, behalve om dringende redenen, deelt dat op voorhand mee aan de vakbondsafvaardiging alsook aan de vakbondsorganisatie die hem als kandidaat voorgedragen heeft. Die mededeling gebeurd per aangetekende brief die uitwerking heeft de derde werkdag na de verzendingsdatum. De betrokken vakbondsorganisatie beschikt over zeven kalenderdagen om haar weigering de geldigheid van het geplande ontslag te erkennen, kenbaar te maken. Deze kennisgeving gebeurt per aangetekende brief. De tijdspanne van zeven dagen begint op de dag waarop de door de

envoyée par l'employeur produit ses effets. werkgever gezonden brief uitvoerbaar wordt.
L'absence de réaction de l'organisation syndicale dans ce délai est à Het uitblijven van een reactie van de vakbondsorganisatie binnen die
considérer comme une acceptation de la validité du licenciement tijdspanne dient beschouwd als aanvaarding van de geldigheid van het
envisagé. ontslag.

Art. 31.Si l'organisation syndicale refuse d'admettre la validité du

Art. 31.Indien de vakbondsorganisatie weigert de geldigheid van het

licenciement envisagé, au regard de l'article 30, alinéa 1er, la geplande ontslag te erkennen, heeft de meest gerede partij volgens
partie la plus diligente a la faculté de soumettre le cas à artikel 30, 1e lid, de mogelijkheid om de zaak aan het
l'appréciation du bureau de conciliation de la commission paritaire; verzoeningsbureau van het paritair comité voor te leggen; gedurende
l'exécution de la mesure de licenciement ne peut intervenir pendant la deze procedure mag de ontslagmaatregel niet uitgevoerd worden.
durée de cette procédure. Indien het verzoeningsbureau binnen dertig dagen na de aanvraag tot
Si le bureau de conciliation n'a pu arriver à un avis unanime dans les tussenkomst niet tot een eenstemmig advies is gekomen betreffende de
trente jours de la demande d'intervention, le litige concernant la geldigheid van de door de werkgever ingeroepen redenen, wordt het
validité des motifs invoqués par l'employeur pour justifier le
licenciement est soumis au Tribunal du travail. geschil voorgelegd aan de Arbeidsrechtbank.

Art. 32.En cas de licenciement d'un délégué syndical pour motif

Art. 32.Bij ontslag van vakbondsafgevaardigde om dringende redenen

grave, la délégation syndicale doit en être informée immédiatement. moet de vakbondsafvaardiging daar onmiddellijk van op de hoogte gesteld worden.

Art. 33.Une indemnité forfaitaire est due par l'employeur dans les

Art. 33.Een forfaitair bedrag is door de werkgever verschuldigd in

cas suivants : volgende gevallen :
1° s'il licencie un délégué syndical sans respecter la procédure 1° indien hij een vakbondsafgevaardigde ontslaat zonder de in artikels
prévue aux articles 30 et 31 ci-dessus; 30 en 31 hierboven vastgelegde procedure te volgen;
2° si, au terme de cette procédure, la validité des motifs de 2° indien, aan het einde van die procedure, de geldigheid van de
licenciement, au regard de l'article 30 alinéa 1er, n'est pas reconnue redenen voor het ontslag op grond van artikel 30, 1e lid, niet wordt
par le bureau de conciliation ou par le Tribunal du travail; erkend door het verzoeningsbureau of de Arbeidsrechtbank;
3° si l'employeur a licencié un délégué pour motif grave et que le 3° indien de werkgever een afgevaardigde ontslaat om dringende redenen
Tribunal du travail a déclaré le licenciement non fondé; en de Arbeidsrechtbank het ontslag ongegrond verklaart;
4° si le contrat de travail a pris fin en raison d'une faute grave de 4° indien de arbeidsovereenkomst werd beëindigd wegens een zware fout
l'employeur, qui constitue pour le délégué un motif de résiliation van de werkgever die voor de vakbondsafgevaardigde een grond voor
immédiate du contrat. onmiddellijke beëindiging van het contract vormt.
L'indemnité forfaitaire est égale à la rémunération brute d'un an, De forfaitaire vergoeding is gelijk aan een brutojaarloon,
sans préjudice de l'application des dispositions légales relatives aux onverminderd de toepassing van de wettelijke bepalingen met betrekking
indemnités de licenciement prévues par la loi du 3 juillet 1978 tot ontslagvergoedingen in het kader van de wet van 3 juli 1978
concernant les contrats de travail. betreffende de arbeidsovereenkomsten.
Cette indemnité n'est pas due lorsque le délégué syndical bénéficie de Deze vergoeding is niet verschuldigd wanneer de vakbondsafgevaardigde
l'indemnité prévue pour de vergoeding ontvangt die bedoeld is voor
- les membres du conseil d'entreprise ou du comité pour la prévention - de leden van de ondernemingsraad of het comité voor preventie en
et la protection au travail, bescherming op het werk,
- les candidats à ces organes dans les institutions où des élections - de kandidaten voor die organen in de instellingen waar verkiezingen
doivent être organisées. moeten worden gehouden.

