Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 13/07/2006
← Retour vers "Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 23 octobre 1964 portant fixation des normes auxquelles les hôpitaux et leurs services doivent répondre "
Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 23 octobre 1964 portant fixation des normes auxquelles les hôpitaux et leurs services doivent répondre Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 oktober 1964 tot bepaling van de normen die door de ziekenhuizen en hun diensten moeten worden nageleefd
SERVICE PUBLIC FEDERAL SANTE PUBLIQUE, SECURITE DE LA CHAINE ALIMENTAIRE ET ENVIRONNEMENT 13 JUILLET 2006. - Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 23 octobre 1964 portant fixation des normes auxquelles les hôpitaux et leurs services doivent répondre ALBERT II, Roi des Belges, A tous, présents et à venir, Salut. FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 13 JULI 2006. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 oktober 1964 tot bepaling van de normen die door de ziekenhuizen en hun diensten moeten worden nageleefd ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987, notamment Gelet op de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987,
l'article 68, modifié par l'arrêté royal du 25 avril 1997, confirmé inzonderheid op artikel 68, gewijzigd bij het koninklijk besluit van
par la loi du 12 décembre 1997; 25 april 1997, bekrachtigd bij de wet van 12 december 1997;
Vu l'arrêté royal du 23 octobre 1964 portant fixation des normes Gelet op het koninklijk besluit van 23 oktober 1964 tot bepaling van
auxquelles les hôpitaux et leurs services doivent répondre, annexe « de normen die door de ziekenhuizen en hun diensten moeten worden
III. Normes générales applicables à tous les établissements », « nageleefd, bijlage, « Algemene normen die op al de inrichtingen
Normes d'organisation », notamment le 2°, modifié par les arrêtés toepasselijk zijn », « III. Organisatorische normen », inzonderheid op
royaux des 14 août 1987 et 15 février 1999, le 12°, remplacé par 2°, gewijzigd bij de koninklijke besluiten van 14 augustus 1987 en 15
februari 1999, op 12°, vervangen bij koninklijk besluit van 14
l'arrêté royal du 14 août 1987 et le 12°quater, inséré par l'arrêté augustus 1987 en op 12°quater, ingevoegd bij koninklijk besluit van 14
royal du 14 août 1987; augustus 1987;
Vu l'avis du 9 mars 2006 du Conseil national des établissements Gelet op het advies van de Nationale Raad voor ziekenhuisvoorzieningen
hospitaliers; van 9 maart 2006;
Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances du 2 mai 2006; Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën van 2 mei 2006;
Vu l'avis 40.534/3 du Conseil d'Etat, donné le 13 juin 2006 en Gelet op het advies 40.534/3 van de Raad van State, gegeven op 13 juni
application de l'article 84, § 1, alinéa 1er, 1°, des lois coordonnées 2006 met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 1°, van de
sur le Conseil d'Etat; gecoördineerde wetten op de Raad van State;
Sur la proposition de Notre Ministre de la Santé publique, Op de voordracht van Onze Minister van Volksgezondheid,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Le 2° de la rubrique « III. Normes d'organisation » de la

