Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 10/09/2010
← Retour vers "Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 22 octobre 2009, conclue au sein de la Commission paritaire des pompes funèbres, relative au statut de la délégation syndicale "
Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 22 octobre 2009, conclue au sein de la Commission paritaire des pompes funèbres, relative au statut de la délégation syndicale Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 22 oktober 2009, gesloten in het Paritair Comité voor de begrafenisondernemingen, betreffende het statuut van de syndicale afvaardiging
SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG
10 SEPTEMBRE 2010. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention 10 SEPTEMBER 2010. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend
collective de travail du 22 octobre 2009, conclue au sein de la wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 22 oktober
Commission paritaire des pompes funèbres, relative au statut de la 2009, gesloten in het Paritair Comité voor de begrafenisondernemingen,
délégation syndicale (1) betreffende het statuut van de syndicale afvaardiging (1)
ALBERT II, Roi des Belges, ALBERT II, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28; arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel
Vu la demande de la Commission paritaire des pompes funèbres; 28; Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor de
begrafenisondernemingen;
Sur la proposition de la Ministre de l'Emploi, Op de voordracht van de Minister van Werk,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

travail du 22 octobre 2009, reprise en annexe, conclue au sein de la overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 22 oktober 2009,
Commission paritaire des pompes funèbres, relative au statut de la gesloten in het Paritair Comité voor de begrafenisondernemingen,
délégation syndicale. betreffende het statuut van de syndicale afvaardiging.

Art. 2.Le Ministre qui a l'Emploi dans ses attributions est chargé de

Art. 2.De Minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

l'exécution du présent arrêté. dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 10 septembre 2010. Gegeven te Brussel, 10 september 2010.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
La Vice-Première Ministre et Ministre de l'Emploi et de l'Egalité des De Vice-Eerste Minister en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast
chances, chargée de la Politique de migration et d'asile, met het Migratie- en asielbeleid,
Mme J. MILQUET Mevr. J. MILQUET
_______ _______
Note Nota
(1) Référence au Moniteur belge : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad :
Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969. Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Annexe Bijlage
Commission paritaire des pompes funèbres Paritair Comité voor de begrafenisondernemingen
Convention collective de travail du 22 octobre 2009 Collectieve arbeidsovereenkomst van 22 oktober 2009
Statut de la délégation syndicale Statuut van de syndicale afvaardiging
(Convention enregistrée le 21 janvier 2010 sous le numéro (Overeenkomst geregistreerd op 21 januari 2010 onder het nummer
96981/CO/320) 96981/CO/320)
CHAPITRE Ier. - Champ d'application HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied

Article 1er.La présente convention collective de travail s'applique

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

aux employeurs et aux travailleurs occupés dans les entreprises de de werkgevers en op de werknemers tewerkgesteld in de
pompes funèbres ressortissant à la compétence de la Commission begrafenisondernemingen die vallen onder de bevoegdheid van het
paritaire des pompes funèbres. Paritair Comité voor de begrafenisondernemingen.
Par "travailleurs", on entend : le personnel ouvrier et employé, Onder "werknemers" wordt verstaan : het mannelijk en vrouwelijk
masculin et féminin. werklieden- en bediendepersoneel.
CHAPITRE II. - Principes généraux HOOFDSTUK II. - Algemene beginselen

Art. 2.Sans préjudice des dispositions de la convention collective de

Art. 2.Onverminderd de beschikkingen van collectieve

travail n° 5 du 24 mai 1971, conclue au sein du Conseil national du arbeidsovereenkomst nr. 5 van 24 mei 1971, gesloten in de Nationale
travail, relative au statut des délégations syndicales du personnel Arbeidsraad, betreffende het statuut van de syndicale afvaardiging van
des entreprises, modifiée par la convention collective de travail n° het personeel der ondernemingen, gewijzigd door de collectieve
5bis du 30 juin 1977 et par la convention collective de travail n° arbeidsovereenkomst nr. 5bis van 30 juni 1977 en de collectieve
5ter du 21 décembre 1978, les organisations d'employeurs et de arbeidsovereenkomst nr. 5ter van 21 december 1978, verklaren de
travailleurs représentées dans la Commission paritaire des pompes werkgevers- en werknemersorganisaties, vertegenwoordigd in het
funèbres déclarent que les principes essentiels concernant Paritair Comité voor de begrafenisondernemingen, dat de essentiële
l'institution, la compétence et les modalités de fonctionnement des beginselen betreffende de bevoegdheid en de werkingsmodaliteiten van
délégations syndicales du personnel des entreprises sont définis par de syndicale afvaardigingen van het personeel van de ondernemingen
la présente convention. bepaald worden door deze overeenkomst.

Art. 3.Les travailleurs reconnaissent la nécessité d'une autorité

Art. 3.De werknemers erkennen de noodzakelijkheid van een wettig

légitime des chefs d'entreprise et mettent leur honneur à exécuter gezag van de ondernemingshoofden en zij maken er een erepunt van hun
consciencieusement leur travail. werk plichtsgetrouw uit te voeren.
Les employeurs respectent la dignité des travailleurs et mettent leur De werkgevers eerbiedigen de waardigheid van de werknemers en zij
honneur à les traiter avec justice. Ils s'engagent à ne porter, maken er een erepunt van hen met rechtvaardigheid te behandelen. Zij
directement ou indirectement, aucune entrave à leur liberté verbinden er zich toe hun vrijheid van vereniging en de vrije
d'association, ni au libre développement de leur organisation dans ontplooiing van hun organisatie in de onderneming rechtstreeks noch
l'entreprise. onrechtstreeks te hinderen.

