Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 21/02/2024
← Retour vers "Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 31 août 2023, conclue au sein de la Sous-commission paritaire pour l'assistance en escale dans les aéroports, relative au droit à la déconnexion "
Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 31 août 2023, conclue au sein de la Sous-commission paritaire pour l'assistance en escale dans les aéroports, relative au droit à la déconnexion Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 31 augustus 2023, gesloten in het Paritair Subcomité voor de grondafhandeling op luchthavens, betreffende het recht op deconnectie
SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG
21 FEVRIER 2024. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention 21 FEBRUARI 2024. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend
collective de travail du 31 août 2023, conclue au sein de la wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 31 augustus
Sous-commission paritaire pour l'assistance en escale dans les 2023, gesloten in het Paritair Subcomité voor de grondafhandeling op
aéroports, relative au droit à la déconnexion (1) luchthavens, betreffende het recht op deconnectie (1)
PHILIPPE, Roi des Belges, FILIP, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28; arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel
Vu la demande de la Sous-commission paritaire pour l'assistance en 28; Gelet op het verzoek van het Paritair Subcomité voor de
escale dans les aéroports; grondafhandeling op luchthavens;
Sur la proposition du Ministre du Travail, Op de voordracht van de Minister van Werk,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

travail du 31 août 2023, reprise en annexe, conclue au sein de la overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 31 augustus 2023,
Sous-commission paritaire pour l'assistance en escale dans les gesloten in het Paritair Subcomité voor de grondafhandeling op
aéroports, relative au droit à la déconnexion. luchthavens, betreffende het recht op deconnectie.

Art. 2.Le ministre qui a le Travail dans ses attributions est chargé

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

de l'exécution du présent arrêté. dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 21 février 2024. Gegeven te Brussel, 21 februari 2024.
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre du Travail, De Minister van Werk,
P.-Y. DERMAGNE P.-Y. DERMAGNE
_______ _______
Note Nota
(1) Référence au Moniteur belge : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad:
Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969. Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Annexe Bijlage
Sous-commission paritaire pour l'assistance en escale dans les Paritair Subcomité voor de grondafhandeling op luchthavens
aéroports Convention collective de travail du 31 août 2023 Collectieve arbeidsovereenkomst van 31 augustus 2023
Droit à la déconnexion (Convention enregistrée le 14 septembre 2023 Recht op deconnectie (Overeenkomst geregistreerd op 14 september 2023
sous le numéro 182495/CO/140.04) onder het nummer 182495/CO/140.04)
CHAPITRE Ier. - Champ d'application HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied

Article 1er.La présente convention collective de travail s'applique

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

aux employeurs et leurs travailleurs ressortissant à la de werkgevers en hun werknemers die ressorteren onder het Paritair
Sous-commission paritaire pour l'assistance en escale dans les Subcomité voor de grondafhandeling op luchthavens.
aéroports. Par "travailleurs" on entend : les ouvriers et les ouvrières des Onder "werknemers" wordt begrepen : de arbeiders en arbeidsters van
employeurs visés sous l'alinéa 1er déclarés dans la catégorie ONSS werkgevers bedoeld in lid 1 aangegeven in de RSZ-categorie 283, met
283, sous le code travailleur 015 ou 027. werknemerskengetal 015 of 027.
Cette convention collective de travail ne s'applique toutefois pas : Deze collectieve arbeidsovereenkomst is evenwel niet van toepassing op
a) aux apprentis déclarés dans la catégorie ONSS 283 sous le code : a) de leerlingen aangegeven in de RSZ-categorie 283 met
travailleur 035; werknemerskengetal 035;
b) aux apprentis qui, à partir du 1er janvier de l'année au cours de b) de leerlingen die vanaf 1 januari van het jaar waarin ze 19 jaar
laquelle ils atteignent 19 ans, sont déclarés sous le code travailleur worden, aangegeven worden met werknemerskengetal 015, maar werken
015, mais sont occupés par contrat d'apprentissage, comme déclaré à onder leercontract zoals aangegeven aan de RSZ met vermelding type
l'ONSS avec mention type apprenti dans la zone "type contrat leerling in de zone "type leercontract".
d'apprentissage".
CHAPITRE II. - Cadre juridique HOOFDSTUK II. - Juridisch kader