Artikel 1.Punt 2° van rubriek « III. Organisatorische normen » van

partie « Normes générales applicables à tous les établissements », onderdeel « Algemene normen die op al de inrichtingen toepasselijk
figurant en annexe de l'arrêté royal du 23 octobre 1964 portant zijn », gevoegd als bijlage bij het koninklijk besluit van 23 oktober
fixation des normes auxquelles les hôpitaux et leurs services doivent 1964 tot bepaling van de normen die door de ziekenhuizen moeten worden
répondre, modifié par les arrêtés royaux des 14 août 1987 et 15 nageleefd, gewijzigd bij de koninklijke besluiten van 14 augustus 1987
février 1999, est remplacé par le suivant : en 15 februari 1999, wordt vervangen als volgt :
« 2° Dans chaque hôpital, la responsabilité de l'activité infirmière « 2° In elk ziekenhuis dient de verantwoordelijkheid met betrekking
sera confiée à un infirmier gradué ou accoucheuse, ou à un bachelier tot de verpleegkundige activiteit, te worden toevertrouwd aan een
en soins infirmiers ou bachelier accoucheuse, au titre de chef du gegradueerde verpleegkundige of vroedvrouw of een bachelor in de
département infirmier. Il aura réussi une formation complémentaire de verpleegkunde of de vroedkunde als hoofd van het verpleegkundig
departement. Hij heeft een bijkomende opleiding gevolgd van
niveau universitaire, master en art infirmier et obstétrique ou master universitair niveau, master in de verpleegkunde en de vroedkunde of
en santé publique. master in de gezondheidsvoorlichting en -bevordering.
Sans préjudice de la mission du directeur de l'hôpital, visée à Onverminderd de opdracht van de directeur van het ziekenhuis, zoals
l'article 8, 2°, et à l'article 12 de la loi sur les hôpitaux, le chef bedoeld in artikel 8, 2°, en in artikel 12 van de wet op de
ziekenhuizen, werkt het hoofd van het verpleegkundig departement van
du département infirmier participe à l'intégration de l'activité het ziekenhuis mee aan de integratie van de verpleegkundige activiteit
infirmière dans l'ensemble des activités de l'hôpital, et cela en in het geheel van de activiteit van het ziekenhuis, en dit in nauw
contact étroit avec le médecin en chef et les responsables des contact met de hoofdgeneesheer en de verantwoordelijken van de
différents aspects des activités de l'hôpital. onderscheiden aspecten van de ziekenhuisactiviteiten.
Afin de soutenir les aspects de l'organisation et de contenu des soins Ter ondersteuning van de organisatorische en inhoudelijke aspecten van
infirmiers, un cadre intermédiaire composé d'infirmiers-chefs de de verpleegkundige zorgverlening, dient in de algemene ziekenhuizen
service doit être prévu dans les hôpitaux généraux. Le cadre een middenkader, bestaande uit verpleegkundigen-diensthoofden, te
intermédiaire est constitué, par 150 lits, par au moins un infirmier gradué ou accoucheuse, ou un bachelier en soins infirmiers ou bachelier accoucheuse qui aura réussi une formation complémentaire de niveau universitaire, master en art infirmier et obstétrique ou master en santé publique. Dans tous les hôpitaux psychiatriques, il y a lieu de prévoir un cadre intermédiaire composé d'infirmiers-chefs de service. Le cadre intermédiaire est constitué par au moins un infirmier gradué ou accoucheuse, ou un bachelier en soins infirmiers ou bachelier worden voorzien. Het middenkader wordt er, per 150 bedden, gevormd door tenminste één gegradueerde verpleegkundige of vroedvrouw of één bachelor in de verpleegkunde of de vroedkunde die bovendien een bijkomende opleiding heeft gevolgd van universitair niveau, master in de verpleegkunde en de vroedkunde of master in de gezondheidsvoorlichting en -bevordering. In alle psychiatrische ziekenhuizen dient een middenkader, bestaande uit verpleegkundigen-diensthoofden, te worden voorzien. Het middenkader wordt er gevormd door tenminste één gegradueerde verpleegkundige of vroedvrouw of één bachelor in de verpleegkunde of de vroedkunde die bovendien een bijkomende opleiding heeft gevolgd van
accoucheuse qui aura réussi une formation complémentaire de niveau universitair niveau, master in de verpleegkunde en de vroedkunde of
universitaire, master en art infirmier et obstétrique ou master en master in de gezondheidsvoorlichting en -bevordering.
santé publique.
Dans les hôpitaux psychiatriques comptant 150 lits ou plus, le nombre In de psychiatrische ziekenhuizen met 150 bedden of meer wordt het
aantal middenkaders verhoudingsgewijs bepaald, op basis van één
de cadres intermédiaires est déterminé proportionnellement, sur la gegradueerde verpleegkundige of vroedvrouw of één bachelor in de
base d'un infirmier gradué ou accoucheuse, ou un bachelier en soins verpleegkunde of de vroedkunde die bovendien een bijkomende opleiding
infirmiers ou bachelier accoucheuse qui aura réussi une formation heeft gevolgd van universitair niveau, master in de verpleegkunde en
complémentaire de niveau universitaire, master en art infirmier ou de vroedkunde of master in de gezondheidsvoorlichting en -bevordering,
master en santé publique, par 150 lits. per 150 bedden.
Selon l'organisation interne de l'hôpital, des tâches spécifiques Het middenkader kan, naar gelang van de organisatiestructuur van het
peuvent être confiées au cadre intermédiaire, notamment l'accueil et ziekenhuis, met bepaalde opdrachten worden belast, inzonderheid met
la formation du personnel, les problèmes d'hygiène hospitalière, het onthaal en de vorming van personeelsleden, met de problemen die
l'évaluation de la qualité des soins infirmiers, l'éducation du verband houden met ziekenhuishygiëne, met de evaluatie van de
patient, l'introduction de nouvelles procédures et méthodes de travail. Le chef du département infirmier de l'hôpital se concerte au moins dix fois par an avec les infirmiers-chefs de service afin : - de définir la vision stratégique du département infirmier; - d'en évaluer sa cohérence avec la stratégie générale de l'hôpital, notamment en matière d'amélioration de la qualité des soins; - d'assurer le suivi de sa mise en place et son développement. L'hôpital établira un organigramme du département infirmier renseignant les responsables du département et des différents services et unité de soins. En plus de cet organigramme, l'hôpital tiendra une liste de tous les infirmiers de l'hôpital, mentionnant leur diplôme ou brevet et leurs qualifications particulières. Le nombre de personnes affectées aux soins doit répondre aux conditions spéciales fixées pour les différents services. ». kwaliteit van de verpleegkundige zorgen, met de patiëntenvoorlichting en met de invoering van nieuwe werkmethodes en procedures. Het hoofd van het verpleegkundig departement van het ziekenhuis overlegt tenminste tien keer per jaar met de verpleegkundigen-diensthoofden teneinde : - de strategische visie van het verpleegkundig departement te omschrijven; - de coherentie ervan met de algemene strategie van het ziekenhuis te evalueren, meer bepaald inzake de verbetering van de kwaliteit van de zorgen; - de opvolging van de ontwikkeling en de implementatie ervan te verzekeren. Op het niveau van het ziekenhuis dient een organogram van het verpleegkundig departement te bestaan waarin de verantwoordelijken van het departement en van de onderscheidene diensten en verpleegafdelingen worden aangeduid. Naast dit organogram moet het ziekenhuis ook beschikken over een lijst van alle verpleegkundigen die in het ziekenhuis werkzaam zijn, met vermelding van het diploma of brevet en de bijkomende kwalificaties. Het aantal met de zorgen belaste personen moet voldoen aan de bijzondere voorwaarden die voor de verschillende diensten gesteld worden. ».

