Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 15/05/2018
← Retour vers "Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 9 janvier 2017, conclue au sein de la Commission paritaire des entreprises d'assurances, relative au statut des délégations syndicales "
Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 9 janvier 2017, conclue au sein de la Commission paritaire des entreprises d'assurances, relative au statut des délégations syndicales Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017, gesloten in het Paritair Comité voor het verzekeringswezen, betreffende het statuut van de vakbondsafvaardigingen
SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG
15 MAI 2018. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention 15 MEI 2018. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt
collective de travail du 9 janvier 2017, conclue au sein de la verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017,
Commission paritaire des entreprises d'assurances, relative au statut gesloten in het Paritair Comité voor het verzekeringswezen,
des délégations syndicales (1) betreffende het statuut van de vakbondsafvaardigingen (1)
PHILIPPE, Roi des Belges, FILIP, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28; arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel
Vu la demande de la Commission paritaire des entreprises d'assurances; 28; Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor het verzekeringswezen;
Sur la proposition du Ministre de l'Emploi, Op de voordracht van de Minister van Werk,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

travail du 9 janvier 2017, reprise en annexe, conclue au sein de la overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017,
Commission paritaire des entreprises d'assurances, relative au statut gesloten in het Paritair Comité voor het verzekeringswezen,
des délégations syndicales. betreffende het statuut van de vakbondsafvaardigingen.

Art. 2.Le ministre qui a l'Emploi dans ses attributions est chargé de

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

l'exécution du présent arrêté. dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 15 mai 2018. Gegeven te Brussel, 15 mei 2018.
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de l'Emploi, De Minister van Werk,
K. PEETERS K. PEETERS
_______ _______
Note Nota
(1) Référence au Moniteur belge : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad :
Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969. Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Annexe Bijlage
Commission paritaire des entreprises d'assurances Paritair Comité voor het verzekeringswezen
Convention collective de travail du 9 janvier 2017 Collectieve arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017
Statut des délégations syndicales Statuut van de vakbondsafvaardigingen
(Convention enregistrée le 6 mars 2017 sous le numéro 138201/CO/306) (Overeenkomst geregistreerd op 6 maart 2017 onder het nummer 138201/CO/306)
Préambule Inleiding
En exécution de l'accord sectoriel 2015-2016 du 18 janvier 2016 In uitvoering van het sectorakkoord 2015-2016 van 18 januari 2016
(article 17), les partenaires sociaux ont conclu la présente (artikel 17) hebben de sociale partners deze collectieve
convention collective de travail. arbeidsovereenkomst afgesloten.
Les modifications apportées (à la convention d'origine datant du 5 De (in de originele overeenkomst van 5 december 1977) aangebrachte
décembre 1977) auront pour but de faire coïncider les élections des wijziging hebben tot doel de verkiezingen van de (bestaande)
délégations syndicales (existantes) avec les élections sociales pour vakbondsafvaardigingen te laten samenvallen met de sociale
le conseil d'entreprise et le comité pour la prévention et la verkiezingen voor de ondernemingsraad en het comité voor preventie en
protection au travail (qui ont lieu tous les 4 ans). bescherming op het werk (die elke 4 jaar plaatsvinden).
Toutefois, à l'article 12, les partenaires sociaux ont maintenu la In artikel 12 hebben de sociale partners echter de mogelijkheid open
possibilité de désigner de nouveaux délégués en cours de mandat. gelaten om nieuwe afgevaardigden aan te duiden tijdens het mandaat.
L'expiration normale du mandat est le jour des élections sociales Normaal loopt het mandaat af de dag van de volgende sociale
suivantes. verkiezingen.
CHAPITRE Ier. - Champ d'application HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

Article 1er.La présente convention collective de travail s'applique

de werkgevers en op werknemers van de ondernemingen die ressorteren
aux employeurs et aux travailleurs des entreprises ressortissant à la onder het Paritair Comité voor het verzekeringswezen.
Commission paritaire des entreprises d'assurances. Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft betrekking op het statuut
La présente convention collective de travail concerne le statut des van de vakbondsafvaardigingen die representatief zijn voor het gehele
délégations syndicales représentatives de l'ensemble du personnel; personeel; wat de oprichting van de vakbondsafvaardigingen betreft,
elle ne porte pas préjudice à l'application de la convention die representatief zijn voor het georganiseerd personeel, doet zij
collective de travail conclue le 24 mai 1971 au sein du Conseil geen afbreuk aan de toepassing van de op 24 mei 1971 in de Nationale
national du travail concernant le statut des délégations syndicales du Arbeidsraad gesloten collectieve arbeidsovereenkomst betreffende het
personnel des entreprises, publiée au Moniteur belge du 1er juillet statuut van de vakbondsafvaardigingen van het personeel der
1971, en ce qui concerne la création de délégations syndicales ondernemingen; deze collectieve arbeidsovereenkomst werd bekendgemaakt
représentatives du personnel syndiqué. in het Belgisch Staatsblad van 1 juli 1971.
CHAPITRE II. - Dispositions générales HOOFDSTUK II. - Algemene bepalingen

