Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 18/09/2001
← Retour vers "Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 21 mars 2000, conclue au sein de la Commission paritaire des maisons d'éducation et d'hébergement, relative au statut des délégations syndicales "
Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 21 mars 2000, conclue au sein de la Commission paritaire des maisons d'éducation et d'hébergement, relative au statut des délégations syndicales Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 21 maart 2000, gesloten in het Paritair Comité voor de opvoedings- en huisvestingsinrichtingen, betreffende het statuut van de syndicale afvaardigingen
MINISTERE DE L'EMPLOI ET DU TRAVAIL MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID
18 SEPTEMBRE 2001. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention 18 SEPTEMBER 2001. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend
collective de travail du 21 mars 2000, conclue au sein de la wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 21 maart 2000,
gesloten in het Paritair Comité voor de opvoedings- en
Commission paritaire des maisons d'éducation et d'hébergement, huisvestingsinrichtingen, betreffende het statuut van de syndicale
relative au statut des délégations syndicales (1) afvaardigingen (1)
ALBERT II, Roi des Belges, ALBERT II, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28; arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel
Vu la demande de la Commission paritaire des maisons d'éducation et 28; Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor de opvoedings- en
d'hébergement; huisvestingsinrichtingen;
Sur la proposition de Notre Ministre de l'Emploi, Op de voordracht van Onze Minister van Werkgelegenheid,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

travail du 21 mars 2000, reprise en annexe, conclue au sein de la overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 21 maart 2000,
Commission paritaire des maisons d'éducation et d'hébergement, gesloten in het Paritair Comité voor de opvoedings- en
relative au statut des délégations syndicales. huisvestingsinrichtingen, betreffende het statuut van de syndicale
afvaardigingen.

Art. 2.Notre Ministre de l'Emploi est chargé de l'exécution du

Art. 2.Onze Minister van Werkgelegenheid is belast met de uitvoering

présent arrêté. van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 18 septembre 2001. Gegeven te Brussel, 18 september 2001.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
La Ministre de l'Emploi, De Minister van Werkgelegenheid,
Mme L. ONKELINX Mevr. L. ONKELINX
_______ _______
Note Nota
(1) Référence au Moniteur belge : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad :
Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969. Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Annexe Bijlage
Commission paritaire des maisons d'éducation et d'hébergement Paritair Comité voor de opvoedings- en huisvestingsinrichtingen
Convention collective de travail du 21 mars 2000 Collectieve arbeidsovereenkomst van 21 maart 2000
Statut des délégations syndicales Statuut van de syndicale afvaardigingen (Overeenkomst geregistreerd op
(Convention enregistrée le 11 mai 2000 sous le numéro 54872/CO/319) 11 mei 2000 onder het nummer 54872/CO/319)
CHAPITRE Ier. - Champ d'application HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied

Article 1er.La présente convention collective de travail s'applique

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

aux employeurs et aux travailleurs qui ressortissent à la Commission de werkgevers en de werknemers die ressorteren onder het Paritair
paritaire des maisons d'éducation et d'hébergement agréés et/ou Comité voor de opvoedings- en huisvestingsinrichtingen en die erkend
subventionnés par la Commission communautaire commune de la Région de en/of gesubsidieerd zijn door de Gemeenschappelijke
Bruxelles-Capitale. Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Par "travailleurs" on entend les employés et employées et les ouvriers Onder "werknemers" wordt verstaan het mannelijk en vrouwelijk
et ouvrières. werklieden- en bediendenpersoneel.
CHAPITRE II. - Principes généraux HOOFDSTUK II. - Algemene bepalingen

Art. 2.Sans préjudice des dispositions de la convention collective de

Art. 2.Onverminderd de beschikkingen van de collectieve

travail conclue le 24 mai 1971 au sein du Conseil national du travail, arbeidsovereenkomst gesloten op 24 mei 1971 in de Nationale
Arbeidsraad, betreffende het statuut van de syndicale afvaardigingen
concernant le statut des délégations syndicales du personnel des van het personeel der ondernemingen, aangevuld bij de collectieve
entreprises, complétée par la convention collective de travail du 30 arbeidsovereenkomst van 30 juni 1971, verklaren de werkgevers- en
juin 1971, les organisations d'employeurs et de travailleurs werknemersorganisaties welke zijn vertegenwoordigd in het Paritair
représentées à la Commission paritaire des maisons d'éducation et Comité voor de opvoedings- en huisvestingsinrichtingen dat de
d'hébergement déclarent que les principes essentiels concernant la essentiële beginselen betreffende de bevoegdheid en de
compétence et les modalités de fonctionnement des délégations werkingsmodaliteiten van de syndicale afvaardigingen van het personeel
syndicales du personnel sont définis par la présente convention worden bepaald door deze collectieve arbeidsovereenkomst.
collective de travail.