Art. 4.Les organisations d'employeurs s'engagent à recommander à

Art. 4.De werkgeversorganisaties verbinden er zich toe aan hun

leurs affiliés de n'exercer aucune pression sur le personnel pour aangeslotenen aan te bevelen op het personeel geen enkele druk uit te
l'empêcher de se syndiquer. oefenen om hun te beletten bij een vakbond aan te sluiten.
Les organisations des travailleurs s'engagent, en respectant la De werknemersorganisaties verbinden er zich toe, onder eerbiediging
liberté d'association, à recommander à leurs organisations van de vrijheid van vereniging, aan hun organisaties waaruit zij zijn
constitutives d'observer, au sein des entreprises, les pratiques de samengesteld, aan te bevelen in de ondernemingen, de praktijken van
relations paritaires conformes à l'esprit de la présente convention paritaire verhoudingen die met de geest van deze overeenkomst stroken,
collective de travail. na te leven.

Art. 5.Les parties s'engagent à recommander à leurs organisations

Art. 5.De partijen verbinden er zich toe hun aangesloten organisaties

affiliées : aan te bevelen :
- d'inviter respectivement les chefs d'entreprise et les délégués
syndicaux à témoigner en toutes circonstances de l'esprit de justice, - respectievelijk de hoofden van de ondernemingen en de syndicale
d'équité et de conciliation qui conditionne les bonnes relations afgevaardigden te verzoeken in alle omstandigheden blijk te geven van
sociales dans les entreprises; zin voor rechtvaardigheid, billijkheid en verzoening, die bepalend
- de veiller à ce que les mêmes personnes respectent la législation zijn voor de goede sociale verhoudingen in de ondernemingen;
sociale, les conventions collectives de travail et le règlement de - er over te waken dat dezelfde personen de sociale wetgeving, de
travail et conjuguent leurs efforts en vue d'en assurer le respect. collectieve arbeidsovereenkomsten en het arbeidsreglement naleven en
hun inspanningen bundelen teneinde de naleving ervan te verzekeren.

Art. 6.Les organisations de travailleurs s'engagent à recommander à

Art. 6.De werknemersorganisaties verbinden er zich toe aan hun

leurs organisations affiliées de se mettre d'accord entre elles, aangesloten organisaties aan te bevelen zich onderling akkoord te
éventuellement en recourant à l'initiative conciliatrice du président stellen en daartoe eventueel een beroep te doen op het
de la commission paritaire, pour la désignation ou l'élection dans les verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het Paritair Comité voor
entreprises d'une délégation syndicale commune, de faire en sorte que het aanwijzen of het verkiezen van een gemeenschappelijke syndicale
les délégués désignés ou les candidats aux élections soient choisis en afvaardiging in de ondernemingen en ervoor te zorgen dat de aangewezen
considération de l'autorité dont ils devront disposer dans l'exercice afgevaardigden of voor verkiezing voorgedragen kandidaten zouden
gekozen worden omwille van het gezag, waarover zij in het uitvoeren
de leurs fonctions, ainsi que pour leur compétence. van hun functies moeten beschikken, evenals omwille van hun
bevoegdheid.
CHAPITRE III HOOFDSTUK III
Institution et composition de la délégation syndicale Oprichting en samenstelling van de syndicale afvaardiging

Art. 7.En ce qui concerne la délégation syndicale, seules les

Art. 7.Voor wat de syndicale afvaardiging betreft, hebben alleen de

organisations syndicales représentatives sont habilitées à présenter representatieve werknemersorganisaties het recht kandidaten voor te
des candidats, soit en les désignant, soit après des élections dragen, hetzij door aanduiding hetzij na verkiezingen georganiseerd
organisées par les organisations de travailleurs. door de werknemersorganisaties.

