Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 10/04/2015
← Retour vers "Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 12 juin 2014, conclue au sein de la Commission paritaire de la construction, relative à la modernisation du droit du travail et la modification de différentes conventions collectives de travail relatives à l'organisation du temps de travail dans les entreprises qui ressortissent à la Commission paritaire de la construction "
Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 12 juin 2014, conclue au sein de la Commission paritaire de la construction, relative à la modernisation du droit du travail et la modification de différentes conventions collectives de travail relatives à l'organisation du temps de travail dans les entreprises qui ressortissent à la Commission paritaire de la construction Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juni 2014, gesloten in het Paritair Comité voor het bouwbedrijf, betreffende de modernisering van het arbeidsrecht en wijziging van verschillende collectieve arbeidsovereenkomsten over arbeidstijdorganisatie in de ondernemingen die ressorteren onder het Paritair Comité voor het bouwbedrijf
SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG
10 AVRIL 2015. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention 10 APRIL 2015. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt
collective de travail du 12 juin 2014, conclue au sein de la verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juni 2014,
Commission paritaire de la construction, relative à la modernisation gesloten in het Paritair Comité voor het bouwbedrijf, betreffende de
du droit du travail et la modification de différentes conventions modernisering van het arbeidsrecht en wijziging van verschillende
collectives de travail relatives à l'organisation du temps de travail collectieve arbeidsovereenkomsten over arbeidstijdorganisatie in de
dans les entreprises qui ressortissent à la Commission paritaire de la ondernemingen die ressorteren onder het Paritair Comité voor het
construction (1) bouwbedrijf (1)
PHILIPPE, Roi des Belges, FILIP, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28; arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel 28;
Vu la demande de la Commission paritaire de la construction; Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf;
Sur la proposition du Ministre de l'Emploi, Op de voordracht van de Minister van Werk,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage
travail du 12 juin 2014, reprise en annexe, conclue au sein de la overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juni 2014, gesloten
Commission paritaire de la construction, relative à la modernisation in het Paritair Comité voor het bouwbedrijf, betreffende de
du droit du travail et la modification de différentes conventions modernisering van het arbeidsrecht en wijziging van verschillende
collectives de travail relatives à l'organisation du temps de travail collectieve arbeidsovereenkomsten over arbeidstijdorganisatie in de
dans les entreprises qui ressortissent à la Commission paritaire de la ondernemingen die ressorteren onder het Paritair Comité voor het
construction. bouwbedrijf.

Art. 2.Le ministre qui a l'Emploi dans ses attributions est chargé de

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van
l'exécution du présent arrêté. dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 10 avril 2015. Gegeven te Brussel, 10 april 2015.
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de l'Emploi, De Minister van Werk,
K. PEETERS K. PEETERS
_______ _______
Note Nota
(1) Référence au Moniteur belge : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad :
Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969. Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Annexe Bijlage
Commission paritaire de la construction Paritair Comité voor het bouwbedrijf
Convention collective de travail du 12 juin 2014 Collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juni 2014
Modernisation du droit du travail et modification de différentes Modernisering van het arbeidsrecht en wijziging van verschillende
conventions collectives de travail relatives à l'organisation du temps collectieve arbeidsovereenkomsten over arbeidstijdorganisatie in de
de travail dans les entreprises qui ressortissent à la Commission ondernemingen die ressorteren onder het Paritair Comité voor het
paritaire de la construction bouwbedrijf
(Convention enregistrée le 19 août 2014 sous le numéro 123050/CO/124) (Overeenkomst geregistreerd op 19 augustus 2014 onder het nummer 123050/CO/124)
CHAPITRE Ier. - Champ d'application HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied

Article 1er.Cette convention collective de travail s'applique aux

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op
employeurs des entreprises ressortissant à la Commission paritaire de werkgevers van de ondernemingen die ressorteren onder het Paritair
la Construction et aux ouvriers qu'ils occupent. Comité voor het bouwbedrijf en op de arbeiders die zij tewerkstellen.
Par "ouvriers", on entend : les ouvriers et les ouvrières. Onder "arbeiders" wordt verstaan : de arbeiders en de arbeidsters.
CHAPITRE II. - Objet de la convention collective de travail HOOFDSTUK II. - Doel van de collectieve arbeidsovereenkomst

Art. 2.Cette convention collective de travail a pour objet de mettre

Art. 2.Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft tot doel de wet van
en oeuvre la loi du 17 août 2013 relative à la modernisation du droit 17 augustus 2013 over de modernisering van het arbeidsrecht uit te
du travail et de modifier les conventions collectives de travail suivantes : voeren en de volgende collectieve arbeidsovereenkomsten te wijzigen :
- convention collective de travail du 22 décembre 2005 relative à - collectieve arbeidsovereenkomst van 22 december 2005 betreffende de
l'organisation du temps de travail (numéro d'enregistrement 78810/CO/124); arbeidstijdorganisatie (registratienummer 78810/CO/124);
- convention collective de travail du 27 novembre 2008 fixant des - collectieve arbeidsovereenkomst van 27 november 2008 tot
règles d'application du temps de disponibilité prévisible pour vaststelling van nadere regels inzake de toepassing van de voorziene
certaines entreprises qui ressortissent à la Commission paritaire de beschikbaarheidstijd voor bepaalde ondernemingen die ressorteren onder
la construction (numéro d'enregistrement 91407/CO/124). het Paritair Comité voor het bouwbedrijf (registratienummer 91407/CO/124).