Art. 2.§ 1er. La présente convention collective de travail supplétive

Art. 2.§ 1. Deze suppletieve collectieve arbeidsovereenkomst komt tot

est conclue en application des articles 16, 17, 17/1 et 17/2 de la loi stand in toepassing van de artikelen 16, 17, 17/1 en 17/2 van de wet
du 26 mars 2018 relative au renforcement de la croissance économique van 26 maart 2018 betreffende de versterking van de economische groei
et de la cohésion sociale, ainsi que des articles 29 à 32 de la loi du en de sociale cohesie, evenals de artikelen 29 tot 32 van de wet van 3
3 octobre 2022 portant des dispositions diverses relatives au travail oktober 2022 houdende diverse arbeidsbepalingen (Belgisch Staatsblad
(Moniteur belge du 10 novembre 2022). van 10 november 2022).
§ 2. En application des articles 29 à 32 de la loi du 3 octobre 2022 § 2. In toepassing van de artikelen 29 tot 32 van de wet van 3 oktober
portant des dispositions diverses relatives au travail, la présente 2022 houdende diverse arbeidsbepalingen, is deze suppletieve
convention collective de travail supplétive s'applique aux entreprises
comptant 20 travailleurs ou plus qui ne disposent pas, au plus tard le collectieve arbeidsovereenkomst van toepassing op ondernemingen met 20
1er avril 2023, d'une convention collective de travail relative au of meer werknemers die, uiterlijk op 1 april 2023, niet beschikken
droit à la déconnexion conclue conformément à la loi du 5 décembre over een collectieve arbeidsovereenkomst met betrekking tot het recht
1968 sur les conventions collectives de travail et les commissions op deconnectie afgesloten conform de wet van 5 december 1968
paritaires, ou qui n'ont pas repris dans leur règlement de travail les betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire
dispositions prévues par la loi précitée concernant les modalités et comités, of die in hun arbeidsreglement niet de in voornoemde wet
la mise en oeuvre du droit à la déconnexion. voorziene bepalingen omtrent de modaliteiten en uitvoering van het
recht op deconnectie hebben opgenomen.
CHAPITRE III. - Le droit à la déconnexion HOOFDSTUK III. - Het recht op deconnectie