Art. 8.§ 1er. A la demande d'une ou de plusieurs organisations

Art. 8.§ 1. Op vraag van één of meerdere representatieve

représentatives des travailleurs, une délégation syndicale est werknemersorganisaties wordt een syndicale afvaardiging opgericht in
installée dans les entreprises occupant 40 travailleurs et plus dans de ondernemingen met 40 en meer werknemers met een arbeidsovereenkomst
les liens d'un contrat de travail à mi-temps ou plus (à partir de 30 van halftijds of meer (vanaf 1 juli 2012 vanaf 30 werknemers), wanneer
travailleurs à partir du 1er juillet 2012), lorsqu'au moins 25 p.c. de tenminste 25 pct. van de totale getalsterkte van de werknemers
l'effectif total des travailleurs est syndiqué. gesyndiceerd is.
Pour l'application de la présente convention, on entend par Voor de toepassing van deze overeenkomst wordt onder "onderneming"
"entreprise" : l'unité technique d'exploitation au sens de la verstaan : de technische bedrijfseenheid in de zin van de wetgeving
législation relative aux élections sociales. betreffende de sociale verkiezingen.
Le calcul du nombre de travailleurs se fait sur la base du nombre De berekening van het aantal werknemers gebeurt op grond van het
moyen de travailleurs occupés dans l'entreprise, selon la déclaration O.N.S.S., durant les quatre trimestres précédant le trimestre pendant lequel la demande est introduite. Pour le calcul du nombre de travailleurs visés, on prend en compte tous les travailleurs tels que définis au § 1er, alinéa 1er du présent article. Tout employeur est tenu de communiquer par écrit, à la simple demande écrite d'une organisation syndicale représentative, le nombre de personnes occupées dans son entreprise, même si aucune demande d'installation d'une délégation syndicale n'a déjà été faite. Afin de déterminer le taux de syndicalisation, il est tenu compte du nombre de travailleurs syndiqués occupés dans l'entreprise au moment du dépôt de la demande d'institution d'une délégation syndicale. En cas de litige au sujet du nombre de travailleurs syndiqués travaillant dans l'entreprise, on fait appel au président de la commission paritaire qui compare les listes de membres qui lui ont été communiquées à cette fin avec la liste du personnel qui lui est transmise par l'employeur. gemiddeld aantal werknemers die gedurende de vier trimesters, voorafgaand aan het trimester waarin de aanvraag is gesteld, volgens de R.S.Z.-aangifte, in de onderneming zijn tewerkgesteld. Voor de berekening van het aantal bedoelde werknemers, worden alle werknemers in aanmerking genomen zoals vermeld in § 1, 1e lid van dit artikel. Elke werkgever is verplicht, op schriftelijke aanvraag van een representatieve vakbondsorganisatie, het aantal in zijn onderneming tewerkgestelde werknemers schriftelijk mede te delen, ook al werd er nog geen enkele aanvraag tot oprichting van een syndicale afvaardiging gesteld. Teneinde de syndicalisatiegraad vast te stellen wordt rekening gehouden met het aantal gesyndiceerden tewerkgesteld binnen de onderneming op het ogenblik van de indiening van de vraag tot oprichting van een syndicale afvaardiging. In geval van betwisting aangaande het aantal gesyndiceerde werknemers die in de onderneming werken, wordt beroep gedaan op de voorzitter van het paritair comité, die de door de werknemersorganisaties daartoe aan hem overgemaakte ledenlijsten vergelijkt met de personeelslijst die hem door de werkgever wordt medegedeeld.
§ 2. L'organisation syndicale, représentée au sein de la commission § 2. De syndicale organisatie, vertegenwoordigd in het paritair
paritaire, qui prend une initiative en vue d'instituer une délégation comité, die een initiatief neemt met het oog op de oprichting van een
syndicale, doit avertir les autres organisations représentatives des syndicale afvaardiging moet bij aangetekend schrijven de andere
travailleurs de son intention par lettre recommandée. representatieve werknemersorganisaties verwittigen van haar inzicht.
Celles-ci informent, dans les 14 jours, par lettre recommandée, l'organisation à l'origine de la demande qu'elles prétendent au moins à un mandat. A défaut de réaction dans le délai mentionné, ces organisations sont censées ne pas prétendre à une représentation. A peine de nullité, la demande d'institution d'une délégation syndicale est introduite auprès du chef d'entreprise au moyen d'une lettre recommandée commune des organisations qui prétendent au moins à un mandat. Dans cette lettre, les organisations syndicales concernées feront référence aux dispositions de la convention collective de travail Deze verwittigen binnen de 14 dagen, per aangetekend schrijven, de initiatiefnemende organisatie dat zij aanspraak maken op minstens één mandaat. Bij ontstentenis van reactie binnen voormelde termijn, worden zij geacht geen aanspraak te maken op vertegenwoordiging. Op straffe van nietigheid wordt het verzoek tot oprichting van een syndicale afvaardiging bij het ondernemingshoofd ingediend bij middel van een gemeenschappelijk aangetekend schrijven vanwege die syndicale organisaties die aanspraak maken op minstens één mandaat. In dit schrijven zullen bedoelde syndicale organisaties verwijzen naar de beschikkingen van de collectieve arbeidsovereenkomst betreffende
concernant le statut de la délégation syndicale conclue au sein de la het statuut van de syndicale afvaardiging gesloten in het Paritair
Commission paritaire des pompes funèbres. Comité voor de begrafenisondernemingen.
§ 3. Les organisations syndicales qui prétendent au moins à un mandat se mettront d'accord, avant le dépôt de la demande commune visée au § 2, sur la répartition des mandats proportionnellement au nombre de leurs membres respectifs dans l'entreprise. En cas de contestation, la partie la plus diligente peut faire appel au président de la commission paritaire pour concilier les points de vue. Au moment où la demande commune est adressée au chef d'entreprise, les organisations syndicales enverront une copie de cette demande accompagnée de la liste des candidats effectifs et suppléants potentiels, limitée au nombre de sièges à pourvoir en vertu de § 3. De syndicale organisaties die aanspraak maken op minstens één mandaat, zullen zich vóór het indienen van de gemeenschappelijke aanvraag bedoeld in § 2, onderling akkoord stellen nopens de verdeling der mandaten in verhouding tot het respectieve ledental in de onderneming. Bij betwisting kan de meeste gerede partij hierbij beroep doen op het verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het paritair comité. Op het ogenblik dat het gemeenschappelijk verzoek aan het ondernemingshoofd wordt opgestuurd zullen de vakorganisaties afschrift van dit verzoek samen met de lijst der mogelijk effectieve en plaatsvervangende kandidaten, beperkt tot het aantal volgens artikel 10 te begeven zetels, bij aangetekend schrijven toesturen aan de voorzitter van het paritair comité. Zij leggen aan de werkgever, ten
l'article 10, au président de la commission paritaire. Au plus tard 30 laatste 30 dagen na het indienen van het verzoek waarvan sprake in §
jours après le dépôt de la demande dont question au § 2, elles 2, schriftelijk de definitieve lijst voor van de effectieve en
soumettent à l'employeur par écrit la liste définitive des délégués plaatsvervangende afgevaardigden die worden voorgedragen. Deze termijn
effectifs et suppléants proposés. Ce délai est suspendu en cas de wordt geschorst in geval van betwisting in verband met de in de eerste
contestation quant aux effectifs fixés au premier paragraphe du paragraaf van dit artikel en in artikel 10 bepaalde getalsterkten.
présent article ainsi qu'à l'article 10.
§ 4. Dans un délai de 15 jours suivant le dépôt de la demande § 4. De werkgever kan zich binnen een termijn van 15 dagen na het
mentionnée ci-dessus, l'employeur peut s'opposer à l'institution d'une indienen van het hierboven vermelde verzoek verzetten tegen de
délégation syndicale au moyen d'une lettre recommandée motivée aux oprichting van een syndicale afvaardiging met een gemotiveerd
organisations qui ont introduit la demande. En cas de désaccord entre aangetekend schrijven aan de syndicale organisaties die het verzoek
hebben opgestuurd. Bij onenigheid tussen de partijen wordt het geschil
les parties, le différend est soumis au bureau de conciliation de la aan het verzoeningscomité van het paritair comité voorgelegd, dat de
commission paritaire qui entendra les parties et tranchera. partijen zal aanhoren en het geschil zal beslechten.