Art. 3.Cette convention collective de travail est notamment conclue

Art. 3.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is gesloten onder meer in
en exécution des dispositions : toepassing van de bepalingen van :
- de l'accord sectoriel du 10 avril 2014; - het sectoraal akkoord van 10 april 2014;
- de la loi du 16 mars 1971 sur le travail; - de arbeidswet van 16 maart 1971;
- de la loi du 17 mars 1987 et de la convention collective de travail - de wet van 17 maart 1987 en de collectieve arbeidsovereenkomst nr.
n° 42 du 2 juin 1987 relatives à l'instauration de nouveaux régimes de 42 van 2 juni 1987 betreffende de invoering van nieuwe
travail dans les entreprises; arbeidsregelingen in de ondernemingen;
- de la loi du 17 août 2013 relative à la modernisation du droit du - de wet van 17 augustus 2013 betreffende de modernisering van het
travail et portant des dispositions diverses; arbeidsrecht en houdende diverse bepalingen;
- de l'arrêté royal du 11 septembre 2013 déterminant les procédures de - het koninklijk besluit van 11 september 2013 tot vaststelling van de
négociations pour augmenter la limite interne de la durée du travail à onderhandelingsprocedures voor het verhogen van de interne grens van
respecter dans le courant d'une période de référence et le quota de arbeidsduur die in de loop van een referteperiode moet worden
d'heures supplémentaires pour lesquelles le travailleur peut renoncer nageleefd en van het quotum overuren waarvoor de werknemer kan afzien
à la récupération en vertu de l'article 26bis, § 1erbis et § 2bis de van de inhaalrust in toepassing van artikel 26bis, § 1bis en § 2bis,
la loi du 16 mars 1971 sur travail. van de arbeidswet van 16 maart 1971.
CHAPITRE III. - Mise en oeuvre HOOFDSTUK III. - Uitvoering van artikel 26bis
de l'article 26bis de la loi du 16 mars 1971 sur le travail van de arbeidswet van 16 maart 1971

Art. 4.La procédure des actes ou des conventions collectives

Art. 4.De procedure van de toetredingsakte of van de
d'adhésion déterminée par les articles 7 et suivants de cette toetredingsovereenkomsten die door artikelen 7 en volgende van deze
convention collective de travail doit être suivie pour porter la collectieve arbeidsovereenkomst wordt bepaald, moet nageleefd worden
limite interne de 91 heures à 143 heures maximum par année en om de interne grens in toepassing van artikel 26bis, § 1bis van de
exécution de l'article 26bis, § 1erbis de la loi du 16 mars 1971 sur arbeidswet van 16 maart 1971 van 91 uur tot 143 uur maximum per jaar
le travail. te verhogen.

Art. 5.§ 1er. Lorsque les heures supplémentaires sont fondées sur
l'article 25 (surcroît extraordinaire de travail) ou sur l'article 26,

Art. 5.§ 1. Zijn de overuren gebaseerd op artikel 25 (buitengewone
§ 1er, 3° (travaux commandés par une nécessité imprévue) de la loi du vermeerdering van werk) of artikel 26, § 1, 3° (arbeid die door een
16 mars 1971 sur le travail, la procédure des actes ou des conventions onvoorziene noodzakelijkheid wordt vereist) van de arbeidswet van 16
maart 1971, dan moet de procedure van de toetredingsakte of van de
collectives d'adhésion déterminée par les articles 7 et suivants de toetredingsovereenkomsten die door de artikelen 7 en volgende van deze
cette convention collective de travail doit être suivie pour porter de collectieve arbeidsovereenkomst wordt bepaald nageleefd worden om de
interne grens en/of het aantal uren waarvoor de arbeider kan kiezen om
niet te recupereren bij toepassing van artikel 26bis, § 2bis van
91 heures à 143 heures maximum par année la limite interne et/ou le dezelfde wet van 91 uur tot 143 uur maximum per jaar te verhogen.
nombre d'heures pour lesquelles l'ouvrier peut choisir de ne pas
récupérer en application de l'article 26bis, § 2bis de la même loi.
§ 2. Ne sont pas comprises dans ce maximum de 91 heures (143 heures en § 2. Zijn niet begrepen in dit maximum van 91 uur (143 uur in geval
cas d'adhésion) par année que l'ouvrier peut choisir de ne pas van toetreding) per jaar waarvoor de arbeider kan kiezen om af te zien
récupérer, les heures fondées sur l'article 7 de l'arrêté royal n° 213 van inhaalrust, de uren gebaseerd op artikel 7 van het koninklijk
du 26 septembre 1983. besluit nr. 213 van 26 september 1983.
Néanmoins, lorsque l'entreprise utilise l'article 7 de l'arrêté royal Niettemin, wanneer de onderneming gebruik maakt van artikel 7 van het
n° 213 précité et que l'ouvrier, outre l'application de ce régime de voormelde koninklijk besluit nr. 213, en de arbeider, naast de
travail, dépasse également les limites normales du temps de travail en toepassing van deze arbeidsregeling, ook overschrijdingen kent van de
normale arbeidsduurgrenzen in toepassing van de artikelen 25 en/of 26,
application des articles 25 et/ou 26, § 1er, 3° de la loi du 16 mars § 1, 3° van de Arbeidswet van 16 maart 1971, bedraagt het aantal uren
1971 sur le travail, le nombre d'heures que l'ouvrier peut choisir de waarvoor de arbeider kan kiezen om af te zien van inhaalrust maximaal
ne pas récupérer est égal à 180 heures maximum par année. 180 uur per jaar.
L'ouvrier garde la liberté du choix pour la récupération ou non de ces Het blijft de vrije keuze van de arbeider om al dan niet af te zien
heures. van inhaalrust voor deze uren.
La délégation syndicale a la compétence d'intervenir auprès de De syndicale delegatie heeft de bevoegdheid om wanneer de vrije keuze
l'employeur si la liberté de choix de l'ouvrier n'est pas respectée. van de arbeider niet wordt gerespecteerd, bij de werkgever tussen te komen.