Art. 34.§ 1er. La protection contre le licenciement prévue aux

articles 30 à 33 s'applique également aux personnes dont le nom a été

Art. 34.§ 1. De in artikels 30 tot 33 vastgelegde ontslagbescherming

communiqué au président de la commission paritaire conformément aux is eveneens van toepassing op de personen wier namen in toepassing van
articles 9, § 1er et 17, § 4. artikels 9, § 1 en 17, § 4 aan de voorzitter van het paritair comité
§ 2. En cas de protection prévue dans le cadre de l'installation d'une werden meegedeeld. § 2. In het raam van de bij artikel 9, § 1, bepaalde
nouvelle délégation syndicale en application de l'article 9, § 1er, en ontslagbescherming bij de oprichting van een nieuwe
cas de licenciement pour faute grave d'une personne protégée, vakbondsafvaardiging stelt de werkgever bij ontslag om dringende
l'employeur informera l'organisation syndicale qui a demandé pour elle redenen van een beschermde persoon, de vakbondsorganisatie die om zijn
la protection. bescherming verzocht daarvan in kennis.
CHAPITRE VIII. - Crédits d'heures HOOFDSTUK VIII. - Kredieturen

Art. 35.§ 1er. La délégation syndicale dispose du temps nécessaire à

Art. 35.§ 1. De vakbondsafvaardiging beschikt over de nodige tijd

l'exercice de ses missions. voor de uitoefening van haar taken.
§ 2. Dans les institutions comptant moins de 30 travailleurs, il faut § 2. In de instellingen met minder dan 30 werknemers moet de nodige
entendre le temps nécessaire à l'exercice des missions syndicales tijd voor het uitoefenen van de vakbondstaken begrepen worden als
comme suit : volgt :
- 2 heures par mois par délégué pour l'exercice du mandat, en ce - 2 uur per maand per afgevaardigde voor de uitoefening van het
compris la préparation des rencontres avec l'employeur; mandaat, met inbegrip van de voorbereiding van de vergaderingen met de werkgever;
- 5 jours par an et par délégué pour la participation à des activités - 5 dagen per jaar per afgevaardigde voor de deelname aan sectorale of
syndicales sectorielles ou intersectorielles; intersectorale vakbondsactiviteiten;
- 10 jours par délégué et sur la durée du mandat pour la formation. - 10 dagen per afgevaardigde voor de hele duur van het mandaat voor
§ 3. Dans les institutions comptant entre 30 et 49 travailleurs, outre opleiding. § 3. In de instellingen met 30 tot 49 werknemers beschikt de
le temps nécessaire pour l'exercice du mandat à convenir avec vakbondsafvaardiging, bovenop de met de werkgever overeen te komen
l'employeur, la délégation syndicale dispose de 7 jours par an et par nodige tijd voor de uitoefening van het mandaat, over 7 dagen per jaar
délégué désigné, effectif ou suppléant, pour la participation à des en per benoemde gewone of plaatsvervangende afgevaardigde voor de
activités syndicales sectorielles ou intersectorielles et de 10 jours deelname aan sectorale of intersectorale vakbondsactiviteiten en over
sur 4 ans pour la formation syndicale. 10 dagen over 4 jaar voor vakbondsopleiding.
Au-delà de ces journées, du temps supplémentaire peut être négocié Buiten deze dagen kan over extra tijd worden onderhandeld met de
avec l'employeur. werkgever.
§ 4. A partir de 50 travailleurs, le temps nécessaire supplémentaire § 4. Vanaf 50 werknemers zal de benodigde extra tijd in overleg tussen
fera l'objet d'une concertation entre l'employeur et la délégation de werkgever en de vakbondsafvaardiging vastgesteld worden.
syndicale.

