Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 20/02/2013
← Retour vers "Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 25 janvier 2012, conclue au sein de la Commission paritaire de la coiffure et des soins de beauté, relative à la prévention des risques pour la santé dans le secteur de la coiffure "
Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 25 janvier 2012, conclue au sein de la Commission paritaire de la coiffure et des soins de beauté, relative à la prévention des risques pour la santé dans le secteur de la coiffure Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 januari 2012, gesloten in het Paritair Comité voor het kappersbedrijf en de schoonheidszorgen, betreffende de preventie van gezondheidsrisico's in de kapperssector
SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG
20 FEVRIER 2013. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention 20 FEBRUARI 2013. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend
collective de travail du 25 janvier 2012, conclue au sein de la wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 januari
Commission paritaire de la coiffure et des soins de beauté, relative à 2012, gesloten in het Paritair Comité voor het kappersbedrijf en de
la prévention des risques pour la santé dans le secteur de la coiffure schoonheidszorgen, betreffende de preventie van gezondheidsrisico's in
(1) de kapperssector (1)
ALBERT II, Roi des Belges, ALBERT II, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28; arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel 28;
Vu la demande de la Commission paritaire de la coiffure et des soins Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor het kappersbedrijf
de beauté; en de schoonheidszorgen;
Sur la proposition de la Ministre de l'Emploi, Op de voordracht van de Minister van Werk,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

travail du 25 janvier 2012, reprise en annexe, conclue au sein de la overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 25 januari 2012,
Commission paritaire de la coiffure et des soins de beauté, relative à gesloten in het Paritair Comité voor het kappersbedrijf en de
la prévention des risques pour la santé dans le secteur de la schoonheidszorgen, betreffende de preventie van gezondheidsrisico's in
coiffure. de kapperssector.

Art. 2.Le ministre qui a l'Emploi dans ses attributions est chargé de

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

l'exécution du présent arrêté. dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 20 février 2013. Gegeven te Brussel, 20 februari 2013.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
La Ministre de l'Emploi, De Minister van Werk,
Mme M. DE CONINCK Mevr. M. DE CONINCK
_______ _______
Note Nota
(1) Référence au Moniteur belge : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad :
Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969. Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Annexe Bijlage
Commission paritaire de la coiffure et des soins de beauté Paritair Comité voor het kappersbedrijf en de schoonheidszorgen
Convention collective de travail du 25 janvier 2012 Collectieve arbeidsovereenkomst van 25 januari 2012
Prévention des risques pour la santé dans le secteur de la coiffure Preventie van gezondheidsrisico's in de kapperssector
(Convention enregistrée le 7 mars 2012 sous le numéro 108640/CO/314) (Overeenkomst geregistreerd op 7 maart 2012 onder het nummer 108640/CO/314)
CHAPITRE Ier. - Champ d'application HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied
La présente convention s'applique aux employeurs de la Commission Deze overeenkomst is van toepassing op de werkgevers van het Paritair
paritaire de la coiffure et des soins de beauté qui sont actifs dans Comité voor het kappersbedrijf en de schoonheidszorgen die actief zijn
le secteur de la coiffure et aux travailleurs qu'ils occupent. in de kapperssector en de werknemers die ze tewerkstellen.
On entend par "travailleurs" : les ouvriers, les ouvrières, les Onder "werknemers" verstaat men : de arbeiders, de arbeidsters en de
employés et les employées. bedienden.
CHAPITRE II. - Cadre juridique HOOFDSTUK II. - Juridisch kader
La présente convention collective de travail s'inscrit dans le Cadre Deze collectieve arbeidsovereenkomst kadert in de Europese
de la Directive européenne du 12 juin 1989 (89/391/CEE), des kaderRichtlijn van 12 juni 1989 (89/391/CEE), in de bijzondere
directives particulières, au sens de l'article 16, § 1er de la richtlijnen, in de zin van het artikel 16, § 1 van voornoemde
directive précitée (notamment les Directives 89/654/CEE, 89/656/CEE, richtlijn (meer bepaald de Richtlijnen 89/654/CEE, 89/656/CEE,
92/85/CEE, 98/24/CE, 2004/37/CE et 2009/104/CE), de la loi sur le 92/85/CEE, 98/24/CE, 2004/37/CE en 2009/104/CE), in de wet op het
bien-être du 4 août 1996 et du chapitre IX de la convention welzijn van 4 augustus 1996 en in hoofdstuk IX van de sectorale
sectorielle du 8 juin 2011 portant des mesures pour les rémunérations, overeenkomst van 8 juni 2011 houdende maatregelen voor verloning,
la formation et les conditions de travail. vorming en arbeidsvoorwaarden.
Partie 1 Deel 1
CHAPITRE Ier. - Principes HOOFDSTUK I. - Beginselen
1) Les parties s'engagent ensemble pour la réduction des risques pour 1) De partijen zullen zich er samen toe verbinden de
la santé dans le secteur de la coiffure, notamment par la diffusion du gezondheidsrisico's in de kapperssector naar beneden te halen, onder
présent accord au niveau local et national. meer door de verdeling van dit akkoord op lokaal en nationaal niveau.
2) Les parties reconnaissent la nécessité de développer, en priorité, 2) De partijen erkennen dat het noodzakelijk is om prioritair een
une stratégie de prévention commune qui tienne compte de l'état des gemeenschappelijke preventiestrategie te ontwikkelen die rekening
connaissances scientifiques. houdt met de stand van wetenschappelijke kennis.