Art. 9.§ 1er. La délégation syndicale est instaurée :

Art. 9.§ 1. De syndicale afvaardiging wordt opgericht :

- soit le jour où l'employeur a marqué son accord par écrit; - ofwel op de dag dat de werkgever zijn schriftelijk akkoord heeft
- soit, faute de réaction de l'employeur à la lettre recommandée, gegeven; - ofwel, bij gebrek aan reactie van de werkgever op het aangetekend
comme prévu à l'article 8, § 2, après l'expiration de la période de schrijven zoals bedoeld in artikel 8, § 2, bij het verstrijken van de
réaction de 15 jours. reactietermijn van 15 dagen.
§ 2. La composition de la délégation syndicale est signifiée à § 2. De samenstelling van de syndicale afvaardiging wordt bij de
l'employeur par lettre recommandée, émanant de l'(des) organisation(s) werkgever betekend bij aangetekend schrijven, uitgaande van de
concernée(s), désignant au moins un délégué. betrokken werknemersorganisatie(s), waarbij ten minste één
afgevaardigde wordt aangeduid.
Le mandat de la délégation syndicale débute le jour de l'envoi de ce Het mandaat van de syndicale afvaardiging neemt een aanvang op de
recommandé. datum van de verzending van dit aangetekend schrijven.

Art. 10.La délégation syndicale est composée de délégués effectifs et

Art. 10.De syndicale afvaardiging wordt samengesteld uit effectieve

suppléants, dont le nombre est déterminé comme suit : en plaatsvervangende afgevaardigden, waarvan het aantal als volgt wordt bepaald :
- de 40 (30 à partir du 1er juillet 2012) à 100 travailleurs : 2 - van 40 (30 vanaf 1 juli 2012) tot 100 werknemers : 2 effectieven en
membres effectifs et 2 suppléants. Les 2 membres suppléants seront 2 plaatsvervangers. De plaatsvervangende leden zullen aangeduid worden
désignés parmi les candidats aux élections pour le CE ou le CPPT; onder de kandidaten voor de sociale verkiezingen OR of CPBW;
- plus de 100 travailleurs : 3 effectifs et 3 suppléants. - meer dan 100 werknemers : 3 effectieven en 3 plaatsvervangers.
A l'échéance des mandats des délégués syndicaux, l'(les) Bij het verstrijken van de mandaten van de syndicale afgevaardigden
organisation(s) syndicale(s) peut (peuvent), sur la base d'une kan (kunnen) de werknemersorganisatie(s), op basis van de stijging van
augmentation du volume de personnel et des dispositions du présent het personeelsvolume en de bepalingen van dit artikel, een toename
article, demander un accroissement du nombre de délégués. vragen van het aantal afgevaardigden.

Art. 11.Si le mandat d'un délégué syndical, effectif ou suppléant,

Art. 11.Indien het mandaat van een syndicaal afgevaardigde, effectief

n'a pas été rempli ou prend fin pour quelque motif que ce soit, of plaatsvervangend, niet is ingevuld of een einde neemt om welke
l'organisation syndicale concernée a le droit de pourvoir à sa reden dan ook, heeft de betrokken werknemersorganisatie het recht om
désignation ou à son remplacement. Le nouveau délégué effectif ou in zijn aanstelling of in zijn vervanging te voorzien. De nieuwe
suppléant termine le mandat. afgevaardigde of de vervanger voleindigt het mandaat.

Art. 12.Pour pouvoir faire fonction de délégué effectif ou suppléant,

Art. 12.Om de functie van effectief afgevaardigde of van

les travailleurs doivent satisfaire aux conditions suivantes : plaatsvervanger te mogen uitoefenen, moeten de werknemers aan de volgende vereisten voldoen :
1. être ressortissant de l'UE ou être titulaire d'un permis de travail 1. EU-onderhorige of houder van een arbeidsvergunning A;
A; 2. avoir 21 ans; 2. 21 jaar oud zijn;
3. a) avoir travaillé au moins pendant 3 ans comme travailleur salarié 3. a) tenminste 3 jaar als werknemer hebben gewerkt en
et b) ne pas être au service de l'entreprise depuis moins de 12 mois b) niet minder dan 12 opeenvolgende maanden bij de onderneming in
consécutifs; dienst zijn;
4. ne pas être en période de préavis au moment de la désignation et ne 4. niet in een opzeggingsperiode zijn op het ogenblik van de
pas avoir atteint l'âge légal de la pension; aanduiding en de pensioengerechtigde leeftijd niet bereikt hebben;
5. ne pas faire partie du personnel dirigeant au sens de la 5. geen deel uitmaken van het leidinggevend personeel in de zin van de
législation sur les conseils d'entreprise; wetgeving betreffende de ondernemingsraden;
6. être membre d'une des organisations syndicales signataires. 6. lid zijn van één der ondertekenende vakorganisaties.
Dans les entreprises où il existe un conseil d'entreprise et/ou un In ondernemingen waar een ondernemingsraad en/of een comité voor
comité de prévention et de protection au travail, les délégués preventie en bescherming op het werk bestaat worden de
syndicaux sont désignés parmi les membres effectifs et/ou suppléants vakbondsafgevaardigden aangeduid onder de leden en/of de
de ces organes. plaatsvervangende leden van deze organen.