Art. 3.Les travailleurs reconnaissent la nécessité d'une autorité

Art. 3.De werknemers erkennen de noodzakelijkheid van een wettig

légitime des employeurs et mettent leur honneur à exécuter gezag van de werkgevers en zij maken er een erepunt van hun werk
consciencieusement leur travail. plichtsgetrouw uit te voeren.
Les employeurs respectent la dignité des travailleurs et mettent leur De werkgevers eerbiedigen de waardigheid van de werknemers en zij
honneur à les traiter avec justice. Ils s'engagent à ne porter, maken er een erepunt van hen met rechtvaardigheid te behandelen. Zij
directement ou indirectement, aucune entrave à leur liberté verbinden er zich toe hun vrijheid van vereniging en de vrije
d'association, ni au libre développement de leur organisation dans ontplooiing van hun organisatie in de inrichting direct noch indirect
l'établissement. te hinderen.

Art. 4.Les organisations d'employeurs s'engagent à recommander à

Art. 4.De werkgeversorganisaties verbinden er zich toe aan hun

leurs affiliés de n'exercer aucune pression sur le personnel pour aangeslotenen aan te bevelen, op het personeel geen enkele druk uit te
l'empêcher de se syndiquer. oefenen om hen te beletten bij een vakbond aan te sluiten.
Les organisations de travailleurs s'engagent, en respectant la liberté De werknemersorganisaties verbinden er zich toe onder eerbiediging van
d'association, à recommander à leurs organisations constitutives de vrijheid van vereniging, aan hun organisaties waaruit zij zijn
d'observer, au sein des établissements, les pratiques de relations samengesteld, aan te bevelen in de instellingen de praktijken van
paritaires conformes à l'esprit de la présente convention collective paritaire verhoudingen welke met de geest van deze collectieve
de travail. arbeidsovereenkomst stroken, na te leven.

Art. 5.Les organisations s'engagent à recommander à leurs

Art. 5.De organisaties verbinden er zich toe hun aangesloten

organisations affiliées : organisaties aan te bevelen :
- d'inviter respectivement les employeurs et les délégués syndicaux à - respectievelijk de werkgevers en de syndicale afgevaardigden te
témoigner, en toutes circonstances, de l'esprit de justice, d'équité verzoeken in alle omstandigheden blijk te geven van zin voor
et de conciliation, qui conditionne les bonnes relations sociales dans rechtvaardigheid, billijkheid en verzoening welke bepalend zijn voor
l'établissement;
- de veiller à ce que les mêmes personnes respectent la législation de goede sociale verhoudingen in de instelling;
sociale, les conventions collectives de travail et le règlement de - er over te waken dat dezelfde personen de sociale wetgeving, de
travail, et conjuguent leurs efforts en vue d'en assurer le respect. collectieve arbeidsovereenkomsten en het arbeidsreglement naleven en
hun inspanningen bundelen ten einde de naleving ervan te verzekeren.

Art. 6.Les organisations de travailleurs s'engagent à recommander à

Art. 6.De werknemersorganisaties verbinden er zich toe aan hun

leurs organisations affiliées de se mettre d'accord entre elles, aangesloten organisaties aan te bevelen zich onderling akkoord te
éventuellement en recourant à l'initiative conciliatrice du président stellen en daartoe eventueel een beroep te doen op het
de la commission paritaire, pour la désignation ou l'élection dans les verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het paritair comité voor
établissements, d'une délégation syndicale commune compte tenu du het aanwijzen of het verkiezen van een gemeenschappelijke syndicale
nombre de membres qu'elle doit comporter et de celui qui revient à afvaardiging in de instellingen rekening houdend met het aantal leden
chaque organisation représentée, à raison de l'effectif de ses waaruit zij moet samengesteld zijn en met het getal dat aan iedere
affiliés, de faire en sorte que les délégués désignés ou les candidats vertegenwoordigde organisatie toekomt, en er voor te zorgen dat de
aangewezen afgevaardigden of voor verkiezing voorgedragen kandidaten
aux élections soient choisis en considération de l'autorité dont ils worden gekozen op grond van hun gezag, waarover zij in het uitvoeren
van hun functies moeten beschikken.
devront disposer dans l'exercice de leurs fonctions. HOOFDSTUK III. - Oprichting en samenstelling
CHAPITRE III. - Institution et composition de la délégation syndicale van de syndicale afvaardiging

Art. 7.Seules les organisations de travailleurs reconnues, citées à

Art. 7.Alleen de erkende werknemersorganisaties vermeld in artikel 2,

l'article 2, sont habilitées à présenter des candidats pour la hebben het recht kandidaten voor te dragen voor de aanduiding of de
désignation ou l'élection de la délégation syndicale. verkiezing van de syndicale afvaardiging.

Art. 8.Une délégation syndicale doit être installée dans chaque siège

Art. 8.Een syndicale afvaardiging moet in elke zetel worden opgericht

: :
a) qui pendant les six mois précédant la date de la demande a) welke gedurende de zes maanden voor de aanvraag tot oprichting van
d'installation d'une délégation syndicale, occupe au moins un effectif een syndicale afvaardiging, tenminste over een gemiddelde bezetting
van vijf tewerkgestelde personen beschikt (onder tewerkgesteld
moyen de cinq personnes (on entend par effectif occupé tous les personeel wordt verstaan, al de personeelsleden onderworpen aan de
membres du personnel soumis aux lois sur la sécurité sociale); wetten op de sociale zekerheid van de werknemers);
b) lorsque la moitié ou plus de l'effectif occupé dans ce siège en b) wanneer de helft of meer van het in deze zetel tewerkgesteld
fait la demande (le personnel de direction, entendu dans le sens des personeel hierom verzoekt (het directiepersoneel, begrepen in de zin
dispositions légales sur les élections sociales pour la composition van de wettelijke beschikkingen inzake sociale verkiezingen voor de
des conseils d'entreprise et des comités pour la prévention et la samenstelling van de ondernemingsraden en de comités voor preventie en
protection au travail n'entrent pas en ligne de compte pour définir bescherming van de werkplaatsen komen niet in aanmerking om deze
cette majorité). meerderheid te bepalen).