Art. 2.Les employeurs des entreprises d'assurances occupant au moins

Art. 2.De werkgevers van de verzekeringsondernemingen die ten minste

cent travailleurs ainsi que des entreprises d'assurances occupant de honderd werknemers tewerkstellen, alsook de werkgevers van de
cinquante à nonante-neuf travailleurs et dans lesquelles existe un verzekeringsondernemingen die vijftig tot negenennegentig werknemers
comité pour la prévention et la protection au travail, reconnaissent à l'ensemble des membres de leur personnel le droit de se faire représenter auprès d'eux par une délégation syndicale dont le statut est régi par la présente convention collective de travail. Par "entreprise", au sens de la présente convention collective de travail, il faut entendre : le siège ou la succursale; est considérée comme une seule entreprise l'unité technique d'exploitation, même si elle est constituée de plusieurs entités juridiques, pour autant que leur personnel se trouve dans un même bâtiment et sous la même direction administrative. Semblable délégation est instaurée à la demande d'une ou plusieurs organisations de travailleurs représentatives du personnel de l'entreprise. En cas de contestation par l'employeur du caractère représentatif du personnel de l'entreprise d'une ou plusieurs organisations demanderesses, ce personnel est appelé à se prononcer par référendum, à la majorité simple, sur son désir d'être représenté par la délégation syndicale demandée. A cet effet, le personnel remplit le bulletin de référendum, dont le modèle est repris en annexe, et le glisse dans l'enveloppe qui y est jointe. Toutes les mesures sont prises pour assurer le secret le plus absolu à ladite consultation. Pour l'application du présent article, il faut entendre par "travailleurs" : l'ensemble des personnes sous contrat de louage de travail, dépendant de l'unité technique d'exploitation en question, en ce compris les inspecteurs et les agents. tewerkstellen en in welke ondernemingen een comité voor preventie en bescherming op het werk bestaat, erkennen dat al hun personeelsleden het recht hebben zich bij hen te laten vertegenwoordigen door een vakbondsafvaardiging waarvan het statuut bij deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt geregeld. Onder "onderneming", in de zin van deze collectieve arbeidsovereenkomst, moet worden verstaan : de zetel of het filiaal; de technische bedrijfseenheid wordt als één enkele onderneming beschouwd, zelfs indien zij uit verschillende juridische entiteiten is samengesteld, voor zover hun personeel zich in éénzelfde gebouw bevindt en éénzelfde administratieve directie heeft. Zulk een afvaardiging wordt opgericht op verzoek van één of verschillende werknemersorganisaties die representatief zijn voor het personeel van de onderneming. Ingeval de werkgever de representativiteit voor het ondernemingspersoneel van één of verschillende eisende organisaties betwist, wordt het personeel verzocht zich door een referendum, bij eenvoudige meerderheid, uit te spreken over zijn wens om door de geëiste vakbondsafvaardiging te worden vertegenwoordigd. Te dien einde vult het personeel het referendumbulletin in, waarvan het model als bijlage wordt overgenomen, en steekt het in de omslag welke er is bijgevoegd. Alle maatregelen worden getroffen opdat de meest volledige geheimhouding betreffende dit referendum in acht zal worden genomen. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder "werknemers" verstaan : al de personen gebonden door een arbeidsovereenkomst, die afhankelijk zijn van de technische bedrijfseenheid in kwestie, met inbegrip van de inspecteurs en de agenten.

Art. 3.Les organisations représentatives de travailleurs et

Art. 3.De representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties

d'employeurs affirment les principes suivants : betuigen instemming met de volgende principes :
- les travailleurs reconnaissent la nécessité d'une autorité légitime - de werknemers erkennen de noodzakelijkheid van een gewettigd gezag
des chefs d'entreprise et mettent leur honneur à exécuter van de ondernemingshoofden en rekenen het zich tot een eer hun werk
consciencieusement leur travail; nauwgezet te verrichten;
- les employeurs respectent la dignité des travailleurs et mettent - de werkgevers ontzien de waardigheid van de werknemers en rekenen
leur honneur à les traiter avec justice. Ils s'engagent à ne porter, het zich tot een eer hen rechtvaardig te behandelen. Zij verbinden
directement ou indirectement, aucune entrave à leur liberté zich ertoe hun vrijheid van vereniging en de vrije ontplooiing van hun
d'association, ni au libre développement de leur organisation dans organisatie in de onderneming direct noch indirect te hinderen.
l'entreprise.

Art. 4.L'U.P.E.A. Union professionnelle des entreprises d'assurances belges et étrangères opérant en Belgique) s'engage à recommander à ses affiliés de n'exercer aucune pression sur le personnel pour l'empêcher de se syndiquer et à ne pas consentir aux travailleurs non syndiqués d'autres prérogatives qu'aux travailleurs syndiqués. Les organisations représentatives de travailleurs s'engagent, en respectant la liberté d'association, à recommander à leurs délégués d'observer au sein des entreprises, les pratiques de relations paritaires conformes à l'esprit de la présente convention collective de travail.

Art. 5.Les organisations représentatives des travailleurs et des employeurs s'engagent à recommander à leurs affiliés : - d'inviter respectivement les chefs d'entreprise et les délégués

Art. 4.De B.V.V.O. Beroepsverening der Belgische en buitenlandse verzekeringsondernemingen in België werkzaam) verbindt zich ertoe haar leden aan te bevelen geen enkele druk uit te oefenen op het personeel om het te verhinderen zich bij een werknemersorganisatie aan te sluiten, en aan het niet-aangesloten personeel geen andere voorrechten dan aan het aangesloten personeel toe te kennen. De representatieve werknemersorganisaties verbinden zich ertoe, onder eerbiediging van de vrijheid van verlenging, aan hun afgevaardigden aan te bevelen in de ondernemingen de paritaire betrekkingen naar de geest van deze collectieve arbeidsovereenkomst na te leven.