3) Les parties prennent acte des principes généraux établis par la 3) De partijen nemen akte van de algemene beginselen van de
Directive-cadre 89/391/CEE et les directives particulières y Kaderrichtlijn 89/391/CEE en de bijbehorende bijzondere Richtlijnen,
afférentes, de la Directive 76/768/CEE sur les cosmétiques, telle que de cosmeticarichtlijn 76/768/CEE, zoals gewijzigd, evenals de
modifiée, ainsi que des obligations qui incombent aux fabricants, aux verplichting die fabrikanten, invoerders en verdelers op grond hiervan
importateurs et aux distributeurs en vertu de cette dernière. moeten naleven [1].
4) Le présent accord s'applique sans préjudice de l'obligation des 4) Dit akkoord is van toepassing onverminderd de verplichting voor
employeurs et des travailleurs de respecter le droit national et werkgevers en werknemers om het nationale en Europese recht houdende
européen relatif à la santé et la sécurité des travailleurs sur le de gezondheid en de veiligheid van de werknemers op de werkplaats na
lieu de travail. te leven.
5) Les employeurs et les travailleurs sont tenus de se conformer aux 5) De werkgevers en de werknemers zijn verplicht de nationale
pratiques nationales ou à la législation nationale dans la mesure où praktijken of de nationale wetgeving na te leven voor zover deze
elles sont plus strictes que les dispositions du présent accord. strikter zijn als dan de bepalingen van dit akkoord.
6) Les parties s'engagent à mettre en place des stratégies de 6) De partijen verbinden zich ertoe een strategie te bepalen voor de
diffusion de l'information afin que : verspreiding van informatie, opdat :
- les coiffeurs aient facilement accès dans le salon aux informations - de kappers in hun kapsalon gemakkelijk toegang hebben tot de
concernant la réglementation sur la protection de la peau (par exemple informatie betreffende de reglementering inzake bescherming van de
sur les sites internet des syndicats et représentations huid (bijvoorbeeld op de internetsites van de vakbonden en de
professionnelles de la coiffure, par les lettres circulaires aux beroepsvertegenwoordigers van de kapperssector, aan de hand van
coiffeurs, par les organismes d'assurance maladie, ou encore les omzendbrieven gericht aan de kappers, via instellingen voor
fournisseurs d'accessoires de mode, les fabricants de cosmétiques); ziekteverzekering of via leveranciers van mode accessoires of
fabrikanten van cosmeticaproducten);
- les informations sur la protection de la peau fassent l'objet d'un - informatie over de bescherming van de huid op een korte, duidelijke,
message court, clair et concis, illustré, afin de pouvoir être lues et beknopte en geïllustreerde manier ter beschikking wordt gesteld zodat
appliquées pendant le travail (sous forme de slogan également); die kan gelezen en toegepast worden tijdens het werk (ook onder de
- les informations soient ciblées pour chaque groupe, selon le niveau vorm van een slogan); - de informatie aangepast is aan elke doelgroep, volgens
d'éducation (apprenant, salarié, coiffeur, manager ou chef opleidingsniveau (leerling lerende, werknemer, kapper, manager of
d'entreprise), selon le statut juridique (employeur, salarié) et en ondernemingshoofd), volgens juridisch statuut (werkgever, werknemer)
fonction du concept du salon (profil de la clientèle). en in functie van het concept van het salon (profiel van het
7) Les parties s'engagent à mener des actions à l'intention des cliënteel). 7) De partijen verbinden zich ertoe acties te voeren opdat fabrikanten
fabricants et producteurs de cosmétiques pour qu'ils : en producenten van cosmetica :
- intensifient leurs travaux de recherche en rapport avec - hun onderzoek naar het gebruik van stoffen die minder schadelijk
l'utilisation de substances moins dangereuses pour la peau et les zijn voor de huid en de luchtwegen opvoeren;
voies respiratoires;
- fournissent, avec leurs shampoings et colorations, les gants et/ou - aangepaste beschermende handschoenen en/of crèmes voorzien bij hun
shampoos en kleuringen;
crèmes de protection adaptés; - de aandacht vestigen op de informatie met betrekking tot het
- mettent en avant les informations relatives à la dilution des verdunnen van shampoos, kleuringen en andere ter beschikking gestelde
shampoings, colorants et autres produits concentrés fournis. geconcentreerde producten.
8) Les parties s'engagent également à mettre en place, dans les 8) De partijen verbinden zich er eveneens toe om in de scholen
écoles, des campagnes de prévention des risques liés à la pratique des campagnes te organiseren met betrekking tot de preventie van risico's
métiers de la coiffure. verbonden aan de praktische uitoefening van het beroep kapper.
9) Les parties s'engagent à encourager les entités fédérées que sont 9) De partijen verbinden zich ertoe de deelstaten, de gemeenschappen
les communautés, à intégrer la prévention au cursus scolaire des dus, aan te moedigen om preventie op te nemen in de cursussen van de
futurs travailleurs du secteur. toekomstige werknemers van de sector.