Art. 9.Il y a également lieu de créer une délégation syndicale

Art. 9.Een syndicale afvaardiging moet eveneens worden opgericht

lorsqu'une entité juridique ayant plusieurs sièges, occupe au moins, wanneer een juridische "entiteit" met meerdere zetels in al deze
dans l'ensemble de ceux-ci, cinq personnes et lorsque la moitié ou zetels samen minstens vijf personen tewerkstelt, en dat de helft of
plus de l'effectif - abstraction faite du personnel de direction - en meer - directiepersoneel niet meegerekend - hierom verzoekt.
fait la demande.
Une délégation syndicale peut également être créée lorsque plusieurs Een syndicale afvaardiging kan eveneens worden opgericht wanneer
entités juridiques < 5 travailleurs concluent à cette fin un accord de meerdere juridische entiteiten < 5 werknemers, hiertoe een
coopération comme "groupement d'entreprises" et occupent ainsi au samenwerkingsakkoord sluiten als "groepering van ondernemingen" en
moins 5 personnes qui sont soumises aux lois sur la sécurité sociale. aldus minstens 5 personen tewerkstellen die aan de wetten op de
sociale zekerheid van de werknemers zijn onderworpen.

Art. 10.§ 1er. Lorsqu'une ou plusieurs organisations de travailleurs

Art. 10.§ 1. Wanneer één of meerdere werknemersorganisaties menen dat

estiment que les conditions prévues aux articles 8 et 9 sont remplies, de voorwaarden voorzien bij de artikelen 8 en 9 vervuld zijn, kunnen
elles peuvent adresser à l'employeur une demande d'installation d'une
délégation syndicale par lettre recommandée à la poste. Lorsque cette zij een aanvraag tot oprichting van een syndicale afvaardiging per
demande n'est faite que par une organisation de travailleurs, elle en aangetekend schrijven aan de werkgever richten. In geval slechts één
informe simultanément les autres. Dans cette lettre les organisations werknemersorganisatie deze aanvraag indient, verwittigt zij
de travailleurs doivent se référer aux dispositions de la présente gelijktijdig de andere ervan. In deze brief moeten de
convention collective de travail. werknemersorganisaties naar de beschikkingen van deze collectieve
arbeidsovereenkomst verwijzen.
§ 2. A défaut d'une réponse de l'employeur dans les trente jours, une § 2. Bij ontstentenis van enig antwoord van de werkgever binnen de
délégation syndicale peut être installée d'office. dertig dagen, mag een vakbondsafvaardiging ambtshalve opgericht
§ 3. Néanmoins, l'employeur peut décider dans le même délai de faire worden. § 3. Binnen dezelfde termijn mag de werkgever evenwel beslissen een
appel à un référendum secret, qu'il doit organiser en collaboration beroep te doen op een geheim referendum, in samenwerking met de
avec l'organisation (les organisations) de travailleurs, afin de betrokken werknemersorganisatie(s) in te richten, ten einde de
vérifier si la condition prévue à l'article 8, b) est remplie. Il en vervulling te toetsen van de voorwaarde voorzien in artikel 8, b). Hij
informe l'organisation (les organisations) de travailleurs bericht hierover per aangetekend schrijven de betrokken
concernée(s) au moyen d'une lettre recommandée à la poste. Un tel werknemersorganisatie(s). Een dergelijk referendum mag niet meer dan
référendum ne peut être organisé qu'une fois par an, sauf si les één keer per jaar ingericht worden, behalve indien de partijen er
parties en décident autrement. anders over beslissen.
§ 4. Les modalités de l'organisation d'un référendum secret, ainsi que § 4. In geval van geheim referendum, zullen de modaliteiten van de
le dépouillement du scrutin seront réglés d'un commun accord entre organisatie ervan, evenals de stemoptelling in gemeen overleg tussen
l'employeur et l'organisation (les organisations) de travailleurs de werkgever en de betrokken werknemersorganisatie(s) beslist worden.
concernée(s). Pour ce faire les parties peuvent s'inspirer des modèles Deze modaliteiten kunnen zich laten leiden door de modellen die door
qui seront établis par la commission paritaire. A défaut d'un accord het paritair comité zullen worden uitgewerkt. Bij gebrek aan een
sur ces modalités il sera fait appel au bureau de conciliation pour akkoord over bedoelde modaliteiten zal op het verzoeningsbureau een
chercher une solution. beroep worden gedaan om een oplossing te zoeken.
§ 5. Si le résultat du référendum ne démontre pas que la moitié ou § 5. Indien het resultaat van het referendum niet uitwijst dat de
plus du personnel (à l'exception du personnel de direction) demande helft of meer van het personeel (directiepersoneel uitgezonderd) om de
l'installation d'une délégation syndicale, celle-ci devra quand même oprichting van een vakbondsafvaardiging verzoekt, zal deze evenwel
être acceptée lorsque 80 p.c. au moins de l'effectif a participé au toch aanvaard moeten worden als minstens 80 pct. van het personeel aan
référendum et lorsque la moitié ou plus des participants se prononce het referendum heeft deelgenomen en dat de helft of meer van de
en faveur d'une installation. deelnemers zich in de zin van een dergelijke oprichting uitspreekt.