Art. 5.De representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties verbinden zich ertoe hun aangeslotenen aan te bevelen :

syndicaux à témoigner en toutes circonstances de l'esprit de justice, - respectievelijk de ondernemingshoofden en de vakbondsafgevaardigden
d'équité et de conciliation qui conditionne les bonnes relations te verzoeken in alle omstandigheden blijk te geven van zin voor
sociales dans l'entreprise; rechtvaardigheid, billijkheid en verzoeningsgezindheid wat bepalend is
- de veiller à ce que ces mêmes personnes respectent la législation voor de goede arbeidsbetrekkingen in de onderneming;
sociale, les conventions collectives de travail et le règlement de - ervoor te zorgen dat dezelfde personen de sociale wetgeving, de
travail et conjuguent leurs efforts en vue d'en assurer le respect.

Art. 6.Les organisations représentatives de travailleurs s'engagent : - à se mettre d'accord entre elles, éventuellement en recourant à l'initiative conciliatrice du président de la Commission paritaire des entreprises d'assurances, pour la désignation ou l'élection dans les entreprises d'une délégation syndicale commune, compte tenu du nombre de membres qu'elle doit comporter et de celui qui revient à chaque organisation représentée, à raison de l'effectif de ses affiliés; - à faire en sorte que les délégués désignés ou les candidats aux élections soient choisis en considération de l'autorité dont ils devront disposer dans l'exercice de leurs fonctions, ainsi que pour leur compétence.

collectieve arbeidsovereenkomsten en het arbeidsreglement naleven en hun inspanningen bundelen opdat het zal worden in acht genomen.

Art. 6.De representatieve werknemersorganisaties verbinden zich ertoe : - het onderling eens te worden, en daartoe eventueel een beroep te doen op het verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het Paritair Comité voor het verzekeringswezen, over de aanwijzing of de verkiezing van een gemeenschappelijke vakbondsafvaardiging in de ondernemingen met inachtneming van het aantal leden dat zij moet tellen en dat elke vertegenwoordigde organisatie, naar verhouding van haar aantal aangeslotenen, toekomt; - ervoor te zorgen dat de aangewezen afgevaardigden of de voorgedragen kandidaten worden gekozen met inachtneming van het gezag dat zij bij het uitoefenen van hun functie alsook voor hun bevoegdheid zullen moeten hebben.

CHAPITRE III. - Composition et désignation HOOFDSTUK III. - Samenstelling en aanwijzing

Art. 7.A. Création d'une délégation syndicale

Art. 7.A. Oprichting van een vakbondsafvaardiging

De aanvraag om oprichting van een vakbondsafvaardiging wordt door ten
La demande de création d'une délégation syndicale est introduite par minste één van de representatieve werknemersorganisaties schriftelijk
écrit auprès du chef d'entreprise par au moins une des organisations bij het ondernemingshoofd ingediend.
représentatives de travailleurs. Binnen acht dagen na de ontvangst van deze aanvraag brengt de
Dans les huit jours de la réception de cette demande, l'employeur en werkgever de B.V.V.O. hiervan op de hoogte en deelt hij eventueel mee
avise l'U.P.E.A. et précise éventuellement s'il réclame l'organisation dat hij de organisatie van een referendum eist, zoals wordt bepaald
du référendum prévu par l'article 2 de la présente convention bij artikel 2 van deze collectieve arbeidsovereenkomst.
collective de travail. Binnen een termijn van acht dagen vanaf het verstrijken van de termijn
Dans un délai de huit jours prenant cours à l'expiration du délai visé voorzien in de vorige alinea licht de B.V.V.O. de overige
à l'alinéa précédent, l'U.P.E.A. en informe les autres organisations representatieve werknemersorganisaties hierover in. Deze inlichting
représentatives de travailleurs. Cette information mentionne vermeldt de eventuele inrichting van een referendum alsook de data van
l'organisation éventuelle d'un référendum, ainsi que les dates de la de procedure beschreven in de volgende alinea's en in artikel 9. De
procédure décrite aux alinéas suivants ainsi qu'à l'article 9. B.V.V.O. deelt deze inlichtingen tevens mede aan de eisende
L'U.P.E.A. communique également cette information à l'organisation
demanderesse et à l'employeur. organisatie en aan de werkgever.
Le référendum prévu à l'article 2 est organisé par les parties Het referendum waarvan sprake is in artikel 2 van deze collectieve
arbeidsovereenkomst wordt georganiseerd door de betrokken partijen
intéressées dans les 15 jours qui suivent l'expiration du délai de 8 binnen de 15 dagen volgend op het verstrijken van de termijn van 8
jours dont question au troisième alinéa du présent article. dagen waarvan sprake in de derde alinea van onderhavig artikel.
Dans les 30 jours suivant l'expiration du délai visé à l'alinéa 3 ou Binnen de 30 dagen volgend op het verstrijken van de termijn bedoeld
du délai de 15 jours visé à l'alinéa 4 en cas de résultat positif du in alinea 3 of van de termijn van 15 dagen bedoeld in alinea 4 ingeval
référendum, les organisations syndicales autres que l'organisation van een positieve uitslag van het referendum, geven de vakorganisaties
demanderesse font savoir à l'U.P.E.A. si elles désirent présenter des andere dan de eisende organisatie aan de B.V.V.O. te kennen of zij
délégués. afgevaardigden wensen voor te dragen.
Dans les 8 jours suivant l'expiration du délai de 30 jours visé à Binnen 8 dagen volgend op het verstrijken van de termijn van 30 dagen
l'alinéa précédent, l'U.P.E.A. informe, le cas échéant, l'employeur et waarvan sprake in de vorige alinea licht de B.V.V.O. desgevallend de
l'organisation syndicale demanderesse, de l'intention d'autres werkgever en de eisende vakorganisatie in over het voornemen van de
organisations de présenter des délégués. andere organisaties afgevaardigden voor te dragen.
B. Renouvellement d'une délégation syndicale B. Vernieuwing van een vakbondsafvaardiging
Les délégations syndicales sont renouvelées tous les quatre ans. De vakbondsafvaardigingen worden elke vier jaar vernieuwd.
Le renouvellement des délégations syndicales coïncide avec les De vernieuwing van de vakbondsafvaardigingen valt samen met de sociale
élections sociales. En ce cas le calendrier électoral débute par verkiezingen. In dit geval vangt de verkiezingskalender aan met de
l'affichage de la date des élections et est ensuite identique à celui aanplakking van de datum der verkiezingen en loopt hij verder gelijk
des élections sociales. met deze voor de sociale verkiezingen.