CHAPITRE II. - Manipulation de substances, de produits et HOOFDSTUK II. - Behandeling van stoffen, producten en instrumenten en
d'instruments et protection de la peau et des voies respiratoires bescherming van de huid en de luchtwegen
1) Conformément à l'article 9 de la Directive-cadre 89/391/CEE, 1) Overeenkomstig artikel 9 van de Kaderrichtlijn 89/391/CEE, voert de
l'employeur procède à une évaluation des risques et prend des mesures werkgever een risicobeoordeling uit en treft maatregelen op grond van
sur la base des résultats obtenus de façon à éviter ou minimiser les die bevindingen teneinde de risico's te vermijden of te minimaliseren.
risques. Les principes généraux de prévention établis à l'article 6 de De algemene principes inzake preventie opgenomen onder artikel 6 van
la Directive 89/391/CEE s'appliquent. de Richtlijn 89/391/CEE zijn van toepassing.
2) Les parties appliquent les mesures de protection énumérées dans la 2) De partijen passen de beschermingsmaatregelen toe, opgesomd in deel
partie 2 du présent accord. 2 van dit akkoord.
3) Afin d'éviter les contacts prolongés et répétés avec l'eau et des 3) Teneinde langdurig en voortdurend herhaald contact te vermijden met
substances irritantes pour la peau qui peuvent provoquer une water en huidirriterende stoffen die gevoeligheid en allergische
sensibilisation et des réactions allergiques, l'employeur prend des reacties kunnen veroorzaken, treft de werkgever individuele
mesures de protection individuelle et veille à une alternance beschermingsmaatregelen en ziet hij toe op een evenwichtige
équilibrée des travaux en milieu humide et sec. Les travailleurs afwisseling tussen natte en droge werken. De werknemers leven die
respectent ces mesures de sécurité, conformément à l'article 13 de la veiligheids-voorschriften na, overeenkomstig artikel 13 van de
Directive-cadre 89/391/CEE. Kaderrichtlijn 89/391/CEE.
4) L'employeur utilise exclusivement des substances, des préparations 4) De werkgever gebruikt uitsluitend stoffen, bereidingen of producten
ou des produits qui sont autorisés sur le marché européen. Il s'engage die zijn toegelaten op de Europese markt. Hij verbindt zich er
en outre à utiliser des substances, des préparations ou des produits bovendien toe stoffen, bereidingen of producten te gebruiken die geen
qui ne présentent pas de risque ou le moins de risques possible pour risico of zo weinig mogelijk risico inhouden voor de gezondheid en de
la santé et la sécurité des travailleurs et de l'employeur. Faute de veiligheid van de werknemers en de werkgever. Bij gebrek aan minder
pouvoir recourir à des produits de substitution moins dangereux, gevaarlijke vervangingsproducten, gebruikt de werkgever producten die
l'employeur utilise des produits qui existent sous une forme limitant bestaan onder een blootstelling-verlagende vorm (applicators met twee
l'exposition (applicateurs à deux compartiments, gels, granulés, etc.). compartimenten, gels, korrels, onder andere).
5) Les substances suivantes à l'égard desquelles il existe, selon 5) Volgende stoffen waarover, op grond van de stand van de
l'état des connaissances scientifiques, une suspicion de nocivité pour wetenschappelijke kennis, een vermoeden van schadelijkheid bestaat
la santé de l'employeur et des travailleurs ne sont pas utilisées : voor de gezondheid van de werkgever en de werknemers, worden niet gebruikt :
- les produits pour permanentes qui contiennent un ester d'acide - de producten voor permanenten die een ester van thioglycolzuur
thioglycolique (les permanentes dites acides); bevatten (de zogenaamde zure permanenten);
- les cosmétiques capillaires en poudre (tels que les produits - haarverzorging in poedervorm (zoals vluchtige producten voor
décolorants volatiles et les colorations); ontkleuring en kleuring);
- les gants en latex naturel talqués. - handschoenen uit natuurlijke latex waarin talkpoeder zit.
CHAPITRE III. - Prévention des troubles musculosquelettiques HOOFDSTUK III. - Voorkoming van musculoskeletale aandoening
1) Les troubles musculosquelettiques (TMS) affectent principalement 1) Musculoskeletale aandoeningen (MSA) treffen hoofdzakelijk de
les muscles, les tendons et les nerfs du poignet, des doigts, des spieren, de pezen en de zenuwen van pols, vingers, schouders,
épaules, des coudes et du dos. Ils provoquent des douleurs et limitent ellebogen en rug. Ze veroorzaken pijn en beperken de
la mobilité, de sorte qu'ils peuvent constituer un handicap dans la bewegingsvrijheid, zodanig dat ze een belemmering kunnen vormen in het
vie professionnelle et dans la vie privée. beroepsleven en in het privéleven.
2) Les causes des TMS sont multiples : gestes répétitifs, charge 2) MSA kent tal van oorzaken : vaak herhaalde bewegingen, mentale
mentale, périodes de repos insuffisantes, instruments inadéquats ou belasting, onvoldoende rustperiodes, onaangepaste instrumenten of
mauvaise manipulation des outils de travail, charge de travail, etc. slechte hantering van gereedschap, werkbelasting, enz.
3) Il est recommandé aux travailleurs et à l'employeur de consulter un 3) De werknemers of de werkgever zijn eraan gehouden een arts van
médecin de leur choix ou un médecin du travail dès la perception des hun/zijn keuze of een arbeidsgeneesheer te raadplegen zodra ze/hij
premiers signes de TMS (douleurs récurrentes, engourdissements, eerste tekenen van MSA waarnemen/waarneemt (bijvoorbeeld terugkerende
picotements, par exemple). Cette démarche ne dispense pas l'employeur pijn, verstijving, tinteling). Hierdoor is de werkgever echter niet
de se conformer aux obligations nationales en matière de prévention. vrijgesteld van het respecteren van de nationale verplichtingen inzake
4) Dans la mesure du possible, l'employeur organise la succession des preventie. 4) De werkgever plant, in de mate van het mogelijke, de opeenvolgende
tâches de manière à éviter une répétition des mêmes mouvements ou taken zo in dat dezelfde bewegingen niet voortdurend worden herhaald
l'exécution de tâches ardues sur une période prolongée. of dat de uitvoering van belastende taken niet te lang duurt.