Art. 11.La délégation syndicale est composée de délégués effectifs et

Art. 11.De syndicale afvaardiging wordt samengesteld uit effectieve

en plaatsvervangende afgevaardigden, waarvan het aantal als volgt
de délégués suppléants selon la répartition suivante : wordt bepaald : Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Pour la consultation du tableau, voir image Indien het mandaat van een effectieve of plaatsvervangende
Si le mandat d'un délégué effectif ou suppléant prend fin au cours de afgevaardigde om gelijk welke reden een einde neemt tijdens de
son exercice, pour quelque raison que ce soit, l'organisation de uitoefening ervan, heeft de werknemersorganisatie waartoe deze
travailleurs à laquelle ce délégué appartient a le droit de désigner afgevaardigde behoort het recht de persoon aan te duiden die het
la personne qui achèvera le mandat. mandaat zal voleindigen.

Art. 12.Pour pouvoir remplir les fonctions de délégué, les membres du

Art. 12.Om als afgevaardigde te mogen fungeren, moeten de

personnel doivent remplir les conditions suivantes, à la date de la personeelsleden aan de volgende voorwaarden voldoen op de datum van de
demande d'installation de la délégation syndicale : aanvraag tot oprichting van de afvaardiging :
1. avoir au moins six mois d'ancienneté à "mi-temps" dans 1. ten minste zes maanden "half-time" anciënniteit bezitten in de
l'établissement; inrichting;
2. ne pas être en période de préavis; 2. niet zijn opgezegd;
3. ne pas avoir atteint l'âge de la retraite; 3. de pensioenleeftijd niet hebben bereikt;
4. être occupé au moins 19 heures/semaine dans l'établissement; 4. minstens 19 uur/week in de inrichting zijn tewerkgesteld;
5. ne pas être investi dans l'établissement d'une fonction 5. in de inrichting niet met een functie zijn belast welke met deze
incompatible avec celle de délégué syndical. van syndicale afgevaardigde onverenigbaar is.

Art. 13.Le membre suppléant est appelé à siéger en remplacement d'un

Art. 13.Het plaatsvervangend lid wordt geroepen om te zetelen in

membre effectif : vervanging van een effectief lid :
a) lorsque le membre effectif est empêché de participer à la réunion; a) wanneer het effectief lid belet is om aan de vergadering deel te
b) lorsque le mandat du membre effectif prend fin en application de nemen; b) wanneer het mandaat van het effectief lid ten einde loopt in
l'article 14 de la présente convention collective de travail. uitvoering van artikel 14 van deze collectieve arbeidsovereenkomst.

Art. 14.Le mandat du délégué prend fin :

Art. 14.Het mandaat van de afgevaardigde loopt ten einde :

1. à son expiration; 1. bij het verstrijken van de termijn;
2. par démission signifiée par écrit à l'employeur; 2. ingevolge schriftelijke ontslagneming aan de werkgever betekend;
3. lorsque le délégué cesse de faire partie du personnel; 3. ingeval de afgevaardigde ophoudt tot het personeel te behoren;
4. lorsqu'il est investi d'une fonction incompatible avec celle de délégué syndical; 5. lorsqu'il cesse d'appartenir à la catégorie de travailleurs dont il est délégué ou élu. L'organisation de travailleurs qui a présenté le délégué peut demander le maintien du mandat par lettre recommandée adressé à l'employeur; 6. en cas de décès; 7. en cas de révocation du mandat par l'organisation de travailleurs dont le délégué fait partie.

Art. 15.Le mandat de délégué dure quatre ans et est reconductible par

4. ingeval hij in de inrichting met een functie wordt belast welke onverenigbaar is met deze van syndicale afgevaardigde; 5. van zodra hij ophoudt te behoren tot de categorie van werknemers waarvoor hij werd afgevaardigd of gekozen. De werknemersorganisatie welke de afgevaardigde heeft voorgesteld, mag het voortlopen van het mandaat aanvragen bij aangetekende brief gericht tot de werkgever; 6. in geval van overlijden; 7. in geval van terugtrekking van mandaat door de werknemersorganisatie waarvan de afgevaardigde lid is.

Art. 15.Het mandaat van afgevaardigde duurt vier jaar en is hernieuwbaar per aangetekend schrijven door de organisaties bepaald in

lettre recommandée envoyée par les organisations visées à l'article 7. artikel 7. Het aantal afgevaardigden zoals bepaald in artikel 11, mag
Le nombre de délégués défini à l'article 11, ne peut pas être modifié gedurende de normale mandaattermijn niet worden gewijzigd.
durant la durée du mandat.