Art. 6.§ 1er. En exécution de l'article 26bis de la loi du 16 mars

Art. 6.§ 1. In uitvoering van artikel 26bis van de arbeidswet van 16
1971 sur le travail, la période de récupération des dépassements de la maart 1971, wordt de inhaalperiode voor de overschrijdingen van de
durée du travail est portée à une année. arbeidsduur op één jaar gebracht.
La période annuelle de récupération est fixée du 1er avril au 31 mars. De inhaalperiode van één jaar wordt vastgesteld van 1 april tot 31 maart.
§ 2. Par dérogation au paragraphe 1er, la période annuelle de § 2. In afwijking van paragraaf 1, wordt de inhaalperiode van één jaar
récupération est fixée du 1er juillet au 30 juin pour les entreprises vastgesteld van 1 juli tot 30 juni voor de ondernemingen waarvan de
dont l'activité consiste en l'exécution : activiteit bestaat uit het uitvoeren van :
- de travaux d'installation de chauffage, de ventilation et de - het aanleggen van installaties voor verwarming, luchtverversing en
conditionnement d'air; klimaatregeling;
- de travaux d'installations sanitaires. - het aanleggen van sanitaire installaties.
Section 1re. - Modalités d'adhésion Afdeling 1. - Toetredingsmodaliteiten

Art. 7.§ 1er. L'employeur utilise, selon le cas, le formulaire

Art. 7.§ 1. De werkgever gebruikt, afhankelijk van het geval, het
d'adhésion intitulé "acte d'adhésion" ou "convention collective toetredingsformulier met als opschrift "toetredingsakte" of
d'adhésion", dont les modèles sont joints en annexe à cette convention "collectieve toetredingsovereenkomst" waarvan de modellen bij deze
collective de travail. overeenkomst zijn gevoegd.
§ 2. Les entreprises qui n'ont pas de délégation syndicale et qui § 2. De ondernemingen die geen vakbondsafvaardiging hebben en op 30
occupent moins de 50 travailleurs, déclarés à l'O.N.S.S. au 30 juin de juni van het aan de toetreding voorafgaande jaar minder dan 50 aan de
l'année qui précède celle de l'adhésion, utilisent le formulaire R.S.Z. aangegeven werknemers tewerkstellen, gebruiken het ad
d'adhésion ad hoc intitulé "acte d'adhésion". hoc-toetredingsformulier met het opschrift "toetredingsakte".
§ 3. Les autres entreprises utilisent le formulaire d'adhésion ad hoc § 3. De andere ondernemingen gebruiken het ad hoc-toetredingsformulier
intitulé "convention collective d'adhésion". met het opschrift "collectieve toetredingsovereenkomst".

Art. 8.Pour les entreprises visées à l'article 7, paragraphe 2,

Art. 8.In de ondernemingen bedoeld bij artikel 7, paragraaf 2,
l'employeur communique à chacun de ses ouvriers une copie de l'acte overhandigt de werkgever elke arbeider een kopie van de behoorlijk
d'adhésion dûment complété. ingevulde toetredingsakte.
Pendant 8 jours à dater de la communication visée à l'alinéa 1er, Gedurende 8 dagen vanaf de bij lid 1 bedoelde overhandiging, houdt de
l'employeur tient à la disposition des ouvriers un registre où ceux-ci werkgever een register ter beschikking van de arbeiders waarin ze hun
peuvent consigner leurs observations. opmerkingen kunnen optekenen.
Pendant ce même délai de 8 jours, l'ouvrier ou son représentant peut Gedurende deze termijn van 8 dagen kan de arbeider of zijn
vertegenwoordiger eveneens zijn opmerkingen meedelen aan het
également communiquer les observations au chef de district de districtshoofd van de Inspectie der Sociale Wetten van de plaats waar
l'Inspection des Lois sociales du lieu d'établissement de de onderneming gevestigd is. De naam van de arbeider mag niet
l'entreprise. Le nom de l'ouvrier ne peut être ni communiqué, ni divulgué. meegedeeld of ruchtbaar gemaakt worden.
Au terme du délai de 8 jours visé au paragraphe 2, l'employeur : Na afloop van de bij paragraaf 2 bedoelde termijn van 8 dagen :
- signe et date l'acte d'adhésion; - tekent en dagtekent de werkgever de toetredingsakte;
- communique cet acte d'adhésion ainsi que le registre d'observations, - stuurt de werkgever deze toetredingsakte evenals het bij hetzelfde
visé au même alinéa, au président de la Commission paritaire de la lid bedoelde register met opmerkingen naar de voorzitter van het
construction. Paritair Comité voor het bouwbedrijf.
La communication des documents visés à l'alinéa 1er se fait en double De bij lid 1 bedoelde documenten worden in twee exemplaren verstuurd
exemplaire, la copie étant certifiée conforme à l'original par waarbij de kopie door de werkgever voor eensluidend met het origineel
l'employeur. is verklaard.