5) L'employeur respecte les dispositions en matière de temps de 5) De werkgever leeft de bepalingen inzake arbeidstijd na, zoals ze
travail, telles qu'elles sont établies à l'échelle européenne, au zijn vastgelegd op het Europese vlak, op nationaal niveau, in de
niveau national, dans les conventions collectives ou les contrats de collectieve arbeidsovereenkomsten of de individuele
travail individuels afin d'éviter les risques pour la santé. arbeidsovereenkomsten teneinde gezondheidsrisico's te vermijden.
6) L'employeur veille à l'ergonomie lors de l'acquisition 6) Bij de aankoop van inrichtingsmateriaal en instrumenten besteedt de
d'équipements et d'outils de travail. werkgever aandacht aan ergonomie.
7) Dès l'entrée en vigueur du présent accord, l'employeur fait 7) Zodra dit akkoord van kracht wordt, zal de werkgever, bij elke
l'acquisition, à l'occasion de toute nouvelle installation ou de tout nieuwe installatie of elke herinrichting, in de hoogte verstelbare
réaménagement, de fauteuils pivotants, réglables en hauteur, répondant draaistoelen aankopen die beantwoorden aan de meest recente
aux normes ergonomiques les plus récentes, de même que de tabourets ergonomische normen, alsook krukjes op wielen met in de hoogte
roulants à dossiers réglables en hauteur (sièges assis-debout) qui verstelbare rugleuning (zit-stastoelen) die werknemers en werkgever in
permettent aux travailleurs et à l'employeur d'adopter une hauteur de
travail adéquate pour les bras, les épaules et le dos.
8) Dès l'entrée en vigueur du présent accord, l'employeur opère des staat stellen een voor armen, schouders en rug geschikte werkhoogte
choix, lors de toute acquisition ou de tout réagencement de postes de aan te nemen. 8) Zodra dit akkoord van kracht wordt, houdt de werkgever, bij elke
lavage des cheveux, qui tiennent compte des modes opératoires et de aankoop of herinrichting van wastafels, bij zijn keuze rekening met de
l'ergonomie du point de vue de la conception, de la fonction et de werkmethode en de ergonomie wat betreft het ontwerp, de functie en de
l'agencement de l'installation, de sorte à permettre aux travailleurs inrichting van de installatie, zodat werknemers en werkgever de
et à l'employeur d'adopter la position de travail la plus ergonomique ergonomisch meest geschikte werkhouding kunnen aannemen, waarbij ook
possible tout en assurant au client une position ergonomique et de klant een ergonomische en comfortabele houding kan worden
confortable. aangeboden.
9) Les sèche-cheveux manuels et les ciseaux en particulier doivent 9) De manuele haardrogers en scharen in het bijzonder moeten
répondre à des critères ergonomiques. Les sèche-cheveux manuels beantwoorden aan ergonomische criteria. De manuele haardrogers moeten
doivent en outre être le plus léger et le plus silencieux possible et bovendien zo licht en zo stil mogelijk zijn en zo weinig mogelijk
produire le moins de vibrations possible sans influencer l'efficacité trillingen veroorzaken, zonder evenwel in te boeten aan technische
technique. doeltreffendheid.
10) Les instruments et les produits (à l'exception de ceux utilisés 10) De instrumenten en producten (met uitzondering van degene die
aux postes de mélange) doivent se trouver à portée de main par rapport worden gebruikt aan de mengplaats) moeten zich van op de werkplek
au poste de travail. A cet égard, les chariots roulants sont à binnen handbereik bevinden. Daartoe moet voorkeur worden gegeven aan
privilégier. Ceux-ci sont, d'une manière générale, équipés du matériel rolwagens. Over het algemeen worden ze uitgerust met het gereedschap
et des produits de soin nécessaires à la préservation de la peau, en en de producten die nodig zijn voor de huidverzorging, meer bepaald
particulier de gants de protection. beschermingshandschoenen.
CHAPITRE IV. - Environnement de travail et organisation du travail HOOFDSTUK IV. - Werkomgeving en werkorganisatie
Outre les dispositions des Directives 89/654/CEE et 98/24/CE, Naast de bepalingen van de Richtlijnen 89/654/CEE en 98/24/CE, voldoet
l'employeur se conforme aux mesures suivantes : de werkgever ook aan volgende maatregelen :
1) L'employeur met à la disposition des travailleurs un poste de 1) De werkgever stelt een werkplek ter beschikking van de werknemers
travail suffisamment grand pour leur permettre d'accomplir leurs die voldoende ruim is zodat de activiteiten kunnen worden uitgeoefend
tâches sans se gêner mutuellement, y compris en cas d'affluence. zonder elkaar onderling te hinderen, ook bij een grote toeloop van klanten.