Art. 36.§ 1er. L'organisation syndicale promotrice d'une formation

Art. 36.§ 1. De vakbondsorganisatie die een vakbondsopleiding

adresse, au moins un mois à l'avance, une requête écrite à l'employeur organiseert richt, minstens een maand op voorhand, een schriftelijk
concerné, en vue de l'obtention du congé nécessaire pour que le(s) verzoek aan de betrokken werkgever met het oog op het verkrijgen van
délégué(s) puisse(nt) y participer. het nodige verlof voor de vakbondsafgevaardigde(n) om eraan deel te nemen.
Cette requête doit comporter : Dat verzoek moet het volgende omvatten :
- le nom du(des) délégué(s) bénéficiant de la demande de congé, ainsi - de naam (namen) van de afgevaardigde(n) voor wie het verlof wordt
que la durée de leur absence; gevraagd alsook de duur van zijn (hun) afwezigheid;
- le lieu, la date et la durée du cours organisé; - de plaats, datum en duur van de cursus;
- l'ordre du jour et le programme sommaire des cours. - de agenda en de samenvatting van het programma van de cursus.
§ 2. L'organisation syndicale promotrice d'une activité sectorielle ou § 2. De vakbondsorganisatie die een sectorale of intersectorale
intersectorielle adresse, dans la mesure du possible au moins 15 jours vakbondsactiviteit organiseert richt, zo mogelijk minstens 15 dagen op
à l'avance, une requête écrite à l'employeur concerné en vue de voorhand, een schriftelijk verzoek aan de betrokken werkgever met het
l'obtention du congé nécessaire pour que le(s) délégué(s) y oog op het verkrijgen van het nodige verlof voor de
participe(nt). vakbondsafgevaardigde(n) om eraan deel te nemen.
Cette requête doit comporter : Dat verzoek moet het volgende omvatten :
- le nom du(des) délégué(s) bénéficiant de la demande de congé, ainsi - de naam (namen) van de afgevaardigde(n) voor wie het verlof wordt
que la durée de son (leur) absence; gevraagd alsook de duur van zijn (hun) afwezigheid;
- le lieu, la date et la durée de l'activité organisée; - de plaats, datum en duur van de activiteit;
- l'ordre du jour. - de agenda.
§ 3. L'employeur donne une suite favorable aux requêtes visées aux §§ § 3. De werkgever geeft gunstig gevolg aan de in §§ 1 en 2 bedoelde
1er et 2 dans la mesure où la présence du(des) délégué(s) visé(s) aux verzoeken in de mate waarin de aanwezigheid van de betrokken
dates prévues de participation n'est pas nécessaire à la continuité du afgevaardigde(n) op de geplande data niet vereist is voor de
service et au fonctionnement normal de l'établissement. continuïteit van de dienst en de normale werking van de instelling.
En cas de force majeure, empêchant pour des raisons urgentes de In geval van overmacht die wegens dringende dienstredenen de deelname
service un délégué d'assister à la formation aux dates pour lesquelles l'employeur avait donné son accord, celui-ci en avertit immédiatement l'organisation syndicale concernée. Les délégués auront la possibilité de demander la récupération du jour de repos qui aurait coïncidé avec un jour de formation. Dans ce cas, ce jour de formation viendra en déduction du crédit attribué ci-dessus.

Art. 37.Au cas où une organisation syndicale souhaite investir un délégué d'un mandat élargi aux fins d'une(de) mission(s) spécifique(s), le crédit d'heures à allouer fait l'objet d'une négociation particulière entre l'employeur et l'organisation syndicale visée. CHAPITRE IX. - Dispositions finales et durée de validité de la convention

aan een opleiding van een afgevaardigde verhindert op de data waarvoor de werkgever zijn akkoord had gegeven, verwittigt deze onmiddellijk de betrokken vakbondsorganisatie. De afgevaardigden hebben de mogelijkheid inhaalrust te vragen voor een rustdag die met een opleidingsdag zou samenvallen. In dat geval wordt die opleidingsdag afgetrokken van het hierboven toegekend krediet.