Art. 8.A. Les délégations syndicales créées en vertu de la présente

Art. 8.A. De vakbondsafvaardigingen opgericht krachtens deze

convention collective de travail et qui remplacent une délégation du collectieve arbeidsovereenkomst en ter vervanging van een
personnel fonctionnant selon le statut du 1er mars 1968 comprennent personeelsafvaardiging die werkt volgens het statuut van 1 maart 1968
les membres suivants : tellen het volgende aantal leden :
- 4 délégués effectifs et 4 délégués suppléants pour 50 à 150 - 4 gewone afgevaardigden en 4 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs; 50 tot 150 werknemers;
- 5 délégués effectifs et 5 délégués suppléants pour 151 à 250 - 5 gewone afgevaardigden en 5 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs; 151 tot 250 werknemers;
- 6 délégués effectifs et 6 délégués suppléants pour 251 à 400 - 6 gewone afgevaardigden en 6 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs; 251 tot 400 werknemers;
- 7 délégués effectifs et 7 délégués suppléants pour 401 à 600 - 7 gewone afgevaardigden en 7 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs; 401 tot 600 werknemers;
- 8 délégués effectifs et 8 délégués suppléants pour 601 à 800 - 8 gewone afgevaardigden en 8 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs; 601 tot 800 werknemers;
- 9 délégués effectifs et 9 délégués suppléants pour plus de 800 - 9 gewone afgevaardigden en 9 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs. meer dan 800 werknemers.
B. Les délégations syndicales fonctionnant en vertu de la présente B. De vakbondsafvaardigingen die werken overeenkomstig deze
convention collective de travail et les délégations du personnel collectieve arbeidsovereenkomst en de personeelsafvaardigingen die
fonctionnant en vertu du statut du 1er mars 1968 créées à partir du 1er werken volgens het statuut van 1 maart 1968, en die vanaf 1 januari
janvier 1973, sans remplacer une délégation préexistante, comprennent 1973 zijn opgericht, zonder een vroegere bestaande afvaardiging te
les membres suivants : vervangen, tellen het volgende aantal leden :
- 3 délégués effectifs et 3 délégués suppléants pour 50 à 150 - 3 gewone afgevaardigden en 3 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs; 50 tot 150 werknemers;
- 4 délégués effectifs et 4 délégués suppléants pour 151 à 250 - 4 gewone afgevaardigden en 4 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs; 151 tot 250 werknemers;
- 5 délégués effectifs et 5 délégués suppléants pour 251 à 400 - 5 gewone afgevaardigden en 5 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs; 251 tot 400 werknemers;
- 6 délégués effectifs et 6 délégués suppléants pour 401 à 600 - 6 gewone afgevaardigden en 6 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs; 401 tot 600 werknemers;
- 7 délégués effectifs et 7 délégués suppléants pour 601 à 800 - 7 gewone afgevaardigden en 7 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs; 601 tot 800 werknemers;
- 8 délégués effectifs et 8 délégués suppléants pour 801 à 1 000 - 8 gewone afgevaardigden en 8 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs; 801 tot 1 000 werknemers;
- 9 délégués effectifs et 9 délégués suppléants pour plus de 1 000 - 9 gewone afgevaardigden en 9 plaatsvervangende afgevaardigden voor
travailleurs. meer dan 1 000 werknemers.
C. La délégation syndicale doit toujours compter au moins deux C. Om geldig te zijn samengesteld moet de vakbondsafvaardiging steeds
délégués pour être valablement constituée. ten minste twee afgevaardigden tellen.

Art. 9.Les organisations représentatives des travailleurs s'entendent

Art. 9.De representatieve werknemersorganisaties komen overeen, de

entre elles pour désigner les délégués au prorata du nombre respectif afgevaardigden aan te wijzen naar rata van hun respectievelijk aantal
de leurs adhérents dans chaque siège ou succursale. aangeslotenen in iedere zetel of filiaal.
En cas d'accord, chacune d'elle communique au chef d'entreprise la Indien hierover een overeenkomst wordt bereikt, zendt ieder van hen
liste des délégués désignés par elle. Cette communication se fait dans aan het ondernemingshoofd de lijst van de afgevaardigden die zij heeft
les 30 jours qui suivent l'expiration du délai de 30 jours visé à aangewezen toe. Deze mededeling dient te gebeuren binnen de 30 dagen
volgend op het verstrijken van de termijn van 30 dagen bedoeld in
l'alinéa 5 de l'article 7, A lorsqu'il s'agit d'une création de alinea 5 van artikel 7, A ingeval van oprichting van een
délégation syndicale. vakbondsafvaardiging.
Lorsqu'aucun accord ne peut intervenir entre les organisations Wanneer tussen de representatieve werknemersorganisaties geen akkoord
représentatives des travailleurs au sujet de la répartition des wordt bereikt over de verdeling van de mandaten, worden verkiezingen
mandats, des élections sont organisées. L'organisation demanderesse en gehouden. De eisende organisatie licht de werkgever hierover in
informe l'employeur également dans les 30 jours suivant l'expiration eveneens binnen de 30 dagen volgend op het verstrijken van de termijn
du délai de 30 jours visé à l'alinéa 5 de l'article 7, A. van 30 dagen voorzien in alinea 5 van artikel 7, A.
Le calendrier à suivre dans ce cas est celui applicable aux élections In dit geval wordt de kalender gevolgd die van toepassing is bij de
pour la constitution des comités pour la prévention et la protection verkiezingen voor de oprichting van de comités voor preventie en
au travail. L'affichage de la date des élections a lieu dans les 8 bescherming op het werk. De aanplakking van de datum der verkiezingen
jours qui suivent l'expiration du délai de 30 jours visé à l'alinéa 3 geschiedt binnen de 8 dagen na het verstrijken van de termijn van 30
(ainsi modifié par l'article 2 de la convention collective de travail dagen voorzien in alinea 3 (zo gewijzigd door artikel 2 van de
du 11 juin 1987, arrêté royal du 11 décembre 1987, Moniteur belge du 5 collectieve arbeidsovereenkomst van 11 juni 1987, koninklijk besluit
janvier 1988). van 11 december 1987, Belgisch Staatsblad van 5 januari 1988).