2) L'employeur veille à ce que l'installation électrique, 2) De werkgever zorgt ervoor dat de elektrische installatie, de
l'installation de gaz et l'installation sanitaire soient conformes aux gasinstallatie en de waterinstallatie beantwoorden aan de Europese en
normes européennes et nationales, et à ce que les espaces de travail nationale normen, en dat de werkruimtes voorzien zijn van homogene
soient éclairés de manière homogène, en évitant les éclairages verlichting, waarbij verblindend licht wordt vermeden. De
éblouissants. L'intensité lumineuse aux postes de travail est conforme lichtintensiteit op de werkplek beantwoordt aan de nationale normen,
aux normes nationales, mais les parties recommandent un minimum de 400 lux. niettemin bevelen de partijen een minimum van 400 lux aan.
3) Lors d'acquisitions ou de réaménagements, l'employeur équipe le 3) Bij aankopen of herinrichtingen, rust de werkgever het salon uit
salon de revêtements de sol antidérapants installés de manière à met antislipvloerbekleding die zo is gelegd dat werknemers en
permettre aux travailleurs, ainsi qu'à lui-même, de se déplacer en werkgever zich veilig kunnen verplaatsen.
toute sécurité.
4) Les espaces de coiffure sont équipés d'une ventilation adéquate. Un 4) De kappersruimtes zijn uitgerust met aangepaste ventilatie. Een
débit de renouvellement d'air de 100 m3 par heure et par collaborateur est suffisant. 5) L'employeur installe, pour les travaux de mélange et de transvasement de substances chimiques, des postes de travail spécialement conçus à cet effet qui sont équipés d'un système d'aération complémentaire adapté. Il ne peut être renoncé à ces postes que si les procédés de mélange et de transvasement garantissent l'absence d'émissions de gaz, de vapeurs ou de substances en suspension (systèmes fermés, par exemple). 6) L'employeur aménage un endroit spécialement réservé à l'hygiène et à l'entretien des mains des travailleurs et met à la disposition de ceux-ci des moyens et produits adéquats à cette fin. 7) Les cosmétiques sont entreposés dans des conditions adéquates (température froide à ambiante). Les flacons, fermés hermétiquement, sont conservés dans leur emballage d'origine. Les produits qui présentent un risque d'incendie sont tenus à l'écart de toute substance inflammable et hors de la portée des enfants. Les récipients vides ou entamés sont éliminés dans le respect de l'environnement. 8) Les dispositions nationales ou les conventions collectives conclues entre les parties concernant le temps de travail, les pauses et l'attribution des congés sont respectées. luchtverversingsdebiet van 100 m3 per uur en per medewerker volstaat. 5) De werkgever installeert, voor het mengen en verlaten van chemische stoffen, speciaal daartoe ontworpen werkplekken die zijn uitgerust met een aangepast aanvullend verluchtingssysteem. Een andere werkwijze is enkel toegelaten wanneer de meng- en verlaatprocessen zo gebeuren dat er geen uitstoot is van gassen, stoom of deeltjes in suspensie (gesloten systemen, bijvoorbeeld). 6) De werkgever richt een ruimte in speciaal bestemd voor de hygiëne en het onderhoud van de handen van de werknemers en voorziet hiertoe in geschikte middelen en producten. 7) De cosmeticaproducten worden bewaard in geschikte omstandigheden (koude temperatuur tot omgevingstemperatuur). Flessen worden hermetisch afgesloten en bewaard in hun oorspronkelijke verpakking. Ontvlambare producten worden op een afstand gehouden van elke snel ontvlambare bron en buiten het bereik van kinderen bewaard. Lege of gedeeltelijk gebruikte verpakkingen worden op een milieuvriendelijke manier verwijderd. 8) De nationale bepalingen of collectieve overeenkomsten gesloten tussen de partijen betreffende werktijd, pauzes en toekenning van verlof worden nageleefd.
CHAPITRE V. - Protection de la maternité HOOFDSTUK V. - Bescherming van het moederschap
1) L'occupation des femmes enceintes est conforme au droit européen, 1) De tewerkstelling van zwangere vrouwen gebeurt in overeenstemming
et notamment à la Directive 92/85/CEE, ainsi qu'à la législation, à la met de Europese wet, meer bepaald de Richtlijn 92/85/CEE alsook de
réglementation et aux conventions collectives applicables au niveau reglementeringen en collectieve overeenkomsten die op nationaal vlak
national. L'employeur respecte, lors de la préparation et de van toepassing zijn. Bij de voorbereiding en de organisatie van het
l'organisation du travail, les dispositions particulières applicables werk, leeft de werkgever de bijzondere bepalingen na die van
à l'emploi des femmes enceintes et des mères qui allaitent. toepassing zijn op de tewerkstelling van zwangere vrouwen en moeders
die borstvoeding geven.
2) Dans le cadre de la législation nationale spécifique, l'employeur 2) In het kader van de specifieke nationale wetgeving, evalueren de
et les travailleurs déterminent si les conditions de travail werkgever en de werknemers de arbeidsvoorwaarden teneinde na te gaan
s'opposent à l'exécution de certaines activités par les femmes of ze de uitvoering van bepaalde activiteiten door zwangere vrouwen
enceintes. Le service externe de prévention et de protection au verbieden. In geval van twijfel over het mogelijke verbod van bepaalde
travail doit être consulté en cas de doute sur l'interdiction possible werken, moet de externe dienst voor preventie en bescherming op het
de certains travaux. werk worden geraadpleegd.