Art. 9.§ 1er. Pour les entreprises visées à l'article 7, paragraphe

Art. 9.§ 1. Voor de ondernemingen bedoeld in artikel 7, paragraaf 3,
3, l'employeur remet à la délégation syndicale une copie de la bezorgt de werkgever een kopie van de behoorlijk ingevulde collectieve
convention collective d'adhésion dûment complétée. toetredingsovereenkomst aan de vakbondsafvaardiging.
La convention collective d'adhésion est signée par l'employeur et par De collectieve toetredingsovereenkomst wordt getekend door de
un représentant de chacune des organisations syndicales siégeant au werkgever en een vertegenwoordiger van elk van de vakorganisaties die
sein de la Commission paritaire de la construction et représentées au zitting hebben in het Paritair Comité voor het bouwbedrijf en die
sein de la délégation syndicale de l'entreprise. vertegenwoordigd zijn in de vakbondsafvaardiging van de onderneming.
A défaut de délégation syndicale dans l'entreprise, la convention Bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging in de onderneming, wordt
visée à l'alinéa 1er est signée par l'employeur et par un représentant de bij lid 1 bedoelde overeenkomst getekend door de werkgever en een
d'au moins deux organisations syndicales qui siègent au sein de la vertegenwoordiger van minstens twee vakorganisaties die zitting hebben
Commission paritaire de la construction et qui sont les plus in het Paritair Comité voor het bouwbedrijf en die het meest
représentatives du personnel ouvrier de l'entreprise. representatief zijn voor het arbeiderspersoneel van de onderneming.
§ 2. L'employeur communique au président de la Commission paritaire de § 2. De werkgever stuurt de overeenkomstig de bepalingen van lid 1 en
la construction la convention collective d'adhésion signée 2 van paragraaf 1 ondertekende collectieve toetredingsovereenkomst
conformément aux dispositions des alinéas 1er et 2 du paragraphe 1er. naar de voorzitter van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf. Deze
Cette convention est communiquée en double exemplaire, la copie étant overeenkomst wordt in twee exemplaren opgestuurd, waarbij de kopie
certifiée conforme à l'original par l'employeur. door de werkgever voor eensluidend met het origineel is verklaard.
§ 3. Les organisations signataires de cette convention collective de § 3. De organisaties die deze collectieve arbeidsovereenkomst hebben
travail s'engagent expressément : ondertekend, verbinden zich uitdrukkelijk :
- zich principieel niet te verzetten tegen de verhoging van de interne
grens (artikel 26bis, § 1bis) of van het quotum overuren (artikel
- à ne pas s'opposer par principe à l'augmentation à 143 heures 26bis, § 2bis) tot maximum 143 uur per jaar;
maximum par année de la limite interne (article 26bis, § 1erbis) ou du - niet te onderhandelen over bijkomende voordelen bij de verhoging van
quota d'heures supplémentaires (article 26bis, § 2bis); de interne grens (artikel 26bis, § 1bis) of van het quotum overuren
- à ne pas négocier d'avantages supplémentaires lors de l'augmentation
à 143 heures maximum par année de la limite interne (article 26bis, § (artikel 26bis, § 2bis) tot maximum 143 uur per jaar.
1erbis) ou du quota d'heures supplémentaires (article 26bis, § 2bis).
Section 2. - Procédure d'approbation Afdeling 2. - Goedkeuringsprocedure

Art. 10.§ 1er. Le comité restreint (article 44 de la convention

Art. 10.§ 1. Het beperkt comité (artikel 44 van de collectieve
collective de travail du 22 décembre 2005) se prononce par décision arbeidsovereenkomst van 22 december 2005) spreekt zich uit bij
motivée. gemotiveerde beslissing.
Cette décision est prise, à l'unanimité des membres présents, dans un Deze beslissing wordt genomen bij eenparigheid van de aanwezige leden,
délai de six semaines à dater du jour de la réception, par le binnen een termijn van zes weken vanaf de datum waarop de voorzitter
président de la commission paritaire, du dossier complet tel que van het paritair comité het volledige dossier heeft ontvangen, zoals
défini au paragraphe 2. omschreven in paragraaf 2.
Sur demande motivée d'un membre du comité restreint, le délai de six Op gemotiveerd verzoek van een lid van het beperkt comité, kan de bij
semaines visé à l'alinéa 1er peut être prolongé d'une période de deux lid 1 bedoelde termijn van zes weken met twee weken worden verlengd.
semaines. Le président de la commission paritaire informe l'employeur De voorzitter van het paritair comité brengt de werkgever op de hoogte
de la prolongation du délai. van de verlenging van de termijn.
§ 2. Le dossier est complet lorsqu'il comporte tous les documents et § 2. Het dossier is volledig wanneer het alle in deze overeenkomst
éléments déterminés par cette convention. vastgestelde documenten en elementen bevat.
§ 3. La compétence du comité restreint est strictement limitée à la § 3. De bevoegdheid van het beperkt comité is strikt beperkt tot het
vérification de la conformité des actes et des conventions d'adhésion nazicht van de conformiteit van de toetredingsovereenkomsten en -akten
aux dispositions de cette convention. met de bepalingen van deze overeenkomst.

Art. 11.Le président de la commission paritaire informe l'employeur

Art. 11.De voorzitter van het paritair comité brengt de werkgever
dans les 8 jours de la décision arrêtée par le comité restreint. binnen 8 dagen op de hoogte van de beslissing van het beperkt comité.
A défaut d'une décision dans le délai visé à l'article 10, la Indien binnen de in artikel 10 bedoelde termijn geen beslissing wordt
convention d'adhésion ou l'acte d'adhésion est considéré comme ayant genomen, wordt de toetredingsovereenkomst of -akte als goedgekeurd
été approuvé. beschouwd.
En cas de refus motivé d'approbation dans le délai visé à l'article In geval van een gemotiveerde weigering tot goedkeuring binnen de in
10, la convention ou l'acte d'adhésion ne peuvent être considérés artikel 10 bedoelde termijn, kan de toetredingsovereenkomst of -akte
comme ayant été établis en exécution de cette convention. niet worden beschouwd als opgesteld in uitvoering van deze
overeenkomst.
CHAPITRE IV. - Modification HOOFDSTUK IV. - Wijziging van de collectieve
à la convention collective de travail du 22 décembre 2005 arbeidsovereenkomst van 22 december 2005

Art. 12.Un article 53bis est ajouté dans le chapitre VII (Autres

Art. 12.Er wordt een artikel 53bis toegevoegd in hoofdstuk VII
(Andere arbeidsregelingen) van de collectieve arbeidsovereenkomst van
régimes de travail) de la convention collective de travail du 22 22 december 2005. Dit artikel luidt als volgt :
décembre 2005. Cet article est libellé comme suit :
"

Art. 53bis.Par dérogation à l'article 4, 2° de la loi du 6 avril

 "

Art. 53bis.Bij afwijking van artikel 4, 2° van de wet van 6 april
1960 concernant l'exécution de travaux de construction, il est permis 1960 betreffende de uitvoering van bouwwerken, is het toegestaan om in
dans les entreprises visées à l'article 1er d'occuper le samedi des de ondernemingen zoals bedoeld in artikel 1 op zaterdag studenten te
étudiants qui suivent un enseignement construction. Cette occupation werk te stellen die bouwonderwijs volgen. Deze tewerkstelling heeft
s'effectue conformément aux règles relatives à l'occupation des plaats overeenkomstig de regels betreffende de tewerkstelling van
étudiants, notamment en ce qui concerne la réglementation de la studenten, meer bepaald met betrekking tot de
sécurité. Une convention collective de travail distincte détermine les veiligheidsreglementering. Een afzonderlijke collectieve
règles de procédure et les modalités particulières relatives à cette arbeidsovereenkomst regelt de procedureregels en de bijzondere
occupation.". voorwaarden voor deze tewerkstelling.".
CHAPITRE V. - Modification HOOFDSTUK V. - Wijziging van de collectieve
à la convention collective de travail du 27 novembre 2008 arbeidsovereenkomst van 27 november 2008