Art. 10.Pour pouvoir être désignés en qualité de délégué syndical,

Art. 10.Om als vakbondsafgevaardigde te kunnen worden aangewezen,

les membres doivent remplir les conditions suivantes : moeten de leden aan de volgende voorwaarden voldoen :
a. être âgés de vingt et un ans au moins (chaque organisation a. ten minste éénentwintig jaar oud zijn (iedere representatieve
représentative de travailleurs a la faculté de désigner au maximum un werknemersorganisatie mag maximaal één van de afgevaardigden aanwijzen
des délégués parmi les travailleurs âgés de dix-huit à vingt ans); onder de werknemers van achttien tot twintig jaar);
b. avoir un an de présence effective dans l'entreprise; b. één jaar werkelijke aanwezigheid hebben in de onderneming;
c. ne pas être en période de préavis. c. zich niet in een opzeggingsperiode bevinden.

Art. 11.(...) Article supprimé par la présente convention collective

Art. 11.(...) Artikel opgeheven door de collectieve

de travail du 9 janvier 2017. arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017.

Art. 12.Le mandat du délégué syndical prend fin :

Art. 12.Het mandaat van de vakbondsafgevaardigde eindigt :

a. à son expiration normale; a. wanneer het normaal verstrijkt;
b. par démission signifiée par écrit à l'employeur par l'organisation b. door ontslag waarvan aan de werkgever schriftelijk kennis wordt
représentative de travailleurs qui l'a présenté; gegeven door de representatieve werknemersorganisatie die hem heeft
voorgedragen;
c. par démission du délégué signifiée par écrit à l'employeur, lequel c. door ontslag van de afgevaardigde, schriftelijk medegedeeld aan de
prévient l'organisation représentative de travailleurs qui l'a werkgever, die de representatieve werknemersorganisatie verwittigt die
présenté; de afgevaardigde heeft voorgedragen;
d. lorsque le délégué cesse de faire partie de l'entreprise; d. wanneer de afgevaardigde niet meer behoort tot de onderneming;
e. lorsque le délégué cesse de faire partie de l'organisation e. wanneer de afgevaardigde geen lid meer is van de representatieve
représentative de travailleurs dont il était membre au moment de sa werknemersorganisatie waarvan hij lid was op het ogenblik van zijn
désignation. aanwijzing.
Lorsqu'il est mis fin au mandat d'un délégué pour une des raisons reprises ci-avant, autre que celle énoncée sous a, il appartient à l'organisation représentative de travailleurs concernée de désigner un nouveau délégué. CHAPITRE IV. - Compétence et fonctionnement

Art. 13.Sous réserve du maintien d'autres procédures existantes, toute réclamation individuelle doit être présentée au chef d'entreprise ou à son représentant en suivant la voie hiérarchique. A sa demande, le travailleur peut être assisté par un délégué syndical de son choix. Les réclamations qui n'ont pas été satisfaites dans un délai normal par la ou les voies indiquées à l'alinéa précédent, peuvent ensuite être représentées au chef d'entreprise ou à son représentant par la délégation syndicale.

Art. 14.La délégation syndicale est reçue à sa demande, par le chef d'entreprise ou son représentant à l'occasion d'un différend collectif survenu ou menaçant de survenir dans l'entreprise et concernant :

Wanneer aan het mandaat van een afgevaardigde een einde wordt gemaakt om één van de hierboven aangehaalde redenen, andere dan die welke vermeld zijn onder a, staat het aan de betrokken representatieve werknemersorganisatie een nieuwe afgevaardigde aan te wijzen. HOOFDSTUK IV. - Bevoegdheid en werking

Art. 13.Onder voorbehoud van de handhaving van andere bestaande procedures, moet iedere individuele klacht aan het ondernemingshoofd of aan zijn plaatsvervanger langs de hiërarchische weg worden voorgelegd. Op zijn verzoek, mag de werknemer door een vakbondsafgevaardigde van zijn keuze worden bijgestaan. De klachten waaraan binnen een normale termijn niet is tegemoetgekomen op de wijze(n) vermeld in het vorige lid, kunnen daarna aan het ondernemingshoofd of aan zijn plaatsvervanger opnieuw worden voorgelegd door de vakbondsafvaardiging.