3) Le médecin du travail se prononce sur les activités qui sont 3) De arbeidsgeneesheer spreekt zich uit over de activiteiten die
susceptibles de présenter un danger. L'employeur respecte la décision wellicht een gevaar kunnen vormen. De werkgever houdt rekening met de
du médecin. En cas de doutes fondés, l'employeur peut exiger que beslissing van de arts. Ingeval de twijfels gegrond zijn, kan de
l'employée enceinte consulte un autre médecin. werkgever eisen dat de zwangere werkneemster een andere arts
4) Si le médecin du travail interdit la réalisation de certaines raadpleegt. 4) Als de arbeidsgeneesheer de zwangere vrouw verbiedt bepaalde
tâches par la femme enceinte, l'employeur adapte l'organisation du activiteiten uit te oefenen, is de werkgever ertoe gehouden daarmee
travail en conséquence et délègue ces tâches à d'autres travailleurs. overeenstemmende maatregelen te treffen in de werkorganisatie en die
activiteiten over te dragen aan andere werknemers.
CHAPITRE VI. - Charge mentale HOOFDSTUK VI. - Mentale belasting
1) L'employeur et les travailleurs favorisent le dialogue social dans 1) De werkgever en de werknemers moedigen de sociale dialoog aan in
un esprit de confiance, respect mutuel et de collaboration afin de een sfeer van wederzijds vertrouwen en respect en in een geest van
garantir un bon climat de travail, propice à la créativité. Ils samenwerking, teneinde een goede werksfeer te waarborgen die de
reconnaissent qu'un dialogue actif sur la situation au sein de creativiteit ten goede komt. Ze erkennen dat een actieve dialoog over
l'entreprise renforce la confiance mutuelle et augmente la performance de situatie binnen de onderneming het wederzijdse vertrouwen versterkt
de l'entreprise et de ses travailleurs. en de goede resultaten van de onderneming en haar werknemers verhoogt.
2) L'employeur veille, par une préparation et une planification 2) Via een zorgvuldige voorbereiding en planning van het werk, zorgt
soigneuses du travail, à garantir un environnement mentalement sain.
La qualité optimale de la gestion des ressources ainsi que de de werkgever voor een mentaal gezonde omgeving. Een kwaliteitsvol
l'organisation et de la planification du travail contribue à beheer van de middelen en een optimale organisatie en planning van het
l'instauration d'un environnement mental sain et équilibré. werk dragen bij tot een gezonde en evenwichtige mentale omgeving. De
L'employeur prend les mesures propres à prévenir tout effondrement werkgever neemt de maatregelen die geboden zijn om elke emotionele
émotionnel. inzinking te vermijden.
3) La convention collective de travail n° 72 concernant la gestion de 3) De collectieve arbeidsovereenkomst nr. 72 betreffende de voorkoming
la prévention du stress occasionné par le travail est intégralement van stress door werk wordt integraal toegepast. Het Europese
appliquée. L'accord-cadre européen sur le stress au travail du 8 kaderakkoord over werkgerelateerde stress van 8 oktober 2004 wordt
octobre 2004 est intégralement appliqué, conformément aux procédures integraal toegepast, in overeenstemming met de beginselen en
et aux pratiques spécifiques à l'employeur, aux travailleurs et à l'Etat membre. specifieke praktijken van de werkgever, de werknemer en de lidstaat.
4) Afin de prévenir, d'éliminer ou de réduire les problèmes liés à la 4) Teneinde de problemen die verband houden met de mentale belasting
charge mentale, l'employeur prend des mesures le plus rapidement te voorkomen, weg te werken of te verminderen, treft de werkgever zo
possible et principalement celles qui sont recommandées dans les snel mogelijk maatregelen en hoofdzakelijk deze aanbevolen in de
articles 3, 4, 6 et 7 de la convention collective de travail n° 72 artikelen 3, 4, 6 en 7 van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 72
concernant la gestion de la prévention du stress occasionné par le
travail et dans l'article 6 de l'accord-cadre européen sur le stress betreffende de voorkoming van stress door werk en in artikel 6 van het
kaderakkoord over werkgerelateerde stress. Het gaat in hoofdzaak om
au travail. Il s'agit essentiellement de mesures de gestion et de maatregelen van beheer en communicatie die onder meer tot doel hebben
communication visant notamment à clarifier les objectifs de de doelstellingen van de onderneming en de rol van elke werknemer te
l'entreprise et le rôle de chaque travailleur, à assurer un soutien verduidelijken, elke persoon individueel en in groepsverband geschikte
adéquat aux individus et aux équipes et à spécifier l'attribution des steun te verlenen en de toekenning van verantwoordelijkheden en
responsabilités et des pouvoirs décisionnels. beslissingsmachten nader te bepalen.
Partie 2. Lignes directrices pour des mesures de protection au travail Deel 2. Richtlijnen voor beschermingsmaatregelen
En complément des dispositions de la Directive-cadre 89/391/CEE, In aanvulling van de bepalingen van de Kaderrichtlijn 89/391/CEE,
notamment de l'obligation de prendre des mesures de protection namelijk de verplichting om collectieve beschermingsmaatregelen te
collective [article 6, paragraphe 2, point h)], ainsi que des nemen [artikel 6, paragraaf 2, punt h)], zowel als de bijzondere
Directives particulières 89/654/CEE, 89/655/CEE, 89/656/CEE et Richtlijnen 89/654/CEE, 89/655/CEE, 89/656/CEE en 98/24/CE, worden
98/24/CE, il est convenu des mesures de protection ci-après. volgende beschermingsmaatregelen overeengekomen.