Art. 3.Les partenaires sociaux reconnaissent le droit à la

Art. 3.De sociale partners erkennen het recht op deconnectie met het

déconnexion en vue d'un nécessaire respect des temps de repos et de oog op het respecteren van de rust- en verlofperioden en met het oog
congé, ainsi que de l'équilibre entre vie privée et vie professionnelle. op het vrijwaren van de balans tussen werk- en privéleven.
Par "le droit à la déconnexion", il faut entendre : Onder het "recht op deconnectie" verstaan we :
- Le droit du travailleur de ne pas être connecté à ses outils - Het recht van de werknemer om niet ingelogd te zijn op zijn
numériques personnels et professionnels en dehors des heures de persoonlijke en professionele digitale tools buiten de overeengekomen
travail convenues ou du temps que le travailleur accepte d'être à la werkuren of de tijd die de werknemer aanvaardt om voor de werkgever
disposition de l'employeur (par exemple permanences, stand-by,...). bereikbaar te zijn (bijvoorbeeld permanenties, stand-by,...). Onder
Par "heures de travail", il faut entendre : toutes les périodes
pendant lesquelles le travailleur est à la disposition de l'employeur. "werkuren" verstaan we alle periodes tijdens dewelke de werknemer ter
Le collaborateur n'est entre autres pas obligé de prendre connaissance beschikking staat van de werkgever. De werknemer is onder meer niet
de mails qui lui sont adressés et/ou d'y répondre en dehors des heures verplicht kennis te nemen van mails die aan hem gericht zouden zijn
normales de travail, pendant les week-ends ou pendant les jours de en/of erop te antwoorden buiten de normale werkuren, tijdens weekends
congé. Il en va de même pour les appels professionnels, les SMS ou of vrije dagen. Hetzelfde geldt voor zakelijke oproepen, sms'en of
autres messages en ligne. andere online berichten.
- L'employeur ne peut pas obliger le travailleur à être joignable, - De werkgever mag de werknemer er niet toe verplichten om in zijn
pendant son temps libre, sur son appareil privé via des outils vrije tijd, op zijn privétoestel bereikbaar te zijn via private
numériques privés (par exemple médias sociaux, Whatsapp ou autres). digitale tools (bijvoorbeeld sociale media, Whatsapp of andere).
- Dans les cas où l'employeur met un appareil à disposition ou paie - In de gevallen waarin de werkgever een toestel ter beschikking stelt
une indemnité de frais pour l'utilisation professionnelle d'un of een kostenvergoeding betaalt voor het professioneel gebruik van een
appareil privé, l'employeur peut toutefois demander au travailleur de privétoestel, mag de werkgever wel vragen dat de werknemer toetreedt
rejoindre un groupe de médias sociaux organisé par l'employeur (par tot een door de werkgever georganiseerde social media groep
exemple un groupe Whatsapp). Les autres dispositions de la présente (bijvoorbeeld Whatsapp groep). De overige bepalingen uit onderhavige
convention collective de travail restent d'application en cas collectieve arbeidsovereenkomst blijven van toepassing bij gebruik van
d'utilisation d'un appareil mis à disposition/financé par l'employeur. een door de werkgever ter beschikking gesteld/gefinancierd toestel.
- Le droit à la déconnexion n'affecte pas les obligations des - Het recht op deconnectie doet geen afbreuk aan de verplichtingen van
employeurs et des travailleurs découlant des règles applicables à la werkgevers en werknemers die voortvloeien uit de regels die
relation de travail (par exemple le contrat de travail et son toepasselijk zijn op de arbeidsrelatie (bijvoorbeeld
exécution de bonne foi, le règlement de travail, les conventions arbeidsovereenkomst en de uitvoering ervan, te goeder trouw,
collectives de travail, des règlements intérieurs de arbeidsreglement, collectieve arbeidsovereenkomsten,
l'entreprise,...). bedrijfsregels,...).
Les exceptions suivantes s'appliquent à ce principe : Op dit principe gelden volgende uitzonderingen :
- une situation de force majeure; il s'agit d'une situation dans - een situatie van overmacht; dit is een situatie waarbij het
laquelle le fonctionnement de l'organisation, du service ou des functioneren van de organisatie, de dienst of de personen ernstig
personnes peut être gravement perturbé ou risque d'être perturbé, verstoord kan raken of dreigt verstoord te worden, die potentieel
pouvant causer un préjudice et/ou nécessitant une action immédiate ou schade kan veroorzaken en/of die onmiddellijk of snel handelen
rapide; vereist;
- la simple réception du planning et de la/des mission(s) de travail. - het louter in ontvangst nemen van de planning en werkopdracht(en).
L'employeur accordera une attention particulière à la communication en De werkgever zal extra aandacht besteden aan een tijdige communicatie
temps utile si une mission doit être avancée de manière significative, indien een werkopdracht aanzienlijk moet vervroegd worden, zodat de
afin que le travailleur puisse encore prendre le repos nécessaire avant de commencer sa tâche; werknemer nog de nodige rust kan nemen voor aanvang van zijn taak;
- répondre à des appels urgents; - het beantwoorden van dringende oproepen;
- répondre aux appels et y donner un suivi pendant une période de - het beantwoorden van en gevolg geven aan oproepen tijdens een
stand-by; periode van stand by;
- les collaborateurs qui exercent une fonction critique; - werknemers die een kritieke functie uitoefenen;
- les cas pour lesquels d'autres accords ont été convenus au préalable - gevallen waarin vooraf andere overeenkomsten zouden zijn gesloten
avec le travailleur. met de werknemer.
- L'engagement du collaborateur à s'abstenir (conformément à l'article
4 de la présente convention collective de travail) d'avoir des - Het engagement van de werknemers om zich (conform artikel 4 van deze
contacts professionnels avec les collègues en dehors des heures de collectieve arbeidsovereenkomst) te onthouden van het opnemen van
travail, pendant les périodes de repos, pendant les vacances, congés professioneel contact met hun collega's buiten de werkuren, tijdens de
et suspension du contrat de travail, sauf en cas de situation rusttijden, tijdens de vakantie, verlof en schorsing van de
d'urgence. arbeidsovereenkomst, tenzij er sprake is van een noodsituatie.
CHAPITRE IV. - Analyse et prévention HOOFDSTUK IV. - Analyse en preventie