Art. 14.De vakbondsafvaardiging wordt, op haar verzoek, door het ondernemingshoofd of zijn plaatsvervanger ontvangen in geval van een in de onderneming gerezen of dreigend collectief geschil betreffende : a. de overtreding van de fundamentele principes vermeld in de

a. les infractions aux principes fondamentaux rappelés aux articles 3 hierboven aangehaalde artikelen 3 tot 6;
à 6 mentionnés ci-dessus;
b. l'application des lois sociales, du règlement de travail et des b. de toepassing van de sociale wetten, van het arbeidsreglement en
contrats individuels de louage de travail; van de individuele arbeidsovereenkomsten;
c. l'application aux membres du personnel des barèmes et des règles de c. de toepassing op de personeelsleden van de loonschalen en
classification en usage dans le secteur des assurances. classificatieregels die van kracht zijn in de sector verzekeringen.

Art. 15.En cas d'échec de l'intervention prévue aux articles 13 et

Art. 15.Ingeval de in de artikelen 13 en 14 bedoelde tussenkomst

14, un appel peut être introduit à l'initiative de l'organisation zonder gevolg blijft, mag, op initiatief van de bevoegde
professionnelle compétente auprès de la direction de l'entreprise ou beroepsorganisatie, een beroep worden gedaan op de directie van de
auprès de la Commission paritaire des entreprises d'assurances. onderneming of op het Paritair Comité voor het verzekeringswezen.
Dans ce dernier cas, le président en saisit au plus tôt la commission In dit laatste geval, maakt de voorzitter de zaak zo spoedig mogelijk
restreinte de conciliation. aanhangig bij het beperkt verzoeningscomité.
CHAPITRE V. - Statut des délégués HOOFDSTUK V. - Statuut van de afgevaardigden

Art. 16.Les membres de la délégation syndicale restent soumis aux

Art. 16.De leden van de vakbondsafvaardiging moeten de wettelijke

prescriptions légales en matière de contrat de louage de travail. Ils voorschriften betreffende de arbeidsovereenkomst verder naleven. Zij
continuent à bénéficier des possibilités de promotion et d'avancement normales.

Art. 17.La délégation syndicale peut, sans que cela puisse perturber l'organisation du travail, procéder oralement ou par écrit, à toutes communications utiles au personnel. Ces communications doivent avoir un caractère professionnel ou syndical. Des réunions d'information du personnel de l'entreprise peuvent être organisées par la délégation syndicale sur les lieux du travail et pendant les heures de travail, moyennant accord de l'employeur. Ce dernier ne peut refuser arbitrairement cet accord.

blijven verder in aanmerking komen voor de normale mogelijkheden van bevordering en verhoging in graad.

Art. 17.De vakbondsafvaardiging mag mondeling of schriftelijk alle mededelingen doen welke nuttig zijn voor het personeel, zonder dat zulks de organisatie van het werk mag verstoren. Deze mededelingen moeten verband houden met het beroep of de vakbond. Informatievergaderingen voor het personeel van de onderneming mogen in de werkplaats en gedurende de werkuren worden georganiseerd door de vakbondsafvaardiging, zo de werkgever hierin toestemt. Hij mag niet willekeurig toestemming weigeren.

Art. 18.Les membres de la délégation syndicale ne peuvent pas être

Art. 18.De leden van de vakbondsafvaardiging mogen niet worden

licenciés pour des motifs inhérents à l'exercice de leur mandat. L'employeur qui envisage de licencier un délégué syndical, pour quelque motif que ce soit, sauf pour motif grave, en informe préalablement la délégation syndicale ainsi que l'organisation représentative de travailleurs qui a présenté la candidature de ce délégué. Cette information se fait par lettre recommandée sortant ses effets le troisième jour suivant la date de son expédition. L'organisation représentative de travailleurs intéressée dispose d'un délai de sept jours pour notifier son refus d'admettre la validité du licenciement envisagé; cette notification se fait par lettre recommandée. La période de sept jours débute le jour où la lettre envoyée par l'employeur sort ses effets. L'absence de réaction de l'organisation représentative de travailleurs est à considérer comme une acceptation de la validité du licenciement envisagé. Si l'organisation représentative de travailleurs refuse d'admettre la validité du licenciement envisagé, la partie la plus diligente a la faculté de soumettre le cas à l'appréciation du bureau de conciliation de la commission paritaire. L'exécution de la mesure de licenciement ne peut intervenir pendant la durée de cette procédure. Si le bureau de conciliation n'a pu arriver à une décision unanime dans les trente jours de la demande d'intervention, le litige concernant la validité des motifs invoqués par l'employeur pour justifier le licenciement est soumis au tribunal du travail.

Art. 19.En cas de licenciement d'un délégué syndical pour motif grave, la délégation syndicale doit en être informée immédiatement.

ontslagen om redenen welke eigen zijn aan de uitoefening van hun mandaat. De werkgever die voornemens is een vakbondsafgevaardigde om welke reden ook, met uitzondering van dringende reden, te ontslaan, stelt de vakbondsafvaardiging hiervan vooraf in kennis alsook de representatieve werknemersorganisatie die deze afgevaardigde heeft voorgedragen. Deze kennisgeving geschiedt bij aangetekend schrijven en heeft uitwerking op de derde dag na de verzendingsdatum. De betrokken representatieve werknemersorganisatie beschikt over een termijn van zeven dagen om te kennen te geven dat zij de geldigheid van het voorgenomen ontslag weigert te erkennen; deze mededeling geschiedt bij aangetekend schrijven. De termijn van zeven dagen neemt een aanvang op de dag waarop de door de werkgever toegezonden brief uitwerking heeft. Indien de representatieve werknemersorganisatie hierop niet reageert, moet dit worden beschouwd als een erkenning van de geldigheid van het voorgenomen ontslag. Indien de representatieve werknemersorganisatie weigert de geldigheid van het voorgenomen ontslag te erkennen, mag de meest gerede partij het geval aan het verzoeningsbureau van het paritair comité voorleggen. De maatregel tot ontslag mag niet worden uitgevoerd tijdens deze procedure. Indien het verzoeningsbureau geen éénparige beslissing heeft kunnen nemen binnen dertig dagen na de aanvraag om tussenkomst, wordt het geschil betreffende de geldigheid van de redenen welke door de werkgever worden aangevoerd ter rechtvaardiging van het ontslag aanhangig gemaakt bij de arbeidsrechtbank.