CHAPITRE Ier. - Mesures de protection individuelle HOOFDSTUK I. - Individuele beschermingsmaatregelen
1) Les travailleurs portent une tenue ou tenue de travail adaptée aux 1) De werknemers dragen kledij of werkkledij die aangepast is aan de
opérations à réaliser et, en particulier, des chaussures aux semelles uit te voeren handelingen en, in het bijzonder, schoenen met
antidérapantes. antislipzolen.
2) Le port de bijoux aux mains ou aux poignets est interdit pendant le 2) Het is verboden tijdens het werk juwelen te dragen aan de handen en
travail, l'humidité ou les produits chimiques favorisant rond de polsen omdat vochtigheid of chemische producten
particulièrement la formation de dermatoses sous le bijou. huidaandoeningen kunnen veroorzaken onder de juwelen.
3) Les solutions aqueuses contenant des substances ou des préparations 3) Wateroplossingen die huidirriterende stoffen of bereidingen
irritantes pour la peau ne doivent pas sécher sur la peau et doivent bevatten, mogen niet op de huid drogen en moeten worden afgespoeld.
être rincées. 4) Les serviettes destinées à la clientèle ne peuvent être utilisées 4) De handdoeken bestemd voor de klanten mogen niet worden gebruikt om
pour s'essuyer les mains. de handen af te drogen.
5) Les travailleurs et l'employeur portent des gants de protection 5) Werknemers en werkgever dragen geschikte beschermingshandschoenen
adéquats, de préférence à usage unique, qui sont mis à disposition par die ter beschikking worden gesteld door de werkgever voor volgende
l'employeur pour les opérations suivantes : handelingen en die bij voorkeur éénmalig gebruikt worden :
- teintures, balayages et décolorations, y compris pour le contrôle du - kleuringen, balayages en ontkleuringen, het controleren van het
résultat, les émulsions et le rinçage; resultaat, de emulsies en het spoelen inbegrepen;
- permanentes, y compris pour les essais et la fixation; - permanenten, ook tijdens het testen en fixeren;
- préparation, mélange et transvasement de substances chimiques; - bereiding, menging en verlating van chemische stoffen;
- shampoing; - haarwassen;
- nettoyage ou désinfection des équipements, des instruments et des - met water schoonmaken of desinfecteren van instrumenten,
locaux. gereedschap, inrichtingen of lokalen.
6) Une crème de protection doit être appliquée sur les mains avant 6) Een beschermingscrème moet worden aangebracht op de handen vóór
chaque activité, avant les pauses et à la fin de la journée de elke taak, vóór de pauzes en op het einde van de werkdag.
travail. 7) Les mains sont lavées, à l'aide d'un détergent à pH neutre le cas 7) De handen worden gewassen met een desgevallend pH-neutrale zeep,
échéant, correctement essuyées et enduites d'une crème à la fin de correct afgedroogd en ingesmeerd met een crème op het einde van elke
chaque activité. taak.
CHAPITRE II. - Mesures de protection organisationnelles HOOFDSTUK II. - Organisatorische beschermingsmaatregelen
1) Pour des raisons d'hygiène, il est interdit à l'employeur et aux 1) Om hygiënische redenen is het werkgever en werknemers verboden te
travailleurs de manger, boire ou fumer dans les locaux de travail. eten, te drinken of te roken in de werkruimtes.
2) L'utilisation de dispositifs de mélange et de distributeurs de 2) Het is verplicht gebruik te maken van menginstrumenten en apparaten
doses individuelles, ainsi que de récipients spécialement conçus pour voor individuele doses, alsook houders die speciaal zijn ontworpen
la dilution de produits concentrés, est obligatoire. voor het oplossen van geconcentreerde producten.
3) Le lieu destiné au lavage et au soin des mains des travailleurs 3) De plaats bestemd voor het wassen en het verzorgen van de handen
doit être équipé de produits de nettoyage, de protection et van de werknemers moet worden uitgerust met producten voor de
d'entretien de la peau, ainsi que de serviettes à usage unique. bescherming, de reiniging en het onderhoud van de huid, alsook met
handdoeken voor éénmalig gebruik.
4) L'employeur veille à établir dans l'organisation des activités, 4) Bij de werkorganisatie ziet de werkgever voor alle werknemers toe
pour tous les travailleurs, une répartition équilibrée entre les op een evenwichtige verdeling tussen het noodzakelijke werk dat
travaux qui nécessitent un contact avec l'humidité et les autres contact met vochtigheid vergt en de andere werkzaamheden.
travaux. 5) Les gants de protection doivent être suffisamment étanches aux 5) De beschermingshandschoenen moeten voldoende hermetisch afgesloten
produits chimiques utilisés en coiffure. Ils doivent être à même de zijn voor de chemische producten die in de kapperssector worden
résister à la dégradation dans des conditions normales d'utilisation. gebruikt. Ze moeten bestand zijn tegen beschadiging bij normaal
Ils doivent être non allergisants et leur taille de même que leur gebruik. Ze moeten niet-allergeen zijn en hun maat alsook hun vorm
forme doivent être adaptées aux mains des utilisateurs. moeten aangepast zijn aan de handen van de gebruiker.
6) La manchette des gants utilisés pour le lavage doit remonter 6) De kappen van de handschoenen gebruikt voor het wassen, moeten de
nettement au-dessus du poignet pour empêcher toute pénétration de pols en een deel van de voorarm bedekken zodat geen vloeistof in de
liquide à l'intérieur du gant. handschoen kan terechtkomen.