Art. 37.Indien een vakbondsorganisatie aan een afgevaardigde een ruimer mandaat wil toevertrouwen in het raam van een of meer specifieke taken vormen de toe te wijzen kredieturen het onderwerp van een bijzondere onderhandeling tussen de werkgever en de betrokken vakbondsorganisatie. HOOFDSTUK IX. - Slotbepalingen en geldigheidsduur van de overeenkomst

Art. 38.Les éléments de la convention collective de travail n° 5 du

Art. 38.De bepalingen van collectieve arbeidsovereenkomst nr. 5 van

Conseil national du travail qui ne sont pas modifiés par la présente de Nationale Arbeidsraad die niet gewijzigd worden door deze
convention restent d'application. collectieve arbeidsovereenkomst blijven van toepassing.
Les conventions qui seraient conclues en application de l'article 26 De collectieve arbeidsovereenkomsten die in toepassing van artikel 26
de la convention collective de travail n° 5, concernant la prévention van collectieve arbeidsovereenkomst nr. 5 betreffende het voorkomen
van stakingen en lock-outs werden afgesloten, dienen in
des grèves et lock-out, doivent concorder avec l'arrêté royal du 25 overeenstemming te zijn met het koninklijk besluit van 25 mei 1951 tot
mai 1951 rendant obligatoire la décision de la Commission paritaire algemeenverbindendverklaring van de beslissing van het Nationaal
nationale des services de santé, prise en exécution de la loi du 19 Paritair Comité voor de gezondheidsdiensten, genomen in uitvoering van
août 1948 relative aux prestations d'intérêt public en temps de paix de wet van 19 augustus 1948 betreffende de prestaties van algemeen
(Moniteur belge du 10 juin 1951). belang in vredestijd (Belgisch Staatsblad van 10 juni 1951).

Art. 39.§ 1er. Par "jour" on entend au sens de la présente convention

Art. 39.§ 1. Met "dag" wordt in deze collectieve arbeidsovereenkomst,

des jours "calendrier", sauf mention contraire explicite. behoudens andersluidende bepaling, "kalenderdag" bedoeld.
§ 2. Les courriers recommandés évoqués dans la présente convention § 2. De in deze collectieve arbeidsovereenkomst vernoemde aangetekende
collective de travail sont considérés comme réceptionnés le troisième brieven worden geacht in ontvangst genomen te zijn op de derde werkdag
jour ouvrable qui suit l'envoi du recommandé. na het versturen van de aangetekende brief.

Art. 40.La présente convention entre en vigueur trois mois après sa signature et est conclue pour une durée indéterminée. Chacune des parties peut y mettre fin moyennant un préavis écrit de six mois adressé au président de la Commission paritaire pour le secteur francophone et germanophone de l'aide sociale et des soins de santé. L'organisation qui prend l'initiative de la dénonciation doit en indiquer les motifs et déposer simultanément des propositions d'amendement que les autres organisations signataires s'engagent à discuter au sein de la commission paritaire.

Art. 41.§ 1er. Les conditions plus favorables déjà existantes dans des institutions restent d'application. § 2. La présente convention collective remplace la convention

Art. 40.Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking drie maanden na haar ondertekening. Zij wordt gesloten voor onbepaalde duur. Zij kan door elk van de partijen worden beëindigd mits naleving van een, per aangetekend schrijven aan de voorzitter van het Paritair Comité voor de Franstalige en Duitstalige welzijns- en gezondheidssector meegedeeld, opzegtermijn van zes maanden. De organisatie die het initiatief tot de beëindiging neemt moet de redenen ervan meedelen en tegelijkertijd voorstellen tot verbetering indienen. De andere ondertekenende partijen verbinden zich ertoe die voorstellen te bespreken in het paritair comité.

Art. 41.§ 1. In de instellingen bestaande gunstigere omstandigheden blijven van toepassing. § 2. Deze collectieve arbeidsovereenkomst vervangt de in Paritair Comité voor de gezondheidsdiensten gesloten collectieve