Art. 16.§ 1er. Les organisations de travailleurs concernées se

Art. 16.§ 1. De betrokken werknemersorganisaties komen onderling

mettent d'accord entre elles, éventuellement en recourant à overeen, gebeurlijk door zich te beroepen op de bemiddelende
l'initiative conciliatrice du président de la commission paritaire, tussenkomst van de voorzitter van het paritair comité, om de
pour désigner les délégués effectifs et suppléants de la délégation effectieve en plaatsvervangende afgevaardigden van de syndicale
syndicale. afvaardiging aan te duiden.
Les délégués syndicaux sont désignés en fonction de l'autorité dont De syndicale afgevaardigden worden aangesteld op basis van het gezag
ils doivent disposer dans l'exercice de leur mission et en fonction de waarover ze moeten beschikken bij de vervulling van hun opdracht en
leur compétence qui comporte une bonne connaissance de l'établissement ook van hun bekwaamheid welke een goede kennis van de inrichting en
et de la branche d'activité. van de bedrijfstak vereist.
Les organisations de travailleurs communiquent à l'employeur la liste De werknemersorganisaties delen aan de werkgever de lijst van de
des délégués effectifs et suppléants au plus tard dans les soixante effectieve en plaatsvervangende leden mede ten laatste binnen de
jours qui suivent l'accord tacite ou explicite à l'installation d'une zestig dagen welke volgen op het stilzwijgend of uitdrukkelijk akkoord
délégation syndicale. over de oprichting van een syndicale afvaardiging.
§ 2. Au cas où aucun accord n'intervient entre les organisations de § 2. Ingeval geen akkoord tot stand komt tussen de
werknemersorganisaties, zal binnen de twee maand welke volgen op de
travailleurs, il sera procédé, dans les deux mois qui suivent le notulen van niet-verzoening opgemaakt door de voorzitter van het
procès-verbal de carence du président de la commission paritaire, à paritair comité, worden overgegaan tot de verkiezing van de effectieve
l'élection des délégués effectifs et suppléants, selon la procédure en plaatsvervangende afgevaardigden, volgens de procedure voorzien
prévue pour les comités pour la prévention et la protection au voor de comités voor preventie en bescherming.
travail. § 3. La délégation syndicale entre en fonction le premier jour du mois § 3. De syndicale afvaardiging treedt in werking vanaf de eerste dag
van de maand volgend ofwel op de mededeling van de lijst van
suivant soit la communication de la liste des délégués prévues au § 1er, afgevaardigden voorzien in § 1, ofwel op de uitslag van de
soit de la proclamation du résultat des élections prévues au § 2 du verkiezingen voorzien in § 2 van dit artikel.
présent article. CHAPITRE IV. - Compétence de la délégation syndicale HOOFDSTUK IV. - Bevoegdheid van de syndicale afvaardiging

Art. 17.Celle-ci concerne :

Art. 17.Deze heeft betrekking op :

1. les relations de travail; 1. de arbeidsverhoudingen;
2. les négociations en vue de la conclusion de conventions ou accords 2. de onderhandelingen met het oog op het sluiten van collectieve
collectifs au sein de l'établissement; overeenkomsten of akkoorden in de inrichting;
3. l'observation de l'application de la législation sociale, des 3. het waken op de toepassing van de sociale wetgeving, van de
conventions collectives de travail, du règlement de travail et des collectieve arbeidsovereenkomsten, van het arbeidsreglement en de
contrats de louage de travail individuels; individuele arbeidsovereenkomsten;
4. le respect des principes généraux précisés aux articles 3 à 6 de la 4. De naleving van de algemene beginselen bepaald bij de artikelen 3
présente convention collective de travail. tot 6 van deze collectieve arbeidsovereenkomst.

Art. 18.Pour assurer l'information de la délégation syndicale sur la

Art. 18.Om de informatie van de syndicale afvaardiging over de

situation financière de l'établissement, l'employeur s'engage à financiële situatie van de inrichting te verzekeren, verbindt de
communiquer le budget et les comptes annuels rédigés sur base du plan werkgever er zich toe de begroting en de jaarrekening mede te delen,
comptable imposé par les autorités subventionnantes. opgesteld op basis van het door de subsidiërende overheid opgelegd
En cas de difficultés pour l'application de cette disposition, les boekhoudkundig plan. In geval van moeilijkheden voor de toepassing van dit artikel,
parties s'engagent à faire appel au bureau de conciliation de la engageren partijen zich ertoe om beroep te doen op het
commission paritaire. verzoeningsbureau van het paritair comité.
CHAPITRE V. - Fonctionnement HOOFDSTUK V. - Werking

Art. 19.La délégation syndicale peut, après avoir consulté la

Art. 19.De syndicale afvaardiging mag na raadpleging van de directie

direction et sans que cela puisse perturber l'organisation du travail, mondeling of schriftelijk overgaan tot alle mededelingen welke nuttig
procéder oralement ou par écrit à toute communication utile au zijn voor het personeel zonder dat zulks de organisatie van het werk
personnel. Ces communications doivent avoir un caractère professionnel mag verstoren. Deze mededelingen moeten van professionele of van
ou syndical. syndicale aard zijn.