Art. 13.Le membre suppléant est appelé à siéger à la place d'un

Art. 13.Het plaatsvervangend lid wordt geroepen om te zetelen ter

effectif : vervanging van een effectief lid :
a) lorsque le membre effectif est empêché de participer à la réunion; a) wanneer het effectief lid belet is om aan de vergadering deel te nemen;
b) lorsque le mandat du membre effectif prend fin en exécution de b) wanneer het mandaat van het effectief lid ten einde loopt in
l'article 15 de la présente convention collective de travail. uitvoering van artikel 15 van deze collectieve arbeidsovereenkomst.
Dans ce dernier cas, le membre suppléant termine le mandat du membre In het laatste geval voleindigt het plaatsvervangend lid het mandaat
effectif qu'il remplace. van het effectief lid dat hij vervangt.
Le suppléant remplit les tâches d'un délégué syndical uniquement en De plaatsvervanger vervult slechts de taken van een syndicale
cas d'empêchement ou de départ du délégué effectif. Ce n'est dès lors afgevaardigde bij verhindering of vertrek van de effectieve
que dans ces circonstances qu'il a droit aux heures et facilités afgevaardigde. Hij heeft dan ook slechts in die omstandigheden recht
visées aux articles 22 et 23 et ce dans la mesure où il intervient op de uren en faciliteiten bedoeld in artikelen 22 en 23 en dit in de
véritablement en remplacement du délégué syndical. mate hij daadwerkelijk ter vervanging optreedt als de syndicale
afgevaardigde.

Art. 14.Le mandat du délégué prend fin :

Art. 14.Het mandaat van de afgevaardigde loopt ten einde :

1. à l'expiration de son terme; 1. bij het verstrijken van de termijn;
2. suite à sa démission écrite, notifiée par l'organisation de 2. ingevolge schriftelijke ontslagneming door de werknemersorganisatie
travailleurs à l'employeur; aan de werkgever betekend;
3. lorsque le délégué cesse de faire partie du personnel; 3. ingeval de afgevaardigde ophoudt tot het personeel te behoren;
4. lorsque le délégué est chargé d'une fonction de direction; 4. ingeval hij in de onderneming met een leidinggevende functie wordt belast;
5. en cas de décès; 5. in geval van overlijden;
6. en cas de retrait du mandat par l'organisation syndicale dont le 6. in geval van terugtrekking van het mandaat door de
délégué est un membre ou lorsque le délégué ne fait plus partie de werknemersorganisatie waarvan de afgevaardigde lid is of wanneer de
l'organisation qui l'a proposé. afgevaardigde niet langer lid is van de organisatie die hem heeft

Art. 15.La durée du mandat de délégué syndical est de 4 ans et il est

voorgedragen.

Art. 15.Het mandaat van afgevaardigde duurt 4 jaar en is

renouvelable. vernieuwbaar.
L'employeur prévient, par lettre recommandée, les organisations De werkgever verwittigt alle representatieve organisaties per
syndicales représentatives du fait que la durée des mandats est aangetekend schrijven van het nakende verstrijken van het mandaat. In
presque écoulée. Dans ce cas, si les organisations syndicales ne dit geval, zo de werknemersorganisaties niet overgaan tot de
procèdent pas à de nouvelles désignations conformément à la procédure vernieuwde aanstelling overeenkomstig de procedure bepaald in artikel
prévue à l'article 9 avant l'échéance des mandats, les mandats 9 vóór het verstrijken van de mandaten, nemen de mandaten een einde
prennent fin à l'échéance. bij het verstrijken ervan.
Si l'employeur omet de faire cette communication dans le délai fixé, Indien de werkgever niet overgaat tot deze melding binnen de gestelde
les mandats sont reconduits tacitement. termijn, dan worden de mandaten stilzwijgend vernieuwd.
CHAPITRE IV. - Compétence de la délégation syndicale HOOFDSTUK IV. - Bevoegdheid van de syndicale afvaardiging

Art. 16.Sans préjudice de missions particulières attribuées par et/ou

Art. 16.Zonder afbreuk te doen aan de specifieke opdrachten

en vertu de dispositions spécifiques, les compétences de la délégation toegewezen door en/of op grond van specifieke bepalingen, heeft de
syndicale portent, entre autres, sur les domaines suivants : bevoegdheid van de syndicale afvaardiging onder andere betrekking op :
1. les relations de travail; 1. de arbeidsverhoudingen;
2. l'application de la législation sociale, des conventions 2. de toepassing van de sociale wetgeving, van de collectieve
collectives de travail, du règlement de travail et des contrats de arbeidsovereenkomsten, van het arbeidsreglement en de individuele
travail individuels; arbeidsovereenkomsten;
3. assistée par les secrétaires permanents des organisations, la 3. onderhandelingen met de hulp van de secretarissen van de
négociation en vue de la conclusion de conventions collectives de organisaties met het oog op het sluiten van collectieve
travail ou d'accords au sein de l'entreprise; arbeidsovereenkomsten of akkoorden in de schoot van de onderneming;
4. le respect des principes généraux de la présente convention 4. de naleving van de algemene beginselen van deze collectieve
collective de travail. arbeidsovereenkomst.

Art. 17.La délégation syndicale a le droit d'être entendue par le

Art. 17.De syndicale afvaardiging heeft het recht door het

ondernemingshoofd of door zijn vertegenwoordiger ten laatste binnen de
chef d'entreprise ou par son représentant, au plus tard dans les 8 8 dagen te worden gehoord, naar aanleiding van elk geschil of
jours, à l'occasion de tout litige ou différend de caractère collectif betwisting van collectieve aard die zich in de onderneming voordoet;
survenant dans l'entreprise; le même droit lui appartient en cas de zij heeft hetzelfde recht wanneer dergelijke geschillen of
menace de pareils litiges ou différends. betwistingen dreigen te ontstaan.