Art. 2.Le 12° de la rubrique « III. Normes d'organisation » de la

Art. 2.Punt 12° van rubriek « III. Organisatorische normen » van

partie « Normes générales applicables à tous les établissements », onderdeel « Algemene normen die op al de inrichtingen toepasselijk
figurant en annexe de l'arrêté royal du 23 octobre 1964 portant zijn », gevoegd als bijlage bij het koninklijk besluit van 23 oktober
fixation des normes auxquelles les hôpitaux et leurs services doivent 1964 tot bepaling van de normen die door de ziekenhuizen moeten worden
répondre, remplacé par les arrêtés royaux des 14 août 1987 et 15 nageleefd, vervangen bij het koninklijk besluit van 14 augustus 1987,
février 1999, est remplacé par le suivant : wordt vervangen als volgt :
« 12° Un infirmier en chef est désigné par unité de soins. L'infirmier « 12° Per verpleegafdeling wordt één hoofdverpleegkundige aangeduid.
en chef est un infirmier gradué ou accoucheuse, ou un bachelier en De hoofdverpleegkundige is een gegradueerde verpleegkundige of
soins infirmiers ou bachelier accoucheuse qui aura réussi une vroedvrouw of een bachelor in de verpleegkunde of de vroedkunde die
formation complémentaire de cadre de santé, ou une formation bovendien een bijkomende kaderopleiding in de verpleegkunde, of een
complémentaire de niveau universitaire, master en art infirmier et bijkomende opleiding van universitair niveau, master in de
obstétrique ou master en santé publique. verpleegkunde en de vroedkunde of master in de gezondheidsvoorlichting
Cette formation doit être en rapport avec la direction d'une équipe en -bevordering heeft gevolgd. Deze scholing dient betrekking te hebben op het geven van leiding aan
d'infirmiers. een verpleegkundige equipe.
L'infirmier en chef participe à l'intégration de l'activité infirmière De hoofdverpleegkundige werkt mee aan de integratie van de
dans l'ensemble des activités de l'hôpital, et accomplit sa mission verpleegkundige activiteit in het geheel van de activiteit van het
sous l'autorité hiérarchique du chef du département infirmier et en ziekenhuis, en voert zijn opdracht uit onder de hiërarchie van het
contact étroit avec avec les médecins et les responsables des différents aspects des activités de l'unité. hoofd van het verpleegkundig departement en in nauw contact met de
La présence d'un infirmier gradué ou breveté ou d'un bachelier en artsen en de verantwoordelijken van de onderscheiden aspecten van de
soins infirmiers ou bachelier accoucheuse sera garantie au côté de activiteiten van de afdeling.
l'infirmier en chef, tous les jours de l'année, en permanence, par Doorheen alle dagen van het jaar moet, naast de hoofdverpleegkundige,
unité et maximum par 30 patients, ceci afin d'assurer la continuité et la qualité des soins. Le rapport entre le travail à temps plein et le travail à temps partiel doit être fixé en concertation avec le chef du département infirmier de l'hôpital de manière à ce que la continuité et la qualité des soins restent assurées. Le travail infirmier dans les unités sera organisé de telle manière à pouvoir déterminer à chaque instant l'infirmier responsable d'un malade déterminé. ». permanent per afdeling en maximum per 30 zieken, de aanwezigheid van een gegradueerde of gebrevetteerde verpleegkundige of een bachelor in de verpleegkunde of de vroedkunde gewaarborgd zijn, zodat de continuïteit en de kwaliteit van de zorg verzekerd zijn. De verhouding deeltijds werk/voltijds werk dient in overleg met het hoofd van het verpleegkundig departement van het ziekenhuis op zo een niveau vastgelegd te worden dat de continuïteit en de kwaliteit van de zorg verzekerd blijven. Het verpleegkundig werk dient op de afdelingen op die wijze georganiseerd te worden dat op elk ogenblik kan vastgesteld worden welke verpleegkundige voor welke patiënt verantwoordelijk is. ».