Art. 20.L'information et la consultation des membres du personnel par

Art. 20.De informatie en de raadpleging van de personeelsleden door

la délégation syndicale peut s'effectuer pendant les heures de travail de syndicale afvaardiging kan eventueel gebeuren op algemene
au cours d'assemblées générales du personnel, moyennant l'accord de personeelsvergaderingen tijdens de diensturen, mits akkoord van de
l'employeur. Ce dernier ne peut refuser arbitrairement cet accord. Le werkgever. Deze laatste mag dit akkoord niet om willekeurige redenen
lieu et le temps de telles réunions sont convenus au moins weigeren. Plaats en tijd van samenkomen worden met de directie
vingt-quatre heures à l'avance entre la direction et la délégation minstens vierentwintig uren vooraf afgesproken. Gedurende deze
syndicale. Pendant ces réunions la continuation du service minimum
doit être assurée dans toutes les divisions et toutes les unités de vergaderingen moeten de diensten in alle afdelingen en leefgroepen van
vie de l'établissement. de inrichting voldoende worden verzekerd.

Art. 21.En vue de préparer les réunions avec la direction, la

Art. 21.Ten einde de bijeenkomsten met de directie voor te bereiden

délégation syndicale peut se réunir pendant les heures de service, kan de syndicale afvaardiging eveneens vergaderen tijdens de
selon les modalités fixées de commun accord entre la direction et la diensturen, volgens praktische schikkingen welke bij onderling akkoord
délégation syndicale. La délégation syndicale dispose d'un crédit de worden vastgesteld tussen de directie en de syndicale afvaardiging. De
syndicale afvaardiging beschikt over een krediet van twee uren per
deux heures par mois pour ces réunions préparatoires. maand voor deze voorbereidende vergaderingen.

Art. 22.La direction d'un établissement consulte la délégation

Art. 22.De directie van een instelling raadpleegt de syndicale

syndicale lorsque d'importantes modifications sont envisagées afvaardiging wanneer belangrijke wijzigingen worden overwogen welke
influençant directement les problèmes relatifs au personnel. rechtstreeks de personeelsproblematiek beïnvloeden.

Art. 23.La direction et les délégations syndicales s'engagent à se concerter, chaque fois que l'une des parties sollicite un entretien. Cet entretien doit avoir lieu dans les huit jours qui suivent la demande. Les heure consacrées à ces réunions sont considérées comme heures de travail normales.

Art. 24.Les délégués syndicaux peuvent avoir recours aux représentants de leurs organisations de travailleurs. La direction peut se faire assister par des représentants de son organisation patronale. Si aucune solution n'intervient, la direction ou la délégation syndicale peuvent avoir recours à la procédure en conciliation.

Art. 23.De directie en de syndicale afvaardigingen gaan de verbintenis aan met elkaar overleg te plegen telkens een van de partijen om een onderhoud verzoekt. Dit onderhoud moet binnen de acht dagen na de aanvraag plaatsvinden. De uren aan deze vergaderingen besteed worden beschouwd als normale arbeidsuren.

Art. 24.De syndicale afgevaardigden kunnen steeds beroep doen op de bijstand van vertegenwoordigers van hun werknemersorganisaties. De directie kan zich laten bijstaan door vertegenwoordigers van haar werkgeversorganisatie. Indien geen oplossing wordt gevonden kan de directie of de syndicale afvaardiging beroep doen op de verzoeningsprocedure.

Art. 25.Les accords écrits conclus entre la délégation syndicale et

Art. 25.De tussen de syndicale afvaardiging en de directie gesloten

la direction sont communiqués au personnel par la direction de schriftelijke akkoorden worden door de directie van de inrichting ter
l'établissement, par affichage dans les locaux de l'établissement, kennis gebracht van het personeel door aanplakking in de lokalen van
sauf lorsqu'il s'agit de cas individuels. de inrichting, behoudens wanneer het gaat om individuele gevallen.

Art. 26.La possibilité d'une coordination entre les délégations

Art. 26.De mogelijkheid voor de coördinatie tussen de syndicale

syndicales de différents sièges dépendant d'un même pouvoir afvaardigingen van verschillende zetels afhangende van eenzelfde
organisateur est assurée pour l'examen des questions spécifiques inrichtend bestuur wordt verzekerd voor het onderzoek van specifieke
d'intérêt commun. kwesties van gemeenschappelijk belang.
CHAPITRE VI. - Statut et rôle du délégué HOOFDSTUK VI. - Statuut en rol van de afgevaardigde

Art. 27.Le mandat de délégué syndical ne peut entraîner ni préjudice

Art. 27.Het mandaat van de syndicale afgevaardigde mag geen

ni avantages spéciaux pour celui qui l'exerce. Ceci signifie que les aanleiding geven tot enig nadeel of speciale voordelen voor diegene
délégués jouissent des promotions et avancements normaux de la die het uitoefent. Dit betekent dat de afgevaardigden recht hebben op
catégorie de travailleurs à laquelle ils appartiennent. de normale promoties van de werknemersgroep waartoe zij behoren.