Art. 18.Chaque plainte individuelle est introduite par la voie

Art. 18.Elke individuele klacht wordt langs de gewone hiërarchische

hiérarchique habituelle par le travailleur intéressé qui est assisté à weg ingediend door de belanghebbende werknemer die op zijn verzoek
sa demande par son délégué syndical. La délégation syndicale a le droit d'être entendue à l'occasion de tout litige ou différend de caractère individuel qui n'a pu être résolu par cette voie.

Art. 19.Lorsque d'éventuelles discussions n'aboutissent pas à un accord, les délégués syndicaux peuvent se faire assister, au cours des réunions de concertation, par des représentants de leurs organisations syndicales; ils en avisent préalablement l'employeur. Dans les mêmes conditions, l'employeur peut se faire assister, au cours de réunions de concertation, par des représentants de son organisation patronale; il en avise préalablement la délégation syndicale. Si aucune solution ne peut être trouvée, la direction ou la délégation

wordt bijgestaan door zijn syndicale afgevaardigde. De syndicale afvaardiging heeft het recht te worden gehoord naar aanleiding van elk individueel geschil dat langs deze weg niet kon worden opgelost.

Art. 19.Wanneer eventuele besprekingen niet tot een akkoord leiden, mogen de afgevaardigden zich bij overlegvergaderingen laten bijstaan door vertegenwoordigers van hun syndicale organisaties; zij brengen voorafgaandelijk de werkgever hiervan op de hoogte. In dezelfde omstandigheden, kan de werkgever zich bij overlegvergaderingen laten bijstaan door vertegenwoordigers van de

syndicale peuvent avoir recours à la procédure de conciliation prévue werkgeversorganisatie; hij brengt voorafgaandelijk de syndicale
par le règlement d'ordre intérieur de la commission paritaire. afvaardiging hiervan op de hoogte.
Un préavis de grève peut uniquement être déposé par écrit et après que Indien geen oplossing gevonden wordt, kan de directie of de syndicale
les différentes procédures de concertation et de conciliation décrites afvaardiging de verzoeningsprocedure starten zoals bepaald in het
huishoudelijk reglement van het paritair comité.
dans le présent article ont été épuisées. Il doit précéder d'au moins Een stakingsaanzegging mag slechts schriftelijk en na uitputting van
de verschillende overleg- en bemiddelingsprocedures beschreven in dit
14 jours civils la date de l'action annoncée. artikel, ingediend worden. Zij moet tenminste 14 kalenderdagen voor de
aangekondigde actie betekend worden.

Art. 20.Sans préjudice des dispositions de la loi du 5 décembre 1968

Art. 20.Onverminderd de bepalingen van de wet van 5 december 1968

sur les conventions collectives de travail et les commissions betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire
paritaires, les accords écrits conclus entre la délégation syndicale comités, zullen de tussen de syndicale afvaardiging en de werkgever
et l'employeur sont communiqués au personnel par l'employeur, par gesloten schriftelijke overeenkomsten door de werkgever ter kennis
affichage dans les locaux de l'entreprise, sauf lorsqu'il s'agit de worden gebracht van het personeel door aanplakking in de lokalen van
cas individuels. de onderneming, behoudens wanneer het gaat om individuele gevallen.
CHAPITRE V. - Fonctionnement HOOFDSTUK V. - Werking

Art. 21.Conscient de sa part de responsabilité en ce qui concerne la

Art. 21.Bewust van de medeverantwoordelijkheid inzake

problématique du personnel, le délégué considère et traite les personeelsproblematiek, bekijkt en behandelt de afgevaardigde de
problèmes posés avec toute l'objectivité requise. gestelde problemen met de nodige objectiviteit.

Art. 22.La délégation au complet ou non se réunit avec l'employeur

Art. 22.De voltallige of niet voltallige afvaardiging komt tijdens de

pendant les heures de service normales. normale diensturen met de werkgever samen.
Les heures consacrées à ces réunions et le crédit de 2 heures par mois De uren besteed aan deze vergaderingen en het krediet van 2 uur per
pour préparer ces réunions sont considérés comme des heures de travail maand ter voorbereiding van deze vergaderingen, worden beschouwd als
normales pour le personnel, aussi bien pour le calcul du temps de normale arbeidsuren voor het personeel, zowel voor wat de berekening
travail que pour le paiement du salaire. Pour la partie de la réunion van de arbeidstijd betreft als wat de betaling van het loon aangaat.
qui dépasse la durée de travail normale, aucun sursalaire n'est Voor het tijdsgedeelte van de samenkomst dat de normale arbeidsduur
toutefois dû. overschrijdt, is evenwel geen overloon verschuldigd.
Le délégué syndical avertit son supérieur hiérarchique avant sa De syndicale afgevaardigde verwittigt zijn hiërarchische overste vóór
participation à une réunion. zijn deelneming aan een vergadering.