Art. 4.Dans le cadre de la politique générale de bien-être au sein de

Art. 4.In het kader van het algemeen welzijnsbeleid binnen de

l'entreprise, en cas de changements substantiels dans l'utilisation onderneming wordt, indien zich substantiële wijzigingen in het gebruik
des outils numériques, une analyse quantitative de l'utilisation des van digitale tools hebben voorgedaan, een kwantitatieve analyse
outils numériques à des fins professionnelles est effectuée afin uitgevoerd van het gebruik van de digitale tools voor professionele
d'identifier les services/départements où le travail/la communication doeleinden om de diensten/departementen in kaart te brengen waar vaker
est plus fréquent(e) en dehors des heures de travail habituelles. Sur gewerkt/gecommuniceerd wordt buiten de gebruikelijke werkuren. Op
la base de cette analyse, d'autres mesures spécifiques et concertées basis van deze analyse kunnen voor de hele onderneming verdere
peuvent être prises pour l'ensemble de l'entreprise afin de limiter specifieke en overlegde maatregelen worden getroffen om schadelijk
les comportements préjudiciables et de veiller au respect du droit à gedrag te beperken en ervoor te zorgen dat het recht op deconnectie
la déconnexion. wordt nageleefd.
Dans ce cadre, l'employeur accordera l'attention nécessaire à la
prévention en tant qu'élément de ses obligations en matière de Hierbij zal de werkgever de nodige aandacht besteden aan preventie als
bien-être au travail et de prévention des risques psychosociaux, onderdeel van zijn verplichtingen in het kader van welzijn op het werk
conformément : en de preventie van psychosociale risico's in overeenstemming met :
- à la loi sur le bien-être; - de welzijnswet;
- au titre 3 relatif à la prévention des risques psychosociaux au - titel 3 betreffende de preventie van psychosociale risico's op het
travail du livre I du Code du bien-être au travail; werk van boek I van de Codex over het welzijn van het werk;
- à la convention collective de travail n° 72. - de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 72.
CHAPITRE V. - Modalités et consignes HOOFDSTUK V. - Modaliteiten en richtlijnen
Art. 5. Art. 5.
- Les employeurs et les travailleurs veillent à ne pas contacter pour - Werkgevers en werknemers zorgen ervoor om buiten de normale werkuren
des raisons professionnelles leurs collègues en dehors des heures de niet om professionele redenen contact op te nemen met hun collega's
travail normales sauf pour communiquer le planning et la/les tenzij voor het doorgeven van de planning en werkopdracht(en), het
mission(s) de travail, répondre à des appels urgents, répondre à des beantwoorden van dringende oproepen, het beantwoorden van en gevolg
appels et y donner suite pendant une période de stand-by, ou s'il s'agit de raisons exceptionnelles et imprévues qui nécessitent une action qui ne peut pas attendre la prochaine période de travail. En outre, des exceptions s'appliquent quand le travailleur exerce une fonction critique, s'il en a été convenu autrement ou si une situation d'urgence se produit. L'employeur dispose d'une liste de fonctions critiques, indispensables et irremplaçables. Une urgence est une situation dans laquelle le fonctionnement de l'organisation, du service ou des personnes est susceptible d'être gravement perturbé, causant potentiellement des dommages et/ou nécessitant une action immédiate ou rapide. - Les travailleurs ne peuvent subir aucun préjudice en raison de leur geven aan oproepen