Art. 13.Au 2e alinéa de l'article 4 de la convention collective de

Art. 13.In het 2de lid van artikel 4 van de collectieve
travail du 27 novembre 2008, les termes "arrêté royal du 12 août 2008" arbeidsovereenkomst van 27 november 2008 worden de termen "koninklijk
sont remplacés par "arrêté royal du 12 juillet 2009". Cette besluit van 12 augustus 2008" vervangen door "koninklijk besluit van
modification entre en vigueur à la date d'entrée en vigueur de l'arrêté royal du 12 juillet 2009. 12 juli 2009". Deze wijziging treedt in werking op de datum waarop het koninklijk besluit van 12 juli 2009 van kracht wordt.
CHAPITRE VI. - Durée de validité HOOFDSTUK VI. - Geldigheidsduur

Art. 14.§ 1er. Cette convention collective de travail est conclue

Art. 14.§ 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is gesloten voor
pour une durée indéterminée. Elle entre en vigueur le 1er janvier een onbepaalde duur. Ze treedt in werking op 1 januari 2014. Zij kan
2014. Elle peut être dénoncée par l'une des parties, moyennant un door één der partijen worden opgezegd met in achtneming van een
préavis de six mois, signifié par lettre recommandée au président de opzeggingstermijn van zes maanden. De opzegging wordt betekend bij
la Commission paritaire de la construction. aangetekend schrijven, gericht aan de voorzitter van het Paritair
Comité voor het bouwbedrijf.
§ 2. L'article 12 de cette convention collective de travail entre en § 2. Artikel 12 van deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in
vigueur en même temps que la convention collective de travail relative werking op hetzelfde ogenblik als de collectieve arbeidsovereenkomst
aux règles de procédure et aux modalités particulières d'occupation le over de procedureregels en de bijzondere voorwaarden voor de
samedi des étudiants qui suivent un enseignement construction. tewerkstelling op zaterdag van studenten die bouwonderwijs volgen.
§ 3. La convention collective de travail du 29 septembre 2005 portant § 3. De collectieve arbeidsovereenkomst van 29 september 2005 tot
exécution de l'article 26bis de la loi du 16 mars 1971 sur le travail uitvoering van artikel 26bis van de arbeidswet van 16 maart 1971
(enregistrée sous le n° 77062/CO/124) est abrogée à la date d'entrée (geregistreerd onder het nr. 77062/CO/124) wordt opgeheven op de datum
en vigueur de cette convention collective de travail. waarop deze collectieve arbeidsovereenkomst van kracht wordt.
Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 10 avril 2015. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 10 april
Le Ministre de l'Emploi, 2015. De Minister van Werk,
K. PEETERS K. PEETERS
Annexe 1re à la convention collective de travail du 12 juin 2014, Bijlage 1 aan de collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juni 2014,
conclue au sein de la Commission paritaire de la construction, gesloten in het Paritair Comité voor het bouwbedrijf, betreffende de
relative à la modernisation du droit du travail et la modification de modernisering van het arbeidsrecht en wijziging van verschillende
différentes conventions collectives de travail relatives à collectieve arbeidsovereenkomsten over arbeidstijdorganisatie in de
l'organisation du temps de travail dans les entreprises qui ondernemingen die ressorteren onder het Paritair Comité voor het
ressortissent à la Commission paritaire de la construction bouwbedrijf
Commission paritaire de la construction Paritair Comité voor het bouwbedrijf
Acte d'adhésion du . . . . . (1) de l'entreprise . . . . . Toetredingsakte van . . . . . (1) van de onderneming . . . . .
Cet acte d'adhésion dûment complété, daté et signé doit être envoyé en Deze behoorlijk ingevulde, gedateerde en ondertekende toetredingsakte
double exemplaire (original et copie certifiée conforme par moet in tweevoud (origineel en door de werkgever eensluidend
l'employeur), pour approbation par le Comité restreint de la verklaarde kopie) worden verzonden, ter goedkeuring, naar het Beperkt
Commission paritaire de la construction, au : Comité van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf, ter attentie van
Président de la Commission paritaire de la construction De voorzitter van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf
Fonds de sécurité d'existence des ouvriers de la construction Fonds voor bestaanszekerheid van de werklieden uit het bouwbedrijf
Rue royale 132 bte 1 Koningsstraat 132 bus 1
1000 BRUXELLES 1000 BRUSSEL
1. Identification de l'employeur 1. Identificatie van de werkgever
Nom et prénom ou raison sociale : . . . . . Naam en voornaam of handelsnaam : . . . . .
. . . . . . . . . .
Domicile ou siège social : Rue . . . . . Woonplaats of maatschappelijke zetel : Straat . . . . .
. . . . . . . . . . n° . . . . . . . . . . . . . . . n° . . . . .
Code postal : . . . . . Commune : . . . . . . . . . . Postcode : . . . . . Gemeente : . . . . . . . . . .
Téléphone : . . . . . Telefoon : . . . . .
Identité de l'employeur(2) : . . . . . Identiteit van de werkgever(2) : . . . . .
Fonction : . . . . . Functie : . . . . .
Numéro d'immatriculation à l'O.N.S.S. : . . . . . Inschrijvingsnummer bij de R.S.Z. : . . . . .
Nombre de travailleurs (ouvriers et employés) déclarés à l'O.N.S.S. Aantal bij de R.S.Z. aangegeven werknemers (arbeiders en bedienden)
(au 30 juin de l'année précédant celle de l'adhésion) : . . . . . (op 30 juni van het jaar voorafgaand aan het jaar van toetreding : . .
2. Mise en oeuvre de l'article 26bis, § 1erbis de la loi du 16 mars . . . 2. Tenuitvoerlegging van artikel 26bis, § 1bis van de arbeidswet van
1971 sur le travail (augmentation de la limite interne) 16 maart 1971 (verhoging van de interne grens)
En exécution de l'article 26bis, § 1erbis de la loi du16 mars 1971 sur In uitvoering van artikel 26bis, § 1bis van de arbeidswet van 16 maart
le travail, la limite interne est portée de 91 heures à 143 heures 1971 wordt de interne grens verhoogd van 91 uur tot maximaal 143 uur
maximum sur base annuelle. op jaarbasis.
3. Mise en oeuvre de l'article 26bis, § 2bis de la loi du 16 mars 1971 3. Tenuitvoerlegging van artikel 26bis, § 2bis van de arbeidswet van
sur le travail (augmentation du quota d'heures supplémentaires)
En exécution de l'article 26bis, § 2bis de la loi du 16 mars 1971 sur 16 maart 1971 (verhoging van het quotum overuren)
le travail, la limite interne de 91 heures est portée à 143 heures In uitvoering van artikel 26bis, § 2bis van de arbeidswet van 16 maart
pour autant que les heures supplémentaires soient fondées sur 1971 wordt de interne grens verhoogd van 91 uur tot 143 uur op
l'article 25 (surcroît extraordinaire de travail) ou sur l'article 26, voorwaarde dat de overuren gebaseerd zijn op artikel 25 (buitengewone
§ 1er, 3° (travaux commandés par une nécessité imprévue) de la loi du vermeerdering van werk) of op artikel 26, § 1, 30 (arbeid die door een
16 mars 1971 sur le travail. onvoorziene noodzakelijkheid wordt vereist) van de arbeidswet van 16
Le nombre d'heures supplémentaires fondées sur l'article 25 (surcroît maart 1971. Het aantal overuren op basis van artikel 25 (buitengewone