Art. 23.Les membres de la délégation syndicale disposent du temps et

Art. 23.De leden van de syndicale afvaardiging beschikken over de

des facilités nécessaires - à déterminer de commun accord avec nodige tijd en faciliteiten - in onderling akkoord met de werkgever te
l'employeur et rémunéré comme du temps de travail - pour exercer à bepalen en bezoldigd als arbeidstijd om de in deze overeenkomst
titre individuel ou collectif les missions et activités syndicales omschreven syndicale opdrachten en activiteiten in de onderneming
dans l'entreprise. collectief of individueel uit te oefenen.
En vue d'utiliser ce temps et ces facilités, les membres de la Met het oog op het gebruik van die tijd en die faciliteiten dienen de
délégation syndicale doivent informer au préalable l'employeur et, en leden van de syndicale afvaardiging vooraf de werkgever in te lichten
accord avec lui, doivent veiller à ce que cela ne perturbe pas le bon en in akkoord met hem ervoor te zorgen dat dit gebruik het goed
fonctionnement des services de l'entreprise. En cas de désaccord, verloop van de diensten in de onderneming niet verstoort. In geval van
l'employeur en informe l'organisation syndicale concernée, en motivant meningsverschil stelt de werkgever de betrokken syndicale organisatie
sa position. hiervan in kennis met vermelding van zijn motivatie.
De plus, chaque délégué syndical peut participer pendant 5 jours par Bovendien kan elke syndicale afgevaardigde gedurende 5 dagen per jaar
an à la formation syndicale, rémunérée comme temps de travail. deelnemen aan syndicale vorming, betaald als arbeidstijd. De syndicale
L'organisation syndicale est tenue d'en aviser la direction un mois à organisatie is er toe gehouden de directie 1 maand vooraf te
l'avance. verwittigen.
Les membres de la délégation syndicale disposent pour exécuter, à De leden van de syndicale afvaardiging beschikken, om de in deze
titre individuel ou collectif, les missions et activités syndicales collectieve arbeidsovereenkomst omschreven syndicale opdrachten en
prévues dans la présente convention collective de travail au sein de activiteiten binnen de onderneming zoals filiaalbezoeken collectief of
l'entreprise, telles que des visites de filiales, d'un crédit de 4 individueel uit te oefenen, over 4 kredieturen/maand per effectief
heures par mois par mandat effectif. mandaat.
En vue de l'utilisation de ce crédit d'heures, les membres de la Met het oog op het gebruik van deze kredieturen dienen de leden van de
délégation syndicale doivent avertir l'employeur au moins 48 heures à syndicale afvaardiging de werkgever tenminste 48 uur op voorhand in te
l'avance et faire en sorte, en accord avec l'employeur, que la bonne lichten en in akkoord met hem er voor te zorgen dat dit gebruik het
marche des services dans l'entreprise ne soit pas perturbée. goed verloop van de diensten in de onderneming niet verstoort.
L'employeur intervient dans les frais de déplacement des délégués De werkgever komt tussen in de verplaatsingskosten van de syndicale
syndicaux engagés pour l'exécution des missions et activités afgevaardigden gedaan voor de uitoefening van de in deze overeenkomst
syndicales prévues dans la présente convention collective de travail omschreven syndicale opdrachten en activiteiten binnen de onderneming.
au sein de l'entreprise. A cet effet, une indemnité kilométrique est payée, telle que fixée Hiervoor wordt de km-vergoeding betaald, zoals vastgelegd voor de
pour les fonctionnaires. ambtenaren.
L'entreprise met de façon permanente ou occasionnelle un local à la De onderneming stelt permanent of occasioneel een lokaal ter
disposition de la délégation syndicale afin de lui permettre beschikking van de syndicale afvaardiging, ten einde haar toe te staan
d'exécuter convenablement sa mission. haar opdracht passend te vervullen.

Art. 24.La délégation syndicale peut procéder oralement, par écrit ou

Art. 24.De syndicale afvaardiging kan overgaan tot alle

par voie électronique à toute communication utile au personnel. Ces schriftelijke, digitale en mondelinge mededelingen ten nutte van het
communications doivent avoir un caractère professionnel ou syndical. personeel. Deze mededelingen dienen van syndicale of professionele aard te zijn.
Avec l'accord de l'employeur, des réunions d'information pour le In akkoord met de werkgever, kunnen op de arbeidsplaats en gedurende
personnel de l'entreprise peuvent être organisées par la délégation de rustpauzes, voorlichtingsvergaderingen voor het personeel van de
syndicale sur le lieu de travail et durant les heures de travail. onderneming worden belegd door de syndicale afvaardiging. De werkgever
L'employeur ne peut arbitrairement refuser cet accord. mag dit akkoord niet willekeurig weigeren.
CHAPITRE VI. - Statut du délégué syndical HOOFDSTUK VI. - Statuut van vakbondsafgevaardigde

Art. 25.Le mandat de délégué syndical ne peut entraîner ni préjudice

Art. 25.Het mandaat van de syndicale afgevaardigde mag geen

ni avantages spéciaux pour celui qui l'exerce. Cela signifie que les aanleiding geven tot enig nadeel of speciale voordelen voor diegene
délégués bénéficient des promotions normales de la catégorie de die het uitoefent. Dit betekent dat de afgevaardigden recht hebben op
travailleurs à laquelle ils appartiennent. de normale promoties van de categorie werknemers waartoe zij behoren.