Art. 28.Conscient de sa part de responsabilité dans les problèmes du

Art. 28.Bewust van de medeverantwoordelijkheid inzake

personnel, le délégué envisage et traite les problèmes avec personeelsproblematiek bekijkt en behandelt de afgevaardigde de
l'objectivité nécessaire. gestelde problemen met de nodige objectiviteit.

Art. 29.Un délégué peut, en toute circonstance, s'entretenir avec la

Art. 29.Een afgevaardigde kan in alle omstandigheden met de directie

direction. spreken.

Art. 30.Le délégué ne peut être licencié pour des motifs inhérents à

Art. 30.De afgevaardigde mag niet worden afgedankt om redenen welke

l'exercice de sont mandat. eigen zijn aan de uitoefening van zijn mandaat.
L'employeur qui envisage de licencier un délégué syndical pour quelque De werkgever die voornemens is een syndicale afgevaardigde om gelijk
motif que ce soit, sauf pour motif grave, en informe préalablement la welke reden, met uitzondering van dringende reden, te ontslaan,
délégation syndicale ainsi que l'organisation de travailleurs qui a présenté la candidature de ce délégué. Cette information se fait par lettre recommandée sortant ses effets le troisième jour suivant la date de son expédition. L'organisation de travailleurs intéressée dispose d'un délai de sept jours pour notifier son refus d'admettre la validité du licenciement envisagé. Cette notification se fait par lettre recommandée; la période de sept jours débute le jour où la lettre envoyée par l'employeur sort ses effets. L'absence de réaction de l'organisation de travailleurs est à verwittigt voorafgaandelijk de syndicale afvaardiging evenals de werknemersorganisatie welke de kandidatuur van deze afgevaardigde heeft voorgedragen. Deze verwittiging gebeurt bij aangetekend schrijven dat uitwerking heeft op de derde dag volgend op de datum van de verzending. De betrokken werknemersorganisatie beschikt over een termijn van zeven dagen om mee te delen dat zij de geldigheid van de voorgenomen afdanking weigert te aanvaarden. Deze mededeling gebeurt bij aangetekend schrijven; de periode van zeven dagen neemt een aanvang op de dag waarop het door de werkgever toegezonden schrijven uitwerking heeft. Het uitblijven van reactie van de werknemersorganisatie moet worden
considérer comme une acceptation de la validité du licenciement beschouwd als een aanvaarding van de geldigheid van het voorgenomen
envisagé. ontslag.

Art. 31.Si l'organisation de travailleurs refuse d'admettre la

Art. 31.Indien de werknemersorganisatie weigert de geldigheid van de

validité du licenciement envisagé, la partie la plus diligente a la voorgenomen afdanking te aanvaarden, heeft de meest gerede partij de
faculté de soumettre le cas à l'appréciation du bureau de conciliation mogelijkheid het geval aan het oordeel van het verzoeningsbureau van
de la commission paritaire; l'exécution de la mesure de licenciement het paritair comité voor te leggen; de maatregel tot afdanking mag
ne peut intervenir pendant la durée de cette procédure. niet worden uitgevoerd tijdens de duur van de procedure.
Si le bureau de conciliation n'a pu arriver à une décision unanime Indien het verzoeningsbureau tot geen eenparige beslissing is kunnen
dans les trente jours de la demande d'intervention, le litige komen binnen de dertig dagen van de aanvraag tot tussenkomst, wordt
concernant la validité des motifs invoqués par l'employeur pour het geschil betreffende de geldigheid van de redenen welke door de
justifier le licenciement est soumis au tribunal de travail. werkgever werden ingeroepen om de afdanking te verantwoorden, aan de
arbeidsrechtbank voorgelegd.

Art. 32.En cas de licenciement d'un délégué pour motif grave, la

Art. 32.In geval van ontslag van een afgevaardigde wegens dringende

délégation syndicale doit en être informée immédiatement. reden, moet de syndicale afvaardiging daarvan onmiddellijk op de
hoogte worden gebracht.

Art. 33.Une indemnité forfaitaire est due par l'employeur dans les

Art. 33.Een forfaitaire vergoeding is door de werkgever verschuldigd

cas suivants : in navolgende gevallen :
1. s'il licencie un délégué syndical sans respecter la procédure 1. indien hij een syndicale afgevaardigde ontslaat, zonder de in de
prévue aux articles 30 et 31 de la présente convention collective de artikelen 30 en 31 van deze collectieve arbeidsovereenkomst bepaalde
travail; procedure na te leven;
2. si, au terme de cette procédure, la validité des motifs du 2. indien, op het einde van deze procedure, de geldigheid van de
licenciement, au regard de la disposition de l'article 30, alinéa 1er, redenen van afdanking, rekening houdend met de bepaling van voornoemd
précité, n'est pas reconnue par le bureau de conciliation ou par le artikel 30, eerste lid, door het verzoeningsbureau of door de
tribunal du travail; arbeidsrechtbank niet wordt erkend;
3. si l'employeur a licencié un délégué pour motif grave et que le 3. indien de werkgever een afgevaardigde heeft ontslagen wegens
tribunal du travail a déclaré le licenciement non fondé; dringende reden en de arbeidsrechtbank het ontslag ongegrond heeft
4. si le contrat de louage de travail a pris fin en raison d'une faute verklaard; 4. Indien de arbeidsovereenkomst werd beëindigd wegens zware fout van
grave de l'employeur, qui constitue pour le délégué un motif de de werkgever welke voor de afgevaardigde een reden is tot
résiliation immédiate du contrat. onmiddellijke beëindiging van de overeenkomst.
L'indemnité forfaitaire est égale à la rémunération brute d'un an, De forfaitaire vergoeding is gelijk aan het brutoloon van een jaar,
sans préjudice de l'application des articles 39 et 82 de la loi du 3 onverminderd de toepassing van de artikelen 39 en 82 van de wet van 3
juillet 1978 sur les contrats de travail. Cette indemnité n'est pas due lorsque le délégué syndical bénéficie de l'indemnité prévue par la loi du 19 mars 1991 portant un régime de licenciement particulier pour les délégués du personnel aux conseils d'entreprise et aux comités de prévention et de protection au travail, ainsi que pour les candidats délégués du personnel. CHAPITRE VII. - Mode de règlement des différends sociaux, obligations des parties en cas de différend