extraordinaire de travail) ou sur l'article 26, § 1er, 3° (travaux vermeerdering van werk) of van artikel 26, § 1, 30 (arbeid die door
een onvoorziene noodzakelijkheid wordt vereist) van de arbeidswet van
commandés par une nécessité imprévue) de la loi du 16 mars 1971 sur le 16 maart 1971 dat de arbeider mag kiezen om niet te recupereren bij
travail que l'ouvrier peut choisir de ne pas récupérer en application toepassing van artikel 26bis, § 2bis, van dezelfde wet, wordt op
de l'article 26bis, § 2bis de la même loi est porté à 143 heures maximaal 143 uur per jaar gebracht.
maximum par année.
4. Durée de validité de l'acte d'adhésion(3) 4. Geldigheidsduur van de toetredingsakte(3)
Cet acte d'adhésion est valable Deze toetredingsakte is geldig
O( pour une durée indéterminée. Il peut être dénoncé par lettre O( voor onbepaalde duur. De akte kan worden opgezegd per aangetekend
recommandée adressée à l'employeur au plus tard 6 mois avant la fin de
chaque période de référence d'un an définie par l'article 6 de la van één jaar, zoals bepaald door artikel 6 van de collectieve
convention collective de travail du 12 juin 2014. arbeidsovereenkomst van 12 juni 2014, naar de werkgever wordt
O( pour une durée déterminée de 2 ans. Il est reconduit tacitement verzonden. O( voor een bepaalde duur van 2 jaar. De akte wordt stilzwijgend
sauf opposition exprimée par lettre recommandée adressée à l'employeur
au plus tard 6 mois avant la fin de chaque période de référence d'un verlengd, behoudens verzet per aangetekend schrijven dat ten laatste 6
maanden vóór het einde van elke referentieperiode van één jaar, zoals
an définie par l'article 6 de la convention collective de travail du bepaald door artikel 6 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 12
12 juin 2014. juni 2014, naar de werkgever wordt verzonden.
O( pour une durée limitée à 2 ans sans tacite reconduction. Dans ce O( voor een duur beperkt tot 2 jaar zonder stilzwijgende verlenging.
cas, un nouvel acte d'adhésion est nécessaire pour remettre en oeuvre In dit geval is een nieuwe toetredingsakte vereist om artikel 26bis
l'article 26bis de la loi du 16 mars 1971 dans l'entreprise. van de wet van 16 maart 1971 opnieuw te doen uitvoeren binnen de
Cet acte est établi sous réserve de son approbation par le Comité onderneming. Deze akte wordt opgemaakt onder voorbehoud van zijn goedkeuring door
restreint de la Commission paritaire de la construction. Il entre en het beperkt comité van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf. De
vigueur le . . . . . akte treedt in werking op
5. Déclarations de l'employeur 5. Verklaringen van de werkgever
Le soussigné atteste qu'il n'y a pas de délégation syndicale dans Ondergetekende bevestigt dat er geen vakbondsdelegatie is in de
l'entreprise et que la procédure de consultation des ouvriers de onderneming en dat de procedure van raadpleging van de arbeiders van
l'entreprise a été appliquée conformément aux dispositions de de onderneming werd toegepast overeenkomstig de bepalingen van artikel
l'article 7 de la convention collective de travail du 12 juin 2014. 7 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juni 2014.
Le soussigné s'engage à joindre au règlement de travail de Ondergetekende verbindt zich ertoe om de toetredingsakte, goedgekeurd
l'entreprise, l'acte d'adhésion approuvé par le Comité restreint de la door het Beperkt Comité van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf,
Commission paritaire de la construction. bij het arbeidsreglement te voegen.
6. Annexes 6. Bijlagen
Le soussigné joint le registre d'observations mis à la disposition des Ondergetekende voegt hierbij het register van opmerkingen dat ter
ouvriers durant la procédure de consultation organisée par l'article 8 beschikking van de arbeiders werd gesteld tijdens de
raadplegingsprocedure die werd georganiseerd bij toepassing van
de la convention collective de travail du 12 juin 2014. artikel 8 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juni 2014.
J'affirme sur l'honneur que la présente déclaration est sincère et Ik verklaar op mijn erewoord dat deze verklaring oprecht en volledig
complète. is.
Fait à . . . . . , le . . . . . Opgemaakt op . . . . . , te . . . . .
(signature et identité de l'employeur ou de son délégué) (handtekening en identiteit van de werkgever of zijn gedelegeerde)
Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 10 avril 2015. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 10 april
Le Ministre de l'Emploi, 2015. De Minister van Werk,
K. PEETERS K. PEETERS
_______ _______
Notes Nota's
(1) Date de la signature de l'acte d'adhésion dans l'entreprise. (1) Datum van ondertekening van de toetredingsakte in de onderneming.
(2) Ou de son délégué. L'identité mentionnée ici doit correspondre à (2) Of van zijn gedelegeerde. De hier opgegeven identiteit moet
celle du signataire figurant à la fin du formulaire. dezelfde zijn als die van de ondertekenaar onderaan het formulier.
(3) La durée de validité de l'acte d'adhésion doit être précisée en (3) De geldigheidsduur van de toetredingsakte moet worden aangegeven
noircissant la case qui convient. door het juiste vakje zwart te maken.
Annexe 2 à la convention collective de travail du 12 juin 2014, Bijlage 2 aan de collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juni 2014,
conclue au sein de la Commission paritaire de la construction, gesloten in het Paritair Comité voor het bouwbedrijf, betreffende de
relative à la modernisation du droit du travail et la modification de modernisering van het arbeidsrecht en wijziging van verschillende
différentes conventions collectives de travail relatives à collectieve arbeidsovereenkomsten over arbeidstijdorganisatie in de
l'organisation du temps de travail dans les entreprises qui
ressortissent à la Commission paritaire de la construction ondernemingen die ressorteren onder het Paritair Comité voor het
Commission paritaire de la construction bouwbedrijf
Convention d'adhésion du . . . . . (1) de l'entreprise . . . . . Toetredingsovereenkomst van . . . . . 1) van de onderneming . . . . .
Cette convention d'adhésion dûment complétée, datée et signée doit Deze behoorlijk ingevulde, gedateerde en ondertekende toetredingsakte
être envoyée en double exemplaire (original et copie certifiée moet in tweevoud (origineel en door de werkgever eensluidend
conforme par l'employeur), pour approbation par le Comité restreint de verklaarde kopie) worden verzonden, ter goedkeuring, naar het Beperkt
la Commission paritaire de la construction, au : Comité van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf, ter attentie van:
Président de la Commission paritaire de la construction De voorzitter van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf
Fonds de sécurité d'existence des ouvriers de la construction Fonds voor bestaanszekerheid van de werklieden uit het bouwbedrijf
Rue royale 132 bte 1 Koningsstraat 132 bus 1
1000 BRUXELLES 1000 BRUSSEL