Art. 19.Ingeval van ontslag om dringende reden van een vakbondsafgevaardigde, moet de vakbondsafvaardiging hieromtrent onmiddellijk worden ingelicht.

Art. 20.Une indemnité forfaitaire est due par l'employeur dans les

Art. 20.Een forfaitaire vergoeding is door de werkgever verschuldigd

cas suivants : in de volgende gevallen :
1. s'il licencie un délégué syndical sans respecter la procédure 1. indien hij een vakbondsafgevaardigde ontslaat, zonder de bij
prévue à l'article 18; artikel 18 bepaalde procedure na te leven;
2. si au terme de cette procédure, la validité des motifs du 2. indien aan het einde van deze procedure de geldigheid van de
licenciement eu égard à la disposition de l'article 18, alinéa redenen van het ontslag, rekening houdend met de bepaling van artikel
premier, n'est pas reconnue par le bureau de conciliation ou par le 18, eerste lid, door het verzoeningsbureau of de arbeidsrechtbank niet
tribunal du travail; wordt erkend;
3. si l'employeur a licencié le délégué syndical pour motif grave et 3. indien de werkgever een vakbondsafgevaardigde heeft ontslagen om
que le tribunal du travail a déclaré le licenciement non fondé; dringende reden en de arbeidsrechtbank het ontslag ongegrond heeft
4. si le contrat de louage de travail a pris fin en raison d'une faute verklaard; 4. indien de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd wegens een ernstige
grave de l'employeur constituant pour le délégué un motif de tekortkoming van de werkgever, zodat dit voor de afgevaardigde een
résiliation immédiate du contrat. reden is om de overeenkomst op staande voet te beëindigen.
L'indemnité forfaitaire est égale à la rémunération brute d'un an, De forfaitaire vergoeding is gelijk aan het brutoloon van één jaar,
sans préjudice de l'application de la loi du 3 juillet 1978 relative onverminderd de toepassing van de wet van 3 juli 1978 betreffende de
aux contrats de travail. arbeidsovereenkomsten.
Cette indemnité n'est pas due lorsque le délégué syndical bénéficie de Deze vergoeding is niet verschuldigd wanneer de vakbondsafgevaardigde
l'indemnité en application des articles 16-18 de la loi du 19 mars de vergoeding geniet krachtens de artikelen 16-18 van de wet van 19
1991 portant un régime de licenciement particulier pour les délégués maart 1991 houdende bijzondere ontslagregeling voor de
du personnel aux conseils d'entreprise et aux comités de sécurité, personeelsafgevaardigden in de ondernemingsraden en in de comités voor
d'hygiène et d'embellissement des lieux de travail, ainsi que pour les veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen alsmede voor
candidats-délégués du personnel. de kandidaatpersoneelsafgevaardigden.
CHAPITRE VI. - Rôle de la délégation syndicale HOOFDSTUK VI. - Rol van de vakbondsafvaardiging
en cas d'inexistence de conseil d'entreprise bij ontstentenis van een ondernemingsraad

Art. 21.En cas d'inexistence de conseil d'entreprise, la délégation

Art. 21.Bij ontstentenis van een ondernemingsraad mag de

syndicale peut assumer les tâches, droits et missions qui sont confiés vakbondsafvaardiging de taken en opdrachten vervullen en de rechten
à ce conseil au chapitre II, articles 3 et suivants de la convention uitoefenen welke aan deze raad worden toegekend in hoofdstuk II,
collective de travail conclue le 9 mars 1972 au sein du Conseil artikelen 3 en volgende van de collectieve arbeidsovereenkomst op 9
national du travail, coordonnant les accords nationaux et les maart 1972 in de Nationale Arbeidsraad gesloten, tot coördinatie van
conventions collectives de travail relatifs aux conseils d'entreprise, de in de Nationale Arbeidsraad gesloten nationale akkoorden en
conclus au sein du Conseil national du travail, rendue obligatoire par collectieve arbeidsovereenkomsten betreffende de ondernemingsraden,
l'arrêté royal du 12 septembre 1972. algemeen verbindend verklaard bij koninklijk besluit van 12 september
CHAPITRE VII. - Disposition générale 1972. HOODFSTUK VII. - Algemene bepaling

Art. 22.Dans les entreprises où existe déjà une délégation du

Art. 22.In de ondernemingen waar reeds een personeelsafvaardiging

personnel à majorité syndicale, celle-ci est transformée, sur demande bestaat waarvan de meerderheid aangesloten zijn bij een vakvereniging,
des organisations représentatives de travailleurs, en une délégation wordt deze personeelsafvaardiging, op verzoek van de representatieve
syndicale. werknemersorganisaties, omgevormd tot een vakbondsafvaardiging.
CHAPITRE VIII. - Dispositions finales HOOFDSTUK VIII. - Slotbepalingen

Art. 23.La présente convention collective de travail annule et

Art. 23.Deze collectieve arbeidsovereenkomst annuleert en vervangt de

remplace la convention collective de travail du 5 décembre 1977 collectieve arbeidsovereenkomst van 5 december 1977 betreffende het
concernant le statut des délégations syndicales (n° 4985/CO/306). statuut van de vakbondsafvaardigingen (nr. 4985/CO/306).