collective de travail du 8 juin 1972 conclue au sein de la Commission arbeidsovereenkomst van 8 juni 1972 binnen de grenzen van het in
paritaire des services de santé, dans les limites du champ artikel 1 bepaald toepassingsgebied; zij heft op en vervangt de op 18
d'application défini à l'article 1er; elle abroge et remplace la
convention collective de travail signée le 18 juin 1999 entre la FIMS juni 1999 tussen de FIMS en de representatieve vakbondsorganisaties
et les organisations syndicales représentatives pour le secteur des gesloten collectieve arbeidsovereenkomst voor de sector van de
milieux d'accueil d'enfants affiliés. aangesloten instellingen voor kinderopvang.
Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 22 juin 2010. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 22 juni
La Vice-Première Ministre et Ministre de l'Emploi et de l'Egalité des 2010. De Vice-Eerste Minister en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast
chances, chargée de la Politique de migration et d'asile, met het Migratie- en asielbeleid,
Mme J. MILQUET Mevr. J. MILQUET
Annexe à la convention collective de travail du 11 mai 2009, conclue Bijlage bij de collectieve arbeidsovereenkomst van 11 mei 2009,
au sein de la Commission paritaire pour le secteur francophone et gesloten in het Paritair Comité voor de Franstalige en Duitstalige en
germanophone de l'aide sociale et des soins de santé, fixant le statut welzijns- en gezondheidssector, tot vaststelling van de
de la délégation syndicale vakbondsafvaardiging
Date : Datum :
Nom et adresse de l'institution : . . . . . . . . . . Naam en adres van de instelling : . . . . . . . . . .
En application de la convention précitée, l'(les) organisation(s) Op grond van bovengenoemde overeenkomst heeft (hebben) volgende
syndicale(s) suivante(s) à (ont) demandé l'installation d'une vakbondsorganisatie(s) de oprichting van een vakbondsafvaardiging in
délégation syndicale au sein de l'institution : de instelling gevraagd :
Nom de la ou des organisations : La délégation syndicale a dans ses compétences : 1° les relations de travail; 2° les négociations en vue de la conclusion de conventions ou accords collectifs au sein de l'entreprise; 3° l'observation de l'application de la législation sociale, des conventions collectives de travail, du règlement de travail et des contrats individuels. L'employeur et les organisations syndicales acceptent dans le cadre des relations et de la concertation sociale de respecter les principes généraux précisés dans la convention collective de travail, basés sur un esprit de justice, d'équité et de conciliation. Les personnes qui rempliront le rôle de délégué syndical seront désignées par la ou les organisations syndicales. L'employeur souhaite s'assurer qu'au moins 50 p.c. du personnel est favorable à l'installation de la délégation syndicale. Pour ce faire, les travailleurs qui sont favorables à cette demande sont invités par la ou les organisations syndicales à confirmer leur accord au moyen de la liste ci-dessous. Cette liste complétée ne sera pas communiquée à l'employeur, mais bien au président de la commission paritaire à seule fin de vérification. NOM SIGNATURE Vu pour être annexxé à l'arrêté royal du 22 juin 2010. La Vice-Première Ministre et Ministre de l'Emploi et de l'Egalité des chances, chargée de la Politique de migration et d'asile, Naam (namen) van de organisatie(s) : De vakbondsafvaardiging heeft als bevoegdheid : 1° de arbeidsbetrekkingen; 2° de onderhandelingen voor het sluiten van collectieve arbeidsovereenkomsten of akkoorden binnen het bedrijf; 3° het toezicht op de toepassing van de sociale wetgeving, de collectieve arbeidsovereenkomsten, het arbeidsreglement en de individuele arbeidscontracten. Werkgever en vakbondsorganisaties aanvaarden in het kader van de sociale betrekkingen en het sociaal overleg de algemene beginselen, die in de collectieve arbeidsovereenkomst vermeld worden na te leven in een geest van rechtvaardigheid, billijkheid en verzoening. De personen die de taak van vakbondsafgevaardigden zullen vervullen zullen door de vakbondsorganisatie(s) worden aangeduid. De werkgever wil er zeker van zijn dat ten minste 50 pct. van het personeel voor de oprichting van de vakbondsafvaardiging kiest. Daartoe worden de werknemers die gunstig staan tegenover deze aanvraag door de vakbondsorganisaties verzocht hun toestemming te bevestigen door middel van onderstaande lijst. De ingevulde lijst zal niet aan de werkgever worden overgemaakt, maar wel aan de voorzitter van het paritair comité met als enige bedoeling de controle ervan. NAAM HANDTEKENING Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 22 juni 2010. De Vice-Eerste Minister en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast met het Migratie- en asielbeleid,
Mme J. MILQUET Mevr. J. MILQUET
^