Article 1er.Cette convention collective de travail est conclue entre

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten tussen
: :
- l'entreprise : . . . . . - de onderneming : . . . . .
- domicile ou siège social : . . . . . - woonplaats of maatschappelijke zetel : . . . . .
- code postal : . . . . . commune . . . . . - postcode : . . . . . gemeente . . . . .
- téléphone : . . . . . - telefoon : . . . . .
- numéro d'immatriculation à l'O.N.S.S. : . . . . . - inschrijvingsnummer bij de R.S.Z. : . . . . .
- die . . . . . werknemers (arbeiders en bedienden) te werk stelde op
- occupant . . . . . travailleurs (ouvriers et employés) au 30 juin de 30 juni van het jaar voorafgaand aan het jaar van de toetreding
l'année précédant celle de l'adhésion
- représentée par - vertegenwoordigd door
. . . . . (nom et fonction) . . . . . naam en functie)
- et les organisations représentatives des travailleurs suivantes (2) : - en de hierna genoemde organisaties die de werknemers vertegenwoordigen(2) :
- la C.S.C. Bâtiment et Industrie, représentée par - het A.C.V. Bouw en industrie, vertegenwoordigd door
. . . . . (nom et fonction) . . . . . (naam en functie)
- la Centrale Générale, représentée par - De Algemene Centrale, vertegenwoordigd door
. . . . . (nom et fonction) . . . . . (naam en functie)
- la C.G.S.L.B. représentée par - Het A.C.L.V.B., vertegenwoordigd door
. . . . . (nom et fonction) . . . . . (naam en functie)

Art. 2.Cette convention est applicable à l'employeur et aux ouvriers

Art. 2.Deze overeenkomst is van toepassing op de werkgever en de
de l'entreprise visée à l'article 1er. arbeiders van de onderneming bedoeld in artikel 1.

Art. 3.La présente convention a pour objet :