tijdens een periode van stand by, om uitzonderlijke en onvoorziene redenen die actie vereisen die niet kan wachten tot de volgende werkperiode. Daarnaast gelden er uitzonderingen als de werknemer een kritieke functie uitoefent, als er andere overeenkomsten zouden zijn gesloten of indien zich een noodsituatie zou voordoen. De werkgever beschikt over een lijst van kritische, onmisbare en onvervangbare functies. Een noodsituatie is een situatie waarbij het functioneren van de organisatie, de dienst of de personen ernstig verstoord kan raken, die potentieel schade kan veroorzaken en/of die onmiddellijk of snel handelen vereist. - Werknemers mogen geen nadeel ondervinden van hun keuze om niet bereikbaar of geconnecteerd te zijn buiten de uren.
choix de ne pas être joignables ou connectés en dehors des heures. - Aangezien de professionele en individuele behoeften zeer
- Les besoins professionnels et individuels pouvant être très uiteenlopend kunnen zijn,wordt nagegaan om per team/afdeling
variables, on réfléchit à procéder par équipe/département à des standpunten uit te wisselen met betrekking tot de vragen omtrent
échanges de points de vue concernant les questions de la déconnexion deconnectie en wordt in de onderneming, eventueel per team/afdeling,
et on dresse au sein de l'entreprise, éventuellement par een lijst opgesteld met de digitale tools die de werkgever ter
équipe/département, une liste des outils numériques que l'employeur beschikking stelt voor werkgerelateerde communicatie.
met à disposition pour la communication relative au travail. - De werknemer zorgt er om praktische redenen voor dat hij zijn
- Pour des raisons pratiques, le travailleur veille à bien préparer vakantieperiodes en andere afwezigheden goed voorbereidt door zijn
ses périodes de vacances et autres absences en prévenant ses collègues collega's tijdig op de hoogte te brengen en door zijn taken toe te
largement à l'avance et en confiant ses tâches à des back-ups en leur vertrouwen aan back-ups en hen alle nodige uitleg en informatie te
communiquant toutes les explications et informations nécessaires. Pour geven. Hij wordt hierin ondersteund door zijn leidinggevende.
ce faire, il est soutenu par son supérieur. - L'employeur et le travailleur veillent à tenir l'agenda - De werkgever en werknemer zorgen ervoor dat de professionele agenda
professionnel à jour afin que les collègues en soient informés et up-to-date blijft zodat de collega's op de hoogte zijn en zo de vrije
puissent respecter le temps libre. tijd kunnen respecteren.
- Afin d'instaurer l'utilisation adéquate des outils numériques et de - Om het adequate gebruik van de digitale tools ingang te doen vinden
concrétiser le principe du droit à la déconnexion, on recherche et en het principe van het recht op deconnectie te concretiseren, worden
applique éventuellement des solutions techniques qui permettent au er eventueel technische oplossingen onderzocht en toegepast die het
travailleur : voor de werknemer mogelijk maken :
- de postposer l'envoi d'e-mails après les heures de travail normales; - de verzending van e-mailberichten na de normale werkuren uit te stellen;
- d'envoyer un message d'avertissement indiquant, le cas échéant, les - een waarschuwingsbericht te sturen met, indien nodig, vermelding van
personnes à contacter en cas d'absence. de personen met wie contact kan worden opgenomen bij afwezigheid.
CHAPITRE VI. - Sensibilisation et concertation HOOFDSTUK VI. - Sensibilisering en overleg