7) Il convient de ne pas utiliser d'instruments de travail (pinces et 7) De benodigdheden (bijvoorbeeld spelden en scharen) die nikkel
ciseaux, par exemple) susceptibles de dégager du nickel en cas de kunnen afgeven bij langdurig contact met de huid, zullen niet worden
contact prolongé avec la peau. gebruikt.
8) Les instruments de travail (peignes, ciseaux, pinces à cheveux, 8) De instrumenten (kammen, scharen, haarspelden, scheermesjes,
lames de rasoir, tondeuses) sont nettoyés et désinfectés tondeuses) worden stelselmatig schoongemaakt en gedesinfecteerd en de
systématiquement et les locaux sont correctement entretenus, en lokalen worden netjes onderhouden, in het bijzonder de toiletten.
particulier les toilettes.
9) L'employeur veille à ce que les sols soient régulièrement 9) De werkgever ziet erop toe dat de vloeren geregeld worden
entretenus. onderhouden.
10) Les produits de protection individuelle spécifiques aux 10) De producten voor individuele bescherming, nodig bij de uitvoering
différentes opérations (gants de protection adaptés à ces opérations, van verschillende specifieke handelingen (beschermingshandschoenen
crèmes de protection et de soin de la peau), et y compris leur notice aangepast aan deze handelingen, beschermende en huidverzorgende
d'utilisation, devraient se trouver en permanence à la disposition du crèmes), met inbegrip van hun gebruiksaanwijzing moeten altijd ter
coiffeur aux différents endroits du salon, c'est-à-dire dans les beschikking zijn van de kapper op de verschillende plaatsen van het
locaux du personnel, dans les toilettes du personnel, dans les salon, meer bepaald in de lokalen van het personeel, in de
chariots roulants, à proximité des postes de mélange et des bacs de rolwagentjes, bij de mengposten en bij de wastafels.
lavage. 11) La formation des salariés sur les mesures de protection au travail 11) De vorming van werknemers over beschermingsmaatregelen op het werk
(particulièrement le travail sec et l'utilisation de produits de (meer bepaald droge werken en gebruik van kappersproducten) moet
coiffure) devrait se tenir au moins une fois par an ou lors de minstens een keer per jaar gebeuren ofwel bij de invoering van nieuwe
l'introduction de nouveaux produits et à l'occasion d'une embauche. producten en bij een aanwerving.
12) Les propriétaires de salon doivent également se former afin 12) De eigenaars van de kapsalons moeten een opleiding volgen zodat ze
d'acquérir une bonne connaissance des mesures de protection du over een goede kennis beschikken van de beschermingsmaatregelen op het
travail. werk.
Partie 3. Durée et mise en application, contrôle, dénonciation et entrée en vigueur Deel 3. Duur en toepassing, controle, opzegging en inwerkingtreding
CHAPITRE Ier. - Durée et mise en application HOOFDSTUK I. - Duur en toepassing
La présente convention est conclue pour une durée indéterminée et Deze overeenkomst wordt gesloten voor onbepaalde duur en zonder
s'applique sans préjudice des dispositions actuelles ou futures du afbreuk te doen aan de huidige of toekomstige bepalingen van nationaal
droit national et européen plus favorables à la protection des of Europees recht die voordeliger zijn voor de bescherming van
travailleurs dans le secteur de la coiffure. werknemers in de kapperssector.
CHAPITRE II. - Contrôle HOOFDSTUK II. - Controle
Le service contrôle du bien-être au travail est compétent pour De dienst Toezicht van het welzijn op het werk is bevoegd voor de
contrôler l'application de dispositions de cette convention relative toepassing van de bepalingen van deze overeenkomst inzake welzijn op
au bien-être au travail. het werk.
CHAPITRE III. - Dénonciation HOOFDSTUK III. - Opzegging
La convention peut être revue de commun accord entre les parties et De overeenkomst kan in onderlinge overeenstemming tussen de partijen
worden herzien en kan door één van de partijen opgezegd worden, mits
dénoncée par l'une d'entre elles moyennant un préavis de 6 mois een opzegtermijn van 6 maanden betekend bij aangetekend schrijven,
adressé par lettre recommandée au président de la Commission paritaire gericht aan de voorzitter van het Paritair Comité van het
de la coiffure, du fitness et des soins de beauté n° 314. Le délai de kappersbedrijf, de fitness en de schoonheidszorgen nr. 314. De termijn
6 mois prend cours à partir de la date à laquelle la lettre van 6 maanden begint te lopen vanaf de datum waarop de aangetekende
recommandée est envoyée au président, le cachet de la poste faisant brief aan de voorzitter wordt toegezonden. De poststempel geldt als
foi. L'organisation qui prend l'initiative d'une dénonciation en bewijs. De organisatie die daartoe het initiatief neemt, vermeldt de
mentionne les raisons et formule simultanément des propositions redenen van zijn opzegging en dient gelijktijdig
d'amendement. amendementsvoorstellen in.
CHAPITRE IV. - Entrée en vigueur HOOFDSTUK IV. - Inwerkingtreding
Elle entre en vigueur à partir du 25 janvier 2012. Zij wordt van kracht op 25 januari 2012.
Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 20 février 2013. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 20 februari
La Ministre de l'Emploi, 2013. De Minister van Werk,
Mme M. DE CONINCK Mevr. M. DE CONINCK
^