Art. 24.La présente convention collective de travail est conclue pour

Art. 24.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is gesloten voor

une durée indéterminée et entre en vigueur le 1er janvier 2017. onbepaalde duur en treedt in werking op 1 januari 2017.
Chaque partie signataire peut dénoncer la présente convention Iedere ondertekenende partij mag deze collectieve arbeidsovereenkomst
collective de travail moyennant un préavis de trois mois. opzeggen mits een opzegging van drie maanden.
Ce préavis est adressé, par lettre recommandée à la poste, au Deze opzegging wordt gericht, bij een ter post aangetekende brief, aan
président de la Commission paritaire des entreprises d'assurances. de voorzitter van het Paritair Comité voor het verzekeringswezen.
Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 15 mai 2018. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 15 mei
Le Ministre de l'Emploi, 2018. De Minister van Werk,
K. PEETERS K. PEETERS
Annexe à la convention collective de travail du 9 janvier 2017, Bijlage aan de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 januari 2017,
conclue au sein de la Commission paritaire gesloten in het Paritair Comité
des entreprises d'assurances, relative au statut des délégations voor het verzekeringswezen, betreffende het statuut van de
syndicales vakbondsafvaardigingen
Note et bulletin de référendum Nota en referendumbulletin
A. Note A. Nota
- La convention collective n° 5 du Conseil national du travail prévoit - De collectieve overeenkomst nr. 5 van de Nationale Arbeidsraad
: voorziet :
1. que le personnel syndiqué peut être représenté auprès de son 1. dat het gesyndiceerde personeel bij zijn werkgever door een
employeur par une délégation syndicale dont les membres sont désignés syndicale afvaardiging mag vertegenwoordigd zijn, waarvan de leden
ou élus par le personnel de l'entreprise; door het personeel aangesteld of verkozen worden;
2. que par convention conclue en commission paritaire, cette 2. dat, bij in paritair comité gesloten overeenkomst, deze
représentation des travailleurs par la délégation syndicale peut être vertegenwoordiging van de werknemers door een syndicale afvaardiging
étendue à l'ensemble du personnel selon des conditions propres à tot het geheel van het personeel kan uitgebreid worden onder de
chaque secteur. voorwaarden eigen aan elke sector.
- Une convention collective conclue le 5 décembre 1977 en Commission - Een op 5 december 1977 in het Paritair Comité voor het
paritaire des entreprises d'assurances, entre l'U.P.E.A. et les verzekeringswezen tussen de B.V.V.O. en de syndicale organisaties
organisations syndicales, stipule : gesloten collectieve overeenkomst bepaalt :
- qu'une délégation syndicale répondant aux caractéristiques
mentionnées sub 2 ci-avant peut être instaurée dans les entreprises - dat een syndicale afvaardiging, die aan de in sub 2 hierboven
vermelde voorwaarden voldoet, in elke verzekeringsonderneming die ten
d'assurances occupant au moins 100 travailleurs ainsi que dans les minste 100 werknemers tewerkstelt alsook in de
entreprises d'assurances occupant de 50 à 99 travailleurs et dans lesquelles existe un comité pour la prévention et la protection au travail; - que cette délégation syndicale sera représentative de l'ensemble du personnel; - que si une contestation existe quant au caractère représentatif du personnel de l'entreprise d'une ou de plusieurs organisations syndicales, ce personnel sera appelé à se prononcer, à la majorité simple, sur son désir d'être représenté par la délégation syndicale demandée. - En application de cette dernière clause, il est demandé au personnel de la compagnie .......................... de se prononcer par voie de référendum, sur son désir d'être représenté auprès de son employeur par une délégation syndicale. Voulez-vous, à cet effet, remplir le bulletin de référendum ci-joint, et le glisser dans l'enveloppe annexée. Toutes mesures ont été prises pour assurer le secret le plus absolu à la présente consultation. Signature : verzekeringsondernemingen die 50 tot 99 werknemers tewerkstellen en in welke ondernemingen een comité voor preventie en bescherming op het werk bestaat, kan opgericht worden; - dat deze syndicale afvaardiging representatief zal zijn voor het geheel van het personeel; - dat, indien er een betwisting bestaat wat het representatief karakter betreft van het ondernemingspersoneel van één of meerdere syndicale organisaties, dit personeel zich zal uit te spreken hebben, bij enkelvoudige meerderheid, over de wenselijkheid om door de aanvragende syndicale afvaardiging vertegenwoordigd te worden. - In toepassing van deze laatste clausule wordt aan het personeel van de maatschappij .......................... gevraagd zich uit te spreken, bij middel van een referendum, over zijn wens bij de werkgever vertegenwoordigd te worden door een syndicale afvaardiging. Wilt u ten dien einde bijgaand referendumbulletin invullen en in bijgaande omslag schuiven. Alle maatregelen worden getroffen om het meest volledige geheim wat deze raadpleging betreft, te vrijwaren. Handtekening,
Direction Un représentant de chacune des organisations syndicales Directie Een vertegenwoordiger van elk der aanvragende syndicale
demanderesses. organisaties
B. Bulletin (modèle) B. Bulletin (model)
Bulletin de référendum Referendumbulletin
Désirez-vous que les intérêts de l'ensemble du personnel de votre Wenst u dat de belangen van het geheel van het personeel van uw
société soient confiés à une délégation syndicale? maatschappij aan een syndicale afvaardiging toevertrouwd worden?
OUI O (*) NON O (*) JA O (*) NEEN O (*)
________________ ________________
(*) Biffer la mention inutile. (*) Het onnodige schrappen.
Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 15 mai 2018. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 15 mei
Le Ministre de l'Emploi, 2018. De Minister van Werk,
K. PEETERS K. PEETERS
^