Art. 6.Les entreprises sont tenues de réaliser une première

Art. 6.De ondernemingen zijn ertoe gehouden om een eerste evaluatie

évaluation après un an. Ensuite, si des modifications substantielles se sont produites dans l'utilisation des outils numériques, une évaluation aura lieu en organisant des actions d'information et de sensibilisation des responsables et des travailleurs pour les informer des risques, des problèmes et des bonnes pratiques concernant l'utilisation des outils numériques et l'utilité de la déconnexion dans le cadre d'un équilibre sain entre vie professionnelle et vie privée. Le comité de prévention et de protection au travail participe activement à l'implémentation de la CCT actuelle et veille à son application. Si des modifications substantielles se produisent dans l'utilisation des outils numériques, le comité de prévention et de protection au travail doit évaluer au moins une fois par an les mesures prises et proposer des adaptations sur la base des besoins. Tous les membres du personnel doivent être informés et impliqués avant et pendant l'élaboration et la mise à jour des mesures susmentionnées, door te voeren na één jaar. Nadien gebeurt een evaluatie, als er zich substantiële wijzigingen in het gebruik van digitale tools hebben voorgedaan, door informatie- en bewustmakingsacties te organiseren voor de verantwoordelijken en de werknemers om hen te informeren over de risico's, problemen en best practices met betrekking tot het gebruik van digitale tools en over het nut van deconnectie in het kader van een gezond evenwicht tussen werk- en privéleven. Het comité voor preventie en bescherming op het werk neemt actief deel aan de implementatie van de huidige CAO en ziet toe op de toepassing ervan. Het comité voor preventie en bescherming op het werk moet de getroffen maatregelen ook minimaal één keer per jaar evalueren indien er zich substantiële wijzigingen in het gebruik van digitale tools hebben voorgedaan en op basis van de noden aanpassingen voorstellen. Alle personeelsleden moeten worden ingelicht en betrokken vóór en
ainsi que pendant leurs phases d'application et de révision. tijdens de uitwerking en bijschaving van de hierboven genoemde

Art. 7.Il est demandé aux travailleurs de contacter leur supérieur,

maatregelen en ook tijdens de toepassings- en herzieningsstadia ervan.
le conseiller en prévention interne et externe, la personne de

Art. 7.De werknemers wordt gevraagd hun leidinggevende, de interne en

confiance ou leur représentant syndical en cas de problèmes résultant externe preventieadviseur, de vertrouwenspersoon of hun
vakbondsvertegenwoordiger te contacteren bij problemen als gevolg van
d'une utilisation inappropriée des outils numériques. het oneigenlijk gebruik van de digitale tools.
CHAPITRE VII. - Durée de validité HOOFDSTUK VII. - Geldigheidsduur

Art. 8.§ 1er. La présente convention collective de travail entre en vigueur le 1er janvier 2023. § 2. Elle est conclue pour une durée indéterminée. § 3. Elle peut être dénoncée par chacune des parties contractantes. Cette dénonciation doit intervenir au moins trois mois à l'avance, par lettre recommandée à la poste, adressée au président de la sous-commission paritaire qui en informera sans délai les parties concernées. Le délai de trois mois prend cours à la date d'envoi de la lettre recommandée précitée. Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 21 février 2024. Le Ministre du Travail,

Art. 8.§ 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking op 1 januari 2023. § 2. Zij is gesloten voor onbepaalde tijd. § 3. Zij kan door elk van de contracterende partijen worden opgezegd. Deze opzegging moet minstens drie maanden op voorhand geschieden bij een ter post aangetekende brief, gericht aan de voorzitter van het paritair subcomité die zonder verwijl de betrokken partijen in kennis zal stellen. De termijn van drie maanden begint te lopen vanaf de datum van verzending van bovengenoemde aangetekende brief. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 21 februari 2024. De Minister van Werk,

P.-Y. DERMAGNE P.-Y. DERMAGNE
^