Art. 34.Les parties reconnaissent que les différends sociaux sont susceptibles d'avoir des répercussions immédiates sur les mineurs ou handicapés hébergés par les institutions ou services. En conséquence, les parties reconnaissent qu'elles doivent tout mettre en oeuvre pour éviter les déclarations prématurées de grève ou de lock-out.

Art. 35.Dans l'hypothèse où un problème vient à se poser dans les relations entre employeurs et travailleurs, une solution doit tout d'abord être recherchée dans l'institution entre la direction et la délégation syndicale.

Art. 36.En cas d'échec des négociations dans l'institution, visées à l'article 35, la partie la plus diligente a la faculté de soumettre le cas à l'appréciation du bureau de conciliation de la commission paritaire.

Art. 37.A l'épuisement de ces différentes tentatives de négociations, et si les organisations de travailleurs envisagent de recourir à la grève, ces dernières doivent déposer un préavis de quatorze jours (calendrier) au président de la commission paritaire et à l'employeur. CHAPITRE VIII. - Dispositions finales

Art. 38.La présente convention collective de travail entre en vigueur le 1er janvier 2000 et est conclue pour une durée indéterminée. Elle peut être dénoncée par chacune des parties moyennant un préavis de six mois adressé par lettre recommandée à la poste au président de la Commission paritaire des maisons d'éducation et d'hébergement. L'organisation qui prend l'initiative de la dénonciation doit en indiquer les motifs et déposer simultanément des propositions d'amendement que les autres organisations signataires s'engagent à discuter au sein de la commission paritaire, dans le délai d'un mois de leur réception. Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 18 septembre 2001. La Ministre de l'Emploi,

juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Deze vergoeding is niet verschuldigd wanneer de syndicale afgevaardigde de vergoeding ontvangt bepaald in de wet van 19 maart 1991 houdende bijzondere ontslagregeling voor de personeelsafgevaardigden in de ondernemingsraden, in de comités voor preventie en bescherming alsmede voor de kandidaat-personeelsafgevaardigden. HOOFDSTUK VII. - Procedure voor het regelen van de sociale geschillen, verplichtingen van de partijen in geval van geschil

Art. 34.De partijen erkennen dat de sociale conflicten een onmiddellijke terugslag kunnen hebben op de minderjarigen of de gehandicapte personen die door de inrichtingen of diensten worden opgevangen. De partijen geven bijgevolg toe dat zij alles in het werk moeten stellen om elke voorbarige verklaring inzake staking of lock-out te vermijden.

Art. 35.In de veronderstelling dat er een probleem oprijst in de betrekkingen tussen werkgevers en werknemers, moet in eerste instantie in de voorziening tussen de directie en de syndicale afvaardiging naar een oplossing worden gezocht.

Art. 36.In geval de onderhandelingen bedoeld in artikel 35 in de voorziening mislukken, heeft de meest gerede partij de mogelijkheid de kwestie aan het oordeel van het verzoeningsbureau van het paritair comité voor te leggen.

Art. 37.Wanneer al deze verschillende pogingen tot onderhandelingen zijn uitgeput en wanneer de werknemersorganisaties overwegen hun toevlucht tot staking te nemen, moeten deze laatsten de stakingsaanzegging van veertien (kalender)dagen indienen bij de voorzitter van het paritair comité en bij de werkgever. HOOFDSTUK VIII. - Slotbepalingen

Art. 38.Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking vanaf 1 januari 2000 en is gesloten voor onbepaalde tijd. Zij kan worden opgezegd door elk van de partijen, mits een opzegging van zes maanden gericht bij een ter post aangetekende brief aan de voorzitter van het Paritair Comité voor de opvoedings- en huisvestingsinrichtingen. De organisatie welke daartoe het initiatief neemt, verbindt er zich toe de redenen van haar opzegging bekend te maken en gelijktijdig amendementsvoorstellen in te dienen, waaromtrent de ondertekende organisaties de verbintenis aangaan deze binnen de maand na ontvangst in het paritair comité te bespreken. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 18 september 2001. De Minister van Werkgelegenheid,

Mme L. ONKELINX Mevr. L. ONKELINX
^