Art. 26.§ 1er. Le délégué ne peut pas être licencié pour des motifs

Art. 26.§ 1. De afgevaardigde mag niet worden ontslagen om redenen

inhérents à l'exercice de son mandat. die eigen zijn aan de uitoefening van zijn mandaat.
§ 2. L'employeur qui envisage de licencier un délégué syndical pour § 2. De werkgever die voornemens is een syndicale afgevaardigde om
quelque motif que ce soit, sauf pour motif grave, en informe gelijk welke reden, met uitzondering van dringende redenen, te
préalablement la délégation syndicale ainsi que l'organisation ontslaan, verwittigt voorafgaandelijk de syndicale afvaardiging
syndicale qui a présenté la candidature de ce délégué. Cette evenals de syndicale organisatie die de kandidatuur van de
information se fait par lettre recommandée sortant ses effets le afgevaardigde heeft voorgedragen. Deze verwittiging gebeurt bij
troisième jour qui suit la date de son expédition. aangetekend schrijven dat uitwerking heeft op de derde dag volgend op de datum van verzending.
L'organisation syndicale intéressée dispose d'un délai de sept jours De syndicale organisatie beschikt over een termijn van zeven dagen om
pour notifier son refus d'accepter les motifs du licenciement mee te delen dat zij niet akkoord gaat met de redenen van de
envisagé. Cette notification se fait par lettre recommandée. La voorgenomen afdanking. Deze mededeling zal gebeuren bij aangetekend
période de sept jours débute le jour où la lettre envoyée par schrijven. De periode van zeven dagen neemt een aanvang op de dag
l'employeur sort ses effets. L'organisation syndicale concernée et waarop het door de werkgever toegezonden schrijven uitwerking heeft.
l'employeur ont l'obligation de tout mettre en oeuvre pour résoudre la De betrokken syndicale organisatie en de werkgever zijn verplicht
contestation au niveau de l'entreprise. alles in het werk te stellen om het geschil op te lossen op het vlak van de onderneming.
§ 3. Si, au niveau de l'entreprise, aucun accord ne peut être obtenu, § 3. Indien op het niveau van de onderneming geen overeenkomst kan
ce litige est transmis à la commission paritaire. Faute d'un accord au bereikt worden, wordt dit geschil overgemaakt aan het paritair comité.
Bij gebrek aan akkoord in het verzoeningsbureau van het paritair
sein du bureau de conciliation de la commission paritaire dans les 30 comité binnen de 30 dagen, kan het geschil worden voorgelegd aan de
jours, l'employeur a le droit de saisir le Tribunal de travail du
litige. Arbeidsrechtbank.

Art. 27.En cas de licenciement d'un délégué syndical pour motif

Art. 27.In geval van ontslag van een syndicale afgevaardigde wegens

grave, la délégation syndicale et l'organisation syndicale qui l'a zware fout, moet de syndicale afvaardiging en de syndicale organisatie
désigné doivent en être informées immédiatement par lettre die de afgevaardigde heeft aangesteld daarvan onmiddellijk worden op
recommandée. de hoogte gebracht per aangetekend schrijven.

Art. 28.Une indemnité forfaitaire est due par l'employeur dans les

Art. 28.Een forfaitaire vergoeding is door de werkgever verschuldigd

cas suivants : in navolgende gevallen :
1) s'il licencie un délégué syndical sans respecter la procédure 1) indien hij een syndicale afgevaardigde ontslaat, zonder de in
prévue aux articles 26 et 27 ci-dessus; voornoemde artikelen 26 en 27 bepaalde procedure na te leven;
2) si, au terme de cette procédure, la validité des motifs du 2) indien, op het einde van deze procedure, de geldigheid van de
licenciement, au regard des dispositions de l'article 26, § 1er, n'est redenen van ontslag, rekening houdend met de bepalingen van artikel
pas reconnue par le bureau de conciliation de la commission paritaire 26, § 1, door het verzoeningsbureau van het paritair comité of door de
ou par le tribunal du travail; arbeidsrechtbank niet wordt erkend;
3) si l'employeur a licencié un délégué pour motif grave et que le 3) indien de werkgever een afgevaardigde heeft ontslagen wegens
tribunal du travail a déclaré le licenciement non fondé; dringende reden en de arbeidsrechtbank het ontslag ongegrond heeft
4) si le contrat de travail a pris fin en raison d'une faute grave de verklaard; 4) indien de arbeidsovereenkomst werd beëindigd wegens zware fout van
l'employeur, qui constitue pour le délégué un motif de résiliation de werkgever die voor de afgevaardigde een reden is tot onmiddellijke
immédiate du contrat. beëindiging van de overeenkomst.
L'indemnité forfaitaire est égale à la rémunération brute d'un an, De forfaitaire vergoeding is gelijk aan de bruto bezoldiging van één
sans préjudice de l'application des dispositions légales relatives aux jaar, onverminderd de toepassing van de wettelijke beschikkingen
indemnités de licenciements, prévues par la loi du 3 juillet 1978 inzake de opzeggingsvergoedingen, vastgelegd bij wet van 3 juli 1978
relative aux contrats de travail. betreffende de arbeidsovereenkomsten.
Cette indemnité n'est pas due lorsque le délégué syndical bénéficie de Deze vergoeding is niet verschuldigd wanneer de syndicale
l'indemnité prévue dans la loi du 19 mars 1991. afgevaardigde de vergoeding ontvangt, bepaald in de wet van 19 maart 1991.
CHAPITRE VII. - Durée de validité HOOFDSTUK VII. - Geldigheidsduur

Art. 29.La présente convention collective de travail entre en vigueur le 11 novembre 2009.

Art. 29.Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking op 11 november 2009.

Elle est conclue pour une durée indéterminée et peut être dénoncée par Zij is gesloten voor onbepaalde tijd en kan worden opgezegd door elk
chacune des parties moyennant un préavis de trois mois, notifié par van de partijen met een opzeggingstermijn van drie maanden bij een ter
lettre recommandée à la poste adressée au président de la Commission post aangetekende brief, gericht aan de voorzitter van het Paritair
paritaire des pompes funèbres. Comité voor de begrafenisondernemingen.
Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 10 septembre 2010. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 10
september 2010.
La Vice-Première Ministre et Ministre de l'Emploi et de l'Egalité des De Vice-Eerste Minister en Minister van Werk en Gelijke Kansen, belast
chances, chargée de la Politique de migration et d'asile, met het Migratie- en asielbeleid,
Mme J. MILQUET Mevr. J. MILQUET
^