Art. 3.Deze overeenkomst heeft tot doel :
1. de mettre en oeuvre l'article 26bis, § 1erbis de la loi du 16 mars
1971 sur le travail (augmentation de la limite interne)
En exécution de l'article 26bis, § 1erbis de la loi du 16 mars 1971 1. artikel 26bis, § 1bis van de arbeidswet van 16 maart 1971 ten
sur le travail, la limite interne est portée de 91 heures à 143 heures uitvoer te leggen (verhoging van de interne grens)
maximum sur base annuelle. 2. de mettre en oeuvre l'article 26bis, § 2bis de la loi du 16 mars In uitvoering van artikel 26bis, § 1bis van de arbeidswet van 16 maart
1971 sur le travail (augmentation du quota d'heures supplémentaires) 1971 wordt de interne grens van 91 uur verhoogd tot maximaal 143 uur op jaarbasis.
En exécution de l'article 26bis, § 2bis de la loi du 16 mars 1971 sur 2. artikel 26bis, § 2bis van de arbeidswet van 16 maart 1971 ten
uitvoer te leggen (verhoging van het quotum overuren)
le travail, la limite interne de 91 heures est portée à 143 heures In uitvoering van artikel 26bis, § 2bis van de arbeidswet van 16 maart
pour autant que les heures supplémentaires soient fondées sur 1971 wordt de interne grens van 91 uur verhoogd tot 143 uur op
l'article 25 (surcroît extraordinaire de travail) ou sur l'article 26, voorwaarde dat de overuren gebaseerd zijn op artikel 25 (buitengewone
§ 1er, 3° (travaux commandés par une nécessité imprévue) de la loi du vermeerdering van werk) of op artikel 26, § 1, 3° (arbeid die door een
16 mars 1971 sur le travail. onvoorziene noodzakelijkheid wordt vereist) van de arbeidswet van 16
Le nombre d'heures supplémentaires fondées sur l'article 25 (surcroît maart 1971. Het aantal overuren op basis van artikel 25 (buitengewone
extraordinaire de travail) ou sur l'article 26, § 1er, 3° (travaux vermeerdering van werk) of van artikel 26, § 1, 3° (arbeid die door
een onvoorziene noodzakelijkheid wordt vereist) van de arbeidswet van
commandés par une nécessité imprévue) de la loi du 16 mars 1971 sur le 16 maart 1971 dat de arbeider mag kiezen om niet te recupereren bij
travail que l'ouvrier peut choisir de ne pas récupérer en application toepassing van artikel 26bis, § 2bis van dezelfde wet, wordt op
de l'article 26bis, § 2bis de la même loi est porté à 143 heures maximaal 143 uur per jaar gebracht.
maximum par année.

Art. 4.Cette convention d'adhésion, approuvée par le Comité restreint

Art. 4.Deze toetredingsovereenkomst, goedgekeurd door het Beperkt
de la Commission paritaire de la construction, sera jointe au Comité van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf, wordt bij het
règlement de travail de l'entreprise. arbeidsreglement van de onderneming gevoegd.

Art. 5.Cette convention d'adhésion est conclue(3) :

Art. 5.Deze toetredingsovereenkomst wordt afgesloten(3):
pour une durée indéterminée. Elle peut être dénoncée par lettre voor onbepaalde duur. De overeenkomst kan worden opgezegd per
recommandée adressée à l'employeur au plus tard 6 mois avant la fin de aangetekend schrijven dat ten laatste 6 maanden vóór het einde van
chaque période de référence d'un an définie par l'article 6 de la elke referentieperiode van één jaar, zoals bepaald door artikel 6 van
convention collective de travail du 12 juin 2014. 6 La durée de validité de la convention d'adhésion doit être précisée de collectieve arbeidsovereenkomst van 12 juni 2014, naar de werkgever
en noircissant la case qui convient. wordt verzonden.
pour une durée déterminée de 2 ans. Elle est reconduite tacitement voor een bepaalde duur van 2 jaar. De overeenkomst wordt stilzwijgend
sauf opposition exprimée par lettre recommandée adressée à l'employeur
au plus tard 6 mois avant la fin de chaque période de référence d'un verlengd, behoudens verzet per aangetekend schrijven dat ten laatste 6
maanden vóór het einde van elke referentieperiode van één jaar, zoals
an définie par l'article 6 de la convention collective de travail du bepaald door artikel 6 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 12
12 juin 2014. juni 2014, naar de werkgever wordt verzonden.
pour une durée limitée à 2 ans sans tacite reconduction. voor een duur beperkt tot 2 jaar zonder stilzwijgende verlenging.

Art. 6.Cette convention entre en vigueur le 00 mars 2015 et est

Art. 6.Deze overeenkomst treedt in werking op ................ en
conclue sous réserve d'approbation par le Comité restreint de la wordt gesloten onder voorbehoud van goedkeuring door het Beperkt
Commission paritaire de la construction. Comité van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf.
Les parties signataires : De ondertekenende partijen :
- Pour l'entreprise : - Voor de onderneming :
. . . . . (nom) . . . . . (naam)
. . . . . (fonction) . . . . . (functie)
. . . . . (signature) . . . . . (handtekening)
- Pour chacune des organisations syndicales : - Voor elke vakbondsorganisatie :
. . . . . (nom) . . . . . (naam)
. . . . . (fonction) . . . . . (functie)
. . . . . (signature) . . . . . (handtekening)
. . . . . (nom) . . . . . (naam)
. . . . . (fonction) . . . . . (functie)
. . . . . (signature) . . . . . (handtekening)
. . . . . (nom) . . . . . (naam)
. . . . . (fonction) . . . . . (functie)
. . . . . (signature) . . . . . (handtekening)
Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 10 avril 2015. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 10 april
Le Ministre de l'Emploi, 2015. De Minister van Werk,
K. PEETERS _______ Notes (1) Date de la conclusion de la convention d'adhésion dans l'entreprise. (2) Cette convention doit être signée par un représentant de chacune des organisations syndicales siégeant dans la Commission paritaire de la construction qui sont représentées au sein de la délégation syndicale de l'entreprise. A défaut de délégation syndicale, la convention doit être signée par un représentant d'au moins deux organisations syndicales siégeant au sein de la Commission paritaire de la construction et qui sont les plus représentatives du personnel ouvrier de l'entreprise. (3) La durée de validité de la convention d'adhésion doit être K. PEETERS _______ Nota's (1) Datum waarop de toetredingsovereenkomst in de onderneming wordt gesloten. (2) Deze overeenkomst moet worden getekend door een vertegenwoordiger van elke vakbondsorganisatie die zetting heeft in het Paritair Comité voor het bouwbedrijf en vertegenwoordigd is in de vakbondsdelegatie van de onderneming. Bij gebrek aan vakbondsdelegatie moet de overeenkomst worden ondertekend door een vertegenwoordiger van tenminste twee vakbondsorganisaties die zitting hebben in het Paritair Comité voor het bouwbedrijf en die het meest representatief zijn voor de arbeiders van de onderneming. (3) De geldigheidsduur van de toetredingsovereenkomst moet worden
précisée en noircissant la case qui convient. aangegeven door het juiste vakje zwart te maken.
^