Art. 3.Le 12°quater de la rubrique « III. Normes d'organisation » de

Art. 3.Punt 12°quater van rubriek « III. Organisatorische normen »

la partie « Normes générales applicables à tous les établissements », van onderdeel « Algemene normen die op al de inrichtingen toepasselijk
figurant en annexe de l'arrêté royal du 23 octobre 1964 portant zijn », gevoegd als bijlage bij het koninklijk besluit van 23 oktober
fixation des normes auxquelles les hôpitaux et leurs services doivent 1964 tot bepaling van de normen die door de ziekenhuizen moeten worden
répondre, inséré par l' arrêté royal du 14 août 1987, est remplacé par nageleefd, ingevoegd bij het koninklijk besluit van 14 augustus 1987,
le suivant : wordt vervangen als volgt :
« 12quater Le chef du département infirmier, les infirmiers-chefs de « 12quater Het hoofd van het verpleegkundig departement, de
service et les infirmiers en chef doivent suivre une formation verpleegkundigen-diensthoofden en de hoofdverpleegkundigen dienen een
permanente, d'au moins 60 heures par période de 4 ans, afin permanente vorming te volgen van tenminste 60 uur over een periode van
d'entretenir leurs connaissances et compétences dans les domaines 4 jaar, teneinde hun kennis en competenties te onderhouden in de
suivants : volgende domeinen :
- la législation sur les hôpitaux, y compris la législation relative - ziekenhuiswetgeving, met inbegrip van wetgeving betreffende de
au financement des hôpitaux; ziekenhuisfinanciering;
- l'organisation et la gestion des ressources humaines, y compris le coaching; - organisatie en beheer van personeel, met inbegrip van coaching;
- la législation sociale; - sociale wetgeving;
- les principes de la gestion d'entreprise; - principes van bedrijfsbeheer;
- l'épidémiologie; - epidemiologie;
- la gestion des données hospitalières; - beheer van ziekenhuisgegevens;
- l'efficacité et qualité des soins. ». - efficiëntie en kwaliteit van de zorg. ».

Art. 4.Les infirmiers qui, à la date de publication du présent

Art. 4.De verpleegkundigen die, op de datum van publicatie van dit

arrêté, exerçaient déjà la fonction de chef du département infirmier, besluit, de functie van hoofd van het verpleegkundig departement,
d'infirmier-chef de service ou d'infirmier en chef peuvent continuer à verpleegkundige-diensthoofd of hoofdverpleegkundige reeds uitoefenen,
exercer leur fonction. mogen hun functie verder blijven uitoefenen.

Art. 5.Notre Ministre de la Santé publique est chargé de l'exécution

Art. 5.Onze Minister van Volksgezondheid is belast met de uitvoering

du présent arrêté. van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 13 juillet 2006. Gegeven te Brussel, 13 juli 2006.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de la Santé publique, De Minister van Volksgezondheid,
R. DEMOTTE R. DEMOTTE
^